Project Scholing rond Zorg

Transcriptie

1 Project Scholing rond Zorg Projectperiode: augustus 2010 tot en met juni 2012 Eindrapportage 2 februari 2012 Spirit4you Binckhorstlaan BA Den Haag

2 1. Inleiding In september 2009 publiceerde de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Tijdelijke subsidieregeling plusvoorzieningen overbelaste jongeren. Via deze regeling stelde de rijksoverheid geld beschikbaar voor het uitbreiden van voorzieningen voor jongeren met een opeenstapeling van problemen die cognitief wel in staat zijn een startkwalificatie te behalen. In RMC Haaglanden fungeert ROC Mondriaan als contactschool voor deze regeling. Deze instelling heeft hiervoor een Kerngroep opgericht waarin alle betrokkenen vertegenwoordigd zijn. Deze Kerngroep heeft in 2010 het beschikbaar gestelde subsidiegeld verdeeld over een groot aantal projecten en deelprojecten. Een ervan is het project Scholing rond Zorg, dat van augustus 2010 tot en met juni 2012 wordt uitgevoerd onder leiding van Spirit4you. Het doel van het project luidt: "Docententeams van vmbo en mbo in het RMC-gebied Haaglanden beter toerusten om leerlingen met problematiek te begeleiden." Om dit doel te bereiken is aan docententeams de gelegenheid geboden deel te nemen aan een training Scholing rond Zorg (op maat) van vier dagdelen, voorafgegaan door een kick off. Dit aanbod is via RMC Haaglanden aangeboden aan alle onderwijs(gerelateerde) instellingen die hiervoor in aanmerking komen in het RMC-gebied. De scholing is naar aanleiding van een concrete vraag ook opengesteld voor onderwijsondersteunend personeel (oop). Na het verschijnen van het wetsvoorstel Passend Onderwijs is er tijdens de trainingen op gewezen dat deze scholing eveneens een rol kan spelen bij de eventuele invoering van deze wet. Een groot aantal instellingen, merendeels scholen maar ook enkele onderwijsondersteuningsorganisaties, is op dit aanbod ingegaan. Deze rapportage geeft inzicht in de deelnemers aan het project en de opbrengsten van de trainingen. De trainingen zijn en worden uitgevoerd door HPC Training & Advies, Stichting Jeugdformaat en Bureau Welles Nietes. Voor de intakegesprekken tekende Leonie Bakker van Spirit4you. Deze bureaus treden in dit project op als collega s. De Kerngroep heeft tot taak om de projecten te monitoren en de besteding van de subsidiegelden te verantwoorden. Met deze rapportage verantwoordt Spirit4you de resultaten van het project Scholing rond Zorg aan de Kerngroep. In de voorliggende rapportage wordt verslag gedaan van de opbrengsten tot en met januari 2012, inclusief de vastgelegde afspraken t/m juni Trainers en deelnemers hebben hun ervaringen vastgelegd in evaluaties en verslagen. Deze feedback ligt aan de basis van de rapportage. Spirit4you wil met deze rapportage ook de balans opmaken gericht op de wettelijk voorgeschreven voortzetting van de Plusvoorziening. Daarnaast zijn de ervaringen met deze aanpak eveneens waardevol binnen het toekomstig invoeringstraject van de wet Passend Onderwijs, die momenteel bij het parlement in voorbereiding is. Deze rapportage is opgesteld onder verantwoordelijkheid van Spirit4you. Als brongegevens dienden de 1 e en 2 e Tussenrapportage Scholing rond Zorg en de verslagen van Intake en kick off bijeenkomsten en evaluaties van deelnemers en trainers een mondelinge evaluatiebijeenkomst waaraan werd deelgenomen door Herberd Prinsen (HPC), Ingeborg Middleton (Jeugdformaat), Karin Loggen (Directeur Samenwerkingsverband Zuid-Holland West) en Leonie Bakker (Spirit4you) onder leiding van Karina Baarda (Spirit4you). De tekst werd opgesteld door Herman Radstake (Chapeau Claque Communicatie). 2

3 1. Samenvatting Het project Scholing rond Zorg wordt van augustus 2010 tot en met juni 2012 uitgevoerd onder leiding van Spirit4you. Het doel van het project luidt: "Docententeams van vmbo en mbo in het RMC-gebied Haaglanden beter toerusten om leerlingen met problematiek te begeleiden." Hiervoor is een training Scholing rond Zorg (op maat) aangeboden aan alle onderwijs(gerelateerde) instellingen in het RMC-gebied. Naar aanleiding van een concrete vraag is tijdens de looptijd het aanbod uitgebreid naar oop-teams. De trainingen zijn en worden uitgevoerd door drie bureaus: HPC Training & Advies, Stichting Jeugdformaat en Bureau Welles Nietes. Een trainingstraject bestaat uit een intakegesprek, een kick off bijeenkomst, vier trainingen en desgewenst een of meer terugkomsessies. Met deze rapportage verantwoordt Spirit4you de resultaten van het project Scholing rond Zorg aan de Kerngroep. In de periode augustus 2010 t/m december 2012 zijn 66 teams aangemeld, afkomstig van 34 locaties, en hiermee zijn een 50-tal intakegesprekken gevoerd. 59 teams zullen in juni 2012 een training hebben gevolgd. In totaal worden 767 deelnemers geschoold. De gemiddelde kosten per teamtraject bedragen ruim 7000,- (incl. organisatie, voorbereiding, werving, alternatieve en onvoltooide/afgebroken trajecten). Van het totale budget vanuit de plusvoorzieningen werd ,- gebruikt. Uit de evaluaties blijkt grote waardering van de deelnemers voor de leerwaarde van de training. De vraaggestuurde, participatieve en interactieve opzet maken aansluiting op maat bij de zeer diverse vraag van deelnemers mogelijk. De werkvormen en het trainingsboek scoren niet alleen hoog tijdens de training, maar deelnemers beoordelen de toepasbaarheid in de eigen dagelijks praktijk eveneens hoog. De doelen op het terrein van teambrede en individuele begeleidingscompetenties worden doorgaans bereikt. Daarnaast blijken vaak doelen bereikt te worden, die vooraf niet waren gesteld, maar na afloop als (zeer) waardevol worden benoemd. Aanbevelingen 1. Zet het aanbod van Scholing rond Zorg voort voor bestaande teams. Een minderheid van de teams in de regio heeft nu een training ondergaan. Het verdient aanbeveling na te gaan in hoeverre de overige teams al voldoende competent zijn om de gewenste zorg te kunnen bieden, dan wel belangstelling hebben voor training maar zich nog niet hebben kunnen aanmelden. Hierbij zouden ook de vereisten voortvloeiend uit de Wet Passend Onderwijs kunnen worden betrokken. 2. Train doelgericht en vraaggestuurd Laat teams de eigen competentie evalueren om de huidige en toekomstige zorgvraag adequaat te beantwoorden. Stel vervolgens een scholingsaanbod op vanuit deze eigen vraag maar gericht op de eisen van wet- en regelgeving. Geef hierbinnen ruimte voor individuele training. 3. School planmatig op voorzienbare ontwikkelingen; voorkom ad hoc scholing op naderende noodzaak. 4. Houdt scholing voor docenten door middel van didactische werkvormen en energizers praktisch en toepasbaar in de eigen praktijk. 5. Zet teamvormingstrainingen in bij wijzigingen in teamsamenstelling, samenwerkingsverbanden en/of nieuwe taken. 6. Zet deze training ook in bij de invoering van de wet Passend Onderwijs. Op grond van de ervaringen met Scholing rond Zorg worden gezamenlijke trainingen voor samenwerkende teams rond de invoering van Passend Onderwijs uitdrukkelijk in overweging gegeven. 7. Geef scholing rond de thema s begeleiding en zorg meer structurele aandacht, passend bij regionale ontwikkelingen en afspraken. 3

4 2. Voorbereiding Aan het project Scholing rond Zorg werd vanuit het Plusvoorzieningenbudget een subsidiebedrag van ter beschikking gesteld. Op basis van deze toewijzing kreeg het project als doel mee om ten minste 55 docententeams te scholen in het omgaan met de doelgroep van de Plusvoorzieningen. Themakeuze en werkvormen Voor de uitvoering van de scholing benaderde en selecteerde Spirit4you trainingsbureaus met kennis van de problematiek en ervaring met de doelgroepen. Spirit4you heeft samen met de bureaus en de opdrachtgever de thematieken van het aanbod bepaald en ingevuld. Vervolgens hebben de bureaus in nauw contact met Spirit4you een trainingsboek Scholing rond zorg samengesteld. Dit bevat een scala aan werkvormen en oefeningen, die zowel bedoeld waren om binnen de scholing te gebruiken, als om mee te geven aan de deelnemers voor eigen toepassing. Er zijn bijeenkomsten georganiseerd om met alle trainers het proces te bespreken en te evalueren, stof uit te wisselen en werkvormen met elkaar te oefenen. De bureaus hebben hoewel in zekere zin concurrenten zeer constructief samengewerkt met de verschillende partijen. De synergie van elkaar aanvullende deskundigheden heeft de kwaliteit en effectiviteit van de scholing sterk vergroot. Communicatie en werving Het aanbod is door middel van een uitnodiging aangeboden aan alle v(mb)o- en mbo-scholen in het RMC-gebied Haaglanden. In mei 2010 en in april 2011 is de uitnodiging zowel in gedrukte als in digitale vorm verzonden naar school- en teamleiders in de scholen, onder meer via de nieuwsbrief van Spirit4you. De uitnodiging biedt informatie over de aanleiding, uitgangspunten en de scholingsthema s rond zorg. Het thema conflicthantering is voor iedere deelnemer verplicht, tenzij hiervoor al een vergelijkbaar programma loopt op school. Scholen konden zich met een of meer belangstellende (docenten)teams Inschrijven via de website De aanmelding is open gehouden zo lang de subsidievoorwaarden toestonden, en tot die tijd, december 2011, zijn er wervingsactiviteiten uitgevoerd. 4

5 3. Resultaten en opbrengsten kwantitatief In dit hoofdstuk zijn kwantitatieve gegevens over de trainingen bijeen gebracht en interpretaties gegeven. Een trainingstraject bestaat uit een intakegesprek, een kick off bijeenkomst, vier trainingen en desgewenst een of meer terugkomsessies. In de periode augustus 2010 t/m december 2012 zijn 66 teams aangemeld, afkomstig van 34 locaties. Er zijn een 50-tal intakegesprekken gevoerd. 59 teams zullen in juni 2012 een training hebben gevolgd. De gemiddelde kosten bedragen ruim 7000,- per teamtraject (incl. organisatie, voorbereiding, werving, alternatieve en onvoltooide/afgebroken trajecten). De totale kosten van het project komen hiermee op circa ,-. Met een gemiddelde omvang van 13 deelnemers per team zullen in totaal 59 x 13 = 767 deelnemers worden geschoold. De trainingen vinden plaats in de periode september 2010 t/m juni In deze periode zullen in totaal 45 docenten-/mentorenteams, 4 teams oop en 2 teams VSV casemanagers het oorspronkelijke programma van 5 bijeenkomsten volgen. Acht maal wordt het programma ingevuld met een studiedag/coaching on the job, omdat de school het complete traject niet meer kon inplannen. Vier teams hebben een terugkommoment ingepland. Naar verwachting verdubbelt dit aantal nog voor het einde van de projectperiode. Enkele teams hebben de training voortgezet met intervisiebijeenkomsten. Zes teams annuleerden de training nog voor het intakegesprek plaatsvindt i.v.m. druk programma op school. Twee teams annuleren de training vlak voor de kick off bijeenkomst. Eén team stopt halverwege de training. Eén team besluit niet door te gaan na afloop van het intakegesprek en input van de trainers. Een team van Wellant Rijswijk en een van ROC Mondriaan AKA volgen de training uit een andere Plusvoorziening. In juni 2012 zullen trainingen zijn gegeven aan teams van de volgende scholen: Figuur 1: Trainingen per school 5

6 Trainingen per school naar fase/funct ie deelnem ers Aloy siuscollege Corbulo College Dalton Voorburg De Haagse Edith Stein onderbouw bovenbouw kort oop m bo ext ern Flora College Francois Vatel Haagsch Vakcollege Hofstad Mav o ISW Hoge Woerd ISW Lage Woerd Knooppunt Maris JWF Media College Montaigne Ly ceum Rebound Com pact Rijswijks ly ceum ROC ID College ROC Mondriaan Segbroek College Sint Maartenscollege Stanislas College Stip Dalton Tim e Out Zoeterm eer Van Vredenburghcollege VSV Casem anagers Wellant College Zandv lietcollege Ter toelichting: Als team telt een groep deelnemers aan de training, deze valt niet per se samen met eventueel bestaande schoolteams. Onderbouw en bovenbouw betreft v(mb)o-docenten, incl. mentoren e.d. Overkoepelende teams met docenten van zowel onder- als bovenbouw zijn bij beide categorieën geteld, aangezien zowel leerlingen uit onderbouw als bovenbouw hiervan de vruchten zullen plukken. Hierdoor ligt het totaal aantal teams in deze grafiek hoger dan het totaal aantal gegeven trainingen. Kort betreft korte trajecten op maat: studiemiddagen, coaching on the job e.d. 6

7 Bij oop is een splitsing in onder- en bovenbouw niet zinvol (het Rebound -project is hier bij geteld). Dezelfde inschrijvingen zijn als volgt over de besturen verdeeld: Figuur 2: Trainingen per bestuur Trainingen per best uur naar fase/funct ie deelnem ers Aloysiusst icht ing College van best uur ID College College van best uur Mondriaan onderbouw bovenbouw kort oop m bo extern Gem eent e Den Haag Inform at iecent rum Zoet erm eer ISW Knooppunt Lent iz Onderwijsgroep Lucas Onderwijs Scholengroep Den Haag Zuid West Scholengroep Spinoza St icht ing VO Haaglanden St icht ing Wellant Tabel: Aantal teams per bestuur Bestuur Ingeschr. Onderb. Bovenb. kort oop mbo extern Aloysiusstichting College van bestuur ID College 5 4 College van bestuur Mondriaan Gemeente Den Haag 2 2 InformatieCentrum Zoetermeer 2 1 ISW Knooppunt 3 1 Lentiz Onderwijsgroep Lucas Onderwijs Scholengroep Den Haag Zuid West Scholengroep Spinoza Stichting VO Haaglanden Stichting Wellant Ter toelichting: 7

8 Als team telt een groep deelnemers aan de training, deze valt niet per se samen met eventueel bestaande schoolteams. Onderbouw en bovenbouw betreft v(mb)o-docenten, incl. mentoren e.d. Overkoepelende teams met docenten van zowel onder- als bovenbouw zijn bij beide categorieën geteld, aangezien zowel leerlingen uit onderbouw als bovenbouw hiervan de vruchten zullen plukken. Hierdoor ligt het totaal aantal teams in deze tabel hoger dan het totaal aantal gegeven trainingen. Kort betreft korte trajecten op maat: studiemiddagen, coaching on the job e.d. Bij oop is een splitsing in onder- en bovenbouw niet zinvol (het Rebound -project is hier bij geteld). Tabel: deelnemende scholen per bestuur Bestuur Aloysiusstichting College van bestuur ID College College van bestuur Mondriaan ISW Lentiz Onderwijsgroep Lucas Onderwijs Scholengroep Den Haag Zuid West Scholengroep Spinoza Stichting VO Haaglanden Stichting Wellant Overige teams Organisatie Gemeente Den Haag ICO Zoetermeer SWVZHW Knooppunt School Aloysiuscollege ID college ROC Mondriaan ISW Hoge Woerd ISW Lage Woerd Flora College Montaigne Lyceum Stanislas College Corbulo College Hofstad Mavo Zandvlietcollege Edith Stein Haagsch Vakcollege De Haagse Stip Dalton François Vatel Rebound Compact Dalton Voorburg Sint Maartenscollege Media College Segbroek College Segbroek College (Goudsbloemlaan) Rijswijks lyceum Van Vredenburghcollege Maris JWF Wellant College Team VSV casemanagers Time Out Zoetermeer Project Zorgscan Knooppunt 8

9 4. Resultaten en opbrengsten kwalitatief In de uitnodiging was een menu met thema's en vier optionele onderwerpen aangegeven. Dit menu is opgesteld door Spirit4you en de trainingsbureaus op basis van de gebleken behoefte in de Kerngroep. Intake De intakegesprekken volgden binnen een maand na inschrijving. In deze gesprekken gaven teamleiders en/of teamvertegenwoordigers aan aan welke thema's het team wilde werken. De intake diende als voorbereidende input voor de trainers, onder meer om in de kick off bijeenkomst teamgericht maatwerk te kunnen bieden. Tijdens het intakegesprek zijn thema s gekozen uit het aangegeven menu. Uit de gesprekken blijkt dat een groot aantal variabelen invloed heeft op de keuze en prioritering: (verschillen in) leeftijd en ervaring van teamgenoten, schooltype en klas/leeftijd leerlingen, samenstelling schoolpopulatie, locatie van de vestiging e.d. In onderstaande tabel zijn deze keuzes weergegeven. Deze gelijkwaardige telling verhult dat ruim de helft van de teams hierbij uitdrukkelijk prioriteiten of deelaspecten van een thema heeft aangegeven. Themakeuze bij intake (volgorde menu) Aantal Docent / Mentorschap (ook begeleiding en grenzen) 13 Communicatie 9 Conflicthantering en bemiddeling 31 Signaleren en begeleiden 24 Groepsdynamica en omgaan met weerstand 27 Coachingstechnieken en intervisiemethoden 11 Enkele optionele thema s vallen buiten de subsidievoorwaarden, en zijn daarom niet gescoord: Bevorderen ouderparticipatie, Opstarten van intervisie, Versterking positie zorgcoördinator. Kick off De focus van de kick off bijeenkomst sloot aan bij de themakeuzes uit de intakegesprekken. Tijdens de kick off bijeenkomsten zijn deze keuzes nader toegespitst of bijgesteld. De opzet van deze bijeenkomst was om met het team gezamenlijk een route te bepalen naar een gewenst en gedeeld doel. Deze participerende en zelfsturende werkwijze oogstte veel waardering. Geconcludeerd kan worden dat zowel deze werkvorm zelf als de inhoud die hierdoor kon worden aangeboden bij de deelnemers tot grote tevredenheid leidde. Evaluatie deelnemers Uit de evaluaties van de teams bleek dat tijdens het merendeel van de trainingen de doelen zijn bereikt. Veel deelnemers gaven aan ook lessen te hebben geleerd op andere thema's. In de evaluatie is deelnemers gevraagd naar enerzijds persoonlijke ervaringen en leerpunten en anderzijds professionele leerpunten. De reacties laten zich tot de volgende begrippenvelden bundelen. Deelnemers waarderen: de rust het teamgevoel flexibiliteit/maatwerk trainer(s) in aanpassing aan teamvraag veiligheid en (hierdoor) openheid het samen zijn persoonlijk ontspannen kijken naar elkaar 9

10 concreet, praktijkgericht, direct toepasbaar met leerlingen een van de weinige trainingen die veel oplevert. Voor hun beroepsuitoefening nemen ze mee: Energizers inzicht in de leerling actief luisteren gesprekstechnieken het voorbereiden van een gesprek bewustwording hoe een leerling te benaderen manier van samenwerken met leerlingen en collega s. Deelnemers en uitvoerende trainers hadden veel waardering voor het trainingsboek. De geboden werkvormen en oefeningen bleken niet alleen nuttig en bruikbaar tijdens de trainingen, maar veel deelnemers verwachtten de inhoud van het boek ook direct kunnen toepassen in hun dagelijkse lespraktijk. Een belangrijk doel van de training was het verbeteren van het functioneren als team. Opvallend veel deelnemers geven aan dat zij vooral ook persoonlijke competenties hebben verbeterd. Hieruit kan worden afgeleid dat de individuele leeropbrengst zeker zo groot is geweest als de collectieve, en dat individuen binnen de teams vaak sterk uiteenlopende persoonlijke leerervaringen hebben opgedaan. Daarnaast blijken teams meer dan eens op andere thema's te hebben geleerd dan de thema's die bij de intake als teamleervragen waren aangegeven. Opvallend is het groot aantal communicatieve vaardigheden dat wordt benoemd, vooral in vergelijking met de gekozen thema s in de intakegesprekken. Veel deelnemers/teams spreken de wens uit dat Coaching on the job een logisch vervolg op de training zou zijn. De voorwaarden van de Plusvoorzieningen staan honorering van deze wens niet toe. Het voorgaande rechtvaardigt de conclusie dat het inzicht in eigen kwaliteiten én leerpunten tijdens de trainingsperiode groeit en zich verdiept. De in de feedback uitgesproken waardering hiervoor is een duidelijk signaal dat hieraan ook behoefte is. Op teamniveau vergroten deze trainingen het inzicht in interactief gedrag, wat naar verwachting het functioneren van het team ten goede komt. Evaluatie trainers Evenals de deelnemers hebben de trainers na afronding van een teamtraject een evaluatie opgesteld. De gemaakte opmerkingen zijn globaal te rangschikken in waarnemingen en kritische succesfactoren. Waarnemingen: Docenten blijken vaak weinig onderling te communiceren. Het leren en toepassen van nieuwe communicatie-technieken en werkvormen blijkt in een grote behoefte te voorzien. De training geeft hen hiervoor de instrumenten. Individuen leren en waarderen vaak (ook) andere vaardigheden dan strikt als doel voor de teamtraining zijn geformuleerd. Kritische succesfactoren voor de uitvoering van de training: Activerende didactiek versterkt de inzet van meervoudige intelligentie; committment van schoolbestuur is onmisbaar; de manier waarop de directeur/leidinggevende de training bij het team heeft geïntroduceerd. 10

11 De trainingswens van het team wordt adequaat gezien door de leidinggevende. De directie is zich bewust van de vraag van het team en laat het team zelf deze scholingsvraag kiezen. Vertrouwen van teamleden in eigen kunnen, waaronder het kunnen leren van nieuwe competenties. Kritische succesfactoren om te leren: Vertrouwen en veiligheid in de groepen, en de waardering hiervoor ('blij met de gegroeide teamspirit'); werkvormen die nauw aansluiten bij de belevingswereld van het team (bijv. een team van Wellant - groene opleiding - werd naar buiten gestuurd om attributen te zoeken in de natuur). Kritische randvoorwaarden: Planning trainingsdatums zo veel mogelijk direct door team en trainers samen. Trainingslocatie bij voorkeur buiten school (op school breken veel afleidingen in). Deelnemers zijn vrijgeroosterd voor de training. 11

12 5. Conclusies en aanbevelingen Het project Scholing rond Zorg voor onderwijsprofessionals die binnen scholen jongeren van de beoogde doelgroep begeleiden, blijkt in een behoefte te voorzien. Uit de evaluaties blijkt grote waardering van de deelnemers voor de leerwaarde van de training. De vraaggestuurde, participatieve en interactieve opzet maken aansluiting op maat bij de zeer diverse vraag van deelnemers mogelijk. De werkvormen en het trainingsboek scoren niet alleen hoog tijdens de training, maar deelnemers beoordelen de toepasbaarheid in de eigen dagelijks praktijk eveneens hoog. De doelen op het terrein van teambrede en individuele begeleidingscompetenties worden doorgaans bereikt. Daarnaast blijken vaak doelen bereikt te worden, die vooraf niet waren gesteld, maar na afloop als (zeer) waardevol worden benoemd. De ervaringen van de trainers leiden tot de volgende conclusies. 1. Vanaf de intake tot het eind van trainingen overheerst bij teams en individuele docenten het verlangen om leerlingen zo goed mogelijk toe te rusten voor hun toekomst. Dit uit zich (behalve expliciet) in een zeker pragmatisme bij deelnemers: 'Kan ik morgen in de klas deze training toepassen?' Theoretische achtergronden worden minder op prijs gesteld. 2. Het thema 'Communicatie' werd vooraf het minst gekozen, maar achteraf hoog gewaardeerd, zowel ten bate van het team intern als naar ouders. 3. Bij teamleren is van groot belang te onderscheiden tussen eenduidige teamdoelen en individuele (leer)wegen om deze doelen te bereiken. 4. Uit de intakegesprekken blijkt dat de keuze van scholen om zich aan te melden voor deze scholing, heel divers is. Naar verwachting zal de belangstelling van scholen zich toespitsen en groeien naarmate de invoering van de Wet Passend Onderwijs naderbij komt. Op grond van de ervaringen wordt aanbevolen: 1. Zet het aanbod van Scholing rond Zorg voort voor bestaande teams. Een minderheid van de teams in de regio heeft nu een training ondergaan. Het verdient aanbeveling na te gaan in hoeverre de overige teams al voldoende competent zijn om de gewenste zorg te kunnen bieden, dan wel belangstelling hebben voor training maar zich nog niet hebben kunnen aanmelden. Hierbij zouden ook de vereisten voortvloeiend uit de Wet Passend Onderwijs kunnen worden betrokken. 2. Train doelgericht en vraaggestuurd Laat teams de eigen competentie evalueren om de huidige en toekomstige zorgvraag adequaat te beantwoorden. Stel vervolgens een scholingsaanbod op vanuit deze eigen vraag maar gericht op de eisen van wet- en regelgeving. Geef hierbinnen ruimte voor individuele training. 3. School planmatig op voorzienbare ontwikkelingen; voorkom ad hoc scholing op naderende noodzaak. 4. Houdt scholing voor docenten door middel van didactische werkvormen en energizers praktisch en toepasbaar in de eigen praktijk. 5. Teamvormingstrainingen verdienen aandacht en aanbeveling wanneer teams een nieuwe samenstelling krijgen, gaan deelnemen aan samenwerkingsverbanden en/of nieuwe taken krijgen. 6. Zet deze training ook in bij de invoering van de wet Passend Onderwijs Nadat duidelijk is geworden welke eisen Passend Onderwijs gaat stellen, zijn afspraken wenselijk tussen schoolbesturen en schoolleiding om per schoolsoort en binnen samenwerkingsverbanden een dekkend netwerk van zorg tot stand te brengen. Bij de invoering van Passend Onderwijs zullen niet alleen schoolinterne docententeams beter moeten communiceren en samenwerken, maar wegens de verdeling van specialistische zorgcompetenties vaak ook docenten en teams van verschillende scholen. Op grond van de ervaringen met Scholing rond Zorg worden gezamenlijke trainingen voor samenwerkende teams uitdrukkelijk in overweging gegeven. 7. Geef scholing rond de thema s begeleiding en zorg meer structurele aandacht, passend bij regionale ontwikkelingen en afspraken. 12

13 Slotwoord Het scheppen van zo veel mogelijk zelfredzaamheid voor jongeren die opgroeien met een meervoudig problematische context blijft een gezamenlijke regionale verantwoordelijkheid. Een terugkerende vraag is hoe deze verantwoordelijkheid op zowel effectieve als kostenefficiënte manier vorm kan krijgen. De Plusvoorziening heeft de afgelopen jaren de vormgeving van deze verantwoordelijkheid gefaciliteerd, onder meer in het project Scholing rond Zorg. Spirit4you heeft hierin ervaring opgedaan met de samenwerking van een groot aantal partijen - overheden, publieke en private organisaties. Deze ervaring kan in de toekomst helpen bij het inrichten van effectieve, doelgerichte en efficiënte instrumenten om de gezamenlijke verantwoordelijkheid te concretiseren. Spirit4you speelt hierin graag opnieuw een rol, in samenwerking met de andere relevante regionale stakeholders. 13