Informatie boekje Protestantse Gemeente Westerwert & de Hervormde Gemeente te Mantgum

Transcriptie

1 Informatie boekje 2017 Protestantse Gemeente Westerwert & de Hervormde Gemeente te Mantgum

2 Inhoudsopgave Voorwoord...3 Een nieuwe koers...5 Over de kerkelijke gemeente Mantgum...7 Oer de tsjerklike gemeente Westerwert...11 Preekroaster...12 Over Nijkleaster...15 De frede fan de greiden...18 God en Jorwert...19 Een dankzegging...21 Het Diensthuis...23 Regeling aangaande rouwdiensten en crematies...24 Sinterklaasgedicht aan alle vrijwilligers van de kerk in Mantgum...26 Adressen...28 Colofon

3 Aan de inwoners van Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum. De kerkelijke gemeenten in bovengenoemde dorpen bieden u dit informatieboekje aan. Het betreft de Protestantse Gemeente Westerwert in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum en de Hervormde Gemeente te Mantgum. De gemeente Westerwert is sinds de zeventiger jaren van de twintigste eeuw één kerkelijke gemeente in vier dorpen. De gemeente Mantgum heeft vanaf de tachtiger jaren samengewerkt in een ander regionaal verband. Sinds het najaar van 2016 werken Westerwert en Mantgum samen. In Westerwert bestond tot voor kort het kerkblad Us Blêd, net zoals er een kerkblad was voor Mantgum. Deze worden vervangen door een digitale nieuwsbrief. Toch is er ook behoefte aan een publicatie op papier. Vandaar dat u dit informatieboekje krijgt met daarin gegevens die voor een langere periode, in ieder geval voor 2017, van toepassing zijn. U vindt hierin ook het preekrooster voor het hele jaar 2017 (wijzigingen voorbehouden). En verder de nodige adressen, zakelijke gegevens en enkele inhoudelijke teksten. Dit boekje wordt huis aan huis verspreid in onze dorpen omdat wij als kerk graag beschikbaar willen zijn. Vroeger was de maatschappij verzuild en wist iedereen wie wel en wie niet bij een bepaalde richting behoorde. Tegenwoordig is dat anders. De scheiding tussen kerkelijk en niet-kerkelijk is niet meer zo duidelijk. Zeker op het gebied van geloof en spiritualiteit is er veel in ontwikkeling. Wij willen daar graag op inspelen. U bent altijd van harte uitgenodigd voor alle activiteiten, ook als dat eenmalig is. Voor een gesprek kunt u contact opnemen met mij of met één van de mensen die verbonden zijn aan onze gemeenten. Namens de kerkenraden van Mantgum en Westerwert, ds. Hinne Wagenaar 3

4 4 Kerk te Jellum

5 Een nieuwe koers Ik moest vandaag ergens in Friesland een lezing verzorgen. Ik reed met een redelijk snelheid maar werd desalniettemin ingehaald door een aaneenschakeling van grote, snelle auto s met slechts de bestuurder als inzittende. En zij moesten zich blijkbaar haasten. Plotseling zag ik onze maatschappij in een notendop: mooie blikken auto s die zich haasten van a naar b. Een beeld voor ons leven en samenleven. We zijn zo druk en welvarend dat we nauwelijks tijd hebben om te genieten van het leven. Alles staat onder de druk van tijd en prestatie. Ons huidige leven lijkt wel gekenmerkt te kunnen worden met woorden als: individualisering, haast, welvaart, efficientie, productie en schaalvergroting. Natuurlijk herken ik dat ook in mijn eigen leven. En natuurlijk biedt het moderne leven een schat aan kansen en mogelijkheden. Ik zou er niet zonder willen. Het brengt ons veel! Maar tegelijk bekruipt me het gevoel dat we vaak de balans kwijt zijn. Dat we geen momenten meer hebben van niets-doen, van creatief luieren. Zelfs onze vrije tijd staat onder de druk van het verplichte genieten. Want onze drukte moet wel tijdig en veelvuldig gecompenseerd worden met vakantie, plezier en recreatie. En dat geeft dan nog meer stress. 5

6 Sinds mensenheugenis zijn de kerken in onze regio aanwezig. Ze vertegenwoordigen het oudst bestaande instituut. De kerkgebouwen zijn altijd bakens in het landschap geweest. De kerkelijke gemeenschappen probeerden een baken in de tijd en op de levensweg van mensen aan te bieden. De laatste vijftig jaar hebben de kerken echter geworsteld met hun positie en identiteit. Kerk en geloof verschoven naar de marge van de samenleving. In de huidige situatie van de 21ste eeuw vormen de kerken geen machtsfactor van belang meer. Dat lijkt jammer en verdrietig, maar het biedt juist een geweldige uitdaging om nieuwe wegen te zoeken voor geloof en spiritualiteit die aansluit bij het leven van vandaag de dag. In 2012 heeft de kerkelijke gemeente Westerwert in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum een moedige en fundamentele stap gezet. Ze is een nieuwe weg ingeslagen die gericht is op het bieden van plekken en momenten van bezinning en spiritualiteit. Het gaat daarbij niet zozeer om gebouwen en bezittingen maar om woorden als gemeenschap, onthaasting, genade (niet leven van onze prestaties), minder gericht op het materiele (ontspulling). We willen een platform bieden voor geloof en spiritualiteit. Die stap werd in 2012 gemarkeerd door de samenwerking met de zgn. pioniersplek Nijkleaster. Naast de kerkelijke gemeente wordt zo een tweede model aangeboden nl. een klooster in opbouw. In 2012 werd ik beroepen voor beide modellen als gemeentepredikant én pionierspredikant. In de afgelopen jaren is er veel gebeurd en hebben zich veel ontwikkelingen voorgedaan. We zoeken nieuwe wegen voor kerk-zijn en willen een podium bieden voor geloof, bezinning en spiritualiteit. We proberen dat te doen op een open en ruime wijze. Wij hebben het als kerk niet (meer) voor het zeggen. Wel bieden we onze kennis en expertise aan om samen met u een weg te zoeken en te gaan. Wij zijn blij dat ook de gemeente van Mantgum zich aansluit bij dit proces. ds. Hinne Wagenaar 6

7 Over de Kerkelijke Gemeente Mantgum Mantgum beschikt over een laat middeleeuwse kerkgebouw met een schitterend achttiende- eeuws interieur. Het is gemaakt van eikenhout en bevindt zich nog grotendeels in de oorspronkelijke staat. Dat is een van de redenen waarom we de kerk s zomers openstellen voor bezoekers. We doen mee aan Tsjerkepaad, het regionale projekt om kerken toegankelijk te houden. s Zomers zijn we iedere zaterdagmiddag open, waarbij de kerk bemenst wordt door twee gastheren/vrouwen. We zijn er trots op dat we over een ruim aanbod aan vrijwilligers beschikken. Dat zijn niet alleen lidmaten, maar ook mensen die om culturele of maatschappelijke redenen van mening zijn dat de kerk behouden en toegankelijk moet blijven. Op deze mensen kunnen we ook een beroep doen als er incidenteel extra handen nodig zijn, bijvoorbeeld bij het jaarlijks in de bijenwas zetten van de kerkbanken of om koffie te schenken bij een uitvaart. In Mantgum is een bouwploeg. Dat is een groep gepensioneerde mannen die iedere dinsdagmorgen samenkomen in de Wjukken, het dorpshuis, en dan klussen doen voor de gemeenschap. Ze zijn voortgekomen uit het bouwen van de Wjukken, maar nu dat af is breiden ze hun activiteiten uit. Ook de kerk profiteert daarvan. Zo hebben ze een urnenmuur op het kerkhof van Skillaerd gebouwd. Tot 2017 vormden Mantgum een combinatie met Ingwert, Húns/Leons en Dearsum. Wij deelden een dominee, een website en een kerkblad. Dat kerkblad werd in Mantgum huis aan huis verspreid, ook door vrijwilligers, die niet noodzakelijk kerkgangers waren. In Mantgum hebben we tusken tsjerke en kroech. Dat is een jaarlijks projekt waarbij op verschillende locaties in het dorp iets cultureels gedaan wordt, bij voorkeur door mensen uit het dorp. De traditie is dat het begint met een voorstelling of optreden in de kerk en afgesloten met een gezamenlijke maaltijd in de Wjukken. Sinds enkele jaren doet Mantgum mee met Nieuwe kunst in oude kerken, een projekt waarbij hedendaags religieuze kunst in oude kerken tentoongesteld wordt. Het gaat hier om zeven kerken die op fietsafstand van Mantgum liggen. In mei zijn de kerken die meedoen op vijf middagen toegankelijk. Het projekt 7

8 8 Maria, fan Giovanni Dalessi, foto: Peter Cox

9 wordt gewoonlijk met enige mediaaandacht geopend. Hiervoor moet in de loop van het jaar regelmatig vergaderd worden met mensen van de andere kerken. Voor de openstelling in mei doen we een beroep op onze vaste vrijwilligersploeg. Mantgum heeft een gespreksgroep die al jaren draait rond een harde kern. Deze gespreksgroep is nadrukkelijk laagdrempelig. Er wordt bij mensen thuis samengekomen en iedereen is in principe welkom, ongeacht religieuze achtergrond en kerkelijke betrokkenheid. Aan het begin van de herfst wordt het rooster opgesteld, wanneer we bij wie samen komen, en wat er dan gebeurt. Gewoonlijk is er per avond een thema en bereiden twee mensen dat voor. Een keer per jaar hebben we een gezamenlijke maaltijd waarbij iedereen iets uit eigen keuken meeneemt. In principe sluiten we aan het begin van de zomer af met een excursie. Contactpersoon: Hanneke Jokhan- Dijkema, de Finne 8, 9022 AZ Mantgum, Al jaren vieren we Palmpasen met de kinderen. De kinderen komen met hun ouders in de kerk samen en maken daar een palmpasenstok. Hierna volgt een korte, kindvriendelijke dienst. Vervolgens gaan de kinderen met hun ouders en de palmpasenstok in optocht door het dorp, waarbij ze bakjes fruit uitdelen op adressen waar de bewoners wel een attentie kunnen gebruiken. Dit fruit is van te voren geleverd door dorpsbewoners. Met kerst hebben we bijna ieder jaar een kinderkerstfeest. De formule wisselt, maar vaste ingrediënten zijn een optocht met de kinderen met lichtjes door het dorp en een eenvoudige korte dienst in de kerk met veel kerstliedjes. In principe is er in het kerkgebouw van Mantgum eens per maand een kerkdienst. Dat is de tweede zondag van de maand, om half tien. De kerk van Mantgum is er voor iedereen. Bij de zondagdiensten is iedereen welkom, ongeacht kerkelijk achtergrond. Wij proberen aandacht te schenken aan mensen die het moeilijk hebben, om wat voor redenen dan ook. Daarom gaan de bloemen van de kerk na elke dienst naar iemand die wel een bloemetje kan gebruiken. Dat hoeven geen lidmaten te zijn. Het is echter moeilijk voor ons het hele dorp in het vizier te houden. Mocht u weten dat uw buurvrouw of iemand anders uit het dorp steun van de kerk kan gebruiken, meld dat dan (kerkmantgum@ziggo.nl) 9

10 Oer de tsjerklike gemeente Westerwert De tsjerklik gemeente Westerwert is ûntstien troch de fusy fan de trije gemeenten Jellum-Bears, Jorwert en Weidum yn Sûnt dy tiid is it ien gemeente mei ien dûmny en ien tsjerkeried. Lange tijd hat ds. Rienk Klooster dûmny west fan dizze gemeente. Rûn syn emearitaat is der in proses fan besinning op gong kaam. De gemeente hat doe besletten om tegearre mei Nijkleater in nij paad yn te slaan. Op dat paad is der tagelyk plak foar in gemeente-model én in kleaster-model In pear aktiviteiten fan de gemeente neamme wy hjir puntsgewiis: De activiteiten fan Nijkleaster op woansdei en yn it wykein. Tink ek oan it programma op de Stille Sneon en it Pinksterpaad op Pinkstermoandei. Troch it jier hinne organisearret de jeugdkommisje spesjale tsjinsten foar de bern. Faak ek yn kombinaasje mei de sneinske tsjerketsjinst. Op ien fan de foto s sjogge jo de bern op in pream dy t fan Jorwert nei Bears brocht wurde. It tema wie: Rinne op it wetter. Maart en novimber: gemeentejûn. Op de gemeentejûn yn de maaitiid wurde de jiersifers fan de rintmasters en diakonij besprutsen. Yn de 40-dagen-tiid: Vieren en Vasten en de Peaskesyklus yn Jorwert Tredde snein fan septimber: Túnpreek yn de notaristún yn Jorwert nei oanlieding fan it Iepenloftspul Lêste snein fan oktober: jierdei fan Nijkleaster. Middeis yn de tsjerke fan Jorwert. Begjin novimber is der in rispinge-tsjinst (oogstdienst) Lêste snein fan Novimber: dat is meastal ek de lêste snein fan it tsjerklik jier. Op dizze snein wurde de ferstoarnen út ús gemeente en doarpen betocht. Desimber: Krystjûntsjinst yn Weidum Jong Belegen is een gespreksgroep voor (jonge) mensen die zich willen oriënteren en op spiritualiteit, maatschappij en christelijk geloof. De groep is bedoeld voor mensen die jong belegen zijn waar het gaat om geloof en kerk, d.w.z. wanneer je op dat gebied nog niet gesetteld bent en zoekt naar antwoorden 10

11 Johannes tsjerke te Weidum en vormen van geloof die bij jou passen. In de groep willen we elkaar ontmoeten, en krijg je de kans om vragen en antwoorden te delen met anderen. De bijeenkomsten vinden plaats op donderdag in de (voor)kerk van Jorwert. Tijdens de gesprekken eten en drinken we (naast koffie en thee) jong belegen kaas, jonge wijn en... De groep komt ongeveer 5 of 6 keer per jaar bijelkaar. Informatie en opgave bij ds. Wagenaar. Gearwurking mei omlizzende gemeenten: Sûnt 2016 is der kontakt mei de omlizzende gemeente oer gearwurking. Westerwert en Mantgum ha besletten om nau gear te wurkjen mei yngong fan Ek komt der in gearwurking op gong mei de omlizzende gemeenten Hilaard, Húns en Leons. Op de 5e snein yn e moanne (4 kear yn t jier) is der in mienskiplike tsjinst yn ien fan ús gemeenten. 11

12 Preekrige Westerwert en Mantgum e fan de moanne yn Bears, Jellum of Weidum 2e fan de moanne yn Mantgum 3e fan de moanne yn Jorwert (Kleaster-tsjinst mei Nijkleaster) 5e fan de moanne: ( ien fan de gemeenten: Hilaard, Húns-Leons, Mantgum of Westerwert) 08 jannewaris Mantgum ds. Hinne Wagenaar 15 jannewaris Jorwert Jelle Waringa 29 jannewaris Weidum ds. Hinne Wagenaar 05 febrewaris Bears ds. Hinne Wagenaar 12 febrewaris Mantgum ds. Jan Bolt 19 febrewaris Jorwert ds. Hinne Wagenaar 5 maart Jellum ds. Jan Strikwerda 12 maart Mantgum mw. C. Bos-Switynk 19 maart Jorwert ds. Hinne Wagenaar 2 april Weidum ds. Hinne Wagenaar 9 april Mantgum eigen ynfolling (Palmsnein) 13 april Jorwert Wite Tongersdei, oere 14 april Jorwert Goed freed, oere 15 april Jorwert Stille sneon (Nijkleaster) 16 april Jorwert Peaske, 06.00/ april Mantgum ds. Hinne Wagenaar 07 maaie Weidum ds. Hinne Wagenaar 14 maaie Mantgum ds. Willemien Keuning 21 maaie Bears ds. Hinne Wagenaar 04 juny Jellum ds. Hinne Wagenaar (Pinkstersnein) 05 juny Jorwert NK Pinksterpaad 11 juny Mantgum mw. C. Bos-Switynk 18 juny Jorwert ds. Hinne Wagenaar 02 july Bears ds. Hinne Wagenaar 09 july Mantgum ds. Hinke Post-Knol 16 july Jorwert ds. Hinne Wagenaar 30 july Húns/Leons ds. Jurjen Hilverda Augustus gjin tsjinst 03 septimber Jellum ds. Hinne Wagenaar 10 septimber Mantgum ds. Andries Kobus 17 septimber Jorwert ds. Hinne Wagenaar (Túnpreek, oere) 12

13 1 oktober Weidum ds. Jan Strikwerda 8 oktober Mantgum mw. C. Bos-Switynk 15 oktober Jorwert ds. Hinne Wagenaar 29 oktober Hilaard ds. Jurjen Hilverda 29 oktober Jorwert Jaardag Nijkleaster (14.00 oere) 05 novimber Weidum ds. Hinne Wagenaar (Rispingetsjinst) 12 novimber Mantgum ds. Adri Terlouw 19 novimber Jorwert ds. Hinne Wagenaar 26 novimber Jorwert ds. Hinne Wagenaar (Betinksnein, oere) 10 desimber Mantgum ds. Hinke Post-Knol 17 desimber Weidum ds. Hinne Wagenaar 24 desimber Weidum Krystjûntsjint (20.00 oere) 25 desimber Mantgum Krystmoarn Kleastermoarn Nijkleaster (woansdei oere) Elke woansdeitemoarn begjint de kleastermoarn mei in ienfâldige Nijkleaster-fiering yn de tsjerke fan Jorwert. Eltsenien is wolkom, ek foar alinne it moarnsgebed. Tsjinsten yn Nij Dekema Moandeitemoarns fan oere 09 jannewaris hr. Ulbe Zwaga 08 maaie hr. Ulbe Zwaga 06 febrewaris ds. Hinne Wagenaar 29 maaie ds. Hinne Wagenaar 06 maart fr. Coby de Boer - Bergstra 03 july ds. Hinne Wagenaar 03 april ds. Hinne Wagenaar De planning fan e tsjinsten nei de simmer is noch net bekend. De tsjinsten yn soarchsintrum Nij Dekema binne net allinne foar de bewenners fan Nij Dekema. Minsken fan bûten binne ek tige wolkom. Feroaringen yn e Preekrige wurde oankundige op: Webside: pkn-westerwert.frl Facebook: 13

14

15 Over Nijkleaster: als een dijk in Fryslân Een nieuw, protestants klooster. Dat is de droom van de pioniersplek Nijkleaster in Jorwert. In oktober 2012 vond de officiële opening plaats. Nu, ruim drie later, groeit het klooster-in-wording al uit haar jasje in de Radboudkerk in Jorwert. De belangstelling is groot, bezoekers komen overal vandaan. Met name de kleasterochtend met kuier, de wekelijkse wandeling rondom Jorwert, kan op veel belangstelling rekenen. Wie over het betonpad richting Nijkleaster rijdt, kan er niet omheen: de toren van de kerk in Jorwert is al van ver te zien. In het dorp is de kerk overduidelijk de centrale plek, een plein waar in vroegere tijden alle mensen uit het dorp samen kwamen. En dat in Jorwert; een dorpsnaam die herinnert aan het boek van Geert Mak: Hoe God verdween uit Jorwerd. Juist op die plek is Nijkleaster begonnen, een pioniersplek van de Protestantse Kerk in Nederland dat groeit in nauwe samenwerking met de Protestantse Gemeente Westerwert (Jorwert, Jellum, Weidum en Bears). Nijkleaster vormt het begin van een nieuw klooster (nij-kleaster) in Jorwert. De doelstelling is om een plek te creëren waar mensen zich in alle rust kunnen terugtrekken om tot bezinning en op adem te komen. Tegelijkertijd wil Nijkleaster een plaats zijn waar mensen elkaar kunnen ontmoeten in liturgie en gesprek, studie en werk, plezier en recreatie. Zo wordt in Nijkleaster gezocht naar nieuwe wegen voor het evangelie en er wordt een aandeel geleverd aan vernieuwing: persoonlijk, kerkelijk en maatschappelijk. Een eigen locatie is een droom voor de komende jaren. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan plannen om een boerderij in (de buurt van) te verbouwen tot klooster waar een beperkt aantal gasten kan wonen en logeren. De huidige activiteiten van Nijkleaster vinden voornamelijk plaats in de monumentale Radboudkerk in Jorwert, eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Programma Wat gebeurt er nu bij Nijkleaster? De hoofdonderdelen van het programma zijn een klooster-ochtend op woensdagmorgen met een wandeling (de kleasterkuier) en een maandelijkse activiteit op zaterdag (kleaster-sneon). Daarnaast zijn er legio programma s op maat, voor allerlei verschillende doelgroepen. Iedere woensdagochtend wordt er gewandeld vanuit de kerk. De kleaster- 15

16 kuier trekt wekelijks 10 tot 70 mensen, die het bijna zonder uitzondering als heel inspirerend ervaren om in en rond Jorwert te pelgrimeren. Iedere derde zaterdag van de maand is er een kleaster-sneon (klooster zaterdag). Tijdens die dagen staat een speciaal thema op het programma, die altijd aansluit bij de drieslag stilte, bezinning, verbinding. Tijdens deze dagen krijgen de deelnemers een voorproefje van hoe het wordt om dagen door te brengen in een klooster-ritme. Bij het vaste ritme van de kleaster-sneon hoort een kuier, waarbij mensen worden uitgenodigd om na te denken over een vraag die aan hen wordt meegegeven. Stilte, bezinning, verbinding De activiteiten binnen Nijkleaster hebben een vast thema. Die is samen te vatten in de kernwoorden stilte, bezinning en verbinding. Deze drieslag krijgt vorm tijdens de kleaster-kuiers. Tijdens de wandeling lopen de deelnemers het eerste deel in stilte. Voor mensen die dat niet gewend zijn, is het soms even wennen. Mensen voelen zich bij vreemden bijna verplicht om aan social talk te doen. Tijdens de kleaster-kuier gebeurt dat niet. De tocht verloopt eerst in absolute stilte. Aan het begin van het tweede deel krijgen ze een vraag ter bezinning mee die te maken heeft met het thema van de dag. Dat kan een vraag zijn naar aanleiding van een bijbelverhaal. Om dat te illustreren: op een woensdag werd het bijbelverhaal gelezen dat moeders hun kinderen naar Jezus brachten, en dat Jezus hen aanraakte. De wandelaars kregen op die dag de vraag mee: op welk gebied in jouw leven zou jij graag door Jezus worden aangeraakt? Tijdens het tweede deel van de tocht mogen de deelnemers hier in stilte over nadenken. In het derde en laatste deel wordt iedereen uitgenodigd om in verbinding te gaan met anderen. De wandelaars vragen elkaar dan naar gedachten bij de bezinning. Waar heb jij aan gedacht? Wil je dat delen? In de praktijk zien we dat veel mensen écht met elkaar in gesprek gaan. Soms een paar minuten, vaak het resterende deel van de wandeling. Er ontstaan mooie, intieme momenten tussen mensen. Zo gaat het in Nijkleaster om bezinning op het eigen leven, maar ook altijd in relatie tot God en elkaar. Na terugkomst in de kerk wordt er vaak nog iets gedeeld over het laatste deel van de tocht. Dat delen wordt vaak gedaan tijdens de gezamenlijke lunch. Een bijzonder moment, waarin iedereen zijn eigen meegebracht brood deelt met de anderen. Rond één uur s middags wordt de kleaster-kuier afgerond, en gaan mensen huns weegs. 16

17 De kleaster-kuier kent inmiddels, na vier jaar, een aantal vaste gasten die deze woensdagochtend helemaal hebben ingepast in hun weekritme. Zij vinden het een heerlijk rustpunt in de week. Nijkleaster begroet ook iedere week nieuwe gasten. De deelnemers geven vaak aan dat ze met name genieten van de stilte-momenten, zowel tijdens de viering als tijdens de wandeling. Ook genieten ze van de prachtige natuur rondom Jorwert. Anderen geven aan het heel bijzonder te vinden dat ze met vreemden bijzondere gesprekken hebben in het laatste deel van de tocht. Met de wandelingen probeert Nijkleaster vorm te geven aan de inhoudelijke filosofie achter de pioniersplek. Een van de pijlers is daarbij dat Nijkleater een klooster als een dijk wil zijn. Zoals kloosterlingen in de middeleeuwen echte dijken bouwden om het land te beschermen tegen het water, wil Nijkleaster ook een dijk zijn. Een dijk tegen al het lawaai en de drukte die ons overspoelen in de huidige maatschappij. Nijkleaster wil zijn als een dijk die het land omvat, zoals een moederarm haar kind. Hier kunnen mensen zich terugtrekken uit de drukte van het bestaan, van alle eisen en targets, van alle haast en deadlines. Het gaat om onthaasting en mindfulness, om aandacht voor mens, natuur en voor jezelf. En stil worden voor God. Gerko Last is als netwerker verbonden aan Nijkleaster. Kijk voor het programma op: 17

18 De frede fan e greiden

19 Redbad tsjerke te Jorwert God en Jorwert It is mear as fjouwer jier ferlyn dat Nijkleaster yn Jorwert begûn as pioniersplak, in plak om op fernijende wize om te gean mei tsjerke, leauwe en spiritualiteit. Dit pioniersplak wurdt droegen troch de tsjerklike gemeente Westerwert yn de doarpen Jellum-Bears, Weidum en Jorwert (dêr t ik ek gemeentedominy fan bin), de stifting Nijkleaster en de ôfdieling Missionair Werk fan de lanlike Protestantse Kerk in Nederland. Yn dizze fjouwer jier ha wy besocht in plak te kreëarjen fan stilte, besinning en ferbining. By alle aktiviteiten hawwe wy in koarte fiering, moetsje wy elkoar en geane wy nei bûten mei de saneamde kleasterkuier. Dat lêste is suver al in begryp wurden en wy ha murken dat op ferskate plakken yn Fryslân en Nederlân dat oernommen wurdt. Prachtich. Wy hawwe yn dizze hast trije jier in soad flecht op e koai hân. Mear dan dat wy ea ferwachte hienen. En dêr binne wy bliid mei en tankber foar. Ien fraach komt hieltyd wer op it aljemint: Bringe jimme God no wer werom yn Jorwert? Of somtiden is it hielendal 19

20 gjin fraach mar in konstatearring. Yn de parse is al gauris de kop brûkt: God keert terug in Jorwert. Dat komt fansels fanwege de titel fan it ferneamde boek fan Geert Mak Hoe God verdween uit Jorwerd. Een Nederlands dorp in de twintigste eeuw út En hoe logysk it ek klinke mei, it kloppet net. Ik krij der hieltyd wer in bytsje pine yn t liif fan. Wêrom? No, omdat it útgiet fan ferâldere konsepten en gedachten oer tsjerke en maatskippij. De titel fan Mak s boek sloech op de grutte feroaringen op it plattelân yn de twadde helte fan de tweintichste iuw. Alles feroare en der ferdwûnen winkels, boerebedriuwen, skoallen, banken ensafuorthinne. Ek it tsjerklik libben en de iuwenâlde tsjerklike struktueren gienen foar in grut part teloar. Efter de fraach Komt God no wer werom yn Jorwert? fiel ik in restauraasje gedachte. It giet net allinne oer God mar oer de tsjerklike struktueren. Soe it dochs noch goed komme en soe it tsjerklike systeem fan eartiids wer hersteld wurde kinne? Mar dan stoareagje wy ús blyn op it ferline mei syn struktueren. Dat wolle wy no krekt net! Want dan liket it as soe God ôfhinklik wêze fan dy struktueren. Krekt as soenen wy de tsjerke rêde moatte of kinne. Nee, wy wolle by Nijkleaster op in nije wize probearje te sjen nei minsk en maatskippij. Wy biede in iepen romte oan minsken fan alderhande snit en tradysje om oan de slach te gean mei har eigen libben en leauwen. En dan blykt der hiel wat geande te wêzen op it mêd fan leauwe en spiritualiteit. Wy merke dat minsken it wurdearje dat wy de struktuer oanbiede en har alle frijheid jouwe om sels stil te wêzen, har te besinnen en ferbining te sykjen mei oaren, mei de natuer of mei God. Wy sizze it net foar en wy hawwe it net foar it sizzen. Dat wy God werom bringe soenen yn Jorwert is, as jo trochtinke, heechmoedich. Yn it earste plak nei God ta. Dy giet ús ommers boppe de macht! Mar ek nei de minsken fan de gemeente Westerwert ta. Krekt as soenen wy as nijkommers it de minsken foarsizze kinne: Jim wienen it efkes kwyt, mar no komme wy om it jim werom te bringen. Nee, krekt oarsom! Wy wolle probearje te lústerjen. En dat is hielendal net sa maklik. Wy wolle oanslute by de iepenheid fan de minsken en de iepen romte fan e greide en e loften. Wy bringe God net, wy besykje God te finen! Of miskien noch better: wy besykje ús fine te litten. ds. Hinne Wagenaar 20

21 Een dankzegging Om de eerste dag van de rest van ons leven Om het licht dat telkens weer doorbreekt Om de warmte die de kilte verdrijft Om de geuren van groen om ons heen Om de zang van de vogels Om de kleuren van de bloemen Om vreugde en gezondheid Om liefde, warmte en zorg Om kinderen en kleinkinderen Om mensen om ons heen Om wie opstaan tegen leugen en bedrog Om wie werken aan een andere toekomst Om wie zich geven aan het welzijn van mensen Om wie verzorgen, verbinden en genezen Om wie een toevlucht zijn voor ontheemden Om wie vertroosten, verzachten en sterken Om wie het patroon van geweld wil verbreken Om wie het oude liedje niet meer wil zingen Om wie het waagt zonder te willen winnen Om alle momenten van vrolijk plezier Om alle vriendschap, gemeenschap en liefde Om alle verrukking van kunst en cultuur Om alle getuigen wier woorden nog spreken Om alle opwekkende mooie verhalen Om alle goede gebaren en wenken Om alle dromen en daden van hoop Om dit alles danken wij u, o God 21

22 22 Kinderen worden met een praam van Jorwert naar Bears gebracht.

23 Het diensthuis (inzamelingsactie) Het Diensthuis is ontstaan in de tachtiger jaren en niet in de laatste plaats door toedoen van de toenmalige predikant (ds. Marten de Boer). Hoofddoel was destijds om de hele gemeente betrokken te krijgen bij het diaconale werk. Al sinds jaar en dag gebeurt dat werk m.n. in de grensstreek van Hongarije met Slowakije, de Oekraïne en Roemenië. In deze arme grensstreek biedt het Diensthuis hulp aan tehuizen voor baby s, kinderen, jonge alleenstaande moeders, gehandicapten en ook ouderen. (Voornamelijk middels het schenken van kleding, schoeisel en speelgoed.) Het Diensthuis laat zich bij haar keuze voor een tehuis leiden door de omstandigheden. (Het gaat er dus niet per se om, dat een tehuis een christelijke signatuur heeft, maar gepoogd wordt om daar te helpen, waar dat het meest nodig is.) Vanuit een aantal verzamelpunten (zie hieronder) worden de spullen verder getransporteerd naar Hilaard en opgeslagen in de zeecontainer op het terrein van Klaas Bakker. Als de container vol is, wordt de rest opgeslagen in de opslagruimte van Lars en Sjoukje Wiersma in Boksum. Voor het vervoer van de spullen (uw spullen) maakt het Diensthuis sinds kort en naar alle tevredenheid gebruik van de firma Post Logistics uit Sneek. Zij leveren, op een met ons afgesproken datum, de lading in z n geheel af in Kisléta (in een kindertehuis). Sinds 2013 zorgen Jelle en Renske van der Meer (en Tjitske en Ymkje en Feije) ter plaatse (en geheel op eigen kosten) voor de verdere verspreiding. Deze werkwijze zorgt er voor, dat alle spullen ook daar geraken, waar ze moeten zijn. Uw hulp wordt niet alleen zeer gewaardeerd, maar is ook nog steeds nodig. Zo schreef Renske van der Meer in het reisverslag van 2015 o.a. dit: Er zijn momenten dat ik heel graag terug wil naar huis. Dan is het allemaal te veel. Te veel indrukken, te veel mijn best doen om het Hongaars te volgen, te veel trieste verhalen. Teneinde het vervoer te kunnen blijven bekostigen, is een geldelijke bijdrage op rekeningnr NL53 RABO t.n.v. Gezamenlijke kerken inzake Diensthuis Boksum, altijd welkom. Daarnaast kunt u Het Diensthuis jaarlijks (eind november/begin december) steunen door het kopen van speculaas of smulkoeken. (Voor deze actie zoeken we trouwens nog sutelders in Bears en Jellum!). Namens de Diensthuiscommissie, Piet Fortuin ( ). Verzamelpunten: Ytsje Merkus, Hegedyk 4, Boksum, tel Aly Schievink, Muontsehiem 9, Boksum, tel Acronius Hettinga, Sportleane 9, Deinum, tel Germ Hallema, M. Fopmawei 18, Jorwert, tel Teuni de Boer, Hesenserreed 9, Jorwert, tel en alleen van mei tot januari!)

24 Protestantse Gemeente Westerwert (in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum) Over de kosten van rouwdiensten en crematies Wij willen u met dit document uitleggen wat de positie van de kerkelijke gemeente Westerwert is ten aanzien van rouwdiensten. Hoe kunt u een beroep op ons doen en onder welke voorwaarden? Verleden In het verleden konden leden van de kerk bij een overlijden een beroep doen op het kerkelijke systeem. Daar waren geen kosten aan verbonden, men was immers lidmaat van de kerk. Omdat de maatschappij in zuilen was verdeeld, deden buitenkerkelijken slechts zelden een beroep op de kerk. In de loop van de tijd is dit echter drastisch veranderd. In de 21ste eeuw is de scheiding tussen kerkelijk en niet-kerkelijk niet meer zo duidelijk. Door de ontkerkelijking is de kerk ook niet meer een machtig of rijk instituut. Daarom zoekt de gemeente Westerwert naar nieuwe regels die hierbij passen. Heden Als kerk willen we graag beschikbaar zijn voor iedereen die een beroep op ons doet. Jammer genoeg is dat niet meer mogelijk qua menskracht en financiën (vrijwilligers, predikant, ambtsdragers en musici). Wij willen echter ook geen onderscheid maken tussen insiders en outsiders. Wij kunnen en willen de mate van gelovigheid niet beoordelen. Daarom vragen wij aan iedereen een vast bedrag als vergoeding voor de onkosten van de kerkelijke gemeente rondom overlijden en uitvaart. Wanneer de overledene financieel heeft bijgedragen aan de gemeente, dan wordt het bedrag van de laatste drie jaren afgetrokken van de gevraagde vergoeding. Het gevolg van deze regeling is dat het niet uitmaakt of men formeel lid is van onze gemeente. De richtlijn is voor iedereen gelijk. Praktisch Voor het houden van rouwdiensten waarbij gebruik wordt gemaakt van de diensten van kerkelijke gemeente (predikant, koster, organist, huur kerkgebouw en dergelijke) worden kosten in rekening gebracht die ten goede komen aan de gemeente. 24

25 Mariatsjerke te Bears Iedereen betaalt het tarief zoals dat is vastgesteld voor een rouwdienst De bijdrage aan de actie kerkbalans (vrijwillige kerkelijke bijdrage) aan onze gemeente over de laatste drie jaren wordt afgetrokken van het vastgestelde tarief. Dit zijn algemene richtlijnen. Er zijn situaties mogelijk die vragen om overleg. Schroom dan niet om contact op te nemen met de kerkenraad. Tarief per 2017 Predikant of kerkelijk werker * Kerkgebouw en koster (afhankelijk van de locatie) Organist/musicus * De predikant of kerkelijk werker zal gewoonlijk één of meerdere gesprekken met de familie voeren ter voorbereiding van het afscheid. Na het afscheid volgt in ieder geval nog een nagesprek. 25

26 Sinterklaasgedicht aan alle vrijwilligers van de kerk in Mantgum Beminde gelovigen Ieder jaar zo in november kom ik met mijn stoomboot aan En nu denken vele mensen dat dat altijd zo zal gaan Want dat is immers traditie, Sinterklaas en zwarte Piet, Met de zak en met de schimmel, dat is toch het oude lied? Ik ben al wat jaren ouder en ik weet dus hoe het is Alles wordt een beetje anders, dat leert de geschiedenis Vroeger had ik slechts één helper, duur gekleed in bont fluweel En die ene die deed alles. Nu zijn het er heel erg veel Piet had toen een muts met veren en nog meer van die bling bling Maar dat schijnt niet meer te mogen, zelfs niet meer één gouden ring Hij mag niemand bang meer maken, en de zak, die is taboe Hij mag nog wel pakjes dragen, maar niet dreigen met de roe Strooien is ook iets van vroeger. Pepernoten, suikergoed Maakt maar rommel en is verder veel te vet en veel te zoet Als je mij vraagt wat ik goed vind: Geef mij maar één assistent Wit of zwart doet niet terzake als je op mijn leeftijd bent Hij of zij moet kunnen helpen met waar ik niet goed in ben Die computers zijn maar lastig, schrijven doe ik met een pen Vroeger schreven kind ren brieven, nu versturen ze een mail En ze appen mij hun wensen en dat zijn er heel erg veel Misschien moet ik weer naar één Piet, nu alles wat minder wordt Alles moet met minder mensen, overal wordt op bekort Het moet dan maar efficiënter, met behulp van de techniek Zwarte Piet beheert de tablet en dat doet hij energiek 26

27 Mariakerk te Mantgum Ik hou wel mijn oude schimmel, maar Piet heeft een gps Voor het zoeken naar de schoorsteen bij het daar vermeld adres Wat moet blijven is waardering voor wie aardig is geweest Wie zich inzet voor zijn naaste, daarvoor is en blijft mijn feest Wie geholpen heeft met alles heb ik thuis geselecteerd En de huizen hier in Mantgum op tomtom geïnstalleerd Veel verandert door de jaren door de hele maatschappij Minder handen moeten meer doen, dat dat kan dat maakt me blij Met slechts een vertrouwde helper maakt dat ik ook aan moet poten Daarom start ik in december met de pakjes voor de groten Hier heeft u uw kerstpakketje als bedankje voor uw werk t komt van Sinterklaas van Myra en van de Mariakerk Monseigneur Nicolaas 27

28 Contactgegevens Predikant: Ds. Hinne Wagenaar Ewerwert AV Jorwert T: E: ADRESSEN MANTGUM OUDERLINGEN: Aukje Dijkstra - Boersma (voorzitter en scriba) Gibbeflecht AG Mantgum T: E: sdykstra@planet.nl Bettie Bruijnzeel - van Berkum De Golle CD Mantgum T: en E: bettie.jaap@ziggo.nl Gea van Wieren It Bosk BV Mantgum T: E: geavanwieren@home.nl Jaap Bruijnzeel (kerkrentmeester) De Golle CD Mantgum T: E: DIAKEN: Esther Langedijk Dokter Fokkewei BS Mantgum T: E: lasoete2@gmail.com KOSTER EN FINANCIËLE ADMINISTRATEUR: Siebolt Dijkstra Gibbeflecht AG Mantgum T: E: sdykstra@planet.nl De gemeente Mantgum is bereikbaar op: kerkmantgum@ziggo.nl Gegevens N.H. kerk Mantgum en Skillaerd Banknummer Rentmeesters: NL74 RABO Banknummer Diaconie: NL 95 RABO

29 ADRESSEN WESTERWERT Harry Kaspers (foarsitter) Mr. Fopmawei AJ Jorwert T: E: Jeltje Koopman (skriba) Hegedyk BB Jellum T: E: FINANSJEEL BEHEER RINTMASTERS Martin Visser, Protestantse gemeente Westerwert: Rabobanknr. NL25 RABO te Jorwert FINANSJEEL BEHEER DIAKONIJ Rennie Stremler, Protestantse Gemeente Westerwert: Rabobanknr. NL18 RABO E: E: KOSTER WEIDUM: fr. G. Limburg - Visser Lytse Buorren EK Weidum T: E: limburgd@kpnplanet.nl ÂLDERLINGEN: Boukje de Boer Sânpaed ED Weidum T: E: boukje@weidum.com Doutie v.d. Gaast Hilaarderdyk TE Jellum T: E: theunisendoutie@ziggo.nl Tineke Hallema M. Fopmawei AJ Jorwert T: E: famhallema@kpnmail.nl Harry Kaspers Mr. Fopmawei AJ Jorwert T: E: hkbkaspers@gmail.com 29

30 DIAKENS: Remmelt Bossema Wielsterdyk BD Weidum T: E: Jeltje Koopman Hegedyk BB Jellum T: E: Rennie Stremler De Him BC Jorwert T: E: Jeppe Teensma Skildyk EN Weidum T: E: J.Teensma@kpnplanet.nl Foarsitter Barend Spliethoff Bearsterdyk BP Bears T: E: spliethoff@home.nl Theunis v.d. Gaast Hilaarderdyk BE Jellum T: E: theunisendoutie@ziggo.nl Lametta Kalma Hegedyk BB Jellum T: E: joukekalma@hetnet.nl Martin Visser M. Fopmawei AH Jorwert T: E: westerwert@outlook.com Johan de Boer Sânpaed ED Weidum T: E: johan@weidum.com Auke Stremler De Him BC Jorwert T: E: auke.stremler@solcon.nl JEUGDKOMMISJE: Janet Dijkstra T: E: frederik-janet@planet.nl Wyneke v.d. Lageweg T: E: wyneke.vdl@gmail.com Perta Ottema T: E: dottema@ziggo.nl Laura Cook T: E: laura.cook@hetnet.nl 30 Jeugdkommisje, vlnr: Laura Cook, Petra Ottema, Wyneke v.d. Lageweg en Janet Dijkstra >

31 ADRESSEN NIJKLEASTER: VOORZITTER NIJKLEASTER Henk Kroes Tanialeane MP Boazum t E: PIONIERS: Ds. Hinne Wagenaar en Sietske Visser Ewerwert AV Jorwert T: E: KLEASTER KOÖRDINATOR Mw. Annet Draaisma T: E: KLEASTERPASTOR ds. Saskia Leene T: E: FONDSENWERVER EN PR MEDEWERKER Gerko Last T: E: ADMINISTRAASJE: Albertsje Spliethoff Bearsterdyk BP Bears T: E: Banknummer Nijkleaster, Jorwert: IBAN: NL02 ABNA COLOFON Dit informatieboek is een uitgave van de Protestantse Gemeente Westerwert & de Hervormde Gemeente te Mantgum. TEKST & REDACTIE: Hinne Wagenaar, Protestantse Gemeente Westerwert & de Hervormde Gemeente te Mantgum. FOTOGRAFIE Piet Douma, en Protestantse Gemeente Westerwert & de Hervormde Gemeente te Mantgum. VORMGEVING Studio Haaima Bears,

32