Licht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Licht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten"

Lucas Verbeek
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Alleen mannen kunnen worden ingewijd tot 'spirituele bouwvakker' van de

1 Licht van Vrijmetselarij schijnt ook naar buiten de Volkskrant dinsdag 08 november 2016 Pagina 19 (2) Reportage Wijsheid, Kracht en Schoonheid Alleen mannen kunnen worden ingewijd tot 'spirituele bouwvakker' van de Vrijmetselarij. Foto's Arie Kievit De gerestaureerde Koninklijke Hamer.

Grootmeester Gerrit van Eijk in de tempel van het Vrijmetselaarsmuseum. Eeuwenlang heeft er een waas van geheimzinnigheid gehangen om de Vrijmetselarij.

2 Grootmeester Gerrit van Eijk in de tempel van het Vrijmetselaarsmuseum. Eeuwenlang heeft er een waas van geheimzinnigheid gehangen om de Vrijmetselarij. Maar nu komt er in Den Haag een museum voor deze religieuze beweging die toch geen religie is. Bart Dirks 'Dit is de Mona Lisa van ons museum.' Trots wijst Jelle van der Toorn Vrijthoff, grootofficier van de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden, op de overdadig bewerkte Koninklijke Hamer: '150 jaar is hij niet aan het grote publiek getoond. Het is een geschenk van prins Frederik die in 1818 onze grootmeester werd.' Nu staat het gouden pronkstuk, voor een kwart miljoen euro verzekerd, te blinken achter gepantserd glas. Vanaf komend voorjaar is het te zien voor iedereen die meer wil weten over de Vrijmetselarij. Je hoeft niet langer te worden ingewijd in het besloten genootschap met zijn mysterieuze rituelen: de Museumkaart zal gratis een tipje van de sluier lichten.

3 Maandag al werd op hetzelfde adres aan de Javastraat in Den Haag het nieuwe hoofdkwartier van de vrijmetselaars geopend. Het monumentale pand op steenworp afstand van het Vredespaleis huisvest kantoren, archieven en de bibliotheek van de landelijke organisatie. In totaal telt de orde leden. Ze zijn onderverdeeld in 40 loges verenigingen van 'spirituele bouwvakkers'. Alleen mannen kunnen worden ingewijd. Daarnaast zijn er vier gemengde organisaties met 500 leden en een aparte orde met 600 vrouwen. In de hal staat een fragment uit de beginselverklaring van de Orde gegraveerd: 'Vrijmetselarij kweekt verdraagzaamheid, betracht rechtvaardigheid, bevordert naastenliefde, zoekt op wat mensen en volken vereent, tracht weg te nemen wat de geesten en gemoederen verdeelt, en brengt tot hogere eenheid door het bewustzijn levend te maken van de allen verbindende broederschap.' 'Er heeft altijd een waas van geheimzinnigheid om ons heen gehangen', zegt grootmeester Gerrit van Eijk halverwege de trap. 'We hebben daar lang zelf aan bijgedragen. De buurman mocht niet weten dat je lid was. Maar op internet kun je tegenwoordig alles vinden. We willen onze naamsbekendheid vergroten en ons imago verbeteren. We geven gehoor aan onze opdracht: Doe U Kennen.' Wie lid wil worden, hoeft niet te wachten op een uitnodiging. 'Je kunt gewoon op internet kijken waar onze loges zijn en op welke avond ze bijeenkomen', zegt grootmeester Van Eijk. Echt vrijmetselaar worden is een proces vol rituelen en inwijdingen. Van leerling via gezel naar meester kost zeker drie jaar. Doel: de 'ruwe steen' die de mens is, zelf bewerken. Wat maakt iemand geschikt? Je moet gevoel voor symboliek hebben, écht vrij kunnen denken, geen taboes hebben ten opzichte van religie en verlost zijn van vooroordelen, somt Van Eijk op.

4 'Soms zijn mensen zoekende. Die vinden hun weg niet bij traditionele religies of sektes. Zij komen dan hier terecht.' De Vrijmetselarij is geen religie, maar wel religieus. In het museum is een tempel nagebouwd zoals loges die in het hele land gebruiken. Het plafond bestaat uit een sterrenhemel tegen een azuurkleurig gewelf. Sterren bij daglicht? De onderliggende boodschap: alles is anders dan dat het lijkt. De vloer bestaat uit zwarte en witte stenen. Ze staan voor goed en kwaad, voor harmonie en twist. Drie kaarsen symboliseren wijsheid, kracht en schoonheid: 'Een aspirant-lid vroeg eens, toen de kaarsen werden aangestoken: is er niet voldoende licht?' Grootvaandeldrager Mat Herben, voormalig fractieleider van de Lijst Pim Fortuyn, wil maar zeggen: 'Je moet wel met symboliek kunnen omgaan. Denken, voelen en willen moeten met elkaar in harmonie zijn. Symbolen zijn belangrijk, omdat woorden vervuilen, aan inflatie onderhevig zijn. Denk aan allochtoon of progressief.' Montesquieu, Goethe, Mozart, Bolivár, Washington, Garibaldi, Roosevelt, Churchill, Willem Drees: het waren stuk voor stuk vrijmetselaars, onderwijst Herben: 'Vrijmetselaars hebben de plicht om te werken aan een betere wereld. En dus kom je ze in onderwijs, kunst, wetenschap en politiek tegen.' Het genootschap werd in het verleden meermaals in de ban gedaan door kerk en staat. 'Vrijmetselarij is een levenshouding voor vrije burgers. Machthebbers houden niet van vrijdenkers.' Grootvaandeldrager Herben loopt naar een vitrine met een koperen passer en winkelhaak liggend op de Bijbel. Het zijn de 'Drie Grote Lichten' van de Vrijmetselarij. 'Dit doet mij meer dan die gouden hamer.'

5 Maar grootofficier Jelle van der Toorn Vrijthoff wordt zeker ook door de hamer in vervoering gebracht: 'Er zit een massief stuk hout aan de binnenkant, merkten we tijdens de restauratie. Je kunt je inbeelden dat er een perkamenten boodschap in zit van anderhalve eeuw geleden, die alleen de maker kent.' En zo zijn we toch weer terug bij het mysterieuze waar de Orde vanaf wil. De grootofficier hoopt dat Dan Brown het museum en de bibliotheek begin 2017 wil openen. Wie weet inspireert het de auteur van de Da Vinci Code tot een nieuwe bestseller: 'De koninklijke hamer heet in het Engels The King's Mallet. Dat is toch geknipt als titel voor een boek?'

Vergelijkbare documenten

Geheimzinnig genootschap

Geheimzinnig genootschap Telegraaf, 2016-11-08 Vrijmetselarij Mannenclub opent museum in Den Haag De Orde van Vrijmetselaren licht een tipje van de sluier op: de deur van de tempel staat op een kier. foto