Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren
|
|
- Raphaël van Loon
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren Is het weigeren van een mannelijke arts een vorm van discriminatie of juist het recht van de patiënt? Maandag 9 juni 2008 Academisch Medisch Centrum te Amsterdam Debatleider Lezing prof. dr. Otto Bleker (emeritus hoogleraar gynaecologie) drs. Gert van Dijk (beleidsmedewerker Ethiek KNMG) Tafelgasten dr. Floris Sanders (radioloog Diakonessenhuis te Utrecht) Khadija Arib (Tweede Kamerlid voor de PvdA) dr. Janneke Schermers (Tweede Kamerlid voor het CDA, voorheen gynaecoloog IJsselmeerziekenhuizen te Lelystad) Mohammad Cheppih (Islamdeskundige) Publiek 128 deelnemers Verslag geschreven door Umar Ikram en Maryam Soltanipoor Website: info@mvmozaiek.nl Het debat is mede mogelijk gemaakt door:
2 Umar Ikram (voorzitter Medische studentenvereniging Mozaïek) opent het debat en vertelt de reden voor het organiseren van deze avond. Het thema van het debat heeft een heftige, emotioneel beladen discussie veroorzaakt onder de zorgverleners en in de samenleving. Het is daarom belangrijk om dergelijke thema s te bespreken om zodoende begrip bij zowel artsen (in spé) als patiënten te creëren. Artsen moeten weten hoe bepalend cultuur/religie kan zijn voor de beleving van patiënten. Vrouwelijke patiënten moeten begrijpen dat mannelijke artsen professionals zijn en louter op hun kwaliteit beoordeeld willen worden en niet op hun geslacht. Om wederzijds begrip te creëren, is het noodzakelijk dat de kennisbagage en het perspectief van de aanwezigen worden verbreed, opdat zij over dit thema een weloverwogen oordeel kunnen vormen en dergelijk situaties in de toekomst in een breder kader kunnen plaatsen. Vooral geneeskundestudenten moeten actief betrokken worden bij dit soort thema s, zodat zij hierin inzicht kunnen verwerven en zichzelf goed kunnen voorbereiden op de medisch praktijk. Dit noemen wij practice based education. Het is verheugend dat wij zeer diverse sprekers bereid hebben gevonden om deel te nemen aan het debat. Om het publiek informatie te geven over de richtlijn begint het debat met een lezing van Gert van Dijk. Hierna volgt het tafelgesprek en discussie. Het debat wordt geleid door prof. dr. Otto Bleker. Om de samenstelling van de zaal in kaart te brengen moeten de aanwezigen door middel van stemkastjes aangeven of ze wel of niet student zijn: 66% is student, 34% niet-student. Vervolgens wordt de stelling gepresenteerd: Keuzevrijheid van de patiënt weegt zwaarder dan het verbod op discriminatie op basis van sekse van de hulpverlener. Om de meningen over deze stelling te peilen vraagt Otto Bleker het publiek door middel van stemkastjes te stemmen: mee een of mee oneens. Het resultaat wordt aan het eind van het debat bekend gemaakt. Lezing Voor het toelichten van de KNMG-richtlijn vrije artsenkeuze begint Gert van Dijk met het incident in Amersfoort die de aanleiding vormde voor de discussie en hiermee de opstelling van de richtlijn. Weliswaar mag het lijken alsof de vrije artsenkeuze alleen gaat over moslims, echter in essentie gaat het om het recht op lichamelijke integriteit. De uitwerking van dit fundamentele recht in het WGBO (wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst) leidt er dan ook toe dat iedere patiënt het recht heeft om iedere Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 2
3 hulpverlener, wanneer en om welke reden dan ook, te weigeren. Dit wordt ook wel een schildrecht genoemd en geen claimrecht: een arts/instelling moet iedere weigering respecteren, maar hoeft niet op elk verzoek van de patiënt in te gaan. Een instelling heeft echter een inspanningsverplichting om de patiënt te laten kiezen uit beschikbare zorgverleners, mits de patiënt haar voorkeur tijdig aangeeft (bij het maken van een afspraak). Hierbij benadrukt van Dijk dat er louter voor sekse enige ruimte bestaat, verzoeken om een hulpverlener met andere eigenschappen (bijvoorbeeld huidskleur) hoeven niet gehonoreerd te worden. Ook werd geopperd dat er in de praktijk veel problemen kunnen worden voorkomen als verwijzers en belangenorganisaties een voorlichtende rol op zich nemen, omdat de problemen vaak enerzijds voortkomen uit onwetendheid van patiënten over de werking van de Nederlandse gezondheidszorg en anderzijds de onbekendheid van hulpverleners met andere culturen en de achtergronden van hun verzoek. In acute situaties is de vrije artsenkeuze zeer beperkt: de instelling hoeft niet in te gaan op het verzoek van de patiënt. Gert van Dijk maakt echter duidelijk dat volgens de richtlijn patiënten ook dan zelfs wanneer dat ten koste gaat van hun eigen gezondheid - hulpverleners mogen weigeren. Echter, bij bevallingen komt de zorgplicht van de arts voorop te staan, omdat dan de belangen van het ongeboren kind zwaarder wegen. Tot slot sluit van Dijk zijn lezing met de volgende vuistregel: Instellingen moeten een weigering respecteren, maar hoeven niet ieder verzoek te honoreren. Als een patiënt de dokter kiest, kiest de instelling de tijd. Echter, als een patiënt de tijd kiest, kiest de instelling de dokter. Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 3
4 Tafelgesprek Het gesprek wordt afgetrapt met Floris Sanders. Hij vindt dat patiënten vanwege kwaliteit en omwille van goede communicatie een keuze in artsen mogen maken, maar niet op basis van sekse, seksuele geaardheid, huidskleur en geloofsovertuiging. Hij is bang dat dit soort situaties zullen uitmonden in tweedeling, een soort van segregatie, in de gezondheidszorg. Hij vindt het heel vreemd dat die vrouwen in hun land van herkomst, alwaar nauwelijks vrouwelijke professionals zijn, een mannelijke arts accepteren, terwijl ze in Nederland daar een probleem van maken. Floris betreurt dat de verzoeken om een vrouwelijke arts nog steeds niet van te voren worden besproken. Janneke Schermers vindt de richtlijn van de KNMG heel afwogen en goed. Door een voorbeeld te geven van een vrouwelijke uroloog in de jaren die geen mannen mocht behandelen, probeert zij aan te geven dat dit thema een kwestie van tijd is. Netals Floris Sanders valt haar op dat in landen van herkomst weinig vrouwelijke artsen of hulpverleners zijn en daarom vraagt ze zich af in hoeverre het verzoek religieus bepaald is. Khadija Arib: Ze ziet dat in toenemende mate mensen/groepen ontstaan die steeds meer eisen gaan stellen in de zorg. Dit heeft negatieve invloed op de arts-patiënt relatie. Naar haar mening is het goed dat er discussie over dit thema ontstaat en daarom heeft zij hieromtrent Kamervragen gesteld. Het gaat mij te ver dat mannen het niet toestaan dat hun vrouw door een mannelijke arts wordt geholpen, zegt Arib stellig. Daarom wilde zij het laten onderzoeken of het gedrag van de echtgenoten juridisch aanvaardbaar is. Verder is zij positief over de richtlijn. Zij vindt wel dat daarmee het probleem niet opgelost is. Arib: Je moet constant blijven investeren in de relatie met de patiënt: creëer vertrouwen, geef voorlichting en probeer de patiënt mee te krijgen. En ik hoor dat dat vaak werkt. Otto Bleker vraagt Mohammed Cheppih commentaar te geven. Cheppih vraagt zich af in hoeverre het gezondheidszorgsysteem in het land van herkomst en de religie relevant zijn voor deze discussie. Cheppih: Gezien de rol van de Islam in de ontwikkeling van de hedendaagse medische kennis moet ik constateren dat de Islam voor de geneeskunde nooit een belemmering is geweest. Wat wel vandaag de dag een belemmering vormt, is de mentaliteit, cultuur en traditie van de mensen en dit staat helemaal los van religie. Het feit Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 4
5 dat iemand een moslim is, maakt het voor de ander lastig om te begrijpen waar zijn keus op gebaseerd is. Hij vindt dat wij in deze discussie onderscheid moeten maken tussen religie en het werkelijke probleem. Als slotakkoord zegt hij dat de keuzevrijheid van de patiënten gerespecteerd dient te worden, aangezien zij als burger recht hebben op goede zorg en daar natuurlijk ook premie voor betalen. Echter, hun keuze moet wel gepaard gaan met respect en fatsoen. Religie Floris Sanders reageert vervolgens op het betoog van Cheppih. Hij wil graag weten of er in de Koran staat dat vrouwen enkel door vrouwelijke artsen geholpen mogen worden. Cheppih vertelt dat er in de Koran nergens staat aangegeven dat vrouwen niet door mannelijke artsen mogen worden geholpen. Wel wordt gezegd: het is beter als. Bij moslims is er een heel belangrijk en bekend theologisch principe en dat is NOOD BREEKT WET. Op het moment dat er dilemma ontstaat en prioriteiten gesteld moeten worden, dan staat de gezondheid altijd voorop, aldus Cheppih. Sterker nog, volgens de theologie is het zelfs verboden voor een vrouw om een vrouwelijke arts te eisen indien haar leven in gevaar is. Partnerprobleem Otto Bleker wil graag ingaan op de kwestie mannelijke begeleiders die nogal gezaghebbend zijn. Hij vertelt dat hij normaliter heel resoluut is en de partners de kamer uitzet om zo de vrouw alleen te spreken. Bij Nederlanders (lees: autochtonen) vindt hij het geen probleem om dat te doen, maar bij de nieuwe Nederlanders (lees: allochtonen) bemerkt hij daar toch enige reserve in. Dit komt omdat hij niet voldoende geïnformeerd is over de onderlinge gezagsverhoudingen. Bleker vraagt aan de tafelgasten of zij dat ook zo ervaren. Khadija Arib vindt dat in situaties waarin belangrijke beslissingen moeten worden genomen en de vrouw communicatief gezien afhankelijk is van haar partner een professionele tolk moet worden ingeschakeld om zodoende de vrouw de mogelijkheid te geven om te vertellen wat zij ervan vindt. Janneke Schermers reageert op Arib door te zeggen dat allochtone verpleegkundigen een cruciale rol kunnen spelen in het vertalen. Deze verpleegkundigen kunnen achterhalen of de mening van de man of van de vrouw is, zegt Schermers. Floris Sanders zegt: Gezien de verscheidenheid aan culturele achtergronden van het publiek denk Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 5
6 ik dat de problemen vanwege communicatie en cultuur vanzelf zullen oplossen. Naarmate er meer allochtone artsen/verpleegkundigen in de gezondheidszorg komen, wordt het veel gemakkelijker om daarop in te spelen. Mohammed Cheppih vindt zelfbeschikkingsrecht en verworvenheden erg interessant voor dit punt. Hij zegt dat zelfbeschikkingsrecht van de vrouw heel belangrijk is in de Islam. Helaas constateert hij dat moslims op dit punt hun religie op de achtergrond hebben geplaatst en jungle-tradities in hen zitting hebben genomen. In de Islam mag een partner niet voor zijn/haar partner beslissen, hoogstens adviseren, legt Cheppih uit. Gert van Dijk reageert vervolgens hierop. Hij vertelt dat het af en toe bij traditionele families voorkomt dat vrouwen die door een andere man (lees: mannelijke arts) op intieme plekken zijn aangeraakt, verstoten worden, omdat de eer van de vrouw verloren is gegaan. Cheppih denkt dat dit grote zeldzaamheden zijn en geen verband hebben met de Islam. Hij vindt het zeer onbegrijpelijk dat mannen in acute situatie, met de consequenties in hun achterhoofd, de hulp van een mannelijke arts voor hun vrouw weigeren. Discussie Na afloop van het tafelgesprek verschuift de discussie langzaam richting het publiek. Een van de sprekers uit de zaal neemt het standpunt in dat het probleem niet in de Islam ligt, maar de man in kwestie vaak moeite heeft met het feit dat er een andere man aan zijn vrouw zit. Zij vindt dat als een echtgenoot onheus gedraagt en niet kan inzien dat een mannelijke arts een professional is, dat hij meteen buiten de deur moet worden gezet. Als reactie hierop wordt gesuggereerd dat de consequenties voor de vrouw, als haar man de deur wordt gewezen, misschien wel groter kunnen zijn dan wij denken. Zij loopt het risico te worden verstoten uit de familie of haar huwelijk op het spel te zetten. Floris Sanders haakt hierop in en licht toe dat het juist deze overweging is, dat maakt dat hulpverleners in de praktijk niet staan te trappelen de echtgenoten eruit te zetten. Cheppih vertelt dat, bij wijze van oplossing voor dit zogenoemde partnerprobleem, er vanuit de moslimgemeenschap aan gewerkt wordt een begeleidingscursus op te zetten voor (aankomende) ouders om zo hen in de vroege fase wegwijs te maken in de gezondheidszorg. In acute situaties pleit hij voor de opzet van een meldpunt. Artsen kunnen bij het meldpunt iemand als intermediair nemen die tussen de arts en de patiënt bemiddelt. Cheppih merkt dat wanneer je als vertrouwenspersoon vanuit dezelfde achtergrond de patiënt/echtgenoot aanspreekt, dit veel sneller en makkelijker wordt aangenomen dan wanneer je dit vanuit je positie als arts doet. Marianne Pel, gynaecoloog in Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 6
7 het AMC, zegt dat veel problemen opgelost kunnen worden door het gemeenschappelijke doel te benoemen en te benadrukken. Dit haalt vaak veel angst uit de discussie. Prof. dr. Joris van der Post, gynaecoloog in het AMC, vertelt dat hij met alle middelen de vrouwelijke patiënt zal proberen te overtuigen. Bel haar man, mobiliseer haar kinderen, raadpleeg de raadsvrouw, doe je best om de vrouw te overtuigen, zegt van der Post. Hij vertelt dat deze benadering gelukkig soms helpt. Gezien er in Nederland geen regeling bestaat waarbij de ouders van een ongeboren kind uit de ouderlijke macht kunnen worden gezet, dien je als arts uiteindelijk neer te leggen bij de keuze van de moeder. De volgende spreker uit de zaal stelt een vraag met betrekking tot de werkelijke omvang van het probleem bij allochtonen en vraagt zich af in welke mate het opmerkelijk is dat dit dilemma juist nu naar boven komt drijven temidden van de islam-mediahype. Hierop erkent van Dijk dat ondanks dat de KNMG de discussie heeft proberen te sussen (door aan te geven dat de richtlijn niet over moslims gaat), met name de PVV uit eigen belang de discussie enorm heeft weten op te blazen in de media en politiek. Tot slot wordt er om opheldering gevraagd aan de Islamdeskundige die tijdens de discussie duidelijk heeft gemaakt dat de oorzaak voor weigering niet in de Islamitische geschriften is te vinden. De spreker vanuit de zaal zegt: Als het een cultureel probleem is, dan zou je dat dus ook moeten verwachten in het land van herkomst. Dat is niet het geval, waar ligt het dan aan?. Het ligt volgens Cheppih eerder aan het wereldbeeld van de weigeraars in kwestie: hoe staan zij in het leven; hoe kijken ze naar hun echtgenoten en welke rol delen ze de man in het algemeen toe. Het is volgens hem eerder de jungle-attitude die een grote rol speelt bij het innemen van dergelijke onaanvaardbare standpunten. Conclusies Er vindt nogmaals stemming plaats over de stelling: Keuzevrijheid van de patiënt weegt zwaarder dan het verbod op discriminatie op basis van sekse van de hulpverlener. De resultaten zijn hieronder weergegeven. Pre-debat: Studenten Niet-Studenten Mee eens 62 % 52 % Mee oneens 38 % 48 % 100 % 100 % Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 7
8 Post-debat: Studenten Niet-Studenten Mee eens 50 % 54 % Mee oneens 50 % 46 % 100 % 100 % Uit de tabel blijkt dat de meerderheid van de studenten bij pre-debat het eens is met de stelling. Bij post-debat is het fifty-fifty. De verschillen tussen voor en na het debat bij nietstudenten zijn minimaal. Otto Bleker beëindigt het debat met enkele conclusies: - Dat het probleem vaak voorkomt. - Dat het probleem niet religieus, maar cultureel bepaald is en dat het bepaalde groepen betreft. - Om al vroeg in het contact aandacht voor dit thema te hebben om zodoende problemen te voorkomen. - Om te beseffen hoe contraproductief het is als zowel de arts als de patiënt in stress is, want dan wordt er geen zinnig woord uitgewisseld. Dus blijf rustig, probeer uit te leggen, haal hulp van mensen die in die kringen worden gerespecteerd en dan kom je er wel uit. - Wat betreft de partner die de situatie verstoord: zet hem, het liefst op een elegante manier en mits je een tolk hebt of met de patiënte kan praten, uit de kamer en richt je volledig op de vrouw om haar te overtuigen. - Bij een minderheid van de acute gevallen kan je niets anders doen dan het verzoek van de vrouw in te willigen, dat betekent dus: geen interventie. Het is dan wel van belang dat alle mogelijkheden zijn overwogen (bijvoorbeeld acuut naar een ander ziekenhuis waar een vrouwelijke arts beschikbaar is). Otto Bleker bedankt daarop de aanwezigen voor hun deelname aan het debat en sluit de avond af. Verslag Debat (moslim)vrouwen die een mannelijke arts weigeren 8
Standpunt KNMG over vrije artsenkeuze
Standpunt KNMG over vrije artsenkeuze Dit standpunt van de KNMG is tot stand gekomen na consultatie van de NVOG en de Commissie Gelijke Behandeling. Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering
Nadere informatieCONCEPT Wijzigingen voorbehouden na vergadering federatiebestuur d.d. dinsdagavond 18 december.
CONCEPT Wijzigingen voorbehouden na vergadering federatiebestuur d.d. dinsdagavond 18 december. Standpunt KNMG over vrije artsenkeuze Samenvatting: Vrije artsenkeuze is een belangrijk goed. Patiënten moeten
Nadere informatieGrafiek 26.1a Het vóórkomen van verschillende vormen van discriminatie in Leiden volgens Leidenaren, in procenten 50% 18% 19% 17% 29%
26 DISCRIMINATIE In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vóórkomen en melden van discriminatie in Leiden en de bekendheid van en het contact met het Bureau Discriminatiezaken. Daarnaast komt aan de orde
Nadere informatieVrouwelijke genitale verminking en gendergebonden geweld
Vrouwelijke genitale verminking en gendergebonden geweld Hieronder vindt u de praatplaten die u zelf kunt afdrukken. Druk het document recto-verso af (afdrukken vanaf pagina 2 - omdraaien langs korte zijde)
Nadere informatie* Geef per zorginstelling aan in hoeverre u het eens bent met de volgende stelling: Er is voldoende kennis met betrekking tot de hlbt-groep.
PINK PANEL - DIENSTVERLENING Algemeen * Woonplaats: * Geboortejaar: * Onder welke groep schaart u zich? 0 Man 0 Vrouw 0 Transgender. (bijv. queer, travestiet etc.) Zorg De volgende vragen hebben betrekking
Nadere informatie1. De krant 2. De realiteit? 3. Het (tucht)recht 4. Een oplossing?
Diversiteitsspecifieke zorg Diversiteitsspecifieke zorgverstrekker Grenzen? Bernard Spitz PENTALFA 27-11-2014 1. De krant 2. De realiteit? 3. Het (tucht)recht 4. Een oplossing? Klacht tegen moslim die
Nadere informatiePalliatieve zorg: Ethiek
Palliatieve zorg: Ethiek Hogeschool van Amsterdam Naam: Lauri Linn Konter Studentnr: 500642432 Klas: Lv12-2E2 Jaar: 2012-2013 Docent: P. Vleugels Inhoudsopgave Inleiding Blz: 3 Omschrijving praktijksituatie
Nadere informatieProfessor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees
Professor dr. A van der Heide Dr. L van Zuylen Drs. E Geijteman Professor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees Professor dr. Zuurmond Dr. R Perez Drs. B Huisman Medicatiemanagement in de laatste
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieHet Groninger Stadspanel over LGBT. Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad
Het Groninger Stadspanel over LGBT Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering
Nadere informatieFamilies onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling
Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk
Nadere informatieCulturele interview. Introductie
Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.
Nadere informatieVraag 1 http://vms.thiememeulenhoff.nl/view/html/?p=basic_480_360&c=1119055 Voor een correct antwoord is meer dan één keuze mogelijk. 'Uithuwelijken' kunnen we beschouwen als een: a. Cultureel gebruik
Nadere informatieHoofdstuk 23 Discriminatie
Hoofdstuk 23 Discriminatie Samenvatting Van de zes voorgelegde vormen van discriminatie komt volgens Leidenaren discriminatie op basis van afkomst het meest voor en discriminatie op basis van sekse het
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieZelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatiehttps://reports1.enalyzer.com/root/surveymanagement/getblob.aspx?blobid=31bfe83be43e4bf b98809f0f
In welke leeftijdscategorie valt u? Number / Percentage Jonger dan 25 jaar; 6% 66 Tussen de 25 en 34 jaar; 120 Tussen de 35 en 44 jaar; 13% 145 Tussen de 45 en 54 jaar; 205 Tussen de 55 en 64 jaar; 28%
Nadere informatieKortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind.
Tekst: opening Helpdesk Welkom dames en heren, Het doet mij goed om te zien dat er zo veel mensen op deze feestelijke opening van de Helpdesk zijn afgekomen. Dat betekent dat er veel interesse voor is.
Nadere informatierapport ARBEIDSVERZUIM DOOR VRUCHTBAARHEIDSBEHANDELINGEN
Presentatie Freya bij overhandiging o rapport ARBEIDSVERZUIM DOOR VRUCHTBAARHEIDSBEHANDELINGEN Den Haag, 19 maart 2009 De praktijk aan het woord Wat is de aanleiding. a anleiding. Ongeveer een jaar geleden
Nadere informatieZelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen
Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieAfasie en logopedie informatie voor naasten/familie
Afasie en logopedie informatie voor naasten/familie Inhoud Afasie, wat is dat en hoe kunt u er mee om gaan? 5 Taalproblemen 6 Hoe ervaren afasiepatiënten de moeilijkheden zelf? 7 Hoe kunt u het beste omgaan
Nadere informatieRapport Kor-relatie- monitor
Rapport Kor-relatie- monitor Voor: Door: Publicatie: mei 2009 Project: 81595 Korrelatie, Leida van den Berg, Directeur Marianne Bank, Mirjam Hooghuis Klantlogo Synovate 2009 Voorwoord Gedurende een lange
Nadere informatie30 mei 2016. Onderzoek: Racisme in Nederland?
30 mei 2016 Onderzoek: Racisme in Nederland? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS HET LAGERHUIS
VOORTGEZET ONDERWIJS HET LAGERHUIS 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
Nadere informatieStelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten.
Opdracht Bespreek met je klas deze stellingen. Dit kan met alle leerlingen tegelijkertijd of jullie kunnen in groepjes antwoord geven, deze opschrijven en ze kort presenteren voor de klas. Bedenk in ieder
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE?
VOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit
Nadere informatie5.4 Praten met ouders
seksualiteit. Bespreek daarom ook eens met je Turkse of Marokkaanse collega s welke waarden jullie samen belangrijk vinden in de seksuele ontwikkeling. Verschillende meningen zijn geen probleem, zolang
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieKinderen, hun ouders en patiëntenrechten
Kinderen, hun ouders en patiëntenrechten Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0282 Inleiding Kinderen worden steeds serieuzer genomen. Zij worden zoveel mogelijk betrokken bij de zaken die hen
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieBECCI: Behaviour Change Counselling Inventory
Pagina 1 van 7 BECCI: Behaviour Change Counselling Inventory Voorafgaand aan het gebruik van de BECCI checklist: Maak a.u.b. gebruik van de toegevoegde handleiding met een gedetailleerde uitleg over hoe
Nadere informatieHulplijn Radicalisering
Hulplijn Radicalisering De eerste stap naar een oplossing Bel ons 06-81893529 Of ga naar www.hulplijnradicalisering.nl Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders Wij gaan vertrouwelijk om met uw
Nadere informatieUw rechten als patiënt (WGBO)
Uw rechten als patiënt (WGBO) Wanneer er met uw gezondheid iets aan de hand is, heeft u de hulp van een arts of een andere deskundige nodig. U vertrouwt zich toe aan zijn zorg. Zowel u als de hulpverlener
Nadere informatiePeer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat
3. Derde bijeenkomst over gender stereotype verwachtingen Gender stereotype verwachtingen zijn een belangrijke determinant voor een homonegatieve houding. KERNBOODSCHAP van deze les: je hoeft niet je houding
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieNaziha Maher, coördinator psychosociale dienstverlening allochtonen, Vlaamse Liga tegen Kanker
Naziha Maher, coördinator psychosociale dienstverlening allochtonen, Vlaamse Liga tegen Kanker Geen veralgemening Niet zinvol en zelfs misleidend om uitspraken te doen over de cultuur van een bevolkingsgroep.
Nadere informatieOuderen, naasten en probleemgedrag
Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken
Nadere informatieCommunicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016
Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud
Nadere informatieThema bijeenkomst. Introduceren en stimuleren van de dialoog binnen het gezin
Thema bijeenkomst Introduceren en stimuleren van de dialoog binnen het gezin 1 Inleiding Op 17 februari 2017 was het dan zover: De bijeenkomst over het belang van de dialoog in het gezin heeft plaatsgevonden
Nadere informatieVangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum
Secretariaat Meldpunt: Vangnetteam Parkstad Extra ondersteuning voor wie dat gebruiken kan... 1 2 3 4 5 9 10 6 Soms kunnen mensen wel eens wat extra hulp gebruiken. Al vinden veel mensen het lastig om
Nadere informatieGewetensbezwaarde ambtenaren
Opgave 1 Gewetensbezwaarde ambtenaren Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje. Inleiding Op 3 september 2012 ondertekenden diverse politieke partijen het zogenaamde Roze Stembusakkoord.
Nadere informatieReligieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten)
Tabel B2.1 Religieuze toewijzing, autochtone Nederlanders, 2015 (in procenten) autochtoon moslim 0,2 niet-gelovig 64,0 rooms-katholiek 16,9 protestants 18,0 ander geloof 0,9 Tabel B2.2 Aandeel dat zichzelf
Nadere informatieMeting september 2013
Meting september 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl Donateursvertrouwen daalt in tegenstelling tot consumentenvertrouwen
Nadere informatieOnderzoek Jeugdwerkloosheid
Onderzoek Jeugdwerkloosheid 1V Jongerenpanel 12 september2014 Over dit onderzoek Aan dit onderzoek deden 836 leden van het EenVandaag Jongerenpanel mee. Het onderzoek vond plaats van 10 september tot en
Nadere informatie4. Komt het wel eens voor dat een patiënt er om financieel economische redenen voor kiest uw advies niet op te volgen?
Statistieken Naam formulier LHV_enquete_over_zorgmijden Titel formulier LHV enquête over zorgmijden Aantal vragen 20 Totaal aantal ingevuld 1028 LHV enquête over zorgmijden 1. Geslacht Man 518 50.39 %
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken
Nadere informatieWie is de Nederlandse huisarts?
8 LHV jubileumboek onderhuids onderzoek 9 Wie is de Nederlandse huisarts? Eerst het goede nieuws: 4 van de 5 huisartsen hebben geen enkele spijt van hun beroepskeuze. Sterker nog: als ze opnieuw zouden
Nadere informatiehttp://toelatingsexamen.110mb.com
Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan
Nadere informatie= = = = = = =jáåçéêüéçéå. =téäòáàå. Het TOPOI- model
éêçîáååáéi á ã Ä ì ê Ö O Ç É a áê É Åí áé téäòáàå jáåçéêüéçéå Het TOPOI- model In de omgang met mensen, tijdens een gesprek stoten we gemakkelijk verschillen en misverstanden. Wie zich voorbereidt op storingen,
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieIslam door vrouwenogen 3: Ontmoeting met moslimvrouwen of moskeebezoek
Islam door vrouwenogen 3: Ontmoeting met moslimvrouwen of moskeebezoek Situering Doelen: Wederzijdse kennismaking en ontmoeting van christelijke en moslimvrouwen (of kennismaking met gebedsruimte van moslims
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
. > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatieTerrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook
Nadere informatiePatiëntenrechten (WGBO)
Patiëntenrechten (WGBO) Inleiding In de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) is de relatie tussen u en uw hulpverlener (uw specialist, maar ook uw huisarts, tandarts en apotheker) geregeld.
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS MAG IK ER BIJ HOREN?
VOORTGEZET ONDERWIJS MAG IK ER BIJ HOREN? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
Nadere informatieLeer uw kind De Ondergoedregel.
1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.
Nadere informatieJouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders
- Dit basis Kindplan kan als onderdeel worden ingevoegd in het ouderschapsplan of los worden gebruikt door ouders al dan niet met hulp van een professional - Ouders ga na de eerste afspraak met een professional
Nadere informatieTips rond de zorg voor mensen met bekkenbodemproblemen
Hoe kan ik de beste zorg krijgen? Tips rond de zorg voor mensen met bekkenbodemproblemen Inleiding De gezondheidszorg in Nederland is over het algemeen van een hoog niveau. Toch wordt niet overal dezelfde
Nadere informatieCasus Seksuele handelingen als zorgvraag: directe aanpassing beroepscode?
Casus Seksuele handelingen als zorgvraag: directe aanpassing beroepscode? 1. Inleiding In de media was de afgelopen weken uitgebreid aandacht voor de casus van de studente verpleegkunde die geacht werd
Nadere informatie22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid
22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatieDialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief
Dialogen voor conceptcartoons Verband genotype/fenotype, dominant/recessief 1 Is dit ons kind? (Zie conceptcartoon Horst Wolter op deze site.) Leermoeilijkheid (misconcept): Uiterlijke eigenschappen weerspiegelen
Nadere informatieOrigine: personen van Noord-Afrikaanse of Turkse origine die zich als gelovig omschrijven en zich het meest verwant voelen met de Islam
Toelichting Dit rapport geeft een overzicht van de onderzoeksresultaten van de Islamenquête editie 2016, in opdracht van HUMO en VTM Nieuws uitgevoerd door ivox Voor dit onderzoek werden 500 respondenten
Nadere informatiePraktische opdracht Maatschappijleer Euthanasie
Praktische opdracht Maatschappijleer Euthanasie Praktische-opdracht door K. 1845 woorden 5 januari 2015 8,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Inleiding: Ik zag een
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
Nadere informatie3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen
Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieInformatiebrochure voor hulpverleners
Informatiebrochure voor hulpverleners Hoe ervaren vrouwelijke moslimpatiënten en hulpverleners de zorg in kraamafdelingen in het Vlaamse ziekenhuis? Een interviewstudie over de ethische aspecten van interculturele
Nadere informatieWerkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.
Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet
Nadere informatieResultaten & conclusies onderzoek:
Resultaten & conclusies onderzoek: Kinderen over armoede en vluchtelingen door Kinderen Goedgekeurd! Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000-tal leerlingen. 1.
Nadere informatieKan zorg nog beter? Laat het ons weten! Wat betekent CQI? Waar kunnen cliënten terecht bij klachten over de zorg?
Wat gebeurt er met de resultaten? De uitkomsten van het onderzoek helpen: zorgverleners bij het verbeteren van de zorg die zij geven de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) de gezondheidszorg beter
Nadere informatieVerslag van de bijeenkomst Mannen Emancipatie in het Turks Museum d.d. 30 november 2013
Verslag van de bijeenkomst Mannen Emancipatie in het Turks Museum d.d. 30 november 2013 Aanwezig ca. 100 personen. Sprekers: Vz. Turks Museum Rustem Akarsu, Vz. Platform Allochtone Ouderen de heer R. Ramnath,
Nadere informatieEn nu ik...! Gesprekstips voor verwijzers
Deze folder is bedoeld voor hulpverleners en biedt handvaten om ouders te motiveren hun kinderen deel te laten nemen aan En nu ik...! het groepsaanbod voor kinderen van 7 t/m 11 jaar die getuige en/of
Nadere informatieEvaluatierapport. Workshop. Bewust en positief omgaan met ADHD. Universiteit van Tilburg Forensische psychologie. 23 april 2010
Evaluatierapport Workshop Bewust en positief omgaan met ADHD Universiteit van Tilburg Forensische psychologie 23 april 2010 Drs. Arno de Poorter (workshopleider) Drs. Anne van Hees (schrijver evaluatierapport)
Nadere informatiemet liefde, geduld en begrip kan ook iemand met een longprobleem een prettige seksuele relatie hebben
Intimiteit en seksualiteit bij longziekten Inleiding Intimiteit en/of seksualiteit horen bij het leven. De een is hierin wat actiever dan de ander en in de ene periode loopt het beter dan in de andere.
Nadere informatieToetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2
Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit
Nadere informatieThema: Leegte en zinloosheid moed
Human BEing Thema: Leegte en zinloosheid moed Heb je dat ook wel eens? Dat je je afvraagt: waar doe ik het allemaal voor? Wat is de zin van mijn leven? Ik weet het niet meer. Of is dat alleen voorbehouden
Nadere informatieAfgewezen door de patiënt
Sekse en leeftijd van de arts leiden soms tot een nee Afgewezen door de patiënt Igor Boog, teamleider van het team Onderzoek en Organisatie van Art.1 Art.1 is de landelijke vereniging die zich inzet voor
Nadere informatieAnti-pestprotocol. We werken samen aan een goede sfeer op school. Catharinaschool Wellerlooi
Anti-pestprotocol We werken samen aan een goede sfeer op school Catharinaschool Wellerlooi Inleiding De Catharinaschool wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden. Wij streven ernaar dat de
Nadere informatieStepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn
Stepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn Het SAD-project Een onderzoek naar de behandeling van angst- en stemmingsklachten. Informatie voor deelnemers Drs. L. Kool Dr. A. van Straten
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatieIk heb een postnatale/postpartum depressie
Ik heb een postnatale/postpartum depressie Ik kan nu volledig zeggen dat ik last heb van een postnatale/postpartum depressie. Dit durfde ik niet hardop te zeggen omdat mijn huisarts de eerste keer toen
Nadere informatieResultaten onderzoek seksualiteit
Resultaten onderzoek seksualiteit Augustus 2015 In opdracht van Way of Life en de NPV Uitgevoerd door Direct Research www.wayoflife.nl www.npvzorg.nl Conclusies Kennis Seksuele voorlichting Opvattingen
Nadere informatiePatiëntenrechten van ouders en kind. Vrouw - Moeder - Kind centrum
00 Patiëntenrechten van ouders en kind Vrouw - Moeder - Kind centrum In deze folder geven wij u informatie over de patiëntenrechten van u en uw kind. Deze folder is geschreven voor ouders. In de folder
Nadere informatieWerkinstructie benaderen intermediairs Sense
Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN
Nadere informatieRechten en plichten. Rechten en plichten in de gezondheidszorg
Rechten en plichten Rechten en plichten in de gezondheidszorg Wanneer er met uw gezondheid iets aan de hand is, heeft u de hulp van een arts of een andere deskundige nodig. U vertrouwt zich toe aan zijn
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Bruins Slot (CDA) over omzetplafonds in de zorg (2014Z22725).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieStichting Marokkaanse Moslims in Breda. Antiloopstraat LB Breda. Tel/Fax Kvk nr:
Stichting Marokkaanse Moslims in Breda Antiloopstraat 51 4817 LB Breda Tel/Fax +3176 514 74 96 E-mail: sij.breda@hotmail.com Kvk nr: 41105317 BELEIDSPLAN (Meerjarenplan) Stichting Marokkaanse Moslims in
Nadere informatiePAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER. Interviewernummer : INTCODE. Module INTIMITEIT. (bij de vragenlijst volwassene lente 2002)
PAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER Interviewernummer : INTCODE WZARCH INDID Module INTIMITEIT (bij de vragenlijst volwassene lente 2002) Personen geboren vóór 1986. Betreft persoonnummer : P09PLINE (zie
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieManoevreren in de driehoeksverhouding naasten, patiënten en zorgverleners. Cilia Linssen, ICISZ
Manoevreren in de driehoeksverhouding naasten, patiënten en zorgverleners Cilia Linssen, ICISZ Meneer van Dam heeft het koud Workshop Reflectie op ervaring als naaste Patronen rond naasten van de palliatieve
Nadere informatieWat moet ik doen als assistente?
Wat moet ik doen als assistente? Ruggespraak Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde Huisartsgeneeskunde, Huisartsopleiding Dorpsstraat 12-14 3732 HJ Utrecht Contactpersoon:
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieTilweg 5b. Een tillift thuis
Tilweg 5b Tilweg 5b is een project van het programma Thuiszorgtechnologie van ZorgOnderzoek Nederland, waarin met vijftien thuiszorgorganisaties samen aan dit pakket is gewerkt. Tilweg 5b is een huisadres,
Nadere informatie