DE DRAAD IS EEN VERHAAL

Transcriptie

1 DE DRAAD IS EEN VERHAAL

2 De draad heeft maar zin als hij ergens kan aanhangen.

3 De dynamiek in de draad leidraad sterkste draad kwetsbare draad Dynamiek bij cliënt en ouder / begeleider Dynamiek in eerste draad Dynamiek in hechtingsproces Wanneer kan je overspringen in de draad en wanneer moet je een omweg nemen? We maken een verhaal rond de cliënt Fasebepaling: emotionele leeftijd niet hoger dan

4 Mensen in begeleid wonen. Is mijn begeleiding, voel ik mijn verbinding aan als: ik moet emotie reguleren ik ben een hechtingsfiguur en met welke functie ik leer vaardigheden aan Ik help mensen redeneren over zichzelf en de anderen ik help hun leven te organiseren

5 ALS ONTWIKKELING LOOPT: een harmonieus verhaal. In dagdagelijkse situaties : Tot welke draad kom je? Bij spanning: Welke draad is het kwetsbaar draadje? Waar maak je de omweg?

6 Als er zo vaak SPANNING op de draad zit dat deze het verhaal bepaalt Welke omweg moeten we maken? Het kwetsbare draadje. Welke is de draad wanneer de cliënt op zijn sterkste is? Wat doet iemand graag, heeft iemand graag,.! Organisatie Afspraken Situatie Draad opbouwen

7 WAAR IS Welke is de sterke draad? HET KWETSBARE EEN OMWEG MAKEN PLEKJE IN DE DRAAD

8 EEN OMWEG MAKEN Zo maak je het (levens) verhaal van de cliënt.

9 Komen we mekaar tegen? Van wat naar wie Als ik iets wegneem, wat komt in de plaats? De weg is het doel!

10 DRAADKRACHT = Draagkracht + Daadkracht = KRACHT² Hechting : cirkelen Onthechting: doorgeven

11 Waar zit de aandrijving?

12 Hoe gebruik ik SEO-r/kleurenprofiel? SEO-r afnemen is een proces en geen score; de rand is belangrijker dan de grootste gemene deler De spreidstand zoek ik op : de dynamiek ipv de fase Graag in combinatie met Video : mensen denken dan hardop

13

14 FASE 1 Omgang eigen lichaam 2 Omgang met emotioneel belangrijke andere 3 Beleving zichzelf in interactie met omgeving 4 Objectpermanentie 5 Angsten 6 Omgang met leeftijdsgenoten 7 Omgang met materiaal 8 Verbale communicatie 9 Affectdifferentiatie 10 Agressieregulatie 11 Spelontwikkeling 12 Morele ontwikkeling 13 Regulatie van emoties

15 HULPBRONNEN OM DE DRAAD TE BEPALEN Uit de werkschema s (middenpagina s) hou ik vast : SEO-r (indien beschikbaar) Sterkste draad ~ welke zijn de items met de hoogste scores? Kwetsbare draad ~ welke zijn de items met de laagste scores + wat vond je als begeleider moeilijkst om te scoren? De sterkste draad merk je vooral aan de sociale vaardigheden. De kwetsbare draad merk je vooral aan de interactie met de belangrijke ander. Eerste draad Als je als begeleider heel veel moet reguleren in de situatie. Als er sprake is van ernstige contactproblemen met belangrijke anderen. Als het als begeleider erg moeilijk is om emotie vorm te geven. Als er sprake is van zeer ambivalente hechting. Als er vaak vrijheidsbeperkende maatregelen moeten worden gebruikt. Hechte draad Als de cliënt erg sterk cirkelt rond begeleider en deze als het ware opeist. De lus in de draad Als er sprake is van angst voor exploratie of de draad doorgeven. Als de hechtingstijl extreem bijtankend is. Zelf de draad trekken en verdere draden Als er het gevoel is dat de draad zowel kan dragen als ondersteunen. Als de cliënt explorerend ingesteld is. Als beloningssystemen werken. Als de contacten met leeftijdsgenoten belangrijker worden Als de cliënt sociaal vaardig gedrag gaat stellen. Als een netwerk steunend kan zijn. HULPBRONNEN OM DE VERTAALSLAG TE MAKEN Wat doet, eet, hoort, ziet, heeft. de cliënt graag? Wat doet de cliënt graag met jou? Hoe ziet een ideale aandachtsaanval er voor de cliënt uit? Wat doe jij graag met de cliënt?

16 DOSEN CLIËNT WELKE FASE OUDER/BEGELEIDER opmerkingen SPOOR FASE 1 Wat is het programma van de cliënt en hoe belangrijk is het? Hoe verlopen overgangen? Wat is het programma van de ouder / begeleider met de cliënt? Komen ze mekaar tegen? Hoe probeert de cliënt zijn spanning vorm te geven? Hoe hoog loopt de probleemboog op? Hoe sluit cliënt de poort? POORT Kan je spanningstijging herkennen, kan je overnemen, kan je troosten, kan je emotie vorm geven en tot herstel komen? Hoe krijg je de poort open? DE DRAAD TREKKEN Welke actie-reactie vindt de cliënt leuk? Welke actie-reactie komt steeds terug? Is deze reactie naar binnen of naar buiten gericht? ACTIE REACTIE Welke actie-reactie vindt de ouder/begeleider problematisch - stimulerend? Hoe belangrijk zijn rituelen? Wat doet hij graag? Waar vindt hij invloed? Waar kan hij aandacht rond delen? WEG IS HET DOEL Welke de weg is het doel activiteiten zijn opbouwend? Is gezamenlijke aandacht een centrale ingang? G. Vignero, De draad tussen cliënt en begeleider. Schema s. Vrij te gebruiken mits bronvermelding.

17 FASE 2 Hoe gaat de cliënt verbinding aan? Wiens aandacht zoekt de cliënt? Wil hij vooral de belangrijke ander? Is hij eerder bijtankend gehecht? 2. HECHTING CIRKELEN Hoe ervaart de begeleider / ouder het cirkelen van de cliënt? Hoe kan de ouder / begeleider hem bijtanken en aandacht geven? Heeft de cliënt een transitioneel object? Hoe lopen overgangen met belangrijke anderen? 3. LUS DOORGEVEN Hoe geeft de ouder / de begeleider de cliënt door? Kan je dingen als symbool gebruiken? Welke is de emotionele hiërarchie? FASE 3 FASE 4 Werkt beloning? Is de cliënt eerder explorerend gehecht? Angst voor autonomie? Wat wil hij echt? Is er beginnende interactie met leeftijdsgenoten? Welke zijn de risico s? Welke zijn de mogelijkheden? 4. TEGENDRAADS Hoe gebruikt de begeleider / ouder als-dan? Welke speelruimte geeft de ouder/ begeleider? Hoe houdt begeleider de draad? 5. AFSTANDSBEDIENING Hoe kan de probeerruimte vergroot worden? Hoe anderen betrekken bij de risico s? Hoe de draad vasthouden op korte/ lange afstand? FASE 5 Welke sociale vaardigheden heeft de cliënt? Kan hij er zelf mee aan de slag? 6. DENKEN OVER ZICHZELF / ANDEREN Op welke wijze kan je samen denken en redeneren? Hoe groot is het netwerk? 7. NETWERK Welke hulpmiddelen kan men gebruiken om het netwerk te vergroten? Kan je het netwerk gebruiken om de draad vast te houden?

18 ALS ONTWIKKELING LOOPT: harmonieus In dagdagelijkse situaties : Tot welke draad kom je? Bij spanning: Welke draad is het kwetsbaar draadje? Waar maak je de omweg? Als er zo vaak SPANNING op de draad zit dat deze het samenleven bepaalt Welke omweg moeten we maken? Het kwetsbare draadje. Welke is de draad wanneer de cliënt op zijn sterkste is? Wat doet iemand graag, heeft iemand graag.?

19 Samenwerking met ouders Bij het afnemen van de SEO-r² zeker rekening houden met DE DRAAD tussen ouder en kind!

20 Hanneke

21 OUDERS en HULPVERLENERS ALS DRADEN VERWARREN

22 DE DRAAD TUSSEN CLIENT EN BEGELEIDER Te verwachten draad bij de cliënt qua leeftijd en verstandelijk niveau. Sterkste draad van de cliënt De kwetsbare draad van de cliënt Vul deze eerste pagina in op basis van de gegevens van de volgende pagina s. Duid deze dynamiek aan op de tekening: -bij de cliënt -bij de begeleider: naar welke draad moet hij telkens teruggrijpen? OPDRACHT: Omschrijf wat je gaat veranderen in je begeleiding en in welke situatie je dat gaat uitproberen.

23

24 1 e draad : 1e draad BEGELEIDING CLIENT BEGELEIDER SPOOR POORT ACTIE REACTIE SAMEN DOEN 2 e draad: HECHTING De situatie organiseren zodat het lukt. PROGRAMMA Hoe ziet het dagschema van de cliënt er uit? Welke middelen worden gebruikt om overgangen in tijd, ruimte en activiteit (duidelijk) te maken? Is tempo, ritme plaats nog ok? Is er nog voldoende voorspelbaarheid in de situatie? Is het dagschema nog ok? Is er een basisplaats om nest te maken? EMOTIE VORM geven Teken de probleemboog Als je iets wegneemt, wat geef je in de plaats? GEZAMENLIJKE AANDACHT GUNNEN AANDACHT BETROUWBAARHEID Wat doet de cliënt om zijn emotie vorm te geven? Zelfbeschermend gedrag, rituelen, vechtgedrag, vluchtgedrag. Hoe wordt de situatie georganiseerd om emotie vorm te geven? Zijn er vrijheidsbeperkende maatregelen? Wat wordt er als spanningsreducerend gebruikt. Hoe kunnen negatieve actie-reactie worden geconditioneerd? Wat zijn aangename prikkels voor de client? Herorganiseer besmette situaties. Zijn er vrijheidsbeperkende maatregelen rond bv zelfverwonding of dwangmatig gedrag? De draad trachten te installeren. Hoe ziet het dagschema van de begeleider met de cliënt er uit? Wanneer raken de sporen mekaar, komen ze mekaar tegen? Gebruikt de begeleider zichzelf als persoon om overgangen te maken. Heeft de begeleider terugkomende rituelen? Is tempo, ritme en plaats aangepast? Hoe zijn contacten en hoe lang kunnen contacten duren? Wat zet de begeleider in (via contactcirkels, woorden, toon, positie, gebaar, afstand, nabijheid, oogcontact, blik, aanraken) om emotie vorm te geven? Is de begeleider spanningsreducerend? Is de spanningsboog en de begeleiding in kaart gebracht? Wanneer stapt de begeleider uit de situatie, gebruikt hij time-out? Hoe borgen dat er altijd herstel is op het einde van de probleemboog? Zoek positieve actie-reacties van jou naar de cliënt toe. Geef ja-boodschappen. Zoek rituelen als spelletjes zodat deze mee de draad opbouwen. Verschillende begeleiders maken verschillende rituelen als aanzet voor de draad. Na gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen zorgen dat je als persoon de draad terug oppakt. De DRAAD is een WE geworden. Deze WE zal in de loop van de volgende draden een wij-ik-jij-www worden. Gebruik het lijstje van wat de cliënt graag doet, heeft, eet., wat de cliënt graag samen met jou doet en wat jij graag met hem doet. Het gaat niet om het aanleren of om opdrachten maar om meedoen, samen doen, gezamenlijke aandacht voor iets hebben. DE WEG IS HET DOEL. Het inbouwen van een aandachtsaanval. Het gunnen moet je zien als het opladen van de kredietkaart. Je oefent als de spanning niet hoog zit en ondanks spanningen die er waren. Zorg dat de begeleider het gunnen stuurt en plant, anders wordt het gunnen van de begeleider het eisen van de cliënt. Zonder veel aandacht te geven of te krijgen, kan de draad niet opbouwen. Waar kan je bijtanken en ondersteunen? Waar zit de draad? Zorg dat jij als begeleider cirkelt rond de client ipv. omgekeerd. De client wil niets liever dan dat jij met hem bezig bent: inhoud en activiteit zijn voor hem vaak secundair. Jij stuurt door terugkomende eisen een plaats te geven en geeft zo betrouwbaarheid aan de draad. (verwijzen en niet afwijzen) Niet de client maar de begeleider is locomotief. Tussentjes inbouwen, een vorm zoeken om te temporiseren (plaats en positie, afleiden, beeldspraak, humor, een tijdslijn, praatschrift, een rugzak vol complimenten.). In je hoofd en dagschema als begeleider veel dingen op voorhand organiseren (het programma van de begeleider is hier belangrijker dan het programma van de client)

25 3 e draad: De LUS Vanaf 4 e draad ZELF AFSTANDSBED. CONTEXTUEEL NETWERK De DRAAD DOORGEVEN BEHEERSING ERNSTIG VB MATIG VB LICHT VB Welke is de emotionele hiërarchie? Is er voldoende onderscheid tussen begeleiders? Bewust omgaan met de methodiek van aandachtsbegeleider. Bewust doorgeven van de cliënt aan mekaar om hem te leren omgaan met de draad: daarbij gaat het om een afspraak tussen begeleiders eerder dan om een afspraak met de cliënt. Overgangen van begeleiders organiseren. Het vertrekken en binnenkomen van de cliënt als methodiek gebruiken. Mentaliseren voor de cliënt. Het belang van te werken met symbolen. Het zoeken naar objecten die verwijzen naar de belangrijke andere. Schat in of de cliënt eerder bijtankend gehecht is dan explorerend gehecht is. Hoe ben jij zelf als begeleider? De client leert zichzelf te beheersen. Dat brengt spanning mee en terugval in de eerste draad. De draad is tot stand gekomen en kan dragen én ondersteunen. De emotionele ontwikkeling heeft zijn basis gekregen. De cliënt kan met zijn emotionele basis, zijn betrokkenheid en welbevinden verder ontwikkelen en sociale vaardigheden integreren in zijn persoonlijkheid. De wij wordt stilaan ik-jij-wij- zij.. Het verstandelijke niveau bepaalt mee de ondersteuning die nodig is om verdere draden aan bod te brengen. Hoe zit het JOJO-gevoel? Het levensverhaal en de KWETSBARE DRAAD. Bij spanning en tegenslag is zakken in de draad goed. Afhankelijk van het verstandelijke niveau zal er meer of minder rechtstreekse ondersteuning van de draad nodig zijn. Soms zal de begeleider op de achtergrond lijfelijk de draad moeten vasthouden of in afspraken of systemen aanwezig moeten blijven. Soms kan een netwerk mee de draad vasthouden. Afhankelijk van de hechtingsstijl kan een cliënt angst hebben voor de autonomie en (te) snel terugvallen op bijtanken dan wel te explorerend zijn zodat de draad goed moet worden vastgehouden.

26 De draad heeft maar zin als hij ergens kan aanhangen. Naam: