> KATERN FOAR NET- FRYSKTALIGE LEARLINGEN <

Transcriptie

1 Ferwurking by LinKk 2 novimber 2015 tema: & > KATERN FOAR NET- FRYSKTALIGE LEARLINGEN < Opdracht 1 Watfoar taal leare wy? 1 g 2 i 5 i 8 i Gebruik de app Wat Wurd It of website van Praat Mar Frysk om de woord op te zoek. Plaats de Friese vertaling vervolgs in de puzzel. http// 3 g 9 i 4 i 7 g 6 g 1. Broertje 2. Zusje 3. Vrid 4. Oom 5. Moeder 6. Vader 7. Tante 8. Collega 9. Vijand Opdracht 2 Sprekwurd siswiz Iedere taal is rijk aan spreekwoord gezegd. In het Fries zijn dit: sprekwurd siswiz. Probeer onderstaande spreekwoord met behulp van de zinn a t/m h te verklar. Welke hor bij elkaar? Frysk Nederlânsk 1 Do bist dyn mem út de mûle stapt a. Bij geldzak moet je goed oplett, ook al b je onder vrid 2 It bûteret net tusk dy man frou b. Hij zal zijn vader veel geld kost 3 Libje as, rekje as fijann c. Jij lijkt precies op je moeder 4 Jild jout d. Kinder kost veel geld 5 Syn mem is swier e. Het lijkt alsof de man de baas is, maar het is precies andersom 6 Hy komt heit yn e hân f. Zijn moeder is zwanger 7 Bern hâld jo de nopp fan e klean g. Als je veel geld hebt, heb je veel vrid 8 Ik bin de baas sei de man, mar ik doch wat myn frou seit h. Die man vrouw kunn niet met elkaar opschiet 1

2 Opdracht 3 LinKke Sid In de splinternieuwe LinKk staan op bladzijde de LinKke Sid. Twee pagina s over wrâldferneamde stjerr (wereldberoemde sterr). In deze LinKk gaat al het nieuws over het thema (familie vrid). Kun jij onderstaande vrag goed beantwoord? FERBININGSOEFENING (verbindingsoefing). Verbind de foto met de juiste BFF s! Sela Gomez & Taylor Swift 2. Jay Z & Kanye West 3. Jimmy Fallon & Justin Timberlake 4. Beyoncé & Gwyneth Paltrow 1. Wat zijn onderstaande sterr van elkaar? 1. Phyllon Doutz a. soan mem (zoon moeder) b. dochter mem (dochter moeder) c. partners (partners) 2. Ellie Goulding Ed Sheeran a. (vrid) b. broer suster (broer c. eks (ex) zus) 3. Marit Nigel a. muzikale (muzikale vrid) b. nicht neef (nicht neef) c. dochter heit (dochter vader) 4. Doutz Rs a. nichtjes (nicht) b. suskes (zuss) c. bêste freondinn (beste vridinn) 5. Jimmy Justin a. broers (broers) b. fijann (vijand) c. mat (vrid) 6. Sunnery Mylla Mae a. heit dochter (vader dochter) b. broer sus (broer zus) c. pake pakesizzer (opa kleinkind) 2

3 Opdracht 4 Memory Achter in dit katern vind je memory kaartjes. Knip ze uit. Leg alle kaartjes op de kop. Dege die aan de beurt is, draait 2 kaartjes om. Hor die 2 kaartjes (betekt heit - vader) bij elkaar, dan zijn die kaartjes voor jou mag je nog e keer 2 kaartjes omdraai. Je gaat net zolang door, totdat de kaartjes (woord) niet bij elkaar hor. Dan gaat de beurt over naar de volgde. Wie, als alle kaartjes op zijn, de meeste kaartjes heeft, heeft GEWONNEN. Oom Libjd Memory Omke De spelregels van levd memory zijn hetzelfde als van de gewone memory. Nu speel je met person die woord uitbeeld in plaats van met woord lez vertal. Dit spel kan het beste in e grote op zaal word gespeeld. Verdeel de kaartjes over de leerling. Minimaal 2 person krijg géén kaartje, dit word de kaartomdraaiers. Zij gaan ev de klas uit. De kaartpaartjes (dus deg met de kaartjes die bijelkaar hor, bijv. heit vader) krijg 10 minut de tijd om sam ezelfde uitbeelding te bedk in te studer. Na de 10 minut gaat de groep door elkaar lop verspreid over de hele zaal op de grond zitt. Eén van de kaartomdraaiers mag nu e klasgoot aantikk. Deze gaat staan, beeldt zijn personage uit, zegt het woord dat erbij hoort blijft staan. Dan wordt het tweede kaartje aangetikt. Deze doet precies hetzelfde als kaartje 1, maar dan met zijn/haar personage. Hor de personages bij elkaar dan mog die beide kaartjes bij de kaartomdraaier gaan staan. Hor ze niet bij elkaar dan gaan ze weer op hun plaats zitt. De kaartomdraaier die op het eind, als alle kaartjes op zijn, de meeste kaartjes bij zich heeft, heeft gewonn. Bij deze vorm word de woord dus niet gelez, maar wel uitgesprok gehoord. 3

4 Opdracht 5 Lês No Foarstelling awwe gewoan ch net fûn. oekfees #linkk Op bladzijde 7 vind je het artikel Lês no. Daarin wordt verteld over het boek Foarstelling van Caja Cazemier. Lees het artikel maak onderstaande opdracht. ês o! Funny, sa n boekfees!? Meitsje dyn eig hashtag m mei #boekfees #linkkmagazine. a). Rechtsbov in het artikel zie je foto s van verschillde Boekfees. Die zijn super funny. Ga ook op zoek naar e Fries of Nederlands boek waar e gezicht op staat. Maak er e boekfees-foto van. Twitter m of hashtag met #linkkmagazine. Wie weet zi we jou dan in de nieuwe LinKk! er boek. De alderspiksplinternijste titels of de bestsellers fan Lêze foar de List. Ditkear tlights, in boek út nivo 1 fan Lêze foar de List. Hiel geskikt foar dy dus! Ek lêst oer de fan dit boek meist ris prakkesearje oer de yndrukwekkde tema s fan dit ferhaal. g! n troch Caja Cazemier. Dy namme fêst wolris earder heard. Caja is skriuwster dy t boek skriuwt r. Se wûn de priis foar it bêste by de Jonge Jury foar har boek a skriuwt yn it Nederlânsk, mar yn der fan i boek twa titels út: n Foarstelling. In Nederlânske in ysje! ouwer jier lyn ferûngelokke yn it in nije relaasje mei Marin. Joppe komt derachter dat er it ferstjerr urke hat. Dan komt er Roos tsjin op repetysjes fan it stik De foarstelling jt te hearr dat har âlders útinoar eid reitsje inoar. De foarstelling sil arje. b). Beantwoord de waar/niet waar vrag over Joppe Roos. Do & Foarstelling Hoe soesto reagearje as dyn âlders fertelle dat se byelkoar wei geane? Hoe giest om mei it ferlies fan in âlder? Hoe soest it Joppe fine as de zijn âlder vader dy t oerbleaun is is in verongelukt. nije relaasje oangiet? Soe it ferlies fan in heit of mem it oangean fan in nije relaasje yn it waar paad stean? / niet waar Wêrom ik fan dit boek Joppe Wat ik it zijn aldermoaiste vader fyn oan heeft it boek Foarstelling e nieuwe is dat it my vrouw getroff, ze heet Martina. oan it tink sett hat. Ik haw krekt as Roos ek in suske. waar Ik soe it freeslik / fine niet as myn waar âlders útelkoar gean soe. Ik bin sa wiis mei ús gesin moat hieldal net tinke oan wat Joppe meimeitsje moat. Hy hat syn mem ferlern troch Joppe in ûngelok. heeft Samar fan het de ie verlies op de oare van dei fierder zijn moatte moeder nog niet verwerkt. sûnder in âlder. It liket my myn worst nightmare. Troch dit waar boek besef / ik hoe gelokkich niet waar ik eins bin dat ik gietsje moat fan dit momint. Hannah Roos haar vader moeder will van elkaar scheid. Dit boek al út fûnst m moai? Wa wit is De keet fan Annawâld dan ek wat foar dy. De oare kear as special yn Lês No! waar / niet waar 7 Roos Joppe zitt in dezelfde klas bij elkaar op school. waar / niet waar :49 Tekst: Anna Marije Bloem Roos Joppe gaan beide naar de jeugdtheaterschool spel in hetzelfde theaterstuk. waar / niet waar Het theaterstuk heet De Foarstelling fan dyn Libb waar / niet waar 4

5 c). Bij Do & Foarstelling word vrag gesteld over de thema s die in het boek behandeld word. Bepraat ze in groepjes van twee beantwoord ze op de stippellijntjes hieronder. Hoe zou jij reager als jouw ouders zoud vertell dat ze uit elkaar gaan? Of, hoe reageerde jij to jouw ouders ging scheid? Hoe ga je om met het verlies van e ouder? Hoe zou je het vind als de ouder die alle is e nieuwe relatie aangaat? Zou het verlies van e vader of e moeder het aangaan van zo n nieuwe relatie ook in de weg staan? Opdracht 6 Wa bin ik? De spelleider stelt zich iemand van school voor og (elke klasgoot moet hem/haar kunn kn). De klas wordt opgedeeld in groep elke groep mag gedurde 30 second ja-/nee-vrag stell. Elke groep mag daarna e raadpoging do. Wordt de persoon niet gerad, dan geeft de spelleider elk team in teggestelde volgorde e (cryptische) aanwijzing. Vervolgs heeft dat team dan 1 minuut de tijd voor aanvullde ja-/nee-vrag e raadpoging. Elke overgeblev seconde levert e punt op, naast het juiste antwoord. Binn het team is (zachtjes) onderling overlegg toegestaan. Het is de bedoeling dat tijds het spel Fries wordt gesprok. 5

6 Opdracht 7 De Mem fan Doutz fan Strawelte It wie yn 84, de lte wie prachtich. It.. (1) skynde strak. Ik soe in blokje om, net te let wer werom. Op t fytske mei gemak. Mar by Eastermar, rekke ik yn e war. In (2).. stie op e wei. Ik sei it paad bin k bjuster, it wurdt al tsjuster. En sy sei kom do mar mei. Wie it de mem, ja de mem Wie it mem de mem fan Doutz? En sy sei kom do mar mei De mem de mem fan Doutz Se raamde my fan e fyts, sei: boeke mantsje lyts, Kom do mar ris mei my mei Ik haw de (3) gear, miski wol mear De dei dy is noch lang net wei. Se pakte my to beet, it gong my eins te need. Myn (4) siet ticht, ik rekke út e tiid. To yn 84, bloeide der wat prachtich. Yn Eastermar in felle striid! Wie it de mem, ja de mem. Wie it mem de mem fan Doutz? En sy sei kom do mar mei. De mem de mem fan Doutz. No sjoch k har dochter stean, yn prachtige klean Op TV yn elke krant. Sjoch ik in foto fan dy (5), ik tink hoe is dat kaam. Miski is it wol Doutz Land. 6

7 Lees de hier naast staande songtekst goed door beluister (als het mogelijk is) het nummer op of op Maak daarna de volgde vrag: 1. Schrijf de ontbrekde vijf woord uit de tekst hieronder op vertaal ze: Frysk: Nederlands: 1 = - 2 = - 3 = - 4 = - 5 = - 2. De onderstreepte woord lte, to krant zijn géén echte Friese woord. Zoek op wat dit wel zou moet zijn: lte = to = krant = 3. Wat voor weer was het tijds het fietstochtje? 4. Wat betekt it paad bin k bjuster, it wurdt al tsjuster? 5. Wat gebeurt er met de hoofdpersoon als hij bij de strot wordt gegrep? 6. Op is ook e happy hardcore versie van De mem fan Doutz te vind. Welke band/groep heeft deze cover gemaakt? 7. Welke versie van De mem fan Doutz vind jij het leukst, waarom? 7

8 8

9 Heit Omke Baby Mem Muoike Sweager Beppe Feint/ freon Skoansus Pake Faam/ freondinne Skoanheit Broerke Nicht Skoanmem Suske Famylje Neef 9

10 10

11 Vader Oom Poppe Moeder Tante Zwager Oma Vrid Schoonzus Opa Vridin Schoonvader Broertje Nicht Schoonmoeder Zusje Familie Neef 11

12 12