Potentiële bestrijdingsmethoden van Dermanyssus gallinae in de praktijk. Proefbedrijf Pluimveehouderij. Nathalie Sleeckx

Transcriptie

1 Potentiële bestrijdingsmethoden van Dermanyssus gallinae in de praktijk Proefbedrijf Pluimveehouderij Nathalie Sleeckx 1-10/7/2016

2 Algemene info Start: opzet leghennen september 2015 Financiering: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Duurtijd: 2 jaar Partner DGZ Vlaanderen (afzonderlijk werkpakket) 2-10/7/2016

3 Doel WP1 Gebruik van roofmijten gecombineerd met lokaal toegepaste acariciden als bestrijding van de rode vogelmijt onder praktijkomstandigheden (DERGAL) + Androlaelaps casalis milbemectine of amitraz 3-10/7/2016

4 Inleiding 4-10/7/2016

5 Dermanyssus gallinae Rode vogelmijt ( bloedluis ) 8 poten = mijt Niet permanent op de gastheer enkel om te voeden Zoekt de gastheer dmv sensoren die warmte, CO 2 en geuren kunnen waarnemen Lichtschuw overdag in kieren en spleten Cyclus kan op 7 dagen Vrouwtjes om de 2 dagen bloed nodig, mannetjes om de week 5-10/7/2016

6 Schade in Europa (Mul, 2013) Op basis van meningen experten COREMI - Controlling Red Mite Europees Consortium COST probeert problematiek in Europa in kaart te brengen 6-10/7/2016

7 Geïntegreerde vogelmijtbestrijding Het DERGAL project toonde veelbelovende resultaten voor de combinatie van roofmijten met biociden zoals milbemectine en pyridaben IPM (Integrated pest management) van roofmijten met biociden wordt in de gewasbescherming al toegepast 7-10/7/2016

8 Materiaal en Methoden 8-10/7/2016

9 Monitoring - MMS Wekelijkse monitoring via Mite Monitoring System (MMS) Score 0 = geen mijten zichtbaar Score 1 = mijten zichtbaar in spleten en holen Score 2 = mijten zichtbaar op onbeschermde plaatsen Score 3 = trossen (groepen groter dan 1cm²) zichtbaar in spleten en holen Score 4 = trossen (groepen groter dan 1cm²) zichtbaar op onbeschermde plaatsen Vaste plaatsen (1m²) die met zaklamp bekeken worden 9-10/7/2016

10 Monitoring - vallen Telling van mijten in golfkarton (10x8cm) in PVC vallen (10cm) 10/afdeling 2x / maand Min 3 dagen bij -18 Protocol telling ontwikkeld door Dierengezondheidszorg Vlaanderen 10-10/7/2016

11 Monitoring - roofmijten Wekelijkse monitoring aanwezigheid roofmijten score = geen-weinig-matig-veel Verschillende staalnameplaatsen Kweekfles Nest Mestband Strooisel 11-10/7/2016

12 Materiaal en Methoden Proefopzet 1 A1 A3 B1 B3 C1 C3 A M M Centrale werkgang A A A2 A4 B2 B4 C2 C4 A M M 4/ A M Verrijkte kooi Volière 1 rij Volière 2 rijen 12-10/7/2016

13 Behandeling - roofmijten Stap 1: uitzetten van 1 e type mijt Cheyletus eruditus Voordat hennen komen, nadien eventueel ter ondersteuning van Androlaelaps Vnl in nesten, bovenop kooien, plaatsen waar stof blijft liggen, van daaruit verspreiden Mest 7-10 dagen hierna niet afdraaien zodat mijten niet allemaal weg Stap 2: uitzetten van 2 de type mijt Androlaelaps casalis In kweekflessen Elke 4 weken de helft van de flessen vernieuwen In clipsysteem aan huisvesting 13-10/7/2016

14 Behandeling - roofmijten Roofmijten voorkeur voor jonge stadia van rode vogelmijt (eitjes, larven en nymfen) Algemeen advies: 1 kweekfles per 100 à 150 hennen Elke 8 weken flessen vernieuwen Tijdens zomermaanden steeds combinatie 14-10/7/2016

15 Acariciden vervolg van DERGAL Milbemectine Gebruik als gewasbescherming met inbegrip van gewassen voor humaan gebruik Chloorkanaalactivator verlammende werking Fermentatieproduct bodembacterie Tegen spintmijt en aardbeimijt in aardbeienteelt Pyridaben Momenteel niet beschikbaar Amitraz Amitraz wordt gebruikt bij runderen, schapen en varkens voor de behandeling van luizen, teken, vlooien, bijtluizen en schurftmijten /7/2016

16 Behandeling lokale acariciden Dosering: Milbemectine Startdosis: 50mg/l (cfr. DERGAL) Dosis verhoogt naar 500mg/l Amitraz Startdosis: 2500mg/l Dosis verhoogt naar 5000mg/l Aantal behandelingsvallen: Verrijkte kooi: 40/afdeling = 1/92 hennen Volière: 20/afdeling = 1/ hennen Locatie in stallen Herimpregneren golfkarton elke 4-6 weken 16-10/7/2016

17 Algemeen op te volgen Klimaat Temperatuur RV Lichtsterkte Seizoen Productieresultaten Uitval Leg% Voerconversie Kg eieren Aantal eieren poh/ pah Eigewicht Voeropname 17-10/7/2016

18 Algemeen op te volgen Arbeidsevaluatie Tijd monitoring rode vogelmijt/ roofmijt Tijd plaatsen, beoordelen en vervangen vallen Kostenevaluatie Kostprijs uitzetten roofmijten Kostprijs controleren populatie roofmijten Kostprijs onderhouden populatie roofmijten Kostprijs vallen Kostprijs biociden Op einde van de ronde adhv besmetting evaluatie van de kost per ronde 18-10/7/2016

19 Voorlopige resultaten September juli /7/2016

20 Verrijkte kooi 20-10/7/2016

21 Tellingen rode vogelmijt MMS score 1 rij volière 4 3,5 3 2,5 2 1,5 behandeling Milbemectine behandeling roofmijten behandeling roofmijten + Amitraz behandeling roofmijten + Milbemectine 1 0, rij volière milbemectine roofmijten roofmijten + Amitraz roofmijten + Milbemectine /7/2016

22 Tellingen rode vogelmijt MMS score 4 2 rijen volière 3,5 3 2,5 2 1,5 vol 2rijen behandeling Amitraz vol 2rijen behandeling roofmijten vol 2rijen behandeling roofmijten + Amitraz vol 2rijen behandeling roofmijten + Milbemectine 1 0, amitraz roofmijten roofmijten + Amitraz roofmijten + Milbemectine /7/2016

23 Materiaal en Methoden Proefopzet 1 A1 A3 B1 B3 C1 C3 A M M Centrale werkgang A A A2 A4 B2 B4 C2 C4 A M M 4/ A M Verrijkte kooi Volière 1 rij Volière 2 rijen 23-10/7/2016

24 Roofmijten 24-10/7/2016

25 Conclusie proefplan /7/2016

26 Conclusie Combinatiebehandeling geeft betere resultaten dan monobehandeling Milbemectine beter dan amitraz Amitraz grootste effect op roofmijten Geen enkele behandeling kan de populatie volledig onder controle houden verbeteren van behandelingsvallen om meer rode vogelmijten te bereiken? andere acariciden? combinatie met 3 e behandeling via andere werking IPM 26-10/7/2016

27 Planning tweede werkjaar Proefplan 2 Augustus /7/2016

28 Verdere planning na begeleidingscomité Alternatieve toepassing voor lokale behandeling Geperforeerde zitstokken Alternatieve geperforeerde val gevuld met korrels die vocht lang kunnen houden 28-10/7/2016

29 Voorstel proefopzet Geïntegreerde mijtbehandeling uitbreiden Roofmijten Acariciden lokaal Bijkomende behandeling Essentiële oliën, drinkwatersupplementen op basis van kruiden Q perch Silica Foxim DDRA (duck dermanyssus repellent allomone) schimmels 29-10/7/2016

30 Proefplan 2 A1 A3 B1 B3 C1 C3 A A of of P M M A of P M M + kruiden + kruiden Centrale werkgang + kruiden A C4 A2 A4 B2 B4 C2 M M M P A of P A of P M A of P A of P + kruiden + kruiden + kruiden M M Verrijkte kooi Volière 1 rij Volière 2 rijen 30-10/7/2016

31 Krulspeldval Krulspeldval Zitstokval Zitstokval Krulspeldval Zitstokval Krulspeldval Krulspeldval Krulspeldval Zistokval Krulspeldval Krulspeldval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Krulspeldval Zitstokval Krulspeldval Krulspeldval Krulspeldval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Zitstokval Krulspeldval Krulspeldval Krulspeldval Krulspeldval A1 A3 B1 B3 C1 C3 Centrale werkgang A2 A4 B2 B4 C2 C4 Verrijkte kooi Volière 1 rij Volière 2 rijen 31-10/7/2016

32 Voorlopige resultaten Augustus 2016 september /7/2016

33 Verrijkte kooi B B -48%/ %/ %/-1040 B +5%/ /7/2016

34 1 rij volière -26%/-1 B -32%/-1,3 B -54%/-2,1-43%/-1,7 B 34-10/7/2016

35 MMS score Temperatuur 2 rijen volière 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 B -55%/-0,3-52%/-0,4-11%%/-0,2-37%/-0,5-56%/-0,8-9%/-0,1 10-AUG AUG AUG SEP SEP SEP SEP-2016 roofmijten + amitraz roofmijten + amitraz + kruiden roofmijten + milbemectine B -25%/-0, roofmijten + milbemectine + kruiden Temperatuur B 35-10/7/2016

36 Roofmijten B Verrijkte kooien B B 1 rij volière B B 2 rijen volière B 36-10/7/2016

37 Voorlopige conclusie Effect van behandelingen zichtbaar MAAR onvoldoende daling en/of onvoldoende duur van effect Kooi volière Kooi: MMS geen effect (zit aan maximum score!), tellingen geven duidelijke daling aan Sterkste daling met combi + kruiden Volière: MMS geeft daling aan, tellingen blijven ongeveer gelijk Beeld 1 rij volière 2 rijen volière Relatief effect ongeveer gelijk voor alle behandelingen Daling van te korte duur Amitraz grootste effect op roofmijten 37-10/7/2016

38 Verdere aanpak Verrijkte kooi + 1 rij volière erge besmetting Behandeling met spinosad Behandelingen verder toepassen tot einde van de ronde 2 rijen volière aanvaardbaar Behandelingen verder toepassen tot einde van de ronde 38-10/7/2016

39 Volgende ronde leghennen Verder werken rond bloedluizen Inhoud afhankelijk van resultaten huidige proef Hoofdthema = pikkerij Factoren: voer, afleiding, ras?, 4 proefgroepen onbehandelde snavels Werkgroep rond onbehandelde snavels 3 contactmomenten Begeleiding door expert Geïnteresseerde pluimveehouders die al onbehandelde snavels opgezet hebben/ willen opzetten Ervaringen uitwisselen Problemen aankaarten, samen oplossingen zoeken 39-10/7/2016

40 Met dank aan Lise Roy - CEFE Centre d'ecologie Fonctionnelle et évolutive Paul Valéry University - Montpellier Monique Mul - Wageningen UR Livestock Research Nederland Damien Morel APPI 40-10/7/2016