Voorstel is om: - Kennis te nemen van de nieuwe voorjaarsnota (VJN). - Instemmen met de VJN.

Transcriptie

1 Aan algemeen bestuur 5 juli 2017 VOORSTEL Datum 22 juni 2017 Portefeuillehouder B.J. van Vreeswijk Documentnr Programma Bestuur en belasting Projectnummer Afdeling Planvorming Bijlage(n) (1) 1. Voorstel aan ab Voorstel is om: - Kennis te nemen van de nieuwe voorjaarsnota (VJN). - Instemmen met de VJN. 2. Bestuurlijke aanleiding en vraag Leeswijzer Voor u ligt de uitwerking van de nieuwe VJN. De nieuwe VJN is opgesteld naar aanleiding van het advies van de commissie FBA van 7 juni jl. In de commissie heeft u aangegeven dat u erkent dat circulariteit en leefkwaliteit thema s zijn waarop we als waterschap de reeds ingeslagen weg versnelt en met meer ambitie moeten voortzetten. Dit doen we vanuit het besef om een substantiële bijdrage te leveren aan de transitie naar een duurzame maatschappij. Vanuit deze boodschap van de commissie is een nieuwe VJN geschreven die is opgebouwd uit elementen van de VJN s 3 en 4. De voorliggende VJN is geen optelsom van de eerdergenoemde twee VJN s 3 en 4. Wel is de ambitie en stip aan de horizon voor circulariteit en leefkwaliteit uit de twee VJN s behouden, we temporiseren in de tijd op basis van ontwikkeltempo en mogelijkheden uit de omgeving en eigen organisatie. Hierbij gaan we zoveel mogelijk uit van de eigen mogelijkheden en zoeken we terreinen op waar we partnerschap nog verder gaan ontwikkelen. Voor circulair, de energietransitie en duurzame bodem stellen we komend jaar nog nieuwe beleidsstukken op. Ook deze VJN start met een kernboodschap waarin de essentie van de VJN is beschreven. Daarna schetsen we de consequenties van de VJN voor de verschillende programma s op hoofdlijnen. Anders dan anders Afgelopen jaren leken VJN en begroting veel op elkaar. In de voorgaande VJN s werd het meerjarenperspectief zo ver als mogelijk uitgewerkt ter voorbereiding op de begroting.

2 Pagina 2 van 5 Hierdoor lag het zwaartepunt op de financieel kaderstellende functie van de VJN in plaats van het maken van inhoudelijke strategische keuzes. Bij de behandeling van de begroting 2017 en bij de beeldvormende vergadering van 6 maart jl. is aangegeven dat het bestuur een andere balans zoekt tussen het sturen op inhoud en financiën. Daarom is voor een aanpak gekozen waarbij: - Sterker het strategisch keuzemoment op basis van een (meer) inhoudelijk gedreven VJN wordt ingevuld. - De ontwikkelingen van buiten naar binnen voor het waterschap worden vertaald. Dit heeft geresulteerd in een compactere, inhoudelijke en abstractere VJN. Waar de ambitie leidend is de financiën hieruit volgen. Essentie VJN De basis voor de VJN is de transitie naar een duurzame maatschappij. De rode draden zijn twee belangrijke ontwikkelingen: het streven naar circulariteit en het verbeteren van de leefkwaliteit. In deze VJN geven we hier invulling aan. In onderstaande tabel zijn de belangrijkste inhoudelijke accenten op deze twee ontwikkelingen weergegeven waarbij bij beiden geldt dat we zoeken naar de hoogst maatschappelijke meerwaarde. Circulair Programma CE: circulair zijn in 2050 Vanaf 2025 maken we alle langetermijnkeuzes volledig circulair Eigen projecten circulair uitvoeren Voorloper energie- en grondstoffen transitie Verkennen nieuwe samenwerkingsvorm op uitvoeringsniveau Leefkwaliteit Ruimtelijke kwaliteit bij dijken Bodem centraal zetten bij opgaven watertekort- en overlast Bij het waterbeheer kijken naar meekoppelkansen op recreatie beleving benutten Verbetering ecologie/waterkwaliteit t.b.v. leefkwaliteit Lokale initiatieven en leefkwaliteit centraal in de stad, verbinding maken met doelen gemeenten Verkennen nieuwe samenwerkingsvormen Open data op basis van lokale initiatieven Financiën Het college van d&h heeft op advies van de commissie FBA besloten geen extra belastingopbrengst te heffen om daarmee de schuldpositie te kunnen verlagen. Het college heeft wel aangegeven toe te willen naar een schuldpositie van twee maal de belastingopbrengst per eind Er wordt naar alternatieven gezocht om de schuldpositie te verbeteren zonder het instrument van (extra) tariefverhoging in te zetten. Zo worden financiële meevallers in de jaarrekening ingezet om de schuldpositie te verbeteren. Ook zoeken we naar mogelijkheden in het afschrijvingsbeleid.

3 Pagina 3 van 5 Het hebben van schuld is inherent aan de wijze waarop het waterschap investeringen financiert. Argumenten waarom we de schuldpositie willen beperken zijn: Een relatief hoge schuld leidt tot een groter aandeel van rente en aflossing in de totale begroting, met als gevolg minder beïnvloedbare ruimte in de begroting. Het renterisico. Dat is hoger bij een grotere leningenportefeuille. Waar staan we nu? In de VJN maken we de verbinding tussen het heden en de toekomst. Daarom is het van belang te beschouwen waar we op dit moment staan. Het eerste jaar van ons WBP zit erop. Naast het WBP geven we invulling aan de bestuurlijke speerpunten; stad, circulaire economie, duurzame bodem en sociale innovatie. Alleen de Kracht van Water, als uitwerking van het bestuurlijk speerpunt stad, is op dit moment bestuurlijk vastgesteld, de andere volgen naar verwachting later dit jaar. Voor waterveiligheid zijn we op dit moment in control ; de opgave die voor ons ligt, ligt vast in het HWBP. Interne uitdaging is het op orde brengen van onze data, mede voor de komende toetsronde later in de planperiode. Voor het landelijk gebied lopen we op sommige WBP-dossiers zoals wateroverlast, peilbesluiten en doelen overig water enigszins achter. Hier hebben we de afgelopen periode prioriteit aan gegeven om deze in te lopen en het been bij te trekken. Voor het stedelijk gebied hebben we met de vaststelling van de Kracht van Water een plus gezet op ons WBP. Voor waterketen liggen we op schema. Onze installaties leveren een bijdrage aan een meer duurzame maatschappij. De komende planperiode bereiden we ons, via pilots, voor op de uitdagingen van de toekomst: nieuwe stoffen en klimaatverandering. Onze organisatie maken we klaar voor de toekomst op het gebied van digitalisering en het ontwikkelen van onze medewerkers. We werken aan de implementatie van de omgevingswet om hier medio 2019 mee te kunnen gaan werken en we stellen stapsgewijs onze data open voor partners en burgers. Welke keus moet worden gemaakt? De vraag die op dit moment aan u voor ligt is: Kunt u instemmen met de nieuwe VJN? Vervolg na commissie Na de commissie FBA van 7 juni heeft het db het commissieadvies in beraad genomen en besloten één nieuwe VJN in het ab ter besluitvorming in te brengen. Deze voorliggende VJN is een samensmelting van de VJN s 3 en 4 met als uitgangspunt dat, in deze planperiode, zoveel mogelijk uitgegaan wordt van onze eigen mogelijkheden en invloed om de gestelde doelstellingen te realiseren. Dit is geen opstelsom van beide VJN s. De ambitie is getemporiseerd. Dit met het oog op de mogelijke snelheid van de organisatie en de invulling van het partnerschap. 3. Bestuurlijke risico s/positionering/mandatering Vanuit de ontwikkelingen om ons heen is een vertaling gemaakt naar bouwblokken. Per bouwblok is de ontwikkelruimte aangegeven; waar staan we nu, kunnen we vooruit of is pas op de plaats mogelijk. De bouwblokken zijn ambtelijk en bestuurlijk verkend,

4 Pagina 4 van 5 getoetst en zijn gecombineerd tot logische scenario s, die zijn uitgewerkt in één VJN als kader voor de begroting. Hierbij gaat de inhoud van de eerdere VJN s, zoals ingebracht in de commissie, niet verloren. Dit vormt de eerste bouwstenen voor de nieuwe langetermijnvisie die we in 2018 gaan opstellen. 4. Bijdrage aan de doelen / partnerschap De transitie naar een duurzame maatschappij heeft zijn effect op het waterschap. De vraag is niet òf we meedoen in deze transitie maar in welk tempo en waar het waterschap het accent legt. Met de voorliggende VJN geven we hier invulling aan. Meegaan in deze transitie kunnen we niet alleen, dit doen we samen met partners en met de maatschappij. Hierbij werken we nadrukkelijker dan in het verleden van buiten naar binnen. Het voorbeeld van de gezamenlijke investeringsagenda s van de lokale overheden is hier voorbeeld van. 5. Monitoring De VJN maakt onderdeel uit van de BBP-cyclus. Deze beleids- en verantwoordingscyclus bevat dit jaar de jaarstukken 2016, de Voorjaarsnota , de Bestuursrapportage 2017 en de Begroting De voorjaarsnota is het document waarmee strategische keuzes worden gemaakt en kaders worden gegeven voor de begroting van Het geeft een kijkrichting voor de komende 5 jaar. 6. Uitgangspunten/eerdere besluiten In november 2016 heeft het algemeen bestuur bij de behandeling van de begroting 2017 aangegeven om meer op inhoud dan op financiën te willen sturen. In maart 2017 is dit in een beeldvormende vergadering verder verkend. De bestuurlijke uitdaging is neergelegd om met een meer inhoudelijke gedreven VJN te komen. Ambtelijk zijn daarom in de commissie FBA vier inhoudelijke VJN s ontwikkeld die bestuurlijk zijn verkend en getoetst in twee beeldvormende vergaderingen. Op basis van deze bijeenkomsten zijn voor de commissie van 7 juni een viertal VJN s uitgewerkt. Naar aanleiding van het advies van de commissie is één nieuwe VJN opgesteld. Ab begroting november 2016: vraag om inzicht in (financiële) knoppen Db beeldvormend 17 februari: aanpak en eerste schets van de veranderingen Ab beeldvormend 6 maart: beeldvorming rond ambitie vs financiële knoppen Db beeldvormend 22 maart: concept bouwstenen en eerste grove scenario s Ab Beeldvormend 27 maart: Tussenstand; ontwikkelingen, bouwstenen en grove eerste scenario s Db beeldvormend 4 april: tussenstand Ab Beeldvormend 11 april: verdere verkenning bouwstenen Db oordeelsvormend eerste ronde 12 april: keus verder uitwerken 4 inhoudelijke scenario s Db 15 mei: beeldvorming, oordeelsvorming en voorbereiding commissie.

5 Pagina 5 van 5 29 mei: technisch vragen uur Commissie FBA 7 juni: advies scenario s aan db Db oordeelsvorming 12 juni: bespreken advies commissie Ab 5 juli: besluitvorming voorkeursalternatief 7. Financiën/begroting De voorjaarsnota vormt het financieel kader voor de begroting In de voorjaarsnota worden voorstellen op inhoud gedaan met de financiële gevolgen daarvan. In het bestuur zijn vragen gesteld over het profijtbeginsel. In het huidige belastingstelsel zien we geen mogelijkheden hier verder vorm aan te geven. Het wachten is op de eindrapportage van het CAB (Commissie Aanpassing Belastingstelsel) die naar verwachting met voorstellen in die richting komt. De rapportage wordt na de zomer verwacht. 8. Standpunt van de commissie De commissie adviseert in meerderheid geen gebruik te maken van de mogelijkheid om de schuldpositie te verlagen door middel van extra belastingopbrengsten. De commissie geeft geen eensluidend advies over de 4 VJN s; voor iedere VJN wordt door één of meerdere fracties een voorkeur uitgesproken. 9. Reactie d&h Luisterend naar het advies van de commissie heeft het db besloten om een nieuwe VJN op stellen die is opgebouwd uit elementen van de VJN s 3 en Ondertekening dijkgraaf en heemraden, drs. ing. K.A. Blokland secretaris drs. T. Klip-Martin dijkgraaf 11. Besluit bestuur