Legionellapreventie door middel van chloordioxide en koper-zilver ionisatie: een ervaringsverslag

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Legionellapreventie door middel van chloordioxide en koper-zilver ionisatie: een ervaringsverslag"

Transcriptie

1 Legionellapreventie door middel van chloordioxide en koper-zilver ionisatie: een ervaringsverslag Katelijne Floré Gent 10/12/2018

2 Naam Voornaam Legionellaceae GN aerobe niet-sporevormende staaf (2-20µm lang en 0,3-0,9 µm dik) Pneumophila en non-pneumophila Beweeglijk Sporen noch cysten vormen Groei: AZ L-cysteine nodig Cultuur is traag

3 Legionellose 90% van de legionella-infecties worden veroorzaakt door de Legionella pneumophila Pontiac fever - Veteranenziekte Verspreiding via aerosol Groei ontstaat tussen 25 C en 42 C Stilstaand water, sediment,.. Incubatieperiode 2 tot 19 dagen Mortaliteit tot 30%

4 Diagnostiek Antigentest: Snel, goedkoop, op urine Enkel serotype 1 Sensitiviteit: PF 100% gemist LD 42% gemist obv Agtest Cultuur: BAL PCR: Traag Goede sensitiviteit BAL Diep staal nodig vals neg Duur, geen TB

5 Risicofactoren voor legionellose Kalkaanslag Sanitaire uitrusting Roest Materiaal & structuur netwerk Temperatuur Stilstaand water

6 Surveillance Verplichte aangifte Legionella_setting NOS overleden_nos HOTH (healthcare- other) overleden_hoth totaal meldingen legionella (B+W)

7 ECDC data 2016

8 Stijgende trend van LD: Verbeterde surveillance Verouderende populatie Reizen klimaatsverandering ECDC data 2016

9 Waterleiding zo kort mogelijk Vermijd stilstaand water: ringleidingen Geen dode eindpunten Geen back-flow As built plannen opvragen! Preventie 1CFU Attaches to Multiplies Develops slime Spreads surface protection

10 Temperatuursbeheersing Temperatuur ( C) Staat 70 tot 80 C Totale doding van Legionella Gemeten T aan tappunt zelf, stuk lager dan T 66 C Legionella sterft binnen 2 minuten ingesteld in boiler! 60 C Legionella sterft binnen 32 minuten 55 C Legionella sterft binnen 5 tot 6 uur 50 C Legionella kan overleven maar vermenigvuldigt zich niet 35 tot 46 C Ideale temperatuur voor Legionella om zich te vermenigvuldigen 20 tot 50 C Legionella is in staat om te groeien 20 tot 55 C Langzame vermeerdering aangetoond

11 Wettelijk kader Legionella besluit: Vlaams decreet 09/02/2007 ter preventie van veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen ARAB Sanitaire installaties indelen in risicogroepen: hoog-risico inrichtingen: gericht op behandeling van pt, zorg en huisvesting van gevoelige personen. Matig-risico: collectieve warmwatervoorzieningen Niet-sanitaire installaties: tandheelkundige units, koeltorens,.. Codex welzijn op het werk H3 gewijd aan biologische agentia. Geen specifieke ontwerpeisen, bescherming van de werknemer

12 Wettelijk installatie-eisen Wettelijk kader

13 Wettelijk kader: niveau van waakzaamheid Niveau van waakzaamheid: 30% of meer van de stalen > 1000 KVE/L overschrijden Niveau verhoogde waakzaamheid: 30% of meer van de stalen > KVE/L overschrijden

14 Wettelijk kader: niveau van melding

15 Wettelijk kader Voornaamste wijzigingen (vervolg): Beheersplan en risicoanalyse verplicht voor alle inrichtingen en aerosolvormende installaties BBT: Best beschikbare technieken studie rond structurele en functionele preventiemaatregelen Fiches voor exploitanten Nieuwe sanitaire installaties* Door toezicht Volksgezondheid erkende methoden, raadpleegbaar in WAC ** Staalname plicht Meldingsplicht Toezicht door burgemeester werd geschrapt Agentschap Zorg en gezondheid

16 Wettelijk kader Preventieve beheersmaatregelen Temperatuurbeheersing boiler 55 C Standaardbeheersmaatregel: koud water <25 C en warm water >60 C bij vertrek Goed circulatie noodzakelijk Alternatieve desinfectie methode Goedkeuring nodig ministerieel besluit: Newtec (vroeger Ecodis): publicatie BS 23/07/2008 vervangen door Aqualitybox (chloorradicalen zorgen voor afdoding legionella) Grundfos Oxiperm Pro: publicatie BS 22/04/2011 Chloordioxide HollandWater Bifipro: publicatie BS 10/11/2014 Koper Zilver ionisatie

17 Naam Voornaam BBT Thermische desinfectie Chemische desinfectie: chloor, chloodioxide, In NL niet toegestaan Poortwachters: UF, UV,.. Koper - en zilverionisatie

18 Situatie 2014 Voldoen aan de wettelijke normen cfr staalnames Nooit problemen gehad in verleden In VG geen nosocomiale legionella, enkel niet-nosocomiale gevallen en transfers uit RVT/WZC Periodiek T boiler verhogen Geen actief spoelplan Oxiperm installatie 2012: chemische desinfectie om stookkosten te beperken Aanwezigheid van waterbeheersplan opgesplitst in 2 delen: legionella en totaal kiemgetal

19 Casus 1 Verzwakte pt Infectie opgelopen in B-Blok Ringleiding Nieuwe leiding: 3j oud!

20

21

22

23 Staalname en opvolging 1 minuut flushen Temp meting Colorimetrische meting van chloordioxine meten aan hand van spectrofotometrie Meting uitvoeren voor en na flush, geeft een indicatie over gebruik van tappunt of correct spoelen (bijv 0,05 0,22)

24 PCR Luminantie en T

25

26

27 Legionella PCR Gesloten systeem Voordeel: snelheid! Dezelfde werkdag is het resultaat gekend. Nadeel: Geen onderscheid tussen levend en dood + duur! Geen correlatie tussen CFU - GU PCR is niet erkend daarom wettelijk verplichte stalen verder naar extern labo. Afname in steriele recipiënten 1L voorzien van 20mg/L natriumthiosulfaat (inactivator van jood en chloor).

28 Water analyse compendium Alle details van bodems, incubatieduur, inoculatie e.d. staan beschreven in de WAC procedure (VITO) Nieuwe versie nov 2018 Ministeriële goedkeuring jan 2016 PCR erkend als tool om te screenen PCR volgens ISO/TS 12869: Staal filteren DNA extraheren en opzuiveren Virulentiegen mip

29 QPCR Dubbel volume bemonsteren Positieve stalen (>LQqPCR) en bij inhibitie overgaan tot cultuur + resultaat cultuur antwoorden Negatieve stalen stop Geen lineair verband tussen GU en CFU

30 Actieplan obv qpcr GU/L: geen acties >15000 en GU/L: Oxiperm waarde meting OK: spoelen Oxiperm waarde meting NOK: spoelen + bijsturen Oxiperm <72h Niet mogelijk <72h: stop Oxiperm, T verhogen + spoelen Tappunt opnieuw meten bij de volgende PCR routine meting

31 Actieplan obv qpcr >25000GU/l aerosol producerende toestellen in betrokken zone stop gebruik (douche, massagebaden) Oxiperm waarde meting OK: spoelen Oxiperm waarde meting NOK: spoelen + bijsturen Oxiperm <72h Niet mogelijk <72h: stop Oxiperm, T verhogen + spoelen staalafname binnen 72 uur na interventie

32 Casus 2 Sterk verzwakte pt Opnieuw infectie opgelopen in B-Blok Ringleiding

33

34 Fout vastgesteld injectiepomp Oxiperm Bovengrens en ondergrens alarm ingesteld

35

36 Oxiperm Chloordioxide goed oplosbaar in koud water

37

38

39

40

41 Beschouwingen Oxiperm Cultuur vals gevoel van veiligheid Opstart Oxiperm niet vlekkeloos verlopen Oxiperm: goede resultaten voor koud water* Chloordioxide concentratie goede indicator Target waarden 0,5-0,7 mg/l Zhang geurhinder Wat met warm water? Systematisch lagere waarden PCR legionella heeft wel degelijk een plaats nauwgezette opvolging van het probleem Bewustwording van probleem: grotere alertheid bij de artsen Nauw overleg (maandelijks) met T.D. deur geopend naar (ver)bouwen Open cultuur van meldingen bij problemen *Z Zhang et al. Safety andefficacyof chlorine dioxide forlegionellacontrol in a hospital water system. Infect Control Hosp Epidemiol 2007;28:

42 Z Zhang et al. Safety andefficacyof chlorine dioxide for Legionellacontrol in a hospitalwater system.. Infect Control Hosp Epidemiol 2007;28: ,75 jaar nodig voor volledige eradicatie Koud water betere resultaten dan warm water Target 0,5-0,7 mg/l Geen overschrijdingen van de drinkwater norm

43 Koper zilver ionisatie voorjaar 2017 Polarisatiestroom en geen electrolyse tussen de elementen Cu++ ionen en Ag+ ionen : 1/10 Koper tast de celmembraan aan en breekt biofilm af door lysis Zilver gaat in celwand en verstoort DNA en vermenigvuldiging van de bact Werkt in op legionella en andere waterkiemen

44 Online monitoring Online monitoren, gericht op correct functioneren eigen login Verwerking van de analyse resultaten Opstellen van rapporten Informeren en overleggen met de betrokkene

45 Installatie achter de ontharder plaatsen : alle ionen weggewassen worden Drinkwater normen: Cu µg/L Belgische wetgeving Ag+ 100µg/L WHO Dosering door systeem: CU++ 400µg/l AG+ 40µg/L

46 Koper-zilver ionisatie Robuust Brengt rust in de organisatie: geen incidenten meer gehad Invloed op totaal kiemgetal en legionella: initieel stijging en nadien goede resultaten Installatie zelf zeer compact Geen geurhinder op het water Biofilm aanpakken Ecologisch: minder spoelen en geen thermische desinfectie meer

47 Silco sensor - Analyse aanwezigheid Cu & Ag in waterstalen - In line metingen van ringleiding of tappunten - Snelle resultaten (5 ) - Aanwezigheid van Cu & Ag levert indirect resultaat voor legionella vrije leidingen - Interne controle mogelijk van tappunten - Herevaluatie van de risico analyse legionella beheersplan - Adhoc controle bij problemen en directe resultaten - Kennis en ontwikkeling intern bij Holland Water - Gepatenteerde meet en regeltechniek - Complexe methodolgie in analyse programma.

48 Naam Voornaam

49

50 Legionella beheersing is teamwork

Legionella: overzicht 2000-2008. Legionella pneumophila. Legionella pneumophila

Legionella: overzicht 2000-2008. Legionella pneumophila. Legionella pneumophila Legionella: overzicht 2000-2008 Rudy Calders Verantw. Labo microbiologie, zwembadhygiëne, grootkeukenhygiëne PIH Antwerpen 140 120 122 100 80 60 59 58 40 43 43 41 50 32 27 29 20 7 6 14 0 '96 '97 '98 '99

Nadere informatie

Preventie van legionellose in hoogrisico-instellingen

Preventie van legionellose in hoogrisico-instellingen Preventie van legionellose in hoogrisico-instellingen Regionaal Platform voor Ziekenhuishygiëne Regio Antwerpen Werkgroepleden: F. Van Laer (UZA, Edegem) G. Oris (AZ St. Dimpna, Geel) H. Jansens (UZA,

Nadere informatie

Legionellabeheersing OP WIE IS HET LEGIONELLABESLUIT VAN TOEPASSING

Legionellabeheersing OP WIE IS HET LEGIONELLABESLUIT VAN TOEPASSING Legionellabeheersing In de meeste publiek toegankelijke instellingen zoals sporthallen, RVTʼs, en ziekenhuizen, maar evenzeer in de niet publiek sector (bedrijven/industrie) vormen de over het algemeen

Nadere informatie

Preventie van Legionella in sanitaire installaties: nog steeds een zorgenkind!

Preventie van Legionella in sanitaire installaties: nog steeds een zorgenkind! Preventie van Legionella in sanitaire installaties: nog steeds een zorgenkind! Ir. K. De Cuyper Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het bouwbedrijf WTCB Inhoud 1. Inleiding: de veteranenziekte en

Nadere informatie

Legionella onder controle

Legionella onder controle Uw installatie verdient een vakman Legionella onder controle Volgens Legionellabesluit Vlaamse Regering dd. 22/11/2002 Groothandel Sanitair & Verwarming service prijs kwaliteit stock service brugge - oudenburg

Nadere informatie

Alternatieve Technieken Legionellapreventie

Alternatieve Technieken Legionellapreventie Alternatieve Technieken Legionellapreventie 1 Programma Dagdeel 1 Inleiding en mag ik me even voorstellen? Wanneer welke techniek toepassen? Algemene wetgeving Legionellapreventie Drinkwaterbesluit (nieuw)

Nadere informatie

Legionella pneumophila : Inleidende begrippen. Een verhaal met of zonder einde?

Legionella pneumophila : Inleidende begrippen. Een verhaal met of zonder einde? Legionella pneumophila : Inleidende begrippen. Een verhaal met of zonder einde? Rudy Calders Verantw. Labo microbiologie, zwembadhygiëne, grootkeukenhygiëne 1 Fysische karakteristieken: Type: Grootte:

Nadere informatie

Beheer en Onderhoud Legionella. Richard Peet

Beheer en Onderhoud Legionella. Richard Peet Beheer en Onderhoud Legionella Richard Peet 1 Programma Relatie tussen Legionella en Beheer en onderhoud Inspectierichtlijn en ILen T Wateropleidingen 2 Legionella Aangetoond 1976, bijeenkomst Legionairs

Nadere informatie

Legionella beheer noodzakelijk kwaad of zakelijke noodzaak? Leo de Zeeuw. 14 april 2016

Legionella beheer noodzakelijk kwaad of zakelijke noodzaak? Leo de Zeeuw. 14 april 2016 Legionella beheer noodzakelijk kwaad of zakelijke noodzaak? Leo de Zeeuw 14 april 2016 Sauna Ridderkerk dicht na nieuwe Legionella. Dood sauna-bezoeker leidt niet tot veel onrust. Dode door Legionella

Nadere informatie

Regionaal Platform Ziekenhuishygiëne Regio Antwerpen. Preventie van legionellose in gezondheidsinstellingen

Regionaal Platform Ziekenhuishygiëne Regio Antwerpen. Preventie van legionellose in gezondheidsinstellingen Regionaal Platform Ziekenhuishygiëne Regio Antwerpen Preventie van legionellose in gezondheidsinstellingen Datum 2008 Versie 3 Pg 1/6 Status Consensus Herziening op 2013 Auteurs Dhr. Frank Van Laer (UZA,

Nadere informatie

LEGIONELLA REGELGEVING

LEGIONELLA REGELGEVING LEGIONELLA REGELGEVING Besluit van de Vlaamse regering dd 22 november 2002 betreffende de primaire preventie van de veteranenziekte in voor het publiek toegankelijke plaatsen 1 Waar het om draait: DE VETERANENZIEKTE

Nadere informatie

9/11/2016. Inhoudsopgave. Wat is legionella pneumophila? 2.4 Opmaken van een legionella beheersplan. Kristel Vanorbeek

9/11/2016. Inhoudsopgave. Wat is legionella pneumophila? 2.4 Opmaken van een legionella beheersplan. Kristel Vanorbeek 2.4 Opmaken van een legionella beheersplan Kristel Vanorbeek Inhoudsopgave 1. Wat is legionella pneumophila? 2. Risico s 3. Hoe kan je besmet geraken? 4. Groeibevorderende omstandigheden 5. Besmetting

Nadere informatie

Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit

Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit VSK 2012: 7 februari 2012 De zorg voor de kwaliteit van drinkwater Legionellapreventie Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit Will Scheffer Het nieuwe Drinkwaterbesluit vraagt om een strakke regie van de

Nadere informatie

Legionellabestrijding in koeltorens Marktonderzoek naar chemicaliënvrije desinfectie Pieter Mensink Projectleider/adviseur bij DWA Eigenaar InstAct installatiemanagement Inhoud Chemicaliënvrij? Legionellabeheer,

Nadere informatie

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een

Nadere informatie

G.04 Legionella beheersplan.

G.04 Legionella beheersplan. G.04 Legionella beheersplan. Protocol als bedoeld in artikel 9 lid 2 van het Huishoudelijk Reglement van de Tielse Watersportvereniging De Waal. Risicoanalyse & beheersplan legionella In de Drinkwater

Nadere informatie

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water Onderwerpen Wat weten we van Legionella Meldingen Legionellose Bronopsporing patiënten Besmettingen leidingwater Praktijk 18 jaar

Nadere informatie

Desinfectie van drinkwater in de verzorgingssector

Desinfectie van drinkwater in de verzorgingssector Hans Leen, Product Manager Desinfectie van drinkwater in de verzorgingssector Legionella Bacterie aanwezig in drinkwater Wanneer het aantal kolonievormende eenheden (KVE) de drempelwaarde in het drinkwater

Nadere informatie

A 13 Legionella. Preventiemaatregelen ter voorkoming van legionellose. 29-3-2016 Preventiedienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel

A 13 Legionella. Preventiemaatregelen ter voorkoming van legionellose. 29-3-2016 Preventiedienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel A 13 Legionella Preventiemaatregelen ter voorkoming van legionellose 29-3-2016 Preventiedienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel 1. Standaardmaatregelen en adviezen TER VOORKOMING VAN LEGIONELLAGROEI

Nadere informatie

Checklist risico-inventarisatie Legionella

Checklist risico-inventarisatie Legionella Checklist risico-inventarisatie Legionella Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting

Nadere informatie

In BRL6010 is een Model risicoanalyse en beheersplan Legionellapreventie Leidingwaterinstallatie bijgevoegd en verplicht gesteld.

In BRL6010 is een Model risicoanalyse en beheersplan Legionellapreventie Leidingwaterinstallatie bijgevoegd en verplicht gesteld. Proefexamen RL 6010 Legionellapreventie advies 1 Is de volgende stelling juist? In RL6010 is een Model risicoanalyse en beheersplan Legionellapreventie Leidingwaterinstallatie bijgevoegd en verplicht gesteld.

Nadere informatie

23822 MONITEUR BELGE 04.05.2007 BELGISCH STAATSBLAD

23822 MONITEUR BELGE 04.05.2007 BELGISCH STAATSBLAD 23822 MONITEUR BELGE 04.05.2007 BELGISCH STAATSBLAD VLAAMSE OVERHEID N. 2007 1790 [C 2007/35393] 9 FEBRUARI 2007. Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek

Nadere informatie

Inleiding. Checklist risico-inventarisatie Legionella

Inleiding. Checklist risico-inventarisatie Legionella Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting te voorkomen. Legionella

Nadere informatie

Legionella verschil tussen theorie en praktijk

Legionella verschil tussen theorie en praktijk Legionella verschil tussen theorie en praktijk NVvA-Congres 2016 Kurhaus - Scheveningen Mascha van Hofweegen Praktijk -1 Wij hebben ons Legionella-beheersplan extern laten controleren. Zij hebben dit goedgekeurd

Nadere informatie

WATERKWALITEIT IN DE ZORGSECTOR

WATERKWALITEIT IN DE ZORGSECTOR WATERKWALITEIT IN DE ZORGSECTOR Technische Analyse Opbouw /inplanting Minimale vereisten zijn hydraulisch plan van de sanitaire installatie en inplantingen van de toestellen Materiaalkeuze van de leidingen/boilers/buffervaten

Nadere informatie

STANDAARDMAATREGELEN EN ADVIEZEN TER VOORKOMING VAN LEGIONELLAGROEI IN EENVOUDIGE WATERVOORZIENINGSYSTEMEN

STANDAARDMAATREGELEN EN ADVIEZEN TER VOORKOMING VAN LEGIONELLAGROEI IN EENVOUDIGE WATERVOORZIENINGSYSTEMEN GEMEENSCHAPPELIJKE PREVENTIEDIENST PREVENTIEMAATREGELEN LEGIONELLA STANDAARDMAATREGELEN EN ADVIEZEN TER VOORKOMING VAN LEGIONELLAGROEI IN EENVOUDIGE WATERVOORZIENINGSYSTEMEN Eliminatie van risicofactoren

Nadere informatie

STUDIEDAG WATERBEHANDELING

STUDIEDAG WATERBEHANDELING STUDIEDAG WATERBEHANDELING Wetgeving drinkwater Luc Mouton Senior Projectleider TMVW 1 Programma 1. Water bestemd voor menselijke consumptie 2. Eigen waterwinningsinstallatie 3. FAVV 4. Beveiliging van

Nadere informatie

De waterleiding. De waterleiding. Legionella. Wilco van der Lugt. Wilco van der Lugt. inhoud

De waterleiding. De waterleiding. Legionella. Wilco van der Lugt. Wilco van der Lugt. inhoud De waterleiding De waterleiding Legionella Wilco van der Lugt Wilco van der Lugt Installateur BRL 6010, gecertificeerd IntegraalAdviseur Vastgoed (onderhoud), gecertificeerd Monsternemer legionella, gecertificeerd

Nadere informatie

HET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS

HET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS / legionellabeheersplan HET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS Wat moet er zeker instaan? Een leidraad* / versie mei 2014 * Dit document heeft als doel een oplijsting te maken van de onderdelen die

Nadere informatie

Het legionellabeheersplan: Wat moet er zeker instaan? 1. Een leidraad. Versie 10 januari 2011

Het legionellabeheersplan: Wat moet er zeker instaan? 1. Een leidraad. Versie 10 januari 2011 L E Het legionellabeheersplan: Wat moet er zeker instaan? 1 Een leidraad Versie 10 januari 2011 G I O N E L L A 1 Dit document heeft als doel een oplijsting te maken van de onderdelen die zeker aan bod

Nadere informatie

LEGIONELLAPREVENTIE. Oeds Kuipers Directeur Kuipers Drinkwater Security B.V.

LEGIONELLAPREVENTIE. Oeds Kuipers Directeur Kuipers Drinkwater Security B.V. Oeds Kuipers Directeur Kuipers Drinkwater Security B.V. Landelijk discussie over het verlagen van de Warmtapwater temperatuur! WAAROM? Lager ernergieverbruik Minder CO2 uitstoot Minder kalkafzetting in

Nadere informatie

Legionellabeheer. Een praktische aanpak

Legionellabeheer. Een praktische aanpak Legionellabeheer Een praktische aanpak Savoro = samenwerking tussen Probis en Profex Bouwadviseur en studiebureau voor zorg, welzijn en overheid Bouwadvies van idee tot realisatie Strategie en toekomst

Nadere informatie

Werkinstructies Thermische Desinfectie n.a.v. normoverschrijdingen Legionella

Werkinstructies Thermische Desinfectie n.a.v. normoverschrijdingen Legionella Werkinstructies Thermische Desinfectie n.a.v. normoverschrijdingen Legionella Bureau de Wit December 2013 Bureau de Wit 2013 1 Inhoudsopgave 1 Werkinstructies thermische desinfectie... 3 1.1 Plan van aanpak...

Nadere informatie

Keuzes en consequenties bij legionellapreventie en koeltorens. Robert van der Lande

Keuzes en consequenties bij legionellapreventie en koeltorens. Robert van der Lande Keuzes en consequenties bij legionellapreventie en koeltorens Robert van der Lande Eigenschappen Legionellabacterie Wat Komt natuurlijk voor in water 34 soorten waarvan 20 ziekteverwekkend zijn Groei Stagnerend

Nadere informatie

Duurzaam Legionella Beheer in Koeltorens. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, koers Noord

Duurzaam Legionella Beheer in Koeltorens. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, koers Noord Duurzaam Legionella Beheer in Koeltorens Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door SNN, koers Noord Projectgegevens 1. Titel: Duurzaam Legionella beheer in koeltorens 2. Doelstelling: Het duurzaam en

Nadere informatie

Hoofdstuk I. Definities

Hoofdstuk I. Definities I.3.Z. BVR Legionella 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 9 februari 2007 (BS 4 mei 2007) betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen 1 Hoofdstuk I. Definities Artikel

Nadere informatie

Natte koeltorens en legionella

Natte koeltorens en legionella Natte koeltorens en legionella Is het nu goed geregeld met toezicht en handhaving? DCMR Milieudienst Rijnmond - Yvonne Jansen 4 december 2014 DCMR Milieudienst Rijnmond De gezamenlijke omgevingsdienst

Nadere informatie

Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs vzw Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL

Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs vzw Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs vzw Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL VSKO/Dienst Beleidscoördinatie/04.13 Brussel, 22 november 2004 MEDEDELING 1 VOORKOMEN VAN DE VETERANENZIEKTE OF LEGIONELLOSE

Nadere informatie

Legionella preventie op het werk.

Legionella preventie op het werk. Legionella preventie op het werk. Nathalie Hoef Medisch milieudeskundige Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Afdeling Toezicht Volksgezondheid West-Vlaanderen

Nadere informatie

De epidemiologie van Legionellose

De epidemiologie van Legionellose De epidemiologie van Legionellose Het nut van Osiris voor surveillance en onderzoek Petra Brandsema Centrum Epidemiologie en Surveillance, CIB, RIVM. De epidemiologie van Legionellose 12 mei 2014 2 Aantal

Nadere informatie

Legionella, uw zorg?!

Legionella, uw zorg?! Legionella, uw zorg?! Toezicht en handhaving op legionellapreventie Hans de Vries Projectleider Legionella Inhoud van de presentatie - Afbakening van het onderwerp - Wettelijke plicht eigenaar/exploitant

Nadere informatie

Markstreamers in de warm wateraansluiting van de mengkranen

Markstreamers in de warm wateraansluiting van de mengkranen GAWALO Markstreamer System & Markshower System (gepatenteerd) Legionella-veilig beheer van drinkwaterleidingnet Anjo Kater Product Manager 1 Inhoud: Motivatie Legionella beheer van drinkwaterleidingnet

Nadere informatie

Wet- en regelgeving (alternatieve) Legionella beheerstechnieken voor leidingwaterinstallaties

Wet- en regelgeving (alternatieve) Legionella beheerstechnieken voor leidingwaterinstallaties ISSO-congres Alternatieve technieken tegen legionella Wet- en regelgeving (alternatieve) Legionella beheerstechnieken voor leidingwaterinstallaties Mr. Wilfred Reinhold, Minisiterie van Infrastructuur

Nadere informatie

Belang van goed water

Belang van goed water Belang van goed water Dr Guillaume Counotte Wat is goed water? Smakelijk Beschikbaar Niet schadelijk voor dieren Niet schadelijk voor producten (ei, vlees) 1 Waterbehoefte Normale omstandigheden: 1,6-2

Nadere informatie

Keuzes en consequenties koeltorens en legionellapreventie

Keuzes en consequenties koeltorens en legionellapreventie Keuzes en consequenties koeltorens en legionellapreventie Robert van der Lande 2 TVVL Zuid-Holland & Zeeland 1 LEGIONELLA BACTERIE groot deel fysisch Wat Komt natuurlijk voor in water 34 soorten waarvan

Nadere informatie

DOUCHE AUTOMATISERING WEB-BASED TAPWATER & LEGIONELLA PREVENTIE SYSTEEM

DOUCHE AUTOMATISERING WEB-BASED TAPWATER & LEGIONELLA PREVENTIE SYSTEEM DOUCHE AUTOMATISERING WEB-BASED TAPWATER & LEGIONELLA PREVENTIE SYSTEEM Webeasy is wereldwijd het eerste bedrijf dat producten en applicaties voor gebouw- en industriële automatisering ontwerpt en aanbiedt

Nadere informatie

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Welzijnsdag 12 november 2012 1 Inhoudsopgave Korte schets wetgeving De risicoanalyse Preventiemaatregelen Rolverdeling in

Nadere informatie

Titel: protocol legionellabeheer

Titel: protocol legionellabeheer Protocol: legionellabeheer. Zorgcentrum Sint Franciscus heeft samen met woonstichting Leystromen afspraken gemaakt betreffende het legionellabeheer binnen de nieuwbouw (GW, ZA en algemene ruimtes) en de

Nadere informatie

LEGIONELLA IN KOELWATER, PREVENTIE EN DETECTIEMETHODEN. Erik Smet

LEGIONELLA IN KOELWATER, PREVENTIE EN DETECTIEMETHODEN. Erik Smet LEGIONELLA IN KOELWATER, PREVENTIE EN DETECTIEMETHODEN Cursus proceswater KVIV Genootschap Milieutechnologie Berchem 18 november 2008 Erik Smet TREVI nv Dulle-Grietlaan 17/1 B-9050 Gentbrugge Tel. +32

Nadere informatie

Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief

Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief 1 Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief Frank Oesterholt KWR Watercycle Research Institute 2 Legionella algemeen Toename aantal legionellosegevallen Aantal geregistreerde gevallen

Nadere informatie

Legionella Preventie. Antwoord op de meest gestelde vragen. ing. Irene van Veelen ISSO projectcoördinator Water&Gas

Legionella Preventie. Antwoord op de meest gestelde vragen. ing. Irene van Veelen ISSO projectcoördinator Water&Gas Legionella Preventie Antwoord op de meest gestelde vragen ing. Irene van Veelen ISSO projectcoördinator Water&Gas www.legionellavraagbaak.nl: Wie is bevoegd om keerkleppen te controleren? Wie is verantwoordelijk

Nadere informatie

Legionella voorkomen! in kleine, niet-prioritaire installaties. Ing. Andy van Oijen Trainingsmanager

Legionella voorkomen! in kleine, niet-prioritaire installaties. Ing. Andy van Oijen Trainingsmanager Legionella voorkomen! in kleine, niet-prioritaire installaties Ing. Andy van Oijen Trainingsmanager 2 Vernevelende tappunten Legionella is alleen ziekteverwekkend als ze in aërosolen voorkomen (kleine

Nadere informatie

Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig

Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig Versteegh, A. ; Brandsema, P. ; Aa, M. van der ; Dik, H. H2O : tijdschrift voor watervoorziening en afvalwaterbehandeling 40(2007)17 p 10-12 Dekker

Nadere informatie

Voor meldingen kunt u het formulier downloaden, invullen en opsturen naar de inspectie in uw regio.

Voor meldingen kunt u het formulier downloaden, invullen en opsturen naar de inspectie in uw regio. Legionella is een bacterie die de veteranenziekte kan veroorzaken. De ziekteverschijnselen kunnen variëren van een fikse verkoudheid tot een flinke griep met longontsteking. Infectie vindt plaats door

Nadere informatie

On-line bewaking van Cu en Ag concentraties met de Silco sensor

On-line bewaking van Cu en Ag concentraties met de Silco sensor On-line bewaking van Cu en Ag concentraties met de Silco sensor Presentatie: Nikolaj Walraven 2 juni 213 Doelstelling Het (door)ontwikkelen en testen van een sensor Silco sensor genaamd- ten behoeve van:

Nadere informatie

Legionellapreventie. 10 aandachtspunten op een rij Ir. HankWes

Legionellapreventie. 10 aandachtspunten op een rij Ir. HankWes Legionellapreventie 10 aandachtspunten op een rij Ir. HankWes Belang legionellapreventie Officier van justitie eist 18 maanden cel i.v.m. legionellabesmetting 2 Vernevelende tappunten Legionella is alleen

Nadere informatie

BREF en BAT best available technology. Waarom koeltorens LEGIONELLA BACTERIE Wat. Groei

BREF en BAT best available technology. Waarom koeltorens LEGIONELLA BACTERIE Wat. Groei LEGIONELLA BACTERIE Wat Komt natuurlijk voor in water 34 soorten waarvan 20 ziekteverwekkend zijn groot deel fysisch Keuzes en consequenties legionellapreventie en koeltorens Robert van der Lande Groei

Nadere informatie

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels Grijs Water Recuperatie Rik Daneels Water in de stad, vandaag Water in de stad, vandaag Vlaanderen: Waterhuishouding lijkt in orde Maar: Grondwaterreserves onder druk!!! Gezamelijke acties vereist Alternatieve

Nadere informatie

PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412

PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412 PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Versie: januari 2002 Postadres: Postbus 90801 te 2509 LV DEN HAAG Bezoekadres: Anna van Hannoverstraat 4 te DEN

Nadere informatie

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella De overdracht Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella Inhoud: Legionella bacterie Infectieroute Diagnostiek Kweek Urine antigeentesten Serologie

Nadere informatie

ing. Irene van Veelen Symposium 27 juni 2018

ing. Irene van Veelen Symposium 27 juni 2018 K E N N I S I N S T I T U U T V O O R D E I N S T A L L A T I E S E C T O R ing. Irene van Veelen Symposium 27 juni 2018 Inhoud Wat doet ISSO Legionella in het kort Waarom ISSO-publicatie 55.3? Opzet van

Nadere informatie

Altijd en overal veilig douchen

Altijd en overal veilig douchen Altijd en overal veilig douchen Met de SanPro legionellapreventiesystemen van Flamco VEILIG BETROUWBAAR ENERGIEZUINIG EFFICIËNT Het belang van zorgvuldige legionella-preventie Preventie is wettelijk verplicht

Nadere informatie

Beheer en onderhoud van leidingwaterinstallaties

Beheer en onderhoud van leidingwaterinstallaties Beheer en onderhoud van leidingwaterinstallaties Cursusboek Nieuwegein, 2012 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, november 2012 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie

Nadere informatie

Studiedag Legionella - 3 april 2003

Studiedag Legionella - 3 april 2003 Studiedag Legionella - 3 april 2003 Alternatieve desinfectietechnieken voor Legionella: : pro en contra s Jan Gruwez (milieudeskundige Trevi milieuadvies & technologie, Gent) Issued by J. Gruwez - Pagina

Nadere informatie

HET LEGIONELLABEHEERSPLAN

HET LEGIONELLABEHEERSPLAN / legionellabeheersplan HET LEGIONELLABEHEERSPLAN Een leidraad - versie september 2018 Deze folder en andere informatie i.v.m. het Vlaams Legionellabesluit vind je op onze website: https://www.zorg-en-gezondheid.be/legionella

Nadere informatie

SKW BIOSYSTEMS. Anodische oxidatie oftewel Electrodiafragmalyse. Desinfectie door middel van zout en stroom SKW BIOSYSTEMS

SKW BIOSYSTEMS. Anodische oxidatie oftewel Electrodiafragmalyse. Desinfectie door middel van zout en stroom SKW BIOSYSTEMS SKW BIOSYSTEMS Anodische oxidatie oftewel Electrodiafragmalyse Desinfectie door middel van zout en stroom SKW BIOSYSTEMS Gestart in 2009; nu 20 medewerkers. Ons werk: detectie & desinfectie Detectie: monstername

Nadere informatie

Legionella: risicoanalyse beheersing. Kaho Sint-Lieven Campus Himm Hospitaalstraat 123 9100 Sint-Niklaas

Legionella: risicoanalyse beheersing. Kaho Sint-Lieven Campus Himm Hospitaalstraat 123 9100 Sint-Niklaas Legionella: risicoanalyse beheersing Kaho Sint-Lieven Campus Himm Hospitaalstraat 123 9100 Sint-Niklaas Overzicht van mogelijke beheersmaatregelen Benodigdheden Systeemschets Beschrijving installatie Meetapparatuur

Nadere informatie

ISSO Seminar 14 mei 2009

ISSO Seminar 14 mei 2009 ISSO Seminar 14 mei 2009 Legionellaveilig en milieuverantwoord beheren van klimaatinstallaties Parallelsessie Waterbehandeling ter voorkoming van Legionella in Luchtbevochtigingsinstallaties Cumulus is

Nadere informatie

ISSO Seminar 14 mei 2009

ISSO Seminar 14 mei 2009 ISSO Seminar 14 mei 2009 Legionellaveilig en milieuverantwoord beheren van klimaatinstallaties Parallelsessie Waterbehandeling ter voorkoming van Legionella in Luchtbevochtigingsinstallaties Ron Brands,

Nadere informatie

Theorie gedeelte examen bestaande uit meerkeuzevragen. Totaal 40 vragen / 40 punten

Theorie gedeelte examen bestaande uit meerkeuzevragen. Totaal 40 vragen / 40 punten Theorie gedeelte examen bestaande uit meerkeuzevragen. Totaal 40 vragen / 40 1 Eisen van de BRL6010 kent en begrijpt de eisen die de BRL stelt aan een legionella risicoanalyserapport en een legionella

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof

Praktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof Praktische opdracht Biologie Legionella in Mart Praktische-opdracht door een scholier 1659 woorden 22 mei 2001 6,6 22 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Naar aanleiding van het krantenartikel: "Legionella

Nadere informatie

April 2000. Modelbeheersplan Legionella-preventie in leidingwater

April 2000. Modelbeheersplan Legionella-preventie in leidingwater April 2000 Modelbeheersplan Legionella-preventie in leidingwater Inhoud Samenvatting......................................................... 2 1. Inleiding.............................................................

Nadere informatie

Meetprogramma worden opgesteld volgens de Staatscourant 2011 nr. 10842, 27 juni 2011, bijlage 3,

Meetprogramma worden opgesteld volgens de Staatscourant 2011 nr. 10842, 27 juni 2011, bijlage 3, Vraag 19. Is er apparatuur aanwezig (alternatieve techniek) waardoor Legionellabacteriën in voldoende mate worden geëlimineerd en is de omschrijving daarvan opgenomen in de analyse? Beoordeling Ja Er is

Nadere informatie

CASE Thermografie toegepast bij brononderzoek legionella

CASE Thermografie toegepast bij brononderzoek legionella CASE Thermografie toegepast bij brononderzoek legionella 2010002, CalamiteitenSupport gebouw X Document.doc, Versie 1.0 Opdrachtgever Xigna BV Postbus 960 7550 AZ Hengelo Ov Auteur Inspecteur Inhoudsopgaaf

Nadere informatie

Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen DE VLAAMSE REGERING,

Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen DE VLAAMSE REGERING, 3 Vlaamse Regering Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel SWW: theoretische inleiding Kasper Derkinderen CENERGIE DOELSTELLINGEN KENGETALLEN SWW PRODUCTIE SWW: PRINCIPES METHODEN VERDELING SWW AFGIFTE SWW

Nadere informatie

Controleresultaten Legionellapreventie Cluster 1: zwembaden en sauna's. Datum 25 september 2009 Status Definitief

Controleresultaten Legionellapreventie Cluster 1: zwembaden en sauna's. Datum 25 september 2009 Status Definitief Controleresultaten Legionellapreventie 2009 Cluster 1: zwembaden en sauna's Datum 25 september 2009 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig water Rijnstraat

Nadere informatie

L E G I O N E L L A P R E V E N T I E B IJ P U B L I E K S E V E N E M E N T E N

L E G I O N E L L A P R E V E N T I E B IJ P U B L I E K S E V E N E M E N T E N L E G I O N E L L A P R E V E N T I E B IJ P U B L I E K S E V E N E M E N T E N O K T O B E R 2 0 0 4 Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Postbus 2200 1000 CE Amsterdam tel: 020 555 54 15 fax: 020

Nadere informatie

DOSSIER LEGIONELLA. sector niet gekend. Het gevolg laat zich raden, vele jeugdverblijfcentra zijn bewust of onbewust niet in regel.

DOSSIER LEGIONELLA. sector niet gekend. Het gevolg laat zich raden, vele jeugdverblijfcentra zijn bewust of onbewust niet in regel. DOSSIER LEGIONELLA In het vorige HuisWerkdossier rond warmwaterproductie lag de focus vooral op de installatie. Daar werd de vraag beantwoord hoe je op een korte termijn veel warm water produceert zonder

Nadere informatie

Resultaten van de monitoring voor vogelgriep in 2014

Resultaten van de monitoring voor vogelgriep in 2014 Resultaten van de monitoring voor vogelgriep in 2014 Actieve monitoring bij wilde vogels In 2014 werden bij de actieve monitoring 3.036 wilde vogels op de aanwezigheid van vogelgriep onderzocht. Net als

Nadere informatie

Surveillance van legionellose in een universitair ziekenhuis tussen 1984 en 2013

Surveillance van legionellose in een universitair ziekenhuis tussen 1984 en 2013 Surveillance van legionellose in een universitair ziekenhuis tussen 1984 en 2013 Frank Van Laer 1, Hilde Jansens 2, Emiel Goovaerts 2 Samenvatting Tussen 1984 en 2013 werd in het Universitair Ziekenhuis

Nadere informatie

Legionella pneumophila (veteranenziekte)

Legionella pneumophila (veteranenziekte) Legionella pneumophila (veteranenziekte) Inleiding De legionella-uitbraak in 1999 op de bloemententoonstelling in Bovenkarspel was voor de overheid aanleiding om maatregelen te nemen om een nieuwe uitbraak

Nadere informatie

Opvolging Legionellabeheersplan. Stedelijk zwembad Parklaan 117 9100 Sint-Niklaas

Opvolging Legionellabeheersplan. Stedelijk zwembad Parklaan 117 9100 Sint-Niklaas Opvolging Legionellabeheersplan Stedelijk zwembad Parklaan 117 9100 Sint-Niklaas opgemaakt december 2013 Inhoudsopgave 1. ADMINISTRATIEVE GEGEVENS... 4 1.1 Opdrachtgever... 4 1.1.1 De inrichting...4 1.1.2

Nadere informatie

Praktijkervaringen bij Dow Terneuzen. Themamiddag Ervaringen met legionella in koel- en proceswater 27 juni 2018

Praktijkervaringen bij Dow Terneuzen. Themamiddag Ervaringen met legionella in koel- en proceswater 27 juni 2018 Praktijkervaringen bij Dow Terneuzen Themamiddag Ervaringen met legionella in koel- en proceswater 27 juni 2018 Inhoud Dow Terneuzen Water op de Dow-site Watersystemen met Legionella monitoring Interne

Nadere informatie

W.G. (Walter) van der Schee. Technisch Advies en Ontwikkeling. Amersfoort. Even voorstellen. Vriendelijk verzoek. Inhoud

W.G. (Walter) van der Schee. Technisch Advies en Ontwikkeling. Amersfoort. Even voorstellen. Vriendelijk verzoek. Inhoud 29 februari 2012 2 Even voorstellen W.G. (Walter) van der Schee Legionellapreventie in leidingwaterinstallaties Amersfoort 29 februari 2012 3 29 februari 2012 4 Vriendelijk verzoek Inhoud Legionellapreventie

Nadere informatie

Modelbeheersplan legionellapreventie in leidingwater

Modelbeheersplan legionellapreventie in leidingwater Modelbeheersplan legionellapreventie in leidingwater Inhoud Samenvatting 1. Inleiding............................................................. 3 1.1 Legionella bacteriën....................................................

Nadere informatie

Legionella Pneumophila: Desinfectie van sanitaire installaties door spoeling op hoge temperatuur: Techniek: Pulserend spoelen.

Legionella Pneumophila: Desinfectie van sanitaire installaties door spoeling op hoge temperatuur: Techniek: Pulserend spoelen. Legionella Pneumophila: Desinfectie van sanitaire installaties door spoeling op hoge temperatuur: Inleiding: Techniek: Pulserend spoelen. De legionellabacterie blijft met de regelmaat van een klok het

Nadere informatie

NEN1006 rapportage Inspectie Drinkwaterveiligheid

NEN1006 rapportage Inspectie Drinkwaterveiligheid NEN1006 rapportage Inspectie Drinkwaterveiligheid Locatienaam Adres Plaats Datum Opdrachtgever Inhoudsopgave 1. Achtergrondinformatie over deze NEN1006 rapportage................................... 4 2.

Nadere informatie

Regionaal Platform Ziekenhuishygiëne West-Vlaanderen

Regionaal Platform Ziekenhuishygiëne West-Vlaanderen PREVENTIE NOSOCOMIALE LEGIONELLOSE 2004 1 Algemeen...2 1.1 Voorgeschiedenis...2 1.2 Voorkomen...2 1.3 Pathogeniciteit...2 1.4 Incidentie...3 1.5 Transmissie...3 1.6 Preventie Legionella in het ziekenhuis...3

Nadere informatie

De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie. Lonne Gerritsen. College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie. Lonne Gerritsen. College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden De toelating van biociden voor drinkwaterdesinfectie Lonne Gerritsen College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden Inhoud Wat doet het Ctgb Wat zijn biociden Waar kom je biociden

Nadere informatie

Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2. Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie

Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2. Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2 Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie Microbiologisch onberispelijk drinkwater? EU Drinking Water Directive en Waterleidingbesluit NL Algemene eis:

Nadere informatie

Aard van de laatste wijziging: herziening van de inhoud van het voorschrift revisie 1 uit 1998 en aanvulling arbo beleidsregel sept. 2003.

Aard van de laatste wijziging: herziening van de inhoud van het voorschrift revisie 1 uit 1998 en aanvulling arbo beleidsregel sept. 2003. Gezien en akkoord bevonden door: Arbeidshygiënist / E. Schuurmans Bedrijfsarts / M. Meijer Sectiechef S920 / J. van Driel Aard van de laatste wijziging: herziening van de inhoud van het voorschrift revisie

Nadere informatie

Alternatieve legionella preventie

Alternatieve legionella preventie legionellapreventie Hans van Wolferen Beoordelingsrichtingen voor alternatieve technieken Alternatieve legionella preventie In de meeste leidingwaterinstallaties is legionellapreventie volgens het thermische

Nadere informatie

Congres alternatieve technieken legionellapreventie. Certificatie

Congres alternatieve technieken legionellapreventie. Certificatie Kiwa Nederland B.V. 9 april 2013, Unit Drinkwaterinstallaties, Jos van der Westen Partner for progress Congres alternatieve technieken legionellapreventie Certificatie Inhoud Certificatie in het Drinkwaterbesluit

Nadere informatie

Wijziging Beleidsregels arbeidsomstandighedenwetgeving

Wijziging Beleidsregels arbeidsomstandighedenwetgeving SZW Wijziging Beleidsregels arbeidsomstandighedenwetgeving Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 11 september 2003, nr. A&G/W&B/2003/68323, tot wijziging van de Beleidsregels

Nadere informatie

Handboek Beheer van Scoutingkampeerterreinen. Infoblad 8.3 LEGIONELLA. Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen:

Handboek Beheer van Scoutingkampeerterreinen. Infoblad 8.3 LEGIONELLA. Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen: Infoblad 8.3 LEGIONELLA Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen: - Legionella - Regelgeving - Risicoanalyse - Verplichte monstername - De kosten - Meer informatie Als eigenaar en

Nadere informatie

Resultaten van de monitoring voor vogelgriep in 2015

Resultaten van de monitoring voor vogelgriep in 2015 Resultaten van de monitoring voor vogelgriep in 2015 Actieve monitoring bij wilde vogels In 2015 werden bij de actieve monitoring 3.218 wilde vogels op de aanwezigheid van vogelgriep onderzocht. Net als

Nadere informatie