Bestemmingsplan Dorpshart Oijen bijlage 6 - waterhuishouding Dorpshart Oijen

Transcriptie

1 Bestemmingsplan Dorpshart Oijen bijlage 6 - waterhuishouding Dorpshart Oijen

2

3 Bestemmingsplan Dorpshart Oijen bijlage 6 - waterhuishouding Dorpshart Oijen

4

5 MEMO Aan Paul van Erp Van Gemeente Oss Datum 20 december 2010 Projectnummer Opgesteld door Harold Edel Versie Onderwerp Waterhuishouding Dorpshart Oijen Algemeen De ontwikkeling van het Dorpshart Oijen loopt al enige tijd. In 2009 is een waterparagraaf opgesteld voor dit plangebied, zie hieronder voor de belangrijkste conclusies. In deze paragraaf zijn echter geen definitieve oplossingen aangedragen voor de waterhuishouding, er zijn slechts enkele suggesties gedaan zonder om te kijken naar de wenselijkheid en/of de inpasbaarheid van het systeem. In deze memo wordt verder ingezoomd op de mogelijkheden en is in overleg met het ingenieursbureau van de gemeente Oss en de afdeling BOR gekeken naar de wenselijkheid van de diverse oplossingen. Overleg heeft diverse keren plaatsgevonden met Paul van Erp en Ronnie Hurkens. Waterparagraaf In maart 2009 is er een concept (versie 2) infiltratieonderzoek & waterparagraaf verschenen. De belangrijkste conclusies uit deze rapportage staan hieronder weergegeven. Vanwege de kleiachtige ondergrond is infiltreren van het hemelwater in de bodem niet goed mogelijk; dat betekent dat het water tijdelijk gebufferd dient te worden en langzaam afgevoerd moet worden richting het oppervlaktewater; Het gebied kenmerkt zich door een hoge grondwaterstand en ligt in het invloedsgebied van de Maas, waardoor bij hoge Maaswaterstanden de grondwaterstand verder stijgt; een eventuele waterbergingsvoorziening dient boven de gemiddeld hoogste grondwaterstand te liggen; Het bestaande bestaand verhard oppervlak in het betrokken plangebied bedraagt 1,4 ha; op basis van de huidige schetsen is het toekomstig verhard oppervlak bepaald op 1,6 ha; een waterbergingsvoorziening zal gedimensioneerd moeten worden op basis van deze 1,6 ha. Aan de hand van het HNO-tool (Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen - waterschap) is op basis van de toename van het verharde oppervlak bepaald dat 85 m3 waterberging noodzakelijk is; De landelijke afvoer bedraagt 1,3 l/s/ha; Waterhuishouding Een eventuele waterberging zou aan de zuidkant van Oijen aangelegd kunnen worden. De benodigde waterberging zou gecombineerd kunnen worden met de bestaande waterberging voor bestemmingsplan Papenakker. Het watersysteem rondom Papenakker kenmerkt zich door de volgende aspecten: Het zomerpeil van de watergangen ten zuiden van kern Oijen bedraagt 4,20+m NAP; Het winterpeil ten zuiden van kern bedraagt 3,80+m NAP; Het water in de bestaande bergingsvoorziening kan worden gestuwd tot een hoogte van 4,80+m NAP; Blad 1 van 5

6 Vervolg : Waterhuishouding Dorpshart Oijen d.d. : 20 december 2010 De waterhuishouding voor het gebied rondom Den Bogert kenmerkt zich door een relatief hoge grondwaterstand; in de huidige situatie is een drainage systeem aangelegd en wordt het grondwater afgevoerd via bestaande greppels; Betreffende het grondwaterpeil zijn een tweetal zienswijzen ontvangen; Verwerking Hemelwater Hieronder zijn 2 opties nader uitgewerkt. Optie 1 met een traditionele oplossing van dichte rioolbuizen, waarbij de waterberging buiten het plangebied wordt gerealiseerd. Optie 2 betreft de toepassing van een waterdoorlatende verharding gecombineerd met een fundatie lava (voor de waterberging). Optie1: HWA stelsel met dichte buizen. Het hemelwater wordt in het plangebied ingezameld op een traditionele manier door middel van rioolbuizen. Dit water wordt vervolgens afgevoerd door een nieuw aan te leggen HWA stelsel door de Zr. Mechelinastraat en de Smits van Oijenweg richting plan papenakker. Daar zal een bovengrondse retentievoorziening worden aangelegd. Uitgangspunt is een aangesloten verhard oppervlak van 1,6 ha. Bij een intensiteit van 100 l/s/ha bedraagt de afvoercapaciteit 160 l/s. Om deze hoeveelheid af te kunnen voeren is een afvoerleiding nodig van 600 mm (bij een tracélengte van 450m en een beschikbare verhang van 1:1000). In een later stadium is het rioolstelsel van Oijen hydraulisch doorgerekend en bleek de aanname van 600mm (ruimschoots) te voldoen. De hoogste BOB bedraagt ca 3,60+ (bovenbinnenkant 4,20+) en daarmee zal de buis geheel gevuld blijven (t.o.v. zomerpeil). Dat betekent dat de gehele berging buiten het plangebied gerealiseerd dient te worden. Conform de richtlijnen van de gemeente Oss wordt minimaal 10mm (170 m3) aan berging gecreëerd. In de Zr.Mechelinastraat en de Smits van Oijenweg is voldoende ruimte beschikbaar om een HWA stelsel aan te leggen. De kruising met het riool in de Past. Feletstraat kan door middel van een kruisput worden opgelost en direct achter het speelterrein aan de Past.Feletstraat zal een persing/boring worden toegepast in verband met percelen die niet in eigendom zijn van de gemeente. Drainageleidingen in het gebied kunnen worden aangesloten op dit HWA stelsel. Optie2: waterdoorlatende verharding en afvoerleiding De klei-achtige ondergrond zorgt ervoor dat nauwelijks water infiltreert in de bodem en dat al het regenwater (vertraagd) afgevoerd moet worden richting het oppervlaktewater. Het waterschap accepteert slechts de landelijke afvoer (2,1 l/s voor dit gebied). Gezien de krappe opzet van het plan en de beperkte hoeveelheid openbaargebied is een waterdoorlatende verharding (incl. waterbergende fundering) de enige mogelijkheid om al het water in het plangebied te bergen. Om deze berging vervolgens leeg te laten lopen is tevens een overloop leiding (250mm) richting het oppervlaktewater noodzakelijk. Nadeel is de kans op verweking van de klei-achtige ondergrond, met name als het water langdurig in het lavapakket aanwezig is. In de nieuwe woonwijk komt ca 300 m ontsluitingsweg te liggen. Bij een wegbreedte van 5 m een oppervlak van 1500 m2. Bij een dikte van het lavapakket van 0,30m kan daarin ca 225 m3 (14 mm) aan water worden geborgen. De landelijke afvoer (inclusief drainagewater) kan worden afgevoerd door een buis met diameter van 250mm. Blad 2 van 5

7 Vervolg : Waterhuishouding Dorpshart Oijen d.d. : 20 december 2010 Gezien de kans op verweking van de kleibodem en vanwege het extra beheer en onderhoud van een dergelijk systeem, heeft deze optie niet de voorkeur van de gemeente. Globale Kosten Optie 1: Een dichte rioolleiding van 600mm kost inclusief putten en kolkaansluitingen en inclusief toeslagen (excl.verharding) ca 380 per m1. De afvoerleiding heeft een lengte van 370 m en kost daarmee ,=. Voor herstraten van de bestaande verharding (200x5x 15 /m2) dient nog ,= te worden begroot. Extrakosten voor een kruisput en voor een doorpersing ca ,=. Binnen het plangebied is minimaal 450 m leiding nodig. Kosten ,=. Straatwerk binnen het plangebied 30 per m2; bij 4500m2 ( ) = ,=. Inrichting retentievoorziening en diversen: ,= TOTAAL ,= (excl. btw) Optie 2: Voor het lavapakket (inclusief stenen) wordt een bedrag gehanteerd van 85 per m2. Bij 4500 m2 een bedrag van ,=. Als afvoerleiding kan een 250 mm leiding worden gebruikt. Kosten per m1: 200. Voor de totale lengte van 370 m: ,=. Herstraten van de bestaande verharding (200x5x 15 /m2) = ,=. Extrakosten voor een doorpersing en diversen ,=. TOTAAL ,= (excl. btw) Uitgangspunt is een wegverharding met een waterpasserende verharding (in tegenstelling tot een waterdoorlatende verharding). Een waterpasserende verharding dient echter in nauw overleg met de beheerders te worden ontworpen! Een IT-riool (lekke buizen) zal bij een hoge grondwaterstand geheel vol met water staan en geen bergende functie hebben. Als voordeel kan wel de drainerende functie worden genoemd. Als dichte rioolbuizen worden gebruikt zal een drainagesysteem moeten worden aangelegd. Betreffende de afvoer van het hemelwater van het centrale plein dient rekening te worden gehouden met de mogelijke vervuiling van de kermis en de wekelijkse markt. Dit is eenvoudiger te realiseren bij een traditioneel systeem dan bij een systeem met een lekke verharding. Grondwater Het grondwatersysteem verdient extra aandacht gezien de invloed van de Maas, de aanwezige hoge grondwaterstand en de klachten van de huidige bewoners. Het systeem kenmerkt zich door de volgende aspecten: De grondwaterstand in september/oktober is ca 1m beneden mv; Volgens het waterhuishoudkundigplan voor Papenakker III bedraagt de gemiddeld hoogste grondwaterstand 4,95+ NAP; Het bestaande maaiveld in plangebied is ca 5,50+ NAP; Het betreft een sterk kwelgebied (niet gewenst om deklaag af te graven); Aanvullende peilbuizen zijn inmiddels geplaatst; Het plangebied kenmerkt zich door een hoge grondwaterstand. Dit wordt bevestigt door een tweetal zienswijzen waarin de bewoners refereren naar natte kruipruimten. In Den Bogert en onder het pleintje voor de school ligt momenteel een drainagestelsel wat zondermeer gehandhaafd en/of uitgebreid Blad 3 van 5

8 Vervolg : Waterhuishouding Dorpshart Oijen d.d. : 20 december 2010 dient te worden. Het drainagestelsel dient te worden aangesloten op het nieuw aan te leggen HWA stelsel. Daarnaast dient kruipruimteloos te worden gebouwd. Met de aanleg van een HWA stelsel is de afwatering van het nieuwe bestemmingsplan gewaarborgd en zal de waterhuishoudkundige situatie zeker niet verslechteren. Onduidelijkheid bestaat over het huidige functioneren van het bestaande drainagestelsel en het afvoerende stelsel van watergangen richting bestemmingsplan Papenakker. DWA Het DWA stelsel van het plangebied wordt aangesloten op het bestaande gemengde stelsel. Daarbij zijn twee aansluitpunten noodzakelijk t.w. put 08051(Kloosterstraat) en (Zr. Mechelinastraat). Gezien de kleinschaligheid van het plangebied kan worden volstaan met een buisdiameter van PP 250mm. Wegverharding Kleinschalige reconstructies zijn gepland in 2014 in Smits van Oijen; om het water af te voeren vanuit het plangebied is dit tracé noodzakelijk voor de aanleg van een overstortleiding. Bestaand gemengd riool Het riool in de Smits van Oijenweg is kwalitatief matig/slecht (500 mm); dit riool dient vervangen te worden gelijktijdig met de aanleg van een HWA stelsel; Het riool in de Zr. Mechelinastraat is matig (400 mm); dit riool dient vervangen te worden gelijktijdig met de aanleg van een HWA stelsel; Het riool in de Pastoor Feletstraat (700 mm); bob 3,60+ Het bestaande riool in de Zr. Mechelinastraat en in de Smits van Oijen liggen aan de zijkant van het wegprofiel. Daarmee blijft voldoende ruimte beschikbaar voor de aanleg van een HWA stelsel. Het bestaande riool in de Past. Feletstraat zal wel moeten worden gekruist. Dat betekent de toepassing van een relatief dure kruisput. Voorstel Volgens de richtlijnen van het waterschap dient 85 m3 water te worden geborgen. Daarmee wordt voldaan aan de eis betreffende het Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen. De gemeente Oss gaat echter uit van minimaal 10mm berging (170 m3). De mogelijkheden voor het bergen/infiltreren binnen het plangebied zijn nihil. De grondwaterstand ligt erg hoog en de klei-achtige bodem laat weinig water door. Daarnaast is geen openbaar gebied beschikbaar om het water oppervlakkig op te vangen. De gemeente heeft een voorkeur voor de aanleg van een HWA stelsel, waarbij het water ten oosten van het Papenakker wordt opgevangen in een buffervoorziening. Een tracé richting de pastoor Feletstraat met een leiding (600mm) onder het bestaande speelterrein ligt daarbij voor de hand. Het water wordt afgevoerd naar een gecombineerde voorziening met Papenakker III. Aanleg van een gescheiden stelsel in het nieuwe bestemmingsplan is vanzelfsprekend. Zolang er nog geen HWA afvoer gerealiseerd is, zullen beide stelsels aan elkaar gekoppeld worden en afvoeren naar het bestaande gemengde stelsel. Tenslotte dient men uit te gaan van kruipruimteloos bouwen vanwege de hoge grondwaterstanden en zullen drainage leidingen aangelegd moeten worden ten behoeve van de waterhuishouding in het gebied. Zowel onder de weg als op particulierterrein zal drainage nodig zijn. Blad 4 van 5

9 Vervolg : Waterhuishouding Dorpshart Oijen d.d. : 20 december 2010 Conclusie Uiteindelijk is gekozen voor een retentievoorziening ten zuiden van Papenakker III. In het bestemmingsplan Dorpshart Oijen zal maar een beperkte hoeveelheid water in het HWA stelsel kunnen worden geborgen. Het stelsel blijft namelijk gedeeltelijk vol water staan vanwege een hoge stand van het oppervlaktewater. Wellicht dat de toepassing van groene daken nog voor een aanvullende waterberging in het plangebied kan zorgen. Tot 25mm kan (tijdelijk) water worden geborgen zonder extra constructieve voorzieningen. Om het hemelwater vanuit het Dorpshart in de retentievoorziening te krijgen zal een HWA leiding met een diameter van 600 mm nodig zijn. Dit stelsel is hydraulisch doorgerekend en in overleg met de rioolbeheerder is gekozen voor een robuust stelsel. In de toekomst kan er zelfs verdergaand worden afgekoppeld in de kern Oijen en gebruik worden gemaakt van deze HWA leiding. Vanuit rioolbeheer zal een financiële bijdrage worden gedaan om dit toekomstige afkoppelen mogelijk te maken. In de uitbreiding Papenakker III zal met het oog op de afwatering van het Dorpshart een HWA leiding worden aangelegd van 600 mm. Dit betekent wel een extra investering ten opzichte van de strikt noodzakelijke diameter van 250 mm. Vooralsnog zal de capaciteit van de 600mm leiding beperkt worden benut. Dat betekent dat de uitstroomvoorziening richting de retentievoorziening voorlopig een kleinere diameter krijgt. In de toekomst zal de gehele overstortleiding of afwateringssloot een diameter moeten krijgen van 600 mm. c.c. Blad 5 van 5