Verslag marktconsultatie veerhaven Ochten. Definitief

Transcriptie

1 Verslag marktconsultatie veerhaven Ochten Definitief 23 maart 2017

2 Inleiding: Hier voor u ligt het verslag van de marktconsultatie veerhaven Ochten. De reacties die op vrijdag 17 februari 2017 zijn ontvangen zijn per vraag gebundeld in dit verslag. Op dinsdag 7 maart 2017 is een plenaire bijeenkomst gehouden, waar de verslaglegging van de reacties is besproken met de marktpartijen en waar nodig is een verdiepingsslag gemaakt. In totaal zijn bij deze marktconsultatie 8 reacties ontvangen door het inhoudelijk reageren op de vragen. Daarnaast hebben een tweetal (horeca) bedrijven interesse getoond. Op hoofdlijnen worden de volgende onderwerpen meerdere malen genoemd als belangrijk: Ontwikkeling inzetten op brede doelgroep; Benadrukken van gebiedseigen activiteiten (verhaal van het water, sport en gezondheid, activiteiten voor bewoners en bezoekers, beleving Waal en uiterwaarden); Benutten meekoppelkansen (Kader Richtlijn Water (KRW), hoogwaterveiligheid, werk met werk dijkversterking etc.), waaronder ook hergebruik gronden en financiering van ontwikkelingen met opbrengsten Plaatsen van gebiedsontwikkeling in breder perspectief van ontwikkelingen langs de Waal / Deltagebied Plenaire bijeenkomst dinsdag 7 maart 2017: De aanwezigen worden welkom geheten door Frans Verboom, projectleider van de verkenning van de veerhaven Ochten. Als gespreksleider leidt Henk de Hartog (provincie Gelderland) de bijeenkomst. Onno Peters geeft een korte terugkoppeling van de procedure tot nu toe. Daarna wordt begonnen met het bespreken van het verslag op hoofdlijnen. Op onderdelen wordt door de aanwezigen een aanvulling gegeven c.q. een verdiepingsslag gemaakt op de ontvangen reacties. Deze aanvullingen zijn verwerkt in dit verslag. De reacties uit deze marktconsultatie worden meegenomen in de uitwerking van de verdere verkenning en het uiteindelijke beslisdocument dat als basis dient voor de besluitvorming over de voorgestelde ontwikkeling. Naar verwachting wordt eind april de verkenning opgeleverd. Vanaf mei tot en met medio 2017 volgt de besluitvormingsprocedure bij de samenwerkende partijen: gemeente Neder-Betuwe, gemeente Druten, waterschap Rivierenland en provincie Gelderland. Bij een positief besluit wordt verwacht dat de uitvoering vanaf 2020 kan starten, eventueel gekoppeld aan de dijkversterking ( ) en de bijdrage aan de KRW-opgave (Rijkswaterstaat). Eventuele quickwins zullen uitgevoerd kunnen worden vanaf Informatie hierover is te vinden op de website onder de button Veerhaven Ochten.

3 Samenvatting Voor de marktconsultatie hebben zich 8 partijen gemeld, van lokale architectenbureaus tot landelijke spelers in de wereld van recreatie en van grondverwerking. Over het algemeen wordt de potentie van de plek gevoeld en worden er goede aanvullingen gegeven op de ontwikkelkansen die voor liggen. Het is opvallend dat er weinig initiatieven op komen waar niet aan gedacht was in het voortraject. Alle partijen zijn het erover eens dat deze plek toch echt bijzonder is (qua ligging en historie) en de moeite waard om verder te ontwikkelen. De ideeën variëren van heel klein tot zeer groot en ambitieus. De partijen geven aan dat de plek geschikt is als investeringslocatie vanwege de locatie in combinatie met de cultuurhistorische waarde, de koppeling met de Waal en overige lokale elementen die het gebied interessant maken. Er zijn kansen voor verblijfsrecreatie en dagrecreatie. Er moet bij de ontwikkeling gekeken worden naar de verbinding met het achterland op kleine en grote schaal. Lokaal moet het goed ingebed zijn en zijn er combinaties mogelijk met de Vlamoven en Tuin van Appeltern. Internationaal is de nabijheid van de snelweg en de Waal een groot pluspunt. Wel wordt aangegeven dat de locatie wellicht wat te klein is als de ambities groter worden, hiervoor zou dan meer verbinding gezocht kunnen worden met andere uiterwaarden. Volgens de marktpartijen is het is verstandig om de dijkversterking en de ontwikkeling van dit project gelijk te laten lopen. Het project is een uitgelezen kans om tegelijkertijd een dijkverzwaring uit te voeren samen met de KRW-opgave en natuurontwikkeling. Eventueel kunnen de functies rondom de TOP verwerkt worden in de dijk. Er kan onderzocht worden of het mogelijk is om de dijk een functie te geven in gebiedsontwikkeling en TOP. (Adaptieve dijk). De voordelen van de koppeling zijn het hergebruik van de grondstoffen binnen dit project en eventueel in de omgeving. Eventuele natuurontwikkeling zoveel mogelijk aan rivierzijde en gescheiden houden van recreatie. Een TOP wordt door marktpartijen als zeer haalbaar gezien en er is al flink nagedacht over mogelijke invullingen. Ze zien vooral ruimte als de omgeving aantrekkelijker is ingericht en er een goede landschappelijke inpassing gerealiseerd is. Uiteraard moet er nagedacht worden over inbedding in bestaande en nieuwe netwerken en met genoeg faciliteiten als parkeren of aanlegplekken voor bezoekers die wellicht via het water komen. Er moet gezocht worden naar een evenwicht tussen lokale recreatie en meer grootschalige inrichtingen. Voor de inrichting wordt aangegeven dat er gezocht moet worden naar een positieve natuurmeerwaarde en wordt een geul vaak genoemd. Door een nieuwe nevengeul en natuurvriendelijke oevers kunnen de natuurwaarden versterkt worden. Hierbij kan ook gedacht worden aan een afwisseling tussen hoge en lage delen. Een nevengeul kan samen met de waarden aan de overkant uitgroeien tot icoon-gebieden van dit deel van de Waal. Ook worden oude strangen en de nevengeul genoemd om de locatie spannender te maken. Mogelijk kan er kwalitatief meer bereikt worden door de wisselwerking tussen water en oever. De inrichting van de omgeving moet niet alleen natuurlijk zijn, er moet ook meer mogelijkheden zijn om te ontspannen en te sporten. Daarnaast is het mogelijk om een (natuur)camping in te richten, waarbij ook campers een plaats kunnen krijgen en kan de beleving van het water vergroot worden door een goed toegankelijke oever en ruimte voor water gerelateerde recreatie zoals zwemmen, zeilen en kanovaren te realiseren. Voor de inrichting wordt er een onderscheid gemaakt tussen plannen voor de lange termijn en de korte termijn. Er zou begonnen kunnen worden met quick-wins zoals tijdelijk gebruik en een inrichting met landschapselementen, bankjes, enz. Op lange termijn moeten keuzes gemaakt worden voor de exploitatie en duurzaam beheer. Ook de grootschalige inrichtingsmaatregelen vallen hieronder.

4 De beelden van een TOP zijn zeer divers, van een eenvoudige inrichting tot een landelijke trekpleister met een miljoen bezoekers in het kader van het decentraliseren van toeristen over ons kikkerland. De basis in alle ontwikkeling is wel een combinatie van een informatiecentrum en horeca. Bij de inrichting van het informatiecentrum wordt vooral water als bindend elementen genoemd, van een herdenkingsplek voor het hoogwater van 95 tot een nationaal (doe-)museum over de Delta. Er wordt zeer verschillend tegen de mogelijke bezoekersaantallen gekeken. Voor een kleine inrichting wordt er aan tot bezoekers gedacht. Voor een grote invulling kan dat oplopen tot een miljoen of meer. Dit aantal kan behaald worden door het projectgebied een spannend en aantrekkelijk informatief en educatief karakter te geven. Hiermee maak je deze locatie interessant voor bijvoorbeeld scholen uit de (brede-) omgeving. Voor recreatieve mogelijkheden van de plek worden verschillende ingrediënten aangedragen. Water in brede zin is een belangrijk onderdeel van de genoemde mogelijkheden. Zo wordt er meerdere malen aangegeven dat de plek bereikbaar moet zijn vanaf het water, dit kan met lijnverbindingen met de waterbus (verbinding Dordrecht Nijmegen met stoplocaties Ochten en Druten) of een directe verbinding met de overkant middels een veerboot. Ook wordt er aangegeven dat de haven brede kansen biedt voor het aanleggen van kleine boten tot overnachtingshaven voor een vloot historische boten die door heel Nederland kan varen. Het is nog te vroeg om over een verdeling van kosten tussen privaat en publiek te praten. Het is wel belangrijk duidelijke kaders te stellen en de realisatie vanuit de private sector te laten plaatsvinden. Het onderhoud zou eventueel bij een andere partij ondergebracht kunnen worden. Er moet ook gekeken worden welke functie de provincie op zich kan nemen omtrent maatschappelijke waarden.

5 Beantwoording vragenlijst marktconsultatie 1. Toeristisch overstappunt (TOP) TOP met uitzichtpunten en parkeervoorzieningen Vraag: Welke onderdelen van een TOP ziet u als kansrijk en voor welke doelgroepen? Informatie- annex waterbelevingscentrum Het informatie- annex waterbelevingscentrum met informatie over het gebied en de omgeving wordt door marktpartijen als kansrijk voor deze locatie gezien. Marktpartijen zijn van mening dat voor deze locatie een TOP goed gecombineerd kan worden met een bezoekersinformatiecentrum en met horeca. Door marktpartijen wordt bij de invulling vaneen bezoekersinformatiecentrum gedacht aan: - een centrum voor natuureducatie - een herkenbaar transferpunt - realisatie buitenspeeltuin - viszones - zwemlocatie(s) - Door middel van inrichting en architectuur is het mogelijk om de geschiedenis zichtbaar te maken. Dit wordt ook essentieel gevonden voor deze TOP. Natuurontwikkeling en recreatie Door natuurontwikkeling in het gebied goed in te vullen is het mogelijk om hierin voldoende recreatieve elementen te verwerken die kansrijk en makkelijk inpasbaar zijn. Als belangrijke onderdelen voor een recreatieve ontwikkeling worden genoemd: - locatie onderdeel maken van een fietsroutenetwerk. - aanleg van voldoende parkeerplaatsen. Doelgroepen De TOP kan een ontmoetingsplek worden waar elke doelgroep zijn plek kan vinden. De doelgroepen die genoemd worden zijn: ouderen (50+), bewoners, sporters, ouders met kinderen, recreanten, toeristen en dagjesmensen. Vraag: Welk beeld heeft u bij de invulling van een TOP? Een locatie waar voor een brede doelgroep voorzieningen zijn aangebracht. Een startpunt voor bewoners en bezoekers voor meerdere sporten of manieren van bewegen. Het gebouw is een combinatie van een informatiecentrum en horeca. Een mooi uitzicht vanaf de dijk biedt toegevoegde waarde. Hierbij aanwezig is dan voldoende parkeergelegenheid voor het overstappen van de auto naar de fiets, voor een wandeling of varen. Hiervandaan kan de regio dan ontdekt worden. Het is wel van belang om duurzaamheidscriteria op te nemen voor de aanleg.

6 De TOP kan niet alleen regionaal, maar ook lokaal een verbindende rol krijgen. Hiervoor moet de TOP wel de identiteit van de omgeving uitstralen. Hierbij zou de architectuur en natuur de confrontatie met het water kunnen opzoeken. Bijvoorbeeld door te integreren in de dijk en de natuur zijn gang te laten gaan, waardoor je er ook vogels kunt spotten. Een TOP moet een verrassende ervaringskwaliteit bieden. In het informatiecentrum zou een herdenkingsplek kunnen ontstaat over het hoogwater in de jaren 90. Informatiecentrum in bijzonder gebouw Vraag: Hoeveel bezoekers per jaar verwacht u voor een informatiecentrum op deze locatie? Voor deze locatie is de inschatting tussen de en bezoekers. Hierbij is het wel van belang dat er gekeken wordt naar de pieken in de bezoekersaantallen, want deze kunnen storend zijn voor de omgeving. Door vervoer over het water kunnen deze pieken minder storend overkomen op de omgeving. Vraag: Op welke manier denkt u dit aantal te kunnen behalen? Dit aantal kan behaald worden door het projectgebied een spannend en aantrekkelijk informatief en educatief karakter te geven. Hiermee maak je deze locatie interessant voor bijvoorbeeld scholen uit de omgeving. Een goed voorbeeld is het Biesboschmuseum dat jaarlijks zo n bezoekers trekt. Wat ook mee werkt is de omgeving in te richten met mooie wandelroutes en horeca. Het is eventueel ook mogelijk om thema dagen te organiseren, die betrekking hebben op dit gebied. Dit alles met een actief social-media beleid en goed ondernemerschap. Horeca Vraag: Welke mogelijkheden ziet u voor het ontwikkelen van horeca op deze locatie? In combinatie met een aantrekkelijke uiterwaard, waar gewandeld en gerecreëerd kan worden is horeca op deze plek met name in de zomerperiode zeer goed mogelijk. Versterken vanuit het huidige aanbod, maar ook wordt de suggestie gedaan voor een visrestaurant met vis uit de rivier. De horeca kan goed samenwerken met lokale partijen en regionale specialiteiten. Voor deze locatie moet vooral gedacht worden aan dranken, maaltijden (bv. speciaal sport / health voedsel) tijdens of na de activiteit. Oeververbinding over de Waal Vraag: Welke mogelijkheden ziet u voor een (innovatieve) oeververbinding tussen de veerhaven Ochten en de veerdam Druten?

7 Er worden meerdere opties aangegeven, welke variëren van een waterbus (verbinding Dordrecht Nijmegen met stoplocaties Ochten en Druten), zelf bedienbare voet- fietsveer tot een kabelbaan. Ook zou er iets mogelijk zijn met cultuurhistorische boten, waarbij er meer belevingswaarde wordt gecreëerd. Het geheel, bestaande uit de TOP, veer en overige functies, zou als 1 architectonisch geheel ontworpen kunnen worden. De aandrijving van de veerverbinding zou ook innovatief uitgevoerd kunnen worden. Door bijvoorbeeld de brandstof die nodig is voor de veerdienst te vervangen door hernieuwbare biobrandstof of zonnepanelen. Dagrecreatie en verblijfsrecreatie Vraag: Welke mogelijkheden ziet u om de locatie te versterken met dagrecreatie en verblijfsrecreatie? Het gebied kan aangenamer ingericht worden, waardoor er meer mogelijkheden zijn om te ontspannen en te sporten. Maar ook is het mogelijk om een (natuur)camping in te richten, waarbij ook campers een plaats kunnen krijgen. Of eventueel een hotel. Er zouden bij de inrichting ook een waterspeelplaats met picknickplaatsen gemaakt kunnen worden. Daarnaast de beleving van het water te vergroten door een goed toegankelijke oever en ruimte voor water gerelateerde recreatie als zwemmen, zeilen en kanovaren. Er wordt echter ook geopperd om juist een stilte- en bezinningsgebied te ontwikkelen. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u voor waterrecreatie? Er wordt geopperd om een botenhelling of pier aan te leggen. Hiermee kunnen speedboten en waterscooters te water gebracht worden. Met een pier creëer je de mogelijkheid om tijdelijk aan te leggen en eventueel te overnachten. Het realiseren van een overnachtingshaven voor jachten kan ook kansen bieden voor langer verblijf. Daarnaast is er natuurlijk ook de mogelijkheid om te vissen, kanovaren of een ligweide te creëren voor kleinschalige zwemmogelijkheden. (echter moet er wel rekening gehouden worden met de drukte op de rivier) Een aantal jaar geleden is er een project in Grave geweest, waarbij een combinatie van een vistrap met wildwaterkanobaan werd onderzocht. Dit kan een mooie combinatie tussen sport en natuur zijn. Gezien de sluis en stuw was dit toen net te hoog gegrepen. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u voor seizoensgebonden recreatie? Hier worden activiteiten voor de winter genoemd, zoals een schaatsbaan. Maar ook voor de zomer voor bijvoorbeeld camperplaatsen (buiten de zichtlijnen).

8 Ook zouden kleine groepen samen met een gids de nacht kunnen doorbrengen in de uiterwaarden. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u nog meer, bijvoorbeeld op basis van ideeën en aandachtspunten uit de omgevingsconsultatie (bijlage 1)? Hier worden verschillende mogelijkheden genoemd, zoals een fietspad door de uiterwaarde, een uitkijktoren/punt en een drijvend zwembad. Maar ook wordt de mogelijkheid genoemd voor een bootverbinding tussen Nijmegen/Tiel/Rotterdam. Ook zou de dijk heringericht kunnen worden, zodat er minder overlast ontstaat door autoverkeer en motorrijders. De locatie kan ook goed ingericht worden voor evenementen en activiteiten, waar de lokale bevolking samen komt. Mogelijk met een werkgroep, bestaande uit ondernemers uit de omgeving.

9 2. Gebiedsinrichting Mee-koppelkansen Vraag: Welke mogelijkheden ziet u om aan te haken bij: de dijkversterking Waalbandijk Neder-Betuwe; de KRW-opgave; de hoogwaterveiligheid (adaptief deltamanagement); natuurontwikkeling; de oeververbinding Ochten Druten; de regionale ambitie recreatie. Het is verstandig om de dijkversterking en de ontwikkeling van dit project gelijk te laten lopen. Het project is een uitgelezen kans om tegelijkertijd een dijkverzwaring uit te voeren samen met de KRW-opgave en natuurontwikkeling. Eventueel kunnen de functies rondom de TOP verwerkt worden in de dijk. De voordelen zijn hergebruik van de grondstoffen binnen dit project en eventueel in de omgeving. Eventuele natuurontwikkeling zoveel mogelijk aan rivierzijde en gescheiden houden van recreatie. Voorgesteld wordt om de oeververbinding alleen te maken voor fiets en voetgangers. Hierbij aandacht geven aan het milieuvriendelijk realiseren van de oeververbinding. Onderzocht kan worden of het mogelijk is om de dijk een functie te geven in deze gebiedsontwikkeling en TOP (adaptieve dijk) Dit is echter geen investering die de provincie Gelderland alleen gaat doen. Is de locatie voor u als investeerder interessant? Hierop wordt positief gereageerd. De locatie is geschikt en heeft cultuurhistorische waarde en veel elementen die het gebied interessant maken. Er zou verblijfsrecreatie gecreëerd kunnen worden. De ambitie is uitgesproken door de Regio Rivierenland om verblijfsrecreatie en kansen te stimuleren. Dit soort ontwikkelingen maakt de locatie geschikt voor een overstappunt op de lijn Rotterdam Nijmegen doormiddel van een kade. Hiermee zou ook een groot deel van de bezoekers over water aangevoerd kunnen worden. De ambities en kansen genoemd tijdens de bijeenkomst zijn interessant, maar naast een grootschalige ontwikkeling wordt ook een kleinschalige ontwikkeling van de locatie gezien. Er is een beperkte nevengeul mogelijk. De aanwezige klei is mooi voor steenfabrieken, hier zou dan ook een koppeling meegemaakt kunnen worden. Veerdam Druten: hier heeft altijd een bunkerboot gelegen, deze is aangevaren en komt niet meer terug. De bedoeling is om de oude haven bij de Veerdam nieuw leven in te blazen met aanlegsteigers, camperplaatsen, horeca etc. Gekeken moet worden om dit soort ontwikkelingen met elkaar te verbinden en te versterken, ook met verschillende ontwikkelingen in het achterland. Denk hierbij aan de Vlamoven en Tuin van Appeltern.

10 Vraag: Kunt u zich vinden in de ambitie en kansen uit de bijlage Meekoppelkansen en ambitie? De meeste reacties zijn positief. Wel wordt er op gewezen dat de ambities te hoog kunnen zijn, waardoor het onvoldoende kansrijk wordt. Ook is de omvang van het gebied mogelijk te beperkt voor alle wensen rondom verblijfsrecreatie. Hiervoor zou dan meer verbinding gezocht kunnen worden met andere uiterwaarden. Vraag: Ziet u andere ambities of kansen? Hier zijn de reacties wisselend. Sommigen noemen het ambitiedocument al ambitieus. Anderen zien nog meer kansen door de verschillende ingrepen in het gebied te combineren, waardoor dit weer gebruikt kan worden voor een investering. Tiel en Ochten kunnen eventueel gekoppeld worden met een nevengeul. Vraag: Kunt u zich vinden in quick-wins uit de bijlage Meekoppelkansen en ambitie? Ja. Wel worden sommige onderdelen uitgezonderd of zouden in tijdelijke vorm moeten plaatsvinden tot de definitieve nieuwbouw er is. Vraag: Ziet u andere quick-wins? Er zijn verschillende mogelijkheden genoemd, bijvoorbeeld: - Lokale agrariërs betrekken bij de ontwikkeling en instandhouding - Mobiele horeca - Aanplanten waar mogelijk is Vraag: Ziet u andere meekoppelkansen? Er zijn ontwikkelingen denkbaar zoals de gebiedsontwikkeling Santwyck of aansluiten bij Fruitdelta. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u voor het combineren van: natuurontwikkeling en recreatie; cultuurhistorie en recreatie; agrarisch gebruik met andere toepassingen; andere combinaties?

11 Natuurontwikkeling en recreatie wordt gezien als een mogelijke combinatie, waarbij wel de kanttekening gemaakt moet worden dat het ook weer gescheiden moet blijven (op afstand genieten) Hierbij is het mogelijk ook belangrijk om te kijken naar klimaat neutrale toepassingen. De cultuurhistorie met een TOP is een mooie manier om te combineren. Dit kan bijvoorbeeld gemaakt worden via informatieborden. Ook zou er aandacht besteedt kunnen worden aan oude ambachten, passend bij het gebied en/of het thema water. Een andere combi die eventueel gemaakt kan worden is met sporten/gezondheid. Natuurontwikkeling Vraag: Welke mogelijkheden ziet u om de natuurwaarden te versterken in het plangebied? Door een nieuwe nevengeul en natuurvriendelijke oevers kunnen de natuurwaarden versterkt worden. Hierbij kan ook gedacht worden aan een afwisseling tussen hoge en lage delen. Een nevengeul kan samen met de waarden aan de overkant uitgroeien tot icoon-gebieden van dit deel van de Waal. Samen met Gelderse Poort en Biesbosch worden het attractieve gebieden voor mens en dier. Scheiding van functies door bijvoorbeeld de aanleg van een (schier)eiland voor natuur kan zorgen voor voldoende rust. Vraag: Vindt u het wenselijk dat de opdrachtgever hiervoor eisen opstelt? Hier verschillen de meningen. De één vindt het niet nodig en eerder een belemmering voor een goed plan. De ander vindt het niet meer dan logisch, een ontwikkeling met allure kan alleen door co-creatie. Vraag: Ziet u beperkingen en/of kansen op basis van de notitie Kansen en aandachtspunten natuur (bijlage 3)? Er worden geen beperkingen gezien. Alleen is het van belang dat er een scheiding komt tussen natuur en recreatie, wanneer er daadwerkelijk hoge natuurwaarden wenselijk zijn. Rivierkunde Vraag: Welke mogelijkheden ziet u om te komen tot rivierkundige optimalisatie in dit gebied? Een nevengeul wordt meerdere keren als een mogelijkheid genoemd. Daarnaast zouden de kribben mogelijk verlaagd kunnen worden, maar dit is mogelijk ook strijdig met de ambities. Vraag: Vindt u het wenselijk dat de opdrachtgever hiervoor eisen opstelt?

12 Ook hier zijn er verschillende meningen. Het merendeel geeft aan dat het niet direct noodzakelijk is omdat er toch aan het beoordelingskader van Rijkswaterstaat voldaan moet worden. Een goede opdracht met de te behalen doelstellingen is wel van belang. Vraag: Ziet u beperkingen en/of kansen op basis van de notitie Rivierkundig onderzoek Veerhaven Ochten (bijlage 4)? Mogelijk kan deze locatie bestempeld worden als proeflocatie, waar studenten rivierkundige plannen kunnen toetsen. Ook worden oude strangen en de nevengeul genoemd om de locatie spannender te maken. Mogelijk kan er kwalitatief meer bereikt worden door de wisselwerking tussen water en oever.

13 3. Contract en financiën Grond Vraag: Welke mogelijkheden ziet u om de locatie rendabel te maken en welke vrijheden in relatie tot grondgebruik zou u hiervoor moeten krijgen? In erfpacht In eigendom Gebruiksrecht Wanneer er specifieke invullingen zijn voor horeca en museum zal een eigendomsrecht op zijn plaats zijn. Wanneer het alleen om het realiseren van de recreatie en natuurwaarden gaat is een gebruiksrecht voldoende. Ook zou de provincie de grond kunnen inbrengen in een PPS, waarbij op basis van gebruik vergoedingen worden afgesproken. Vraag: Hoe kijkt u aan tegen de financiële vergoeding die hier mogelijk tegenover staat? De reacties hierop lopen uiteen. Er wordt aangegeven dat de opbrengsten uit zand en/of kleiwinning eventueel gebruikt kunnen worden om het gebied in te richten en aan te leggen. Ook wordt er aangegeven dat het niet interessant is om de winsten uit de horeca te gebruiken als inkomsten bij een soort van DBFM-contract. Maar er wordt ook geopperd om arrangementen te maken waarmee een vergoeding gecreëerd kan worden. Vraag: Welke mogelijkheden en/of meerwaarde ziet u om gronden in te brengen? Er worden geen mogelijkheden gezien. De reden hiervoor is ook de lappendeken aan eigendommen rondom deze projectlocatie. Belangrijk is het in te zetten op een goed werkende formule. Contractvorm Vraag: Welke contractvorm zou volgens u het beste passen? Hier worden contractvormen genoemd die het ontwerp en de aanleg bij de uitvoerende partij leggen. Denk hierbij aan D&C of DBFMO-contracten (eventueel PPS). Hiervoor moet wel gekeken worden naar de mogelijkheden waarbij de publieke doelen de locatie interessanter kunnen maken. Vraag: Wat zijn volgens u de voor- en nadelen als het als één (geïntegreerd) contract aanbesteed wordt?

14 Voordelen: - Ruimtelijke kwaliteit - Optimaal plan voor een bepaald budget - Duidelijke opdracht binnen heldere kaders Nadelen: - Lastig sturen op het totale plan - Weinig vrijheid Vraag: Welke mogelijkheden ziet u wanneer alle onderdelen opgedeeld worden in aparte contracten? Er ontstaan kansen voor meerdere bedrijven, waarbij ieder zijn specialisme kan inbrengen. En de opdrachtgever staat aan de lat voor het ontwerp en invullen van wensen en eisen. Hiermee kunnen raakvlakken tussen horeca en combinatieprojecten minder benut worden. Een nadeel dat genoemd wordt is dat het allemaal gewoon blijft en geen innovatieve oplossingen worden bedacht. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u om de combinatieonderdelen ook te combineren in het kader van contracteren? Voorkeur gaat uit naar 1 integraal project Planproces Vraag: Welke publiek private verdeling is wenselijk in het planproces? Het is nog te vroeg om hier een verdeling voor te bepalen. Het is belangrijk duidelijke kaders te stellen en de realisatie vanuit de private sector te laten plaatsvinden. Het onderhoud zou eventueel bij een andere partij ondergebracht kunnen worden. Er moet ook gekeken worden welke functie de provincie op zich kan nemen omtrent maatschappelijke waarden. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u in het planproces voor: lange termijn realisatie; korte termijn realisatie (quick-wins). Lange termijn: Snel keuzes maken voor de exploitatie en duurzaam beheer. Ook de grootschalige inrichtingsmaatregelen vallen hieronder (nevengeul, TOP). Korte termijn: Quick-wins, tijdelijk gebruik of inrichting d.m.v. bomen, bankjes, enz.

15 4. Overige vragen Vraag: Hoe kan provincie Gelderland dit project maximaal klimaatneutraal maken en duurzaam inrichten? Hergebruik van materialen uit het werk, gebruik van wind- en/of zonne-energie. Hiermee kan een energie neutrale TOP gebouwd worden. De ontwikkeling moet als 1 geheel benaderd worden, zodat het één duurzaam deel wordt. Eventueel kunnen er ook emissie-eisen gesteld worden om het zo maximaal mogelijk klimaatneutraal te maken. Markt uitdagen om met innovatie te komen. De manier om hier veel op te bereiken is, door de ambitie uit te spreken. Hierbij is zelfvoorzienend belangrijk, want dan is het uit te leggen. Je moet dan ook vanaf het begin hieraan denken, zodat het goed verwerkt wordt in het project. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u tot duurzame exploitatie van dit project of delen ervan? De gebouwen en de TOP kunnen duurzaam gebouwd worden, waarbij ook aandacht is voor de exploitatie. Opwekken van duurzame energie is hierbij ook een mogelijkheid. De veerpont kan d.m.v. zonne-energie of d.m.v. waterstof/hybride aangedreven worden. Vraag: Welke mogelijkheden ziet u tot beheer van dit project of delen ervan? Er zijn verschillende reacties afgegeven. Wanneer een partij alleen gericht is op de inrichting en uitvoering van het plan, staan ze niet graag aan de lat voor het beheer. Andere partijen zien wel mogelijkheden om het beheer op te pakken als een integraal deel. Vraag: Welke mogelijke samenwerkingsverbanden ziet u? De reacties lopen uiteen van een D&C-contract voor de aanleg tot een volledig PPSconstructie. Het onderhoud kan in beide gevallen gedaan worden door lokale agrariërs en horeca ondernemers.