INFORMATIE BOEKJE Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum.

Transcriptie

1 INFORMATIE BOEKJE 2019 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum. De grootste roem in het leven ligt niet in nooit vallen, maar in telkens weer opstaan. Nelson Mandela

2 Inhoudsopgave Voorwoord...3 LYTS&grut...4 Bidden...5 De kerkelijke gemeente Mantgum...8 Oer de tsjerklike gemeente Westerwert...12 Preekrige Ontwikkelingen Nijkleaster...18 Voor ouders die overwegen hun kind te laten dopen...22 Speculaasactie...23 Over de kosten van rouwdiensten en crematies...24 Jong Belegen...26 Goodness is stronger than evil...27 Contactgegevens Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

3 Aan de inwoners van Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum. De kerkelijke gemeenten in bovengenoemde dorpen bieden u dit informatieboekje aan. Het betreft de Protestantse Gemeente Westerwert in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum en de Hervormde Gemeente te Mantgum. De gemeente Mantgum en Westerwert werken sinds het jaar 2016 intensief samen en hebben besloten om te fuseren. Bovendien vormen deze gemeenten de basis voor de pioniersplek Nijkleaster. Binnen dit samenwerkingsverband zijn er momenteel 3 predikanten werkzaam. ds. Hinne Wagenaar is gemeentepredikant voor Westerwert- Mantgum en pionierspredikant voor Nijkleaster. ds. Willemien Keuning is gemeentepredikant voor Westerwert- Mantgum en ds. Saskia Leene is kleaster-pastor voor Nijkleaster. Dit boekje wordt huis aan huis verspreid in onze dorpen omdat wij als kerk graag zichtbaar en beschikbaar willen zijn. Vroeger was de maatschappij verzuild en wist iedereen wie wel en wie niet bij een bepaalde richting behoorde. Tegenwoordig is dat anders. De scheiding tussen kerkelijk en niet-kerkelijk is niet meer zo duidelijk. Zeker op het gebied van geloof en spiritualiteit is er veel in ontwikkeling. Wij willen daar graag op inspelen. U bent altijd van harte uitgenodigd voor alle activiteiten, ook als dat eenmalig is. Voor een gesprek kunt u contact opnemen met mij of met één van de mensen die verbonden zijn aan onze gemeenten. U kunt de activiteiten vinden op de websites en facebookpagina s van de gemeente Westerwert- Mantgum en van Nijkleaster. Mocht u de nijsbrief willen ontvangen dan kunt u een bericht sturen aan de secretaris van de gemeente of de coördinator van Nijkleaster (de contactgegevens kunt u achter in dit boekje vinden). Namens de kerkenraden van Mantgum en Westerwert, ds. Hinne Wagenaar Informatieboekje

4 LYTS&grut Naast de diensten waarin er wat meer aandacht aan kinderen wordt besteed dan op andere zondagen is er een nieuw initiatief: op een aantal zondagen waarop er tot nog toe geen diensten waren (in principe de vierde van de maand) is er in Jorwert een dienst voor Lyts & Grut om uur. De kinderen staan daar in het midden en verder is iedereen van harte welkom. Er is een korte en eenvoudige liturgie met een min of meer vast format en daarna gaan de kinderen samen met de ouderen die daar voor voelen iets doen: een speurtocht, een spel, koken, filosoferen, knutselen... Alles is mogelijk in dienst van het verhaal van die ochtend. Het is ook een mooie kans tot gesprek en nadere kennismaking tussen de verschillende generaties. De zichtbare rol van de predikanten is in deze diensten wat anders dan gebruikelijk, maar zij zijn en blijven betrokken bij deze momenten. De data waarop deze diensten worden gehouden zijn opgenomen in het preekrooster. Willemien Keuning 4 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

5 Bidden In de traditionele theologie wordt over God gesproken als hoog verheven, almachtig, ver van ons vandaan, in ieder geval buiten ons. Daarnaast is er ook altijd een stroming geweest, zij het bescheiden, die we indelen onder de mystiek. Dat begrip hangt samen met het woord geheim. Binnen deze traditie spelen woorden als verbinding, eenheid en verlangen naar God een grote rol. In bijzondere mystieke ervaringen wordt de wereld als geheel ervaren, God als net zo nabij als een geliefde en het ik als de wederhelft van God. Die twee stromingen werden vaak tegen elkaar uitgespeeld en dat is jammer. God is en ver weg en dicht bij. Dat is helemaal niet zó vreemd. Juist de meest nabije bevindt zich ook op grote afstand. Je bloedeigen kinderen zijn je zó vertrouwd, dat je niet alles aan hen vertelt en je eigen man of zus ken je zó goed dat één opgetrokken wenkbrauw je op 100 meter afstand kan zetten. Nabijheid en afstand verbinden samen en tegelijkertijd twee polen. Die twee: nabijheid en afstand intrigeren mij. In elke relatie spelen die twee polen een rol, ook in het werk van een predikant. Soms denk ik dat in geen enkel ander beroep die twee zó dicht bij elkaar komen, maar dat is natuurlijk niet waar. Vraag het maar aan leerkrachten, artsen, fysiotherapeuten en taxichauffeurs. Hoewel? Ik ben niet zo van het nadrukkelijke en professionele bidden, niet als predikant en ook niet als slachtoffer. Ooit was ik als stagiaire bij een gesprek tussen predikant en twee mensen uit haar gemeente. Aan het einde van dat gesprek stelde zij voor om samen te bidden en die twee vonden dat goed. Mij werd niets gevraagd; ik was stagiaire en ik deed mee. Spannend vond ik het wel. Kijk, op je fiets iets tegen de lucht roepen, of tegen God, of tegen het universum, dat kon ik ook wel, maar voorgaan in een gebed: dat is andere koek. Je zegt dan - mede namens de anderen - die er bij zijn iets tegen God en zij halen het meestal niet in hun hoofd om jou te corrigeren tijdens het uitspreken van een gebed als zij vinden dat jij Informatieboekje

6 niet namens hen spreekt. Bidden als voorganger namens anderen is een waagstuk waar je het zweet van op je rug krijgt. Want hoe kun je nu namens anderen iets tegen God zeggen, iets vragen, of gezamenlijk zwijgen? Ik worstel daar nog steeds mee en dat is goed. De predikante bij wie ik stage liep ging dus na dat gesprek voor in gebed en zij begon zo: Gij, stille toehoorder van onze gesprekken.... Ik kreeg een schok. We waren met meer dan ik dacht. Zou die gij hier bij ons zijn? Ineens ging ik anders naar ons gesprek kijken. Tijdens lange autoritten luister ik graag naar de radio, maar al gauw krijg ik daar genoeg van. Veel geschreeuw en geschetter en weinig wol waar je warm van wordt en dan heb ik het alleen nog maar over de NPO. Ik heb daar wat op gevonden. Via de app podcast.nl treedt er rust in en valt er schoonheid naar binnen. Zo wordt mijn autootje een rijdende meditatie-ruimte. Ik hoorde in interview met Sjoerd Litjens die in een Fries dorp met 128 huishoudens woont. Hij interviewde een aantal van hen en daar zijn dan weer podcasts van gemaakt onder de titel Iepen Doar(p). Een aantal dorpsbewoners komt daar aan het woord: van ouders van een meisje van zeventien jaar dat bij een verkeersongeluk omkwam tot een ontwortelde joodse man die op 35 plaatsen in de wereld woonde en zich in dit dorp thuis voelt terwijl hij tegelijkertijd buitenstaander blijft. Over afstand en nabijheid gesproken. Al die mensen komen aan het woord en Sjoerd merkt op dat zij dat zo gretig doen. Zij wachten hem op met taart en koffie, zij vertellen hun verhalen en er wordt naar hen geluisterd. Zo maken zij mee dat hun verhalen mee-tellen en zij dus ook. Dat brengt mienskip en in dit dorp is dat heel gewoon want die verhalen vertel je ook aan elkaar in het dorpshuis. De verhalen zijn niet spectaculair in de zin van bekende radio- en TV programma s waar vaak in zwart-wit schema s wordt gedacht en waar weinig ruimte is voor nuances. Mensen mogen daar hun verhaal niet of nauwelijks 6 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

7 vertellen, want zij staan in dienst van wat een mediabedrijf wil uitdragen. Hun verhalen worden geframed, zoals dat tegenwoordig heet; een verhullend woord voor ingepikt. Tijd is er ook niet, want de kijkcijfers tellen. Mensen gaan zich gauw vervelen en dan zappen ze naar een ander programma. Dat moet onder alle omstandigheden worden voorkomen. Maar waarom gaan de telekijkertjes zich eigenlijk vervelen? Misschien omdat bedoelde programma s inhoudsloos zijn geworden? Sjoerd Litjens vertelt hoe in al die verhalen doorklinkt wat er in mensen omgaat - hun hele leven - ook als het niet wordt gezegd. Zo kom je luisterend naar hun verhalen in een nieuwe ruimte. Het zijn geen spectaculaire verhalen en ze gaan over alledaagse dingen; over het gewone leven en als je goed luistert hoor je dat het gewone leven buitengewoon is. Precies, dacht ik in mijn rijdende meditatie-ruimte, daarom heb ik het mooiste beroep van de wereld, net zoals Sjoerd Litjens en al die andere mensen die thuis komen in de wereld van de vreemde ander. Dat is de kortste weg naar jezelf. Zou dat bidden zijn? Via de vervreemding, via de vreemde ander tot jezelf komen en mens worden? Dan is er geen verschil tussen een echt gesprek of mooi werk waar je blij van wordt en waarin je thuis komt - en bidden. Maar dat wist ik eigenlijk al heel lang sinds ik een boekje las met de titel: bidden in de theedoek. Willemien Keuning. Informatieboekje

8 De kerkelijke gemeente Mantgum De kerk in haar verschillende gedaanten is niet alleen wereldwijd; zij gaat door de eeuwen heen. Dat is op zich al een wonder. Binnen de joodse traditie staat een man op, ene Jezus van Nazareth. Hij is een controversieel figuur. Volgens de een heeft hij als geen ander begrepen waar het in de joodse religie in de kern om draait en volgens een ander is hij zo slecht dat hij geen recht op leven heeft. Na zijn dood ontstaat er een beweging van mensen die door hem zijn geraakt, eerst binnen de synagoge; daarna daarbuiten. Zo is de kerk ontstaan: als een uit de hand gelopen binnen-joods conflict. Dat conflict brengt wel een nieuwe beweging op gang. Alle religies hebben de neiging tot verstening in instituties, regels, hang naar macht, meer concentratie op de buitenkant en minder op de binnenkant. Dat is onvermijdelijk. Dat ligt niet aan de religie, maar aan de mens. Ook niet-religieuze instituties maken deze processen door. Als een min of meer spontaan begonnen beweging wordt voortgezet, is er een vorm van organisatie nodig. Als we religie definiëren als een min of meer ontwikkeld systeem, dan is religie het jasje waarin geloof, hoop en liefde door de wereld gaan. Dat kan niet anders. Maar als het jasje het doel wordt, raakt de inhoud verloren. Dat drong pas goed tot mij door toen ik in het Midden-Oosten op een internationale conferentie was waar vervolgde christenen aandacht vroegen voor het feit dat de kerk waar zij deel van uitmaakten op het punt stond te verdwijnen. Hun steden stroomden vol met pelgrims die heilige plaatsen bezochten en niet naar hen omkeken. De mensen van die kerk maakten onderscheid tussen dode en levende stenen. De pelgrims kochten tickets voor archeologische opgravingen van vergane heiligdommen en gingen gezellig met elkaar lunchen tussen de dode stenen die daar lagen. Zij hadden geen flauw benul van wat er zich hier en nu afspeelde. De mensen van de kerk zeiden: maar wij zijn de levende stenen. Waarom kijkt er niemand naar ons om? 8 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

9 De kerk in Nederland wordt niet vervolgd, maar zij is wel aan het verdwijnen. De meest voor de hand liggende reactie is tweeledig: dat nog meer mensen de kerk als instituut verlaten en dat de overblijvers zich vastklampen aan het instituut: aan de regels, aan het gebouw, aan het aantal bezoekers van de kerkdienst op zondag, kortom aan de jas waarin geloof, hoop en liefde gekleed gaan. Daarbij lopen de overblijvers de kans dat zij over het hoofd zien dat zonder dat kleedje - of met een ander - ook te leven valt en de verlaters dat dat kleedje iets verhult waar zij zelf ook naar verlangen. Dan gaat het om de inhoud. Ook hier gaat het beeld van de stenen op. Als we de betekenis van het omhulsel relativeren - hoe gehecht we daar ook aan kunnen zijn; niets menselijks is ons vreemd - dan komt er misschien weer wat meer ruimte voor het besef dat het ook in de kerk om de levende stenen gaat. Het beeld is trouwens afkomstig uit een brief die wordt toegeschreven aan Petrus waar een religieus gebouw als achtergrond fungeert voor de mens als levende steen, onderdeel van een geestelijk gebouw waarvan Jezus, de levende, de hoeksteen is. Als we de muren van het gebouw niet als drempel zien, maar als een muur die ademt, een muur als een mens, dan komt er misschien ook wat ruimte voor nieuwe vormen van kerk zijn. Daarnaar zijn de kerkelijke gemeenten van Mantgum en Westerwert op zoek. De fusie tussen beide en nauwere samenwerking met Nijkleaster zal in het komende jaar gestalte krijgen. Daarover leest u ongetwijfeld meer in dit blad. Bij verschillend gelegenheden in het afgelopen jaar in Mantgum zag ik kerk en dorp samen ademen, bijvoorbeeld bij het aloude festijn Tusken tsjerke en kroech, bij de voorstellingen in het kader van het project Under de toer waarin we opnieuw kennis maakten met Hermanus Berkenbijl en de ontelbare verschijningsvormen van hout die we tijdens het festival konden bewonderen. De kinderen van de basisschool bezochten samen met hun docent levensbeschouwingen de kerk, er werden vele rondleidingen Informatieboekje

10 In de overgang van Stille Zaterdag naar Eerste Paasdag werd de Verwondering Paasviering vanuit Nijkleaster in Jorwert uitgezonden door KRO-NCRV. Het thema van deze viering was Uit de doeken. Nog te zien op:

11 gegeven, het aantal bezoekers en de bijbehorende ontmoetingen en muzikale uitspattingen in de zomermaanden in het kader van Tsjerkepaad was verheugend en het aantal vrijwilligers dat zich inzette hartverwarmend. Zonder hen konden al deze mooie dingen niet gebeuren. Tegen het einde van het kalenderjaar was er in de Wjukken de openbare aftrap van het project Mantgum foar inoar. De belangstelling was groot en naar het voorbeeld van Reduzum wordt er structuur en daadkracht gegeven aan iets wat er al is: Mienskip. Ook dat is een vorm van institutionalisering met het doel om daar nog meer mensen bij te betrekken. van kerkelijke huize hoeft te zijn om te weten: dit lied gaat ook over mij. Als je het samen zingt weet je samen: dit gaat over ons: Licht dat ons aanstoot in de morgen, voortijdig licht waarin wij staan koud, één voor één, en ongeborgen, licht overdek mij, vuur mij aan. Dat ik niet uitval, dat wij allen zo zwaar en droevig als wij zijn niet uit elkaars genade vallen en doelloos en onvindbaar zijn. Dat wij niet uit elkaars genade vallen; wat zou dat mooi zijn. Willemien Keuning. Tussen tsjerke en kroech ligt een open en prachtig dorp met kernen waar mensen elkaar ontmoeten. Er zijn van die liederen (ook in de liturgie) die monumenten worden. Vele daarvan zijn in de laatste halve eeuw van de dichter Huub Oosterhuis. Hij weet de verbinding te leggen tussen traditie en vernieuwing, zó dat je niet Informatieboekje

12 Oer de tsjerklike gemeente Westerwert De tsjerklike gemeente Westerwert (yn de doarpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum) wurket sûnt 2012 gear mei de Stifting Nijkleaster. Sûnt 2016 is de tsjerke fan Mantgum der ek by belutsen rekke. Dêrtroch binne de twa gemeenten no in proses ta in fúzje begûn. Sa sille wy yn 2019 te meitsje hawwe mei ien gemeente yn kombinaasje mei ien kleaster-beweging. Dy twa modellen fan tsjerke-wêzen steane neist elkoar en heare by elkoar. Yn de kommende jierren sil dúdlik wurde hoe t de gemeente en it kleaster har fierder ûntwikkelje sille. IN PEAR AKTIVITEITEN FAN DE GEMEENTE(N) Tsjerke-Tsjinsten per moanne 1e snein: tsjinst yn Weidum 2e snein: tsjinst yn Mantgum 3e snein: tsjinst yn Jorwert (mei Nijkleaster) 4e snein: tsjinst mei de bern yn Jorwert (LYTS&grut) 5e snein: regio tsjinst mei Hilaard en Húns-Leons (4x jiers) Spesjale tsjinsten - Troch it jier hinne organisearret de jeugdkommisje spesjale tsjinsten foar de bern. - LYTS&grut tsjinsten foar de bern - Tsjerketsjinst yn de Domkerk fan Utert (5 maaie). Wy geane mei-inoar yn e bus nei Utert. Us dûmny Hinne Wagenaar is dêr dan de foargonger. - Farre nei Bears. De jierlikse iepenloft tsjinst yn Bears (dit jier op 7 july) - Tredde snein fan septimber: Túnpreek yn de notaristún yn Jorwert nei oanlieding fan it Iepenloftspul. - Betinkingstsjinst yn Novimber. Dan betinke wy alle minsken dy t ferstoarn binne yn ús doarpen. - Mei Kryst, Peaske en Pinkster binne der ferskate tsjinsten en aktiviteiten yn ús tsjerken. - Elke moanne is der in tsjerketsjinst yn Nij Dekema (Moandei om oere) 12 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

13

14 Pastoraat Yn ús gemeenten en by Nijkleaster binen trije dûmny s aktyf: Hinne Wagenaar, Willemien Keuning en Saskia Leene. Se binne alle trije aktyf en beskikber op it mêd fan pastoraat foar ús minsken yn de doarpen en foar minsken dy t hjir komme yn it kader fan Nijkleaster. Foar in (pastoraal) petear kinne jo kontakt mei harren opnimme. Dêr binne se foar! De gegevens (telefoan en ) steane efter yn dit boekje ûnder it kopke predikanten. In pear aktiviteiten fan Nijkleaster: - Elke woansdei is der yn de tsjerke fan Jorwert in kleastermoarn. Dy moarn begjint mei in koarte moarnstsjinst om Guon minsken bliuwe de hiele moarn, oaren komme allinne foar de tsjinst (en de kofje) en gean dan wer nei hûs, wurk of oare beuzichheden. - Elke moanne is der in sneon oer in bepaald tema. Jo kinne it programma fine op de webside fan Nijkleaster ( ûnder programma. - Elke tredde snein is der in tsjerketsjinst yn Jorwert. - Hiel regelmjittich binne der programma s op maat. Dat binne programma s foar groepen dy t in eigen programma hawwe wolle by Nijkleaster: tsjerke-groepen, skoalle klassen, bedriuw teams, groepen fan MBO, HBO of Universiteit ensafuorthinne. - Yn de 40-dagen-foar- Peaske: Vieren en Vasten en de Peaskesyklus yn Jorwert. - Op Pinkstermoandei wurdt it Nijkleaster Pinkster Paad (NPP) organisearre. - Lêste snein fan oktober: jierdei fan Nijkleaster. Middeis yn de tsjerke fan Jorwert. 14 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

15 TSJERKETSJINSTEN NIJ DEKAMA 2019 Moandei oere Moandei 14 jannewaris Moandei 04 febrewaris Moandei 04 maart Moandei 08 april Moandei 06 maaie Moandei 03 juny Moandei 08 july Moandei 02 septimber Moandei 07 oktober Moandei 04 novimber Moandei 02 desimber hr. U. Zwaga ds. H. Wagenaar fr. C. de Boer - Bergstra ds. H. Wagenaar ds. J. Hilverda ds. H. Wagenaar ds. H. Wagenaar ds. H. Wagenaar ds. H. Wagenaar hr. U. Zwaga ds. W. Keuning Informatieboekje

16 Preekrige 2019 Datum Foargonger Tiid Lokaasje Opmerkingen 6 jannewaris Hinne Wagenaar 9.30 Weidum Trije Keningen 13 jannewaris Willemien Keuning 9.30 Mantgum 20 jannewaris Hinne Wagenaar 9.30 Jorwert Kleastertsjinst 27 jannewaris Jeugdkommisje +Willemien Keuning Jorwert LYTS&grut 3 febrewaris Hinne Wagenaar 9.30 Weidum 10 febrewaris Willemien Keuning 9.30 Mantgum 17 febrewaris Hinne Wagenaar 9.30 Jorwert Kleastertsjinst 24 febrewaris Jeugdkommisje+Hinne Wagenaar Jorwert LYTS&grut 3 March Hinne Wagenaar 9.30 Weidum 10 March Willemien Keuning 9.30 Mantgum 1e 40-dagen 17 March Hinne Wagenaar 9.30 Jorwert Kleastertsjinst 2e 40-dagen 24 March Jeugdkommisje + Willemien Keuning Jorwert LYTS&grut 3e 40-dagen 31 March Jurjen Hilverda Mantgum Regio tsjinst 4e 40-dagen 7 April Willemien Keuning Weidum 5e 40-dagen 14 April Jeugdkommisje + Hinne Wagenaar Mantgum Palmsnein LYTS&grut 18 April Hinne Wagenaar Jorwert Wite Tongersdei 19 April Hinne Wagenaar Jorwert Goed Freed 20 April Saskia Leene Jorwert Stille Sneon 21 April Hinne Wagenaar 06.00/09.30 Jorwert Peaske 28 April xxx xxx xxx 5 maaie Hinne Wagenaar Utrecht Mei de bus 12 maaie Willemien Keuning Mantgum 19 maaie Saskia Leene Jorwert Kleastertsjinst 26 maaie xxx xxx xxx 2 juny Hinne Wagenaar Weidum 9 juny Willemien Keuning Mantgum Pinksteren 10 juny Hinne Wagenaar/Saskia Leene Jorwert Pinksterpaad 16 juny Hinne Wagenaar Jorwert Kleastertsjinst 23 juny xxx xxx xxx 30 juny Adri Terlouw Leons Regio tsjinst OARE DATA: Krystfakânsja o/m 6 jannewaris, Jiske: woansdei 6 maart, Biddei foar gewaaks en wurk: woansdei 13 maart, Foarjiersfakânsje: 16 feb. o/m 24 feb., Maaie fakânsje: 27 april o/m 5 maaie, Himelfeartsdei: 30 maaie, Pinkster: 9-10 juny 16 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

17 Datum Foargonger Tiid Lokaasje Opmerkingen 7 july Jeugdkommisje+Hinne Wagenaar Bears Farre nei Bears LYTS&grut 14 july Hinne Wagenaar Mantgum 21 july Hinne Wagenaar Jorwert Kleastertsjinst 28 july xxx xxx xxx Augustus xxx 1 septimber Hinne Wagenaar 9.30 Weidum 8 septimber Willemien Keuning Mantgum 15 septimber Hinne Wagenaar Jorwert Túnpreek LYTS&grut 22 septimber xxx xxx xxx 29 septimber Willemien Keuning Hilaard Regio tsjinst 6-Oct Hinne Wagenaar 9.30 Weidum 13-Oct Willemien Keuning 9.30 Mantgum 20-Oct Hinne Wagenaar 9.30 Jorwert Kleastersnein 27-Oct Jeugdkommisje Jorwert LYTS&grut 27-Oct Jorwert Jaardag NK 3 novimber Hinne Wagenaar 9.30 Weidum Rispinge 10 novimber Willemien Keuning 9.30 Mantgum 17 novimber Hinne Wagenaar 9.30 Jorwert Kleastersnein 24 novimber Hinne Wagenaar Jorwert Betinksnein 1 desimber Willemien Keuning 9.30 Weidum 1e Advint 8 desimber Andries Kobus 9.30 Mantgum 2e Advint 15 desimber Hinne Wagenaar 9.30 Jorwert Kleastersnein 3e Advint 22 desimber Jeugdkommisje + Willemien Keuning Mantgum Berne- krystfeest 4e Advint 24 desimber Hinne Wagenaar Weidum Krystnacht 25 desimber Nijkleaster 9.30 Jorwert Kryst by Nijkleaster 29 desimber Hinne Wagenaar Jorwert Regio tsjinst 5 jannewaris 2020 Hinne Wagenaar Weidum Trije Keningen OARE DATA: Simmerfakânsje Noard 13 july o/m 25 augustus, Boufak 29 july o/m 16 aug., Hjerstfakânsje: 19 okt. o/m 27 okt., Tankdei 6 nov., Lêste snein tsjerkklik jier 24 nov., Krystfakânsje: 21 des. o/m 5 jan Informatieboekje

18 Ontwikkelingen Nijkleaster In de herfst van 2017 heeft Nijkleaster naast een film (Nieuwe lijnen in een oud landschap) het BID-boek gepubliceerd met daarin alle plannen over een Nij Kleaster op de locatie Westerhûs. U kunt alle gegevens over de actie Westerhûs vinden op de website fan Nijkleaster: nijkleaster.frl/actiewesterhus. Het jaar 2019 belooft spannend te worden voor Nijkleaster. De plannen voor het nieuwe klooster moeten procedureel en financieel tot een goed einde gebracht worden. Dat is altijd spannend. Ook financieel moeten er nog stappen gezet worden. Nijkleaster is, samen met de gemeente Westerwert en Mantgum, blij met de steun die is uitgesproken door de Provinciale kerk (classis Fryslân) en de landelijke Protestantse Kerk in Nederland (PKN).Wij bieden u hier de aanbevelingsbrief aan die eind november 2017 werd gestuurd aan alle PKN gemeenten in Fryslân. Namens Nijkleaster Henk Kroes (voorzitter) Pagina 20 & 21 aanbevelingsbrief Classis Fryslân. 18 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

19 Protestantse Kerk Classis Fryslân Aan de kerkenraden van alle PKN-gemeenten in Fryslân Dronryp, 23 november 2018 Betreft:aanbeveling Nijkleaster Geachte kerkenraden, Met deze brief brengen we als Breed Moderamen van de classis Fryslân graag de pioniersplek Nijkleaster onder uw aandacht en bevelen wij het nieuwe project van Nijkleaster bij u aan. De pioniersplek Nijkleaster in Jorwert is een van de eerste pioniersplekken binnen de Protestantse Kerk in Nederland; de plek heeft zich zeer voorspoedig ontwikkeld en grote bekendheid gekregen in kerkelijk Fryslân en protestants Nederland. Wat belangrijker is: dit project heeft inmiddels een vaste plaats gekregen in de hoofden en harten van veel mensen van binnen en buiten de kerken, die hun weg gevonden hebben naar Nijkleaster voor stilte, bezinning en verbinding. Deze drie kernwoorden vormen de basis van de meditatieve kleaster-kuiers op woensdagochtend en van de kleaster-zaterdagen met thema s die zowel individueel als ook door groepen gezamenlijk beleefd worden. Nijkleaster biedt ook programma s-op-maat aan kerkenraden en kerkelijke groepen, maar bijvoorbeeld ook aan klassen van middelbaar of hoger onderwijs en aan teams van scholen en bedrijven. De eerste fase van pionieren ( ) loopt volgend jaar af en de plannen voor de toekomst zijn volop in ontwikkeling. Vanaf het begin is er gehoopt op en gebeden voor de mogelijkheid van een fysiek klooster. De kans hierop doet zich nu voor: vlak buiten Jorwert is er een unieke locatie beschikbaar gekomen, namelijk de monumentale boerderij Westerhûs, die op de plek staat van een middeleeuws klooster met dezelfde naam. Alle informatie daarover kunt u vinden op de website ( Nijkleaster werd in de eerste fase van pionieren gedragen door de Protestantse Gemeente Westerwert en de landelijke kerk. Intussen heeft de Protestantse Gemeente Mantgum zich ook aangesloten. Deze twee gemeenten, die binnenkort geheel samengaan, zijn bereid om het project verder te ontwikkelen en substantieel te investeren in de toekomst. Met het uitbrengen van het BIDboek in oktober 2017 is Informatieboekje

20 de fondsenwerving van start gegaan. Er zijn sindsdien flinke stappen gemaakt. Van de totale kosten van 4,7 miljoen is inmiddels 3,2 miljoen gedekt. Voor doet Nijkleaster nu een beroep op kerkelijke gemeenten. Primair kan dat in de vorm van een schenking, maar het kan ook via een lening. Nijkleaster denkt daarbij aan leningen van minimaal , renteloos en aflossingsvrij. Daarnaast is het mogelijk om de missie van Nijkleaster te steunen door als stiper of freon deel te nemen aan de Nijkleaster-beweging. Dat kan als persoon maar ook als kerkelijke gemeente. Zo ontstaat er een beweging van Freonen die Nijkleaster met elkaar dragen. Deze vorm van participatie geldt niet zozeer voor de bouw en verbouw van het klooster maar voor de exploitatie van het klooster als retraite- en bezinningscentrum. Op deze manier kunnen Nijkleaster en de plaatselijke gemeenten over en weer bijdragen aan kerkelijke en missionaire vernieuwing en verbreding in de toekomst. Met deze brief roepen we de lokale kerken op om Nijkleaster verder mee te ontwikkelen. Wij dagen de gemeenten in Fryslân uit om met wellicht dood geld wederom een levende kerk op te bouwen. Het gaat hierbij niet om een uitdaging op de lange termijn: in april 2019 moet duidelijk zijn of Nijkleaster de stap kan zetten tot aankoop, restauratie en nieuwbouw van Westerhûs. Zonder financiële zekerheid kan het project niet doorgaan. Het CCBB (Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken) in Fryslân denkt zo nodig graag met de kerkrentmeesters mee. Ook is het bestuur van Nijkleaster van harte bereid om u persoonlijk verder te informeren. Ondersteuning vanuit de landelijke kerk Nijkleaster betekent veel voor de Protestantse Kerk. Allereerst voor de vele mensen uit Fryslân, en van verder weg. Zij vinden er een plek om hun geloof te voeden. Daarnaast omdat heel wat pioniersplekken zich door Nijkleaster laten inspireren: Nijkleaster vervult een rol als aanjager van meer kerkelijke vernieuwing. En tenslotte omdat Nijkleaster via de media een bijzondere rol vervult bij het zichtbaar maken hoe het christelijk geloof op nieuwe wijze vorm kan krijgen binnen de Protestantse Kerk. Nu ontstaat ook een nieuw perspectief: zou Nijkleaster gemeenten in de Classis Fryslân bij het voortbestaan kunnen inspireren? Kunnen zo nieuwe perspectieven voor de toekomst ontstaan op plekken waar dat eerder nauwelijks denkbaar was? Nijkleaster staat op een cruciaal punt. Om duurzaam de toekomst in te kunnen gaan, is verbreding van het draagvlak en de betrokkenheid bij Nijkleaster nodig. Het Westerhûs is hiervoor onmisbaar. De inzet is en blijft dat Nijkleaster tot in lengte van jaren voor velen een plek van ontmoeting en inspiratie zal zijn. Het is daarom dat we u van harte aanbevelen om Nijkleaster te steunen bij de stap die ze nu willen zetten. Martijn Vellekoop Coördinator Missionair Werk in de Protestantse Kerk 20 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

21 Het Breed Moderamen van de Classis Fryslân beveelt het project Nijkleaster van harte bij u aan. Wij nodigen daarom uw kerkenraad uit om na te denken over de vraag hoe u Nijkleaster kunt helpen in de volgende stap, mogelijk door mee te doen in de financiering. Het zal u duidelijk zijn dat de Protestantse Gemeente Westerwert/ Mantgum en Nijkleaster niet alle kosten van aankoop, bouw en verbouw zelf kunnen dragen, ook al is hun inzet bewonderenswaardig. Naast de financiële kant zou het geweldig zijn wanneer Nijkleaster op deze manier ook spiritueel mede gesteund wordt door de kerken in Fryslân. Om zo samen dit missionaire project te dragen en gezamenlijk te leren van de pionierslessen van Nijkleaster. As Klassis Fryslân fine wy it wichtich dat dizze ynspiraasje en fernijing in fêst plak krije kin midden yn ús provinsje. Alles wat wichtich is yn it tsjerkelike libben, komt yn Nijkleaster by elkoar: pastoraat, diakonaat en missionêr wurk! We hopen op brede steun uit Fryslân! Mei freonlike groetnis, ds. Jaap Vlasblom, preses ds.wim Beekman,classispredikant Janny Brinkman-Dijkstra, scriba Midzomernacht, 21 juni 2018

22 Voor ouders die overwegen hun kind te laten dopen De tijden veranderen en de kerk verandert mee. Dat blijkt ook uit de dooppraktijk. Vroeger werden er voorwaarden verbonden aan de doop: de ouders moesten belijdenis van hun geloof hebben afgelegd en de doop werd gezien als inlijving in de institutionele kerk. Dat was gebaseerd op een wereldbeeld dat niet meer het onze is: mensen werden ingedeeld in buiten- of binnenkerkelijk. Daar zat niks tussen. Er is veel veranderd: mensen zijn mondig geworden, de kerk maakt niet meer voor ons uit wat wij moeten denken of geloven en de scheidslijn tussen binnen- en buitenkerkelijk vervaagt. Er is steeds meer behoefte aan een kerk als beweging en minder aan een kerk als instituut. Dat zouden we kunnen opvatten als een positief effect van de secularisatie, want zo is de kerk ook begonnen: als de beweging die is geboren uit Jezus van Nazareth: zijn leven, zijn sterven en zijn opstanding. Als ouders de doop aanvragen, worden zij niet meer zoals vroeger onderworpen aan een onderzoek of zij door de kerk waardig worden geacht om hun kind te laten dopen. Zij dragen zelf verantwoordelijkheid voor hun beslissing en de christelijke gemeente biedt hen ondersteuning bij de geloofsopvoeding. De wereld is niet langer ingedeeld in binnen- en buitenkerkelijk. In Christus zijn alle scheidsmuren afgebroken, ook tussen kerk en wereld. Als ouders overwegen kun kinderen te laten dopen, dan is voor de kerk in Westerwert-Mantgum de vraag alleen al reden om daar positief op te reageren. Als in ons midden kinderen worden gedoopt, dan geven wij daarmee gestalte aan de belofte dat wij kinderen van het licht zijn en dat ook onze kinderen mogen delen in dat vrolijke geheim. Het stof der eeuwen bedekt veel dingen die wij liever vergeten, maar ook veel schatten die we graag terug vinden. Zowel de joodse als ook de christelijke traditie bieden vele vormen die uitdrukking geven aan onze verlangens rond de geboorte van ons kind: het verlangen om onze 22 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

23 Speculaasactie blijdschap en verwondering te uiten en onze hoop uit te spreken voor dit kind en voor de wereld waar het in zal opgroeien. Dat verlangen en die hoop mag gedeeld worden met de mensen om ons heen op een daartoe uitgekozen moment. Daarvoor biedt de traditie vele vormen: het opdragen van een kind aan God, een gebed voor de ouders of de zegen voor ouders en kind, waarbij ook broertjes en zusjes, grootouders en andere familieleden en vrienden betrokken kunnen worden. Zulke momenten kunnen plaats vinden en een feestelijke dienst op zondagmorgen, maar ook op een middag in meer besloten kring in een kerkgebouw of thuis in de intimiteit van de familie. Predikanten zijn opgeleid om samen met de (aanstaande) ouders in deze vragen een weg te zoeken. Het gesprek daarover is het doel, niet de uitkomst. De uitkomst is altijd goed: we hebben elkaar gehoord en gezien. Willemien Keuning. Vanaf half november komen wij weer langs om speculaas en smulkoek te verkopen. De opbrengst van deze actie gaat naar Het Diensthuis. Het Diensthuis zorgt er al meer dan 35 jaar voor dat er tweedehands kleding naar tehuizen in het noordoosten van Hongarije wordt gebracht. Met het geld van de actie wordt het vervoer van de dozen met kleding bekostigd. Uiteraard is uw tweedehandskleding en speelgoed ook nog steeds welkom. U kunt dit inleveren bij: Ytsje Merkus Hegedyk 4, Boksum tel Aly Schievink, Muontsehiem 9, Boksum tel Acronius Hettinga Sportleane 9, Deinum tel Teuni de Boer Hesenserreed 9, Jorwert tel Germ Hallema M. Fopmawei 18, Jorwert tel Geeske Limburg Lytse Buorren 2, Weidum Tel Informatieboekje

24 Over de kosten van rouwdiensten en crematies Wij willen u hier uitleggen wat de positie van de kerkelijke gemeentes Mantgum en Westerwert is ten aanzien van rouwdiensten. Hoe kunt u een beroep op ons doen en onder welke voorwaarden? Verleden In het verleden konden leden van de kerk bij een overlijden een beroep doen op het kerkelijke systeem. Daar waren geen kosten aan verbonden, men was immers lidmaat van de kerk. Omdat de maatschappij in zuilen was verdeeld, deden buitenkerkelijken slechts zelden een beroep op de kerk. In de loop van de tijd is dit echter drastisch veranderd. In de 21ste eeuw is de scheiding tussen kerkelijk en niet-kerkelijk niet meer zo duidelijk. Door de ontkerkelijking is de kerk ook niet meer een machtig of rijk instituut. Daarom zoekt de gemeente Westerwert naar nieuwe regels die hierbij passen. Heden Als kerk willen we graag beschikbaar zijn voor iedereen die een beroep op ons doet. Jammer genoeg is dat niet meer mogelijk qua menskracht en financiën (vrijwilligers, predikant, ambtsdragers en musici). Wij willen echter ook geen onderscheid maken tussen insiders en outsiders. Wij kunnen en willen de mate van gelovigheid niet beoordelen. Daarom vragen wij aan iedereen een vast bedrag als vergoeding voor de onkosten van de kerkelijke gemeente rondom overlijden en uitvaart. Wanneer de overledene financieel heeft bijgedragen aan de gemeente, dan wordt het bedrag van de laatste drie jaren afgetrokken van de gevraagde vergoeding. Het gevolg van deze regeling is dat het niet uitmaakt of men formeel lid is van onze gemeente. De richtlijn is voor iedereen gelijk. Praktisch Voor het houden van rouwdiensten waarbij gebruik wordt gemaakt van de diensten van kerkelijke gemeente (predikant, koster, organist, huur kerkgebouw en dergelijke) worden kosten in rekening gebracht die ten goede komen aan de gemeente. 24 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

25 Als u er prijs opstelt dat een bepaalde predikant een uitvaart leidt of daar een bijdrage aan levert, wilt u dan voordat tijd en plaats worden vastgesteld met de uitvaartleider en de kaarten worden gedrukt, daarover contact opnemen met de betreffende predikant? Iedereen betaalt het tarief zoals dat is vastgesteld voor een rouwdienst De bijdrage aan de actie kerkbalans (vrijwillige kerkelijke bijdrage) aan onze gemeente over de laatste drie jaren wordt afgetrokken van het vastgestelde tarief. Dit zijn algemene richtlijnen. Er zijn situaties mogelijk die vragen om overleg. Schroom dan niet om contact op te nemen met de kerkenraad. Tarief per 2017 Predikant of kerkelijk werker * 500 Kerkgebouw en koster (afhankelijk van de locatie) 100 Organist/musicus 100 * De predikant of kerkelijk werker zal gewoonlijk één of meerdere gesprekken met de familie voeren ter voorbereiding van het afscheid. Na het afscheid volgt in ieder geval nog een nagesprek. Informatieboekje

26 Jong Belegen Jong Belegen is een gespreksgroep voor (jonge) mensen die zich willen oriënteren op het gebied van spiritualiteit en christelijk geloof. Deze groep wordt georganiseerd vanuit Nijkleaster en de Protestantse gemeente in Westerwert-Mantgum. De avonden worden begeleid door ds. Hinne Wagenaar. De bijeenkomsten vinden plaats in de (voor)kerk van Jorwert, van uur Tijdens de gesprekken is er, naast koffie en thee, jonge wijn en jong belegen kaas. BIJEENKOMSTEN EERSTE HELFT 2019 Donderdag 10 jan. Woensdag 13 feb. Woensdag 13 maart Woensdag 10 april Dit jaar bespreken we een aantal hoofdstukken uit het boek Rebible van Inez van Oord, oprichtster van Happinez (Inez van Oord, Rebible. Ontdekking van vergeten verhalen). In Rebible geeft Inez van Oord een nieuwe manier om naar de verhalen te kijken die in de Bijbel worden verteld: Jezus liep over water, Eva at een appel, Mozes ging de berg op: veel mensen herinneren zich deze verhalen wel. Wonderlijke verhalen, moeilijk te begrijpen, iets van vroeger. Maar de verhalen horen bij onze geboortegrond. Is er een nieuwe manier om de Bijbel te lezen, naar deze verhalen te luisteren, zodat ze weer gaan spreken? Inez vraagt het haar broer Jos, theoloog. Dit boek is het verslag van haar zoektocht naar deze vergeten verhalen, die voortaan op een andere manier inspireren. Het is natuurlijk aan te raden om het mooi vormgegeven boek zelf aan te schaffen. Dat kan als hardcover en als Ebook. Tijdens de avonden lezen we de teksten samen hardop lezen. Je hoeft het dus niet van te voren te lezen. 26 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

27 Goodness is stronger than evil Goodness is stronger than evil; love is stronger than hate; light is stronger than darkness; life is stronger than death. Victory is ours, victory is ours through him who loved us. Tekst Desmond Tutu; muzyk 1997 WGRG, Iona Community, Glasgow G2 3DH, Scotland oersetting 2008 KFFB Informatieboekje

28 Contactgegevens PREDIKANTEN ds. Willemien Keuning De Finne AZ Mantgum T: ds. Saskia Leene Kreek AX Snits T: E: ds. Hinne Wagenaar Ewerwert AV Jorwert T: E: post@hinnewagenaar.nl W: SCRIBA (secretaris) Jeltje Koopman Hegedyk BB Jellum T: E: jeltjekoopman@planet.nl OUDERLINGEN Harry Kaspers, voorzitter Mr. Fopmawei AJ Jorwert T: E: hkbkaspers@gmail.com Boukje de Boer Sanpaed ED Weidum T: E: boukje@weidum.com Bettie Bruijnzeel- van Berkum De Golle CD Mantgum T: E: bettie.jaap@ziggo.nl Doutie van der Gaast Hilaarderdyk TE Jellum T: E: theunisendoutie@ziggo.nl Gea van Wieren It Bosk BV Mantgum T: E: geavanwieren@home.nl 28 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

29 DIAKENEN Jeltje Koopman, voorzitter Hegedyk 46, 9026 BB Jellum T: E: Remmelt Bossema Wielsterdyk 29, 9024 BD Weidum T: E: Esther Langedijk Dokter Fokkewei 5, 9022 BS Mantgum T: E: Rennie Stremler De Him 4, 9023 BC Jorwert T: E: Jeppe Teensma Skildyk , 9024 EN Weidum T: E: RENTMEESTERS Barend Spliethoff, voorzitter Bearsterdyk 5, 9025 BP Bears T: E: Johan de Boer Sânpaed 40, 9024 ED Weidum T: E: Jaap Bruynzeel De Golle 10, 9022 CD Mantgum T: E: Theunis v.d. Gaast Hilaarderdyk 6, 9026 TE Jellum T: E: Lametta Kalma Hegedyk 54, 9026 BB Jellum T: E: Auke Stremler De Him 4, 9023 BC Jorwert T: E: FINANCIËLE ADMINISTRATIE Jaap Bruynzeel De Golle 10, 9022 CD Mantgum T: E: Siebolt Dijkstra Gibbeflecht 5, 9022 AG Mantgum T: E: Informatieboekje

30 JEUGDCOMMISSIE Gudula van Beem T: E: Laura Cook T: E: Boukje Jilderda T: E: Tietia Kooistra T: E: Wyneke v.d. Lageweg T: E: Petra Ottema T: E: GESPREKSGROEP MANTGUM Hanneke Jokhan-Dijkema de Finne AZ Mantgum E: hannekedijkema@hotmail.com ORGANISTEN Take Beukema E: takebeukema@gmail.com Wiebe Kaspers E: wiebekaspers@gmail.com Hindrik van der Meer E: hindrikvandermeer@dds.nl Bart van der Sloot E: bartvandersloot@ziggo.nl De gemeente Mantgum is bereikbaar op: kerkmantgum@ziggo.nl Bankrekeningnummer van de kerk van Mantgum: NL74 RABO Bankrekening van de diaconie van Mantgum: NL95 RABO De gemeente Westerwert is bereikbaar op: westerwert@outlook.com Bankrekening van de diaconie van Westerwert: NL18 RABO Bankrekening van de kerkvoogdij van Westerwert: NL25 RABO Administratie begraafplaatsen Westerwert: Boukje de Boer E: begraafplaatswesterwert@outlook.com 30 Kerkelijke gemeente in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum

31 KOSTERS Koster Mantgum: Siebolt Dijkstra Gibbeflecht AG Mantgum T: E: sdykstra@planet.nl Koster Weidum: Geeske Limburg-Visser Lytse Buorren EK Weidum T: E: limburgd@kpnplanet.nl ADRESSEN NIJKLEASTER Henk Kroes, voorzitter T: E: kroeshenk@ziggo.nl Sietske Visser en Hinne Wagenaar, pioniers T: E: s.visser@nijkleaster.nl en htwagenaar@nijkleaster.nl Saskia Leene, pastor T: E: s.leene@nijkleaster.nl Annet Draaisma, coördinator E: a.draaisma@nijkleaster.nl T: Albertsje Spliethoff, administratie Bearsterdyk BP Bears T: E: boekhouding@nijkleaster.nl Aline Evenhuis, administratie Skippersbuorren GT Easterein T: E: boekhouding@nijkleaster.nl Nijkleaster is bereikbaar op: Bankrekeningnummer van Nijkleaster: IBAN: NL02 ABNA ADRESSEN KERKGEBOUWEN Redbadkerk Jorwerd Sluytermanwei AB Jorwerd Mariakerk Mantgum Seerp van Galemawei AA Mantgum Johanneskerk Weidum Lytse Buorren EK Weidum Informatieboekje

32 DIGITALE NIJSBRIEF WESTERWERT-MANTGUM (opgave bij harry Kaspers: WEBSITES: pkn-westerwert.frl nijkleaster.frl nijkleaster.frl/film-actie-westerhus/ Nijkleaster, Jorwert twitter.com/nijkleaster