Voorspellen en tekst lezen

Transcriptie

1 Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Goed voorbereid gaan lezen Ervaren lezers oriënteren zich altijd op een tekst voordat ze die helemaal gaan lezen: ze bekijken eerst de tekststructuur en opvallende tekstkenmerken, zoals titel, kopjes, plaatjes en schema s. Op grond daarvan vormen ze zich een indruk van wat er ongeveer in de tekst zal staan en halen ze hun voorkennis over dat onderwerp op. Deze leesstrategie noemen we voorspellen. Voorspellen zorgt ervoor dat je een tekst gemakkelijker begrijpt; de kennis die je al hebt, vult de informatie in de tekst aan. Dat kan je helpen op punten waar de tekst niet duidelijk of volledig is, of als de tekst heel veel nieuwe informatie bevat. Ook bij schoolboekteksten is het heel belangrijk om je vooraf goed te oriënteren! Het helpt om dan niet alleen de tekst, maar ook de vragen of opdrachten te bekijken. Die vragen en opdrachten gaan over de tekst, dus daaruit kun je vaak meer afleiden over de inhoud van de tekst. Denk ook vast zelf na over het antwoord op de vragen. 1. De titel van de tekst die je zo dadelijk gaat lezen is: Mantelzorg: zorgen voor een ander. Lees de tekst nog niet. Je gaat in groepjes van vier eerst een placemat invullen. Neem een leeg blad en teken daarop de volgende figuur: 2. Elk groepslid krijgt een eigen randvak. Ga om de placemat heen zitten, zodat ieder goed bij zijn/haar vak kan. pagina 1 van 6

2 3. Werk eerst 4 minuten alleen: a. Bekijk de buitenkant van de tekst van deze les en voorspel het hoofdonderwerp en de deelonderwerpen. Schrijf dit links in jouw randvak. b. Wat weet je al over het onderwerp? Schrijf dit rechts in jouw vak. 4. Overleg nu met de andere groepsleden: a. Vertel elkaar je onderwerpvoorspellingen en voorkennis. Vertel ook waaróm je dat denkt. Welke overeenkomsten en verschillen zitten er in jullie voorspellingen? b. Maak samen één voorspelling van het hoofdonderwerp, de deelonderwerpen en (kort) de inhoud van de tekst. Noteer die in het middenvak van de placemat. 5. Lees nu de tekst. Gebruik de tekens (X,!, N) om je eigen leesproces te monitoren. 6. Bekijk na het lezen nogmaals jullie placemat. Bespreek: Welke onderdelen van jullie gezamenlijke voorspelling stonden inderdaad in de tekst? Omcirkel die. Omcirkel daarna de dingen uit je eigen voorspelling die in de tekst stonden, maar niet in jullie gezamenlijke voorspelling. Een mindmap maken Je gaat een schema maken bij de tekst in de vorm van een mindmap. Lees de uitleg. Een mindmap geeft je een overzicht van de belangrijke informatie in de tekst. Een mindmap maak je zo: Pak een leeg blaadje. Schrijf het onderwerp in het midden. Schrijf de belangrijkste deelonderwerpen rondom het onderwerp. Trek hier een dikke gekleurde streep onder. Schrijf informatie die je belangrijk vindt bij deze deelonderwerpen. Trek hier dunnere gekleurde strepen onder. Gebruik tekeningen om je mindmap duidelijker te maken. Gebruik verschillende kleuren. 1. Bekijk nog een keer de placemat die jullie ingevuld hebben voor en na het lezen van de tekst. pagina 2 van 6

3 2. Maak nu met behulp van de informatie uit de tekst en jullie placemat een mindmap over Mantelzorg. 3. Vergelijk jouw mindmap met die van een ander: hebben jullie dezelfde deelonderwerpen gekozen? Vragen beantwoorden over de tekst 1. Lees het stukje onder het kopje Viroen laat geen dag verstek gaan. Wat was de moeilijkste beslissing waar Viroen het aan het eind van dit stukje over heeft? Viroen Soebedar vindt het vanzelfsprekend om zijn moeder Sardha te helpen 2. In regel 28 kom je het signaalwoord daarentegen tegen. Dit signaalwoord kondigt een tegenstelling aan. Welke tegenstelling vind je hier in de tekst? 3. In regel 42 en 43 staat dat opgroeien in een gezin met chronisch zieken en/of psychiatrische problemen zijn tol eist. Wat betekent zijn tol eisen? A. grote nadelen hebben B. ontspanning geven C. veel geld kosten D. voordelen hebben 4. Lees de stukjes onder de kopjes Aandacht voor jonge mantelzorgers is belangrijk en Ook positieve kanten nog eens goed. Noem twee negatieve en twee positieve kanten aan het mantelzorgen voor jongeren. negatief: pagina 3 van 6

4 positief: 5. Lees het stukje onder het kopje Dag van de Mantelzorg. Vertel in je eigen woorden waarom deze dag belangrijk is. 6. Ken jij een of meer mantelzorgers die jij in het zonnetje zou willen zetten? Zo ja, wie? Waarom? pagina 4 van 6

5 Oefenen met de woorden uit de tekst In de tekst staan best veel moeilijke woorden. Hieronder zie je links 10 woorden en uitdrukkingen uit de tekst en rechts 10 betekenisomschrijvingen. Zoek de goede omschrijving bij elk woord. Welk woord zie je als je de letters achter de omschrijvingen in de volgorde van de woorden links zet? 1. doorsnee uitmuntend, heel goed (g) 2. het incident langdurig (s) 3. verstek laten gaan onderdrukken (i) 4. impliceren niet komen terwijl dat wel verwacht wordt (r) 5. de overkoepelende organisatie onvoorziene gebeurtenis, storend voorval (e) 6. zijn tol eisen inhouden (r) 7. chronisch iemand die door gedrag, prestaties, talent als de ideale vertegenwoordiger van iets beschouwd wordt (n) 8. opkroppen grote nadelen hebben (s) 9. de ambassadeur andere, kleinere organisaties onder je verenigen (a) 10. uitgelezen alledaags (v) oplossing: Bedenk een mooie zin met het woord. pagina 5 van 6

6 opdracht) Verras een mantelzorger met een mooie kaart (extra Bekijk samen het filmpje over mantelzorgers. Mantelzorgers verdienen het om in het zonnetje gezet te worden. Ken jij iemand die mantelzorger is? Bedenk waarom je hem of haar deze kaart stuurt en schrijf dat zo mooi mogelijk op. Je kunt de kaart ook versieren. Foto: Mezzo pagina 6 van 6