> KATERN VOOR NIET-FRIESTALIGE LEERLINGEN <

Transcriptie

1 Ferwurkingen by LinKk 1 septimber 2018 tema: Minsken en Moetingen > KATERN VOOR NIET-FRIESTALIGE LEERLINGEN < Wolkom by LinKk! Wolkom by LinKk! Dit is it ferwurkingskatern dat by it earste LinKk-tydskrift heart. It magazine komt 6 kear yn it jier út. It tema is Minsken en Moetingen, Mensen en Ontmoetingen. Wy hawwe dy noch net earder troffen, soesto dysels efkes foarstelle kinne? Opdracht 1 Eigen kover meitsje! Sa t jim al sjoen hawwe hat de LinKk in flitsende kover. Yn dizze opdracht makkesto dyn eigen kover, in foarside dy t hielendal oer dy giet! Sa kinne wy dy moetsje! Koart ferhaal - Wûnderlik Fryslân - Linkke saken - F-terside & noch folle mear!! Minsken en moetingen ZY POË RICH FLEU a. Freegje oan dyn dosint stevich kleurd A4-papier plus in kopytsje fan de kover fan dizze LinKk. Sa kinst it LinKk logo útknippe en brûke. b. Op it plak fan Annemaaike Bakker komt dyn foto en namme. c. Rjochtsûnder steane foto s fan it sportportret, wat binne dyn sporten en hobby s? Sykje thús foto s op, knip se út en plak se op dyn kover. Wat skriuwst derby? d. Linksûnder is der romte foar dyn bff s en leukste famyljeleden. Do kinst hjir foto s fan famylje en freonen plakke. Mei harren nammen fansels. e. Wat heart noch mear by dy? Muzyk? Favo artyst? Gek op dyn wenplak? Húsbisten? Foegje it ta oan dyn kover! f. Wolsto punten skoare by dyn dosint? Skriuw it dan op yn it Frysk! Der steane in hiel soad online wurdboeken op it ynternet, lykas SA2018 Annemaaike Bakker Stormruiter Haadrolspylster fan De JE W EN YN IN RT KE YU SPORTPORTRET FIERLJEPRIVALEN OALS MONG 1 Septimber 2018 Jiergong 19 1

2 Opdracht 2 Nice to meet you! Leuk om je te ontmoeten! De meeste klasgenoten leer je nu kennen. Maar misschien zijn er dingen die je nog helemaal niet van elkaar weet. Vraag eens aan een ander en probeer de vraag in het Fries voor te lezen. Schrijf de antwoorden van je klasgenoot in het schema. Je mag gewoon in het Nederlands antwoorden. Yn it Frysk mei fansels ek! ;-) 1. Wat is dyn folsleine namme? (Dus foar-, twadde en achternamme) Wat is jouw volledige naam? 2. Hasto ek broerkes en suskes? Hoe hite sy en hoe âld binne sy? Heb jij ook broertjes en zusjes? Hoe heten ze en hoe oud zijn ze? 3. Hoe hite dyn âlders, watfoar wurk dogge sy? Hoe heten jouw ouders, wat voor werk doen ze? 4. Wat binne dyn hobby s? Wat zijn jouw hobby s? 5. Wa is dyn idoal? Nei watfoar muzyk harkesto? Wie is jouw idool? Naar wat voor muziek luister jij? 6. Wat is dyn favorite telefyzjeprogramma? Wat is jouw favoriete televisieprogramma? 7. Sitsto faak op it ynternet? Op hokfoar websiden? Zit je vaak op het internet? Op wat voor websites? 8. Wa binne dyn bêste freonen? Wie zijn jouw beste vrienden? Namme Wenplak Freonen Sport Telefyzjeprogramma Leeftiid Hobby s Muzyk Bisten Ynternetsiden 2

3 Opdracht 3 Frysk & Ingelsk Fries lijkt soms wel een beetje op Engels, dat is ook de taal die we bij deze opdracht gaan gebruiken om Fries te leren. Welke Friese woorden op het Engels lijken? Kijk hieronder maar eens. Zoek de Engelse woorden bij de Friese en zet vervolgens de betekenis in het Nederlands erachter. Ingelsk: sleep cold there cheese rain key week day house door droom Frysk Ingelsk Nederlânsk 1. dei 2. dêr 3. doar 4. hûs 5. kaai 6. kâld 7. rein 8. sliep 9. tsiis 10. dream 11. wike 3

4 Opdracht 4 Stavering Fries is helemaal niet zo n moeilijke taal. Een paar regels moet je gewoon goed onthouden! In het Fries hoef je nooit te piekeren over een f of een v aan het begin van een woord: altijd een f! Ook aan het begin van een lettergreep (let-ter-greep) krijg je altijd een f! Met die informatie kun je vast onderstaande ontbrekende letters in het Fries invullen: Nederlânsk Frysk 1. vlug. luch 2. vervelend. e r. elend 3. vechten. jochtsje 4. vriend. reon 5. logeren út. anhûs 6. verschil. erskil 7. gevaarlijk ge. aarlik In het Fries begint een woord nooit met een c of een z. Aan het begin van een woord schrijf je in het Fries altijd een s! Ook aan het begin van een lettergreep (let-ter-greep) krijg je altijd een s! Vul in onderstaand schema de ontbrekende letters in het Fries in: Nederlânsk Frysk 1. centrum. intrum 2. zeeziek. ee. iik 3. bezwaar be. wier 4. centrale. intrale 5. zon. inne 6. zoeken. ykje 7. december de. imber 8. champagne. jampanje 4

5 Opdracht 5 Flaters sykje Probeer met dat wat je bij de vorige opdracht geleerd hebt de fouten uit deze tekst te halen. Onderstreep de fouten in de tekst. De walvisk en de prom Der wie ris in walvisk (hy hjitte van Tom) dy krig van zyn beppe in lekkere prom. Hy koe him net bite en zlokte him troch de prom, de pit en it veltsje, mar och nei twahûndertnjoggenennjoggentich dagen doe kaam der in prommebeam yn zyn mage, de bledzjes dy groeiden him út de znút en al de viskjes dy laken him út. Diet Huber, Tutte mei de linten. Opdracht 6 Minsken en moetingen Het thema van deze LinKk is: Minsken en Moetingen. Je ontmoet dan ook verscheidene mensen in dit tijdschrift. Blader het blad door en verbind de juiste personen aan de juiste omschrijving. Wisse Broekstra Haim Boudien Hoekema aktrise Hailey Baldwin bewenner fan in ekodoarpke Danielle, Este en Alana model Hester Steegstra eigener webshop Annemaaike Bakker fierljepper 5

6 Opdracht 7 De Stormruiter Lees het interview met Annemaaike Bakker op bladzijde 5 en 6 in LinKk. Beantwoord daarna de vragen. 1. Welke rol speelt Annemaaike in De Stormruiter? a. Het paardenmeisje Haike b. De buurvrouw van Josje c. De vrouw van Hauke d. De actrice Hieke 2. Waar is Annemaaike geboren? a. Burgum b. Leeuwarden c. Sneek d. Bremen 3. Wanneer begon Annemaaike met paardrijlessen voor De Stormruiter? a. Januari b. Februari c. Maart b. April 4. Hoe oud is Annemaaike? a. 23 jaar b. 27 jaar c. 33 jaar d. 37 jaar 5. Waar werkt Annemaaike? a. Het Noord Nederlands Toneel b. Tryater c. Theater Bremen d. Toneelschool Amsterdam 6. Waar gaat de theatervoorstelling De Stormruiter over? a. Het paardenmeisje Haike b. Het ontstaan van Het Bildt c. Een actrice op zoek naar roem d. De strijd tegen het water 7. Hoeveel Friese paarden doen mee aan De Stormruiter? a. 25 b. 50 c. 75 d Wie regisseert De Stormruiter? a. Jos Thie b. Romke Toering c. Steven de Jong d. Hauke Haien 6

7 Opdracht 8 Taalportret Lees het artikel Frysk: Taal fan myn hert! Of net? op bladzijde 16 en 17 van je LinKk. Wat is de taal van jouw hart? Maak dat duidelijk in een taalportret. Hieronder staat Dennis zijn taalportret als voorbeeld. Nu jij! Gebruik je creativiteit. a. In het midden van je taalportret kom je zelf. Een foto? Een tekening? Wat jij wilt! b. Laat in je taalportret zien waar je welke talen spreekt, verstaat, gebruikt of denkt. Denk aan: welke taal spreek je met je ouders? Je hond? Op de voetbalclub? In de supermarkt? Tijdens het gamen? Op social media? Met je beste vrienden? Je vakantievriend? Familie in het buitenland? Teken dat uit, schrijf erbij en zoek bijpassende plaatjes. c. Taal is ook gevoel. Probeer dat ook in je taalportret te laten zien. In welke taal droom jij? Ben je kwaad? Welke taal ligt het dichtst bij je hart? Welke woorden vind je mooi in het Fries? In het Nederlands? Welke taal zou je nog willen leren of vind je mooi? Geef die ook een plekje op jouw kleurrijke taalportret. Taalportret Moaiste Fryske wurd Moaiste NL wurd De Fryske taal sit it tichtst by myn hert; dat is myn memmetaal. bjuste rbaarl ik Met de meeste speler uit mijn voetbalteam s spreek ik Nederlands. scharminkel I game a lot with a boy from Portugal. We communicate in Eng lish. Ik lústerje graach ne de Buena Vista Social Club, dêrtrochikin ik in bytsje Spaansk. Ik ha neven en nichten yn Kanada, dêrmei pra at ik Ingelsk. 7

8 Opdracht 9 Trochstreekpuzel Probeer in de puzzel de Friese woorden voor onderstaande Nederlandse woorden te vinden. Weet je de Friese vertaling niet? Zoek die dan op in het woordenboek, via De woorden staan kris-kras in de puzzel. De overgebleven letters vormen een deel van een bekende Friese zin, kan jij die afmaken? M U Z Y K F N B Û F G T T E R B R R Â R R E N R E J Z Y V E L E T E I O A J S H K O O E L M T P O K S U E N N L G R E S I K N N D I A L Y B O M S D S I Â O T E N E M T E U N I K K E P P E B E S N S S D F A M Y L J E E I I T S K W F A D A F L A A T E I D O A L T A R E O R B R H O B B Y K Nederlands: Fries: Nederlands: Fries: BROER OMA CAFÉ ONTMOETING DISCO OPA FAMILIE SCHOOL FRIES SPORT HOBBY TAAL IDOOL TELEVISIE KENNIS VADER LAND VAKANTIE MOBIEL VRIEND MOEDER VRIENDIN MUZIEK ZUSTER Oplossing van de Friese zin: 8