Mr A. (Alida) Oppers, directeur-generaal primair en voortgezet onderwijs OCW "Nederland in de wereld: het belang van internationaal onderwijs"

Transcriptie

1 Lees meer over de sprekers en workshop-leiders van de conferentie Ochtendsessie Eerste spreker Alida Oppers (1961) is sinds 1 september 2014 directeur-generaal primair en voortgezet onderwijs van OCW. Zij werkt vanaf 1985 binnen de Rijksdienst. Bij het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer bekleedde zij diverse functies. In 2002 begon zij bij de VROM-inspectie als directeur Bestuurszaken. In 2006 stapte zij over naar het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Daar werd zij benoemd tot directeur van de directie Voedsel, Dier en Consument. In 2012 werd zij plaatsvervangend directeur-generaal Natuur en Regio bij het ministerie van Economische Zaken. Van 1 januari tot 1 september 2014 nam zij waar als directeur-generaal Natuur en Regio op deze positie. Alida Oppers studeerde Nederlands Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Mr A. (Alida) Oppers, directeur-generaal primair en voortgezet onderwijs OCW "Nederland in de wereld: het belang van internationaal onderwijs" In het Regeerakkoord wordt goed internationaal onderwijs genoemd als een van de voorwaarden voor een goed investeringsklimaat (regeerakkoord begin 2.4). Op 31 mei 2017 heeft de Taskforce Internationaal Onderwijs haar actieplan "Voorbereid op de toekomst' aan het kabinet aangeboden ( Dit actieplan bevat 16 adviezen om de knelpunten binnen het internationaal onderwijs aan te pakken. Hoe staat het met de uitwerking van deze adviezen? Wat kan de landelijke overheid doen en wat ziet zij als taak voor schoolbesturen, gemeenten en bedrijfsleven? Tweede spreker Drs. J. (Jos) Wienen is sinds 21 september 2016 burgemeester van Haarlem. Hij is lid van het dagelijks bestuur van de G32 gemeenten. Hij studeerde geschiedenis en theologie in Utrecht. In 1986 werd hij gemeenteraadslid voor het CDA te Ridderkerk. Van 1993 tot 2001 was hij wethouder van Ridderkerk. Tevens was hij vice-voorzitter van de Stadsregio Rotterdam. In 2001 werd hij benoemd tot burgemeester van de gemeente Katwijk. Na de fusie met Rijnsburg en Valkenburg per 1 januari 2006 werd hij benoemd tot burgemeester van de nieuwgevormde gemeente Katwijk. In die functie was hij tevens lid van het dagelijks bestuur van de regio Holland Rijnland, waarvan de gemeente Katwijk deel uitmaakt. "Van regioplan tot city-deal: samenwerking tussen stakeholders en tussen bestuurslagen" In het rapport "Laat stad en regio bruisen" van o.a. de G32 gemeenten wordt een visie ontwikkeld waarbij de Rijksoverheid en de regio's samenwerken om de kracht van de regio's te versterken. Uitgangspunt is dat een regio keuzes maakt voor speerpunten op basis van het eigen DNA. Dat vraagt om organiserend vermogen van decentrale overheden en betrokkenheid van ondernemers. De studie van Metropoolregio Amsterdam over internationaal onderwijs, met o.a. ook steun van de Rijksoverheid op basis van matching met Amsterdam, laat zien hoe dat kan werken. Belangrijk is ondersteuning van het proces via flankerend beleid: zichtbaar maken van regionaal DNA (data verzamelen),, samenwerking tussen meerdere gemeenten, aantrekken van kenniswerkers (ook internationaal), opstellen van

2 Human Capital Agenda's voor de regio. Er is in het Regeerakkoord een regionale enveloppe opgenomen van 250 mln. Daarmee kunnen goed onderbouwde regioprojecten worden ondersteund. Daarbij zou ook aandacht moeten zijn voor eventueel noodzakelijke versterking van het internationaal onderwijs in de regio als een van de componenten van de aanpak. Derde spreker Dr. J.P. (Jan Peter) van den Toren (1964) managing partner Birch Consultants Studeerde economie in Rotterdam ( ) en promoveerde in Leiden ( ). Vervulde een bijzonder hoogleraarschap (UvA). Ook nu werkt hij als managing partner in Birch Consultants graag samen met universiteiten om aansluiting te hebben bij de laatste inzichten en methoden. Maar de grootste uitdaging ligt er voor hem in om zijn expertise in te zetten in de realiteit van economie, onderwijs en innovatie. Hij heeft deze terreinen van verschillende kanten leren kennen. Eerst als onderhandelaar en onderzoeker/strateeg bij de vakbeweging, daarna een aantal jaren als senior managing consultant bij Berenschot en als raadsadviseur strategie bij het ministerie van Algemene Zaken. Ook was hij verantwoordelijk voor het Innovatieplatform en de start van de Amsterdam Economic Board. Met het team van Birch adviseert hij nu regio's, sectoren, overheden en kenniswereld om hun ecosysteem effectiever te maken. "Over regional DNA, Governance en Internationaal Onderwijs" Regio's worden zich steeds bewuster van hun regionaal DNA en willen hun ecosysteem versterken om zo bij te dragen aan ondernemerschap, bedrijvigheid den werkgelegenheid. Zij richten daarvoor nieuwe regionale governance structuren in (bijv. economic development board, Brainport organisatie) die vaak de motor zijn achter de keuze van speerpunten voor verdere ontwikkeling van de regio. Onderdeel van het ecosysteem is de wisselwerking tussen lokaal bestuur, kenniswereld en nationale en internationale bedrijven (de triple helix). Talent speelt een essentiële rol in het ecosysteem. Voor het aantrekken van internationaal talent is een goed aanbod van internationaal onderwijs van groot belang. In sommige regio's staat dat ook op de agenda, soms is het een schakel die (nog) ontbreekt. Birch is veelgevraagd onderzoeker op het terrein van regionale ecosystemen en adviseur bij de inrichting en agenda's van nieuwe governance structuren in de regio. Middagsessie (twee workshops naar keuze) 1. Bekostigingsmodel ruimtelijke voorzieningen Mr. drs. Anton van Dam was vanaf 1997 tot en met 2011 ambtelijk verantwoordelijk voor onder meer de huisvesting van het primair en voortgezet onderwijs en de stichting van scholen in de gemeente Den Haag. Vanaf 2003 tot 2012 was hij directeur Stedelijk Onderwijs en Vastgoed en vanaf 2012 tot medio 2016 directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag. De gemeente Den Haag subsidieert schoolbesturen op normatieve basis om hun huisvesting te bekostigen, maar is - op verzoek van schoolbesturen - in een aantal gevallen ook zelf opdrachtgever voor de bouw van onderwijsvoorzieningen. Kernpunten bekostigingsmodel ruimtelijke voorzieningen Het bekostigen van huisvesting voor het internationaal onderwijs wordt vaak gezien als een black box. Het aantal leerlingen op een internationale school laat zich immers maar moeilijk prognosticeren. De algemeen economische ontwikkeling en de aanwezigheid van internationale instellingen en bedrijven blijken hierbij bepalend. In de gemeente Den Haag zijn diverse scholen voor internationaal onderwijs gevestigd. In de loop der jaren heeft

3 Den Haag een relatief eenvoudige bekostigingssystematiek voor ruimtelijke voorzieningen ten behoeve van het internationaal onderwijs ontwikkeld, welke aansluit bij de rijksregelgeving voor de bekostiging van de formatie van door het Rijk bekostigd internationaal onderwijs. 2. Onderzoek ontwikkeling prognosesystematiek Economisch onderzoek en adviesbureau Decisio werkt voor overheden en ondersteunt hen bij het maken van economische beleidsafwegingen. Soms achteraf, aan de hand van programmaen beleidsevaluaties, maar vaak ook vooraf met een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) of een economische impactstudie. Gerwin van der Meulen (partner Decisio) en Daan van Gent (senior adviseur Decisio) voerden sinds 2015 verschillende kwantitatieve prognosestudies en regionale vraag- en aanbodanalyses uit op het vlak van internationaal onderwijs (basis en voortgezet), In opdracht van regionale overheden, gemeenten en schoolbesturen (waaronder Leiden, Utrecht, Den Haag, Haarlemmermeer, MRA) beantwoordden zij vragen zoals: is er, gelet op het aantal internationale kinderen, ruimte voor een (extra) internationale onderwijsvoorziening? Wat zijn de verwachtingen voor de toekomst? Decisio beantwoordt dergelijke vragen op basis van data- en GIS-analyse en kwalitatieve inzichten. Kernpunten presentatie onderzoek en ontwikkeling prognosesystematiek Gerwin van der Meulen en Daan van Gent verzorgen een workshop waarin zij u meenemen in enkele recente praktijkvoorbeelden van prognoses voor internationaal onderwijs. Tijdens de workshop presenteren zij hun kennis van en ervaring met verschillende methoden om kwantitatieve en kwalitatieve prognoses voor internationaal onderwijs op te stellen. Daarnaast gaan zij in de workshop graag met u in gesprek over waar u in de praktijk tegen aan loopt bij prognoses voor internationaal onderwijs. Wat zijn, volgens u, factoren die de ontwikkeling van het aantal leerlingen op internationale scholen beïnvloeden? Worden deze in de huidige methodieken meegewogen? Zo niet, hoe zouden methodieken verrijkt kunnen worden met inzichten over dergelijke factoren? 3. Habits of mind: solving complex problems Theresa Forbes is an international educator with extensive experience working in Africa, Europe, the Middle East, Asia and South America. Her experience spans the primary, secondary and higher education sectors. TRHeresa has helped to found two Dutch international schools and is an advocate of international education in this region. Theresa has also lived and worked in the UK, Oman and Indonesia and has worked as Director of The International Primary Curriculum, Senior Advisor for the English National Curriculum and as Head of Regional Development AEM for the International Baccalaureate. Theresa worked with governments and higher education institutes to secure recognition of IB programmes in the AEM region. Theresa is the founding director of Shaping Learning and is currently leading a new social investment education initiative sponsored by Shell. Session outline International education has successfully crossed the divide from its early roots in private education to being firmly established in publicly funded schools worldwide. Some of the greatest challenges that our students face globally, lie not only in the content and knowledge of a curriculum, but in the capability of young people to become comfortable in dealing with complexity and ambiguity. This workshop will introduce you to a methodology designed to help develop young people who are discerning, ready and eager to solve authentic real-world problems with optimism, empowerment and the self-belief to bring about change.

4 This programme has been piloted and implemented in national and international schools and with graduates in Europe, Asia, the Middle East, Africa and South America. 4. Het opstarten van een internationale school Jaap Mos heeft een achtergrond als schoolleider/rector in het Voortgezet Onderwijs. Hij was, in de initiatieffase, als founding director of adviseur van het bestuur, betrokken bij de start van internationale scholen in Den Haag, Amsterdam, Maastricht, Utrecht en Twente. Jaap is algemeen directeur van LanguageOne, een organisatie die moedertaalonderwijs verzorgt aan Nederlandssprekende jongeren in het buitenland. Jos van Elderen is adviseur van Dutch International Secondary Schools. Daarnaast heeft hij als consultant in een aantal regio's behoefteverkenningen uitgevoerd naar internationaal onderwijs en is projectleider geweest voor de start van nieuwe internationale scholen. In 2011 schreef hij voor SIO het "Vademecum ten behoeve van de start van een internationale school in Nederland". In de workshop zullen we het proces van het opstarten van een internationale school of afdeling in chronologische volgorde doorlopen. We zullen de verschillende fasen benoemen en uitwerken, vanaf het allereerst bestuurlijke voornemen tot en met de daadwerkelijke start van het onderwijs. Binnen elke fase zullen we stilstaan bij randvoorwaarden en kritische succesfactoren. Zekere onderwerpen zullen zijn: onderzoek naar de haalbaarheid, de bestuurlijk randvoorwaarden, het belang van samenwerking met regionale en landelijke partners (waaronder OCW en Dutch International Schools), profiel en werving van schoolleiding en curriculumontwikkeling en accreditatie. De werkvorm van de workshop is interactief. 5. Wereldburgerschap Susanne Feiertag werkt als senior beleidsmedewerker bij Nuffic. Susanne coördineert internationalisation for all, een agenda voor onderwijsbrede internationalisering. Ze heeft een brede ervaring opgedaan met internationalisering in het onderwijs. Zo coördineerde ze Make it in the Netherlands, een programma over binding van internationale studenten aan Nederland, en voerde ze verschillende projecten uit op het terrein van beroepserkenning en EU-toetreding. Susanne was een periode gedetacheerd bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Susanne behaalde een bachelor Teacher in Dance aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en een master Slavische talen (cum laude) aan de Universiteit van Amsterdam. Ine de Mulder werkt als onderwijsadviseur bij Stichting NOB. Ine adviseert Nederlandse scholen in het buitenland op het gebied van moedertaalonderwijs en zij is actief betrokken bij de ontwikkeling van de NTC-leerlijn. Deze leerlijn beschrijft de doelen voor het vak Nederlands met aandacht voor de unieke internationale context waarin de leerlingen onderwijs krijgen. Tevens is Ine projectleider van CultQuest, een online game waarbij de opdrachten in het teken staan van het leren over Nederlandse en Vlaamse tradities en gewoonten. Ine behaalde een master Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam en een eerstegraads onderwijsbevoegdheid voor het vak Nederlands aan de Universiteit Leiden "Wereldburgerschap; een lokale of internationale aangelegenheid?" Tijdens deze workshop gaan we samen het fenomeen wereldburgerschap onder de loep nemen. Wat wordt er onder verstaan en hoe kan het onderwijs daar invulling aan geven?

5 Susanne Feiertag en Ine de Mulder geven concrete voorbeelden vanuit diverse contexten, van lokaal tot internationaal. 6. Samenwerking met lokale basisscholen De workshop geeft een inkijk in de structuur van de Internationale School Eindhoven, de tweetalige afdeling van de school en hoe de samenwerking tussen de ISE en lokale (speciale) scholen verloopt. De ISE heeft een bijzondere positie in de regio. Door de economische groei, groeit het aantal kenniswerkers en daarmee ook de populatie van de school. Daarnaast groeit het aantal expatkinderen op lokale basisscholen. Om de zorg van het groeiend aantal expatkinderen te waarborgen werkt de ISE samen met basisscholen in de omgeving. Het groeiend aantal leerlingen brengt ook een exponentiële groei in zorgleerlingen mee. In de workshop zal de samenwerking met de lokale basisscholen en de (on)mogelijkheden in ondersteuning van de zorgleerlingen belicht worden. De workshop wordt verzorgd door Daphne Dansen en Karin van der Linden. Daphne Dansen is sinds 2009 werkzaam op de Internationale School Eindhoven. Eerst als intern begeleider en sinds 2012 als hoofd van de Nederlandse afdeling. Karin van der Linden is begonnen als groepsleerkracht op de ISE en is sinds intern begeleider van de Nederlandse afdeling van de ISE. 7. Deltaplan MRA Talent is essentieel voor het behoud en de versterking van het vestigingsklimaat en de concurrentiepositie van de Metropool Regio Amsterdam. Bedrijven gaven aan dat gebrek aan internationaal onderwijs één van grootste knelpunten is om internationaal talent te werven. Dit is een risico voor het imago en vestigingsklimaat van de regio. De gemeenten Almere, Amstelveen, Amsterdam Haarlem, Haarlemmermeer, Hilversum en Zaanstad hebben hier actie op ondernomen en het Deltaplan Internationaal Onderwijs opgesteld. Ons gezamenlijke doel: verbinden, versnellen en coördineren. Door deze aanpak zijn wij in staat gebleken om de wachtlijsten in de regio terug te dringen en beter in te kunnen spelen op de toekomstige behoefte. We opereren vanuit het gezamenlijk belang en hebben oog voor de regionale en stedelijke verschillen. Yvon Remers is programma manager van Open Amsterdam, Strategie voor internationaal talent. Het Deltaplan Internationaal Onderwijs maakt deel uit van het programma Open Amsterdam. Naast kennis van het aantrekken van internationaal talent heeft Yvon, als senior beleidsadviseur, ruime ervaring in de onderwijshuisvesting. 8. Van investeringsplan naar businessplan. Eric Zwaart is Sector Banker Overheid en Onderwijs bij ABN AMRO. Samen met zijn collega s adviseert hij bedrijven in deze sectoren. En pakken zij een actieve rol om de groei van het internationaal onderwijs te faciliteren. Eric verwacht dat vanwege de vraag naar leerlingplaatsen dit jaar forse investeringen nodig zullen zijn om capaciteit uit te breiden. Vaak is daarbij een financiering vanuit een bank nodig. Maar hoe kom je van investeringsvoornemen naar een businessplan dat financierbaar is? In deze workshop gaat hij samen met u op zoek naar antwoorden en mogelijkheden. Eerder verscheen zijn blog Internationaal Onderwijs als factor voor economische groei Kijk voor meer blogs uit de sectoren op insights.abnamro.nl/sector/overheid-en-onderwijs/