Het Oude Raadhuis als ateliermuseum.

Transcriptie

1 Het Oude Raadhuis als ateliermuseum. Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november 2015

2 Inhoud: Naar een nieuw museum Bijlage 1. Subsidieerde de heemkundekring de gemeente? Bijlage 2 Exploitatie onderzoek voor het Museum Zwaluws Erfgoed Bijlage 3. Organisatie gemeente, museum, cultuur en toerisme. Bijlage 4. Onderzoek naar nieuw concept en verdienmodel Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november

3 Naar een nieuw museum. Het museum Zwaluws Erfgoed, in 1998 opgezet door de bevolking uit Hooge en Lage Zwaluwe en andere dorpen, is een participatiemuseum. Die zelfwerkzaamheid laat vanzelf de identiteit en authenticiteit van deze regio zien. En dat is een Uniek Selling Point zowel voor een museum dat succes wil hebben en als voor een gemeente die toerisme wil bevorderen. De geschiedenis zit in bijna ieder voorwerp, de vlasindustrie, griendcultuur, hoepmakers, de Biesbosch, de Heerlijkheid Hooge en Lage Zwaluwe, familie van Nassau, etc. Het museum ligt op de grens van Holland aan de rand van Brabant, de grens klei-zand, protestant-katholiek, hoog en laag, etc. Het pand en de collecties maken de jaren twintig tot en met vijftig van de vorige eeuw zichtbaar, hoorbaar en tastbaar. Het museum heeft veel potentie voor bijzondere activiteiten, zoals in het museum cursussen volgen in de sfeer van de jaren dertig, spannende momenten beleven in de politiecellen, exclusieve diners meemaken, naar oude films kijken, trouwen in een 180 jaar oude traditie. Bovendien is het mogelijk raadzaal, burgemeesterskamer, huiskamer, kelder, politiecellen e.d. te huren en de reparatiewerkplaats te gebruiken. Allemaal activiteiten die ook nog eens inkomsten opbrengen voor het museum en voor ondernemers. Participatie van diverse groepen en de sfeer van het museum maakt het mogelijk een verdienmodel als ateliermuseum uit te werken. Zie bijlage 4. De ontwikkeling daarvan zal moet in overleg met de andere heemkundekringen in Drimmelen gebeuren. Er zal mogelijk ook een aparte beheerstichting voor het museum opgericht worden. Zo n museum betekent een of meer gastheren en/of gastvrouwen die met personen, scholen, ondernemers, groepen, organisaties "Samen aan de Slag" gaan en daarbij zowel de identiteit van het gebied Drimmelen als toeristische diensten ontwikkelen. Dat kost tijd, energie en geld. Tegelijkertijd zal geïnvesteerd moeten worden in het pand. Daarvoor doen we een beroep op de gemeente. Gevraagd. Tijd en middelen om het eerst jaar dit concept uit te werken. Uitvoering/financiële gevolgen De hoogte van de exploitatie van soortgelijke musea bedraagt tussen de 20 en 30 duizend euro op jaarbasis. Een deel van de inkomsten is afkomstig uit subsidies, heemkundekring, "vrienden van", etc. Zie bijlage 2. De verwachting is dat de exploitatie-opzet van het vernieuwde museum. In deze orde van grootte ligt. De concrete uitwerking van het concept ateliermuseum en de geraamde kosten zijn als volgt. Het komende half jaar wordt het museum bemenst door stagiaires van de NHTV of een andere opleiding. Deze gaan er op uit om organisaties, personen en ondernemers, etc. in of met het museum te laten werken. Kosten ca De huidige energielasten zijn De huur was de afgelopen ca Dekkingsmiddelen De heemkundekring heeft hiervoor geen dekkingsmiddelen. In bijlage 1 is te lezen dat de afgelopen jaren de gemeente zo n beschikbaar had, die niet geïnvesteerd is. Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november

4 Bijlage 1. Subsidieerde de heemkundekring de gemeente? Gegevens uit antwoord op 2*24 uursvragen CAB voor het voormalig gemeentehuis Hooge Zwaluwe staat geen boekwaarde meer opgenomen in de gemeentelijke begroting. Er zijn dus ook geen kosten voor afschrijving. Begroting gemeente Drimmelen pand Zwaluws Erfgoed Onderhoudsvoorziening Zakelijke lasten Verzekering huur De boekwaarde van het pand bij de gemeente is nihil. Voor 2012 tot/met 2014 stond ca euro per jaar bij de gemeente als onderhoudsvoorziening. Ook heeft de Rijksdienst voor Cultureel erfgoed in augustus 2014 een subsidie verstrekt van toegekend voor het onderhoud van het Raadhuis. (zie Raadsbrief van 28 oktober 2014). Samen zo'n die niet besteed is. De jaarlijkse kosten waren euro voor zakelijke lasten. De huurinkomsten bedroegen zo n 7000 euro. De door de heemkundekring te betalen huur is door de gemeenteraad per jaar met zo n 2700 euro verlaagd tot euro. Dat betekent dat de gemeente jaarlijks euro overhield op de exploitatie van het pand; in 4 jaar tijd totaal Daarnaast heeft de heemkundekring door het gebruik van het pand als museum aan de instandhouding bijgedragen. Het pand is verwarmd, kleine onderhoudswerkzaamheden zijn verricht en vochtonttrekkende machines hebben de vochtgraad verlaagd. De slechte onderhoudsstaat heeft ook gezorgd voor een hoge energierekening. van ruim 1800 euro per jaar. Verder is er de afgelopen jaren nauwelijks geld aan onderhoud uitgegeven. De rapporten van de monumentenwacht noemen sinds 2011 ieder jaar dezelfde prioriteiten, die aangepakt moeten worden. Het dak en houtwerk zijn het grootste probleem. Er is enkele jaren geleden al eens een raming gemaakt dat de kosten om het pand te herstellen ca euro bedragen plus ca euro voor de installaties. Daar komt bij dat er ook geïnvesteerd moet worden om aan de eisen voor een museum te voldoen Onze conclusie is dus dat de afgelopen jaren in totaal zo'n euro beschikbaar zou zijn geweest om te investeren in het pand. Wordt het geen tijd om dat bedrag nu te gaan investeren in het pand? Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november

5 Bijlage 2 Exploitatie onderzoek voor het Museum Zwaluws Erfgoed Benchmark exploitatie-opzet vergelijkbare musea. Naam HKK Gemeente Jaartal Inkomsten Uitgaven Subsidie Huur museum lidcontributie Gezincontrib Op de beek totaal Breda/Prinsenbeek , museum de Rijf Hkk Myerle, Mierlo Mierlo ?? 18 Jan utenhout museum Etten leur 2014/ ,47?? jan utenhout HKK , heert gangen, Goirle Goirle HKK Hilvarenbeek excl. Museum Hilvarenbeek Diesen Museum de Dorpsdokter HKK Willemstad Willemstad museum Museum 8 zaligheden Eersel ???? Exploiteren van het museum vraagt ook een exploitatie-opzet. De afgelopen weken is informatie verzameld bij vergelijkbare musea. Zie de voorlopige benchmark hierboven. Een aantal musea is vergelijkbaar met wat er wellicht mogelijk is in Zwaluwe/Drimmelen. Dat zijn museum de Ryf in Prinsenbeek, Jan Utenhout in Ettenleur en de Dorpsdokter in Hilvarenbeek. De totale uitgaven van de exploitatie liggen tussen de euro en euro bij deze musea, die alleen op vrijwilligers draaien. Het museum de 8 zaligheden in Eersel heeft een professionele begeleider en valt af. Deze musea hebben een eigen organisatie een stichting, een kring met vrienden van en de meeste heemkundekringen dragen bij aan de kosten van het museum. De musea krijgen bijna altijd op de een of andere manier steun van de gemeente in de vorm van subsidies of door een lage of geen huur. Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november

6 Bijlage 3. Organisatie gemeente, museum, cultuur en toerisme. Diverse onderzoeken wijzen op het belang voor toerisme van erfgoed in combinatie met platteland en water. Het gemeentelijk toeristisch beleid legt de nadruk op de Biesbosch als de voortuin van Drimmelen. Het museum kan de historische relatie met de Biesbosch nog verder uitwerken door de historische verhalen, zoals bijvoorbeeld de Griendcultuur op te pakken. De geschiedenis van deze regio biedt nog veel meer aanknopingspunten om verhalen te vertellen. De bevrijdingsroute is slechts een onderwerp. Voor 2016 werkt de heemkundekring samen met andere heemkundekringen aan het thema het belang van de binnenvaart voor Hooge en Lage Zwaluwe. Het museum kan economisch belangrijk zijn voor de gemeente. Een simpel voorbeeld. De tocht die georganiseerd werd voor de Brabantse Heemdagen haalde voor ca euro binnen voor ondernemers in deze regio. Dat is slechts één tocht. Voor het arrangeren en verkopen dit soort arrangementen is een soort VVV-functie ook belangrijk. Die functie kan ook in het pand gehuisvest worden. Daar kunnen allerlei andere particuliere initiatieven ook aan kloppen. Het is opmerkelijk dat de afgelopen tijd bijvoorbeeld bij het museum en de heemkundekring van verschillende kanten veel vragen komen over het opnemen van routes in publicaties. Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november

7 Bijlage 4. Onderzoek naar nieuw concept en verdienmodel Het museum Zwaluws Erfgoed bestaat inmiddels ruim 17 jaar. Het museum is ontstaan doordat mensen uit Hooge en Lage Zwaluwe de collectie bijeen brachten. De afgelopen jaren is er nauwelijks sprake van ontwikkeling of vernieuwing. De onzekerheid over de toekomst van het pand was daar oorzaak van, maar er zijn ook grote veranderingen in de museumwereld. Veel erfgoed musea zitten met de vraag hoe ze zich in de toekomst moeten presenteren. Erfgoed Brabant is met een project bezig, genaamd Het streekmuseum in de 21ste eeuw, begeleidingstraject streekmusea. Daarin wordt met enkele musea samen onderzocht welke ontwikkelingsmogelijkheden er zijn. Het museum Zwaluws Erfgoed doet daar aan mee. Voor de ontwikkeling van het museum Zwaluws Erfgoed is aan studenten van de NHTV richting Imagenering gevraagd om uitgaande van de identiteit van Hooge en Lage Zwaluwe voor het museum een verdienmodel te ontwikkelen, waarin het museum overeind blijft en de gemeente, sponsors en ondernemers aan de ene kant en de vrijwilligers, bezoekers en klanten aan de andere kant tevreden zijn. Het tussentijds advies van de studenten is het volgende. Afgelopen maanden zijn we bezig geweest met het analyseren en bedenken van nieuwe mogelijkheden voor het museum. Al snel kwamen we er achter dat het museum zelf te weinig rendement oplevert om voort te blijven bestaan. Echter zien we veel mogelijkheden in het gebouw zelf en de omgeving daarvan. Daarom zijn we ideeën gaan bedenken over hoe het gebouw op een multifunctionele manier ingezet kan worden en hoe er doormiddel van co-creatie gewerkt kan worden aan een betere toekomst voor het raadhuis. Om stakeholders mee te laten denken over de ideeën is er een creatieve sessie georganiseerd. Tijdens deze creatieve sessie is er draagvlak gecreëerd en zijn mogelijke samenwerkingen in kaart gebracht. Op korte termijn wordt guerrilla marketing ingezet om zo nog meer draagvlak en betrokkenheid te creëren. Men zal nieuwsgierig worden en zal in gaan zien dat gemeente Drimmelen veel te bieden heeft, bijvoorbeeld het raadhuis. Er zal opnieuw een dorpsgevoel ontstaan waarbij het raadhuis uiteindelijk zal dienen als ontmoetingsplek. Er zullen op korte termijn verschillende guerrilla acties in de gemeente Drimmelen plaatsvinden, om zo het raadhuis weer onder de aandacht te brengen. Op lange termijn zal het belangrijk zijn om samenwerkingen met scholen zoals de NHTV en de Rooie Pannen aan te gaan, zodat studenten ingezet kunnen worden bij verschillende projecten binnen het raadhuis. Heemkundekring Willem Snickerieme Hooge en Lage Zwaluwe, november