Legionella pneumophila : Inleidende begrippen. Een verhaal met of zonder einde?

Transcriptie

1 Legionella pneumophila : Inleidende begrippen. Een verhaal met of zonder einde? Rudy Calders Verantw. Labo microbiologie, zwembadhygiëne, grootkeukenhygiëne 1

2 Fysische karakteristieken: Type: Grootte: Geometrie Sporen: Optimale groei: ph (opt. Groei): ph-gebied: Optimale groei-t: Legionella-Soort: Gram-negatief, aëroob 2-20 µm Staafje met flagel Geen Fe, cysteïne C 39 soorten met L. pneumophila (14 serotypes) 2

3 GROEI en AFSTERVEN: 0 en 25 C : GEEN GROEI/AFSTERVING 25 tot 50 C: GROEI!! 50 tot 60 C: LICHT AFSTERVEN 60 C: afsterven in 20 min 65 C: afsterven in 10 min 70 C: afsterven in 5 min 3

4 Voorkomen: Water, lucht, bodem Oppervlaktewater, drinkwater, proceswater, koelwater, Hoe: Vrijlevend Niet-vrijlevend: Amoeben Biofilm!! Anorganisch/organisch vuil 4

5 5

6 6

7 7

8 AANDACHTSPUNTEN EN VRAAGTEKENS I: Zuivering naar drinkwater nog meer optimaliseren? AOC verminderen? Meer onderhoudsspoelingen net? Uitbreiden hygiënehandelingen bij calamiteiten? KOST? HAALBAAR? ZINVOL of ZINLOOS? Goede richtlijnen gebruik materialen! 8

9 Pathogeniciteit: Type: Ziektebeeld: Incubatieperiode: Duur ziekte: Infectueze dosis: Mechanisme: Facultatieve intracellulaire parasiet Veteranenziekte, Pontiac fever 3 tot 10 dagen Van 3, 21 dagen,..???? 10 5 kve/l kve/l vermenigvuldiging in alveolaire macrophagen en monocyten. Bacterie profileert in vacuole, afkomstig van ER en produceert proteolytische enzymen, phospholipase, nuclease 9

10 Epidemiologie: Attack-rate: Gevallen per jaar (Vl) Dodelijke legionelloses Type: 5% Ongeveer % Niet overdraagbaar, aerosol 10

11 Aantal legionellosen Bron: APSG, gegevens voor Vlaanderen. 11

12 Salmonella Campylob M.pneu Cryptosp. Giardia Rotavirus Hepatitis A Legionella Bron: WIV, gegevens voor Vlaanderen,

13 AANDACHTSPUNTEN EN VRAAGTEKENS II: Overal tegenwoordig, zeer weinig infecties! Het is en blijft opportunist, MAAR die EPIDEMIEËN kan veroorzaken. Hoe meer AANDACHT, Hoe beter DIAGNOSTIEK. Infectie-wijze? Infectieuze dosis? 13

14 Historiek onderzoek en bevindingen: onderzoek warmwatercircuit in verschillende domeinen, waaronder zwembaden, koelwaters, douches ziekenhuizen, bejaardentehuizen, personeelsdouches bedrijven, Methode: NEN 6265/ ISO : telling en serotypering. Detectiegrens: 50 KVE/l 14

15 15

16 Serotypering: L. pneuomphila Serotype 1 L. pneumophila Serotype 2-14 Legionella species: L. longbeachae, L. bozemanii, L. dumoffi, L. gormani, L. jordanis, L. micdadei, L. anisa 16

17 17

18 Andere bepalingsmethoden: PCR DNA: stabiliteit?matrix?dood-levend? Binnen 8 u, 10 ndna/l FISH rrna:stabiliteit?matrix? 6-24u, 1000 cellen/l 18

19 AANDACHTSPUNTEN EN VRAAGTEKENS III: Tijd Uitplaten: Limiet bij veel nevengroei!! DNA-technieken: interpretatie? 19

20 Bevindingen: Zwembaden: (142) Percentage positieve zwembaden: 38- % Ziekenhuizen, bejaardentehuizen, Bedrijfsaccomodaties (personeelsdouches) Percentage positief: % Koeltorens Thuissituatie 20

21 OORZAKEN: T van het water: C omwille van verbrandingsgevaar, kalkneerslag, economische redenen!! Geen mengventiel!! menging van koud en warm niet aan tapkraan!! Na mengventiel: douchekoppen, tapkranen niet onderhouden (elke maand!) dode leidingen of weinig gebruikte leidingen! Geen retour! niet isoleren koudwaterleidingen Enz 21

22 AANDACHTSPUNTEN EN VRAAGTEKENS III: Enorm veel constructiefouten, MAAR elk mengpunt risicopunt! Geen goede richtlijnen Geen aandacht voor intern drinkwaterdistributie (koud en warm) Geen opvolging GMP waterbehandelingstoestellen WATERDESKUNDIGE grote, complexe waterinstallaties??? 22

23 T van het water 60 C, minimaal 55 C Altijd doorstroming vertrek en retour: max. 5 C verschil capaciteit warmwatertoestel: spoelen met water van 60 C of 70 C boilers: goede doorstroming, 2x per jaar onderhoud circulatiepompen: voldoende capaciteit isoleren van koudwaterleidingen: koud water onder de 20 C houden. Regelmatig T-controles uitvoeren onderhoud kraantoppen, douchekoppen mengventielen zo dicht mogelijk tegen tappunt brandslangen regelmatig spoelen 23

24 AANDACHTSPUNTEN EN VRAAGTEKENS IV: Bestaande installaties, biofilm, verkeerd materiaal, verkeerde constructie,.. KOMPLETE AFBRAAK?? Gans systeem aanpakken, geen delen!! Koud water levert continu aanvoer. Mengpunten? Opwarming? Koeltorens: zeer complexe materie, veel micro-organismen, behandeling? AOX?THM? Beheersplan 1 jaar?? 24

25 DESINFECTIEMETHODEN: fysische behandeling Nanofiltratie UV termische desinfectie 25 min op 60 C 5 min op 70 C chemische desinfectie Discontinu Continu HOCl, ClO 2, H 2 O 2, O 3, stoom en H 2 O 2, Cu/Ag-ionisatie, zoutelectrolyse 25

26 AANDACHTSPUNTEN EN VRAAGTEKENS V: Schade warmwatercircuit!! NIET alle materialen, alle mogelijkheden qua desinfectie. Desinfectie koud water? Resistentie? Geen voorwaarden gebruik apparaten continue desinfectie: Meetbaar? Bijkomende analyses? Bedrijfszeker? Wetgever over chemische desinfectiemethoden? 26

27 BESLUIT: Vraag naar Wetenschappelijk Onderzoek Vraag naar relevante praktijkgegevens Vraag naar relevante richtlijnen Vraag naar duidelijkheid 27

28 BESLUIT: BEGIN met situatieschets, RISICOANALYSE TOETSING? Kleine installaties: thermisch met automatisering! Grote installaties:???????????? 28