2. De doodstraf: vroeger

Transcriptie

1 Mondelinge-opdracht door een scholier 3137 woorden 14 januari ,5 3 keer beoordeeld Vak Anders Goeiemorgen allemaal, vandaag zullen we het hebben over een zeer leuk onderwerp: de doodstraf. Voor we hieraan beginnen, zullen we even kijken hoe jullie over de doodstraf denken. Stel je eens voor dat Justin een lief heeft waar hij enorm veel van houdt. Maar op een dag betrapt hij haar met Lorenzo. Lorenzo heeft zijn lief afgepakt en ze zijn nu samen het liefdesspel aan het bedrijven. Justin kan zich niet meer inhouden, haalt zijn kalashnikov uit en hij schiet 10 keer op Lorenzo. Lorenzo is op slag dood. Jullie zijn nu de rechters: welke straf moet Justin volgens jullie krijgen? De doodstraf of een gevangenisstraf? Of mag hij vrijuit gaan? Het hangt misschien ook af van de situatie? Wat is de doodstraf precies? Wel, de doodstraf is een gerechtelijke executie. Van doodstraf is sprake als iemand van het leven wordt beroofd op grond van een vonnis uitgesproken door een rechter na een proces. De doodstraf is een erg afschrikwekkend middel tegen misdaad, omdat de vrees voor de dood de grootste vrees is die een mens heeft. Omdat de dood de koning is van de vrees, zal een mens tweemaal nadenken alvorens een misdaad te begaan als hij weet dat hem dit zijn leven zal kosten. Hij zal minder terughoudend zijn om iemand te vermoorden als hij weet dat het ergste wat hem kan overkomen bijvoorbeeld een aantal jaren gevangenis is met voorziene maaltijden, televisie enzovoort. 2. De doodstraf: vroeger 2.1 Verschillende methodes De doodstraf is niet uit de geschiedenis weg te denken. Sinds de menselijke samenleving normen kent, kent men lijf-en doodstraffen. Normen verschilden van cultuur tot cultuur. Daardoor ontstonden in de loop van de geschiedenis vele varianten van de manier waarop dit gruwelijk strafrecht werd voltrokken. Vroeger ging aan de doodstraf vaak een hele reeks folteringen vooraf. Hier volgt een kort overzichtje: Assyriërs De Assyriërs waren een volk die het Assyrische rijk hadden opgebouwd. Van 2000 v.chr. tot 600 v.chr. waren zij het machtigste rijk van de hele wereld. Zij gebruikten allerlei foltertechnieken zoals mensen villen of blind maken. Dat was enkel nog maar het begin, want daarna werden die arme mensen ook nog eens levend verbrand of werd de veroordeelde uit zijn lijden verlost door onthoofding. Vanuit Azië en het Oosten In Azië en het Oosten werden de veroordeelden gespietst of levend geroosterd. De Grieken en de Romeinen Pagina 1 van 7

2 De Grieken en zeker de Romeinen waren echte professionals op het vlak van de doodstraf toepassen. Zij hadden veel inspiratie en hadden talloze manieren bedacht om schuldige mensen het leven te beroven, zoals onthoofding, steniging, vergiftiging, kruisiging. Soms werden ze ook wel eens doodgeslagen of van rotsen naar beneden gegooid. Als dit allemaal nog niet genoeg was, werd dit ook nog eens allemaal voorafgegaan door gruwelijke folterpraktijken. Tijd van Jezus In de tijd van Jezus, dus van het jaar 0 tot ongeveer 40 na Christus, was het in de mode om de veroordeelde te kruisigen, te stenigen, in stukjes te hakken of aan de galg te hangen. En dat ging er zeer heftig aan toe zoals jullie zagen in Marlon en Justin hun presentatie. Middeleeuwen In de middeleeuwen was er een andere trend aan de gang. Men had het idee om de ter dood veroordeelde personen op de brandstapel te gooien. Eerst waren dit mensen die zogezegd een heks waren, maar later werd dit ook toegepast op andere misdaden die de doodstraf verdienden Ten slotte hebben we ook nog de tijd kort na de Franse Revolutie tot het begin van de jaren 80. Dat werd de guillotine vaak gebruikt. 3. De doodstraf: nu 3.1 Verschillende methodes In België wordt de doodstraf sinds 1950 niet meer toegepast, maar men kon zoals zo vaak gebeurt in de politiek niet tot een akkoord komen tot de afschaffing van de doodstraf. België was het laatste land in West-Europa dat de doodstraf uit het strafrecht verwijderde. Pas sinds 1996 is de doodstraf officieel afgeschaft. Momenteel zijn er nog 58 landen die de doodstraf toepassen. Ook de dag van vandaag bestaan er nog verscheidene vormen van executeren. De methodes van de dag van vandaag zijn nog een beetjes hetzelfde als vroeger maar ze zijn zeg maar wat vermoderniseerd. De doodstraf is nu in veel landen bedoeld om zo snel en humaan mogelijk gedaan te worden. Ik zeg in de meeste landen want in sommige landen is dit nog helemaal niet het geval. Ophangen Door middel van een touw om de nek wordt een persoon opgehangen. Verstikking of een gebroken nek is hierbij de uiteindelijke doodsoorzaak. Maar hierbij is er een probleem: niet iedereen sterft bij ophanging. Daarom worden sommige veroordeelden twee of meer maal opgehangen tot het gelukt is. Fusilleren Een vuurpeloton schiet een geblinddoekt persoon dood. In China gebruikt men geen vuurpeloton, maar schiet men de veroordeelde in het achterhoofd: het zogenaamde nekschot. Stenigen In een aantal islamitische landen worden misdadigers van seksuele delicten en buitenechtelijke relaties tot hun buik in de grond ingegraven en vervolgens gestenigd. Onthoofden Pagina 2 van 7

3 In Frankrijk werd vroeger tussen 1792 en 1981 de guillotine gebruikt. Daarna werd de doodstraf daar afgeschaft. Vandaag de dag worden nog misdadigers onthoofd met behulp van een zwaard of bijl. In Saoedi-Arabië worden zowel moordenaars als gewone misdadigers onthoofd. Ook de Islamitische Staat gebruikt deze techniek om mensen die geen Moslim zijn te vermoorden. Elektrocutie De veroordeelde wordt op een speciale stoel vastgebonden en door middel van 2000 Volt gedood. De VS introduceerde dit middel op 6 augustus De gaskamer De veroordeelde zit vastgebonden op een stoel in een gasdichte kamer. Van onder de stoel komt een giftig gas vrij waardoor de veroordeelde aan een verschrikkelijke dood sterft. Onder vaak hevige stuiptrekkingen treedt de dood twee tot achttien minuten later in. Deze techniek werd vooral gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog om onder andere Joden te doden. Injectie De dodelijke injectie verloopt in 3 fasen. In de eerste fase wordt de veroordeelde verdoofd, in de tweede fase verlamd en ten slotte komt het hart stil te staan. In een aantal islamitische landen en in China vinden executies soms in het openbaar plaats. In Saoedi- Arabië worden executies bijna altijd in het openbaar voltrokken. Dit doen ze zodat de bevolking kan zien wat hun lot is wanneer ze dezelfde misdaden plegen als de veroordeelde. 3.2 Aantal executies Hier zie je de 5 landen die in 2014 de doodstraf het meest hebben toegepast. De VS hebben 35 veroordeelden geëxecuteerd, Irak minstens 61, Saoedi-Arabië minstens 90, Iran minstens 289 en China is de leider met meer dan 1000 geëxecuteerde mensen, maar men denkt dat dit er nog veel meer zijn. We zullen nu kijken naar een filmpje. Het filmpje is wel 5 jaar oud Organisaties die opkomen voor de afschaffing van de doodstraf Deze bron is gemaakt door Amnesty International. Amnesty International is een onpartijdige organisatie die strijdt voor de vrijlating van gewetensgevangenen, eerlijke processen wil voor politieke gevangenen en actie voert tegen marteling en doodstraf. Amnesty International is tegen de doodstraf, omdat het een wrede, onmenselijke en vernederende straf is en een schending van het recht op leven zoals geformuleerd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en andere internationale overeenkomsten. Amnesty International heeft verschillende argumenten voor de afschaffing van de doodstraf: het is bewezen dat de doodstraf geen afschrikkend effect heeft, integendeel, het verhoogt de agressiviteit binnen de maatschappij: het is namelijk een daad van geweld en geweld roept geweld op Pagina 3 van 7

4 de mogelijkheid van een onrechtvaardige veroordeling maakt de doodstraf onaanvaardbaar. Er zijn naast Amnesty International verscheidene burgerorganisaties die zich inzetten voor de afschaffing van de doodstraf. Stuk voor stuk zijn het organisatie die wreedzame actie houden om mensen bewust te maken van het feit dat de doodstraf een mensenrechtenschending is en dat er alternatieven zijn die minder gruwelijk zijn. Een opvallende beweging is het Amerikaanse Journey of Hope from violence to healing. Deze beweging is opgericht door nabestaanden van vermoorde personen. Zij pleiten ondanks hun verdriet voor alternatieven voor de doodstraf. Het doel van Journey of Hope is te laten zien dat deze nabestaanden niet op zoek zijn naar wraak, maar naar vergeving. 3.4 Argumenten pro en contra Er zijn zowel voorstanders als tegenstanders voor de doodstraf. Ze gebruiken allerlei argumenten: Pro: 1. Het afschrikkend effect: De doodstraf zou meer misdadigers afschrikken dan welke straf ook. 2. Ook niet belangrijk: je spaart geld uit. Bij een levenslange gevangenisstraf moet de staat iedere dag instaan voor kost en inwoon. 3. De kans is groot dat iemand die weet dat hij voor het leven zal opgesloten blijven, geen waarden en normen meer heeft en niet meer handelt volgens de regels van de gevangenis. Om die last te vermijden, kun je die persoon beter vermoorden. Contra: 1. Landen die de doodstraf nog uitvoeren, hebben geen lagere misdaadcijfers. Dus van een afschrikkend effect is geen sprake. Uit studies is zelfs gebleken dat de doodstraf een averechts zou hebben. Op plaatsen waar de doodstraf toegepast wordt zou er meer criminaliteit zijn. 2. Het is natuurlijk ook mogelijk dat rechters fouten maken en dat onschuldigen ter dood worden gebracht. Maar de doodstraf is natuurlijk onomkeerbaar, dus die persoon heeft dan pech. 3. Ook racistische ideeën komen ook hier tot uiting. In Amerika heeft een zwarte 5 maal meer kans op doodstraf dan een blanke moordenaar. 4. Armen kunnen geen dure advocaat betalen, zij hebben minder kans op vrijspraak. Nu eens een vraag voor jullie. Wat zouden jullie liever hebben? De doodstraf of een levenslange gevangenisstraf? Zijn jullie voor of tegen de doodstraf? En diegenen die ertegen zijn, zijn jullie dan voor of tegen abortus? Want waarom zou een moordenaar een groter recht op leven hebben dan een ongeboren kind? 4. Godsdienstige opvattingen De keuze voor of tegen de doodstraf wordt voor een groot deel bepaald door morele overwegingen. Pagina 4 van 7

5 Godsdiensten spelen op het vlak van de moraal een belangrijke rol en verwijzen bovendien in hun Heilige Boeken naar de doodstraf. 4.1 Het christendom Doorheen de hele Bijbel is er een dubbelzinnigheid omtrent de visie over de doodstraf Oude Testament In het Oude Testament wordt vermeld: Het bloed van degene die het bloed van een mens vergiet, zal door mensen worden vergoten. De uitspraak oog om oog, tand om tand is wellicht nog bekender. De straf moet overeenkomen met de misdaad. In dit geval is er moord en de straf is de dood. Maar toch zijn er ook passages in het Oude Testament die oproepen tot vergevingsgezindheid. Een voorbeeld daarvan is het verhaal van Kaïn en Abel. Kort samengevat: Kaïn doodde zijn broer, omdat God Abels dieroffer wel aannam, maar het offer van Kaïn, een deel van de oogst van het land, niet. Nadat Kaïn z n broer vermoord had, kreeg hij toch nog bescherming van God. De Wet uit het Oude Testament gebiedt de doodstraf voor verschillende daden: moord (Exodus 21:12 Als iemand een ander mens doodt, moet de dader worden gedood. ) ontvoering (Exodus 21:16 Als iemand een ander mens ontvoert, moet hij worden gedood.) overspel (Leviticus 20:10 Als een man naar bed gaat met de vrouw van iemand anders, moeten hij en de vrouw worden gedood.) homoseksualiteit (Leviticus 20:13 Als een man naar bed gaat met een andere man, zoals een man naar bed gaat met een vrouw, dan hebben die twee mannen iets walgelijks gedaan. Ze moeten worden gedood. Ze verdienen de doodstraf.) een valse profeet zijn (Deuteronomium 13:5 Stel dat er bij jullie een profeet is, of iemand die dromen van God krijgt. En stel dat hij tegen jullie zegt dat er een teken of een wonder gaat gebeuren. Stel dat het teken of wonder dat hij heeft verteld ook gebeurt, maar dat hij óók zegt: 'Laten we andere goden gaan dienen en aanbidden.' Dan moeten jullie niet naar hem luisteren. Want de Heer God test jullie. Hij wil weten of jullie wel met je hele hart en je hele ziel van Hem houden. Volg alleen jullie Heer God en heb diep ontzag voor Hem. Houd je aan zijn wetten. Gehoorzaam Hem, dien Hem en wees trouw aan Hem. En die profeet of dromer moet worden gedood. Want hij probeerde jullie ongehoorzaam te maken aan de Heer God.) Maar Jezus heeft vaak genade getoond wanneer de doodstraf verdiend werd. Zo-ook in dit Bijbelse verhaal: Op een dag brachten de Farizeeën een vrouw naar Jezus. Iemand had haar betrapt toen ze met een man naar bed ging met wie ze niet getrouwd was. Ze zetten haar midden in de kring van mensen en zeiden tegen Hem: "Meester, we hebben gezien dat deze getrouwde vrouw daarnet met een andere man in bed lag. Mozes heeft in de wet gezegd dat zo iemand met stenen doodgegooid moet worden. Wat vindt U dat er met haar moet gebeuren?" Ze vroegen dat, omdat ze hoopten dat Hij iets verkeerds zou zeggen. Ze wilden Hem ervan kunnen beschuldigen dat Hij Zich niet aan de wet hield, want dan konden ze Hem gevangen nemen. Maar Jezus bukte Zich en schreef met zijn vinger in het zand. Maar ze bleven verder vragen. Daarom kwam Hij overeind en zei tegen hen: "Wie van jullie is nooit ongehoorzaam aan God? Wie zonder zonde is, mag als eerste een steen gooien." Toen bukte Hij Zich weer en schreef verder op de grond. Maar toen ze dat hoorden, drong het tot hen door dat ze zelf ook niet altijd leefden zoals God het Pagina 5 van 7

6 wil. Ze gingen één voor één weg, de leiders het eerst. De vrouw bleef alleen achter in de kring van mensen rondom Jezus. Jezus kwam overeind en zag dat ze waren weggegaan. Hij vroeg haar: "Vrouw, waar zijn die mannen gebleven die jou beschuldigden? Heeft niemand van hen je veroordeeld?" En ze zei: "Nee Heer, niemand."jezus zei: "Ik veroordeel je ook niet. Ga naar huis en doe geen verkeerde dingen meer! Jezus geeft de vrouw een tweede kans. Met de zin 'Wie zonder zonde is, mag als eerste een steen gooien' wil Hij de Farizeeën duidelijk maken dat iedereen wel eens een zonde begaat Nieuwe Testament In het Nieuwe Testament kunnen opnieuw zowel voorstanders als tegenstanders van de doodstraf hun gelijk halen. In zijn brief aan de Romeinen zegt de apostel Paulus: De overheid staat in dienst van God, voor uw welzijn. Iedereen moet gehoorzaam zijn aan de overheid. Want de overheid is iets dat door God is bedacht en elke overheid is door God ingesteld. Als je ongehoorzaam bent aan de overheid, ben je dus eigenlijk ongehoorzaam aan God. En het is je eigen schuld als je daarvoor wordt gestraft. Want als je goed doet, hoef je niet bang te zijn voor de overheid. Maar wel als je slechte dingen doet. Willen jullie liever niet bang zijn voor de overheid? Doe dan wat goed is, en je zal worden geprezen. Want God gebruikt de overheid om te zorgen dat het goed met jullie gaat. Maar als jullie slechte dingen doen, wees dan bang voor de overheid. Die mag immers straffen! De overheid doet haar werk namens God en straft de mensen die slechte dingen doen. Daarom moeten jullie gehoorzaam zijn. Dit wordt door veel voorstanders van de doodstraf uitgelegd als een door God gegeven dodelijk recht. Tegenstanders van de doodstraf benadrukken dat Jezus juist naastenliefde en vergevingsgezindheid predikte. Denk bijvoorbeeld aan de vrijspraak van de overspelige vrouw: Wie van u zonder zonde is, moet dan maar als eerste een steen op haar werpen. Jezus werd overigens ook zelf slachtoffer van de doodstraf. Ook in de geschiedenis van het Christendom valt een dergelijke dubbelzinnigheid op te speuren. De christelijke kerken handelden altijd volgens het gebod gij zult niet doden. Maar toch deinsde men er niet voor terug om te zeggen dat ketters (personen die van de officiële geloofsleer afweken) de doodstraf zouden moeten krijgen. De pauselijke inquisitie veroordeelde in de eeuwen daarna duizenden mensen ter dood. De doodstraf is geen overtreding van het zesde gebod, dat zegt: Gij zult niet doodslaan. De juiste vertaling van dit werkwoord is: Gij zult niet doden". Alle moorden is doden, maar niet alle doden is moorden. Enkele voorbeelden van doden die niet als moorden worden beschouwd: Een echtgenoot ziet een man die op punt staat zijn vrouw en/of zijn kinderen te doden, en beschermt en verdedigt daarom zijn gezin door de aanvaller te doden. Een politieman die doodt in de lijn van zijn functie om onschuldig leven te beschermen. De persoon die de doodstraf uitvoert, zoals bv. de man die de schakelaar overhaalt voor de elektrische stoel. Accidenteel doden, wanneer de doder nooit de bedoeling had iemand te doden. Tegenwoordig spreken de meeste kerkgenootschappen en kerkelijke leiders zich uit tegen de doodstraf. Veel door het christendom beïnvloede landen hebben de doodstraf afgeschaft. 4.2 Andere godsdiensten Islam Volgens de Islam zal Allah altijd bereid zijn om te vergeven. Hij is vol barmhartigheid en Hij houdt ervan om te vergeven. Hij zal iedereen willen vergeven die zich tot hem wendt en die vergeving zoekt. Dit betekent Pagina 6 van 7

7 dat als je iets verkeerds hebt gedaan, je toch terug kan keren naar Allah en dat hij je vergeeft. toch komt de doodstraf in vrijwel alle islamitische landen voor. De doodstraf wordt daar vooral gebruikt voor personen die zich niet tot de Islam willen bekeren Boeddhisme Het centrale thema van het Boeddhisme is: Wat ook de oorzaak van uw lijden mag zijn, verwond een ander niet, maar vergeef hem. In het boeddhisme is er geen sprake van wetten, maar eerder van een bepaalde levensfilosofie. Men streeft naar morele en spirituele verbetering en verzoening. In het verleden schaften sommige boeddhistische koningen de doodstraf in hun land af of wensten die niet meer uit te voeren. Boeddhistische leiders hebben zich herhaaldelijk uitgesproken over de doodstraf. Zo zei de Dalai Lama: Strikt gesproken is het ontnemen van leven in het algemeen verboden." Hindoeïsme God zal de zondaar vergeven, als hij zijn zonde serieus van zich afwerpt. Het vergeven van mensen is de weg naar geluk. Een wijze man zal altijd bereid zijn te vergeven. God heeft degenen lief die hun medemensen vergeven. God is vergevingsgezind en schenkt graag vergiffenis aan al diegenen die tot Hem komen met berouwvolle harten Jodendom De Heer vergeeft alle zonden. God is ten allen tijde vergevingsgezind. Sommige gelovigen zullen zich teveel laten beïnvloeden door hun godsdienst: men hanteert het plichtsmodel. De gelovige denkt: het Heilig boek zegt het zo, dus zal het wel goed zijn. Hij neemt vanuit zijn godsdienst een houding aan ten opzichte van de doodstraf, omdat hij denkt dat die visie wel zal overeenstemmen met zijn persoonlijke morele overtuigingen. Zo maakt men geen objectieve keuze meer. Anderen zijn voor de doodstraf omdat God het wil. Zo ziet u dat quasi alle godsdiensten voor het vergeven van de mens zijn daden is. Dus is het wreed dat er in de geschiedenis zoveel doodstraffen werden uitgevoerd. En daarom zeggen wij ook: Waarom zou je mensen vermoorden om te laten zien dat het vermoorden van mensen fout is! Pagina 7 van 7