JOOST VAN DEN VONDEL. Jakub Jun Kristýna Němčanská Ema Kubovičová

Transcriptie

1 JOOST VAN DEN VONDEL Jakub Jun Kristýna Němčanská Ema Kubovičová

2 1. Geboren in Duitsland op 17 november 1587 Overleden te Amsterdam op 5 februari 1679 Vanaf 1596 leefde hij in Amsterdam

3

4 2. Streven naar een oecumenische kerk Idealist Overgang van de doopsgezinde gemeente -> Rooms-katholieke kerk

5 De protestantse kerk in de Republiek - verdeeld in twee partijen: 3. Remonstranten raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt vrijzinniger Contraremonstranten stadhouder Maurits voorbestemd leven Conflict Maurits liet Johan v. Oldenbarnevelt arresteren Palamedes of Vermoorde onnooselheyd (1623)

6 4. JvdV - een maatschappelijk geëngageerde dichter Satires: over contraremonstranten calvinistische predikanten navolgers van de stadhouder Maurits Amsterdam - inspiratie voor JvdV 'Aen de beurs van Amsterdam' (1643) Lofdichten

7 5. Gelegenheidslyriek poëzie bestemd voor een bepaalde gebeurtenis, persoon, schilderij, boek... Vaak in opdracht geschreven Korte levensduur De salige toortsen (1623) ter gelegenheid van een bruiloft 'Op St. Marie Magdaleen, door Sandrart geschildert' (1644)

8 6. Prins der Poëten Verscheide gedichten Door bewonderaars in 1644 De eerste verzameling van zijn poëzie Capaciteit om algemene waarheden in zijn gedichten te leggen en hun poëzie was hoog gewaardeerd 1653 door collega-dichters met een lauwerkrans gehuldigd

9 7. Lering en vermaak -Renaissancistisch principe van utile dulci= het nuttige met het aangename verenigen Den gulden winkel der konstlievende Nederlanders -afbeeldingen met morele lessen uit de mythologie en de geschiedenis -embleembundel- afbeelding, de verklarende tekst en het kortere motto

10 8. Roemer Visscher - een Nederlands graankoopman, assuradeur en dichter - dochters Anna en Maria Tesselschade - JvdV bespreekt literatuur en regels voor de Nederlandse taal in hun huis -Levendige discussies met Brabantse rederijkerskamer voor de meer libertijnshumanistische kring

11

12 9. Lucifer bedrijven 1 Belzebub, Belial, Apollion,?Apollion en de tak van de boom des levens God besloten heeft de mens boven de engelen te verheffen

13 2 Lucifer op zijn strijdwagen getrokken door een leeuw (hoogmoed) en draak (afgunst) Lucifer = Gods plaatsvervanger Belzebub overtuigt Lucifer dat hij venederd is. Gabriël Opstand Den mensch in eeuwigheit ten hemel uit te sluiten. Belial

14

15 9. 3 -Ontevreden engelen (Luciferisten) Een middel om het geschil op te lossen: geweld Belzebub als leider Michael, scheiden getrouwen en opstandigen Luciferisten, De eed van trouw afleggen 4 -Gods leger bijeengeroepen, Luciferisten komen Rafaël met een olijftak in zijn hand Waarschuwen voor wanstaltigheid en

16 5 Gods leger heeft de overwinning behaald Michaëls leger in de vorm van een driehoek = symbool van de drieëenheid Lucifers leger in de vorm van een halve maan = symbool van ongeloof Lucifer en de Luciferisten kwamen ten val Lucifer veranderden in een monster, een mengeling van zeven dieren. Lucifers wraak Belilal als de slang die aanzette tot zonde

17 10. Jeptha of Offerbelofte Het toneelstuk dat het dichtst zijn ideaal benaderde Vondel dacht dat hij de klassieken kan overtreffen- eenheid van tijd, plaats en ruimte Een christelijk element was toegevoegd. Het publiek vond de lange monologen en weinig wisselende decors tegenvallen

18 11. Ontwikkeling in de lyriek Eerste gedichten- zwierige, frivole stijl van de rederijkers ('t Wit Lavendel) en bijbelse verwijzingen- doopsgezinde milieu. Vondel op zoek naar zijn eigen genre en stijl rederijkerstaal, zijn poëzie kreeg meer moderne, Franse trekken Door relatie met Hooft en Reael-steeds meer betrokken bij de actualiteit (de godsdienstige en politieke conflicten) Hij richtte zich op religieuze verdraagzaamheid, vrede en een eerlijk landsbestuur (vanuit een christelijk-humanistisch perspectief)

19 VRAGEN?

20 Bedankt voor jullie aandacht Ema, Jakub, Kristyna