Maascollege. Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Maascollege. Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst"

Jacobus de Smedt
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Maascollege Waterstanden in de Maas, verleden, heden, toekomst

2 Inhoud presentatie kararkteristiek stroomgebied waar komt het water vandaan hoogwater en lage afvoer hoogwaterbescherming

De Maas MAAS RIJN VERH. Lengte (km) 935 1320 70% Oppervlak (km 2 ) 36.000 185.

3 De Maas MAAS RIJN VERH. Lengte (km) % Oppervlak (km 2 ) % Hoogste afvoer (m 3 /s) % Gemid. afvoer (m 3 /s) % Laagste afvoer (m 3 /s) %

5 karakteristiek Maas aan voet middengebergte (Ardennen) regenrivier + sneeuwsmelt in winter & vroege voorjaar korte reactietijd op neerslag erg dynamisch grote peilfluctuaties hoge stroomsnelheden benedenstrooms afnemend

ondergrond kwelt op in moerassen voedt kleine

6 watercyclus middelgebergten regen valt op de hellingen dringt in de bodem stroomt over rotsige ondergrond kwelt op in moerassen voedt kleine beekjes (haarvaten) voeren af naar grotere beken voeren af naar de Maas

7 Afvoergolf ca 12 dgn van bron tot Nederland vanuit Ardennen 1 tot 1,5 dag Frans gedeelte traag Waals gedeelte snel Grensmaas ook nog snel Zandmaas traag Benedenmaas weer sneller

8 Afvoerverloop door het jaar heen hoog in dec feb (500 m 3 /s) vrij hoog in voorjaar (250 m 3 /s) laag vanaf mei t/m oktober (50 m 3 /s) 40 m 3 /s via Albertkanaal, Zuid-Willemsvaart en Julianakanaal Verdrag B-NL: minimaal 10 m 3 /s Bij Venlo ca m 3 /s extra uit Ruhr + andere beken

9 Stuweffect Maas in België en Nederland gestuwd alleen Grensmaas stroomt vrij af stuwen verhogen waterpeil tbv scheepvaart altijd diep water en weinig stroomsnelheid bij hoogwater worden stuwen gestreken en verdwijnt dit effect

10 Hoe werken stuwen m3/s 50 m3/s m3/s

11 Opbouw hoogwatergolf meerdere dagen met neerslag afvoer stapelt zich op

stuwpanden piek Zuid Limburg: 1,5 dag na

12 Ontstaan hoogwatergolf na natte periode gevolgd door extreme periode cm dik sneeuwdek stijgt eerst snel nabijheid Middengebergten versterkt door stuwpanden piek Zuid Limburg: 1,5 dag na begin extreme regenval piek Venlo: nog 1,5 dag later

13 Afvoerdynamiek Maas

Jaar-gemiddelde afvoer Maas Grote verschillen

1911 Vanwege voeding Julianakanaal ( 35) en

14 Jaar-gemiddelde afvoer Maas Grote verschillen tussen jaren Ook bij opvolgende jaren (64 & 65) Sinds 1976 minder extreem lage Sinds 2003 geen uitschieters omhoog Dalende trend sinds 1911 Vanwege voeding Julianakanaal ( 35) en Albertkanaal ( 39) Anders geen pos of neg trend

Frequentie hoge afvoeren Maas Dagen > 1.

15 Frequentie hoge afvoeren Maas Dagen > m 3 /s (bedding vol) Grote jaarlijkse variatie Eens in de ca 5-10 jaar een uitschieter 70 jaren erg laag, trend dalend Tussen 80 en 00 trend stijgend Sinds 03 weer sterk dalend Dagen > m 3 /s (weerden overstroomd) Eens in de ca 3 jaar 93, 95 en 02 uitschieters Sinds 2003 veel jaren zonder

16 Piekafvoeren Maas Hoogste jaarlijkse afvoer Uitschieters in jaren 20 en jarig gemiddelde: stijgende lijn in jaren 80 en 90 Sinds 2003 weer duidelijke daling Ook niet vaker kleinere hoogwaters

17 Hoogste pieken en dalen voor 1980 en na 1980 Pieken jan-mrt: meer na 1980 Pieken okt-dec: meer voor 1980

18 Lage afvoeren in de Maas Lage afvoeren: bij < 50 m 3 /s Grote variatie tussen de jaren Eens in de ca 15 jaar zeer laag Laatste 35 jaar meer lage afvoeren Maar minder extreem lage Opvallend verschil met Rijn

19 Hoe extra waterveiligheid Verruimende maatregelen (Ruimte voor de Rivier) Retentie (water tijdelijk parkeren) Maatregelen aan dijken locatie type omvang Inpasbaar in landschap Effect op waterstand Effectief ivm nwe normering winterbed nevengeul beperkt ja 2 5 cm niet winterbed nevengeul ruim nee 5 15 cm niet winterbed weerdverlaging wisselend Ja, mits 2 10 cm niet zomerbed verdieping ruim nee 5 10 cm niet zomerbed verbreding ruim nee cm niet winterbed retentie wisselend Ja, mits cm niet winterbed dijkteruglegging wisselend ja 2 15 cm wel winterbed dijkverhoging wisselend Ja, mits tot 2 m wel

20 Historie waterveiligheid Limburg voor 1993 kans op overstroming dorpen en steden ca 1:75 (eens in de 75 jaar) Hoogwaters 93 (ca m 3 /s) & 95 (ca m 3 /s) kaden aangelegd (tijdelijk) Maaswerken om duurzame veiligheid te realiseren; kans naar 1:250 bij voorkeur door rivierverruiming (HWG Lomm, zomerbedverdieping Venlo) stedelijk gebied Venlo, Roermond, Gennep dmv kades (besloten in 2000) resterende opgave ook dmv kades Kadehoogte gebaseerd op 1:250 afvoer + 50 cm overhoogte Inmiddels achterhaald vanwege Deltabeslissing waterveiligheid ( )

21 Waarom extra ingrepen tbv waterveiligheid Deltabeslissing introduceert nieuw normenstelsel gaat uit van kans op overstroming ipv kans op overtopping van de kade of dijk faalkans van de dijk, gevolgschade, mogelijkheid voor evacuatie en onzekerheden tellen mee zelfde kans voor iedereen; met extra bescherming bij economische centra en grote steden kijkt vooruit en neemt verwachte klimaatverandering mee Gaat nu om risicoreductie en schadebeperking, niet meer om de cm s dijkhoogte Nieuwe norm blijkt grote invloed te hebben op dijkhoogte, veel meer dan klimaatverandering 2010 start Deltaprogramma: Studie effecten klimaatverandering en mogelijke maatregelen uitgewerkt in voorkeursalternatief (krachtig samenspel dijken en rivierverruiming)

22 Waterstanden en kades

Vergelijkbare documenten

Waterbericht Maas. Statusbericht nummer S14. maandag 5 februari 2018 Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd. (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN

Waterbericht Maas. Statusbericht nummer S14. maandag 5 februari 2018 Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd. (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN maandag 5 februari 2018 Uitgegeven om: 10:00 lokale tijd Waterbericht Maas Statusbericht nummer S14 (Afvoerverwachting St. Pieter) Kleurcode GROEN Huidige (gemeten) afvoer St. Pieter 831 m3/s ma 05feb,