RAPPORTAGE PROJECT REGIONALISATIE/KETENKWALITEIT KERNGROEP REGIO NOORD HOLLAND ACUTE ENKEL

Transcriptie

1 RAPPORTAGE PROJECT REGIONALISATIE/KETENKWALITEIT KERNGROEP REGIO NOORD HOLLAND ACUTE ENKEL Samenstelling kerngroep: Erik van de Sande, Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG) Jeroen Bijman, Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Sportgezondheidszorg, (NVFS) Bert van Brenk Nederlands Genootschap voor Sportmassage (NGS) Projectleiding, ondersteuning en rapportage: VSG

2 Inhoudsopgave 1. Achtergrond en kader 2. Gevolgde stappen 3. Doelstelling/doelgroep 4. Resultaten/afspraken 4.1 Procesbeschrijving Acute enkelletsel 4.2 Matrix: Deelonderwerpen, inhoud en verantwoordelijkheden 4.3 Sportzorgvolgsysteem 4.4 Voorwaarden 5. Overige resultaten/afspraken 5.1 Overgie ontwikkelde producten 5.2 Opzet bijeenkomsten van de regionale klankbordgroep 5.3. Beheer verder traject/implementatie 2

3 1. Achtergrond en kader In januari 2006 verscheen de nota Zorg voor sport en bewegen, Naar een optimale samenwerking tussen sportzorgprofessionals. Deze nota is door het Landelijk Platform Sportgezondheidszorg ontwikkeld in opdracht van de minister van VWS. In genoemde nota zijn onder andere aanbevelingen gedaan om te komen een regionale aansturing en organisatie van de sportgezondheidszorg en de ontwikkeling van competenties en formele positionering van professionals. De Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG) heeft eind 2007 in samenspraak met de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Sportgezondheidszorg (NVFS), Nederlands Genootschap voor Sportmassage (NGS) een voorstel gegaan voor de implementatie van de aanbevelingen van het platform. Dit voorstel hield in om in een drietal regio's ('pilotregio's') met concrete projecten aan de slag te gaan om de samenwerking binnen de sportgezondheidszorg en tussen sportgezondheidszorg en de algemene gezondheidszorg te verbeteren in termen van doelmatigheid en transparantie. De centrale doelstelling van het project is tweeledig: - het bevorderen van een doelmatige, doeltreffende en transparante samenwerking tussen de meest betrokken zorgprofessionals en (sport)organisaties, en - het vertalen van best-practices uit de regio naar het landelijke niveau. Begin 2008 is nagegaan op welke wijze bovenstaande doelstelling kan worden bereikt. Dit heeft geleid tot een nadere uitwerking van genoemde doelstelling, namelijk: Het realiseren van regionale afspraken met als doel te komen tot ketenkwaliteit. Hierbij gaat het erom dat er normen en eisen worden geformuleerd waaraan de keten moet voldoen en waaraan de keten kan worden getoetst. Bij de uitvoering van het projectplan Regionalisatie/Ketenkwaliteit zijn de volgende organisaties betrokken: de VSG, de NGS en de NVFS. De projectleiding wordt uitgevoerd door een onafhankelijke projectleider. De ondersteuning en organisatorische activiteiten worden uitgevoerd door het bureau van de VSG. 3

4 De activiteiten vinden plaats binnen de volgende organisatiestructuur Stuurgroep VSG/NVFS/ NGS Projectleider Werkgroep VSG/NVFS/NGS Pilot Kerngroep Expertise Expertise Pilot Kerngroep Pilot Kerngroep 4

5 De regionale kerngroep (bijeenkomsten); is samengesteld uit de drie kerndisciplines. De kerngroep komt tot procesbeschrijvingen die voldoen aan door werkgroep vastgesteld kader. De kerngroepen worden begeleid door de projectleider. De regionale klankbordgroep (is samengesteld uit de drie kerndisciplines, ketenpartners en stakeholders) en beoordeelt de uitkomsten van de regionale kerngroep De samenstelling van de klankbordgroep kan per pilotregio of onderwerp anders worden ingevuld. Deelnemers zijn in ieder geval: de drie kerndisciplines en de zorgverzekeraars, cliëntengroepen, gemeente, sportbond, ROS, andere disciplines. De centrale werkgroep heeft vastgesteld dat het uitgangspunt voor het formuleren van kwaliteitseisen voor de keten is: de samenhangende visie (iedereen dezelfde ideeën) op zorg- en dienstverlening die wordt aangeboden aan de sporter/patiënt, de verbetering van de dienstverlening en de beheersing van risico s. Alle belanghebbende partners in de regio moeten de doelstelling gezamenlijk formuleren: meetbare kwaliteitsdoelstellingen en mogelijke risico s. Risicogebieden zijn bijvoorbeeld: doorlooptijd, continuíteit van zorg-/dienstverlening overdracht van gegevens, veiligheid gekwalificeerd personeel, middelen etc.. Vervolgens moeten er afspraken worden gemaakt over wie wat doet, wie waarvoor verantwoordelijk is en wie waarvoor bevoegd is. Belangrijk is dat de afzonderlijke partners in de keten bereid zijn een deel van hun taken en belangen over te dragen aan de keten en het traject van de patiënt/sporter voorop te stellen. De landelijke werkgroep heeft een aantal items vastgesteld die in de procesbeschrijvingen moeten worde opgenomen: dit zijn onderwerpen die onderdeel uit gaan maken van de normering/procesbeschrijving ketenkwaliteit c.q. waar regionale afspraken over moeten worden gemaakt: Deze voorbeelden vormen de onderwerpen waarover tijdens de regionale bijeenkomsten afspraken moeten worden gemaakt. - (algemeen: implementatie geldende richtlijnen) - de invulling van de centrale positie van de sporter/patiënt in de keten; sturen op zelfmanagement - analyse van specifieke doelgroepen: nog specifieker dan de drie genoemde - risicoanalyse - toegankelijkheid - instroom - doorstroom - overdracht gegevens - afstemming voorlichting - taakverdeling en coördinatie - deskundigheid - onderlinge communicatie - regie samenwerkingverband/casemanager - samenwerkingscontract/-convenant Op basis van vooraf geformuleerde selectiecriteria is een drietal onderwerpen gekozen en op basis daarvan zijn een drietal regio s benaderd. 5

6 De gekozen regio s/ thema s zijn; Acute enkel letsel, inclusief evenementen: regio Noord Holland Chronische Achillespeesletsel: Regio Maastricht/Sittard Blessurepreventie: regio Oost Brabant De uitkomsten van deze bijeenkomsten worden uiteindelijk voorgelegd aan de regionale klankbordgroep. In deze rapportage worden de gevolgde stappen en gemaakte afspraken binnen de kerngroep Acute Enkelletsel beschreven. 6

7 2. Gevolgde stappen Door de leden van de centrale werkgroep zijn de volgende personen naar voren gedragen om namens hun regionale achterban te participeren in de kerngroep Acute Enkelletsel Erik van de Sande (VSG), Jeroen Bijman (NVFS), Bert van Brenk (NGS) Ten tijde van het schrijven van deze tussenrapportage heeft de kerngroep drie keer vergaderd. De stappen die de kerngroep heeft gevolgd zijn: 1. Specificatie doelgroep 2. Benoemen doelstelling 3. Beschrijven primair proces; stappen/route sporter met acuut enkelletsel 4. Benoemen belangrijke onderdelen per stap primair proces 5. Benoemen van verantwoordelijkheden 6. Indien aanwezig verwijzing opnemen naar richtlijnen 7. Benoemen casemanager 8. Uitkomsten/afspraken voorleggen aan alle kerndisciplines in de regio (sportartsen, sportfysiotherapeuten, sportmasseurs) (doorlopend) 9. Implementatie (doorlopend) 10. Ervaringen voorleggen aan klankbordgroep (ketenpartners, consument/vragers en financiers) (doorlopend) Een belangrijke voorwaarde die binnen de kerngroep nadrukkelijk is bepaald is dat de bestaande ketens worden geformaliseerd en niet een nieuwe wereld wordt gecreëerd. Als kader voor de verdere inhoudelijke besprekingen binnen de kerngroep is het volgende overzicht gehanteerd. Plaats Beoordeling Behandeling Vervolgzorg Sportveld Masseur Zelf oefenen Sportfysio Indien noodz. Sportarts Sportarts Sportarts NB: De huisarts en SEH zijn behandelaren in dezelfde keten. Afstemming zal in het verdere traject paatsvinden 7

8 3. Doelstelling en doelgroep Als doelgroepen zijn geformuleerd: de recreatiesporters en prestatiesporters met acuut enkelletsel. De volgende doelstellingen zijn geformuleerd: Verbeteren van communicatie Adequate behandeling zonder tijdsverlies Zorgdragen voor: Snel en verantwoord sporten op oude niveau Geen extra schade aanrichten Leveren van zorg op niveau waarbij als uitgangspunt geldt kosteneffectiviteit, dat wil zeggen; meest goedkope zorg waar mogelijk. Deze doelstellingen moeten worden bereikt door (middel): ketenafspraken maken rondom de diagnosegroep Acuut Enkelletsel ketenkwaliteit leveren op termijn de multidisciplinaire afspraken (protocol) vertalen naar het landelijk niveau Zoals in paragraaf 2 aangegeven ziet de kerngroep haar activiteiten als een ketenproject dat binnen de bestaande ketens opgesteld wordt. Van belang is dat in er in traject voor gezorgd wordt dat er draagvlak is bij de aanpalende disciplines (de chirurgen, orthopeden en huisartsen) Hierbij moet ook een relatie worden gelegd met bestaande afspraken/dbc s. Als SMART doelstelling is door de kerngroep geformuleerd: de reductie van het aantal recidieven. De mate van reductie zegt namelijk iets over de kwaliteit van de keten. Deze SMART-doelstelling is als volgt specifiek omschreven: het aantal recidieven binnen een 2 jaar terugdringen met 10%. 8

9 4. Resultaten en afspraken De door de kerngroep gevolgde stappen hebben geresulteerd in het vaststellen van een procesoverzicht (paragraaf 4.1.) en het benoemen van de belangrijkste onderwerpen per procesonderdeel. Daar waar mogelijk is verwezen naar bestaande bronnen/richtlijnen/afspraken en zijn verantwoordelijkheden benoemd. (paragraaf 4.2.) 4.1. Procesbeschrijving Acuut Enkelletsel (O) Primaire preventie I. (Werk) diagnose II Tweede diagnose/ Begeleiding/Behandeling III. Nazorg Primair Proces Verwijzing HA Primaire preventie (Werk) diagnose Tweede diagnose Begeleiding Behandeling Nazorg Verwijzing Orthopeed

10 4.2 Essentiële deelonderwerpen, inhoud en verantwoordelijkheden 0. primaire preventie Uitgangspunt zelfmanagement 0.1 Informatie aan de sporter 0.2 Informatie aan de trainer 0.3 Informatie tijdens evenementen inhoud verantwoordelijke toelichting Zie sportzorg Sportzorg De VSG ism Consument & Veiligheid zijn verantwoordelijk voor primaire preventie richting deze doelgroepen. Zie actieplan sportblessurepreventie Zie Sportzorg Sportzorg Aanwezigheid verzorger Organisator evenement Een matrix moet worden ontwikkeld ism de bonden om per evenement/tak van sport aan te geven welke begeleiding vereist is en waaraan deze dient te voldoen. Begeleiding voldoet hiermee aan eisen van de aanbieders en bonden. 1. (Voorlopige) diagnose 1.1. Tijdigheid Beschikbaarheid Sportverzorger evenement Registratiekaart wordt ingevuld en systeem volgt op kaart Sportmasseur Afhankelijk grootte evenement matrix onder 0.1 (Zie Voorzorg Checklist via Sportzorg.nl) 1.2. Adequaat (EHBSO-screeningsprocedure) Zie registratie eisen beroepsgroep red flags 1.3 Kundig Registratie beroep (zie onderdeel matrix 5.3.) Zie registratie en herregistratie eisen beroepsgroep 1.4 Informatie aan cliënt Registratiekaart Zelfmanagement voorop Zelfmanagement voorop registratiekaart 1.5 Voorkomen van Zie 1.4 Pijnstiller volgens huisarts richtlijn verdere schade 1.6 Doorverwijzen naar Binnen 1 week Zie richtlijn VSG / KNGF juiste loket 1.7. Uitsluiten andere letsels (gecompliceerd letsel: definitie) Ottawa Ankle Rules Alle disciplines Ottawa Ankle Rules Aandacht voor opleiding sportmasseur 10

11 1.8 Doorverwijzen i.g.v. gecompliceerd letsel 1.9 Veiligheid i.g.v. evenementen Ottawa Ankle Rules Alle disciplines Zie richtlijn VSG/KNGF Registratiekaart VoorZorg Checklist Organisator evenement Zie VoorZorg Checklist via Sportzorg.nl 2.0 Tweede diagnose Begeleiding/behandeling Uitgangspunt zelfmanagement en zo spoedig mogelijk arbeid- en/of sportgeschikt 2.1 Tijdigheid Na 48 uur werkdiagnoses door sportfysiotherapeut en sportmasseur medische diagnose door sportarts Sportfysiotherapeut/-masseur Sportarts Verwijzing naar Sportarts door Sportmasseur bij niet normaal verloop Vanaf 48u binnen een week 2.2 Kundig Registratie-eisen Alle disciplines Zie richtlijn VSG / KNGF 2.3. Vaststellen fractuur/ Ottawa-rules Sportarts ruptuur/ distorsies (zijn evidence-based) 2.4 Informatie aan cliënt over verder traject en mogelijke complicaties 3 Informatie overdracht 3.1 Overdracht naar sportarts In geval van med diagnose volgens advies sportarts Anders volgens werkdiagnose behandelaar Registratiekaart 3.2 Secundaire preventie: Informatie aan sporter/ verzorger sportmasseur/trainer Alle disciplines Sportfysiotherapeut/ Sportmasseur Sportzorg Winst voor chirurg/spoedeisende hulp (kostenreductie) nieuwe keten fungeert als filter Chirurg/SEH ziet alleen wat hij moet zien. Behoort tot competentie profiel per discipline Sturend & preventieve brace/tape, schoenadvies en ondersteunende oefeningen. Voldoende ROM 3.3. Monitoren recidieven Kaart administratie 3.4 Gegevens aan huisarts Gebruikelijke berichtgeving Sportarts / sportfysiotherapeut Sportarts geeft altijd bericht mee voor huisarts Sportfysiotherapeut heeft per geval afspraken met huisarts zie richtlijn VSG / KNGF 11

12 Naast het primaire proces zijn onderwerpen benoemd die voorwaardenscheppend zijn voor een kwalitatief goede uitvoering van het primaire proces: eisen aan hulpmiddelen en aan deskundigheid. 4. Hulpmiddelen 4.1. Isolatiedeken Organisator Evenement 4.2 EHBO-koffer Inhoud volgens beroepsgroep Zie richtlijn ontwikkeling evenementen Sportarts heeft eigen eisen Diverse bonden hebben eigen eisen 4.3. Telefoon 5. Deskundigheid Registratie Alle disciplines Geregistreerde NGS sportmasseur met aanvulling blessurepreventie 5.1 Gecertificeerde omgeving Eisen van beroepsgroepen t.a.v. fysieke omgeving, veiligheid en hygiëne Alle disciplines Zie Certificatie-eisen FSMI Zie Inrichtingeisen van de NVFS NGS refereer naar inrichtingseisen van Zilverenkruis Achmea 12

13 4. 3 Sportzorgvolgsysteem De kerngroep Acuut Enkelletsel heeft zich voorgenomen om een Registratiekaart te ontwikkelen met als doel de behandeling en recidieven van sporters met een acuut enkelletsel te monitoren. De registratiekaart wordt ontwikkeld voor sporter en behandelaar. Eenmaal uitbehandeld wordt het kaartje opgestuurd naar de club, de VSG en C&V Uiteindelijk kan hiermee een Sportzorgvolgsysteem (red. Bureau) ontwikkeld worden. Op basis van het aantal kaarten dat door 1 persoon wordt teruggestuurd kan het aantal recidieven worden vastgesteld. Belangrijk is uiteraard dat er representatief aantal kaarten worden teruggestuurd opdat een gefundeerd oordeel kan worden gevormd. Ten tijde van het schrijven van deze tussenrapportage is de concepttekst voor de inhoud van de registratiekaart ontwikkeld. Deze tekst is voorgelegd aan alle kerndisciplines in de regio en waar nodig aangepast. De verdere stappen die moeten worden gevolgd worden daarna binnen de kerngroep besproken. Hierbij gaat het om de volgende beslispunten: - uitvoeren van een 0-metingssyeem om na een x-periode te bepalen of de reductie in het aantal recidieven is gehaald (SMART-doelstelling) - wat is een representatief aantal teruggestuurde kaarten?(vergelijk aantal maal uitgedeeld/aantal maal teruggestuurd. - wie deelt kaart uit? - wie verzamelt de gegevens? - wie beoordeelt de uitkomsten? - hoe worden de uitkomsten vertaald naar het primaire proces (zie matrix paragraaf 4.2.) en/of naar inhoud behandeling/begeleiding NB: Motivatie voor sporter door het kaartje op te sturen moet worden vergroot door een attentie (voorlichting voorkomen van recidieven en gratis opsturen) In de eindrapportage zal de kaart integraal worden opgenomen en de verder genomen besluiten worden beschreven. Opmerkingen/acties registratiekaart: Document toelichting voor behandelblok Ottawa Ankle Rules resultaat is dat fractuur is uitgesloten Fysio roadmap

14 4. 4 Voorwaarden De voorwaarden voor een succesvolle implementatie van de afspraken/voorstellen van de kerngroep is dat de beroepsbeoefenaren uit de regio die deel uitmaken van de drie kerndisciplines overtuigd zijn van de meerwaarde om regionaal te gaan samenwerken. Daarnaast is het belangrijk dat het beschreven primaire proces en de daaraan gekoppelde essentiële stappen/onderwerpen worden herkend en onderschreven. Er zullen diverse bijeenkomsten worden gehouden waarin een uitgebreide informatieoverdracht plaatsvindt en meningen worden geïnventariseerd. Deze worden in het definitieve product verwerkt. Het programma van de bijeenkomst van 10 november is als bijlage aan deze rapportage toegevoegd. Andere voorwaarden liggen op het vlak van: Monitoren van het systeem Regionale bijeenkomsten Beheer: casemanager is voor een jaar benoemd Niet alleen de kerndisciplines maar ook de aanpalende voorzieningen dienen kennis te hebben van de regionale afspraken/regionaal gevormde keten (zie hoofdstuk 5). 14

15 5. Overige resultaten/afspraken 5.1. Nog te ontwikkelen producten Vastgesteld moet worden dat in de meeste regio s weinig kennis is van de collega spelers in het veld. Essentieel is dat het regionale overzicht van spelers/netwerk voor alle disciplines inzichtelijk worden gemaakt. Daarnaast zijn belangrijke punten voor het samenwerkingsverband: - formats voor gegevensuitwisseling (doorverwijzing en terugkoppeling) (onderling en andere disciplines) - opleidingen/deskundigheidsbevordering: o.a. van 0 de -lijn verzorging actie regio NH Sportverzorgers nascholen. 5.3 Opzet bijeenkomst van de regionale klankbordgroep De kerngroep heeft ervoor gekozen om voordat de resultaten aan ketenpartners worden gepresenteerd eerst de samenwerkingsafspraken en registratiekaart te implementeren. Na de pilotfase worden de resultaten in breder verband uitgedragen. Nagegaan moet worden op welke moment de klankbordgroep dient te worden uitgenodigd en geïnformeerd in relatie tot de subsidievoorwaarden. De kerngroep heeft wel de samenstelling van de klankbordgroep vastgesteld. Deze ziet er als volgt uit: - Regionale steunpunten - Apotheken - Bonden (handbal, basketbal, zaalvoetbal, volleybal) - NOC*NSF - BSN (tape leverancier) deskundigheidsbevordering mogelijk financiering Bauerfeind - Orthopeed - Huisartsen - Verenigingen (SportSupport) Het doel van de klankbordbijeenkomst is: - informatie richting ketenpartners over inhoud afspraken tussen de drie kerndisciplines, opdat hiermee rekening kan worden gehouden bij verwijzingen - feedback vanuit ketenpartners op inhoud - uitwisseling kennis en ervaringen 15