Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3, Zuidoost-Azie

Transcriptie

1 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3, Zuidoost-Azie Samenvatting door een scholier 2682 woorden 17 juni ,4 98 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Ak Hoofdstuk 3 Zuid-oost Azie 1 & 2 Tempo Doeloe is het verlangen naar de goede oude tijd in Nederlands-Indie. De vele plaatgrenzen in zuidoost-azië zorgen voor de nodige tektonische onrust. Dit uit zich in aardbevingen, aardverschuivingen, vulkaanuitbarstingen en zeebevingen. Lahars (modderstroming) kunnen alleen ontstaan door vulkaanuitbarstingen. Normaal gesproken is de natte moesson een zege voor de boer. De rivier treedt dan buiten zijn oevers en zet in de overstromingvlakte een vruchtbaar laagje slip af. Het wordt pas gevaarlijk als een tropische cycloon of taifoen het zeewater voor de kust zodanig opzwiept, dat de rivieren van de laaggelegen delta niet meer kunnen afwateren op zee. In combinatie met veel smeltwater uit de himalaya en enorme regenval kunnen dan door het snel wassende water de dijken bezwijken. Taifoens treffen voor Vietnam en de Filipijnen maar een uit de hand gelopen moesson kan ook elders veel problemen veroorzaken. Er wordt gedacht dat El Nino het weer in Zuidoost-Azie grilliger maakt omdat dan het zuiden van vietnam gebukt gaat onder grote droogte, terwijl het noorden kampt met wateroverlast. 3 Een van de voorzorgsmaatregelen om rampen om minder hard door een natuurramp getroffen te worden is bijv. Hazardmanagement. Dit is een planmatige vorm van gevarenbeheersing. Hierbij wordt gedacht aan schokabsorberende fundamenten voor gebouwen, de aanleg van taifoenshelters en ontruimingsoefeningen. Bij goed Hazard Management: Breng je de natuurlijke risico s in kaart (risicoanalyse) Tref je voorzorgsmaatregelen Stel je een rampenplan op en oefen je daar regelmatig mee Het is lastig om mensen weg te krijgen uit gebieden waar het risico op natuurrampen erg groot is omdat veel inwoners op korte termijn denken. Ze zien geen uitweg door armoede of ze vertrouwen op god. Natuurlijke risico s spelen op verschillende tijdsschalen, en dat bepaalt mede de risicoperceptie (inschatting van het gevaar) en dus het ruimtelijke gedrag van mensen. Bewoners schatten het gevaar anders in als iets een hele tijd geleden is zoals een vulkaanuitbarsting. Ontwikkelingen spelen een rol bij Pagina 1 van 6

2 risicoanalyse. Een hoog opgeleid iemand kan zich beter beschermen tegen het natuurgeweld dan iemand anders, omdat deze over meer kennis en middelen beschikt. Vaststaat hoe armer een gebied is, des te ernstiger de gevolgen van een natuurramp zijn. Een softstate is een land met een zwak bestuur en dus ook een slecht Hazard Management. 4 De keerzijde van het exploiteren van hulpbronnen uit bijv. Zuidoost-Azie waardoor de welvaart stijgt is dat het milieu soms ernstig of onherstelbaar wordt aangetast. Bij ontbossing zijn binnen en buitenlandse partijen betrokken: Inheemse volkeren hun zwerfland ontaardt soms in roofbouw. Het groeiende aantaal sedentaire boeren ( de bevolkingsgroei zorgt voor landhonger bij de kleine boeren. Zij willen permanente akkers en gebruiken vaak hout als brandstof De commerciële houtkap die houtkappen bij softstates onder het mom van aflossen van de staatsschuld. Projectontwikkelaars, want voor en door hun moet het bos uit zuidoost-azie wijken voor de aanleg van plantages en toeristenressorts In zuidoost-azie is een hele hoge biodiversiteit. 50% van zuidoost-azie bestaat uit woud. Je kan zeggen dat de ontbossing in zuidoost-azie leidt tot een verstoorde waterbalans, verlaging van de biodiversiteit, afname van de kwaliteit van bodems (landdegradatie) en bodemerosie. Die verstoorde waterbalans zorgt in het gebergte voor fatale aardverschuivingen en stroomafwaarts voor overstromingen. In een droge periode treedt snel verdroging op; het woud met zijn watervasthoudende vermogen is immers verdwenen. Kortom, het evenwicht raakt zodanig verstoord dat de duurzaamheid van ecosystemen verloren gaat. De ontbossing is voor kleine lokale etnische gemeenschappen de grootste bedreiging omdat het hun leefomgeving verwoest. Het kappen van regenwoud levert op korte termijn hout en akkerland op, maar de nadelen zijn op lange termijn vaak groter dan de voordelen. Er gaat niet alleen een uniek ecosysteem verloren maar door het kappen van mangrovebossen wordt de kracht van een tsunami niet meer gebroken en krijgt de malaria in achterblijvende poelen meer kans. Ook wordt er minder co2 opgenomen door ontbossing. 5 Industrialisatie heeft in een aantal delen van Azië een snelle verstedelijking tot gevolg gehad. Mensen worden snel ziek door de vervuilde lucht van industrie en verkeer en velen dragen dan ook mondkapjes en andere bescherming. Je hoeft niet speciaal op straat ziek te worden. De arbeidsomstandigheden in kleine bedrijfjes is vaak mensonterend. In de informele sector zijn de omstandigheden vaak nog erger dan in de fabrieken in de formele sector. Om te ontsnappen aan dure milieu-investeringen in hun eigen land verplaatst bijv. Japan hun vervuilende bedrijven onder meer naar zuidoost-azie. Palmolie is een relatief schone brandstof en de vraag uit de rijke westerse landen neemt snel toe. De nadelen voor het milieu van het verbouwen van palmolie worden door het westen ruimtelijk afgewenteld op de arme landen in zuidoost-azie. De enorme bosbranden zorgen voor schade op verschillende niveaus: Lokaal wordt de leefomgeving van dieren en mensen vernield Op schaalniveau van zuidoost-azie is er door luchtverontreiniging sprake van schade voor de volksgezondheid. De luchtverontreiniging heeft ook gevolgen voor de mondiale kringlopen. De rookgassen geven een Pagina 2 van 6

3 versterking aan het broeikaseffect. De bosbranden zorgen er ook voor dat toeristen massaal wegblijven in dat gebied en werden er vele inkomsten misgelopen. De prijs voor de snelle economische groei is een afname van de biodiversiteit en vermindering van het welzijn van een grote groep mensen. 6 Om de snelle bevolkingsgroei bij te houden moet de productiviteit per hectare omhoog. Maar de modernisering en de ermee samenhangende intensivering van de landbouw heeft een aantal nadelige effecten: Het intensieve bodemgebruik leidt tot versnelde verwering, gevaar voor verzilting en chemische verontreiniging van bodems oppervlakte water. Door het uitspoelen van al deze stoffen voor het vertroebelen van het water en sterven in de tropische kustzone koraalriffen af en verliezen vissen hun natuurlijke ecosysteem. In de akkerbouw zorgt de toegenomen monocultuur voor een grotere hoeveelheid van plantenziekten. Als oplossing wordt vaak de gifspuit gekozen. Natuurlijke vijanden van luizen gaan hierdoor dood. In de veeteelt zie je dat het houden van grote hoeveelheden op kleine oppervlakten tot de uitbraak van dierenziektes leidt. Economisch gezien is de intensivering van de landbouw op korte termijn een succesverhaal in termen van toegenomen efficiency en productie. Maar op de lange termijn valt dit maar te bezien of de schade aan de duurzaamheid van de ecosystemen nog te reparen valt. De steden van zuidoost-azie hebben ook last van bodem- en waterverontreiniging omdat de steden vaak geen adequaat riolering of afvalverwerking systeem hebben. 7 De belangen van verschillende partijen op lokaal, nationaal en internationaal niveau staan vaak haaks op elkaar waardoor het lastig is om wie moet zorgen voor de aanpak van vervuiling enz. Dit is een opsomming waarom: Onverschilligheid van boeren tegenover het milieu, of gebrek aan kennis om het anders te doen Het eigenbelang van groot grondbezitters en bedrijven De explosieve bevolkingsgroei Een onmachtige softstate De ruimtelijke afwenteling van milieuproblemen door de centrumlanden Lokale milieubewegingen in zuidoost-azie zijn nog erg zwak door gebrek aan geld, technische middelen en democratische rechten. 8 Sinds de koloniale tijd wordt landbouw steeds meer op commerciële leest geschoeid. De groene revolutie heeft sinds de jaren 70 deze ontwikkeling versneld. Onder de groene revolutie verstaat men de modernisering van de landbouw door gebruik van machines, kunstmest, bestrijdingsmiddelen, nieuwe hoogwaardige gewassen, verbeterd fokvee en irrigatie. De nieuwe gewassen maken grotere oogsten mogelijk, maar ze moeten wel vertroeteld worden. Ten slotte is het zo dat je van hybride gewassen geen zaad kunt overhouden voor het volgende seizoen. Grote agromultinationals leveren de spullen (zaaigoed, kunstmest en bestrijdingsmiddelen) als een pakket aan de vernieuwende boeren. Die MNO s kopen vaak ook producten van boeren voor de wereldmarkt en beheren grote plantages. Zo zijn vele boeren in het Pagina 3 van 6

4 globaliseringproces gezogen en een onderdeel van de agribusiness geworden: een wereldwijd netwerk dat zich bezighoudt met de hele productiekolom van voedsel, van de ontwikkeling van nieuwe gewassen tot aan de verkoop in de supermarkt. Zelfvoorzienende boeren gaan steeds vaker handelsgewassen verbouwen en zijn vaak door de overheid overgehaald met subsidies en gaan ze over op de verbouw van de moderne hoogwaardige gewassen. Hiervoor steken de arme boeren zich vaak in de schulden en na een misoogst of het stoppen met subsidies kan de boer zijn schulden niet meer betalen en moet hij zijn bedrijf verkopen en trekt hij naar de stad of wordt landloze boer in dienst van een andere boer. Tegelijkertijd met de modernisering speelt het proces van de agrarische of rurale involutie. Daarbij worden steeds meer mensen opgenomen in de bevolkingslandbouw zonder dat het basispatroon van werken en productiviteit veranderd. Hetzelfde werk wordt door meer handen gedaan en de opbrengst moet meer monden voeden. Oorzaken zijn de snelle bevolkingsgroei en het failliet gaan van bedrijven ten gevolg van modernisering. Een paar kanttekeningen bij de huidige ontwikkeling op het platteland in zuidoost-azie: Kleine boeren proberen onder oude collectieve samenwerkingsverbanden uit te komen door bijv. de gewassen voor de oogst al aan tussenhandelaren te verkopen. Subcontractering is het uitbesteden van werk aan onderaannemers. Deze oogsten machinaal en dus worden landarbeiders overbodig. Ondanks het proces van deagrarisatie uitstoot uit de landbouw werkt hier nog steeds het grootste deel van de bevolking Technisch gezien is de groene revolutie een succes, want de landbouw opbrengsten zijn zowel per hoofd als per hectare sterk toegenomen Sinds de jaren 80 daalde het inkomen van de kleine Filipijnse boeren waardoor de sociale ongelijkheid op het platteland toenam De groene revolutie heeft veel nadelen voor het milieu Dit heeft de trek naar de steden erg gestimuleerd. 9 De mate van modernisering verschilt per stad maar toch zijn hier enkele grote lijnen in te bespeuren: De modernisering leidt overal tot het ontstaan van uniforme stedelijke landschappen De modernisering vindt plaats met ongekende snelheid en omvang De stad trekt erg veel migranten aan waardoor het gevolg is dat het aantal megasteden toeneemt Het aantal inwoners groeit ondanks de luchtverontreiniging in de stad het aantal inwoners door het hoge migratiesaldo maar ook door natuurlijke groei dit alles sneller dan de groei van banen en huizen. Dit leidt tot overurbanisatie, de stadsplanning kan het aantal nieuwe inwoners niet bijbenen. Overurbanisatie herken je aan de uitgebreide slums, de overbelaste infrastructuur en de uitdijende informele sector. De overheid probeert dit op de volgende manieren te bestrijden: Toegang verbieden Onder dwang verwijderen Opvangen en reguleren De overheid kan niet alle nieuwe inwoners met normale geregistreerde banen opvangen en velen zoeken dan een andere baan buiten de formele sector in de informele sector. De informele sector is een schimmige en voor arbeiders onzekere arbeidsmarkt. Als deze vluchtsector net zoals het platteland volloopt met nieuwkomers en er bijna geen werk meer is noemt men dat urbane involutie. De absorptiegrens is dan bereikt. 10 Pagina 4 van 6

5 Er komt pas een uitwisseling van mensen en goederen als er voldaan is aan 3 voorwaarden: complementariteit, transporteerbaarheid en het ontbreken van tussenliggende mogelijkheden. Er zijn grote regionale verschillen in zuidoost-azie en niet elk gebied profiteert in gelijke mate van de globalisering. In centrum gebieden vindt een meer autonome ontwikkeling plaats, terwijl in de perifere gebieden andere partijen de koers van het gebied bepalen. Daarom spreek je daar van een afgeleide ontwikkeling. Op een lager niveau zie je dat het platteland minder profiteert van de moderne ontwikkelingen dan de stad. De rurale omgeving wordt vaak afgeroomd, zoals blijkt uit de ontbossing, landdegradatie en deagrarisatie. Bij afroming wordt in een gebied het beste van de natuur, arbeid of kapitaal weggenomen of ingezet ten behoeve van een ander gebied. Ook braindrain en cirkelmigratie zijn voorbeelden van afroming. De steden profiteren meer van de globalisering. Er vormt zich langzaam een middenklasse die overgaat op een meer mondiale levenswijze en daarbij nieuwe tradities los laat. Maar de nieuwkomers van het platteland die in krottenwijken terechtkomen, zijn nog niet zo ver. De rurale uittocht is ten dele veroorzaakt door de globalisering en daardoor is een stukje onderontwikkeling door geschoven naar de stad. Globalisering zorgt ook voor een toename van regionale en sociale ongelijkheid binnen een gebied. 11 Chinese migranten spoelen sinds de 14e eeuw in golven zuidoost-azie binnen. Elke golf van migranten is een teken van een economisch of politiek probleem in China. De chinezen zijn welkom als emigranten ze staan namelijk bekend als harde werkers. Ketting migratie zorgt ervoor dat Chinese migranten blijven komen. De chinezen bouwen ijverig aan een eigen sociaal en economisch netwerk. De Chinese immigranten zorgen voor een dynamische rol in de huidige ontwikkeling. Toch vormen zij in vrijwel alle landen in zuidoost-azie een etnische en culturele minderheid. Ze zijn een etnische minderheid omdat deze bevolking getalsmatig relatief klein is, en cultureel omdat hun manier van leven in dat land niet dominant is. De meeste landen kennen sinds hun zelfstandigheid autocratische regimes, die ondanks de grote culturele en etnische verscheidenheid in het land proberen een eenheidsstaat op te bouwen; soms met dwang. De mate van integratie en assimilatie van de Chinese minderheid verschilt van land tot land. Bij integratie maak je deel uit van een nieuwe samenleving, maar je blijft als minderheid wel herkenbaar. Bij assimilatie pas je je volledig aan en ga je op in de samenleving. Het behoud van de eigen Chinese identiteit hangt af van: Het aandeel van de Chinese populatie in dat land De mate waarin zij vroeger gedwongen zijn te assimileren De mate waarin hun cultuur verschilt met de inlandse De mate van politieke vrijheid De mate van verwestering van het land 12 Je spreekt van regionale autonomie als de mensen in een gebied zeggenschap hebben over de inrichting van de ruimte. De roep om regionale autonomie is groter bij: Grote etnische en culturele verschillen in een land. Grote sociale en regionale ongelijkheid Het ruimtelijk gescheiden wonen van volkeren Een grillige vorm van een land Overheden zien de minderheidsgroepen in perifere delen vaak als bezetters van staatsgrond. Het streven Pagina 5 van 6

6 naar een eigen land of staat noemen we separatisme. Overheden proberen dit te voorkomen door in te zetten op nation building. Dit is een proces waarbij getracht wordt een nationale eenheid en identiteit te smeden of te forceren. Ze proberen dan de minderheden te paaien met woningbouw en werkgelegenheidsprojecten. Ook worden belangrijke symbolen gebruikt zoals een volkslied, nationale vlag of nationaal voetbalelftal. Een staat kan op verschillende manieren reageren op de roep om grotere regionale autonomie: Het verzet met militair geweld de kop in drukken Een vorm van regionalisme toestaan Voor een federale staatsvorm kiezen Separatisme toestaan 13 Aanhangers van een religieuze stroming zoals de islam ontlenen aan de islam rechten om de samenleving naar hun traditionele opvattingen in te richten. Sommige ecosystemen overschrijden landsgrenzen en zouden dus eigenlijk supranationaal beheerd moeten worden wat helaas niet het geval is. 14 Tijdens de Vietnamese oorlog richtten de niet communistische landen het samenwerkingsverband Association of South East Asian Nations (ASEAN) op. Dit om niet vermalen te worden door de kapitalistische en communistische grootmachten. ASEAN speelt soms een rol in politieke geschillen tussen landen. Ook zijn er voorzichtige pogingen om milieuproblemen aan te pakken en internationaal hazardmanagement op te zetten. Onder good governance verstaan we een manier van besturen waarbij de bevolking inspraak heeft over de besteding van belastinggeld en beschikt, bijv. via het parlement, over middelen om het regeringsbeleid te controleren en te beoordelen. Toenemende economische vervlechting vind niet zozeer plaats tussen ASEAN landen onderling maar meer met andere landen in de wijdere omgeving. ASEAN zit ingeklemd tussen twee reuzen-in-opkomst: China en India. Daarom zijn er plannen om die reuzen in te lijven. Er zijn plannen voor een heel groot gemeenschap tussen oost Aziatische landen plus Australië en nieuw- zeeland maar zover is het nog lang niet. Net zoals de EU tobt Oost Azië met tegenstrijdige belangen in de landbouw. Om een groot blok te vormen zal ASEAN eerst in eigen huis de orde op zaken moeten stellen. Het invoeren van good government staat hierbij hoog op de agenda. Pagina 6 van 6