Praktische opdracht Geschiedenis De eerste maanlanding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht Geschiedenis De eerste maanlanding"

Transcriptie

1 Praktische opdracht Geschiedenis De eerste m Praktische-opdracht door een scholier 2809 woorden 1 april ,2 130 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Waarom wilde men op de maan landen? De eerste m De vlucht van Apollo 11 begon op woensdag 16 juli 1969, om twee minuten over half drie s middags (Nederlandse tijd). De machtige Saturnus v-raket verliet precies op tijd het lanceerplatform 39A op Cape Kennedy. Bijna drie miljoen kilo staal, brandstof en elektronica verliet de aarde. Slechts zesduizend kilo hiervan zou de aarde weer terugzien. Aan boord van de Apollo 11 waren drie astronauten: Neil Alden Armstrong, 38 jaar, Edwin Eugene Buzz Aldrin Jr. 39 jaar en Michael Collins, 38 jaar. Op aarde was er veel belangstelling voor deze drie: honderden technici keken toe in het vluchtleidingscentrum, vele duizenden mensen keken vanaf een veilige afstand toe en miljoenen mensen konden hun ogen niet van hun televisiescherm afhouden. De vlucht van de Apollo 11 verliep zonder problemen. Minder dan drie uur na de lancering waren de drie astronauten al op weg naar de maan. Nadat de Apollocapsule was vastgekoppeld aan de maanlander, hadden Armstrong, Aldrin en Collins een aantal dagen niets te doen. Op de vierde dag kregen de astronauten hun reisdoel weer in zicht. Armstrong en Aldrin kropen door de verbindingstunnel van de Apollocapsule naar de maanlander, waarna deze werden losgekoppeld. De samenwerking tussen Aldrin en Armstrong verliep niet altijd even goed. Zij konden weliswaar goed met elkaar werken, maar absoluut niet met elkaar opschieten. Deze botsing kwam vooral door de jaloersheid van Aldrin. Deze vond het niet terecht dat niet hij, officier bij de Amerikaanse luchtmacht, maar Armstrong, een burger, de eerste stap op de maan mocht zetten. Toen dit laatste bekend werd overwoog Aldrin zich zelfs terug te trekken. Aldrin had verder geen tijd om zich daarover druk te maken, want de afdaling naar de maan was een veel belangrijkere zaak die veel concentratie eiste. Bijna ging er iets fout doordat de boordcomputers van de maanlander overbelast waren. Dit probleem is uiteindelijk opgelost door Steve Bales, navigatiedeskundige van de maanlander. Hij overtuigde de astronauten ervan dat er absoluut geen reden was tot paniek en zei dat Aldrin de gele alarmknopjes maar moest negeren. Ook Armstrong heeft eraan bijgedragen dat deze onderneming toch een succes werd. Er bleek weinig brandstof aan boord van de maanlander te zijn en ze zouden zonder zijn ingrijpen recht op een krater met Pagina 1 van 6

2 immens grote rotsblokken terecht zijn gekomen. Armstrong ging echter over op handbesturing en zorgde er zo voor dat de maanlander, met nog 30 seconden aan brandstof aan boord, een zachte landing op de maan maakte. Houston, Tranquillity Base here. The Eagle has landed waren de eerste woorden van Armstrong op het maanoppervlak. Het was zondag 20 juli, 21:18 uur Nederlandse tijd. Om 03:56 uur, maandag 21 juli 1969, maakte Armstrong de gedenkwaardige stap op de maan met de woorden: A small step for a man, a giant leap for mankind. Na een kwartier vergezelde Aldrin hem en het eerste wat zij deden was het verzamelen van een aantal bodemmonsters. De twee astronauten verbleven minder dan twee en een half uur op het maanoppervlak. In deze tijd moesten zij wetenschappelijke instrumenten opstellen, bodemmonsters verzamelen en foto s maken. Ook moest de Amerikaanse vlag geplaatst worden. Terug in de maanlander werd er een telefoongesprek gevoerd met president Nixon. Nixon vond de week van de Apollo 11-vlucht de belangrijkste week in de wereldgeschiedenis sinds de schepping. Nixon s handtekening en die van de drie astronauten sieren de daaltrap van de maanlander. Hierbij staan de woorden: We came in peace for all mankind. Op aarde was de oorlog in Vietnam in volle gang. Wat waren de politieke argumenten om op de maan te landen? Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werd het verslagen Duitsland tussen de geallieerden en de Sovjets verdeeld, wat uiteindelijk resulteerde in de verdeling van Europa (en bijna de hele wereld) tussen "Oost" en "West" met als gevolg de Koude oorlog.de USA en de USSR probeerden beide als "supermachten" zoveel mogelijk landen onder hun invloedssfeer te brengen door lokale oorlogen te ondersteunen (Korea, Vietnam, Midden-Amerika) maar ook door het winnen van prestige en het afschrikken van de vijand door militaire superioriteit. Beide landen wilden beschikken over inter-continentale atoomraketten en spionagesatellieten en dat maakte de ruimtevaart steeds belangrijker. De lancering van de Russische Spoetnik 1, op 4 oktober 1957, leidde in de Verenigde Staten tot een nieuw hoogtepunt in communistenhaat en angst voor de Reds, het "Rode Gevaar". Toen de eerstvolgende lanceerpoging van een Amerikaanse satelliet (die ook nog eens 10x kleiner was als de Spoetnik) mislukte, brak een nationale hysterie uit. Nog nooit was Amerika zo vernederd. Door de traditionele "stammenstrijd" tussen Army, Navy en Airforce in het Amerikaanse leger was de technologische ontwikkeling enorm versprokkeld. Daarom zag toenmalig president Eisenhouwer zich genoodzaakt in 1958 de NASA (National Aeronautics and Space Administration) op te richten. Een overkoepelend orgaan voor de ontwikkeling van de lucht-en ruimtevaart. Het militaire deel betrof natuurlijk geheime projecten en hiermee viel nauwelijks prestige te winnen. Dat was wel mogelijk met de bemande ruimtevaart, mits men maar ergens het eerste in was. Op 12 april 1961 wordt het reguliere televisieprogramma plotseling onderbroken voor een extra nieuwsbericht. De tekst luidt: Zojuist is voor het eerst een man in een baan om de aarde gelanceerd..., en die man is een communist!. Omdat de Sovjet-Unie onder andere de eerste satelliet, het eerste dier en de eerste mens in de ruimte bracht, zochten de Amerikanen naar een daad die al het voorafgaande in de schaduw kon stellen. En dat was natuurlijk de bemande m. Pagina 2 van 6

3 De Amerikanen deden wat ervaring op met verschillende projecten. Het Mercuryproject zorgde voor de eerste Amerikaan in de ruimte. Dit zorgde voor wat meer optimisme. Dit is ook te horen aan de toespraak van Kennedy, de toespraak die hij 25 mei 1961 gaf aan het Amerikaanse parlement: Now is the time for this nation to take a clearly leading role in space achievement, which in many ways may hold the key to our future on Earth ( ) I believe that this nation should commit itself to achieving the goal, before this decade is out, of landing a man on the Moon and returning him safely to the Earth. No single space program in this period will be more impressive to mankind, or more important in the longrange exploration of space; and none will be so difficult or expensive to accomplish. Kennedy gaf daarmee aan dat de m voor 1970 een feit zou zijn. Amerika had dus minder dan negen jaar de tijd om ervaring op te doen met bemande ruimtevluchten, om een raket te bouwen die krachtig genoeg was om een ruimtevaartuig naar de maan te brengen, om koppelingen in de ruimte onder de knie te krijgen, om maanlanders en maanpakken te ontwerpen, om astronauten op te leiden, kortom om een onmogelijke taak te volbrengen. Het Mercuryproject ging verder en in 1962 maakte Walter Shirra na 6 rondjes om de aarde een perfecte landing op een van tevoren vastgesteld punt in de oceaan. Er waren dus wel vorderingen, hoewel de Russen nog steeds een voorsprong hadden: toen de Amerikanen voor het eerst een astronaut een paar rondjes om de aarde lieten maken, hadden de Russen de aarde al 18 keer omcirkeld. Nadat Kennedy in 1963 is vermoord wordt het budget dat NASA ter beschikking is gesteld steeds hoger. Zijn opvolger, voormalig vice-president Lyndon B. Johnson is zo mogelijk een nog grotere aanhanger van de ruimtevaart. De Amerikanen hebben iets nodig dat van het land weer een eenheid kan maken, in kleine stukjes verdeeld als het is door werkloosheid, rassenrellen, studentenopstand, de oorlog in Vietnam en de moorden op Robert Kennedy en Martin Luther King. Twee jaar na het Mercuryproject, dus in 1965, startte men het Geminiproject. Vooral bij de latere vluchten van het Geminiproject verliepen de koppelingen tussen ruimtevaartuigen feilloos. En dat was erg belangrijk om op de maan te kunnen landen. Na de vlucht van de Gemini 12 was Amerika klaar voor Apollo. In 1967 kwamen drie astronauten om tijdens een test van het Apolloproject. Dit was dus geen goed begin. Maar 23 maanden later had Amerika een primeur: zij brachten als eersten een drie-persoons bemanning in de ruimte. Datzelfde jaar, 1968, bracht de Apollo 8 als eerste mensen naar de omgeving van de maan. Voor het eerst in de al acht jaar durende nek-aan-nekrace hebben de Amerikanen de leiding in de race naar de maan! De Apollo 10 is de laatste testvlucht en generale repetitie voor de m. De twee astronauten dalen tot 15 km boven de maan. En dan, op 21 juli 1969, is het zover: de maanlander van de Apollo 11 landt op de maan. En Neil Armstrong, een Amerikaan, zet er als eerste mens zijn voetstappen op! Ná de eerste m wordt het Apollo-project steeds meer bekritiseerd en worden de budgetten weer verlaagd. Uiteindelijk besluit de NASA om voortijdig met de maanvluchten te stoppen. De voorkeur wordt gegeven aan de ontwikkeling van de Spaceshuttle. Eind jaren tachtig werd pas duidelijk dat de Russen ook een m voorbereidden. Ook zij hadden een maanlander en een maanraket. Hun plannen stamden al uit begin jaren zestig, alleen de uitvoering van de Russische projecten ging erg langzaam. Na enkele mislukte vluchten besloten de Russen in 1974 het bemande maanprogramma te staken. Het is duidelijk: de zogenoemde spacerace is gewonnen door de Amerikanen. Pagina 3 van 6

4 Op welk gebied wilde de wetenschap meer kennis op doen met betrekking tot de eerste m? Water op de maan? In het begin van de jaren zestig waren er gastronomen die berekeningen uitvoerden, waaruit bleek dat bepaalde kraters op de maan wel eens ijs-meren konden zijn. Deze meren ontstonden door vrijgekomen waterdampen vanuit het binnenste van de maan. Deze dampen zouden direct bevriezen en op de grond terecht komen. Zonder zonlicht en met een temperatuur van ongeveer min tweehonderd graden zouden de meren eeuwig kunnen blijven bestaan. Deze theorie bleek helaas bijna onmogelijk aan de hand van Apollo onderzoek. Uit dat onderzoek bleek dat de maan echt droog is en dat het heel onwaarschijnlijk is dat er waterdampen uit de maan komen. Er was echter een wetenschapper, van de universiteit van Californië, die bleef beweren dat er wel degelijk water op de man kon zijn. Zijn naam was James Arnold. Zo zou er water kunnen zijn door komen die insloegen op de maan. Bij deze inslagen zou waterdamp vrij komen die bij de poolgebieden ijs konden vormen. Maar stel dat deze ijs-meren er werkelijk waren, dan hadden deze veel moeite om te blijven bestaan. Zo werden deze meren indirect door zonlicht beschenen. De wanden van aangrenzende kraters die wel direct zonlicht opvingen gaven hun warmte aan de meren af. Toch zijn er de afgelopen jaren nieuwe ontdekkingen gedaan, die ook aantoonden dat er wel degelijk water in de ruimte is of kan zijn. In de zomer van 1991 werd ontdekt dat er vlakbij de polen van Mercurius ijskapen voorkomen. Deze poolkappen werden ontdekten met behulp van radarecho s van ijs. Overdag is het op Mercurius ongeveer vierhonderd graden, daarom is het heel bijzonder dat daar ijskappen voorkomen. Maar daarom is het ook niet zo moeilijk aan te nemen dat ook op de maan ijs-meren voorkomen. Deze ijs-meren kunnen op foto s niet waar worden genomen, maar dat is logisch te verklaren. Als er dan ijs-meren zijn zullen deze zich vrijwel altijd in de schaduw bevinden. Mocht er werkelijk water op de maan zijn, dan zou dat groot nieuws voor de ruimtevaart betekenen. Dat zou namelijk in houden dat de bemande ruimtevaart geen water van de aarde meer mee hoeft te nemen. Willen ze dan bijvoorbeeld naar Mars, dan nemen ze gewoon maanwater mee. In hoeverre veranderde de toekomstvisie na de eerste m en hoe is hij nu? Na de eerste m Nadat de eerste landing op de maan had plaats gevonden, wilde men proberen of ze ook op andere planeten konden landen. Zo wilde men Mercurius, Jupiter en Saturnus bezoeken, om daar meer te weten te komen over de planeten die op de aarde lijken. Ook wilde men het gehele zonnestelsel aan uitgebreid onderzoek onderwerpen. Het idee om op te maan te wonen kwam ook boven bij een aantal mensen. Het idee om gewone mensen naar de maan te vervoeren was als volgt: Eerst moest er een ruimtetransportsysteem uit worden gevonden. Dit systeem bevatte: een ruimtestation om de aarde, een ruimtestation om de maan, een pendelraket, een ruimtevliegtuig en een maanlander. Men vertrok vanaf de aarde met het ruimtevliegtuig naar het ruimtestation om de aarde. Daar stapten ze Pagina 4 van 6

5 over in de pendelraket. Daarin werden ze in een paar dagen naar het ruimtestation om de maan gebracht. En daar stapten ze in de maanlander. Terug gaat hetzelfde maar dan de omgekeerde volgorde. Men wil op de maan een permanente wetenschappelijke basis bouwen. Met een sterrenwacht zou men ongehinderd de dampkring van het heelal kunnen bestuderen. Men wilde aan de achterkant van de maan een radiotelescoop plaatsen. Daarmee zou de radiostraling uit het heelal geregistreerd kunnen worden zonder storingen van aardse radiouitzendingen. Men dacht na de eerste m dat er in 2000 wellicht mensen op de maan zouden wonen. Wat is ervan de toekomstverwachtingen werkelijkheid geworden? De Amerikanen gingen niet lang meer door met de men. Na Apollo 17 stopte men ermee. De oorspronkelijke bedoeling was om tot Apollo 20 te gaan, maar door budgetinkortingen (mede door de afname van de mediabelangstelling na Apollo 11) werden één na één de missies 20, 19 en 18 afgelast. Men vond dat het hoofddoel, een mens op de maan zetten, bereikt was en dat er nu niet veel meer te doen was op de maan. Daarnaast was er in de jaren 70 ook een tijdelijke dooi in de koude oorlog. Rusland en de Verenigde Staten werkten plannen uit om een gezamelijke missie, de Apollo-Soyoez missie, uit te voeren. Daarbij zouden een Apollo en een Soyoez ruimteschip aan elkaar gekoppeld worden, waarna de bemanningen van het ene ruimteschip naar het andere konden overzweven. Er werd gedurende twee jaar gewerkt aan een koppelingssysteem gewerkt, dat werd meegevoerd op de plaats waar normaal de maanlander zat. De missie werd een succes, maar wel een eenmalig succes, want de dooi in de koude oorlog was maar van korte duur. Terwijl de Russen volop bezig waren in de ruimte met hun Saljoet ruimtestations waren was het ongeveer 10 jaar stil bij de Amerikaanse ruimtevaart. Men was bezig met het ontwikkelen van het ruimteveer, nu beter bekend als de 'Space Shuttle.' Eind 1981 vloog die Space Shuttle zijn eerste missie. Ook de Russen bouwden hun versie van de Space Shuttle, de Boeran (of Vuurvogel), maar die vloog maar één missie, onbemand dan nog wel. Door geldtekort blijven de Russen nog steeds vliegen met hun Soyoezen. Na de Russische Saljoet ruimtestations kwam het bekende ruimtestation Mir. Dat drie keer langer dan verwacht bemand bleef, ondanks de vele levensgevaarlijke problemen. Nu werken enkele ruimtevaartorganisaties, waaronder de Amerikaanse, Europese, Russische en Japanse, aan een internationaal ruimtestation, het ISS. Het is wachten wat de toekomst ons zal brengen. Al ziet het er niet naar uit dat we binnen kort tijdsbestek op de maan zullen wonen. Conclusie Na de Tweede Wereldoorlog was er de zogenaamde Koude Oorlog tussen Amerika en Rusland. Beide landen waren bezig met ruimtevaart. Rusland had al enige primeurs op dat gebied, zoals de eerste man en de eerste hond in de ruimte. In 1961 verklaarde Kennedy dat de Amerikanen voor 1970 een man op de maan zouden zetten. Dit was een van de enige dingen die de Amerikanen konden doen om al de primeurs van de Russen te overschaduwen. Voordat de m een feit was, moesten de Amerikanen nog heel wat ervaringen opdoen. Dit Pagina 5 van 6

6 deden ze met het Mercuryproject, later het Geminiproject en tot slot met het Apolloproject. In februari 1967 zou de eerste Apollo de ruimte in worden gestuurd. Dit ging echter helemaal fout, want nog voor de raket de lucht in was ontplofte deze door technische problemen, hierbij kwamen alle drie de astronauten om het leven. Na deze tegenslag besloten de Amerikanen om verder te testen met onbemande vluchten. Later testten zij toch weer met bemande vaartuigen, waarin ook drie mensen konden verblijven. Uiteindelijk was het op 16 juli 1969 dan zover, de Apollo 11 ging op weg naar de maan en de landing op de maan vond 4 dagen later op 20 juli 1969 plaats, het eerste doel van het Apollo-project was bereikt. De Amerikanen hadden laten zien dat zij ook iets konden bereiken in de ruimte. De Russen waren in een race om de maan verslagen. Later kwamen er nog meer landingen op de maan, bij deze ging het meer om wetenschappelijke doelen. Men wilde meer te weten komen over het maanoppervlak. Rond de tijd van de m was men heel enthousiast over de ruimtevaart. Men verwachtte dat er over een aantal jaar, misschien wel tien jaar, mensen op de maan zouden kunnen wonen. Dit is tot nu toe geen werkelijkheid geworden. Na de primeur te hebben gehaald heeft Amerika het budget voor onderzoek weer flink verminderd. De men zijn alweer verleden tijd, men is wel bezig om op andere planeten te kunnen landen. Pagina 6 van 6

Praktische opdracht Geschiedenis Landing op de maan

Praktische opdracht Geschiedenis Landing op de maan Praktische opdracht Geschiedenis Landing op de maan Praktische-opdracht door een scholier 4402 woorden 13 juni 2005 5,8 33 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Na afloop van de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

De mens verovert de ruimte

De mens verovert de ruimte Hugo Vanderstraeten Russen eerst Voor de Russen was dit het derde ruimtesucces op rij. In 1957 hadden ze het eerste ruimtetuig, de Spoetnik I, in een baan om de aarde gebracht. De Spoetnik I, de eerste

Nadere informatie

Verslag Anders De ruimtevaart. De ruimtevaart. Verslag door Marie 2016 woorden 20 september keer beoordeeld. 1. start van de ruimtevaart

Verslag Anders De ruimtevaart. De ruimtevaart. Verslag door Marie 2016 woorden 20 september keer beoordeeld. 1. start van de ruimtevaart Verslag Anders De ruimtevaart Verslag door Marie 2016 woorden 20 september 2017 0 keer beoordeeld Vak Anders De ruimtevaart 1. start van de ruimtevaart 1. Het begin In de 1 e eeuw na Christus had men al

Nadere informatie

DE ONTDEKKING VAN DE AARDE

DE ONTDEKKING VAN DE AARDE DE ONTDEKKING VAN DE AARDE Lezing Ledenavond Galileo, 25 januari 2019 In de kerstnacht van 1968 werd de aarde ontdekt Vijftig jaar geleden zagen mensenogen de aarde voor het eerst zoals ze werkelijk is

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: de ruimte

Auditieve oefeningen bij het thema: de ruimte Auditieve oefeningen bij het thema: de ruimte Boek van de week: 1; Een hapje maan 2; De ruimte 3; Papa pak je de maan voor mij 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Ruimtewedloop

Samenvatting Geschiedenis Ruimtewedloop Samenvatting Geschiedenis Ruimtewedloop Samenvatting door een scholier 2780 woorden 17 mei 2005 6,9 58 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1.0 De rivaliteit in de ruimte tussen de Verenigde Staten en de SU

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Maanlanding

Praktische opdracht Geschiedenis Maanlanding Praktische opdracht Geschiedenis Maanlanding Praktische-opdracht door een scholier 2471 woorden 11 augustus 2009 7,2 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: * Was de maanlanding door NASA in scène

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: de ruimte

Auditieve oefeningen bij het thema: de ruimte Auditieve oefeningen bij het thema: de ruimte Boek van de week: 1; Ik wil de maan 2; De ruimte 3; Papa pak je de maan voor mij 4; Aarde, zon en sterren Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen:

Nadere informatie

Eindexamen vmbo gl/tl Nederlands 2011 - I

Eindexamen vmbo gl/tl Nederlands 2011 - I Tekst 1 Verkeerschaos dreigt in het heelal 5 10 15 20 25 30 35 40 (1) Kortgeleden beleefde de ruimte zijn eerste serieuze verkeersongeluk. Op ongeveer 800 kilometer boven Siberië kwamen een Amerikaanse

Nadere informatie

Inhoud. 1. Algemenen weetjes 2. Reizen naar Mars 3. Ruimtestations 4. Satellieten 5. Ruimtesondes 6. Waarom een werkstuk over ruimtevaart?

Inhoud. 1. Algemenen weetjes 2. Reizen naar Mars 3. Ruimtestations 4. Satellieten 5. Ruimtesondes 6. Waarom een werkstuk over ruimtevaart? Inhoud 1. Algemenen weetjes 2. Reizen naar Mars 3. Ruimtestations 4. Satellieten 5. Ruimtesondes 6. Waarom een werkstuk over ruimtevaart? 1. Algemenen weetjes Duizenden jaren geleden konden mensen beelden

Nadere informatie

inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een maan? 4 3. Het ontstaan van de maan 4. De maan en de maanden 5. Kijken naar de maan 6. Landing op de maan

inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een maan? 4 3. Het ontstaan van de maan 4. De maan en de maanden 5. Kijken naar de maan 6. Landing op de maan De maan inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een maan? 4 3. Het ontstaan van de maan 5 4. De maan en de maanden 6 5. Kijken naar de maan 7 6. Landing op de maan 8 7. Het weer op de maan 9 8. Het maanlanschap

Nadere informatie

Les 2 Ophelderen Leestekst: Het zonnestelsel

Les 2 Ophelderen Leestekst: Het zonnestelsel Les 2 Ophelderen Leestekst: Het zonnestelsel "Welkom:... " Introductiefase: 1. "We gaan vandaag, net als de vorige keer, proberen de betekenis te vinden van moeilijke woorden. We hebben dit de vorige keer

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde De maan

Werkstuk Aardrijkskunde De maan Werkstuk Aardrijkskunde De maan Werkstuk door een scholier 3429 woorden 2 april 2000 6,4 383 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord Het onderwerp de maan heb ik gekozen omdat het, het laatste half

Nadere informatie

De maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

De maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres DigilessenPO 19 September 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/41890 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

1 Inleiding 5,7. Werkstuk door een scholier 2863 woorden 14 februari keer beoordeeld. Geschiedenis

1 Inleiding 5,7. Werkstuk door een scholier 2863 woorden 14 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 2863 woorden 14 februari 1999 5,7 198 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1 Inleiding 1.1 Waarom naar de maan? Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werd het verslagen Duitsland

Nadere informatie

Noten schieten 9 april 2009

Noten schieten 9 april 2009 Noten schieten 9 april 2009 Project Circus groep 1 t/m 8 juni/juli 2007. Op dit moment zijn alle groepen bezig met het project Circus De groepen 1 en 2 maken alle artiesten die in het circus werken en

Nadere informatie

Inleiding. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig.

Inleiding. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig. Het heelal Inleiding Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig. Hoofdstukken Hoofdstuk 1 Het Heelal. blz. 3 Hoofdstuk 2 Het Zonnestelsel. blz. 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Satellieten worden vanaf de aarde met raketten naar de juiste hoogte in een baan om de aarde gebracht.

Satellieten worden vanaf de aarde met raketten naar de juiste hoogte in een baan om de aarde gebracht. Rond onze aarde draaien heel veel satellieten. Die noemen we ook wel eens kunstmanen. Net zoals een maan draaien ze in een vaste baan om een planeet, vandaar kunstmaan. Satellieten worden vanaf de aarde

Nadere informatie

Slide 1. Slide 2. Slide 3. Slide 4

Slide 1. Slide 2. Slide 3. Slide 4 Slide 1 De Saturn V (Saturnus 5), het grootste lanceervoertuig ooit gebouwd, vliegt de nachtelijke hemel in op 17 december 1972. De raket was meer dan 110 meter hoog (langer dan een voetbalveld) en 10

Nadere informatie

Werkstuk ANW Ruimtevaart-projecten

Werkstuk ANW Ruimtevaart-projecten Werkstuk ANW Ruimtevaart-projecten Werkstuk door een scholier 1884 woorden 23 mei 2003 5,6 37 keer beoordeeld Vak ANW Welke belangrijke projecten heeft de NASA uitgevoerd? De NASA heeft al veel projecten

Nadere informatie

De mens verovert de ruimte!

De mens verovert de ruimte! Gerwin De Decker Astronowat? Geschiedenis van de astronomie Heel lang geleden al dachten mensen na over de beweging van de hemellichamen. Ze gebruikten die om wat op aarde gebeurde te verklaren of om voorspellingen

Nadere informatie

NAAM: SaLVO! KLAS: Lesbrief de Maan AARDRIJKSKUNDE NATUURKUNDE WISKUNDE KLAS 2/3 HV

NAAM: SaLVO! KLAS: Lesbrief de Maan AARDRIJKSKUNDE NATUURKUNDE WISKUNDE KLAS 2/3 HV NAAM: KLAS: SaLVO! Lesbrief de Maan AARDRIJKSKUNDE NATUURKUNDE WISKUNDE KLAS 2/3 HV SaLVO! Deze lesbrief is een onderdeel van het samenwerkingsproject SaLVO! dat als doel heeft om meer samenhangend onderwijs

Nadere informatie

6,1. Praktische-opdracht door een scholier 3508 woorden 23 maart keer beoordeeld

6,1. Praktische-opdracht door een scholier 3508 woorden 23 maart keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 3508 woorden 23 maart 2003 6,1 65 keer beoordeeld Vak ANW In deze praktische opdracht wilde ik graag de ruimtevaart bespreken. Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat

Nadere informatie

Het International Space Station. ISS (juni 2006)

Het International Space Station. ISS (juni 2006) Het International Space Station ISS (juni 2006) Sverre Kolman groep 6 - Marijke; De Blijberg 18 maart 2012 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding 3 Hoofdstuk 2: De geschiedenis van de ruimtevaart 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Sterrenwerk. Taal. De ruimte in! voor jaar

Sterrenwerk. Taal. De ruimte in! voor jaar Sterrenwerk Taal De ruimte in! voor 10-12 jaar :meteoroïde :geoïde :antropoïde :planetoïde 3 Over astero- en andere ïdes Ontcijfer de woorden. Schrijf ze op (correct, natuurlijk!), noteer er de verklaring

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

We proberen dit alles ( en nog veel meer) te onderzoeken aan de hand van een onderzoeksvraag, die luidt:;

We proberen dit alles ( en nog veel meer) te onderzoeken aan de hand van een onderzoeksvraag, die luidt:; Boekverslag door een scholier 2221 woorden 24 mei 2001 5.4 165 keer beoordeeld Vak Natuurkunde INLEIDING Ruimtevaart is vaak in het nieuws en het zal waarschijnlijk ook altijd actueel blijven, omdat er

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Geschiedenis van de Ruimtevaart

Praktische opdracht ANW Geschiedenis van de Ruimtevaart Praktische opdracht ANW Geschiedenis van de Ruimtevaart Praktische-opdracht door een scholier 6083 woorden 20 juni 2002 6,7 141 keer beoordeeld Vak ANW De geschiedenis van de ruimtevaart Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

dag en nacht Vragen behorende bij de clip dag en nacht op

dag en nacht Vragen behorende bij de clip dag en nacht op RUIMTE Naam: dag en nacht Vragen behorende bij de clip dag en nacht op www.schooltvbeeldbank.nl 1. Planeten Uit hoeveel planeten bestaat ons zonnestelsel? De aarde en dan nog.. planeten. (vul aantal in)

Nadere informatie

KONINKLIJKE NEDERLANDSE BOND van FILATELISTENVERENIGINGEN. RICHTLIJNEN ASTROFILATELIE Pag. 1

KONINKLIJKE NEDERLANDSE BOND van FILATELISTENVERENIGINGEN. RICHTLIJNEN ASTROFILATELIE Pag. 1 RICHTLIJNEN ASTROFILATELIE Pag. 1 1. TENTOONSTELLINGEN MET WEDSTRIJDKARAKTER 1.1 Zie voor de elementaire inhoud GREV 1.1-1.4, SREV 1.4.1. Deze richtlijnen zijn bedoeld om zowel de juryleden als de inzenders

Nadere informatie

Apollo 9. De Eerste Lunar Module Test

Apollo 9. De Eerste Lunar Module Test Apollo 9 De Eerste Lunar Module Test Wat Voorafging Mercury MR-3 Freedom 7 Shepard 05.05.1961 15 m MR-4 Liberty Bell 7 Grissom 21.07.1961 15 m MA-6 Friendship 7 Glenn 20.02.1962 4 h 55 m MA-7 Aurora 7

Nadere informatie

Introductie Ruimtemissie Rosetta

Introductie Ruimtemissie Rosetta Introductie Ruimtemissie Rosetta klas 1-2 Tien jaar kostte het ruimtesonde Rosetta om op de plaats van bestemming te komen: komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko: een reis van bijna 6,4 miljard kilometer. Rosetta

Nadere informatie

Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal.

Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal. Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari 2017. Het heelal. Inhoudsopgaven. Hoofdstuk 1. Ons zonnestelsel. Blz 3 Hoofdstuk 2. De zon. Blz 4-5 Hoofdstuk 3. De maan. Blz 6 Hoofdstuk 4. Planeten. Blz

Nadere informatie

Opdracht ANW De eerste maanlanding

Opdracht ANW De eerste maanlanding Opdracht ANW De eerste maanlanding Opdracht door een scholier 2282 woorden 21 mei 2001 5 114 keer beoordeeld Vak ANW De eerte maanlanding Op 25 mei 1961 deed president John F. Kennedy zijn landgenoten

Nadere informatie

21 ste eeuw: De mensheid verkent het zonnestelsel

21 ste eeuw: De mensheid verkent het zonnestelsel 21 ste eeuw: De mensheid verkent het zonnestelsel Marco van der List Toen de Apollo-17 astronauten hun laatste voetafdrukken in de stoffige maanbodem achterlieten, was de algemene opinie dat de eerste

Nadere informatie

I;I; De eerste raketten. 4oktober 1957: Spoetnik. Kuifje. Laika. Na de oorlog Gagarin. Amerika's eerste mensen in de ruimte

I;I; De eerste raketten. 4oktober 1957: Spoetnik. Kuifje. Laika. Na de oorlog Gagarin. Amerika's eerste mensen in de ruimte Maanlandingen 30 jaar Alfard Jansen Op 20 juli is het 30 jaar geleden dat er voor het eerst mensen op de maan stonden. Het is ook bijna 27 jaar geleden dat er voor het laatst mensen op de maan waren. Waarom

Nadere informatie

3.5. Werkstuk door een scholier 1384 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inhoudsopgave

3.5. Werkstuk door een scholier 1384 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inhoudsopgave Werkstuk door een scholier 1384 woorden 27 maart 2004 3.5 23 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Voorwoord H1 Columbia ontploft bij het landen H2 Bemanning tijdens de laatste vlucht H3 De videobeelden

Nadere informatie

Scriptie ANW Neil Armstrong

Scriptie ANW Neil Armstrong Scriptie ANW Neil Armstrong Scriptie door een scholier 2407 woorden 15 februari 2004 6,6 207 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Ik koos het onderwerp Neil Armstrong of de eerste mens op de maan omdat ik

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 1 februari 2003 4,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht 1: Wat zijn volgens jouw de oorzaken van

Nadere informatie

T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1

T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1 Het heelal of de kosmos is de ruimte waarin de zon, de maan en de sterren zich bevinden. Het heelal bestaat uit een oneindig aantal hemellichamen waarvan er steeds nieuwe ontdekt worden. De hemellichamen

Nadere informatie

De Koude Oorlog: spanning en conflicten (les 12 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

De Koude Oorlog: spanning en conflicten (les 12 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich (les 12 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich Geen directe oorlog maar => Tijdens de Koude Oorlog werd er nooit rechtstreeks gevochten tussen de twee grote

Nadere informatie

inhoud IK ZEI JE TOCH BOB: EET NIET TEVEEL BRUINE BONEN.

inhoud IK ZEI JE TOCH BOB: EET NIET TEVEEL BRUINE BONEN. De ruimtevaarder inhoud Inleiding 3 1. Het werk van de ruimtevaarder 4 2. Hoe word je ruimtevaarder? 6 3. Het ruimtepak 8 4. Wonen in de ruimte 11 5. Ruimteweetjes 13 6. Filmpjes 15 Bronnen en foto s 16

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de

Nadere informatie

1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen

1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen 1) Mercurius 2) Zoek informatie over vallende sterren. 1) De Zon. 1 Wat is de zon voor iets? 2 Hoe komt hij aan zijn naam? 3 Waar staat hij in het zonnestelsel? 4 Wat is de afstand tot de aarde? 5 Wat

Nadere informatie

I n h o u d Tim Jaarsveld

I n h o u d Tim Jaarsveld I n h o u d H1 Wat kon de bemanning doen om een ongeluk te voorkomen? pagina 7 H2 Wat zijn de hitte-bestendige tegels? pagina 9 H3 H4 Hebben andere shuttles ook problemen gehad met de hitte-bestendige

Nadere informatie

Apollo 8. Leaving The Craddle Voor Het Eerst Van De Aarde Weg

Apollo 8. Leaving The Craddle Voor Het Eerst Van De Aarde Weg Apollo 8 Leaving The Craddle Voor Het Eerst Van De Aarde Weg Mededelingen Apollo - Voordrachtenreeks 19 April: Apollo 7 De Race Naar De Maan Is Gestart Apollo - Voordrachtenreeks 31 mei: Apollo 8 Het

Nadere informatie

inh oud Mars 1. Ons zonnestelsel 2. De rode planeet 3. Mars en de aarde 4. Leven op Mars? 5. Mars en fantasie 6. Een kijkje op Mars 7.

inh oud Mars 1. Ons zonnestelsel 2. De rode planeet 3. Mars en de aarde 4. Leven op Mars? 5. Mars en fantasie 6. Een kijkje op Mars 7. Mars inhoud Mars 3 1. Ons zonnestelsel 4 2. De rode planeet 5 3. Mars en de aarde 6 4. Leven op Mars? 7 5. Mars en fantasie 8 6. Een kijkje op Mars 9 7. Onderzoek 11 8. Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Ruimtereizen

Praktische opdracht ANW Ruimtereizen Praktische opdracht ANW Ruimtereizen Praktische-opdracht door een scholier 2988 woorden 27 oktober 2008 5,9 15 keer beoordeeld Vak ANW Het onderwerp van mijn Praktische Opdracht is ruimtereizen. Ik behandel

Nadere informatie

Projectboekje ruimte Oudste kleuters

Projectboekje ruimte Oudste kleuters Projectboekje ruimte Oudste kleuters 2016-2017 De zon (tekening: Lily Louise) De zon is eigenlijk een hele grote ster Het is er heel erg heet De zon is heel erg groot Alle planeten en sterren die rond

Nadere informatie

KOUDE OORLOG. Opgavenblad

KOUDE OORLOG. Opgavenblad ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

Een vreemde planeet groep 5-8

Een vreemde planeet groep 5-8 Een vreemde planeet groep 5-8 Hoe weten we wat voor weer het is op Mars? Of uit welk materiaal de ringen van Saturnus bestaan? De leerlingen onderzoeken in deze les zelfgemaakte planeten. Ze leren dat

Nadere informatie

8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog.

8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Dirk komt thuis. Dirk heeft gewonnen met voetballen. Hij is heel blij. Maar dan ziet hij zijn moeder. Zijn moeder kijkt niet blij. De moeder van Dirk denkt

Nadere informatie

Maandbrief november Heiloo 2017

Maandbrief november Heiloo 2017 Maandbrief november Heiloo 2017 Beste ouders, Rioleringslessen: De lessen over de afwatering en riolering voor groep 5 t/m 8 waren een succes! Zie ook krantenartikel op Facebook. Projecten: Na de herfstvakantie

Nadere informatie

Met voor sommigen wat meer moeite is deel 1 met de pdf van Erik reeds bezorgd. Hier volgt dan deel twee, de tussenkomsten van Edy en Roel.

Met voor sommigen wat meer moeite is deel 1 met de pdf van Erik reeds bezorgd. Hier volgt dan deel twee, de tussenkomsten van Edy en Roel. Verslag Vendelinus vergadering 10/02/2018 deel 2 Met voor sommigen wat meer moeite is deel 1 met de pdf van Erik reeds bezorgd. Hier volgt dan deel twee, de tussenkomsten van Edy en Roel. Faust, Kepler,

Nadere informatie

Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen

Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen kilometer van de Zon en het is er dus gloeiendheet,

Nadere informatie

KNIPSELKRANT BOIJL DEEL 15 PERIODE BLAD

KNIPSELKRANT BOIJL DEEL 15 PERIODE BLAD 12-04-1961 De Rus Joeri Gagarin was de eerste mens in de ruimte. De Russische luchtmachtofficier Gagarin maakte aan boord van het ruimteschip Vostok 1 als eerste mens een reis in de ruimte. De historische

Nadere informatie

VOLLE MAAN APOLLO-SPECIAL WE LIETEN HEEL WAT SPULLEN ACHTER OP ONZE KOSMISCHE BUUR

VOLLE MAAN APOLLO-SPECIAL WE LIETEN HEEL WAT SPULLEN ACHTER OP ONZE KOSMISCHE BUUR APOLLO-SPECIAL Sinds de verkenning van de maan begon, zijn daar een hoop dingen achtergebleven. Als wetenschappelijk instrument, als monument, of domweg omdat het te veel brandstof zou kosten om ze mee

Nadere informatie

3 Andere landen waren door de Russen gewoon ingepikt. dat waren :

3 Andere landen waren door de Russen gewoon ingepikt. dat waren : DE KOUDE OORLOG (1945-1989) Koude oorlog? Wat is dat nou weer? Met "de Koude Oorlog" bedoelen we de spanningen tussen de 2 grootste landen van de wereld. Die 2 landen waren de Sovjet-Unie en Amerika. Na

Nadere informatie

Kramat bvba Hulshoutsesteenweg Westerlo - Belgium Tel./fax.: +32 (0) Wettelijk Depot: D/2012/7085/16 Nur: 283

Kramat bvba Hulshoutsesteenweg Westerlo - Belgium Tel./fax.: +32 (0) Wettelijk Depot: D/2012/7085/16 Nur: 283 Zoo de ruimte in! De auteur heeft getracht alle rechthebbenden van het illustratiemateriaal te achterhalen. Mochten personen of instanties desondanks van mening zijn dat fotorechten zijn geschonden, dan

Nadere informatie

De geschiedenis van de Kerstman

De geschiedenis van de Kerstman De geschiedenis van de Kerstman Nederlanders die zich in 1611 in Nieuw Amsterdam (USA) vestigden, brachten Sinterklaas mee als beschermheilige van het latere New York. In Amerika veranderde Sinterklaas,

Nadere informatie

Het draait allemaal om de Zon!

Het draait allemaal om de Zon! Het draait allemaal om de Zon! De zon: een doodgewone ster Henny J.G.L.M. Lamers Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht lamers@astro.uu.nl astro.uu.nl Een reusachtige gloeiend hete gasbol De zon

Nadere informatie

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1 35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten

Nadere informatie

De ruimte. Thema. Inhoud

De ruimte. Thema. Inhoud Thema De ruimte Inhoud 1. Het heelal 2. Het ontstaan van het heelal en het zonnestelsel 3. Sterren en sterrenstelsels 4. De zon 5. De planeten van ons zonnestelsel 6. De stand van de aarde de maan de zon

Nadere informatie

Opdracht ANW De ruimte

Opdracht ANW De ruimte Opdracht ANW De ruimte Opdracht door een scholier 2927 woorden 18 april 2004 5,6 41 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud Mercurius: deze planeet ligt het dichtst bij de zon maar is bijna het kleinst. De Grieken

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier woorden 25 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

Werkstuk door een scholier woorden 25 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 10771 woorden 25 mei 2001 6 68 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit werkstuk gaat over de race naar de maan tussen de twee grootmachten van de Koude Oorlog, namelijk

Nadere informatie

Heb je wifi in de ruimte?

Heb je wifi in de ruimte? Lesbrief bij het boek Heb je wifi in de ruimte? van André Kuipers Vind jij de ruimte spannend? Zou je zelf een reis naar de ruimte willen maken? Dan heb je vast het boek Heb je wifi in de ruimte? gelezen.

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Deze les Zijn er nog na vorige keer nog vragen? Deze les: Planeten in het zonnestelsel Zonnestelsel - overzicht Mercurius Is de

Nadere informatie

Music from the Moon & the Atlantic Ocean

Music from the Moon & the Atlantic Ocean Music from the Moon & the Atlantic Ocean Samengesteld door Geert Theunisse Helaas werd dit document door NASA ook gecensureerd voor vrijgave. Dit is te zien aan de onderbroken dialogen en abrupte veranderingen

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Shenzhou-5: China s eerste bemande ruimtevlucht

Shenzhou-5: China s eerste bemande ruimtevlucht Shenzhou-5: China s eerste bemande ruimtevlucht Ing. M.C.A.M. van der List Bradford Engineering B.V. Na jaren van voorbereidingen werd China op 15 oktober 2003, na Rusland en de Verenigde Staten, het derde

Nadere informatie

50 jaar geleden De eerste mens op de maan

50 jaar geleden De eerste mens op de maan 50 jaar geleden De eerste mens op de maan 1 Naam: Klas: 50 jaar geleden De eerste mens op de maan Auteur: Stef Desodt Tekeningen: Gilbert Declercq Op kamp naar de maan 2 Het thema van het zomerkamp is:

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk

Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk door Denise 1472 woorden 24 maart 2019 0 keer beoordeeld Vak Nederlands Het zonnestelsel Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksvraag Het ontstaan Planeten De

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:

Nadere informatie

Waar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad

Waar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad Docentenblad Waar gebeurde het? Korte omschrijving In de strip worden vaak plaatsen genoemd. Er zijn drie kaartjes (Nederland, Europa en de wereld) en een aantal stripplaatjes waarin plaatsen genoemd worden.

Nadere informatie

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in

Nadere informatie

Inleiding Tijdens deze les gaan de leerlingen een raket maken van een fles en de onderdelen van de CloudProfessor. Lesdoelen.

Inleiding Tijdens deze les gaan de leerlingen een raket maken van een fles en de onderdelen van de CloudProfessor. Lesdoelen. Ruimteraket Les 5 Leerkrachtenhandleiding Basis Inleiding Tijdens deze les gaan de leerlingen een raket maken van een fles en de onderdelen van de CloudProfessor. Lesdoelen De leerlingen zijn in staat

Nadere informatie

Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet?

Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Planeten Zweven in vaste banen om een ster heen In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Een planeet: zweeft in een baan rond een ster; is zwaar

Nadere informatie

Apollo 10. De Generale Repetitie

Apollo 10. De Generale Repetitie Apollo 10 De Generale Repetitie De Bemanning Drie ervaren astronauten Ervaren Bemanning Eugene Cernan Piloot Lunar Module John Young Piloot Command Module Thomas P. Stafford Commandant Stafford Astronaut

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier woorden 10 maart keer beoordeeld. Inhoud en paginaverwijzing

6,1. Werkstuk door een scholier woorden 10 maart keer beoordeeld. Inhoud en paginaverwijzing Werkstuk door een scholier 21518 woorden 10 maart 2005 6,1 136 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud en paginaverwijzing - Inleidend gedeelte - Inhoudelijke bijdrage Hoofdstuk 1: Wat is bemande ruimtevaart? 1.1

Nadere informatie

Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren

Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren JongerenWerkGroep voor Sterrenkunde Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren 1 Inhoud Wat is de JWG Sterren en dwaalsterren Alles draait! De zon en de maan Het zonnestelsel Buiten het

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 7464 woorden 17 december keer beoordeeld. Geschiedenis

6,8. Werkstuk door een scholier 7464 woorden 17 december keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 7464 woorden 17 december 2001 6,8 161 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe is het mogelijk dat er een ruimtewedloop plaatsvond en wat waren de gevolgen? Deelvraag

Nadere informatie

1. De maan 3 2. Volle maan 4 3. Een maand 6 4. De maan trekt 8 5. Een reis naar de maan 9 6. Op de maan Maanweetjes 11 8.

1. De maan 3 2. Volle maan 4 3. Een maand 6 4. De maan trekt 8 5. Een reis naar de maan 9 6. Op de maan Maanweetjes 11 8. De maan 1. De maan 3 2. Volle maan 4 3. Een maand 6 4. De maan trekt 8 5. Een reis naar de maan 9 6. Op de maan 10 7. Maanweetjes 11 8. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Bronnen en foto s 16 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

Noot. Ik bedank Henk dat hij aan mij zijn verhaal heeft toevertrouwd om dit te redigeren en wens de lezer heel veel plezier.

Noot. Ik bedank Henk dat hij aan mij zijn verhaal heeft toevertrouwd om dit te redigeren en wens de lezer heel veel plezier. Noot Ik had het voorrecht het verhaal over de rondreis door een deel van Amerika als een van de eersten te mogen lezen en het te redigeren. Hierbij heb ik uiteraard de schrijfstijl van Henk niet aangetast.

Nadere informatie

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!

We wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup! Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Geschiendenis van de ruimtevaart

Praktische opdracht ANW Geschiendenis van de ruimtevaart Praktische opdracht ANW Geschiendenis van de ruimtevaart Praktische-opdracht door een scholier 6727 woorden 5 januari 2004 6,7 38 keer beoordeeld Vak ANW De geschiedenis van de ruimtevaart Inleiding Wij

Nadere informatie

RES GESTA PAR EXCELLENTIAM

RES GESTA PAR EXCELLENTIAM Mission Control RES GESTA PAR EXCELLENTIAM Panama-conferentie 2018 Door: Jorien Klaver, Coen Stoop, Eva van der Velden, Hajo Degeling, Karin Leliveld en Wim Koersen Hogeschool Inholland (Alkmaar) 0 Mission

Nadere informatie

5, De partijen en hoe het begon. Werkstuk door een scholier 2069 woorden 20 december keer beoordeeld. Geschiedenis.

5, De partijen en hoe het begon. Werkstuk door een scholier 2069 woorden 20 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Werkstuk door een scholier 2069 woorden 20 december 2005 5,3 105 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Wat hield de Koude Oorlog in 1.1 De partijen en hoe het begon 1.2 De verschillende

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog

Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 2027 woorden 26 juni 2005 6 127 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Paragraaf 1: Toenemend wantrouwen tussen Oost en West Al sinds

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

INHOUD CHRONOLOGIE. 24 december 1979 De eerste lancering van de Europese Arianeraket.

INHOUD CHRONOLOGIE. 24 december 1979 De eerste lancering van de Europese Arianeraket. INHOUD VOORWOORD P. 3 HOE HET BEGON P. 4 PEENEMÜNDE P. 5 SPOETNIK P. 8 LAIKA, HET EERSTE LEVENDE WEZEN IN EEN BAAN ROND DE AARDE P. 9 DE EERSTE ASTRONAUTEN P. 10 DE GROTE UITDAGING P. 16 HET GEMINI-PROGRAMMA

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Assemblage ISS opent perspectieven voor Europa

Assemblage ISS opent perspectieven voor Europa Assemblage ISS opent perspectieven voor Europa Marco van der List De assemblage van het International Space Station (ISS) is na een lange pauze weer opgepakt. Na een periode van enkele jaren waarin vooral

Nadere informatie

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord Werkstuk Geschiedenis Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het communistisch systeem in de Sovjet-Unie en het westers parlementairdemocratisch systeem in de VS? Werkstuk door een scholier 2162

Nadere informatie

kilometer hoogte. Bizar. Ik moet zeggen: ik had het me anders voorgesteld; meer zoals een atlas eruitziet.

kilometer hoogte. Bizar. Ik moet zeggen: ik had het me anders voorgesteld; meer zoals een atlas eruitziet. 1 Ik vlieg. Ik vlieg met een snelheid van 28.000 kilometer per uur in een baan om de aarde. Een baan om de aarde wat klinkt dat toch stom. De Amerikanen zeggen het veel beter: in orbit. Ik ben in orbit.

Nadere informatie

Herdenking Capitulaties Wageningen

Herdenking Capitulaties Wageningen SPEECH SYMPOSIUM 5 MEI 2009 60 jaar NAVO Clemens Cornielje Voorzitter Nationaal Comité Herdenking Capitulaties Wageningen Dames en heren, De détente tussen oost en west was ook in Gelderland voelbaar.

Nadere informatie

astronautenschool Stap voor stap een ruimtevaartuig leren besturen

astronautenschool Stap voor stap een ruimtevaartuig leren besturen astronautenschool Stap voor stap een ruimtevaartuig leren besturen je RoosteR voor De Ruimteschool Ben je klaar voor de Ruimteschool? Controleer je rooster en stijg op! astronaut worden RaKetKRacht we

Nadere informatie

Ruimtetoerisme Binnenkort realiteit? Lore De Brabander

Ruimtetoerisme Binnenkort realiteit? Lore De Brabander Ruimtetoerisme Binnenkort realiteit? Lore De Brabander Hogent - Vastgoed Landmeten Wat is ruimtetoerisme? Ruimte toerisme is het reizen naar de ruimte, maar niet om op onderzoek te gaan. Eerder mensen

Nadere informatie