Lezing 17 oktober 2011, Stadhuis Diest Studiedag Bekkencomité Demer, Grenzeloze Schelde vzw
|
|
- Peter Coppens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bouwstenen voor ecologisch gefundeerd integraal waterbeheer in steden, dorpen, buurten én in het landelijk gebied. Een waaier van Europese voorbeelden. Erik P.C. ROMBAUT,Master in Biology. Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas, Hoogstraat 51, B-9000 Gent / Paleizenstraat 65-67, B-1030 Brussels. KaHo Sint-Lieven, Hospitaalstraat 23, B-9100 Sint-Niklaas (0) erik.rombaut@scarlet.be Lezing 17 oktober 2011, Stadhuis Diest Studiedag Bekkencomité Demer, Grenzeloze Schelde vzw
2 verdroging Vervuiling overstromingen In een ecopolis kunnen de stromen (IN en UIT) worden verminderd door interne milieumaatregelen te nemen in de stad op alle niveaus: gebouw, wijk en stad.
3 Inzetten van water als ordenend principe op verschillende niveaus in urbane én rurale omgeving is dringend nodig. Gebouw Wijk stad en buitengebied = INTEGRAAL WATERBEHEER Naar Tjallingii, 2009.
4 Het gebouw niveau Ongeveer 40 % van het drinkwater wordt in België doorgespoeld door de WC. Compost toiletten doen dat niet.
5 Ecologisch omgaan met water op het gebouw niveau: hemelwater inzetten en spaarsystemen gebruiken.
6 Het steeds meer verzegelen van de stad (beton, asfalt, daken,...) veroorzaakt steeds grotere volumes hemelwater die niet langer kunnen infiltreren naar het grondwater toe en die afgevoerd worden via een gemengd riolerings systeem (RUN-OFF).
7 Slechte voorbeelden: niet-permeabele verzegeling. Bovendien dragen deze parkeerterreinen sterk bij tot het stedelijk hitte-eiland effect. Sint-Gillis Waas (B). Nieuwe parkings bij GB en Aldi.
8 Slechte voorbeelden ook door openbaar bestuur. Sint-Gillis Waas (B) Parking gemeentelijk centrum De Route
9 Goede voorbeelden: water-doorlaatbare parkeerterreinen. Mechelen (B). Parking Planckendael (Muizen) Sint-Niklaas (B). Parking recreatiedomein De Ster.
10 Onverantwoord omgaan met water veroorzaakt ernstige problemen. Het mengen van zwart, grijs en wit water in gemengde rioleringen veroorzaakt capaciteits problemen in de zuiveringsstations (RWZI), in perioden met hevige regenval: overstorten voeren het vervuild water dan direct af naar de rivier.
11 Overstorten veroorzaken overstromingen stroomafwaarts van de stad, en brengen vervuild water in de rivieren.
12 Afkoppelen van het hemelwater (wit water) van de riolering is dus noodzakelijk voor het ontlasten van de zuiveringsstations en het vermijden van overstorten
13 Kapel van Ronchamps (Fr)
14 Ontwerp water-neutraal: Vegetatiedaken verminderen de run-off en hebben tegelijk gunstige effecten op energieverbruik en biodiversiteit.
15 Eidfjord (N). Hardangervidda national park
16 Gebruik vetplanten (zoals Sedum sp.) voor groene daken. Boxtel (NL). De Kleine Aarde Groene daken zijn gunstig voor biodiversiteit, zomer koeling en integraal waterbeheer. Westerlo (B). Kamp C
17 Technische opbouw van een vegetatiedak.
18 Hovden (N): water-neutrale ecowijk.
19 Amsterdam (NL): ontwerpen met hemelwater op het dak van de ING Bank. Foto s door Johan Heirman
20 Water-neutraal ouderlingen huis(pelgromshof, Zevenaar, NL) Groen dak en een infiltratie plas voor hemelwater. Zicht van uit een kamer.
21 Integraal water beheer op het niveau van de wijk. Scheiden van de riolering Afkoppelen van het hemelwater Verzamelen en hergebruiken van hemelwater Infiltreren van overtollig hemelwater (figuur: TJALLINGII, 1996)
22 Culemborg (NL) RWA DWA Belfort Bethoncourt (F)
23 Alphen a/d Rijn (NL): Ecowijk Ecolonia.
24 s Hertogenbosch (NL): wijk De Vliert
25 Spelen met hemelwater in waterspeeltuinen. Delft (NL) Gelsenkirchen (D) Culemborg (NL)
26 Infiltratie zone in het Ruhrgebiet (gem. Gelsenkirchen, D). Infiltratie zone in de ecowijk Kuppersbusch.
27 Gelsenkirchen (D) ecowijk Schüngelberg.
28 WADI techniek. (water afvoer door infiltratie).
29 HET INFILTRATIE MODEL is een gidsmodel voor woonzones. Regenwater hoort niet in de riolen. Doel is retentie en infiltratie van schoon hemelwater in urbane gebieden. Dat zorgt voor interessante natte condities voor planten en dieren. STOWA. STICHTING TOEGEPAST ONDERZOEK WATERBEHEER Levende stadswateren: werken aan water in de stad. STOWA, ill. ISBN
30 Enschede (NL): wadi s in de ecowijken Oikos en Ruwenbosch
31 Wadi s in de wijken! Culemborg (NL) Malmö (S)
32 Malmö (Zweden): ecowijk Västra Hamnen (West Haven)
33 Actions or adaptation measures (Willems, 2011). Accept increased frequencies of water in the streets local scale measures can significantly reduce the damage (for same flood frequency)
34 Actions or adaptation measures (Willems, 2011). More local upstream storage (local terrain depressions) combined effect: reduces sewer flood frequencies & rain water feeds groundwater table
35 Actions or adaptation measures (Willems, 2011). Better integration of water management and spatial planning / urban design Multiple functions to open spaces (e.g. parks) in the city: FWO research project together with K.U.Leuven - ASRO (PhD researchers Isabelle Putseys & Christian Nolf)
36 Actions or adaptation measures (Willems, 2011). Better integration of water management and ecological / nature management Role of wetlands: SUDEM-CLI cluster project for BelSPO (cooperation with U.Antwerp ECOBE)
37 Probleemstelling: Ook de hydraulische ruwheid (sponswerking) van het buitengebied gaat steeds meer verloren. Ecologische infrastructuur (bomen, heggen, houtkanten, graften, holle wegen,.) heeft niet alleen ecologische functies, maar ook tal van economische functies: voorkomen van BODEMEROSIE voorkomen van WATEROVERLAST in beekvalleien.
38 Hydraulisch ruw landschap in Voeren (B) Holle weg Noorbeek vallei graften
39 Landschap in de leemstreek (Heers, Limburg) verliest sponswerking na ruilverkaveling Ploeg richting loodrecht op hoogtelijnen!
40 Toenemende bodemerosie in hellende leemgebieden is een gevolg. Groot Brittannië, Kent Erosierooster Hoegaarden (B)
41 Sponseffect verdwijnt ook door verzegeling in het buitengebied Sint-Gillis Waas (B) Voor.. en na de ruilverkaveling.
42 Verzegeling door verstedelijking van het buitengebied verergert de run-off. Elke m² verzegelde oppervlakte vormt een obstakel voor 800 liter hemelwater per jaar.
43 Toenemende wateroverlast in beek- en riviervalleien is een gevolg. Let op de gele kleur van de afgevoerde leem. Dit is een wereldwijd probleem, denk aan de Gele Rivier China.
44 Voorbeeld: Hydrologisch onderzoek aan de Bellebeek, Pajottenland (VUBrussel,Van der Beken, 1984) Conclusie: Huidige piekdebieten zijn hoger en komen sneller in de tijd na een regenbui, dan in de jaren 1950
45 Das Integrierte Rheinprogramm des Landes Baden- Württemberg (Hochwasserverschärfung) A b f l u ß m ³ / s D u r c h R e t e n t i o n s - m a ß n a h m e n a u f z u f a n g e n d e s A b f l u ß v o l u m e n Z u s t a n d Z u s t a n d Z u s t a n d m i t R e t e n t i o n Pegel Karlsruhe/Maxau Bron: Gewässerdirektion Südlicher Oberrhein/Hochrhein, 2002
46 Winterbedding van de Rijn is ingenomen door intensieve landbouw e.d.m. (Veränderung des Lebensraumes Aue)
47 CONCLUSIE: BODEMEROSIE EN WATEROVERLAST Voornaamste oorzaken: Verdwijnen van de hydraulische ruwheid (spons karakter) van landschappen in het buitengebied Toenemende ondoordringbaarheid (= verzegeling) van steden, dorpen en buurten. Voornaamste gevolgen: Verdroging enerzijds (onder de stad maar ook daling grondwatertafel op het platteland) en overstromingen anderzijds (stroomafwaarts van de stad) zijn twee zijden van dezelfde medaille. Bodemerosie.
48 Jaren 50 en 60 van 20 e eeuw: beekverbredingen en rechttrekken: (ab)normalisaties. Dat verplaatste de problemen stroomafwaarts: 1976: B (Ruisbroek, Rupel) 1995: NL (Maas en Rijn) 1997: P, D, Tjechië (Oder, Elbe, Morava) 1998: B (tientallen beken en rivieren) 2002: Oostenrijk, D (Elbe, Dresden), CZ (Moldau, Praag) 2005: Roemenië - Alpen. 2010: B (tientallen beken en rivieren, Dender)
49 Symptoombestrijding door normalisatie programma s : beekverbredingen en rechttrekken. De wet van behoud van ellende. De Marck wordt geabnormaliseerd.
50 1976 (Ruisbroek, België)
51 Klimaatswijzigingen spelen bij integraal waterbeheer ook een steeds belangrijker rol. De zeespiegelstijging bemoeilijkt op termijn de waterafvoer door de rivieren naar zee. Die stijging bedraagt ca 3,5 à 4 (!) mm per jaar. Men voorspelt voor deze regio van Europa: -30 % meer winterneerslag (!) -gelijk blijvende zomerneerslag, maar onregelmatiger verdeeld: langere droogteperiodes afgewisseld met zware zomeronweders en veel wateroverlast.
52 Zeespiegelstijging in België.
53 Neerslag gegevens Brussel (Mira T, 2006) Meer ruimte voor de rivieren is ook om deze klimatologische redenen noodzakelijk in de ruimtelijke planning.
54 Jaren 80 van de 20 e eeuw: verhogen en versterken van de zomerdijken (eerste versie van het sigmaplan). Principe: zie lezing. Gevolgen: Steeds hogere waterstanden tussen de zomerdijken. De vroegere winterbeddingen worden ingenomen voor allerlei: wonen, industrie, recreatie, Dijkbreukrisico s worden steeds groter
55 De Westerschelde als casus. (bron:waterbouwkundig labo Borgerhout, 2008).
56 Bornem (B). Door de Schelde op te sluiten in zijn zomerbedding, is het overstromingsgevaar alleen maar toegenomen.
57 Bornem (B): Aanslibbing met erosie materiaal vermindert het kombergend vermogen van de zomerbedding nog verder. Vooral de benedenloop van de rivieren slibt aan, overstromingsrisico s blijven toenemen
58 Gemiddeld hoogwater neemt toe
59 Gemiddeld laagwater neemt af
60 Jaren 90 van de 20 ste eeuw: bouw van wachtbekkens. Principe: zie lezing Gevolgen: Door de afnemende stroomsnelheid treedt aanslibbing op met sterke concentraties van mineralen (mest).
61 Hoegaarden (B). Een dijk dwars op de beek, met een doorlaatconstructie is nodig voor het maken van een wachtbekken.
62 conclusie: toch beter de oorzaken aanpakken, dus het landschap moet opnieuw hydraulisch ruw (spons herstellen) steden opnieuw doordringbaar maken ruimtelijk ordenen in de overstroombare winterbeddingen van beken en rivieren, meer winterbeddingen (potpolders) teruggeven aan de rivieren De wet van behoud van ellende manifesteert zich telkens men aan de symptomen sleutelt en vergeet de oorzaken aan te pakken.
63 Subsidies aan de landbouw om het landschap hydraulisch ruw te houden spaart kosten stroomafwaarts (dijken, overstromingen, ) is ecologisch gewenst is recreatief gewenst Is sedert enkele jaren mogelijk via beheersovereenkomsten tussen landbouwer en overheid ( Optie beheersovereenkomsten erosie
64 1953, ook in Vlaanderen een ramp.
65 Nederland na 1953 Ramp van 1953 is in Nederland directe aanleiding voor het Deltaplan. In 2003 wordt het Deltaplanplus gepresenteerd om tegemoet te komen aan de recente inzichten van klimaatsverandering en om de ecologische nadelen van het Deltaplan op te vangen. Provincie Zeeland (2003): De Delta in zicht. Een integrale visie op de Deltawateren (
66 Een voorbeeld: de aanpak van Nederland Het Plan Ooievaar. Blauwgroene netwerken langs de grote rivieren (Rijn en Maas)
67 De Millingerwaard (nabij Nijmegen). Eerste fase. Het versterken van de winterdijken van de Waal (Rijn).
68 Fase 2: het afgraven en verlagen van de zomerdijken, waardoor de winterbedding weer overstroombaar wordt.
69 De patronen in de winterbedding worden aangelegd in combinatie met kleinschalige winning van zand, grind en klei. Kekerdom (NL) In de verlaten klei-, zandputten en grind gaten komt het verlandingsproces op gang
70 Millingerwaard (Millingen nabij Nijmegen, NL)
71 Er wordt gekozen voor begrazing en overstromen als processen. (proces domineert patroon)
72 Patronen ontstaan als gevolg van natuurlijke processen. Landschappelijke diversiteit en biodiversiteit nemen toe
73 Leinpfad Gelijkaardige initiatieven langs de Rijn. Huidige toestand langs de Rijn ter hoogte van Freiburg im Breisgau. Frankreich Deutschland Wasserspiegel bei 200 jährl. Hochwasser Q=4500 m³/s bei mittlerem Hochwasser Q=600 m³/s Buhnenfeld Rheinbett Tieferlegungs bereich sog. 90-Meterstreifen
74 Vorlandw eg PLAN: Afgraven van opgehoogde delen van de winterbedding van de Rijn en herstel van de natuurfunctie. Frankreich Deutschland Geländeabtrag Wasserspiegel bei 200 jährl. Hochwasser Q=4500 m³/s bei mittlerem Hochwasser Q=600 m³/s Buhnen feld Rheinbett Tieferlegungsbereich sog. 90-Meter-Streifen
75 Voor en na re-naturierung
76 België na 1953 en 1976 Ramp van 1976 (regio Rupel) leidt dan pas in België tot het Sigmaplan. Aanvankelijk alleen gefocust op het verhogen van de zomerdijken. In de jaren 90 aangepast tot het geactualiseerd Sigmaplan,waarin Veiligheid, Natuur, Economie en Recreatie een plaats vinden. Specifiek voor de Schelde wordt met Nederland een verdrag afgesloten gebaseerd op de Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium (OS 2010)
77 Ontwikkelingsschets 2010 Schelde Estuarium Integraal maatregelenpakket met drie pijlers: Toegankelijkheid Veiligheid Natuurlijkheid Recente problemen met regering in Nederland (Hedwigepolder).
78 Het Meest Wenselijk Alternatief ( scheiding van functies ) zone 1 : 11,00 m TAW GOG : circa ha GOG : circa 710 ha GOG : circa 320 ha GOG : circa 400 ha GOG : circa 520 ha ha zone 2 : 9,25 m TAW zone 3 : 8,35 m TAW zone 4 : 8,00 m TAW
79 Deze aanpak wordt nu ook in België gevoerd: het geactualiseerde sigmaplan. Voorbeeld: vallei van de Durme. Potpolders = gecontroleerde overstromingsgebieden (GOG s) De zomerbedding van de Durme. Potpolders worden aangelegd in de winterbedding. Medegebruik door recreanten en extensieve landbouw is mogelijk, als de waterkwaliteit dat toelaat.
80 Casus: De Dijle ten zuiden van Leuven Doode bemde: Zie DVD De Doode Bemde ten zuiden van Leuven. VRT, Terzake, november 2010.
81 Casus: De Maasvallei (bron L. Schoenmaekers, 2010 en H. Gielen, 2007) Raamwerk 1. Rivierbed 2. Snoer van dorpen 3. Kasteelparken 4. Natuurverbindingen 5. Punt- en lijnvormige landschapsstructuren
82 RivierPark Maasvallei Enkele cijfers 15 % van rivierbed (Vl) is nu in natuurbeheer (of op korte termijn te verwachten) 82
83 RivierPark Maasvallei Kerngebieden Koningssteen (Kleizone, Kollegreend, Koningsteen) 83
84 RivierPark Maasvallei Kerngebieden Bichterweerd
85 Bichterweerd Monding Kogbeek Nieuw brugje Kogbeek Profileren uitstroom HW-vluchtplaats Betonnen dienstweg en 3 uitwijkplaatsen Verwijderen asfaltweg Zomerdijkverwijdering Nieuwe veerstoep
86 RivierPark Maasvallei Kerngebieden Negenoord - Kerkeweerd
87 Obbicht Julianakanaal winterbed Nattenhoven Kerkenweerd Groeskens westelijke plas Gralex de Wissen winterdijk Stokkem
88 zomerdijk-/-oeververlaging de Wissen
89
90 Integraal Waterbeheer: synthese (1) Integraal waterbeheer gaat over het hele traject: van het dak, de straat, de riolering tot de overstorten, het zuiveringsstation, het oppervlaktewater, het grondwater Integraal waterbeheer gaat over het gebouw, de buurt, de wijk, de stad én over het buitengebied.
91 Integraal Waterbeheer: synthese (2) Door de hele waterketen in samenhang te bekijken leidt een integrale aanpak vanzelf ook tot een keten van betrokkenen. Belangrijk is dan ook om alle betrokkenen rond de tafel te brengen én te verleiden tot participatie. Bekkencomités dienen daarbij een erg belangrijke rol te spelen.
92 European legislation: Directive 2000/60/EC, establishing a framework for the community action in the field of water policy EU Water Framework Directive (WFD). Has been implemented in the legislation by the Flemish law on integral water policy (18/07/03 (BS 14/11/03) The WFD strives towards a sustainable water use, also for future generations. The WFD aims to secure water resources and water quality in Europe and to weaken the effects of floods and droughts. It stands for an approach by (international) river basin, beyond administrative boundaries and limitations. The Flemish river basins can be found on The WFD is imposing specific environmental quality standards of surface and groundwater and proposes different measures through river basin management programs For Flanders the coordination and control is done by a commission for integrated water management: EN: NL: en
93 An integrated river basin management is oblidged. River basins of the river Yser, Scheldt and Meuse in Belgium Flemish river and brook basins
94 DIRECTIVE 2006/118/EC (12/12/2006) on the protection of groundwater against pollution and deterioration. The EU groundwater directive. The groundwater directive, which is a daughter of the WFD, provides a framework for prevention and control measures to prevent pollution of groundwater. These measures aim to assess the chemical status of groundwater and to decrease the presence of polluting substances. (NL: 1/Dochterrichtlijn%20Grondwater.pdf ) (EN:
95 DIRECTIVE 2007/60/EC (23/10/2007) on the assessment and management of flood risks. The EU Flood directive. The Floods Directive requires EU Member States to make an inventory of areas are at risk of flooding. They have to be mapped, and management plans have to be set up. Guidelines are international solidarity, a river basin approach and prevention measures. NL: EN:
Lezing atelier DOEL 2.0 Sint-Lucas Gent 19 november 2015
Klimaatbestendige ruimtelijke planning en stedenbouw, (van gebouw, wijk, stad en dorp, buitengebied.) Ruimtelijke aspecten van klimaatverandering en zeespiegelstijging in het Scheldebekken Erik P.C. ROMBAUT,
Duurzame Architectuur, Ecologische Stedenbouw en Biodiversiteit. Pleidooi voor de Lobbenstad.
Duurzame Architectuur, Ecologische Stedenbouw en Biodiversiteit. Naar een klimaatbestendige ecopolis. Pleidooi voor de Lobbenstad. Erik P.C. ROMBAUT,Master in Biology. Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas,
Slotstellingen. De ecologische (of mondiale) voetafdruk.
Slotstellingen. De ecologische (of mondiale) voetafdruk. Erik P.C. ROMBAUT,Master in Biology, Asst. Prof., LUCA. Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas (LUCA, school of Arts), Hoogstraat 51, B-9000 Gent
Lezing Gemeentehuis te Mortsel 10/02/2011
Integraal waterbeheer en biodiversiteit in het buitengebied en in de stad: patronen en processen. Een pleidooi voor blauwgroene netwerken, houdbare gradiënten en ecologische groenbeheer. Erik P.C. ROMBAUT,
Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement.
Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement. OVERHEID & PUBLIEKE DIENSTEN www.hydrorock.com Overheden en watermanagement Watermanagement in stedelijke gebieden is zeer actueel. Klimaatverandering
BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
WATERPROEF. Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien. Naar een klimaatbestendig Antwerpen
WATERPROEF Naar een klimaatbestendig Antwerpen Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien ir. Hans De Preter Waterwegen & Zeekanaal NV afdeling Zeeschelde Celhoofd Investeringen 1. De
OVERSTROMINGEN: WAAROM, WAAR, WANNEER, HOE? J. Berlamont 1
OVERSTROMINGEN: WAAROM, WAAR, WANNEER, HOE? J. Berlamont 1 In de plaats van het water weg te houden van de mensen zouden we de mensen moeten weg houden van het water (Rott) SAMENVATTING: Om economische
Afkoppelen hemelwater. Oude Pastoriebuurt. Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen 04-09 - 2015
Afkoppelen hemelwater Oude Pastoriebuurt Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen 04-09 - 2015 Opening - welkom Ton van den Kerkhof Projectleider Roy Thijssen Adviseur riolering en water Luuk
want ruimte voor de Maas en veilige (regionale) dijken zijn een eerste zorg.
Verkiezingsprogramma 2019 2023 AWP Aa en Maas De Algemene Waterschapspartij (AWP) is een landelijke vereniging met een gekozen bestuur. In elk waterschap heeft de AWP een afdeling. De landelijke vereniging
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject
Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002
Wat is er, met dit advies gebeurt? Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002 Titel:Nederland onder laten lopen is dat beleid? Arcadis geef een advies
Hoe brongerichte maatregelen overstromingen vanuit rioleringen en rivieren kunnen verminderen : Case study Turnhout
Hoe brongerichte maatregelen overstromingen vanuit rioleringen en rivieren kunnen verminderen : Case study Turnhout prof. dr. ir. Patrick Willems Afdeling Hydraulica, KU Leuven Gevalstudie: Stad Turnhout
Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)
Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld
EEN DIJK VAN EEN PLAN. Wim Dauwe
EEN DIJK VAN EEN PLAN Wim Dauwe 25-02-2016 De evolutie van het Sigmaplan Waarom het Sigmaplan? Het Sigmaplan in 1977 Actualisatie is noodzakelijk Het geactualiseerde Sigmaplan De evolutie van het Sigmaplan
Overstromingen en wateroverlast
Atlasparagraaf Overstromingen en wateroverlast 1/6 In deze atlasparagraaf herhaal je de stof van Overstromingen en wateroverlast. Je gaat extra oefenen met het waarderen van verschijnselen (vraag 4 en
OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN
OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN De meest voorkomende inrichtingen worden hieronder vermeld. Voor meer details, raadpleeg www.nwrm.eu (NWRM: Natural Water Retention Measures), Europese nomenclatuur
Beter omgaan met hemelwater
Beter omgaan met hemelwater Informatie over het afkoppelen van het dakoppervlak Wat kunt u doen? Van alles eigenlijk. Een van de gemakkelijkste dingen die u gewoon thuis kunt doen, is de regenpijp doorzagen.
ScaldWIN, een project voor een betere waterkwaliteit. Veronique Van Den Langenbergh Projectcoördinator Antwerpen, 19 mei 2011
ScaldWIN, een project voor een betere waterkwaliteit Veronique Van Den Langenbergh Projectcoördinator Antwerpen, 19 mei 2011 1 Inhoud Algemeen kader ScaldWIN Een tussentijdse balans 2 Algemeen kader Kaderrichtlijn
SECRETARIAAT-GENERAAL SECRÉTARIAT GÉNÉRAL. Titre. Klimaatadaptatie in de Benelux: Aanzetten tot convergenties
SECRETARIAAT-GENERAAL SECRÉTARIAT GÉNÉRAL Titre Klimaatadaptatie in de Benelux: Aanzetten tot convergenties Klimaatmatrix Benelux Bronnen: Beschikbare overheidsrapporten Beleidsadviserende onderzoeken
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig
Het belang van urbane en rurale blauwgroen netwerken als trage wegen voor planten, dieren en mensen.
Het belang van urbane en rurale blauwgroen netwerken als trage wegen voor planten, dieren en mensen. Erik P.C. ROMBAUT, Master in Biology. Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas, Hoogstraat 51, B-9000
UITGANGSPUNTEN NOTITIE. Plan: Algemene projectgegevens:
UITGANGSPUNTEN NOTITIE Plan: Algemene projectgegevens: Projectomschrijving: 8 woningen Holtenweg Vries Oppervlakte plangebied: 2185 m2 Toename verharding in plangebied: 400 m2 Kaartlagen geraakt: Ja Aanvrager
Informatieavond Bouwkavels Molenbeek
Informatieavond Bouwkavels Molenbeek Informatieavond Bouwkavels Molenbeek Programma informa+eavond 1. Welkom en uitleg van het proces na de ondertekening van de reserveringsovereenkomst door Ariën Schaap
De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte.
De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte. NATUURBEHEER & LANDBOUW www.hydrorock.com Natuurbeheer en watermanagement Droogte, hittegolven, hevige regenval en overstromingen. Ze komen
integraal waterbeheer Integraal waterbeheer
1 Integraal waterbeheer Op 22 december 2000 ging de Europese Kaderrichtlijn Water van kracht. Deze richtlijn moet door de lidstaten omgezet worden naar een eigen wetgeving: sinds 24 november 2003 is dat
Smalle strook, scherpe ambitie MAASVALLEI GRENSVERLEGGEND!
Smalle strook, scherpe ambitie MAASVALLEI GRENSVERLEGGEND! Een strategisch open-ruimte project in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen 23 oktober 2009 Lambert Schoenmaekers Projectleider
Invloed van klimaatverandering op hydrologische extremen (hoog- en laagwater langs rivieren in het Vlaamse binnenland)
1 Invloed van klimaatverandering op hydrologische extremen (hoog- en laagwater langs rivieren in het Vlaamse binnenland) Op 26 augustus 2008 heeft Omar Boukhris een doctoraatsstudie verdedigd aan de K.U.Leuven
Menselijke ingrepen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/82666 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Afkoppelen Beringe. Auteur: Jo Claassen
Afkoppelen Beringe Auteur: Jo Claassen 05-04-2017 Opening Jo Claassen Projectleider (gemeente) Theo Jansen Toezichthouder (gemeente) Hub Diederen Adviseur (Kragten) Marco Roemen werkvoorbereider (Kragten)
tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015
tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015 Voorstellen multifunctionele landbouw functieverandering landschappelijke inpassing gebiedsontwikkeling
Regenwater leid je niet om de tuin!
Regenwater leid je niet om de tuin! Regenwater is te waardevol om direct het riool in te laten lopen. Vang het op en gebruik het goed. Kijk voor tips op www.denhaag.nl/water Regenwater leid je niet om
Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen
1 Invloed van klimaatverandering op hoog- en laagwater in Vlaanderen KU Leuven onderzocht voor het Waterbouwkundig Laboratorium van de Vlaamse Overheid en de Vlaamse Milieumaatschappij de invloed van de
Bijlage bij de toelichting
Bijlage bij de toelichting Inhoudsopgave Bijlagen bij toelichting 5 Bijlage 1 Watertoets 7 blad 3 van 8 blad 4 van 8 Bijlage 1 Watertoets Thema Doelstelling Realisatie Veiligheid/waterkering Wateroverlast
Verdroging: tegen gaan van verdroging in het algemeen door beperken van verharding, ruimte voor infiltratie, hydrologisch neutraal ontwikkelen etc.
WATERTOETSPROCES Globale checklist waterbelangen in de ruimtelijke ordening Bij het watertoetsproces let het waterschap op alle wateraspecten. Doorgaans krijgen het voorkomen van wateroverlast en de zorg
Maascollege. Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst
Maascollege Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst Inhoud presentatie kararkteristiek stroomgebied waar komt het water vandaan hoogwater en lage afvoer hoogwaterbescherming De Maas MAAS RIJN
Klimaatverandering, waterhuishouding en adaptatienoden in Vlaanderen
Klimaatverandering, waterhuishouding en adaptatienoden in Vlaanderen enkele aanvullende beschouwingen prof. dr. ir. Patrick Willems K.U.Leuven Afdeling Hydraulica Toekomstig klimaat? huidig klimaat: gematigd
Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009.
Memo Ter attentie van Project management Den Dekker B.V. Datum 03 januari 2013 Distributie Projectnummer 111850-01 Onderwerp Parkeerterrein Jumbo Heythuysen Geachte heer Bosman, 1 WATERBELEID Het streven
Urbanisatie en klimaatverandering: zowel meer droogte als meer overstromingen in Vlaanderen
Urbanisatie en klimaatverandering: zowel meer droogte als meer overstromingen in Vlaanderen prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven Departement Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Hydraulica Kasteelpark Arenberg
Afkoppelen: naar een
Infovergadering Aquafin - Afkoppelen: naar een integrale Afkoppelen: naar een zorg voor water integrale zorg voor water dienst mobiliteit en duurzaamheid stadsbestuur Ronse Infovergadering Aquafin - Afkoppelen:
Holistic resilient delta design
Holistic resilient delta design Theory Practice Lessons A Holistic approach Den Haag New Orleans New York Rotterdam 1 Resilience is more than climate adaptation 100resilientcities.org 2 Bangladesh 3 Ecological
Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren
Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren ZLTO Groote Heide Mark van de Wouw 27-2-2018 Agenda Introductie Toelichting waterbeheer Klimaatontwikkeling Waterbeheer nieuwe stijl Een duurzame
Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps
Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps Inhoud presentatie Even voorstellen Waterschappen algemeen Video Vragen Project Beemdstraat Bladel Afsluiting
AK samenvatting H4. Het stroomstelsel is de hoofdrivier met alle zijtakken, het bestaat uit drie delen:
AK samenvatting H4 Paragraaf 2 Het stroomstelsel is de hoofdrivier met alle zijtakken, het bestaat uit drie delen: Bovenloop (hoog in de bergen, snelle rivierstroom) Middenloop (door een dal met ingesneden
De strijd tegen de overstromingen in Ronse
1 De strijd tegen de overstromingen in Ronse ir Annie Vanslambrouck Grontmij Belgium STAR-FLOOD, 26 maart 2015 1 Inhoud 2 Waarom is Ronse gevoelig voor overstromingen? Hoe werd het probleem aangepakt (studie)?
Drainage. Horizontaal en Verticaal. www.infiltratie.com. Ontdek de mogelijkheden van regenwater. Regenwater. Woningbouw. Regenwater.
Drainage Horizontaal en Verticaal Woningbouw Drinkwater utiliteitsbouw Grijswater Afkoppelen & infiltratie Afvalwater Breaktanks DEHOUST Tanks www.infiltratie.com Ontdek de mogelijkheden van regenwater
Water in Vlaanderen: van integraal beleid naar beheer
Water in Vlaanderen: van integraal beleid naar beheer Didier D hont Afdelingshoofd Integraal Waterbeleid VMM Juridisch kader: Europees aangestuurd Kaderrichtlijn Water (2000) Goede toestand 2015 / uitstel
Help! Het water komt!
Help! Het water komt! Hoog water in Europa Toename aantal overstromingen in Europa De Moldau bedreigt het historische centrum van Praag Wat is er aan de hand? december 1993 Steeds vaker treden Europese
IN EEN VERRASSEND GROENE STAD...
IN EEN VERRASSEND GROENE STAD... Mogen groene daken niet ontbreken! eindhoven.nl/verrassendgroen 2 Een dynamische en bloeiende stad als Eindhoven fleurt op door een leefomgeving met nog meer groen. Een
Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren
Water in Tiel Waterbeleid Tiel en Waterschap Rivierenland Water en Nederland zijn onafscheidelijk. Eigenlijk geldt hetzelfde voor water en Tiel, met de ligging langs de Waal, het Amsterdam Rijnkanaal en
Regenwateropvang op perceel en in de wijk. Wat werkt (niet)
Regenwateropvang op perceel en in de wijk Wat werkt (niet) STOWA / Stichting RIONED Utrecht, 29 mei 2018 Lekker duurzaam! Tegeltaks Ook gemeenten kampioen tegelen Chasse Park Breda Architect Rem Koolhaas,
Infiltratie. Infra. Ontdek de mogelijkheden van regenwater. Regenwater. Woningbouw. Regenwater. Regenwater.
Infiltratie Infra Woningbouw Drinkwater utiliteitsbouw Grijswater Afkoppelen & infiltratie Afvalwater Breaktanks DEHOUST Tanks www.infiltratie.com Ontdek de mogelijkheden van regenwater Voorkomen van wateroverlast
Wateroverlast in de Westelijke Langstraat
Wateroverlast in de Westelijke Langstraat Wateroverlast Westelijke Langstraat Westelijke Langstraat is van oudsher een nat gebied waar afwatering belangrijk is. Dat is duidelijk te zien aan de vele slagen
Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater
Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater Nederland is een land van water. Met veel beken, sloten en rivieren. Het water dat door deze beken, sloten en rivieren stroomt noemen we
SIGMAPLAN - participatief beleid
SIGMAPLAN - participatief beleid ir. Wim Dauwe, afdelingshoofd Programma Inleiding Aanleiding en situering Goed onderbouwd plan Complex plan Reikwijdte Recente ontwikkelingen m.b.t. beleidskader en politieke
DE WATERVRIENDELIJKE STADSTUIN. 2 mei 2016 PRESENTATIE TER INSPIRATIE C A P E. u i n a r cchitectuur
DE WATERVRIENDELIJKE STADSTUIN 2 mei 2016 PRESENTATIE TER INSPIRATIE C A P E ttuinar u i n a r cchitectuur h i t c t u r EVEN VOORSTELLEN... C A P E plein ttuinarchitectuur u i n a r c h i t c t u u r
Roelof J. Stuurman. 11 juli 2011
Roelof J. Stuurman Een Proeftuin waarin toegepast innovatief onderzoek wordt gedaan om een gezonde energie- en waterneutrale Uithof te bereiken die geen nadelige invloed heeft op zijn omgeving en waar
2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11
Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Bergen van water in de buurt 3 1.2 Schoon oppervlaktewater in de wijk 4 1.3 Wat u kunt doen 5 2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater 7 2.1 Van regenton 8 2.2 naar tuinbeek
Pidpa Riolering in Zoersel: Wijk Kapellenhof - Aanleg riolering -
Pidpa Riolering in Zoersel: Wijk Kapellenhof - Aanleg riolering - Voorstelling infovergadering bewoners 23 januari 2012 Inhoud presentatie 1. Voorstelling Pidpa Riolering 2. Wijk Kapellenhof 3. Gescheiden
Demerdag Demer als Sigmaproject: Sigmaplan Demervallei
Demerdag Demer als Sigmaproject: 28/10/2016 Herinrichting van de Demervallei waarbij vermindering van de overstromingsrisico s en natuurontwikkeling samengaan, met oog voor recreatie en economie. (Europese)
Het nieuw te realiseren plan Aan de Kasteeltuinen is ongeveer 1,75 hectare groot en biedt plek aan 34 woningen.
NOTITIE Onderwerp : Waterparagraaf Opdrachtgever : Dibema Montfort B.V. Projectnummer : RDL-007-01 Projectomschrijving : Wonen Aan de Kasteeltuinen Opgesteld door : ing. R. Peeters Paraaf: Datum
Dakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken?
Dakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken? Kees Broks (STOWA), Harry van Luijtelaar (Stichting RIONED) Groene daken zijn hot, ook vanuit het oogpunt van stedelijk waterbeheer. Ze vangen
De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte.
De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte. HUIS & TUIN www.hydrorock.com Particuliere markt en watermanagement De klimaatverandering zorgt voor meer en heviger regenbuien waardoor
Samenvatting Aardrijkskunde Water hoofdstuk 2
Samenvatting Aardrijkskunde Water hoofdstuk Samenvatting door Jordan 93 woorden 14 december 017 6,1 18 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Samenvatting Aardrijkskunde Water Hoofdstuk 1 Rivieren in China
NOORDENVELD LEEFT MET WATER AFKOPPELGIDS
NOORDENVELD LEEFT MET WATER AFKOPPELGIDS Het meeste regenwater wordt goed benut, het valt in onze tuinen en plantsoenen en het spoelt de straten schoon. Het vult de vijvers in de openbare ruimte en bij
The Rotterdam Roofscape
19-9-2018 Warsaw How cities respond to climate change The Rotterdam Roofscape Municipality of Rotterdam Urban Development Department Msc. Marloes Gout 19-9-2018 Changing Climate Sea level rise Heat waves
Herinrichting Baarskampstraat
Herinrichting Baarskampstraat Opening/ mededeling Gemeente Peel en Maas: Jo Claassen projectleider uitvoering Steven Duerink adviseur verkeer en vervoer Wolfgang Holz adviseur wijk, natuur en landschap
MEMO. Toelichting op maatregelen Oranjebuurt in de Lier.
MEMO Aan: Koos verbeek Van: J. den Dulk Datum: 23 mei 2007 Onderwerp: Stand van zaken maatregelen ter voorkoming wateroverlast Oranjebuurt, De Lier Bijlagen: Functioneel programma van eisen voor de verbetering
de Dijlevallei De vorming van een meanderend ontbossingen en bodemerosie:
De vorming van een meanderend rivierlandschap als gevolg van historische ontbossingen en bodemerosie: de Dijlevallei Gert Verstraeten, Nils Broothaerts en Bastiaan Notebaert Afdeling Geografie, KU Leuven
Klimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding
Vlaamse Klimaatconferentie: Adaptatie, 26.5.2011, Antwerpen Klimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding Johan Brouwers Dienst Milieurapportering - MIRA, Vlaamse Milieumaatschappij
Structuurfondsen En de relatie met Natura 2000
0 Structuurfondsen 2007-2013 En de relatie met Natura 2000 1 Algemeen Lissabonstrategie, EU strategische richtsnoeren Alleen doelstelling 2 en 3 zijn voor Nederland relevant Rijk stelt strategie op (NSR)
Thema 3 Waterland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. De Rijn. Rivierenland. Onder de loep. Begrippen. bron. gemengde rivier.
Meander Samenvatting groep 7 Thema 3 Waterland Samenvatting De Rijn De Rijn begint als een klein stroompje in de Zwitserse Alpen. Dan wordt het een snelstromende bergrivier; er komt steeds meer smeltwater
Water in Verstedelijkte Landschappen
Water in Verstedelijkte Landschappen Integratie van benadering in Waterbouwkunde en Landschaps- en Stadsontwerp in Regionale Landschapsontwikkelingsprojecten Water in Verstedelijkte Landschappen Integratie
MEMO. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d pagina 1 / 5
MEMO Aan : bewoners Plakstraat - Raadhuisstraat - Julianastraat - Kerkstraat Van : Cristian Timmermans projectleider gemeente Stein Jean-Philippe Janssens Ducot Engineering & Advies Datum : 24 juni 2015
«RegenPlan» Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Prioriteit van de gewestelijke Regering
Regenwater in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest : waarom infiltratie en terugwinnen bevorderen? Mei 2010 IBGE Bruxelles Environnement Afdeling Natuur, Water, Bossen Françoise ONCLINCX fon@ibgebim.be
Integrale projecten in het Demerbekken. Integraal waterbeleid in en rond Hasselt
Integrale projecten in het Demerbekken Integraal waterbeleid in en rond Hasselt 1 Integrale Projecten in het Demerbekken 2 In het begin was er 3 4 5 6 1. Integraal waterbeleid & integrale projecten 4 x
De effecten van verdroging als gevolg van de klimaatwijziging en urbanisatie op oppervlaktewater
De effecten van verdroging als gevolg van de klimaatwijziging en urbanisatie op oppervlaktewater Prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven Dept. Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Hydraulica Vroegere klimaatscenario
Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium
Vlaams Kenniscentrum water Van projectidee tot projectconsortium ca. 600 calls -> 96 calls Intern gebruik -> nuttig voor Vlaanderen 96 calls -> 34 calls -> 6 thema s o o o o o o Sustainable rural development
Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014
Integraal Waterplan Haarlem Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Inhoud presentatie 1. Enkele begrippen 2. Waterplan Haarlem Aanleiding en doel Gerealiseerde maatregelen Actualisatie Geplande maatregelen
Thema WATER. Themacoordinatoren: Okke Batelaan Patrick Willems
Thema WATER Themacoordinatoren: Okke Batelaan Patrick Willems Harte, Physics Today, 2002 Conflict or opportunity? Argument Synthesis is needed for BIG issues in earth system science: 1. How will climate
Pidpa Riolering in Malle: Leegstede - Eertbolweg - Aanleg riolering -
Pidpa Riolering in Malle: Leegstede - Eertbolweg - Aanleg riolering - Voorstelling infovergadering bewoners 22 november 2011 Inhoud presentatie 1. Voorstelling Pidpa Riolering 2. Leegstede - Eertbolweg
Gescheiden riolering voor bestaande woningen
Gescheiden riolering voor bestaande woningen een geschenk uit de hemel gebruik je nuttig. Daarom houden we hemelwater en afvalwater graag apart. WaT uit de hemel komt, hoort niet In de riolering Water
Erosie in Vlaanderen. Gert Verstraeten. 15 Maart 2012
Erosie in Vlaanderen Gert Verstraeten 15 Maart 2012 Inhoud Wat Intensiteit Kaderen in ruimte en tijd Toekomst (klimaatverandering, landgebruik) Erosie in Vlaanderen: wat? Erosie = losmaken, verplaatsen
Miezeren of plenzen...
Miezeren of plenzen... voor elke bui de juiste aanpak Voor onze beleving én de manier waarop we met regen (moeten) omgaan, maakt het uit hoeveel water er naar beneden komt. Die hoeveelheid kan per bui
Rioleringsproject Gemeente Waasmunster. Infovergadering gemeente Waasmunster 1
Rioleringsproject Gemeente Waasmunster Infovergadering gemeente Waasmunster 1 Inhoud Wie is RioP? Wat doet RioP? Doelstellingen project Wat is afkoppelen? Wat is een gemengd stelsel? Wat is een gescheiden
1) Gaat het om een ruimtelijk plan dat uitsluitend een functiewijziging van bestaande bebouwing inhoudt? nee
datum 16-5-2013 dossiercode 20130516-34-6989 Tekenen: Heeft u een beperkingsgebied geraakt? Welke gemeente omvat het grootste deel van het door u getekende plangebied? Winsum Vragen: 1) Gaat het om een
afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur
Gebied 1 Bakels Broek / Galgenbeemd Art. 3 N Art. 1 Achtergrond: Gescande kadastrale plans - Toestand 01.01.01 - Bron KADSCAN (OC GIS Vlaanderen-AKRED) GEWESTELIJK RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN Onderdelen
Lesbrief Watersnood in Vlaanderen
Lesbrief Watersnood in Vlaanderen Inhoud Watersnood in Vlaanderen Overstromingen in Vlaanderen 03 Verklarende Woordenlijst 05 1. Klimaat 05 2. Klimaatwijziging 05 3. Ruimtelijke structuurplannen 05 4.
2 november 2009 C M.J.C. Kerkhof Jonkman. Team stedelijk water
WATERPARAGRAAF Onderwerp: Rentray Rekken Apeldoorn, Projectnummer: 2 november 2009 C01031.200803 Opgesteld door: M.J.C. Kerkhof Jonkman Gecontroleerd door: M. Swenne ARCADIS NEDERLAND BV Het Rietveld 59a
Sparen zonder kosten
Afkoppelen bij wegwerkzaamheden: Sparen zonder kosten September 2016 Fractie Water Natuurlijk Aa en Maas Dhr. A. Voets Afkoppelen bij wegwerkzaamheden: Sparen zonder kosten. 1. Inleiding afkoppeling wegen
Natuurlijke Klimaatbuffer Ooijen-Wanssum. Natte natuur voor droge voeten
Natuurlijke Klimaatbuffer Ooijen-Wanssum Natte natuur voor droge voeten Marcel Vermeulen projectleider / projectcoördinator Staatsbosbeheer regio Zuid Projectenbureau initiëren, begeleiden, uitvoeren extern
Duurzame watersystemen
TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE Maar water kost toch niets? Waterverbruik en klimaatverandering Infrastructuur Drinkwater Afvalwater Hemelwater Waterverbruik en klimaatverandering Drinkwater
E richard.wilbrink@mwhglobal.com Van. Advies toekomstige hemelwaterberging en afvoer
Aan Gemeente Maassluis Behandeld door Richard Wilbrink T.a.v. De heer E. Zeeman E richard.wilbrink@mwhglobal.com Van Richard Wilbrink MSc. T 015-7511854 Betreft Voorbereidende onderzoeken winkelcentrum
Info-avond Riolerings- en wegeniswerken DOM-270/11/216-Z Borstekouterstraat - Fonteinstraat. Afkoppelingswerken op perceelsniveau
Info-avond Riolerings- en wegeniswerken DOM-270/11/216-Z Borstekouterstraat - Fonteinstraat Afkoppelingswerken op perceelsniveau 1 Toelichting afkoppelen Wat is scheiden en afkoppelen? Waarom scheiden?
BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO
BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO INHOUDSOPGAVE - AANLEIDING - HUIDIGE SITUATIE - GEVOLGEN RIOOLOVERSTORT - OVERSTORTREDUCTIE - BERGING EN BEZINKING OVERTOLLIG RIOOLWATER - WERKING BBB - WERKING (schematisch)
1. INLEIDING 1.1 ALGEMEEN. 1.2 DE WATERTOETS. NOTITIE
NOTITIE Onderwerp : Waterparagraaf Opdrachtgever : A.E.C. Vestjens Projectnummer : BIM-079-01 Projectomschrijving : Gezondheidscentrum te Neer Opgesteld door : ing. R. Peeters Paraaf: Datum : 18 oktober
1. Waterwegen en Zeekanaal NV
Een levendige en veilige Demervallei met het Sigmaplan Ir. Wim Dauwe, afdelingshoofd Afdeling Zeeschelde, W&Z 19 februari 2013 1 Beheerder van waterwegen en een groot deel van de gronden errond in het
Technische aspecten rond bufferen, infiltreren en overstromingsvrij bouwen
DE WATERTOETS IN DE PRAKTIJK Gent 7 februari 2012 Technische aspecten rond bufferen, infiltreren en overstromingsvrij bouwen ir. Eddy Poelman Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek overstromingen vanuit
Programma Water en klimaatveranderingen
Programma Water en klimaatveranderingen Ger Renkens / Luuk Postmes 7 juni 2016 Doel Beschermen van de volksgezondheid en het milieu en het leveren van een bijdrage aan het in stand houden en verbeteren
a) Getijdenwerking en overstromingen op de Schelde
EXCURSIEPUNT DE SCHELDEVALLEI Hoogte = Ter hoogte van het voormalige jachtpaviljoen, De Notelaar, gelegen aan de Schelde te Hingene (fig. 1 en 2), treffen we een vrij groot slikke- en schorregebied aan,