Nieuw clubje te Londen De geschiedenis van de vrijmetselaars begint in 1717
|
|
- Rosa van de Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gepubliceerd in NRC Nieuw clubje te Londen De geschiedenis van de vrijmetselaars begint in 1717 Het jaar 1717 wordt algemeen gezien als het oprichtingsjaar van de vrijmetselarij. Dit genootschap kwam echter niet uit de lucht vallen, zo bleek vorige week tijdens de jaarlijkse studiedag van de maçonnieke stichting Ritus en Tempelbouw. Rietje van Vliet In februari 1818 werd ten paleize van prins Frederik in Den Haag door een onbekende een geheimzinnig pakketje afgeleverd. Het bevatte een aantal oude documenten en een zestiende-eeuwse oorkonde die in geheimschrift was opgesteld. Of het echt was? vroeg de prins, op dat moment Grootmeester van de Grootloge der Vrijmetselaren, toen hij het aan de Grootsecretaris overhandigde. Dat leek het geval en daarmee kreeg datgene wat later de grootste vervalsing binnen de Nederlandse vrijmetselarij zou blijken, alle aandacht die de onbekend gebleven makers zichzelf hadden toegewenst. De perkamenten oorkonde, doorgaans genoemd het <<Charter van Keulen>>, leverde het bewijs dat de vrijmetselarij minstens twee eeuwen ouder is dan 1717, toen vier Londense loges zich samenvoegden tot één Grootloge en daarmee de vrijmetselarij oprichtten. Het document was opgesteld nadat vertegenwoordigers van negentien Europese vrijmetselaarsloges in Keulen in 1535 bijeen waren gekomen om een aantal misverstanden uit de weg te ruimen. Bijvoorbeeld over de schatten van de Tempeliers die de orde in bewaring zou hebben genomen. Verder kon men eruit afleiden dat in de vroegmoderne tijd een relatief simpele maçonniek gradenstelsel gangbaar was. Andere paperassen uit het raadselachtige pakket toonden aan dat er zelfs al in 1519 een vrijmetselaarsloge in Amsterdam bestond en dat een verre voorzaat van prins Frederik, stadhouder Frederik Hendrik, reeds vrijmetselaar was. De vrijmetselarij is geen religie. Iedereen, ongeacht politieke of godsdienstige gezindheid, kan er lid van worden. Vrijmetselaars zoeken juist naar datgene wat hen bindt, niet naar wat hen verdeelt. Dat er veel gebruik wordt gemaakt van de bijbelse symboliek heeft te maken met de West-Europese vroegachttiende-eeuwse wortels van de vrijmetselarij. De broederschap vrouwen kunnen lid worden van een aparte Orde der Weefsters of van de gemengde Orde <<Droit Humain>> is wereldwijd verspreid en telt in Nederland momenteel circa leden. Ze zijn lid van een van de 144 loges in Nederland, verspreid over ruim 70 plaatsen. Die loges vallen onder het gezag van de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden, dat in 1756 werd opgericht. Toch rezen er twijfels over de authenticiteit van de archivalia. Die speelden de toenmalige vernieuwers binnen de vrijmetselarij immers stevig in de kaart en voorzagen hen bovendien van een historisch gefundeerde argumentatie. Helaas voor de twijfelaars was niet meer na te gaan of het om een vervalsing ging of niet. De Grootmeester was het originele pakket kwijtgeraakt. Het enige wat resteerde, was een facsimile van het charter die Frederik had laten maken. Desalniettemin heeft men inmiddels onomstotelijk kunnen vaststellen dat de inhoud ervan naar het rijk der fabelen verwezen kan worden. Het verlangen naar een eigen geschiedschrijving van de vrijmetselarij dateert van het einde van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw. Er verschenen allerlei historische werken over de vroegste geschiedenis van de vrijmetselarij, die nog steeds sterk tot ieders verbeelding spreken. Zo zou de vrijmetselarij haar oorsprong vinden in de Orde van de Tempelieren, de Rozekruisers of andere mystieke genootschappen. Zelfs werden er verwantschappen met mysteriediensten uit de Klassieke Oudheid de Mithrascultus bijvoorbeeld aangetoond. De gedachte hoe ouder de wortels, hoe hoger de status vormde impliciet de motivatie om de vrijmetselarij te voorzien van een lange genealogie. Om tegenwicht te bieden aan de nog altijd actieve romantische historici, die het liefst in iedere middeleeuwse kathedraal waar een troffel wordt afgebeeld een vroeg-maçonniek statement zien, werden er onderzoeksloges opgericht. Zo is in Engeland de <<Quatuor Coronati Lodge>> bedoeld om de wetenschappelijke bestudering van de vrijmetselarij te bevorderen. De Nederlandse pendant is de maçonnieke stichting Ritus en Tempelbouw. Deze stichting heeft de rijkste maçonnieke collectie ter wereld, in het
2 Cultureel Maçonniek Centrum aan de Prinsessegracht te Den Haag, onder handbereik. Ieder jaar organiseert ze voor haar leden en introducés een landelijke studiedag, die vorige week zaterdag in het teken stond van de voorgeschiedenis van de vrijmetselarij, in het bijzonder de wegen die leiden naar Eén van de sprekers was Ton van de Sande, vanwege de Orde der Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden bijzonder hoogleraar Vrijmetselarij als geestesstroming en sociaal-cultureel Europees verschijnsel bij de faculteit Godgeleerdheid van de Universiteit van Leiden. In zijn lezing neemt hij stelling tegen het romantische hineinmaçonnieren : de historische feiten tonen aan dat de maçonnerie niet voortkomt uit Egyptische genootschappen noch uit het middeleeuwse gilde van kathedralenbouwers, maar dat ze uitgevonden is in Voor veel vrijmetselaren is deze opvatting ontluisterend. Had de presbyteriaanse predikant James Anderson in de grondwet van de vrijmetselarij, de <<Constitutions>> uit 1723, niet nadrukkelijk over die vroeg-maçonnieke periode aan het begin van de jaartelling geschreven? Van de Sande knikt: Maar het was in de achttiende eeuw gebruikelijk dat geschiedschrijvers feiten en fictie door elkaar heen lieten lopen. Volgens Van de Sande is de vrijmetselarij bedacht door een aantal geleerden van de Royal Society, een opvatting die de laatste jaren internationaal steeds meer ingang vindt. Men had in Londen, na 1700, grote behoefte aan morele herbewapening. Engeland had een halve eeuw van partijtwisten achter de rug. De Whigs en de Tories bestreden elkaar te vuur en te zwaard. De bisschoppen van de anglicaanse High Church verzetten zich uit alle macht tegen de toenemende invloed van de Dissenters, en ook het koningshuis van de Stuarts had aan de onrust zijn steentje bijgedragen door over te stappen op het gehate katholicisme. Na een periode van samenzweringen en intriges had de komst van William en Mary rust gebracht in de ontwrichte samenleving. De welvaart steeg en Londen groeide uit tot de grootste stad van Europa. Hoewel de stad door de snelle uitbreiding enorm verpauperde, ontwikkelde ze zich tegelijkertijd tot een vrijplaats voor vrijdenkerij. Geen wonder dat veel hugenoten, die na de intrekking van het Edict van Nantes in 1685 naar Engeland waren gevlucht, zich er snel thuis voelden. Zij integreerden in de Londense gemeenschap door lid te worden van een van de maar liefst drieduizend clubs die Londen omstreeks 1700 telde. Door middel van die genootschappen hoopte men tegenwicht te kunnen bieden aan de instabiliteit van het land. Men had geen vertrouwen meer in de overheid, verklaart de historicus Van de Sande, en er heerste een groot wantrouwen tegen de gevestigde orde. Vandaar dat men zich in de clubs ten doel stelde de mensheid beschaving, tolerantie en fatsoen bij te brengen. De anglicaanse kapelaan Jean Desaguliers ( ), zoon van een hugenotenpredikant uit La Rochelle, stond aan de wieg van een van de vele clubs uit het begin van de achttiende eeuw: die van de vrijmetselarij. Hij had zich na zijn studie te Oxford opgewerkt tot bibliothecaris van de Royal Society en oogstte internationale bekendheid en waardering met zijn lezingen over experimentele filosofie. Daarnaast was hij huisvriend van Isaac Newton. Diens ideeën over harmonie in de kosmos, met als kernbegrippen respect en tolerantie, werden door de irenicus die Desaguliers was gretig omarmd. Hij zag die ideeën gematerialiseerd in de St Paul s Cathedral, ontworpen door de sterrenkundige en filosoof Christopher Wren. Wren had de opdracht gekregen de afgebrande kathedraal in oude, gothische, stijl te herbouwen maar dat weigerde hij. Uiteindelijk nam hij de opdracht aan onder voorwaarde dat hij tijdens de bouw nog wijzigingen zou mogen aanbrengen. Jarenlang wisten de opdrachtgevers niet waar hij mee bezig was. Door de opstelling van de steigers was immers niet te zien dat de nieuwe St Paul s een klassicistische vorm kreeg. De koepel was in 1710 klaar en in 1717 werd de kathedraal opgeleverd. Niet toevallig wordt in datzelfde jaar de vrijmetselarij opgericht, merkt Van de Sande op. Op dat moment was Desaguliers onder anderen met dominee James Anderson lid van een club die ontstaan was als dispuutgezelschap rond het satirisch-moralistisch tijdschrift de <<Spectator>> van Joseph Addison en Richard Steele. Ook dit blad had zich in de vijf jaren van zijn bestaan ( ) ingezet voor de beschaving van de burgerij. Onder meer hadden Addison en Steele in recensieartikelen bad poets vergeleken met barbaarse Gothen, aan wie de majesteitelijke classicistische eenvoud van de Augustan Style ten voorbeeld werd gehouden. Architectonische metaforen, zoals later in de vrijmetselarij gangbaar zouden zijn, waren in die jaren derhalve niet ongebruikelijk. Desaguliers heeft waarschijnlijk het initiatief genomen om, met Anderson, een nieuwe club op te richten. Hij maakte zich oprecht bezorgd over de impasse waarin de Engelse kerk terecht was gekomen door de felle controverse tussen High Chirch en Dissenters. Zijn club moest juist een forum worden waar alle protestanten zich zouden kunnen thuisvoelen, om te zoeken wat verenigt en uit de weg te ruimen wat
3 verdeelt. In dit forum moest men in navolging van Newtons theologie kunnen filosoferen over de plaats van de mens tegenover God en de wereld. De vrijmetselarij en haar geheimen [niet volledig gepubliceerd] Vrijmetselaars drinken wijn uit doodshoofden en maken zich schuldig aan martelingen en zelfs rituele moorden. Al sinds de beginjaren van de vrijmetselarij verschenen er verradersgeschriften waarin bij monde van een ex-maçon onthullingen werden gedaan over obscure, maçonnieke praktijken. Ook anno 2001 worden deze auteurs dikwijls op hun woord geloofd. Bijvoorbeeld door de Evangelische Omroep, die nog in 1998 haar leden wilde doen geloven dat de vrijmetselarij een satanische sekte is en dus bestreden dient te worden. Aan die negatieve beeldvorming hebben de vrijmetselaars zelf bijgedragen door steeds met terughoudendheid naar buiten te treden. Dat heeft te maken met de veronderstelde geheimen van de vrijmetselarij. Echter: er zijn geen geheimen. Over de symbolen en ritualen van de vrijmetselarij zijn veel boeken gepubliceerd, die gemakkelijk in boekhandels en bibliotheken verkrijgbaar zijn. Maçons geven de achtergronden van die symbolen en ritualen uit zichzelf niet graag prijs, hetgeen de geheimzinnigheid van de orde versterkt. Hun overweging is dat een kandidaatleerling die zich goed heeft ingelezen, de schok van het nieuwe tijdens de ceremoniën minder sterk zal ervaren. Ook de beslotenheid van de logebijeenkomsten leidt tot een geheimzinnig imago. Professor Van de Sande: Omdat de vrijmetselarij een inwijdingsgenootschap is, is die beslotenheid juist functioneel. Bovendien zou het maçonnieke spel, namelijk het bouwen aan de Tempel, niet slagen wanneer er toeschouwers bij zijn die er geen begrip voor kunnen opbrengen. Tijdens dat spel doet de vrijmetselaar innerlijke ervaringen op die hij alleen met broeders kan delen. Men noemt die ervaringen het onzegbare geheim. Als er geen geheimen zijn, waarom dan toch een website over de vrijmetselarij via de rechter proberen te verbieden, zoals vorig jaar gebeurde? Evert Kwaadgras, conservator van het Cultureel Maçonniek Centrum te Den Haag, legt uit waarom het hoofdbestuur van de Orde in actie kwam tegen de internetpublicatie van de ritualen, die de afgelopen jaren door de vrijmetselarij zelf in druk waren verschenen. Het effect van een ceremoniële opneming in de orde gaat verloren, was het voornaamste bezwaar. Verder achtte de Orde het om auteursrechtelijke redenen onjuist dat haar eigen publicaties door een buitenstaander op het net gezet werden. Het betrof naar haar mening bovendien iemand die het als een persoonlijke vendetta zag de geheimen van de vrijmetselarij bloot te leggen en die zich verschool achter de onderzoeksgroep Squin de Florian. Die onderzoeksgroep bleek later een eenmansactie te zijn. Ook het voornemen van de gedreven antimaçonnist om de namen van de leden van de vrijmetselarij op het net te publiceren, wilde men tegenhouden, want privacygevoelig. Met name de criminele activiteiten en politieke terreur van de Italiaanse loge Propaganda Due (P2), onder leiding van de fascist Licio Gelli, in de jaren zeventig en tachtig hebben het imago van de vrijmetselarij geen goed gedaan. Een staat binnen de staat, waarbij de betrokkenen zelf buiten beeld blijven, zo luidt het algemene oordeel over de politieke infiltratie van deze vrijmetselaars. In 1998 stelde de Britse minister van Binnenlandse Zaken een meldingsplicht in voor alle functionarissen van het justitieel apparaat en de politie die lid zijn van een vrijmetselaarsloge. Aanleiding was de ontdekking van corruptie en gruwelijke opsporingsmethoden van een speciale politie-eenheid ter bestrijding van zware misdaad in de West-Midlands. Men meende over aanwijzingen te beschikken dat de vrijmetselarij, die in Groot- Brittannië zo n leden telt, erbij betrokken was en hoopte door de invoering van een maçonnieke meldingsplicht complotten te kunnen ontmantelen. Ook maakt men zich sterk voor zo n meldingsplicht voor rechters en artsen, om zich te vrijwaren van maçonnieke klassenjustitie en voorkeursbehandelingen voor maçonnieke patiënten. Anders dan in Italië, Griekenland en bijvoorbeeld Frankrijk zijn er in Nederland geen extreme voorvallen bekend van vrijmetselaars die elkaar in de politiek of de samenleving de bal toe spelen, al zal het tussen individuele leden net als in ieder andere club wel voorkomen. Wat dat aangaat kan de vrijmetselarij met een <<old boys network>> vergeleken worden. Vrijmetselaars zorgen goed voor elkaar. Sinds 1869 bestond er in Baarn een internaat voor kinderen van minvermogende vrijmetselaren maar dit heeft zojuist zijn deuren gesloten om financiële redenen en omdat er nog nauwelijks vrijmetselaarskinderen verbleven. Daarnaast kent Bilthoven een verzorgingshuis voor bejaarde vrijmetselaars, Huize Het Oosten. Ook bestaan er commissies die aan vrijmetselaars hulp en advies op geestelijk en maatschappelijk gebied geven. Het Van Marenfonds is bestemd om vrijmetselaars en hun partners materiële steun te verlenen. Eigenlijk kan er niet over dé vrijmetselarij gesproken worden. Eenheid is er ver te zoeken. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen de reguliere en de irreguliere vrijmetselarij, waarbij de eerste vorm zich De populaire Wren met zijn imposante St Paul s inspireerde de oprichters tot gebruikmaking van de symboliek die in Engeland de tempel- heeft en opgesteld kathedralenbouwers (1723). Anders van dan vroeger de meeste hanteerden. loges in Nederland Van de behoren Sande: de Die loges symboliek in traditioneel houdt aan de <<Constitutions>> die James Anderson in de beginjaren van de vrijmetselarij kreeg een België newtoniaanse en Frankrijk doorgaans invulling. tot En de net irreguliere als het geval vrijmetselarij, was bij onder zoveel andere andere wegens genootschappen hun politiek engagement en hun antiklerikale uit die tijd opvattingen. Een ander onderscheid is dat tussen de Blauwe en Rode Vrijmetselarij. Bij de Blauwe Vrijmetselarij kan een broeder drie symbolische graden behalen: leerling, gezel en meester. Veel symbolen zijn ontleend aan het oude gildestelsel van de operatieve metselarij uit de Middeleeuwen. Hoewel de traditie binnen de vrijmetselarij leert dat ze hieruit voortkomt, is rechtstreekse verwantschap tussen de kathedralenbouwers en de speculatieve of symbolische vrijmetselarij nooit aangetoond.
4 werden ook voor de nieuwe vrijmetselaarsclub, die een loge werd genoemd, initiaties en rituelen bedacht. Die eerste vrijmetselaars zochten naar een ludieke vorm om met het zich toegeëigende verleden te kunnen omgaan. Men moet het amusant gevonden hebben om volgens middeleeuwse metselaarsrituelen ingewijd te worden. De Middeleeuwen vond men duister, dus dat maakte die inwijding alleen maar spannend. Het bleek een meesterzet, de koppeling van het newtoniaanse gedachtengoed aan de traditie (de lore, tegenover de folk-lore ) van de metselaarsgilden. Die traditie bevatte een rijkdom aan speculatieve mogelijkheden. Door de jaren heen zijn er allerlei rituelen en tradities bij gekomen, waardoor er ook zijstromen ontstonden. Er werd een ridderlijke afkomst bedacht en ook de pyramidebouwers werden aan de traditie toegevoegd. Desaguliers, Anderson en de overige maçonnieke aartsvaders waren volgens Van de Sande serieuze wereldverbeteraars die het dreigend anarchisme in Engeland een halt wilden toeroepen door protestanten binnen en buiten de Church of England in broederschap te verenigen, maar althans in onze ogen ook prettig gestoorde lieden van de leisure class, die de gezelligheid van een club combineerden met het bedrijven van de newtoniaanse fysicotheologie. Net als in de Royal Society wensten ze ook in de nieuwe club niet over politiek te praten, omdat ze om zich heen zagen hoezeer politiek de maatschappij verdeelde. Juist doordat ze zich de symboliek van de oude bouwkunde in die tijd zeer populair hadden toegeëigend, werden ze salonfähig en trokken ze leden uit de hogere burgerij en zelfs uit hofkringen naar zich toe. Daardoor hebben de vrijmetselaars het in tegenstelling tot vele andere clubs uit die dagen ook op de zeer lange termijn kunnen redden. apple Rood of blauw vrijmetselen [niet volledig gepubliceerd] Eigenlijk kan er niet over dé vrijmetselarij gesproken worden. Eenheid is er ver te zoeken. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen de reguliere en de irreguliere vrijmetselarij, waarbij de eerste vorm zich traditioneel houdt aan de Constitutions die James Anderson in de beginjaren van de vrijmetselarij in Engeland heeft opgesteld (1723). Anders dan de meeste loges in Nederland behoren de loges in België en Frankrijk doorgaans tot de irreguliere vrijmetselarij, onder andere wegens hun politiek engagement en hun antiklerikale opvattingen. Een ander onderscheid is dat tussen de Blauwe en Rode Vrijmetselarij. Bij de Blauwe Vrijmetselarij kan een broeder drie symbolische graden behalen: leerling, gezel en meester. Veel symbolen zijn ontleend aan het oude gildestelsel van de operatieve metselarij uit de Middeleeuwen. Hoewel de traditie binnen de vrijmetselarij leert dat ze hieruit voortkomt, is rechtstreekse verwantschap tussen de kathedralenbouwers en de speculatieve of symbolische vrijmetselarij nooit aangetoond. In de speculatieve vrijmetselarij (na 1717) worden het leven en de samenleving beschouwd als het voltooien van een bouwwerk. De mens zelf is een ruwe steen die zichzelf moet bewerken tot een kubieke steen die past in het bouwwerk van levende stenen. Dit is de onzichtbare Tempel waaraan gebouwd wordt: de legendarische tempel van de bijbelse koning Salomo. Met de passer kan de mens de maat nemen en met de winkelhaak zoekt hij naar de rechte verhoudingen tot de Opperbouwmeester des Heelals en tot de medemens. Iedere broeder wordt geacht bij tijd en wijle een voordracht te houden: in maçonnieke termen een bouwstuk. De loge wordt daarbij beschouwd als de werkplaats. In het maçonnieke spel dragen vrijmetselaars net als hun ambachtelijke voorgangers een schootsvel en handschoenen. Belangrijk is verder de lichtsymboliek, die volgens de traditie ook in de kathedralenbouw zou voorkomen. Kathedralen waren steeds georiënteerd op het Oosten, de bron van het Licht. Daarom zit de Voorzittend Meester bij ceremoniën in het Oosten van de maçonnieke tempel en heeft hij op zijn schootsvel een afbeelding van de zon. Over de Rode Vrijmetselarij wordt in Nederland geheimzinnig gedaan. Deze werkwijze van de hogere graden staat alleen open voor broeders die het in de Blauwe Vrijmetselarij tot de meestergraad hebben gebracht. Al in de achttiende eeuw had men de behoefte zich te meten aan middeleeuwse ridderorden en meende die te kunnen invoeren binnen de vrijmetselarij. Ze vallen buiten de competentie van de Orde van Vrijmetselaren. Voorbeelden van de talloze hogere graden zijn de Ridders van het Rozekruis en Sublieme Ridders van de Lichtende Driehoek. In Nederland is het aantal hogere graden beperkt, maar in de Verenigde Staten heeft de Rode Vrijmetselarij geleid tot een aantal kleurrijke gezelschappen die zich wel degelijk op openbare gelegenheden manifesteren. Met organisaties als de Aloude Mystieke Orde Rosae Crucis en de Rosicrucian Fellowship, waarin eveneens in loges wordt gewerkt, hebben ook deze vormen van vrijmetselarij niets van doen.
5
Licht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten
Licht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten de Volkskrant dinsdag 08 november 2016 Pagina 19 (2) Reportage Wijsheid, Kracht en Schoonheid Alleen mannen kunnen worden ingewijd tot 'spirituele bouwvakker'
De Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson
De Jefferson Bijbel Thomas Jefferson Vertaald en ingeleid door: Sadije Bunjaku & Thomas Heij Inhoud Inleiding 1. De geheime Bijbel van Thomas Jefferson 2. De filosofische president Het leven van Thomas
Geheimzinnig genootschap
Geheimzinnig genootschap Telegraaf, 2016-11-08 Vrijmetselarij Mannenclub opent museum in Den Haag De Orde van Vrijmetselaren licht een tipje van de sluier op: de deur van de tempel staat op een kier. foto
Loge Delta , Algemeen. Bestuurders (laatste wijziging KvK: )
Loge Delta 2012-2013, Algemeen Bestuurders (laatste wijziging KvK: 16-11-2012) Doelstelling / missie: De Loge heeft ten doel de beoefening van de reguliere Vrijmetselarij. Zij gedraagt zich daarbij naar
Dank voor uw uitnodiging om vanavond bij u iets te mogen komen vertellen over de vrijmetselarij. Mijn inwijding tot vrijmetselaar vond plaats in 1998
Dank voor uw uitnodiging om vanavond bij u iets te mogen komen vertellen over de vrijmetselarij. Mijn inwijding tot vrijmetselaar vond plaats in 1998 nadat ik met de vrijmetselarij in aanraking was gekomen
Vrijmetselaarsloge in Leiden ALGEMENE INFORMATIE
Vrijmetselaarsloge in Leiden ALGEMENE INFORMATIE Belangstelling? L Age d Or is een vrijmetselaarloge die gevestigd is in Leiden. Deze loge werkt in het Leids Maçonniek Centrum aan de Steenschuur 6. L Age
OORSPRONG EN WORTELS
OORSPRONG EN WORTELS Wat is de oorsprong van de Vrijmetselarij? De hedendaagse Vrijmetselarij of Maçonnerie is ontstaan uit ambachtelijke verenigingen van steenhouwers en andere bouwers die rond de Middeleeuwen
VRIJMETSELARIJ WAT IS DAT EIGENLIJK?
VRIJMETSELARIJ WAT IS DAT EIGENLIJK? ZES MILJOEN REDENEN Wereldwijd zijn er zo n 6 miljoen vrijmetselaren. Ieder van hen had zijn eigen reden om lid te worden. Intellectuele verdieping, in vrijheid zoeken
Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3
Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt
50 vragen en antwoorden over de vrijmetselarij
50 vragen en antwoorden over de vrijmetselarij Wat kunt u zeggen over het geheim van de Vrijmetselarij? Leer me om in woorden de geur van een roos te duiden aan iemand die nog nooit een roos heeft gezien
Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
5,6. Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inhoudsopgave:
Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober 2004 5,6 36 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inhoudsopgave: Voorwoord Het Christendom Het ontstaan van het Christendom Christelijke stromingen Video
Vrijmetselarij en humanisme
Vrijmetselarij en humanisme Hans Gouweleeuw is niet alleen humanist, maar ook vrijmetselaar. Op 25 oktober 2012 gaf hij voor de bezoekers van het Humanistisch Café Haaglanden een boeiende en persoonlijke
Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Waar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol?
Hoe word ik beter in geschiedenis? Als je beter wilt worden in geschiedenis moet je weten wat er bij het vak geschiedenis van je wordt gevraagd, wat je bij een onderwerp precies moet kennen en kunnen.
DE MUNT. Welkom in de Munt
Welkom in de Munt De Munt is het oudste als zodanig in gebruik zijnde Logegebouw van Nederland en heeft een zeer lange geschiedenis. Reeds in de viertiende eeuw wordt er in de bronnen voor het eerst melding
Presentatie voor: MOC Schilderswijk te Den Haag Datum: 22 januari 2015
Presentatie voor: MOC Schilderswijk te Den Haag Datum: 22 januari 2015 Door: Dick Keus Programma Vragen: 1. Wat vind je het mooiste aan jouw religie? 2. Hoe merk je dat / heeft dat invloed op je dagelijks
(Deel van) Zijn Lichaam
(Deel van) Zijn Lichaam 1 December 2013 I. Wedergeboren Leven II. Levende stenen 1 Petrus 2:4-5 Voeg u bij hem, bij de levende steen die door de mensen werd afgekeurd maar door God werd uitgekozen om zijn
ZEVEN WEGEN NAAR HET LICHT
ZEVEN WEGEN NAAR HET LICHT Informatiebeurs op 20 oktober 2012 Gebouw Laan van Meerdervoort 1A te Den Haag Aanvang 10:00 uur; einde 15:30 uur Toegang vrij 1 PROGRAMMA 20-10-2012 Maak kennis met de Tafelronde,
De klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?
AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap Der Wetenschappen (1768- )
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap Der Wetenschappen (1768- ) Oprichting In 1768 werd het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen officieel opgericht. De aanleiding vormde een initiatief uit Vlissingen tot
COLLEGEDAG MAANDAG 5 NOVEMBER 2018 HET EGYPTISCHE GODENRIJK
COLLEGEDAG MAANDAG 5 NOVEMBER 2018 HET EGYPTISCHE GODENRIJK PROGRAMMA Ochtend 09.00 09.30 uur: Inloop met koffie/thee 09.30 09.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Annemarie Lavèn, hoofdredacteur Historisch
Independent Order of Odd Fellows
Introductie 1 (IOOF) U heeft deze presentatie geopend om meer te weten te komen over de Odd Fellows. Graag informeren wij u op de volgende pagina s hierover. Het kost u ongeveer 5 minuten. 2 Odd Fellows?
GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden:
Relaties halen het beste in je naar boven Les 1 GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Lees met elkaar de volgende hoofdstukken en laat iemand opschrijven
toespraak CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de inwijding van de Sefer Thora in de Grote Synagoge Deventer
toespraak CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de inwijding van de Sefer Thora in de Grote Synagoge Deventer Deventer, 8 november 2014, rond 11.00 uur Geachte leden van de Joodse Gemeente Beth Shoshanna in Deventer,
Nieuwsbrief mei 2013. Onderzoek naar resten Kasteel Rietwijk
Onderzoek naar resten Kasteel Rietwijk In de kastelenbuurt van Heemskerk werd in november 2012 vanwege de sloop en nieuwbouwplannen een proefsleuvenonderzoek verricht. Dit werd uitgevoerd door het archeologische
Van Bethlehem tot Golgotha
Van Bethlehem tot Golgotha Het Mysterie van Inwijding Esoterische Begrippen Elly Lichtenberg De Bijbel, een mystiek verhaal of..? Deel I De Bijbel: een mystiek verhaal of..? Is het evangelieverhaal juist?
De boog is erg lang en ik denk dat de kunstenaar hiermede heeft bedoelt dat de weg naar Daar wel eens lang zou kunnen zijn.
Bouwstuk februari 2015. Titel: de leerling arbeid Waarde AM en Br. Onze Loge heeft al enkele jaren geen leerling rituaal opgevoerd en wij hebben dan ook alleen maar meesters in onze loge. Toch wordt er
Algemene Voorlichting Vrijmetselarij Kenjezelf, ken de weg... Een toelichting op de Vrijmetselarij. A:. Mr:., Dames en Heren! W:. Bbr:.
Algemene Voorlichting Vrijmetselarij Definitieve versie geschreven 22 november 2005. Jac. W. Boeré, geupdated door Rob Warmenhoven, 20 februari 2016 Kenjezelf, ken de weg... Een toelichting op de Vrijmetselarij.
Vrijmetselarij. Een universele Broederschap voor mannen en vrouwen. www.vrijmetselarijvoorvrouwen.nl
Vrijmetselarij Een universele Broederschap voor mannen en vrouwen www.vrijmetselarijvoorvrouwen.nl De Geschiedenis Eigenlijk weten we niet precies hoe de vrijmetselarij ontstaan is. Er doen heel wat verhalen
WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp
WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp Waarom katholiek onderwijs, door: Frans Holtkamp (versie: 13-11-2009) 1 WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Deze bijlage bestaat uit twee delen: een leestekst en een
Competenties. Van de traditionele Winti Priester. Kenki prakseri Vu no sabi na kon sabi. Auteur: Irvin B.
Competenties Van de traditionele Winti Priester. Kenki prakseri Vu no sabi na kon sabi Auteur: Irvin B. Inhoud. Inhoud....2 Competenties van de traditionele Winti Priester....3 Inleiding:...3 De basis
Eindexamen filosofie vwo 2009 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;
De Independent Order of Odd Fellows. Vriendschap Liefde waarheid
De Independent Order of Odd Fellows 1 De Independent Order of Odd Fellows De oorsprong van het Odd Fellowship werd al enige eeuwen geleden in Engeland gelegd. Vermoedelijk waren Odd Fellows vaklieden,
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door P. 1534 woorden 14 maart 2015 7 82 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks 4.1 Hoe onstond het absolutisme? Feodale samenleving Standensameleving
Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel
Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij
2 Eeuw van het Verstand
2 Eeuw van het Verstand Caravaggio, 1600 Veranderingen Het vorige werkboek eindigde met de barok in Zuid-Europa en de Gouden Eeuw in Nederland. Zowel in de 16e als de 17e eeuw leefden een aantal van de
Chakra Numerologie logo en achtergronden als inleiding tot de. Chakra Code
Chakra Numerologie logo en achtergronden als inleiding tot de Chakra Code Chakra Numerologie logo en achtergronden als inleiding tot de Chakra Code André Molenaar Schrijver: André Molenaar Coverontwerp:
Inleiding. Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland Symbolen in deze tijd
Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland 2016 Lesbrief voor de groepen 7 van de basisscholen in Midden-Delfland Deze les is de voorbereiding voor de Kindermonumentendag op
Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK
7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische
1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters.
Oefenrepetitie geschiedenis SUCCES!!! 4 Havo Periode 1 Tijdvakken 1 t/m 4 Dyslectische leerlingen slaan de vragen met een asterisk (*) over. DOOR DE TIJD HEEN 1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de
Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid)
Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Hieronder volgen de resultaten van het Israël onderzoek wat de EO in de afgelopen weken heeft laten uitvoeren. Veel stellingen zijn in een 5- puntsschaal
Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen
Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A
Over de website en de boodschappen
Over de website en de boodschappen De website De website is opgericht om een reeks goddelijke boodschappen te publiceren waarvan een getrouwde moeder van een jong gezin, woonachtig in Europa, zegt dat
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Ruben Mantels, Anne-Laure Van Bruaene, Christophe Verbruggen en Gita Deneckere Fotografie Benn Deceuninck
Ruben Mantels, Anne-Laure Van Bruaene, Christophe Verbruggen en Gita Deneckere Fotografie Benn Deceuninck 11 Voorwoord H et boek Geloven in Gent dat u in handen heeft, is een boek over het geloof van de
Preek 1 e Advent 2018 Maleachi
Lieve gemeente, Onze ideeën over God zijn de laatste decennia aan het veranderen. Waar we vroeger nog absoluut geloofden in een God als een persoon, een persoon-achtig wezen, daar denken we tegenwoordig
weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje
Een processie is een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht van geestelijken en gelovigen. Een processie zorgt voor een gevoel van samen horen omdat ze mensen verenigt. 1 4 Rond Sint-Macharius
Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Handreiking bij een spirituele zoektocht.
Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is
10. Gebarentaal [1/3]
10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien
001: Maçonniek bijou in doosje, passer en winkelhaak met de letter G en de acaciatak. Materiaal: brons. Afmetingen: Afkomst:
001: Maçonniek bijou in doosje, passer en winkelhaak met de letter G en de acaciatak. brons. 002: Maçonniek bijou, Passer met inscriptie. 003 Porseleinen doosje met opschrift. Angoumois la gaité porselein.
Vorming en Toerusting. Programma 2012-2013. Ontmoeting en verdieping van religie, kunst en cultuur. Het Witte Kerkje Huis ter Heide
Vorming en Toerusting Programma 2012-2013 Ontmoeting en verdieping van religie, kunst en cultuur Het Witte Kerkje Huis ter Heide In het seizoen 2012-2013 zet Het Witte Kerkje de traditie van Vorming &
VRIJMETSELARIJ. Wij WIJ doen DOENeen boekje open VRIJMETSELARIJ. Groningen OVER DE. Een uitgave van. Loge LA COMPLAISANCE nr.
Wij WIJ doen DOENeen boekje open over EEN de BOEKJE OPEN OVER DE VRIJMETSELARIJ VRIJMETSELARIJ Een uitgave van loge De Drieslag nr. 198 Een uitgave van Groningen Loge LA COMPLAISANCE nr. 260 Heerlen 1
Descartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)
Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek
1. Inleiding. De normale, driedimensionale ervaring is nog maar een begin van wat het leven te bieden heeft. De levensbloem
1. Inleiding De levensbloem De ingekleurde levensbloem staat symbool voor de vierde dimensie. Jij voegt een extra dimensie aan je leven toe wanneer je jouw bloem gaat openen. De tijd is er rijp voor! Sinds
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45994 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dirbas, H. Title: Thy Name is Deer. Animal names in Semitic onomastics and name-giving
Dordtse Leerregels. Hoofdstuk 3 en 4. Artikel 1 t/m 4
Dordtse Leerregels Hoofdstuk 3 en 4 Artikel 1 t/m 4 Werkboek 7 Dordtse Leerregels hoofdstuk 3 en 4 artikel 1 t/m 4 Hoofdstuk 3 en 4 gaat over de bekering. Hoofdstuk 3 en 4 heeft 17 artikelen. In dit werkboek
Prof. dr. D. H. Th. Vollenhoven
Prof. dr. D. H. Th. Vollenhoven 1892-1978 86 Prof. dr. D. H. Th. Vollenhoven 6 juni 1978 overleed Dirk Hendrik Theodoor Vollenhoven in de leeftijd van 86 jaar. Hij was vanaf 1926 hoogleraar in de wijsbegeerte
Preek Gemeente van Christus,
Preek Gemeente van Christus, Het woord bestond nog niet, anders waren ze vast zo genoemd. Weigerambtenaren. Daniël 3 gaat over drie Joodse mannen die weigeren te knielen. Ze staan in dienst van de koning,
NEDERLAND IN DE 16e EEUW
NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten
Het ontstaan van het baptisme
Het ontstaan van het baptisme In 1609 werden in Amsterdam vijftig Engelsen, die vanwege geloofsvervolging het moederland waren ontvlucht, op de belijdenis van hun geloof gedoopt. Dit jaar vieren miljoenen
Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?
Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn
Omnec Onec DUTCH. Collection of Texts. - Part III - Het Venusiaanse schrift
Omnec Onec DUTCH Collection of Texts - Part III - Het Venusiaanse schrift Het Venusiaanse schrift Dutch Collection of Texts Part III Copyright 2000 by Omnec Onec Dutch translation 2013 by Lenthe Reijman,
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Is het moeilijk voor de mensen om de opdrachten van Jezus uit te voeren? Zo ja, waarom, zo nee waarom niet?
Bidden, praten met God LES 5 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Hand 1:12-14, Hand 2:42, Hand 4:23-31 Hand 6:3-6 Hand 8:17, Hand 16:18, Hand 28:8
De vrijmetselarij Een vaststelling van het religieuze profiel, met een toespitsing op onder vrijmetselaars levende overtuigingen en voorstellingen
De vrijmetselarij Een vaststelling van het religieuze profiel, met een toespitsing op onder vrijmetselaars levende overtuigingen en voorstellingen aangaande het transcendente. Student: Nard van Vrijaldenhoven
HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )
HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst
Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof
Zondag 19 januari 2014 Viering in de Week van Gebed voor de eenheid van de christenen Paulusgemeenschap en Protestantse Gemeente de Eshof Hoevelaken Thema: Is Christus dan verdeeld? (1 Kor. 1,13) 1 / 7
Archeologen vinden bijzondere geldschat bij zuidelijke muur in Jeruzalem
Archeologen vinden bijzondere geldschat bij zuidelijke muur in Jeruzalem Munten uit de Byzantijnse tijd. Een archeologisch team onder leiding van dr. Eilat Mazar heeft in de buurt van de Tempelberg een
De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Pas op voor eenrichtingsverkeer bij evangelisatie
Pas op voor eenrichtingsverkeer bij evangelisatie Voor de eerste christenen was evangelisatie een dagelijkse zaak. Hun ijver in de verspreiding van het evangelie zette de toenmalige wereld op zijn kop.
Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw. van Rieks Veenker. Voor groep 6, 7 en 8
Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw van Rieks Veenker Voor groep 6, 7 en 8 Vooraf Sterre is de zus van Christiaan Huygens. Hij is natuurkundige en een kei in wiskunde en astronomie. Hij doet een
geschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Toespraak 175-jarig bestaan Wijnhuis Robbers en Van den Hoogen
Toespraak 175-jarig bestaan Wijnhuis Robbers en Van den Hoogen 1 7 september 2017 Geachte familie Donders, beste medewerkers, wijnliefhebbers, want, dat durf ik wel te veronderstellen, hier zijn veel wijnliefhebbers
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Bloei van de Republiek hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61308 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
HELIOPOLIS NEGEN ALCHEMISTEN KUNNEN 300 EEUWEN LEVEN ALS ZE EEN LEVENSELIXER MAKEN.
DE RIDDERS VAN HELIOPOLIS NEGEN ALCHEMISTEN KUNNEN 300 EEUWEN LEVEN ALS ZE EEN LEVENSELIXER MAKEN. FUXI WERD GEBOREN IN 2852 V.C. EN WAS EEN VAN DE EERSTE VORSTEN VAN CHINA. HIJ BEDACHT HET CHINESE SCHRIFT
het verhaal achter de postzegel
Missie 3 het verhaal achter de postzegel het verhaal achter de postzegel 1. WAT IS EEN POSTZEGEL? Een postzegel is een stukje papier met een bepaalde waarde dat je rechts bovenaan op een envelop plakt.
Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw
Tijdvakken Tijd van regenten en vorsten (1600 1700) / 17e eeuw K.A. * Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie * De bijzondere plaats in staatkundig opzicht
Breien in de late middeleeuwen Een stukje geschiedenis over een geliefd tijdverdrijf
Breien in de late middeleeuwen Een stukje geschiedenis over een geliefd tijdverdrijf Madonna met breiwerk, 1400-1410. Geschilderd door Bertram von Minden (1340-1414), detail uit het Buxtehude Altaar Onderzoek
SEKTES, KOMEN VOOR BINNEN EN BUITEN ELKE GROTE GODSDIENST
Naam: 1 SEKTES, KOMEN VOOR BINNEN EN BUITEN ELKE GROTE GODSDIENST 1. DIANE BENSCOTER HOE WERKT EEN SEKTE IN OP HET BREIN? Zie TED-talk (www. TED.com) van Diane Benscoter, ex-moonie (sekte van Sun Myung
Vier Uomo Universalis uit de Renaissance
Vier Uomo Universalis uit de Renaissance magie alchemie astrologie Correspondentie (overeenstemming) van het natuurlijke en bovennatuurlijke (overeenkomsten, analogieën) De natuur wordt gezien als levende
Absolutisme in Engeland
1 Absolutisme in Engeland 1534 > Hendrik VIII > stichting Anglicaanse kerk Voor opvolgers geldt: vorst bepaalt geloof! vb: Eduard VI (prot) vervolgt RK Mary Stuart (RK) vervolgt prot - gehuwd/gescheiden
4. Welk geloof wordt bedoeld? Het gaat om het zaligmakende geloof. Dus niet om een historiëel, tijd- of wondergeloof.
NGB artikel 1: DE ENIGE GOD Wij geloven allen met het hart en belijden met de mond, dat er een Enig en eenvoudig geestelijk Wezen is, dat wij God noemen: eeuwig, ondoorgrondelijk, onzienlijk, onveranderlijk,
Welke les moesten de Egyptenaren leren?
De eerste vier plagen. Welke les moesten de Egyptenaren leren? Exodus 7:2-5 2 U moet alles wat Ik u gebieden zal tegen Aäron zeggen, en Aäron, uw broer, moet tot de farao spreken, dat hij de Israëlieten
HC zd. 6 nr. 32. dia 1
HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen
Verslag college 1: Democratische waarden onder druk?
Verslag college 1: Democratische waarden onder druk? In de collegereeks Democratie en burgerschap, georganiseerd door ProDemos en de Universiteit van Amsterdam, kijken we naar de huidige stand van zaken
Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse
Verspreiding Christendom hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62218 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Waarden, normen en moraal: Een moreel kompas voor herstel en verdere ontwikkeling van Suriname.
Waarden, normen en moraal: Een moreel kompas voor herstel en verdere ontwikkeling van Suriname. Toespraak van voorzitter Chan Santokhi bij de opening van de nationale conferentie rond het 70 jarig bestaan
Geloven in Jezus Christus
Geloven in Jezus Christus Zoon van God Jezus krijgt God een menselijk gezicht. Immanuel wordt Hij genoemd: God met ons. Het is de naam die Hij bij zijn geboorte krijgt. ZIn Daar begint zijn bijzondere
Tekst herdenking Brabantse gesneuvelden: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst
Tekst herdenking Brabantse gesneuvelden: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst Dames en heren, allen hier aanwezig. Het is voor mij een grote eer hier als pas benoemde burgemeester
Internationaal convivium Groningen
Internationaal convivium Groningen Stichting Ruimzicht 1 biedt met het internationale convivium in Groningen onderdak aan buitenlandse en Nederlandse studenten tezamen. Een convivium is een woongemeenschap
Mens- en wereldbeeld - HV 12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/61301
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61301 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Het kerkgebouw Huis van God
Het kerkgebouw Huis van God Tekenwaarde TTemidden van vele andere gebouwen die worden gebruikt voor bewoning en bedrijvigheid is een kerk de ruimte voor de ontmoeting met God. Kerken staan meestal op een