Gevelbekroning. Gable crowning. Bergen op Zoom Onze Lieve Vrouwepoort (Gevangenpoort)

Transcriptie

1 Siersmeedwerk Gevelbekroning UDC Artistic ironwork Gable crowning DOCblad Plaats Gebouw Omschrijving Da tering Toelichting Bergen op Zoom Onze Lieve Vrouwepoort (Gevangenpoort) Gesmede gevelbekroning ca Op de stenen trapgeveltop is een gesmede staaf met versieringen bevestigd, die oorspronkelijk een windmolen heeft gedragen. De staaf is aan de onderzijde gesplitst, zodat bij op twee dakvlakken achter de gemetselde gevel gespijkerd kon worden. > 6 Foto G.Th. Delemarre, RDMZ 1959 Tekening H. Janse Datum Augustus 1960 Naar opmeting van Schaal H.Th.D. Dijkstra (1953) 1:5, 1:50 RDMZiV1988/13-20

2 DOCblad Siersmeedwerk 01-2 ;; <N LO n Vooraanzicht l 1,3 cm 't' 2,4 cm Diameter 28 cm tp RDMZ

3 Siersmeedwerk Artistic ironwork Kerkkruis Church-cross UDC Plaats Gebouw, onderdeel Omschrijving Datering Toelichting Monnickendam Hervormde kerk, dakruiter Smeedijzeren kerkkruis Begin 16de eeuw Dit kruis sierde DOCblad 02-1

4 DOCblad Siersmeedwerk 02-2 Nieuw RDMZ RVI 988/13-2 3

5 Siersmeedwerk Kerkkruis UDC Artistic ironwork Church-cross Plaats Gebouw, onderdeel Omschrijving Datering Toelichting Diever Hervormde kerk, koor Smeedijzeren kerkkruis Eind 15de of begin 16de eeuw De makelaar van de koorsluiting is buitendaks met lood bekleed. Het gesmede kruis grijpt daar met vier veren omheen, die door middel van ringen (niet op de tekening aangegeven) zijn vastgeklemd. Het kruis heeft in het midden de voor de late gotiek gebruikelijke ruitvormige vierpasvorm. De beide horizontale einden zijn van vierkant tot rond verlopend gesmeed. DOCblad 03-1 Tekening DR Datum Schaal April :5 RDMZ RV 1988/13-24

6 DOCblad Siersmeedwerk X25 22X22 A i Q IÜ' Q. 22X22 18X18 Diameter

7 Siersmeedwerk Artistic Lantaarnarm Lantern arm UDC Plaats Omschrijving Datering Toelichting Haarlem Lantaarnarm 18de eeuw De gesmede arm is met bouten in DOCblad 04

8 Siersmeedwerk Artistic smith's work Haardplaathouder Hearth-plate holden UDC Plaats Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Meppel (Dr.) Tweeloo DOCblad 05-1

9 DOCblad Siersmeedwerk 05-2 Variant Zijaanzicht Doorsnede A B Bovenaanzicht Messing Ijzer Zijaanzicht Bovenaanzicht RDMZ

10 Siersmeedwerk Artistic smith's work Haardplaathouder Hearth-plate holder UDC Provincie Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Drenthe Onbekend Haardplaathouders Begin 19de eeuw Het type l werd aan de bovenzijde van DOCblad 06-1

11 DOCblad Siersmeedwerk 06-2 Vooraanzicht ft Zijaanzicht RDMZRV 1991/25-49

12 Siersmeedwerk Artistic smith's work Haardplaathouder Hearth-plate holden UDC Provincie Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Drenthe Onbekend Haardplaathouders Midden 18de eeuw, begin 19de eeuw Beide typen zijn gemaakt DOCblad 07-1

13 Doorsnede DOCblad Siersmeedwerk 07-2

14 Siersmeedwerk Artistic smith's work Haardplaathouder Hearth-plate holden UDC Provincie Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Drenthe Onbekend Haardplaathouders Eind 18de eeuw Dit forse exemplaar DOCblad 08-1

15 DOCblad Siersmeedwerk 08-2 Vooraanzicht Doorsnede

16 Siersmeedwerk Artistic smith's work Deurklopper Doorknocker UDC Plaats Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Westerwolde (Dr.) Hoofdweg 19 Deurklopper Eind 18de eeuw

17 DOCblad Siersmeedwerk 09-2 Zijaanzicht Vooraanzicht Bovenaanzicht Wem RDMZRV 1991/25-55

18 Siersmeedwerk Tol hek UDC Artistic ironwork Tol Igate DOCblad 10-1 Plaats Heenvliet Adres Markt-Toldam Omschrijving Tolhek Da tering Toelichting Aan de zuid-oostzijde van de Markt, waar de Toldam en de Stationsweg samenkomen, is dit smeedijzeren tolhek met bakstenen pijlers gesitueerd. Het geeft toegang tot het marktplein. Direct naast het hek staat aan de zuidzijde het voormalige tolhuisje, Stationsweg 1. Aan de andere zijde bevindt zich de haven. Het hek bestaat uit drie delen (op tekening van links naar rechts): de voetgangersdoorgang, de grote doorgang en een vast gedeelte. Op de middelste twee bakstenen pijlers prijken vier verschillende wapens die samenhangen met de ambachtsheer en de ligging van Heenvliet. In de tijd dat het hek werd geplaatst, was de Amsterdammer, Jean Louis van Alderwerelt, ambachtsheer van Heenvliet. Vanaf 1737, toen hij de heerlijkheid kocht, woonde hij in het ambachtsherenhuis aan de markt. Geervliet ligt aan de overzijde (oostzijde) van de Bernisse op het voormalige eiland Putten en Heenvliet ligt aan de westzijde op het eiland Voorne. Een hardstenen grenspaaltje (aan de oostzijde van het hek) met de inscripties HEENVLIET (westzijde) en BERNISSE (oostzijde) bevestigt nog eens de ligging van Heenvliet. Hoewel enkele onderdelen (o.a. de aansluiting bij detail 3) bij restauraties zijn vernieuwd, is het geheel nog compleet. Op een van de stijlen van het hek staat HVB SW ANNO Liters tuur P. Don, Geïllustreerde Beschrijving van de Nederlandse Monumenten van geschiedenis en kunst, de provincie Zuid-Holland, deel Voorne-Putten, Zeist-Zwolle 1992, p Overzicht richting Markt Tekst, Opmeting en tekening B.H.J.N. Kooij Da turn 1991, 1996 Foto s G.J. Dukker, RDMZ juni 1994 Schaal 1 : 50, 1 : 5 RDMZ dv J 996/38 39

19 DOCblad Siersmeedwerk 10-2 aanzicht hek (richting markt) l A-B 1. Wapen van eiland Putten 2. Wapen van Geervliet RDMZ RV 1996/3R 40

20 DOCblad Siersmeedwerk 10-3 detail 1 3. Wapen van dr amdacht.~hcer Jean Louis van Alderwcrelt 4. Wapen van Heenvliet detail 2 detail 3 detail van het hek (foto L. Kleene, KDMZ 19%) RDMZ RV