WAT IS MIJN VOORRAAD EIGENLIJK WAARD? 5 financiële evaluatie-methodes

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WAT IS MIJN VOORRAAD EIGENLIJK WAARD? 5 financiële evaluatie-methodes"

Transcriptie

1 WAT IS MIJN VOORRAAD EIGENLIJK WAARD? 5 financiële evaluatie-methodes Ir. Paul Durlinger Augustus 2014

2 Management samenvatting In dit paper geven we aan hoe we een beter beeld kunnen krijgen van de kwalitatieve waarde van de aanwezige waarde. Een uitspraak als een voorraadwaarde van 20 miljoen zegt niet veel als onbekend is hoe deze voorraad is opgebouwd. In dit paper worden 5 methodes behandeld, die het management een beter inzicht geven waar de voorraad ligt, Hiermee kan het management ook een betere inschatting krijgen van het risico dat men loopt. De methodes zijn technisch niet moeilijk uit te voeren maar zijn bewezen eye-openers voor het MT. We geven ook aan hoe men eventuele Quick-Wins kan bereiken. De ervaring leert dat er snel aanzienlijke (financiële) resultaten mogelijk zijn. Dit paper is het tweede deel van een managementreeks over Voorraadbeheer ( 1

3 0 Inleiding Help, de voorraad moet met 10% omlaag is de titel van de lezing die Jan Kraaijeveld al tig keren verteld heeft. Het is een soort hartenkreet van de Controller, die vindt dat de voorraad te hoog is. Of in elk geval te hoog gezien de lever performance van de onderneming. Heel vaak vormt di het vertrekpunt van een Voorraadverbeterproject met of zonder de ondersteuning van een nieuw softwarepakket. Nu hebben we meteen een paar vragen of opmerkingen. De eerste opmerking is of de bewering wel klopt? Hoe hoog is die voorraad dan nu en waarom moet hij omlaag. En hoe hoog is die performance dan nu? (en wat zou hij moeten zijn?). De tweede opmerking is: als het klopt dat de voorraad te hoog is, hoe kunnen we die dan reduceren en met hoeveel en binnen welke tijd De derde opmerking si vervolgens: hoe is het zo ver kunnen komen? Of misschien nog we belangrijker: hoe gaan we voorkomen dat het weer opnieuw gebeurt? Het is bijvoorbeeld niet zo moeilijk om de huidige incourant voorraad aan te pakken, maar het is even belangrijk om te voorkomen dat we over 3 jaar met hetzelfde probleem zitten. Deze opmerkingen vormen de kern van dit paper en het eerder verschenen paper over de rol van het MT bij voorraadbeheer [Durlinger 2014] en staan centraal in de Durlinger IST-SOll benadering {Durlinger, 2012,1] een methodiek die zijn waarde al talloze malen heeft bewezen bij het reduceren van de voorraad. In dit paper gaan we in op de vraag hoe we kunnen achterhalen of de huidige voorraad wel kwalitatief op orde is. Of anders gezegd; hoe zit mijn voorraad in elkaar en kan ik daar snel profijt van hebben? Er komen vijf methodieken voor de indeling van de voorraad ter sprake die alle een eigen beeld geven van de voorraadopbouw en waar gekke dingen te zien zijn en hoogstwaarschijnlijk ook Quick-Wins. Deze methodieken zijn achtereenvolgens: - Indeling voorraad op basis van balanswaarde - Indeling op basis van plaats in levenscyclus (Slimstock 6 vlaksmodel) - Indeling op basis van voorraadfunctie (Durlinger Voorraadmatrix) - Indeling op basis van levertijden - Indeling op voorraadwaarde per SKU De indelingen zijn financieel van aard dus meteen herkenbaar voor het MT. De indelingen zijn niet al te moeilijk zelf te maken, eigenlijk alleen afhankelijk van de snelheid waarmee de gegevens uit de systemen naar boven gehaald kunnen worden. Maar het betreft voornamelijk standaardgegevens. Ik beloof u dat de resultaten regelrechte eye-openers zijn en meteen een aanleiding voor nieuw onderzoek en nog belangrijker nieuwe verbeteringen. 1 De Financiële IST situatie van de voorraad Het vertrekpunt is vaak de aankondiging van de controller dat de voorraad met stel 2 miljoen omlaag moet of met 10% en wel binnen 6 maanden. We kijken nu even niet naar de intrinsieke waarde van deze uitspraak maar het is de Financiële SOLL situatie, die de controller om hem moverende redenen heeft. Het is een randvoorwaarde maar we parkeren hem toch eventjes. De eerste opmerking die we gemaakt hebben was: ïs dit wel zo? Als de controller 2 miljoen van een voorraad van 20 miljoen wil afhalen moeten we eerst weten of de voorraad inderdaad wel 20 miljoen is. Dit lijkt een vreemde vraag maar in werkelijkheid is die vraag helemaal niet vreemd. Wat veel vreemder is zijn de antwoorden op de vraag; hoe hoog is de voorraad? Regelmatig word ik geconfronteerd met de wedervraag: Welke voorraad bedoel je. Bij MT meetings zagen we vaak een 2

4 zelfde beeld. Met dien verstande dat de CFO normaliter wel een getal kon geven dat vervolgens door zijn collega MT-leden in twijfel werd getrokken. De standaard opmerking was dan altijd Ja maar hetgeen mij dan inwendig Kanniewaarzijn ontlokt. Natuurlijk weet ik dat de fysieke en administratieve voorraad zelden of nooit hetzelfde zijn. Hoewel dat voor A artikelen (de meest belangrijke artikelen) natuurlijk wel zo moet zijn. Komen we nog op terug. Dus grote verschillen zouden er niet mogen zijn. Verder moet het MT zich beseffen dat de hoogte van de voorraad altijd een moment opname is. Theoretisch kan er net een grote serie van dure producten binnengekomen zijn of is er net een container verscheept naar het buitenland. Dit laat echter onverlet dat op een moment X de CFO kan aangeven wat de voorraad hoogte op dat moment X was. En thats it. Dat is de voorraadhoogte. Want als de CFO niet mag uitgaan van de getallen waarop hij de financiële verslaglegging maakt heeft de onderneming een ander probleem. Dus tot nader order heeft de controller gelijk. Zou het nog niet structureel gebeuren dan houdt de lezer vanaf nu elke maandag de voorraadhoogte bij, waarbij hij zal zien dat de voorraad fluctueert. Niet iets om je druk over te maken. We gaan er dus vanuit dat de voorraad inderdaad 20 miljoen is. Maar is dit nou te hoog, genoeg of te weinig? 2 Is de Voorraad te hoog? Het antwoord op de vraag of de voorraadhoogte juist is kent als klassiek logistiek antwoord : hangt er maar van af. En voor ons hangt dat bijvoorbeeld af van de servicegraad naar de klant. In principe gaat een hoge servicegraad hand in hand met hoge voorraden. Dat houdt dus in dat we ook de servicegraad moeten kennen. En ook dit blijkt in praktijk niet zo gemakkelijk te zijn. Ook hier is het ja-maren niet van de lucht. Maar ook als we de servicegraad kennen is het de vraag of we met dezelfde aanwezige voorraad geen hogere servicegraad hadden kunnen bereiken of eenzelfde servicegraad met een lagere voorraad. Sommige bedrijven zoeken hun toevlucht tot benchmarking. Ze vergelijken zichzelf met een soortgelijk bedrijf. Dit is linke soep om het maar eens voorzichtig te zeggen. Er zijn wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar het verband tussen voorraad, omzet en marge maar de verbanden bleken afwezig. Dat wil niet zeggen dat de verbanden niet zouden bestaan maar deze hangen af van een groot aantal andere factoren, die vaak niet bekend zullen zijn. Wij pleiten er daarom voor om eerst de eigen voorraad nader te analyseren om zodoende te komen tot een meer gedetailleerde financiële ISTsituatie. In een later stadium kunnen we dan kijken hoe hoog de voorraad in een gegeven situatie zou moeten zijn 3 Analyse Financiële IST-situatie van de voorraad Er zijn een aantal mogelijke dwarsdoorsnedes te maken van de huidige voorraad. - Indeling voorraad op basis van balanswaarde - Indeling op basis van plaats in levenscyclus (Slimstock 6 vlaksmodel) - Indeling op basis van voorraadfunctie (Durlinger Voorraadmatrix) - Indeling op basis van levertijden - Indeling op basis van Voorraadwaarde en aantal weken voorraad per product In de komende paragrafen zullen deze analyses de revue passeren. 3.1 Indeling voorraad op basis van balanswaarde De eerste is een indeling die we tegenkomen op de balans van elke onderneming. Vaak is daar de voorraad ingedeeld naar -Grondstoffen -Halffabricaten Eindproducten 3

5 Onder Handen Werk Incourant Hoewel deze indeling al iets meer inzicht verschaft bestaan er over twee componenten vaak misverstanden. De term Onder Handen Werk is vaak Logistiek iets anders dan Financieel. In Logistieke termen is de voorraad Onder Handen Werk, de voorraad die niet in een magazijn ligt maar op de werkvloer. Dit zijn dus producten die op machines zitten of op bewerking voor machines liggen te wachten. De voorraad incourant is ook een verhaal apart. Vaak wordt incourante voorraad gezien als voorraad voor producten, die niet meer verkocht worden. De waarde van deze voorraad is in een aantal gevallen discutabel. We komen hier op terug in par Indeling voorraad op basis van plaats in levenscyclus ( Het Slimstock 6-vlaks model) Een tweede mogelijke indeling van de voorraad is meer functie-gericht. De basis van het 6-vlaks model in de product-life cycle. Men onderscheidt de fases nieuw, actief en end-of-life. Daarnaast onderscheidt men de kwaliteiten voorraad-gestuurd en order-gestuurd en vinden dan het 6-vlaks model als in tabel 1. Voorraad gestuurd Order gestuurd Intro actief End-of-life Tabel 1 Het Slimstock 6-vlaks model Per cel moet de onderneming aangeven hoeveel SKU s er zitten en hoeveel voorraad. In eerste instantie lijkt dat vreemd voor de tweede rij. Daar staat toch order gestuurd? Daar kan toch geen voorraad voor liggen? En dat is in principe ook zo, maar soms koopt men voor bepaalde klanten op order in. De klant neemt deze vervolgens een raamovereenkomst af. Puristen zouden dan zeggen: maar dat is dan toch ook voorraad gestuurd? Maar daar geen we nu even niet over discussiëren. Het si veel interessanter om te kijken hoeveel voorraad er in deze categorie ligt zónder contract We praten dan over klant-specifieke voorraad of klant-gebonden artikelen. U voelt het risico voor porseleinen mokken met het opschrift 2014, 101 jaar EOQ en Bas-tuinproducten. Als Bas niet afneemt hebben we een probleem. Lijkt vreemd dat we dit zonder afname-contract inkopen, maar kijk maar even in uw eigen voorraad. Per blokje kan men het risico aangeven dat men loopt. Voor order gestuurde producten zonder afname verplichting gaat dit dus 100%. Het invullen van het 6-vlaks model hoeft in eerste instantie niet zo moeilijk te zijn. Voor introproducten kan men afspreken dat de voorraad de eerste x maanden gekarakteriseerd wordt als I(intro). Incourante producten woorden gekenmerkt als X. Maar we weten ook welke producten voor een klant op voorraad worden gehouden, zeker als het om substantiële bedragen gaat. Sales weet daarbij ook nog voor welke producten een afname contract is opgesteld. Zo kan men de categorie order gestuurd nog wat explicieter invullen, Zo kan men dit model ook gebruiken om een idee te krijgen over het risico dat men loopt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er in deze categorie voor 100K voorraad ligt, maar dat er slechts voor 40K een afnameverplichting geldt. Dat houdt in dat we 60K voorraad hebben met een heel hoog risico incourant. 3.3 Indeling voorraad op basis van de voorraadfunctie (Durlinger voorraadmatrix) Een andere benadering is het onderverdelen van voorraad naar functie. (zie ook Durlinger [2014,1] Waarom hebben we een bepaalde voorraad nodig? De aanwezige voorraad bestaat eigenlijk uit een aantal componenten, die we weergeven in de voorraadmatrix weergegeven in onderstaande tabel 2 4

6 1 Veiligheidsvoorraad (opvangen van onzekerheid) 2 Seriegrootte voorraad 3 Seizoensvoorraad (opvangen capaciteitsgebrek) 4 Incourante voorraad 5 Strategische voorraad 6 Capaciteitsvoorraad (opvangen leegloop) 7 Pijplijnvoorraad 8 Eerste inlading of Intro voorraad 9 Presentatie voorraad 10 Onder Handen Werk 11 Voorraad Incourant 12 Garantievoorraad 13 Commerciële voorraad (o.a. klantgebonden of klantspecifiek) 14 Spare Parts Tabel 2 De Durlinger Voorraadmatrix Tijdens MT meetings blijkt deze onderverdeling een eye-opener te zijn, hoewel het achteraf bekeken toch geen moeilijk concept is. Het probleem zit in de verantwoordelijkheid. Zoals in Durlinger[2014,1] uitgelegd, is in de meeste bedrijven geen MT-lid rechtstreeks verantwoordelijkheid. Sterker nog, voorraadbeheer of SCM zijn verantwoordelijk voor de hoogte van de voorraad, En nogmaals, dit is principieel onjuist. Het MT schetst de kaders en Voorraadbeheer en SCK voeren in principe slechts uit. Zij zijn wel verantwoordelijk voor de uitvoering. De voorraadmatrix geeft een beeld waar beleid toe leidt qua voorraad. Het invullen van de voorraadmatrix (hoe we dat doen geven we later aan) geeft een paar inzichten aan het MT. Het eerste inzicht is dat het niet zo eenvoudig is om de matrix in te vullen. Het tweede inzicht is dat er binnen de onderneming zelden expliciet is vastgelegd welk MT-lid nou precies verantwoordelijk is voor welk deel van de voorraad Het derde inzicht is het uiteindelijk resultaat. Wij beloven u dat de resultaten op zijn minst stof tot discussie gaan geven en opnieuw (voortschrijdend) inzicht. Het vierde inzicht moet zijn dat reductie van elke afzonderlijke voorraadcomponent op een eigen specifieke manier moet gebeuren en een eigen doorlooptijd heeft. Sommige voorraadcomponenten kunnen we snel reduceren andere weer niet. Een te snelle of verkeerd aangepakte reductie heeft altijd negatieve consequenties voor de lever betrouwbaarheid. Dit wordt in een volgend paper uitgelegd. Inderdaad is het in praktijk nog niet zo eenvoudig om de voorraadmatrix in te vullen. Hoofdzakelijk omdat het MT niet gewend is om op deze manier naar de voorraad te kijken en deels vanwege de (ontbrekende) verantwoordelijkheid. Toch denken wij dat het relatief eenvoudig is van een aantal van de componenten een idee te krijgen van de hoogte. Het is ook niet interessant om alles in detail te weten. Maar het is bijvoorbeeld wel handig om te weten of we nu 200K introductie-voorraad hebben of 2 miljoen. En dit is een getal dat in principe bekend moet zijn. Als een nieuw product geïntroduceerd word zal Sales (of category management) moeten aangeven hoe groot de eerste inlading is Vervolgens moet men nieuwe producten goed monitoren qua verk0op en voorraad. 5

7 Ook de incourante voorraad zou geen verrassing moeten zijn. In principe zou de CFO moeten weten hoeveel incourante voorraad er is of althans globaal. Hij moet immers voorzieningen treffen voor dit deel van de voorraad. De theorie over incourantie is redelijk duidelijk maar hier is de praktijk toch wel erg weerbarstig. Zo weerbarstig dat we daar later een aparte paragraaf aan wijden. De seizoensvoorraad of anticipatievoorraad is ook een MT aangelegenheid. Als een onderneming zich wil voorbereiden op het Chinese nieuw jaar zullen de voorraden voor bepaalde producten in december en januari flink stijgen. Of speelgoed voor Sinterklaas zal een eenzelfde effect hebben in de maanden voorafgaand aan Sinterklaas. Maar ook hier weet het Management hoe veel dat is. Hetzelfde geldt voor de capaciteitsvoorraad. Met name in procesmatige omgevingen wil men de peperdure capaciteiten niet stil zetten en zal men periodes waarbij de vraag wat minder toch blijven produceren. Vaak wordt dan extra voorraad aangelegd in fast-movers, producten die men altijd zal verkopen. Toch zal het MT hier ook een grens aan willen stellen. Dus moet men blijven bijhouden hoeveel capaciteitsvoorraad er ligt. Strategische voorraad is bij uitstek een voorraadsoort waar het MT de volle verantwoording over heeft. Dit betreft voorraad voor producten waar men nooit tekort van wil hebben. Douwe Egberts zal nooit zonder koffiebonen willen zitten, ook al mislukken een paar oogsten, Fabrikanten van mobiele telefoons zullen een strategische voorraad Coltan bezitten, omdat essentieel is voor hun productie en de grondstof uit een zeer instabielland komt. Het MT geeft precies aan hoe veel men van dit spul wil hebben, Pijplijnvoorraad is een direct gevolg van het inkopen in het Verre Oosten gekoppeld aan de levercondities van de leverancier. Deze lopen sterk uiteen. Bij sommige producenten moet men betalen voordat de daadwerkelijke productie gestart is. Bij andere leveranciers hoeft men pas te betalen 30 dagen na levering. En alles wat hier tussen zit. En met levertijden van 26 weken kan dit met een beetje pech flink uit de hand lopen. De presentatievoorraad moet eveneens bekend zijn. Sales (Category Management) moet aangeven hoeveel minstens in een schap moet liggen. En liefst ook nog gefundeerd en niet op basis van het bekende buikgevoel. Onder Handen Werk is een beetje een vreemde eend in de bijt. Het gaat hier om voorraad, die op de productievloer ligt of in productie op de machines. Het gaat dan om voorraad die NIET in een gecontroleerd voorraadpunt liggen. En men weet in principe ook niet waar deze producten zich op de productievloer bevinden. Deze voorraad is recht evenredig met de doorlooptijd (eigenlijk omgekeerd; de doorlooptijd wordt bepaald door de hoeveelheid OHW!) De garantievoorraad kan eveneens bekend zijn. Als Thales een radarsysteem levert zal de klant eisen stellen aan de tijd dat er nog onderdelen geleverd worden. Dus kan men aan de hand van de technische specificaties na gaan hoeveel onderdelen men op voorraad moet houden. De commerciële voorraad is de voorraad, die men op een of andere manier aanhoudt omdat de klant dit wenst of eist. Het kan zijn dat de leverancier van een bepaald artikel een soort strategische voorraad aanhoudt, om ongestoorde leveringen te waarborgen. Soms gebeurt dat impliciet door het hanteren van torenhoge boetes als de leverancier niet kan leveren. Andere soorten die hier onder vallen zijn klant-gebonden of klant-specifieke producten, die de klant niet in een keer wil of kan afnemen. We moeten hierbij denken aan raamcontracten.. 6

8 De spare part voorraad is voorraad die nodig is voor het onderhoud van het machinepark. Dit is ook een verhaal apart. Enerzijds omdat dit de enige voorraadsoort is waar het niet erg si als hij niet wordt verbruikt. Alle klassiek KPI s voorvoorraadbeheer gaan dan ook niet op voor spare-parts. Dus we mogen concluderen dat het in principe mogelijk is om een groot aantal van de voorraadsoorten te kwantificeren. Als we de bekende voorraadsoorten gekwantificeerd hebben blijven alleen de voorraadsoorten Seriegrootte voorraad en Veiligheidsvoorraad over. Voor veel bedrijven is het moeilijk om systeemtechnisch een onderscheid te maken tussen deze componenten. We kunnen echter een theoretische inschatting maken van de seriegrootte voorraad. Van elk product zal de seriegrootte bekend zijn in het systeem. De theoretische seriegroottevoorraad is gelijk aan de halve seriegrootte. Dus is het mogelijk om deze te berekenen. De voorraad die over blijft moet dan veiligheidsvoorraad zijn. We komen in praktijk geregeld tegen dat er in eerste instantie vreemde waarden bij seriegrootte en veiligheidsvoorraad naar boven komen: Ze kunnen erg hoog of juiste erg laag lijken. Maar als de bekende waarden goed ingevuld zijn is dat blijkbaar zo. Wat dus niet wil zeggen dat goed is! In elk geval later een indicatie dat we goed moeten kijken hoe die waarden tot stand zijn gekomen. 3.4 Indeling voorraad op basis van levertijd Een vierde dwarsdoorsnede van de voorraad is die waarbij de levertijd van de leverancier de invalshoek is. De gedachte hier achter is dat we voor producten, die we van een leverancier afnemen, die een korte levertijd hanteert, niet veel voorraad hoeven aan te houden. We gaan er voor het gemak van uit dat deze leveranciers ook betrouwbaar zijn. We kunnen dan onderstaande tabel 3 invullen. We geven dit aan voor cel 1,2 en 3. Nieuwe producten (intro) en Spare-parts laten we hier buiten beschouwing. Levertijd Leverancier Voorraad Omzet WOH LT < 1 week week <LT < weken 2 weken <LT< 4 weken 4 weken <LT< 13 weken 13 weken <LT< 26 weken Tabel 3 Indeling voorraad naar levertijden In cel 1 vullen we dan de voorraadwaarde in van alle producten met een levertijd van minder dan een week. In cel 2 vullen we de omzet (van het laatste jaar) in voor deze producten en in cel 3 krijgen we dan het aantal weken voorraad voor deze producten. En zo doen we dat ook voor de rest van de matrix. Als we bijvoorbeeld in cel 1 een totale voorraad van 1 miljoen vinden (inkoopwaarde) en in cel 2 een omzet van 6 miljoen (inkoopwaarde) betekent dat dus een voorraad van meer dan 8 weken. Een beetje vreemd voor producten die binnen een week geleverd worden. En ongetwijfeld aanleiding voor dieper onderzoek. 3.5 Indeling op basis van Voorraadwaarde en aantal weken voorraad per product De vijfde benadering is om de aanwezige voorraad per product te bekijken en deze te vergelijken met de gerealiseerde omzet. Hierbij moeten we echter intro-producten en spare-parts buiten beschouwing laten. Van intro-producten is nog niet voldoende tijd geweest om een omzet te genereren en van spare-parts is het eigenlijk niet de bedoeling dat ze veel verbruikt worden. Per product bepalen we hoeveel producten (in stuks f eenheden) er op voorraad liggen, het verbruik van deze producten (in stuks of eenheden) gedurende het laatste jaar en de inkoopprijs per product 7

9 en berekenen vervolgens de voorraadwaarde (prijs*hoeveelheid) per product en het aantal weken voorraad (WOH) per product volgens onderstaande formule. WOH = (voorraad in stuks/eenheden) * 52 / (verbruik in stuks/eenheden gedurende het laatst jaar). Vervolgens sorteren we de producten op voorraadwaarde van hoog naar laag. Een voorbeeld ziet u in tabel 4. Voorraad # Prijs Voorraad Verbruik # WOH Product ABC Product DEF Product GHI Product JKL ,6 Tabel 4 Voorraad indeling op basis van voorraadwaarde en Weeks On Hand Als we op voorraadwaarde sorteren vinden we een beperkt aantal producten, die verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de voorraad, De vraag is nu of deze voorraadhoogte verklaarbaar is. Een indicatie kan de WOH zijn, de voorraad uitgedrukt in weken voorraad. Is ook deze hoog dan rijst de vraag waarom dit zo is. Wie is de leverancier en hoe betrouwbaar is deze? Of hebben we te maken met een grillig vraagpatroon voor dit product? Of weten we zeker dat de bestelparameters (seriegrootte, bestelniveau) we goed zijn ingevuld? Zeker voor de top 50 of top 100 producten (qua voorraadwaarde) is nader onderzoek op zij plaats en uit ervaring weten we dat daar ook Quick-Wins te bereiken zijn. De bijvangst We kunnen ook nog eens sorteren op aantal stuks, op verbruik en op WOH. Uit ervaring weten we dat er vreemde dingen te zien zijn aan de bovenkant en aan de onderkant van de sorteringen. We bereiden de lezer alvast voor op negatieve voorraden en negatief verbruik. Ook na de ontdekking van het Higgs deeltje zijn negatieve voorraden en verbruik fysiek niet mogelijk. Maar we zijn ook al eens een voorraadwaarde van 200k tegengekomen voor een product met een inkoopprijs van 0,1 cent (een tiende cent). Kortom, laat u verrassen. 4. En Nou? De Quick-Wins De theorie achter voorraadreductie is erg eenvoudig. De voorraad gaat alleen omlaag als je meer verkoopt dan inkoopt (of minder inkoopt dan verkoopt). Op korte termijn is meer verkopen nog niet zo eenvoudig en daarom zoeken bedrijven het in het minder inkopen misschien gecombineerd met later inkopen. We tasten hiermee in principe de veiligheidsvoorraad aan met het effect dat op (korte) termijn de servicegraad naar de klant wordt aangetast! Maar gelukkig geven de analyses uit par. 3 ook mogelijkheden. In al onze studies zien we dat er vreemde dingen naar boven komen. Voorraden van gangbare artikelen, die overduidelijk te hoog zijn en waarvan ook nog orders onderweg zijn. Hier kunnen we wel met een gerust hart de aanvoerkraan dichtdraaien. Iets soortgelijks geldt voor producten met een hoge inkoopserie of een te hoge veiligheidsvoorraad kunnen soelaas bieden. Of bij artikelen, waarbij een langere levertijd vermeld staat dan in werkelijkheid gerealiseerd wordt. Het zal niet de eerste keer zijn dat er een levertijd van 8 weken stond. Omdat de leverancier onbetrouwbaar was. Maar deze leverancier is nu wel betrouwbaar en men kan volstaan met een levertijd van 4 weken. Dit zijn Quick-Wins, die bij iedere analyse naar boven komen. 8

10 Incourant? Een apart verhaal vormt de incourante voorraad, die toch voor een zeker waarde op de balans staat. Opruimen van deze voorraad levert vaak alleen administratief iets op. Stel dat een bepaald product incourant verklaard wordt waarbij de voorraadwaarde 10K op basis van de inkoopprijs was. Het verschroten van deze voorraad levert niks op buiten een administratieve afwaardering van 10K. Cashflow technisch gebeurt er echter niks. In bepaalde gevallen kost het zelfs geld om incourante producten te mogen afvoeren. Voor deze incourant materie verwijs ik naar [Durlinger, 2012,2]. Literatuur Durlinger P.P.J. [2012,1] Voorraad van Ist naar Soll White paper, [2012,1] Durlinger P.P.J. [2012,2] Incourantie : Bedrijfsrisico of Managementsfalen? White paper, [2012,2] Durlinger P.P.J. [2014,1] De rol van Top Management in Voorraadbeheer White papwe, [2014] 9

Hoe krijg ik in vredesnaam mijn voorraad omlaag?

Hoe krijg ik in vredesnaam mijn voorraad omlaag? Hoe krijg ik in vredesnaam mijn voorraad omlaag? Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 31-12-2012 / WP.11.2012 / versie 1.0 Eerder verschenen als expert artikel in Logistiek.nl Hoe krijg

Nadere informatie

VEILIGHEIDSVOORRADEN BEREKENEN

VEILIGHEIDSVOORRADEN BEREKENEN VEILIGHEIDSVOORRADEN BEREKENEN 4 Soorten berekeningen 12 AUGUSTUS 2013 IR. PAUL DURLINGER Durlinger Consultancy Management Summary In dit paper worden vier methoden behandeld om veiligheidsvoorraden te

Nadere informatie

ZO BEPAAL JE VOORRAAD- EN BESTELKOSTEN! Een pragmatische aanpak

ZO BEPAAL JE VOORRAAD- EN BESTELKOSTEN! Een pragmatische aanpak ZO BEPAAL JE VOORRAAD- EN BESTELKOSTEN! Een pragmatische aanpak Ir. Paul Durlinger September 2013 Zo bepaal je voorraad- en bestelkosten! Voorraad- en bestelkosten helpen de onderneming een gefundeerde

Nadere informatie

INSTRUCTIE ABC-ANALYSE. April 2016 v2. paul durlinger INSTRUCTIE ABC-ANALYSE April 2016 v2

INSTRUCTIE ABC-ANALYSE. April 2016 v2. paul durlinger  INSTRUCTIE ABC-ANALYSE April 2016 v2 0 INSTRUCTIE ABC-ANALYSE April 2016 v2 paul durlinger www.durlinger.nl 1 Instructies voor het maken van een ABC analyse 0 Inleiding In dit paper zetten we het maken van de ABC-analyse zoals behandeld tijdens

Nadere informatie

Incourant : Bedrijfsrisico of Falen

Incourant : Bedrijfsrisico of Falen Incourant : Bedrijfsrisico of Falen Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 31-12-2012 / WP.09.2012 / V1.0 0. Inleiding Incourantie kost geld, veel geld. Producten die we gekocht hebben moeten

Nadere informatie

EOQ Met Beperkingen. Of waarom Lagrange zich er niet mee moet bemoeien

EOQ Met Beperkingen. Of waarom Lagrange zich er niet mee moet bemoeien EOQ Met Beperkingen Of waarom Lagrange zich er niet mee moet bemoeien Ir. Paul Durlinger Steven Pauly 17 Februari 2016 1 Management Summary Wanneer we voor een SKU (Stock Keeping Unit) een seriegrootte

Nadere informatie

Een groot Assortiment kost geld?!

Een groot Assortiment kost geld?! Een groot Assortiment kost geld?! Een 1-stappen plan voor Managers Ir. Paul P.J. Durlinger 28-12-212 / WP.5.212 / Versie 1. . Inleiding Wat betekent een groot assortiment voor de winstgevendheid van uw

Nadere informatie

Infaseren en Uitfaseren

Infaseren en Uitfaseren Infaseren en Uitfaseren Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 14-10-2012 / WP.08.2012 / Versie 1.0 0. Inleiding Het is een bekend fenomeen bij vele ondernemingen. Het assortiment lijkt nog

Nadere informatie

DE ROL VAN TOPMANAGEMENT IN VOORRAADBEHEER. -Een pragmatische aanpak-

DE ROL VAN TOPMANAGEMENT IN VOORRAADBEHEER. -Een pragmatische aanpak- DE ROL VAN TOPMANAGEMENT IN VOORRAADBEHEER -Een pragmatische aanpak- Ir. paul durlinger Augustus 2014 De rol van Topmanagement in Voorraadbeheer Managementsamenvatting- Voorraadhoogte en servicegraad naar

Nadere informatie

Voorraad van Ist naar Soll

Voorraad van Ist naar Soll Voorraad van Ist naar Soll Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 14-10-2012 / WP.03.2012 / Versie 1.0 0 Inleiding Op een kille lente ochtend staart Jan Evers, CEO van Smalltalk Logistics

Nadere informatie

Heel Veel Over Seriegroottes

Heel Veel Over Seriegroottes Heel Veel Over Seriegroottes Inhoudsopgave en Inleiding Ir. Paul Durlinger paul@durlinger.nl 1 1 Inleiding 2 Kosten 2.0 Inleiding 2.1 Voorraadkosten 2.2 Bestelkosten 2.3 Omstelkosten 3 Seriegrootte bepaling

Nadere informatie

easyfairs Transport & Logistiek 2010

easyfairs Transport & Logistiek 2010 easyfairs Transport & Logistiek 2010 learnshop Voorraad reduceren met behoud van servicelevels! Henk Meulenbroeks / Kees van Oostrum EVO Bedrijfsadvies EVO Onze behartigt leden zijn de verantwoordelijk

Nadere informatie

Interne & externe servicegraad

Interne & externe servicegraad Interne & externe servicegraad Een benadering voor managers Ir. Paul P.J. Durlinger 27-12-2012 / WP.01.2012 / V.01 0 Inleiding Een van de doelen van een voorraadhoudende onderneming is het realiseren van

Nadere informatie

Vreemde EOQ waarden? Wat als de EOQ meer dan een jaar vraag is of minder dan een dag?

Vreemde EOQ waarden? Wat als de EOQ meer dan een jaar vraag is of minder dan een dag? Wat als de EOQ meer dan een jaar vraag is of minder dan een dag? 1 JUNI 2015 IR. PAUL P.J. DURLINGER www.durlinger.nl Inleiding Het berekenen van een seriegrootte volgens de EOQ benadering is niet moeilijk

Nadere informatie

De Assortimentsindex. De voorbode van de product-life cycle

De Assortimentsindex. De voorbode van de product-life cycle De voorbode van de product-life cycle Abstract De assortimentsindex is een instrument om te bepalen of we een infaseerprocedure moeten starten voor een bepaald product Versie 1.0 november 2017 Ir. Paul

Nadere informatie

Inleiding Logistiek, Hoofdstuk 7 13 april 2007

Inleiding Logistiek, Hoofdstuk 7 13 april 2007 Competenties Inleiding Logistiek Hoofdstuk 7 Interne logistieke planning II Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je vertellen: over voorraden: het ontstaan, gebruik, soorten, analyse en beheersing ervan;

Nadere informatie

Wat moet een manager weten over servicegraden? - -

Wat moet een manager weten over servicegraden? - - Wat moet een manager weten over servicegraden? - - Ir. Paul P.J. Durlinger Versie 2 Juni 2016 1 0 Inleiding Een van de doelen van een voorraadhoudende onderneming is het realiseren van een goede (lees

Nadere informatie

Veiligheidsvoorraad En Servicelevel - Een managementsbenadering -

Veiligheidsvoorraad En Servicelevel - Een managementsbenadering - Veiligheidsvoorraad En Servicelevel - Een managementsbenadering - Ir. Paul P.J. Durlinger Juni 2016 1 0. Inleiding Veiligheidsvoorraad heeft niet veel te maken met de gewenste leverbetrouwbaarheid naar

Nadere informatie

White paper Cross-sell & Upsell

White paper Cross-sell & Upsell White paper Cross-sell & Upsell Een praktische aanpak om meer omzet te genereren bij uw bestaande klanten Inleiding Deze white paper beschrijft een stappenplan, om te komen tot een klantspecifieke aanpak

Nadere informatie

SILVER-MEAL een alternatief voor de EOQ? Benadering voor lumpy demand

SILVER-MEAL een alternatief voor de EOQ? Benadering voor lumpy demand SILVER-MEAL een alternatief voor de EOQ? Benadering voor lumpy demand Ir. Paul P.J. Durlinger mei 2014 Mei 2014 Silver-Meal als alternatief voor de EOQ? De EOQ-formule (Formule van Camp) is wijd inzetbaar

Nadere informatie

Productie en Voorraadbeheer I - Vooraadbeheer -

Productie en Voorraadbeheer I - Vooraadbeheer - 2013 Productie en Voorraadbeheer I - Vooraadbeheer - Versie 1 januari 2013 Paul Durlinger Durlinger Consultancy 1-1-2013 Productie en Voorraadbeheer I: Hoofdstuk 2 Voorraadbeheer Ir. Paul Durlinger Durlinger

Nadere informatie

3 Consumentenprijs, BTW en inkoopwaarde van de omzet

3 Consumentenprijs, BTW en inkoopwaarde van de omzet 3 Consumentenprijs, BTW en inkoopwaarde van de omzet 3.1 Inleiding De overheid profiteert mee van elke aankoop die wordt gedaan. Want iedere ondernemer is verplicht aan de fiscus omzetbelasting (btw) af

Nadere informatie

Van mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht

Van mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht [Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel

Nadere informatie

HOE BEREKENEN WE VEILIGHEIDSVOORADEN? Versie 3.0. Ir. Paul Durlinger Juli 2015

HOE BEREKENEN WE VEILIGHEIDSVOORADEN? Versie 3.0. Ir. Paul Durlinger Juli 2015 HOE BEREKENEN WE VEILIGHEIDSVOORADEN? Versie 3.0 Ir. Paul Durlinger Juli 2015 www.durlinger.nl 1 Management Summary In dit paper worden vier methoden behandeld om veiligheidsvoorraden te berekenen. Veiligheidsvoorraad

Nadere informatie

WAT ALS DE EOQ NIET KAN?

WAT ALS DE EOQ NIET KAN? WAT ALS DE EOQ NIET KAN? Een aantal seriegrootte-bepalingen voor onregelmatige vraag 1 JULI 2012 IR. PAUL DURLINGER Durlinger Consultancy Management Summary In dit paper behandel ik enkele seriegroottebepalingen

Nadere informatie

Gebruik onderstaande informatie om vraag 11 tot en met 13 te beantwoorden:

Gebruik onderstaande informatie om vraag 11 tot en met 13 te beantwoorden: Hoofdstuk 7 Interne logistieke inspanning II Open vragen 1. Wat zijn logistieke kosten? 2. Welke soorten voorraden kunnen voorkomen in organisaties en om welke reden worden deze voorraden aangehouden?

Nadere informatie

Hoe Bepaal Je Voorraad- En Bestelkosten? - Een logistieke benadering-

Hoe Bepaal Je Voorraad- En Bestelkosten? - Een logistieke benadering- Hoe Bepaal Je Voorraad- En Bestelkosten? - Een logistieke benadering- Ir. Paul P.J. Durlinger Versie 2 Juni 2016 1 Voorraad- en Bestelkosten. Verwarrend?! In praktijk blijven voorraadkosten en bestelkosten

Nadere informatie

Samenvatting. Beginselen van Productie. en Logistiek Management

Samenvatting. Beginselen van Productie. en Logistiek Management Samenvatting Beginselen van Productie en Logistiek Management Pieter-Jan Smets 5 maart 2015 Inhoudsopgave I Voorraadbeheer 4 1 Inleiding 4 1.1 Globalisering........................................... 4

Nadere informatie

Vraagdecompositie- Het Middel Voor Een Betere Forecast. Een praktisch tool voor het MT. 5 maart Ir. Paul Durlinger Steven Pauly

Vraagdecompositie- Het Middel Voor Een Betere Forecast. Een praktisch tool voor het MT. 5 maart Ir. Paul Durlinger Steven Pauly Vraagdecompositie- Het Middel Voor Een Betere Forecast Een praktisch tool voor het MT 5 maart 2016 Ir. Paul Durlinger Steven Pauly 1 0 Inleiding Een waarschuwing vooraf. Dit paper is bedoeld voor (top)

Nadere informatie

Hoofdstuk 21. De voorraad. Wat is de voorraad waard? Dat is afhankelijk van het product en het moment waarop het gekocht is! www.jooplengkeek.

Hoofdstuk 21. De voorraad. Wat is de voorraad waard? Dat is afhankelijk van het product en het moment waarop het gekocht is! www.jooplengkeek. www.jooplengkeek.nl De voorraad Hoofdstuk 21 Wat is de voorraad waard? Dat is afhankelijk van het product en het moment waarop het gekocht is! 1 De voorraad Hoofdstuk 21 Waarom is het belangrijk wat de

Nadere informatie

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Organiseren werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Inhoud 1. Organiseren is keuzes maken 6. Planning en digitaal organiseren 7. E-mail organiseren Pagina

Nadere informatie

PRODUCT > PROTOTYPE. In 3 stappen van idee naar markt PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PRO

PRODUCT > PROTOTYPE. In 3 stappen van idee naar markt PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCERE PRODUCT > PROTOTYP PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PROD PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN { In

Nadere informatie

Folkert Buiter 2 oktober 2015

Folkert Buiter 2 oktober 2015 1 Nuchter kijken naar feiten en trends van aardbevingen in Groningen. Een versneld stijgende lijn van het aantal en de kracht van aardbevingen in Groningen. Hoe je ook naar de feitelijke metingen van de

Nadere informatie

Bestellen Omdat er nog vaak vragen zijn over de levertijd en bestelprocedure, zullen we deze hier uiteenzetten:

Bestellen Omdat er nog vaak vragen zijn over de levertijd en bestelprocedure, zullen we deze hier uiteenzetten: Voorwoord Dit is het overzicht van de studiestof Supply Chain Operations. Het betreft hier een overzicht van de verplichte literatuur. Hoofdstuk A tot en met E bestaat uit de verplichte literatuur van

Nadere informatie

Effectief voorraadbeheer - Een stappenplan -

Effectief voorraadbeheer - Een stappenplan - 2013 Effectief voorraadbeheer - Een stappenplan - Versie 1 januari 2013 Ir. Paul Durlinger Durlinger Consultancy 1-1-2013 EFFECTIEF VOORRAADBEHEER Een stappenplan Ir. P.P.J.Durlinger Veur Sjeng De auteur

Nadere informatie

Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid

Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid Hoe Goed Doet Mijn Leverancier Het? Logistiek Gezien- Over Leveranciers Betrouwbaarheid Ir. Paul P.J. Durlinger 5-Maart 2016 1 Management summary: In dit paper kijk ik naar enkele logistieke KPI s, om

Nadere informatie

CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN

CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen

Nadere informatie

STICKY STORY ZO MAAK JE EEN PITCH DIE BLIJFT HANGEN

STICKY STORY ZO MAAK JE EEN PITCH DIE BLIJFT HANGEN STICKY STORY ZO MAAK JE EEN PITCH DIE BLIJFT HANGEN Je zelf presenteren. Ook wel eens druk geweest met het maken van een pitch? Of zelfs meerdere voor verschillende situaties? We weten allemaal dat dit

Nadere informatie

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 Katern 2 Getaltheorie Inhoudsopgave 1 Delers 1 2 Deelbaarheid door 2, 3, 5, 9 en 11 6 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 1 Delers In Katern 1 heb je geleerd wat een deler van een getal

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper

Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper Het lampje is aan, dat betekent dat we gaan filosoferen. Isa-Noa vertlede in de eerste les dat zij lippenstift en badeendjes

Nadere informatie

Hoe benaderen we de inkoop van begeleiding en hoe voorkomen we opportunistisch inschrijven CBP

Hoe benaderen we de inkoop van begeleiding en hoe voorkomen we opportunistisch inschrijven CBP Hoe benaderen we de inkoop van begeleiding en hoe voorkomen we opportunistisch inschrijven CBP Combined Business Power B.V. Zonnedauw 3, 7322 EA Apeldoorn Postbus 4350, 7320 AJ Apeldoorn Tel: +31 (0)55

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Get across mentaliteit succesbepalend bij voorraadreductie NedTrain

Get across mentaliteit succesbepalend bij voorraadreductie NedTrain Get across mentaliteit succesbepalend bij voorraadreductie NedTrain Presentatie AMC Seminar 2009 Door: Joost Florie NedTrain Jan Willem Rustenburg Gordian Logistic Experts Inhoud 1. Setting en doel 2.

Nadere informatie

Samenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3

Samenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3 Samenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3 Samenvatting door Joelle 1347 woorden 24 juni 2018 6,3 3 keer beoordeeld Vak M&O M&O Samenvatting hoofdstuk 3 Logistiek = integrale goederenstroombeheersing

Nadere informatie

Practicum algemeen. 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag

Practicum algemeen. 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag Practicum algemeen 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag 1 Diagrammen maken Onafhankelijke grootheid en afhankelijke grootheid In veel experimenten wordt

Nadere informatie

OCAI. veelgestelde vragen

OCAI. veelgestelde vragen OCAI veelgestelde vragen OCAI, veelgestelde vragen OCAI online Vrouwenlaan 106 8017 HS Zwolle 038-2301503 www.ocai-online.nl OCAI online, september 2008 3 [ Over de uitslag Hoe kan het dat mijn collega

Nadere informatie

BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN

BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je het onderwerp uit een zin bepalen. - Kun je het onderwerp van een tekst bepalen. - Kun je een soort tekst

Nadere informatie

Inspirerend Presenteren

Inspirerend Presenteren Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En

Nadere informatie

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat. Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Rendement van artikelpresentaties berekenen

Rendement van artikelpresentaties berekenen Extra oefenopgaven VS KT5 OD en MAN KT1 en KT2 Rendement van artikelpresentaties berekenen Rendement van artikelpresentaties berekenen Opgave 1 Vul de volgende zin in. Bij een positieve schapruimte-elasticiteit

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

EOQ Opgaven+uitw. Seriegrootte-bepaling. Opgave 1

EOQ Opgaven+uitw. Seriegrootte-bepaling. Opgave 1 Seriegrootte-bepaling Opgave 1 Een verfgroothandel verkoopt blikken roestwerende lak. De inkoopprijs bedraagt 10 per blik. Hij verkoopt per jaar 5000 blikken en het vraagpatroon is heel regelmatig. (elke

Nadere informatie

Whitepaper ERP Vreemde ogen

Whitepaper ERP Vreemde ogen Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie

Nadere informatie

Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence

Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence Exact Insights powered by QlikView Haal het beste uit uw gegevens met geïntegreerde Business Intelligence Met Exact Insights zet u grote hoeveelheden data moeiteloos om in organisatiebrede KPI s en trends.

Nadere informatie

Naast kwaliteit, kijken we ook altijd naar kosten. Arjan Dogterom Head of IT. Vast Mobiel VastMobiel

Naast kwaliteit, kijken we ook altijd naar kosten. Arjan Dogterom Head of IT. Vast Mobiel VastMobiel Naast kwaliteit, kijken we ook altijd naar kosten Arjan Dogterom Head of IT Partner Logistics is altijd bereikbaar en bespaart op telefoonkosten met Intercity Zakelijk Partner Logistics is een bedrijf

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Persoonlijk opleiding plan

Persoonlijk opleiding plan Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums

Nadere informatie

Beleggingsadviseur Informatievoorziening

Beleggingsadviseur Informatievoorziening Beleggingsadviseur Informatievoorziening Beschrijving De Global Office Bank probeert zijn cliënten zo goed mogelijk van informatie te voorzien. De bank hanteert daarbij de regels zoals opgenomen in de

Nadere informatie

E-logistiek, nu en de toekomst. Hoe goed doen we het nu?

E-logistiek, nu en de toekomst. Hoe goed doen we het nu? Hoe goed doen we het nu? Fysieke hoofdprocessen: Orderproductie Afleveren Orderproductie Op dit moment wordt er veelal een push principe toegepast. Orderproductie Kenmerkend voor het push principe is dat

Nadere informatie

Heel Veel Over Seriegroottes

Heel Veel Over Seriegroottes Heel Veel Over Seriegroottes Voor Management en Specialisten Hoofdstuk 1 en 2 Ir. Paul Durlinger Sept 2017 1 Het grote Seriegrootte verhaal. 1 Inleiding 2 Kosten 2.0 Inleiding 2.1 Voorraadkosten 2.2 Bestelkosten

Nadere informatie

Medewerkerbetrokkenheid. 1. Werk aan medewerkertevredenheid. Betrokkenheid uit jezelf. Waarom zou iemand het maximale inzetten voor een werkgever?

Medewerkerbetrokkenheid. 1. Werk aan medewerkertevredenheid. Betrokkenheid uit jezelf. Waarom zou iemand het maximale inzetten voor een werkgever? Dat is de vraag! Natuurlijk is werk nog steeds vanzelfsprekend voor mensen maar het is niet meer zo vanzelfsprekend om voor de duur van het leven die ene baas te kiezen. Mensen maken enorm veel keuzes.

Nadere informatie

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie April 2012 Concrete tips voor effectieve interne communicatie Amsterdam, augustus 2012 Geloofwaardige interne communicatie Deze white

Nadere informatie

Wat kunt u doen aan risico s die spelen in uw toeleveringsketen?

Wat kunt u doen aan risico s die spelen in uw toeleveringsketen? Wat kunt u doen aan risico s die spelen in uw toeleveringsketen? Welke invloed heeft u op uw toeleveringsketen? En hoe kunt u invloed uitoefenen om uw (in)directe toeleveranciers maatschappelijk verantwoord

Nadere informatie

Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink

Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink Dit is de mailwisseling die wij hadden met Hans Baaij (Varkens in Nood) en Wim van den Brink (Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie) naar aanleiding van

Nadere informatie

Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven

Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Situatie John volgt een opleiding coaching. Hij wil dat vak dolgraag leren. Beschikt ook over de nodige bagage in het begeleiden van mensen, maar

Nadere informatie

1.9.2 Verschil tussen direct costing en integrale kostencalculatie

1.9.2 Verschil tussen direct costing en integrale kostencalculatie 1.9 Direct costing 1.9.1 Direct costing en variabele-kostencalaculatie Direct costing (D.C.) of wel variabele kostencalculatie is de methode van kostencalculatie waarbij alleen de variabele kosten als

Nadere informatie

Mobility....sleutel tot actueel voorraadbeheer en meer efficiency. Whitepaper

Mobility....sleutel tot actueel voorraadbeheer en meer efficiency. Whitepaper Mobility...sleutel tot actueel voorraadbeheer en meer efficiency Whitepaper UNIT4 Software B.V., 2013 Mobiel ondernemen: altijd en overal toegang tot bedrijfsgegevens Door nieuwe toetreders en afzetmarkten

Nadere informatie

Monitoring. Voorkomen is beter dan genezen! Kon ik maar in de toekomst kijken!

Monitoring. Voorkomen is beter dan genezen! Kon ik maar in de toekomst kijken! Monitoring ieder bedrijf heeft te maken met IT. IT is tegenwoordig niet meer weg te denken uit de bedrijfsvoering. Binnen het MKB zijn de bedrijven vaak te klein om de benodigde specifieke IT kennis in

Nadere informatie

Bark Verpakkingen. Outsourcing Concept

Bark Verpakkingen. Outsourcing Concept Bark Verpakkingen Outsourcing Concept Outsourcing Bark Verpakkingen BV als uw partner in strategisch verpakkingsmanagement. De win-win relatie tussen 'outsourcing' en uw 'core business efficiency'. Met

Nadere informatie

2.1. Vijf praktijkgevallen nader bekeken

2.1. Vijf praktijkgevallen nader bekeken 2.1. Vijf praktijkgevallen nader bekeken Uw werkkapitaal wordt beïnvloed door grote en kleine beslissingen, die u dagelijks neemt. In deze paragraaf laten we u vijf praktijkgevallen zien die over alledaagse

Nadere informatie

Zaken die niet meer zo zeker zijn

Zaken die niet meer zo zeker zijn Een goed gesprek over Zaken die niet meer zo zeker zijn Met u praten wij vaak over zekerheid. Dat is namelijk ons vak: het organiseren van uw zekerheid. Dat kan op vele manieren. Bijvoorbeeld door verstandig

Nadere informatie

Whitepaper. 5 vraagstukken bij het koppelen van uw webwinkel aan uw boekhoud- of ERP systeem.

Whitepaper. 5 vraagstukken bij het koppelen van uw webwinkel aan uw boekhoud- of ERP systeem. 5 vraagstukken bij het koppelen van uw webwinkel aan uw boekhoud- of ERP systeem. Inhoud Inleiding... 1 Factureren... 1 Klantgegevens... 2 Orderverwerking... 2 Artikelinformatie... 3 Voorraad... 3 Inleiding

Nadere informatie

Virale Verkooptechnieken

Virale Verkooptechnieken Virale Verkooptechnieken Peter Stinckens www.mailmentor.eu 2 Virale verkooptechnieken Peter Stinckens Titel: Virale verkooptechnieken ISBN: 9789402127461 Auteur: Peter Stinckens Uitgegeven door: het House

Nadere informatie

Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg

Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg De logistieke scan van CB ontdekt het verbeterpotentieel van uw goederenlogistiek Een efficiëntere logistiek levert (soms onverwacht) belangrijke bijdragen

Nadere informatie

Wat zijn de drijfveren van de Nederlandse ondernemer? Een onderzoek naar de vooren nadelen van ondernemen

Wat zijn de drijfveren van de Nederlandse ondernemer? Een onderzoek naar de vooren nadelen van ondernemen Wat zijn de drijfveren van de Nederlandse ondernemer? Een onderzoek naar de vooren nadelen van ondernemen Onderzoek van GfK november 2015 Inleiding Het aantal ondernemers blijft groeien. In 2015 heeft

Nadere informatie

Waarom Access. In de onderstaande afbeelding ziet u een begin van de lijst met cliëntgegevens van de diëtiste.

Waarom Access. In de onderstaande afbeelding ziet u een begin van de lijst met cliëntgegevens van de diëtiste. Waarom Access Voor velen is het verschijnsel van de relationele database een brug te ver. Voor het opslaan en analyseren van gegevens neemt men zijn toevlucht tot Excel. Excel heeft inderdaad een uitgebreid

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Om de optimale bestelgrootte te vinden neem je de volgende stappen: XX. Bereken de totale voorraad- en bestelkosten per jaar. XX

Om de optimale bestelgrootte te vinden neem je de volgende stappen: XX. Bereken de totale voorraad- en bestelkosten per jaar. XX 5.3 Bestellen De bestelfrequentie is het aantal keren dat je een bestelling plaatst. Hoe vaak dat moet, hangt af van het soort product. Versproducten kun je bijvoorbeeld dagelijks bestellen, terwijl dit

Nadere informatie

Industrie tussen grafisch en begrijpen Opgave A. Leuk!

Industrie tussen grafisch en begrijpen Opgave A. Leuk! Industrie tussen grafisch en begrijpen Opgave A Leuk! Een opgave met een grafische toepassing, waarbij het aankomt op goed analyseren, redeneren, een beetje rekenen, ietsje tekenen en: de juiste theoretische

Nadere informatie

LET S TALK ZAKENSHOP CONNECTING YOUR CUSTOMERS. U beschikt over een b-to-b verkoopkanaal voor producten of diensten.

LET S TALK ZAKENSHOP CONNECTING YOUR CUSTOMERS. U beschikt over een b-to-b verkoopkanaal voor producten of diensten. CONNECTING YOUR CUSTOMERS. U beschikt over een b-to-b verkoopkanaal voor producten of diensten. U heeft geen trek in technische, logistieke of administratieve investeringen. U wilt uw klanten verwennen

Nadere informatie

RISICO = KANS X FINANCIEEL EFFECT Opdrachtenblad Categorie:

RISICO = KANS X FINANCIEEL EFFECT Opdrachtenblad Categorie: Opdrachten Opdracht 1 Wat zijn de voordelen van het verzekeren van je telefoon? Kan een verzekering ook nadelig zijn? Zou jij zelf je telefoon verzekeren? Waarom wel of waarom niet? Hoe bepaal je of je

Nadere informatie

Wanneer Slaat Een Voorspelling Ergens Op? Elke voorspelling is fout?!

Wanneer Slaat Een Voorspelling Ergens Op? Elke voorspelling is fout?! Wanneer Slaat Een Voorspelling Ergens Op? Elke voorspelling is fout?! Ir. Paul Durlinger 11 maart 2016 1 1 Wanneer slaat een voorspelling ergens op? Introductie - Dat voorspellen niet zo gemakkelijk is

Nadere informatie

VOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven

VOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Maakt geld gelukkig? VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 2 ½ uur. Voor de volledigheid hieronder eerst

Nadere informatie

Laat u niet langer verrassen door retourgoederen

Laat u niet langer verrassen door retourgoederen Laat u niet langer verrassen door retourgoederen Over ReShelve ReShelve is innovatief en specialist in het optimaliseren van het verwerkingsproces van retourgoederen. Door het werken met top retailers

Nadere informatie

Laat u niet langer verrassen door retourgoederen

Laat u niet langer verrassen door retourgoederen Laat u niet langer verrassen door retourgoederen 2 Over ReShelve ReShelve is innovatief en specialist in het optimaliseren van het verwerkingsproces van retourgoederen. Door het werken met top retailers

Nadere informatie

Ace! E-book. Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management

Ace! E-book. Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management Den Haag Amsterdam Den Bosch Rotterdam Zwolle Utrecht Arnhem Amersfoort Breda Eindhoven Maastricht Brussel Antwerpen Ace! E-book

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

MARKETING / 09A. HBO Marketing / Marketing management. Raymond Reinhardt 3R Business Development.

MARKETING / 09A. HBO Marketing / Marketing management. Raymond Reinhardt 3R Business Development. MARKETING / 09A HBO Marketing / Marketing management Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 Aspecten prijsbeleid M Voor ondernemer: F marketinginstrument F tegenprestatie

Nadere informatie

De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan

De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan 1. Globaal lezen a. Lees eerst altijd een tekst globaal. Dus: titel, inleiding, tussenkopjes, slot en bron. b. Denk na over het onderwerp,

Nadere informatie

Datum : 27 mei 2014 Ref. : WIL/LR/U14-348 (1.4.01) Betreft : examen wiskunde KB digitaal: mogelijkheid tot ongeldigverklaring

Datum : 27 mei 2014 Ref. : WIL/LR/U14-348 (1.4.01) Betreft : examen wiskunde KB digitaal: mogelijkheid tot ongeldigverklaring Aan alle leerlingen van klas 4 vmbo KB (en hun ouders/verzorgers) Datum : 27 mei 2014 Ref. : WIL/LR/U14-348 (1.4.01) Betreft : examen wiskunde KB digitaal: mogelijkheid tot ongeldigverklaring Beste leerling,

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Archimate risico extensies modelleren

Archimate risico extensies modelleren Archimate risico extensies modelleren Notatiewijzen van risico analyses op basis van checklists versie 0.2 Bert Dingemans 1 Inleiding Risico s zijn een extra dimensie bij het uitwerken van een architectuur.

Nadere informatie

E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen

E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen E-resultaat aanpak Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen 2010 ContentForces Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie,

Nadere informatie

Ideeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf

Ideeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend

Nadere informatie

De status van mobiel intranet

De status van mobiel intranet De status van mobiel intranet White paper Bilthoven, 26 april 2012 Sabel Online Lonneke Theelen E Lonneke@sabelonline.nl T (088) 227 22 00 W www.sabelonline.nl http://nl.linkedin.com/in/lonneketheelen

Nadere informatie