Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact"

Transcriptie

1 Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact Jeroen Vrijders & Lisa Wastiels Labo Duurzame Ontwikkeling WTCB

2 Overzicht Context Case study s Aanpak: LCC en LCA Schaarbeek Wachtebeke & Mechelen Afwegingskader Conclusies

3 Verouderd woningpark Kwaliteit variabel Energieverbruik hoog Eigenaars vs. huurders

4 Energie-uitdaging E60?

5 Case study s Werkelijke (Randvoorwaarden, Uitdagingen, Kosten, ) Concrete vraagstelling, argumenten, Aanpak Literatuur Afwegingskader Beslissingsondersteuning

6 Aanpak Case study s Randvoorwaarden Definitie scenario s ST NZE Kosten (30j) Investering vs. energie vs. onderhoud Premies, subsidies, BTW, ST NZE Milieu-impact (30/60j) Materialen, bouwproces, energieverbruik, vervangingen, Energie-relevant & bouwtechnische remederiëring

7 Case Schaarbeek BATEX - Renovatie FOTO:

8 Case Schaarbeek Box-in-Box FOTO s:

9 Scenario s ETICS-Renovatie Box-in-Box-Renovatie Nieuwbouw

10

11 Schaarbeek Milieu-impact

12 Schaarbeek Milieu-impact

13 Schaarbeek - Kosten BB ET NC Operation Cost Maintenance cost Investment cost 0

14 Schaarbeek - Kosten 3000 BB ET NC 2000 Operation Cost Maintenance cost 1000 Investment cost 0

15 Case Mechelen Privé-woning Architecte V.Desaeger Mechelen Slechte staat - Houten balken - Vochtproblemen - Scheuren O-W Praktijk 4x8 100 m²

16 Case Mechelen RE-ST RE-LE NB-ST NB-LE Vloer volle grond 10cm PUR 20cm PUR 10cm PUR 20cm PUR Vloer boven kelder 5cm PUR 9cm PUR 10cm PUR 20cm PUR Voorgevel 13cm EPS 13cm EPS 13cm EPS 25cm EPS Achtergevel 13cm EPS 25cm EPS 13cm EPS 25cm EPS V. De Saeger Verwarming CondGas CondGas CondGas CondGas Ventilatie A D+WTW A D+WTW Zonneboiler nee 4 collectoren 1 collector 4 collectoren PV nee Luchtdichtheid Bouwknopen B+3 B+3 B A K-peil E-peil Warmtebehoefte

17 Case Mechelen Reno: Herstelwerken: Injecties, scheuren, pleister Nieuwbouw: Structuur: Dragend metselwerk Sloop: vs BTW: verschil indien 21% Energiekost NPV 30J BTW Investering Installatie Investering Schil Financiële steun RE-ST RE-LE NB-ST NB-LE Premies: - GEEN voor Nieuwbouw voor Renovatie

18 Case Mechelen LCA 60J - Renovatie & Nieuwbouw Vervangingen installaties Vervangingen schildelen Energieverbruik Sloop Installaties Schildelen 0 ST Renovatie ST Nieuwbouw LE Renovatie LE Nieuwbouw

19 Case Wachtebeke RE- Min RE-ST RE-LE RE-PH RE- BEN NB-ST NB-LE NB-PH NB- BEN K E Sloop: verwaarloosbaar BTW: Standaard RE of NB RE: > NB: > Reno-Maatregelen 8000 Nieuwe Structuur VMSW Bressers Architecten RE-Min RE-ST RE-LE RE-PH RE-BEN NB-ST NB-LE NB-PH NB-PH I-sloop ( I-schil ( ) I-installaties ( ) Energiekost 30j ( ) Vervangingskost 30j ( ) RE: Renovatie, NB: Nieuwbouw Min: Minimale inspanning, ST: Standaard, LE: Lage Energie, PH: Passiefhuisstand., BEN : Bijna Energie Neutraal

20 Afwegingskader Subjectieve criteria! Erfgoed - Opwaardering Bouwtechnis che toestand Sneller Aanpasbaarheid? Flexibiliteit? BTW & Premies Gefaseerd werken Investering beheersbaar Afval & grondstoffen Stedenbouw Functies Risico s slopen Waarde grond Kapitaal Uitstraling Sloopkost Herhuisvesting Tijdelijke huisvesting Typologiewijziging Langer proces Reductie energie Ontwikkeld, prefab,

21 Beslissingsondersteuning STAP 1 - Randvoorwaarden Erfgoed Stedenbouw STAP 2 Kwalitatieve beoordeling Technische toestand Gewenste functionaliteit Energie Ambitie Waarde creatie Draagkracht, stabiliteit, funderingen (optopping, materiaalgebruik, ) Basisfuncties & comfort (WC,badkamer, daglichttoetreding, ) Brede functionaliteit (niet-woon-functie, brandveiligheid, akoestiek, ) Specifieke aandachtspunten (toegankelijkheid, aanpasbaarheid, ) Stedenbouwkundige voorschriften (rooilijndecreet, zonevreemdheid, verkavelingsvoorschriften, ) Energie-uitdaging (Oriëntatie, compactheid, koudebruggen, aanwezigheid van isolatie, )

22 Beslissingsondersteuning STAP 1 - Randvoorwaarden Erfgoed Stedenbouw STAP 2 Kwalitatieve beoordeling Technische toestand Gewenste functionaliteit Energie Ambitie Waarde creatie STAP 3 Kwantitatieve beoordeling Kosten Milieu-impact Bron foto s: S. Cottenier

23 Besluit Keuze slopen of renoveren 0.5% - 2% - 10% - 35% van de gevallen? Langetermijndoelstellingen energie = de uitdaging? Afwegingskader Randvoorwaarden Bestaande toestand Gewenste toestand (functionaliteit & energie) Waarde Kwantificatie: vergelijkingsbasis

24 Meer info Contact Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie, WTCB of Tel: 02/ Website Partners

25 Een duurzame wereld: de aannemer bouwt en renoveert er aan mee!

26 Dankwoord Met dank aan VMSW, Volkshaard, Bressers, Alpas, V. De Saeger C. Van den Berghe & S. Vanderhoydonck Met de steun van de Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en Duurzame Ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, gesubsidieerd door het Brussels Instituut voor Onderzoek en Innovatie (Innoviris) het Vlaams Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) binnen het kader van RenoFase

Slopen of renoveren? Een afwegingskader

Slopen of renoveren? Een afwegingskader FOTO Slopen of renoveren? Een afwegingskader J. Vrijders, J. Van Dessel 01/10/2015 Slopen of renoveren? EnergiecongreS Bouwunie J.Vrijders 01.10..2015 - Pagina 1 Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische

Nadere informatie

Slopen of renoveren?

Slopen of renoveren? FOTO Slopen of renoveren? J. Van Dessel, J. Vrijders 17/12/2014 Slopen of renoveren J. Van Dessel 17/12/2014 - Pagina 1 Intro Plan Van Aanpak Gebouw Inleiding Analyse bestaande gebouw Ontwikkelen Plan

Nadere informatie

Knooppunten & interacties Naar oplossingen (?)

Knooppunten & interacties Naar oplossingen (?) Studiedag Bouwknopen Knooppunten & interacties Naar oplossingen (?) Jeroen Vrijders & Sandrine Herinckx WTCB Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie Brussel 13 november 2012 In de knoop? Studiedag

Nadere informatie

RENOFASE JEROEN VRIJDERS. Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie. RenoFase VEA 23/09/2013-1

RENOFASE JEROEN VRIJDERS. Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie. RenoFase VEA 23/09/2013-1 RENOFASE JEROEN VRIJDERS Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie RenoFase VEA 23/09/2013-1 OVERZICHT Focus Doorgedreven Energetische Renovatie van Woningen VIS-Traject Context Doelstelling Aanpak Meerwaarde

Nadere informatie

ONE STOP SHOP. From demonstration projects towards volume market Innovations for sustainable renovation. Leren van doorgedreven demonstratieprojecten

ONE STOP SHOP. From demonstration projects towards volume market Innovations for sustainable renovation. Leren van doorgedreven demonstratieprojecten ONE STOP SHOP From demonstration projects towards volume market Innovations for sustainable renovation Leren van doorgedreven demonstratieprojecten Jeroen Vrijders, Lisa Wastiels, Sandrine Herinckx Wetenschappelijk

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel RenoFase = ENERGIERENOVATIE VAN EENGEZINSWONINGEN Sophie CHAMART WTCB Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen

Nadere informatie

(Levenscyclus) kost van energiezuinige g gebouwen

(Levenscyclus) kost van energiezuinige g gebouwen (Levenscyclus) kost van energiezuinige g gebouwen A2M A Versele Johan Van Dessel, Jeroen Vrijders, Ruben Decuypere Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie www.wtcb.be LCC - PRINCIPES LCC principes

Nadere informatie

Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Een project gesteund door Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Master title - 12-10-17 - Pagina 1 Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder

Nadere informatie

Naar een kwaliteitsvol resultaat: Coördinatie en interacties

Naar een kwaliteitsvol resultaat: Coördinatie en interacties Naar een kwaliteitsvol resultaat: Coördinatie en interacties Studiedag CBB-H: EPB Passief 2015 Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie, WTCB Coördinatie als basis voor kwaliteit J.Vrijders

Nadere informatie

Le coût de la Construction Durable. Milieu-impact en kostenefficiëntie van renovatie tot passiefhuisstandaard

Le coût de la Construction Durable. Milieu-impact en kostenefficiëntie van renovatie tot passiefhuisstandaard 17.11.2011 CCB-C Le coût de la Construction Durable Milieu-impact en kostenefficiëntie van renovatie tot passiefhuisstandaard Jeroen Vrijders, CSTC Labo Duurzame Ontwikkeling Overzicht Wie? Problematiek?

Nadere informatie

AFWEGINGSKADER RENOVATIE OF VERNIEUWBOUW

AFWEGINGSKADER RENOVATIE OF VERNIEUWBOUW AFWEGINGSKADER RENOVATIE OF VERNIEUWBOUW Jeroen Vrijders, WTCB Renovatiepact Werf 3.2 Werkgroep 1 = 01/12/2015 Inleiding Renovatiepact Waarom afweging slopen of renoveren? Deelnemers werkgroep Bestaande

Nadere informatie

Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen

Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen De keuze van een geschikt en betaalbaar ventilatiesysteem voor een gezonde sociale woning VMSW ir Bernard Wallyn Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen Sociale huisvesting en ventilatie Sociale projecten

Nadere informatie

Bouwlokalen: Energieplus Bouwen en Renoveren. Haico van Nunen

Bouwlokalen: Energieplus Bouwen en Renoveren. Haico van Nunen : Energieplus Bouwen en Renoveren Haico van Nunen 2013 BOUWHULPGROEP: advies en architectuur Architectuur en stedenbouw: de bestaande stad Advisering: wijk- en locatieontwikkeling Innovatie: energie, milieu

Nadere informatie

Bouw en gevelsystemen voor snelle projectontwikkeling. Illustratie met case "Namen".

Bouw en gevelsystemen voor snelle projectontwikkeling. Illustratie met case Namen. Bouw en gevelsystemen voor snelle projectontwikkeling. Illustratie met case "Namen". Inhoud Toekomstvisie Prefabricatie Voordelen Innovatie Toepassing TOEKOMSTVISIE Prefabricatie blijvend te ontwikkelen

Nadere informatie

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Jeroen Vrijders, WTCB Gebruikersgroep 1 27/11/2013 RenoFase GG1 27/11/2013 1 OVERZICHT Focus Doorgedreven

Nadere informatie

BEKNOPTE PROJECTMANAGEMENTFICHE VOOR TWEEDE FASE RENOVATIEPACT

BEKNOPTE PROJECTMANAGEMENTFICHE VOOR TWEEDE FASE RENOVATIEPACT Werf 3 (deeltaak 1): Renovatieadvies voor de (nieuwe) woningeigenaar Inhoud van het renovatieadvies vastleggen: o Omschrijving van de inhoudelijke elementen die in het renovatieadvies aan bod moeten komen,

Nadere informatie

Bouwwerven: Ervaringen Delen

Bouwwerven: Ervaringen Delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: Ervaringen Delen 30 maart 2018 Inleiding: Interacties in het bouw- en renovatieproces Naar een performant en kwalitatief eindresultaat Jeroen VRIJDERS Adviseur TD

Nadere informatie

BATIBOUW 2011 25 februari 2011

BATIBOUW 2011 25 februari 2011 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf www.wtcb.be BATIBOUW 2011 25 februari 2011 Antoine Tilmans, ir Afdeling Klimaat, Installaties en Energieprestatie WTCB - Wetenschappelijk en Technisch

Nadere informatie

Rénovation basse énergie

Rénovation basse énergie Milieu-impact en kostenanalyse van een renovatie tot passiefhuisstandaard Impact environnemental et économique d une rénovation passive KVIV studiedag 18-11-2009 Laetitia Delem Jeroen Vrijders WTCB Labo

Nadere informatie

Info-avond. Samenaankoop dakisolatie Neerpelt

Info-avond. Samenaankoop dakisolatie Neerpelt Info-avond Samenaankoop dakisolatie Neerpelt INHOUD 1. Inleiding 2. Renoveren voor de toekomst - BEN 3. Dakisolatie 4. Inschrijvingsformulier 5. Groepsaankoop dakisolatie INLEIDING Limburg Klimaatneutraal

Nadere informatie

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Ruben Decuypere Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie WTCB Kostenoptimaal renoveren 1 Kostenoptimaal

Nadere informatie

Kati Lamens Voorzitter. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken 10/10/2017

Kati Lamens Voorzitter. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken 10/10/2017 Een project gesteund door Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Master title - 10-10-17 - Pagina 1 Kati Lamens Voorzitter Master title -

Nadere informatie

Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020

Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 21/02/2013 Kamp C Energierenovatieprogramma 2020 Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur

Nadere informatie

Energieneutrale reconversie tot studentenhuisvesting Ontwerp en uitvoering: lessons learned

Energieneutrale reconversie tot studentenhuisvesting Ontwerp en uitvoering: lessons learned Energieneutrale reconversie tot studentenhuisvesting Ontwerp en uitvoering: lessons learned Valerie Vergaert Consultant Sustainable Buildings VK Architects & Engineers Introductie Stad Leuven > klimaatneutraal

Nadere informatie

Bouwunie, Unie van het KMO-bouwbedrijf 1

Bouwunie, Unie van het KMO-bouwbedrijf 1 1 Energierenovatie 2 Energierenovatie 3 Kostenoptimale niveau s in het echt 4 Kostenoptimale niveau s energieprestaties 5 Kostenoptimale niveau s energieprestaties 6 Totale Actuele Kost (TAK) Bouwkost

Nadere informatie

Renovatie van 5 woningen volgens de Passiefhuisstandaard. Marc Timbremont, directeur Volkshaard, Gent

Renovatie van 5 woningen volgens de Passiefhuisstandaard. Marc Timbremont, directeur Volkshaard, Gent Renovatie van 5 woningen volgens de Passiefhuisstandaard Marc Timbremont, directeur Volkshaard, Gent WOONFORUM 2009 Sociale Huisvestingsmaatschappij Volkshaard Ligging: EGKS-wijk te Wachtebeke (350 woningen)

Nadere informatie

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid maatschapelijke meerwaarde leveren PPP samenhang (met alle maatschappelijke doelen)

Nadere informatie

Energie en comfort in duurzame gebouwen

Energie en comfort in duurzame gebouwen Energie en comfort in duurzame gebouwen Aluminium Experience Day 30 augustus 2011 Dr.ir.arch. Griet Verbeeck (PHL & K.U.Leuven) DUURZAME GEBOUWEN KLIMAATSVERANDERING UITPUTTING NATUURLIJKE RIJKDOMMEN DUURZAAMHEID

Nadere informatie

VLAAMS BELEID Bijna-energieneutrale gebouwen. Maarten De Groote - Vlaams Energieagentschap De toekomst van de bouw, Kamp C, 20 maart 2014

VLAAMS BELEID Bijna-energieneutrale gebouwen. Maarten De Groote - Vlaams Energieagentschap De toekomst van de bouw, Kamp C, 20 maart 2014 VLAAMS BELEID Bijna-energieneutrale gebouwen Maarten De Groote - Vlaams Energieagentschap De toekomst van de bouw, Kamp C, 20 maart 2014 Vlaamse energieprestatieregelgeving sinds 2006 Nieuwbouw moet gezond

Nadere informatie

19:00u Verwelkoming Voorzitter/Directie lokale CB. 19:20u Eandis/Infrax (Premies, Missie, Visie 2016)

19:00u Verwelkoming Voorzitter/Directie lokale CB. 19:20u Eandis/Infrax (Premies, Missie, Visie 2016) AGENDA 19:00u Verwelkoming Voorzitter/Directie lokale CB 19:10u Inleiding VCB energieconsulenten 19:20u Eandis/Infrax (Premies, Missie, Visie 2016) 19:50u WTCB (Verstrenging E-peil, STS en & TV s) 20:20u

Nadere informatie

Passief Bouwen: waarom en hoe?

Passief Bouwen: waarom en hoe? Passief Bouwen: waarom en hoe? Ontwerpen en bouwen vanuit een visie ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Passief Bouwen Kenmerken o hoogwaardige thermische schil o goed comfort

Nadere informatie

Levenscyclusbenadering in de bouw. Winket voor de bouw Tim de Jonge - nov./dec. 2008

Levenscyclusbenadering in de bouw. Winket voor de bouw Tim de Jonge - nov./dec. 2008 Levenscyclusbenadering in de bouw Levenscyclusbenadering in de bouw Levenscyclusbenadering in de bouw Nieuwbouw Renovatie LCC / woonlasten Energie Milieu winket.nl Bouwkosten sturing ontwerp budget projectdefinitie

Nadere informatie

WONINGTRANSFORMATIECONCEPTEN

WONINGTRANSFORMATIECONCEPTEN Bepalende overwegingen voor de toepassing bij corporaties! Maarten van den Berg 19-12-2012 1 Het toepassen van innovaties in de bestaande bouw? Welke overwegingen spelen bij woningcorporaties een bepalende

Nadere informatie

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw Programma Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie van visie tot concept renovatie & energiezuinigheid Voorbeeldprojecten Toekomst + gebruiker (bestaande) bouw ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur

Nadere informatie

Sociale passiefwoningen. Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo

Sociale passiefwoningen. Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo Sociale passiefwoningen Luc Stijnen, directeur De Zonnige Kempen, Westerlo C.V. ZONNIGE KEMPEN TEL.: 014/54.19.41 GROTE MARKT 39 FAX: 014/54.19.51 2260 WESTERLO email: info@zonnigekempen.be Sociale passiefwoningen

Nadere informatie

Duurzaam omgaan met energie in de bestaande woningvoorraad. KIVI NIRIA Kring Alkmaar 15 maart 2011

Duurzaam omgaan met energie in de bestaande woningvoorraad. KIVI NIRIA Kring Alkmaar 15 maart 2011 Duurzaam omgaan met energie in de bestaande woningvoorraad KIVI NIRIA Kring Alkmaar 15 maart 2011 C.M. Peerdeman 6 okt. 2010 Verven of duurzaam renoveren? De Huidige nieuwbouw wordt door regelgeving en

Nadere informatie

m.m.v. Low Energy Housing Retrofit *Technologische Dienstverlening "Ecobouwen en duurzame ontwikkeling", Guidance technologique Ecoconstruction

m.m.v. Low Energy Housing Retrofit *Technologische Dienstverlening Ecobouwen en duurzame ontwikkeling, Guidance technologique Ecoconstruction Low Energy Housing Retrofit m.m.v. *Technologische Dienstverlening "Ecobouwen en duurzame ontwikkeling", Guidance technologique Ecoconstruction Brussels Hoofdstedelijk Gewest Région Bruxelles Capitale

Nadere informatie

Het Wallisblok Naar een nieuwe ontwerp en ontwikkelformule DIY-initiatieven

Het Wallisblok Naar een nieuwe ontwerp en ontwikkelformule DIY-initiatieven NPR dumo Het Wallisblok Naar een nieuwe ontwerp en ontwikkelformule DIY-initiatieven 26 januari 2016 Ineke Hulshof Missie Ineke Hulshof en Hulshof Architecten, 25 jaar met een Missie - een hoge mate van

Nadere informatie

Intro 12/10/2017. Innovatie in woningrenovatie een overzicht. Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie WTCB

Intro 12/10/2017. Innovatie in woningrenovatie een overzicht. Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie WTCB in woningrenovatie een overzicht Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie WTCB Master title - 12-10-17 - Pagina 1 Intro Master

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Gebruikersgroep-vergadering 24/05/ Waregem

Gebruikersgroep-vergadering 24/05/ Waregem Gebruikersgroep-vergadering 24/05/2016 - Waregem Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken RenoFase Gebruikersgroep 24/05/2016 Gebruikersgroep-vergadering

Nadere informatie

Staal en duurzaamheid

Staal en duurzaamheid Staal en duurzaamheid ENDIS strategie Optimaal gebruik van staal Een energieneutraal gebouw De hoogst mogelijke classificatie in BREEAM-NL Een betaalbaar en financieel rendabel gebouw Integraal ontwerp

Nadere informatie

Passief Bouwen: waarom en hoe?

Passief Bouwen: waarom en hoe? Passief Bouwen: waarom en hoe? Ontwerpen en bouwen vanuit een visie ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Passief Bouwen Kenmerken o hoogwaardige thermische schil o goed comfort

Nadere informatie

ONTWERPGIDS 2.0 & RENOVATIESTARTER.BE

ONTWERPGIDS 2.0 & RENOVATIESTARTER.BE Wouter Hilderson ONTWERPGIDS 2.0 & RENOVATIESTARTER.BE Inleiding 1 Inhoud Renovatieproces 2 Analyse: heel divers Voorkom lock in Directe verbanden Indirecte verbanden 3 Een concrete tool hiervoor Onderlinge

Nadere informatie

Lage energierenovatie van een 100 jarige woning. Cyndie Hanssens ; architect en bouwheer

Lage energierenovatie van een 100 jarige woning. Cyndie Hanssens ; architect en bouwheer Lage energierenovatie van een 100 jarige woning Cyndie Hanssens ; architect en bouwheer Algemeen Woning gelegen in Spiere, bouwjaar 1900, volsteense muur Authentieke elementen Goede structuur Groene ligging

Nadere informatie

Toekomst huurwoningen. Drieboomlaan, Binneblijfstraat en Merensstraat

Toekomst huurwoningen. Drieboomlaan, Binneblijfstraat en Merensstraat Toekomst huurwoningen Drieboomlaan, Binneblijfstraat en Merensstraat Opzet van de avond Voorstellen Aanleiding Presentatie technisch h onderzoek Fugro Conclusie onderzoek Samen met u Ruimte voor vragen

Nadere informatie

Ecokosten/waardebenadering in de bouw. Winket bv

Ecokosten/waardebenadering in de bouw. Winket bv Ecokosten/waardebenadering in de bouw Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Ecokosten/waardebenadering in de bouw Winket bv Tim de Jonge - juli 2009 Ecokosten/waardebenadering in de bouw Nieuwbouw Renovatie

Nadere informatie

Uw logo. Ann Verlinden. Directeur BJW Wonen Behorende tot Habenu - van de Kreeke groep

Uw logo. Ann Verlinden. Directeur BJW Wonen Behorende tot Habenu - van de Kreeke groep Ann Verlinden Directeur BJW Wonen Behorende tot Habenu - van de Kreeke groep Mutatie + Project 750 woningen op 5 jaar renoveren op 3 peilers: energie, comfort en levenslang wonen op mutatiemoment Film

Nadere informatie

Renovatie van een voormalig overheidsgebouw tot een uiterst duurzaam kantoor te Mechelen

Renovatie van een voormalig overheidsgebouw tot een uiterst duurzaam kantoor te Mechelen Renovatie van een voormalig overheidsgebouw tot een uiterst duurzaam kantoor te Mechelen Studienamiddag: beton en duurzaam bouwen Brussel, 13/09/2011 ir. Michaël Dierickx 1 Agenda Context Wat is duurzaamheid?

Nadere informatie

DUURZAAM BOUWEN EN RENOVEREN VOOR IEDEREEN

DUURZAAM BOUWEN EN RENOVEREN VOOR IEDEREEN DUURZAAM BOUWEN EN RENOVEREN VOOR IEDEREEN Zend ons uw projecten toe en vind uw expert! www.ecobuild.brussels 2 DUURZAME BOUW IN BELGIË Het Europees, nationaal en regionaal beleid streeft naar een drastische

Nadere informatie

Na-isolatie van bestaande gevels: detaillering

Na-isolatie van bestaande gevels: detaillering Na-isolatie van bestaande gevels: detaillering Filip Dobbels, WTCB 24 oktober 2017 Antwerpen NA-ISOLATIE : DETAILLERING Welke na-isolatietechniek? Buitenisolatie (*) Spouwisolatie Binnenisolatie (*) al

Nadere informatie

Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst

Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst IWT VIS-traject Ine Knoops Arch. en Ing. Bouwkunde Onderzoeker WTCB ine.knoops@bbri.be +32 2 655 77 11 Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 -

Nadere informatie

E + Revital. voor duurzame woonwaarde-ontwikkeling

E + Revital. voor duurzame woonwaarde-ontwikkeling aanbieder (geen aannemer) woonwaarde ontwikkeling directeur Bouwbedrijf EBU Verduurzamen bestaande (huur)woningen: COMPLEX DUUR OVERLAST WAT LEVERT HET OP? Integraal Slim & Snel Ketenintegratie Trias Energetica

Nadere informatie

Basisschool Nazareth. EPB verslaggeving 20/11/2013

Basisschool Nazareth. EPB verslaggeving 20/11/2013 STUDIEBURO DE KLERCK N.V. Verwarming Sanitair Elektriciteit Liften Brandbeveiliging btw : 435.975.210 DE KLERCK ENGINEERING N.V. Studieburo Burgerlijke Bouwkunde Verwarming Sanitair Elektriciteit Oud-Strijderslaan

Nadere informatie

INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1. JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen

INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1. JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1 JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen Inhoud 1. 1 ste constructiedetail... 2 2. 2 de constructiedetail... 3 3. Beschrijving van de opbouw

Nadere informatie

Duurzaam omgaan met energie. KIVI NIRIA Jaarcongres 6 oktober 2010

Duurzaam omgaan met energie. KIVI NIRIA Jaarcongres 6 oktober 2010 Duurzaam omgaan met energie KIVI NIRIA Jaarcongres 6 oktober 2010 We gaan op zoek naar praktische voorbeelden die zoden aan de dijk zetten als het gaat om slim en duurzaam omgaan met energie. C.M. Peerdeman

Nadere informatie

Energieneutraal via de Passief bouwen route

Energieneutraal via de Passief bouwen route Energieneutraal via de Passief bouwen route ing. J.J.P. (Jan Pieter) van Dalen Slotsymposium 14 september 2015 Verbouw monument Verbouw van een monument Monument als bedoeld in art. 1 onder d (Monumentenwet

Nadere informatie

Opbouw van hellende daken: combinatie van onderdelen. 16 maart 2017

Opbouw van hellende daken: combinatie van onderdelen. 16 maart 2017 Opbouw van hellende daken: combinatie van onderdelen 16 maart 2017 Clarisse Mees WTCB Master title - 14-03-17 - Page 1 Platte daken en hellende daken Platte daken: Afdichtingsmembraan water-, lucht- en

Nadere informatie

Werkpakket 2 Ontwerpgids

Werkpakket 2 Ontwerpgids Werkpakket 2 Ontwerpgids 10 Juni 2014 10/06/2014 Page 1 1. Inleiding De fundamentele keuzes Integraal of gefaseerd renoveren? Slopen of renoveren? Doelstelling van de ontwerpgids Hoofdstukken 2 5 + bijlagen

Nadere informatie

Sociale huisvesting Renovatieplanning ERP 2020

Sociale huisvesting Renovatieplanning ERP 2020 Sociale huisvesting Renovatieplanning ERP 2020 VMSW Afdeling PROJECTEN Ir Bernard Wallyn Aanleiding Strategische doelstelling Vlaamse Regering In 2020 zijn er in Vlaanderen geen energieverslindende woningen

Nadere informatie

Energetisch renoveren: Bezint eer ge begint. Jeroen Vrijders 18/09/2014

Energetisch renoveren: Bezint eer ge begint. Jeroen Vrijders 18/09/2014 Energetisch renoveren: Bezint eer ge begint Jeroen Vrijders 18/09/2014 Overzicht Intro Strategie Think global act local Basiselementen Implementatie RenoFase een innovatie-traject Algemene aanpak Focus

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.1 Inleiding LENTE 2013 Stéphan Truong Beheerder van de opleiding voor rekening van Leefmilieu Brussel TRAINING.IBGEBIM@ecorce.be 2 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Onderzoek nieuwbouw of renovatie Annie M.G. Schmidtschool

Onderzoek nieuwbouw of renovatie Annie M.G. Schmidtschool Onderzoek nieuwbouw of renovatie Annie M.G. Schmidtschool Inhoud Algemene context Volledige nieuwbouw Renovatie met Vraag en antwoord Algemene context Twee schoolgebouwen aan de Jacob de Graefflaan 10

Nadere informatie

Isolatie en renovatie: laatste nieuws!

Isolatie en renovatie: laatste nieuws! Isolatie en renovatie: laatste nieuws! Leefmilieu Brussel Isoleren in een stedelijke omgeving Nicolas VANDERNOOT STADSWINKEL Doelstellingen van de presentatie Ik wil mijn woning renoveren en beter isoleren

Nadere informatie

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE»

Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» Opleiding «Duurzaam gebouw : ENERGIE» PROGRAMMA Plaats : Brussel Voor iedereen, in functie van de gebouwbestemming : OF MODULE «ENERGIE IN INDIVIDUELE OF COLLECTIEVE HUISVESTING (< 10 EENHEDEN)» (6 dagen)

Nadere informatie

Relighting LED. Technologische verkenning voor een case study. Arnaud Deneyer. 22 oktober 2014

Relighting LED. Technologische verkenning voor een case study. Arnaud Deneyer. 22 oktober 2014 Relighting LED Technologische verkenning voor een case study Arnaud Deneyer 22 oktober 2014 Laboratorium Licht Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Relighting LED : Technologische

Nadere informatie

DUURZAAM RENOVEREN CASE STUDY: - PROJECT IN MELDERT - PROJECT IN LUMMEN. www.liesbethliefsoons.be

DUURZAAM RENOVEREN CASE STUDY: - PROJECT IN MELDERT - PROJECT IN LUMMEN. www.liesbethliefsoons.be CASE STUDY: - PROJECT IN MELDERT - PROJECT IN LUMMEN gespecialiseerd in lage energiewoningen en passiefhuizen bij nieuwbouw : ecologisch houtskeletbouw-concept laatste jaren meer en meer vraag naar verbouwingen

Nadere informatie

Nieuwe EPB-eisen, verplicht vanaf 2014 Winst voor u en voor het milieu door energiezuinig en gezond te bouwen!

Nieuwe EPB-eisen, verplicht vanaf 2014 Winst voor u en voor het milieu door energiezuinig en gezond te bouwen! Bron : MV² architecten cvba - Oostende Nieuwe EPB-eisen, verplicht vanaf 2014 Winst voor u en voor het milieu door energiezuinig en gezond te bouwen! Jaarlijks besparen door een lagere energiefactuur Een

Nadere informatie

Maatschappelijk Vastgoed als Businesscase. 20 april 2012 Ger van der Zanden

Maatschappelijk Vastgoed als Businesscase. 20 april 2012 Ger van der Zanden Maatschappelijk Vastgoed als Businesscase 20 april 2012 Ger van der Zanden Agenda Verdienen met duurzame casco s Geschiedenis van de bouw Multifunctioneel bouwen Aanbevelingen Vragen Relatie MFA s en vloeren?

Nadere informatie

De Vlaamse Renovatiedag in een notendop

De Vlaamse Renovatiedag in een notendop Persmoment De Vlaamse Renovatiedag in een notendop Openhuizendag Initiatief van NAV en Ik ga Bouwen & Renoveren 18 de editie Doelpubliek: toekomstige verbouwers Gratis Uniek. Meer dan een namiddag huisjes

Nadere informatie

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 Waarom? Wat is de impact van onze gebouwen? Welke bouwmaterialen zijn meer of minder duurzaam? Hoe kan ik afwegingen maken rond

Nadere informatie

Bouwbesluit en Passief Bouwen

Bouwbesluit en Passief Bouwen Bouwbesluit en Passief Bouwen Welke (on)mogelijkheden zijn er vanuit de bouwregelgeving? ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Programma Bouwbesluiteisen en Passief Bouwen Gezondheid

Nadere informatie

Administratieve gegevens VERSIE 2

Administratieve gegevens VERSIE 2 Blz 1 van 6 Administratieve gegevens VERSIE 2 Project : Balenberg Dossiercode : 2014-099 P 705 Aangifteplichtige 1 : functie : bedrijf en bedrijfsvorm : ondernemingsnummer : Aangifteplichtige 2 : nationaliteit

Nadere informatie

AFWEGINGSKADER RENOVATIE OF VERNIEUWBOUW

AFWEGINGSKADER RENOVATIE OF VERNIEUWBOUW AFWEGINGSKADER RENOVATIE OF VERNIEUWBOUW Jeroen Vrijders, WTCB Renovatiepact Werf 3.2 Werkgroep 2 18/01/2016 Inleiding Opmerkingen verslag Stuurgroep Andere info (andere werven) Huiswerk Snelle Screening

Nadere informatie

Conceptoplossingen door samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten

Conceptoplossingen door samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten Conceptoplossingen door samenwerking Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten Waarom bouwen we zoveel muren en slaan we zo weinig bruggen? Brink Climate Systems 1903 Smederij te Assen 2013 Fabrikant

Nadere informatie

BEN-NORM IN OVERHEIDSGEBOUWEN

BEN-NORM IN OVERHEIDSGEBOUWEN BEN-NORM IN OVERHEIDSGEBOUWEN Inleiding programma Achtergrond: EPB-eisen Wat is BEN? Actieplan in 5 domeinen Innovatie Integraal kwaliteitskader Communicatie Financiering Energiebeleid BEN-advies voor

Nadere informatie

Het renovatieadvies en EPC+

Het renovatieadvies en EPC+ Het renovatieadvies en EPC+ Stand van zaken Barbara Wauman- VEA 16 december 2016 Werknota (mei 2016) Nota online beschikbaar http://www2.vlaanderen.be/economie/energiesparen/belei d/rp_fase2_werknotarenovatieadvies.pdf

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.1 Inleiding LENTE 2016 Op basis van de presentatie van ECORCE bvba Thomas DEVILLE Pulsis sprl thomas.deville@pulsis.be 2 INHOUDSOPGAVE DE

Nadere informatie

ALGEMENE VOORWAARDEN ENERGIEPREMIES VOOR DE INDIVIDUELE WONINGEN

ALGEMENE VOORWAARDEN ENERGIEPREMIES VOOR DE INDIVIDUELE WONINGEN ALGEMENE VOORWAARDEN ENERGIEPREMIES VOOR DE INDIVIDUELE WONINGEN Deze algemene voorwaarden betreffen alle energiepremies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Naast deze voorwaarden gelden de bijzondere

Nadere informatie

Hygrothermisch concept van platte daken. 16 maart 2017

Hygrothermisch concept van platte daken. 16 maart 2017 Hygrothermisch concept van platte daken 16 maart 2017 Eddy Mahieu WTCB - Pagina 1 Opmerking: Disclaimer De syllabi die uitgedeeld worden bij uiteenzettingen die gegeven worden door het WTCB maken geen

Nadere informatie

rergiepresteuecertificaat

rergiepresteuecertificaat rergiepresteuecertificaat straat Bloemenveldstraat nummer 4 bus bestemming eengezinswoning type open bebouwing bouwjaar 1900 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (klalh/m 2jaar 588 De energiescore

Nadere informatie

Het ABC van de energieprestatieregelgeving

Het ABC van de energieprestatieregelgeving Het ABC van de energieprestatieregelgeving De Vlaamse overheid streeft er naar dat alle gebouwen in Vlaanderen energiezuinig én comfortabel worden. Een van de middelen om dit te realiseren, is de energieprestatieregelgeving,

Nadere informatie

Raadscommissie milieu, energie, duurzaamheid, slimme stad, mondiaal beleid en onderwijs. Bespreking Europees project BE REEL!

Raadscommissie milieu, energie, duurzaamheid, slimme stad, mondiaal beleid en onderwijs. Bespreking Europees project BE REEL! Raadscommissie milieu, energie, duurzaamheid, slimme stad, mondiaal beleid en onderwijs Bespreking Europees project BE REEL! 24/04/2019 Algemeen BE REEL!: Belgium renovates for energy efficient living

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

Energietransitie bij Renovatie

Energietransitie bij Renovatie Energietransitie bij Renovatie Ir. Frans de Haas de Haas & Partners Studiedag Energietransitie bij Renovatie, naar de passief bouwen standaard? 9 oktober 2008 Inhoud 1981 Inhoud 1984 Inhoud 1997 Inhoud

Nadere informatie

De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst. Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne

De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst. Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne Architect : Kim Nuyttens GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@benergie.be GSM 0473 524

Nadere informatie

(energie)renovaties: elk project zijn kostenplaatje

(energie)renovaties: elk project zijn kostenplaatje (energie)renovaties: elk project zijn kostenplaatje Antwerpen, 18september 213 Arch. Luc Dedeyne, energieconsulent Bouwunie Ingrijpende energetische renovatie Van toepassing op verbouwing met: 1. Stedebouwkundige

Nadere informatie

Doorgedreven schilrenovatie bij woningen: lager energieverbruik of verbetering van binnencomfort?

Doorgedreven schilrenovatie bij woningen: lager energieverbruik of verbetering van binnencomfort? Doorgedreven schilrenovatie bij woningen: lager energieverbruik of verbetering van binnencomfort? Staf Roels, Mieke Deurinck Afdeling Bouwfysica, Kasteelpark Arenberg 40, KU LEUVEN Rebecca Meuleman Wienerberger

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen

Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen VMSW Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen Wat is VMSW? Staat voor Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen Is rechtsopvolger van Vlaamse Huisvestingsmaatschappij en Afdeling Gesubsidieerde Infrastructuur

Nadere informatie

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid Provinciekantoor Houtplein te Haarlem Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid 15 juni 2013 Ir. J.W. (Jack) Ponsteen Cauberg-Huygen raadgevende ingenieurs BV Even voorstellen ir. Jack Ponsteen Vestigingsmanager

Nadere informatie

Uw innovatiepartner met drive NIEUWBOUW RENOVATIE TRANSFORMATIE

Uw innovatiepartner met drive NIEUWBOUW RENOVATIE TRANSFORMATIE Uw innovatiepartner met drive NIEUWBOUW RENOVATIE TRANSFORMATIE EMERGO Bouwnovatie EMERGO werkt graag samen aan vernieuwende en realistische totaaloplossingen. Ons doel is dat u én wij ingenomen zijn met

Nadere informatie

IWT-PROEFTUINPROJECT: Case-study onderzoek naar kostenoptimale, energie-efficiënte gevelrenovatietechnieken voor waardevolle torengebouwen met

IWT-PROEFTUINPROJECT: Case-study onderzoek naar kostenoptimale, energie-efficiënte gevelrenovatietechnieken voor waardevolle torengebouwen met IWT-PROEFTUINPROJECT: Case-study onderzoek naar kostenoptimale, energie-efficiënte gevelrenovatietechnieken voor waardevolle torengebouwen met betonnen gevelafwerking IWT_ PROEFTUINPROJECT WONINGRENOVATIE

Nadere informatie

Van IER naar LTD the devil is in the details ( * )

Van IER naar LTD the devil is in the details ( * ) INGRIJPEND ENERGETISCHE RENOVATIE nieuwe aard werken vanaf 1/1/2015 2 Van IER naar LTD the devil is in the details ( * ) Benny Craenhals architect energieconsulent NAV ( * ) God is in the detail Ludwig

Nadere informatie

OP WEG NAAR 2020 Bijna-Energieneutrale gebouwen?

OP WEG NAAR 2020 Bijna-Energieneutrale gebouwen? OP WEG NAAR 00 Bijna-Energieneutrale gebouwen? Maarten De Groote Vlaams Energieagentschap 4 oktober 0 Brugge Inhoud Evolutie energieprestatie Vlaanderen Aanpassingen wetgeving EPB Aanpassingen wetgeving

Nadere informatie