> KATERN FOAR NET-FRYSKTALIGE LEARLINGEN <

Transcriptie

1 Ferwurkingen by LinKk 3 desimber 2015 tema: kommunikaasje > KATERN FOAR NET-FRYSKTALIGE LEARLINGEN < Veel plezier met de opdrachten. Opdracht I Wurdspin Jullie kennen meer vormen van communicatiemiddelen dan de drie die hieronder aangegeven staan. Vul de woordspin verder in. Je kunt gebruiken voor de Friese vertaling van je woordjes. tydskrift kommunikaasje krante mobyltsje

2 Opdracht 2 Wurdsiker A. Schrijf van onderstaande woorden de Nederlandse vertaling op: radio mobyltsje mailtsje postdo reeksinjalen fjoerpylk krante tydskrift brief sms ke telefyzje ansichtkaart ferkearsboerd stim gûle laitsje wize plaatsje gebeartetaal ûndertiteling ynternet poster nûmerboerd boek foto jild skriuwe prate muzyk harkje 2

3 B. Zoek de communicatiemiddelen en streep ze door. Ze staan horizontaal, verticaal en diagonaal. De woorden staan bij opdracht 2A. In deze woordzoeker staan de woorden in het Fries. J S R P Û N D E R T I T E L I N G M Q J I M M U Q K Y N Û M E R B O E R D M L D X S J R E Q G E B E A R T E T A A L R P Q K P E R F F E R K E A R S B O E R D I U E T O O E P D S K P R S K R I U W E G T M Y E S P E O K T S H V T J V C B I J Y I O Q L T L K S R I K A P D O F B G D D X A B T E E A S T A M K R R L Y P T H S M E N Y E F R A I D N U A K A W H X T K R A U S L L Y U T N O T T G J D J U L R A F I B I T A Z D S J M E W C E I N B I S J Y L O C S I J W J A M U Z Y K O W F F O N A T E H J T E I E L L X F M V H T T E T R Q S K T E S M Z B E U M C S D G K R E J K P J B K M J B E I N G G K F V I P R I H L X E G A U E R K F Q E H R R L Y N L E I U Q Û G A S I I J O C D U P V L E D P F M H L E H R O C E Q T O N I R K T A F E K V E T O U T V G F D O D Q A X I R D V K T W F T H B F X Q O U E Opdracht 3 Geheimskrift Om een verhaal voor een ander onleesbaar te maken, kun je gebruik maken van geheimschrift. Alleen de mensen die de geheime code kennen, kunnen dan lezen wat jij opgeschreven hebt. a b c d e f g a b c d e f g h i j k l m n h i j k m o p q r s t u o p q r s t u v w x y z û ê v x y z û ê!!,, B B H H S S T T Hieronder staat een Friese spreuk in geheimschrift. Kraak de code. Gebruik het alfabet. de kaai eit y de grie e b ompot Oplossing: 3

4 Opdracht 4 Wier of net wier? Lees het artikel op bladzijde 14 en 15 van LinKk. Zijn onderstaande beweringen waar of niet waar? 1. Enzo Knol set alle wiken twa filmkes fan syn libben online. 2. Enzo Knol fertsjinnet per jier hast in heal miljoen, teminsten, dat wurdt sein. 3. Felix Kjellberg is fiifentweintich jier, wennet yn Sweden en hat sûnt 2010 in YouTube-kanaal dêr t er game-fideo s op set. 4. Felix syn bynamme is Pewdiepie, hy hat 39 miljoen abonnees en fertsjinnet 10 miljard euro. 5. Zoe Sugg is in beautyflogger op YouTube en har freon Alfie Deyes is ek in flogger. 6. Zoe en Alfie binne de alderearste floggers mei in waaksen byld yn Madame Tussauds. 7. Twan Kuijper krige in rol yn in filmke fan in famke dat miljoenen folgers hat op YouTube. 8. Twan is in Fries, hy komt út Ljouwert, mar wennet no al in pear jier yn Amearika. 9. Charli is noch mar acht jier en hat no al it aldergrutste itenkanaal fan de wrâld. 10. Yn har populêrste filmke makket Charli Frozen ijsko s, it filmke is fyftich miljoen kear besjoen. Opdracht 5 Statusupdate op Facebook pleatse Je gaat in tweetallen een statusupdate bedenken die je op Facebook wilt plaatsen. Je mag daar je tekstboek, woordenboek en de hulp van je docent voor gebruiken. Maak eerst een kladversie. Daarna schrijf je een netversie in de afbeelding hiernaast. Wist je dat je Fries ook als taal kunt kiezen bij de instelling van Facebook? Wat zet je in jullie status? De datum waarop je de statusupdate plaatst. De plaatsnaam waar je de update plaatst. Vertel over de leuke plannen die jullie voor de kerstvakantie hebben. Jullie vragen je vrienden om tips te geven over leuke activiteiten die je tijdens de kerstvakantie zou kunnen ondernemen en nodigt hen uit om op jouw status te reageren. Als je de status echt online zet, dan hoef je er natuurlijk geen datum en plaatsnaam bij te zetten. Dat doet Facebook immers zelf al. Misschien krijg je leuke reacties op je statusupdate! 4

5 Opdracht 6 LinKke Siden De vraag hieronder gaat over de LinKke Siden uit LinKk (blz. 10 en 11). Zoek uit welke omschrijving bij welke persoon hoort. Set it sifer fan de omskriuwing by de artyst. 1. hat in giga tattoo fan in seemearmin op syn rêch. 2. spilet in rol yn de nije film Renesse. 3. seit dat se noch noait playbackt hat en dat ek noait dwaan sil. 4. frege by in konsert oft syn publyk mei him bidde woe. 5. komt mei har nije nûmer Hello op ien binnen. 6. krige as baby yn e búk al de koptelefoan op. Opdracht 7 Emoticons Dit zijn emoticons. Zij laten vier emoties zien. Die emoties zitten ook in het gedicht Mobyltsje. Zoek uit het gedicht de woorden die de vier emoties beschrijven. Zet daar een streepje onder. Omschrijf de emoties ook in de tekstballonnetjes. 5

6 Mobyltsje Pier Bergsma Ik bin gek mei myn mobyltsje moarns betiid set ik him oan, hy kin fan alles, in juwieltsje foto s en dan fansels de tillefoan. k Haw him krigen op myn jierdei en it is myn moaist kado. Us heit, dy is der net sa bliid mei juster raasde hy fan: Ho, út dat ding, ûnder it iten. t Wie noch wol myn bêste freon en hy bellet my hieltiten oer in ôfspraak, takom sneon. Under skoaltiid is besletten bin mobyltsjes strang ferbean him út te dwaan, wie k glêd fergetten en de learaar hearde him gean. Hjir dat ding en gjin gejammer en hy die him yn en. út syn tas pakte doe in grouwe hammer en sloech myn djoer mobyl oan smots. Deastil waard it yn de klasse, grif hie hy t ferstân ferlern. Hoe krige hy it yn e plasse! In gek! Dat soks hjir sa mar kin! Tajûn: t wie de fjirde kear, mar it die my wol ferhipte sear. Fuort nei lestiid, foar de klasse kaam myn mobyltsje út syn tas. It wie in grapke fan dy man, mar ik hâld dêr net sa fan. Hy joech my noch in goede rie, mar ried ris wat ik daliks die doe t ik bûten skoalle stie? Just: ik belle fuort myn freon oer dy hammer en oer sneon. Opdracht 8 Diskusje yn de klasse Stelling: In mobyltsjeferbod op skoalle is goed. Wat vind jij van deze stelling? Je mening verkondigen in een groepsgesprek kan heel leuk zijn. Om een goede discussie in de klas te kunnen voeren, ga je eerst twee typen vragen voorbereiden. Werk in groepjes van 4 leerlingen. Type 1 Gesloten vragen Gesloten vragen zijn vragen waar je alleen met JA of NEE op kunt antwoorden. Bedenk drie gesloten vragen om te kunnen gebruiken in de discussie. Schrijf het antwoord achter de vraag. Voorbeeld van een gesloten vraag: Meist by dy op skoalle in mobyltsje oan stean litte yn de les? Vraag 1 6

7 Vraag 2 Vraag 3 Type 2 Open vragen Open vragen zijn vragen waar meerdere antwoorden mogelijk zijn. Bedenk ook drie open vragen om in de discussie te gebruiken. Voorbeeld van een open vraag: Hoe koenen de minsken eartiids sûnder mobyltsje oerlibje? Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Conclusie van de discussie Voer de discussie in de klas. Daarna vul je je definitieve mening in. Ik vind dat er wel/ niet mobieltjes op school aan mogen, omdat... 7

8 Opdracht 9 Staveringsopdracht Opdracht 9a Lees het fragment hieronder. Vul een d of een t in op de stipjes. Iensum en allinne fy...st Franka moarns betii... yn it tsjuster it glibberige boskpaa... del nei skoalle...a. De rein...rippen lûke har nea... oan fan har jas en de...ikke, feilige sjaal. Se fiel... strieltsjes we...er in paad sykjen oer har fel ûnder de klean. Se is fertrietlik en lilk. Hoe hie se sa stom wêze kinnen!? Of sa dom. Wat is eins it ferskil...usken stom en dom? Wat makke... it ek út. Se sit djip yn de sjit, dat wit se wol. Se tinkt oan juster, doe t alles noch gewoan en goe... wie en hoe t se de freonskip mei Jellyna mei ien druk op de knop om sjippe holpen hie. En se is net allinne har bês...e freondinne kwyt, mar ek noch har mobyl. Franka en Jellyna binne al fjouwer jier BFF. Se ha mekoar troffen op de kuorbalklup en nei de basisskoalle gongen se tafallich nei desel...e skoalle. Hielendal tafallich wie dat net, mar dat hoeg...e net ien te witten. Se sms te wolris faker ûnder de les, want se si...e net by elkoar yn de klasse. It is fansels hartstikke ferbean, mar dat is just de kick. It is saak om der foar te soargjen dat de dosint neat yn e ga...en krij.... En it is ek wol in bytsje útsjen by wa t je de mobyl út e broeksbûse helje. Opdracht 9b Welke woorden in de tekst beschrijven een emotie? Schrijf ze op. Het zijn er vier. Schrijf de Nederlandse vertaling er ook achter