"een goed verstaander heeft genoeg aan een half woord."

Transcriptie

1 Wijkgemeente Regenboog Zoetermeer (POR-dienst) Datum: 19 augustus 2018 KOMEN Welkom Aanvangslied: Lied 274: 1, 2, 3 (Wij komen hier ter ere van uw naam) Stilte Groet en bemoediging Psalm van de zondag: Lied 139a: 1, 2 (Gij kent mij, Heer, leer mij u kennen) Gebed Lied 139a: 3, 4 WOORD Gebed om licht Met de kinderen: <<ik met mijn en jij met jouw verhaal>> Kinderlied: Lied 288 (Goedemorgen, welkom allemaal) Schriftlezing: Jesaja 35: 1-10 Zingen: Lied 146: 1, 4 (Zing mijn ziel, voor God uw Here) Schriftlezing Marcus 7: Zingen Gezang 317: 1, 2, 3 (Grote God gij hebt het zwijgen) Preek Gemeente van de Heer, zusters en broeders, "een goed verstaander heeft genoeg aan een half woord." Het gebeurt je soms, dat je je zin niet hoeft af te maken. De ander knikt, en doet wat nodig is. Zeker als er een crisis is, kan dat een verademing zijn. Toch ervaren mensen die in een crisis zijn geholpen soms ook dat ze daarin voorbij werden gelopen. Mensen veranderen immers ook. Iemand is altijd vrolijk, sterk, weet wat zij of hij wil. De mensen denken je te kennen: open, positief, goed in contact. En dan gebeurt er iets in je leven. Je breekt van binnen, je raakt iets kwijt. Een diepe droefheid zit er die je vreemd is. Maar zien de anderen dat ook? Als de omgeving aan een half woord genoeg denkt te hebben, dan wordt juist die droefheid niet gehoord. Luisteren we wel zo goed naar elkaar als nodig is? Zinnen worden soms maar half uitgesproken, en dan gaat de ander er al op door. Zeker in contact via sociale media, Facebook, Whatsapp, Twitter. 1

2 In het directe contact tussen mensen is het vaak nodig om te vragen: Leg eens uit, hoe bedoel je dit? Hebt u ooit meegemaakt dat op Facebook iemand vroeg: Kun je dat eens uitleggen? Wat bedoel je? Ik weet dat Facebook en andere social media waardevol zijn. Het brengt mensen weer met elkaar in contact. Wie weinig of niet de deur uit kan, houdt zo toch contact met dierbaren. Gemeenteleden onderling houden het contact gaande als je elkaar niet zo vaak meer ziet. Maar de rust om te luisteren schiet bij deze middelen nogal eens erbij in. Nu vroegen mensen in een brief vaak ook niet: hoe bedoel je dat? Maar voordat je een brief hebt geschreven ben je een tijdje verder. Voordat je de brief hebt gelezen, ben je ook een tijd verder. Voor je reageert heb heb je wellicht een nachtje erover geslapen. Die tijd nemen we met de moderne middelen meestal niet. Eerder andersom: binnen een minuut reageren we al. Ik denk dat social media een gejaagdheid van het leven laten zien die we ook op andere terreinen in en om ons meedragen. Een gejaagdheid die het soms moeilijk maakt ons helemaal uit te spreken. En om helemaal beluisterd te worden door de ander. Wij spreken steeds meer, berichten vliegen heen-en-weer. Maar we spreken moeilijker om de taal van het evangelie te nemen. Omdat we steeds korter luisteren. En dan valt het niet mee om recht te spreken. We zijn bang aan het worden voor stiltes in iemands verhaal. We vullen die stiltes het liefst zo snel mogelijk met onze eigen woorden. In het pastoraat ontdek ik keer op keer dat er vaak een wereld schuil gaat in stiltes. ZIEKENBEZOEK Mijn vader had een lang uur zitten zwijgen bij mijn bed. Toen hij zijn hoed had opgezet zei ik, nou, dit gesprek is makkelijk te resumeren. Nee, zei hij, nee toch niet, je moet het maar eens proberen. Judith Herzberg, Doen en laten 1994, p. 57 Juist de onafgemaakte zinnen zeggen soms zoveel. 2

3 Daar heb je rustig de tijd voor nodig. Het is niet meteen te beluisteren, te horen, te vatten. [ ] Goed luisteren dat is iets dat aandacht vereist en oefening. Het vraagt openheid voor de ander en geduld. Het vraagt de aandacht en de openheid die Jezus laat zien als hij met de dove en gebrekkig sprekende mens wordt geconfronteerd. Wordt er dan zoveel gezegd of gevraagd door Jezus? De eerste indruk is van niet. Jezus spreekt maar één woord. In het verhaal is het verder opmerkelijk stil. Maar waar het om draait: Jezus zoekt de rust. Zodat hij het woordeloze gesprek met deze mens volledig aan kan gaan. Zijn gebaren kan hij niet uitleggen, want de ander is doof. En omdat de man moeizaam spreekt kan Jezus niet vragen om nog eens uit te leggen wat er speelt. En toch wil Jezus goed horen, goed begrijpen, een goede verstaander zijn. En hij zal een goed verstaander moeten zijn zelfs zonder halve woorden... Daarom zoekt Jezus de rust, en toont aan de man wat hij zal doen. Vingers in de oren - de oren moeten geopend. En speeksel op de tong - de tong moet weer vloeiend kunnen spreken. Of vraagt Jezus hier met zijn gebaren aan de ander wat deze wil? We weten het niet. Hij zucht, staat er. Is dat een worsteling in gebed? Of een boodschap zonder woorden? Geeft Jezus levensadem door? Veel blijft onduidelijk maar als je stil wordt bij dit verhaal, dan voel je, ervaar je er van alles erbij. [..] Ten slotte spreekt Jezus één woord, in het Aramees, de spreektaal van die dagen. Effatha wordt geopend Jezus zucht, worstelt ermee, het kost hem wat. Het is geen tovenarij - dan blijf je zelf buiten schot. Het is barmhartigheid, hier toont Jezus hoe diep hij is geraakt door de doofheid van deze mens. Zó luistert Jezus intens naar de doofheid van deze mens. 3

4 Met heel zijn hart, met heel zijn lichaam. Echt met open oren luisteren naar de ander dat is tussen mensen best moeilijk. En daarmee is het een afspiegeling van de moeite die mensen hebben om goed te luisteren naar de onzichtbare God. Luisteren naar elkaar vraagt oefening. Om daarna pas recht te spreken, om de ander recht te doen. Om het hele woord, en niet het halve woord, te horen. Menselijk contact kan ook zonder woorden. Dat blijkt uit het gesprek dat Jezus heeft met deze mens. Je ziet elkaar, je kan elkaar aanraken. Luisteren naar God vraagt extra aandacht en oefening. Maar we leren uit dit verhaal ook hierover. Openheid voor Gods woord is horen met lijf en ziel. Het vraagt over-en-weer om goed horen, voordat we recht kunnen spreken over God. Goed luisteren. Naar de stem van God. Naar elkaar. Dat gaat, als ik de bijbel goed begrijp, vaak gelijk op. Je kunt ze, je mag ze niet tegen elkaar uitspelen. In het goed horen naar elkaar kunnen we iets horen van God. Misschien nog wel het meest in de stiltes. In het goed horen naar God, horen we iets van elkaar. Als we in het horen naar God elkaar niet vergeten. Zo houd je elkaar ook vast. Zo weet je waar iedereen is. Wie ben je? Waar ben je? Wie ben je écht? Begroet elkaar in de naam van God, die zegt: Het is goed dat je er bent. Als je van elkaar weet dat dit je diepste drijfveer is, dan kom je verder. Steeds weer terug naar het luisteren dan houd je het ook uit in onze kerk. Ook als ze zich soms doof voelt, of niet goed weet wat zij te roepen heeft. Je houdt het dan vol in de kerk, ook als ze niet goed weet wat recht spreken is in deze tijd. Als ze krimpt, minder belangrijk wordt, versnippert, de tijd maar moeilijk kan duiden. 4

5 Als we in de kerk met een half woord veel te weinig hebben. Steeds weer luisteren dan houd je het ook vol in een veranderende gemeente. Als de vragen over God drastisch veranderen. Als je geloof wankelt, je vertrouwen het zwaar heeft. Als de generaties elkaar niet langer meer opvolgen. Wat is dan het héle woord? Wat zegt dan de stilte? Wat wil de ander? Het evangelie zegt: neem tijd, geduld om te luisteren - naar elkaars stem en naar de stem van God. Zoeken naar elkaar, horen naar elkaar, is de diepste drijfveer achter ons samenkomen en ons samen gemeente zijn. Weten van elkaar waar de ander is. Het gaat ten diepste om naar elkaar luisteren en daarin de adem van God horen. Elkaar tot spreken horen. Met alle geduld van de wereld. Met Goddelijk geduld en aandacht. Amen. Instrumentaal intermezzo Zingen Eva s lied 78: tot spreken heb je mij gehoord zie bijlage ANTWOORD Inzameling der gaven Gebeden GAAN Lied: Gezang 313: 1, 2, 5 (Een rijke schat van wijsheid) Zegen en gezongen "amen" 5