Zeg niks of iets positiefs!

Transcriptie

1 Zeg niks of iets positiefs! Kinderen zeggen wat ze van hun coaches en ouders verwachten #interviews #kinderen #voetbal Meer dan de helft van de kinderen tussen de 12 en 19 jaar traint en speelt bij een sportclub. Van 4 tot 12 jaar is het zelfs 75 procent. Die clubs worden gerund en draaiende gehouden door vrijwilligers. Volwassenen maken het beleid, stellen de regels en de grenzen, en lossen met elkaar - zo goed als kan - de problemen op. Maar wat zeggen de kinderen? In samenwerking met het Centrum Pedagogisch Contact heeft voetbalclub FC Uitgeest zo n 250 kinderen geïnterviewd. De club gaf aan dat ze het belangrijk vinden dat iedereen met plezier kan presteren. Ze willen dat iedereen rekening houdt met elkaar en dus is het vanzelfsprekend dat iedereen gehoord wordt. Ze wilden weten hoe de kinderen denken over: hun ploeggenoten, de trainers, hun coach en de ouders. De conclusies zijn evident. Kinderen zeggen heel precies wat ze belangrijk vinden en de antwoorden zijn verrassend overeenkomstig. Bijna alle kinderen zeggen dat plezier en presteren allebei belangrijk zijn. Een kind verwoordde het zo: Ik wil het leuk hebben en beter worden. Leuk is het belangrijkst. Maar als je niet beter wordt, voelt dat niet fijn en blijft het niet leuk. Respect en erbij horen Of het nou gaat over de trainers, de coaches, de ploeggenoten of de ouders, kinderen hebben het heel vaak over respect. Ze willen met respect behandeld worden en willen dat iedereen respect heeft voor elkaar. Ook geven ze aan dat het belangrijk is dat ze gezien en gehoord worden. Ze willen dat trainers en coaches hen echt kennen. Ook is het opvallend dat kinderen steeds - en vaak letterlijk aangeven dat ze het belangrijk vinden dat niemand mag worden buitengesloten. Veel jonge kinderen vertellen graag over hun toekomstverwachtingen. Velen willen profvoetballer worden. Ik ben het liefste spits, want dan mag je scoren en als je veel scoort, kan je prof worden. Dan ben je rijk en dan kan je bijvoorbeeld een huis met een zwembad kopen. Eén kind had al wel een voorbehoud. Ik wil profvoetballer worden, omdat ik beroemd wil zijn, maar ik heb geen zin om de hele dag handtekeningen uit te delen. 1

2 De club en het respect Alle kinderen vinden het fijn om te spelen bij de club. Ze houden van het spelletje en vinden de club gezellig. Ik vind bij de club voetballen leuker dan thuis, want daar zijn meer kinderen. Jonge kinderen geven aan dat ze gevoelig zijn voor kleine signalen. Ik vind de high five aan het einde het leukst. Ook vinden zij belangrijk of ze wel of geen keeper hoeven te zijn. Ik wil keeper worden want dan hoef ik niet te rennen. Sommige kinderen willen wel op doel, maar de meesten willen in de spits, omdat ze dan goals kunnen maken. Ik stond op keep maar ik vind in het veld leuker, want dan mag je gaan staan waar je wilt. Keepen is saai want dan kan je niet scoren. Verschillende kinderen geven aan dat het beter gaat bij de club dan een tijd geleden. Er wordt minder geschreeuwd langs de lijn. Dat vinden ze belangrijk. Een jongen van 15 zei het zo: Dat respect voor elkaar is echt een belangrijk ding. De sfeer en de gezelligheid is belangrijk en wordt goed gewaardeerd. Iedereen is aardig en eigenlijk zijn we vrienden. Een deel van de kinderen geeft aan wat ze minder fijn vinden. Een kind zegt dat de ballen soms te hard zijn. Enkele kinderen vinden het niet fijn als de selectie voorrang krijgt, als de teamindeling niet goed is. Ook worden sommige scheidsrechter als oneerlijk ervaren. En heel vervelend is: verliezen en wissel staan. Maar nog erger is het als de wedstrijd wordt afgelast. Trainen om iets nieuws te leren Het merendeel van de kinderen geeft aan dat ze de trainingen fijn vinden. Ze vinden het belangrijk dat er afwisseling is en dat ze beter worden. Wij worden elke week beter, omdat we steeds naar elkaar passen en harder moeten schieten en verder moeten rennen. Ik vind elke keer iets nieuws leren leuk, want elke keer hetzelfde vind ik saai. De trainers moeten zorgen dat ze de kinderen vertellen waar ze beter in worden. De trainer zegt wat ik moet doen. Daarom vind ik het nu bijvoorbeeld leuk om te kijken of er iemand vrij staat. Belangrijk is dat kinderen gehoord worden en soms wat te kiezen hebben. Er is keuzevrijheid; dat vind ik fijn. De trainers vragen soms of we een partijtje willen of een andere oefening. Het maakt wel uit wie de training geeft. Niet elke trainer is even leuk en even fijn. Bij elke trainer zijn de kinderen anders. Je bént gewoon anders als je een andere trainer krijgt. Wedstrijden zijn het leukst Kinderen vinden de wedstrijden het leukst en het belangrijkst. Ik kijk elke dag uit naar de wedstrijd. Alle kinderen vertellen dat plezier belangrijk is, maar ze willen wel dat er ook serieus getraind en gevoetbald wordt. Zelf de jongsten zeggen het al: Ik wil wel dat er serieus 2

3 gevoetbald wordt niet dat tussendoor kinderen ook nog tikkertje gaan doen. Jonge kinderen vertellen graag over de doelpunten die ze hebben gemaakt. Ook samenspelen wordt steeds genoemd. Iedereen heeft een hekel aan ruzie. Al heeft ieder kind daar wel zijn eigen reden voor. Eén keer werd de wedstrijd gestaakt, omdat iemand eruit moest en er ruzie kwam. Dat was niet leuk, want we stonden voor en konden nog meer scoren. Kinderen willen geen gedoe en geen gedoe veroorzaken. Uiteraard willen alle spelers graag winnen. Het is leuk als we winnen en verliezen is altijd een beetje vervelend. Maar de behoefte aan sportiviteit is minstens zo groot. Ze zeggen het allemaal op hun eigen manier: Het is natuurlijk leuk om te winnen, maar het winnen moet ook terecht zijn. Winnen is geen pesten maar wél als je zegt tegen de tegenstander wij hebben lekker gewonnen. De trainer en de coach moeten je kennen Kinderen praten uitgebreid over hun trainers en coaches. Elke trainer wordt anders ervaren. Ze zeggen dat de trainer en de coach, de spelers écht moeten kennen en ze moeten zeggen wat je goed doet. Verder hebben ze een lange lijst met belangrijke kenmerken: De trainer en de coach moeten niet streng zijn, maar wel even als dat nodig is. Ze moeten leuk zijn en aardig en gezellig, maar ook discipline hebben. Ze moeten goed aanmoedigen, structuur bieden, positief zijn, helpen, grappig zijn én serieus, begrip tonen, goede tips geven en dingen duidelijk zeggen. Ze moeten niet te fanatiek worden. En zeker niet de hele tijd zeggen wat je fout doet; dat is irritant. Als ze zeggen wat je goed doet, word je beter. Coaches moeten het niet erg vinden dat er een tegendoelpunt wordt gemaakt en ze moeten tegen verlies kunnen. Ze moeten weten wat ze doen en niet zomaar iets lopen te zeggen. Ze moeten zich normaal gedragen langs de lijn en zorgen dat iedereen speelt. Trainers en coaches moeten inzet tonen, want dat vragen ze ook van ons. Een kind zei: Ik wil dat de coach ons serieus neemt; dan kunnen wij hem ook serieus nemen. De kinderen geven aan dat de relatie met de coach veel uitmaakt. Zijn houding bepaalt de verhouding. Als de coach ons erbij betrekt, zijn we er ook meer mee bezig en als hij niet oplet doen we het ook vaak niet serieus. Eigenlijk gaat het erom of hij echte belangstelling heeft. Spelers willen vaak iets nieuws leren. Dat ervaren ze als de trainingen afwisselend zijn en als ze niet steeds hoeven te wachten en niet te veel hoeven te luisteren. Kinderen vinden het belangrijk dat ze fouten mogen maken! Als de coach zegt dat hebben we niet afgesproken, weet ik dat ook wel, maar ik raak er geïrriteerd van en ik word er alleen maar slechter van. Teamgenoten sluiten elkaar niet buiten Kinderen vinden het belangrijk dat het gezellig is in de ploeg en dat ze zichzelf kunnen zijn. Je moet elkaar kritiek kunnen geven, maar dat moet je wel op een positieve manier doen. Veel kinderen zijn zich zeer bewust van het feit dat ze een teamsport doen. Ze weten hoe belangrijk hun ploeggenoten zijn. De spelers realiseren zich hoe belangrijk het is dat ze erbij horen en velen begrijpen dat dat dus ook voor hun ploeggenoten geldt. Het is heel belangrijk dat we niemand buitensluiten. We moeten één team vormen en elkaar dus helpen. Verder ontstaat er weer een lijst als het gaat over de belangrijkste aspecten van de ploeggenoten: ze moeten positief zijn, aardig tegen elkaar, niet schelden, niet zeuren tegen elkaar en niet tegen de scheids, samen juichen en iedereen moet elkaar goed kennen. 3

4 Alle kinderen willen lol hebben met hun teamgenoten. Oudere kinderen zeggen vaker dat ze willen voetballen met kinderen die goed kunnen voetballen. We moeten elk weekend met elkaar willen winnen. Sommigen gebruiken jargon: We moeten overspelen en samenwerken. Iedereen moet mee stofzuigen. De kinderen vertellen regelmatig hoe belangrijk inzet is. Dat verwachten ze van iedereen. Een jongen verwoordt het zo: Je moet je inzetten. Als je je niet inzet, ga dan darten. Alle kinderen vinden het team belangrijk. Ze weten dat als de sfeer niet goed is, ze ook niet presteren. Natuurlijk zijn er groepjes in de ploeg, maar iedereen wil erbij horen. Niemand wil er níet bij horen. Als er jongens bijkomen dan moeten we daar wel op letten. Dat kan eigenlijk nog wel beter. Je mag niemand buitensluiten. Daarom moet je altijd blijven praten. Ouders zeg maar niks Kinderen vinden het belangrijk dat ouders het goed vinden, ook als het fout gaat. Ze oordelen helder en hard over ouders. Ze leiden me vaak af met het geroep. Ouders zouden een opleiding moeten hebben voor wat ze zeggen. Op de vraag wat kinderen niet willen dat ouders langs de lijn doen, komt een waslijst aan antwoorden. Op de vraag wat ouders moeten zeggen, zegt nagenoeg elk kind: Niks! Daarna vertellen ze ook nog wat wel fijn is: complimenten geven, juichen, aanmoedigen. Van aanmoedigen krijg je energie. Als ouders teleurgesteld zijn en roepen, dan denk ik: houd je mond effe, ik denk dat jij het vroeger ook niet allemaal goed hebt gedaan. Wat ze absoluut niet willen langs de lijn: Schreeuwen, schelden, boos worden, teleurgesteld zijn, aanwijzingen geven, bemoeien, commentaar geven, iets over het spel zeggen, beledigen, tips geven (daar is de trainer voor), de coach uithangen, te fanatiek zijn, roken en steeds vragen Wat doe je? Soms coachen de trainers en de coach en de spelers en twintig ouders. Daar word je gek van. Als iedereen nou eens z n mond houdt, dan kan ik mezelf horen. Een kind zei het zo: als ouders kritiek hebben, raak ik opgefokt en ga ik slechter spelen. Jonge kinderen hebben soms andere motieven dan oudere kinderen. Jongens van 15 jaar waren het eens dat als ouders gaan staan roepen, de scheids vaker tegen hen gaat fluiten. De kinderen hebben last van schreeuwen en schelden, maar ook van coachende opmerkingen. Vaak roepen ouders dingen die de coach al heeft gezegd en soms zelfs het tegenovergestelde. Ouders moeten hun mond houden. Je hebt al tips van de coach gehad. Ik raak in de war als ze twee dingen roepen. En ouders moeten niet zeggen mannetje houden want als je daar naar luistert, ben je soms te laat en kun je je mannetje juist niet houden. 4

5 Een kind liet weten dat het uitmaakt wíe er iets zegt: Ik vind het niet fijn als papa steeds roept dat ik moet rennen, maar als opa het zegt, vind ik het wel leuk. De spelers hebben ook last van teleurgestelde ouders: Ik vind het vervelend als ze steeds jammer zeggen; dan is het net alsof niks lukt. Kinderen trekken zich de opmerkingen aan en velen zeggen dat ze zich ervoor proberen af te sluiten, maar dat dat niet echt lukt. Ze worden onzeker en gaan er slechter van spelen. Het is vervelend als ze zeggen dat je slecht bent en nog erger als ze zeggen dat je de slechtste bent; dat is een soort van buitensluiten. Dan voel je je heel alleen en dat is niet fijn. Dan is iedereen blij behalve jij. Dus je moet elkaar helpen en ouders ook, want die vinden het ook niet fijn als ze zich alleen voelen. Veel kinderen vinden dat ouders en coaches elkaar moeten aanspreken om niet te roepen langs de lijn. Het is niet fijn als er gescholden wordt daar moet iedereen iets van zeggen. Schreeuwen leidt af en pas na de wedstrijd kan je eigenlijk weer goed luisteren. Niet onder de wedstrijd. En uiteraard moet iedereen elkaar helpen. Het is voor niemand makkelijk om altijd te doen wat goed is. Iedereen moet leren om zijn mond te houden tegen de scheids. Ik vind het zelfs wel moeilijk, omdat hij soms domme beslissingen neemt. Dus dan moet de trainer mij helpen. Kinderen vinden het soms zeer belastend wat er geroepen wordt. Soms schamen ze zich zelfs voor hun ouders, maar durven dat niet altijd te zeggen. Mijn moeder geeft nog wel eens een brul langs de zijlijn. Vroeger dacht ik doe maar niet. En nu zeg ik dat ook wel eens. Ik zeg dan je bent te fanatiek en dan zegt zij dat ze het spannender vindt dan ik. Soms denk ik dat ouders denken dat ze het beter kunnen. Kinderen zijn bereid om hun best te doen, maar weten dat niet elke wedstrijd gewonnen kan worden. Daar willen ze begrip voor van hun ouders. Eigenlijk willen ze het zelfs andersom. Echt raar als ouders roepen en schelden, want het zijn toch ouders en die zouden het goede voorbeeld moeten geven. *De interviews zijn mondeling afgenomen bij zo n 150 kinderen- individueel en groepsgewijs - en bij 120 kinderen schriftelijk. De kinderen variëren in leeftijd tussen de 8 en 16 jaar. De interviews zijn uitgeschreven en geanalyseerd door het Centrum Pedagogisch Contact. *Evidente conclusies zijn: - Dat kinderen geen gedoe willen dat veroorzaakt wordt door coaches, medespelers, maar zeker niet door ouders. 95 % van de kinderen geeft aan dat ouders niets moeten zeggen óf iets positiefs. Juichen en aanmoedigen vinden ze fijn. Aanwijzingen, teleurstellingen en boze reacties vinden ze vervelend of zelfs verschrikkelijk. - Wedstrijden en trainingen worden overwegend met goed en fijn beoordeeld. Opmerkingen waardoor het soms minder prettig is, hebben zeer uiteenlopende redenen (te harde ballen, te veel wissel staan, te weinig aandacht t.o.v. selectie, onsportiviteit, nat gras, verliezen). Marcel van Herpen Centrum Pedagogisch Contact Auteur Ik, de coach 5