PROFIELWERKSTUK HAVO & VWO

Transcriptie

1 5 H A V O & 6 V W O PROFIELWERKSTUK HAVO & VWO

2 2

3 Inleiding Beste leerling, Dit jaar ga je beginnen aan het profielwerkstuk! Het profielwerkstuk (PWS) is een onderdeel van het schoolexamen. Het is jouw meesterpoef. In het PWS toon je met een onderzoeksverslag en een presentatie aan, dat je in staat bent om door middel van je onderzoeksvaardigheden een onderbouwd antwoord kunt geven op je hoofdvraag. Deze onderzoeksvaardigheden zijn onder andere het verzamelen en verwerken van informatie en bronnen (minimaal 1 externe bron), het uitvoeren van onderzoek, het analyseren van gegevens en het leggen van logische verbanden. Je voert een zelfstandig onderzoek uit vanuit een probleemstelling, dat aansluit bij je profiel en/of interesse. Voor zowel HAVO als VWO moet je (per persoon) 80 klokuren aan het PWS besteden. Een deel van de werkzaamheden van je PWS vindt plaats in het voorexamenjaar, maar het grootste gedeelte vindt plaats in het examenjaar. Het cijfer van dit profielwerkstuk zal samen met het cijfer voor Maatschappijleer én CKV voor de HAVO en samen met Maatschappijleer én ANW voor het VWO het zogenaamde combinatiecijfer zijn op je eindlijst. Het combinatiecijfer wordt het afgeronde cijfer van het gemiddelde van de afgeronde afzonderlijke deelcijfers. Dit combinatiecijfer kan op je eindlijst meetellen als compensatiepunt (mits boven de 6,5). Het PWS is dus van groot belang! 3

4 4

5 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1: opbouw van het profielwerkstuk Examenvakken Begeleiding Het onderwerp Hoofd- en deelvragen De Experimenten voor NG & NT Verschillende vormen van het eindproduct (presentatie van het PWS) Logboek APA bronvermelding & plagiaat Taal en lay-out Tijdsplanning 11 Hoofdstuk 2: oriënteren op het profielwerkstuk en probleemstelling Op zoek naar een onderwerp Het inventariseren van een probleem de probleemstelling 13 Hoofdstuk 3: het opstellen van hoofd- en deelvragen Het formuleren van een hoofdvraag De hoofdvraag De hypothese De deelvragen Deelvragen: beschrijvend of onderzoekend 17 Hoofdstuk 4: beoordeling van het profielwerkstuk Beoordelen in fases Ephorus & plagiaat Reflectie 22 Literatuur 23 Bijlagen: 24 Bijlage 1 checklist vormgeving en indeling profielwerkstuk 25 Bijlage 2 sollicitatieformulieren voor onderwerpkeuze 27 Bijlage 3 Begrippenlijst 28 5

6 6

7 Hoofdstuk 1: opbouw van het profielwerkstuk 1.1. Examenvakken Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) stelt: In de Tweede Fase heeft het profielwerkstuk op één vak of meer vakken betrekking. Het vak of de vakken waarop het werkstuk betrekking heeft, maakt/maken onderdeel uit van het totale pakket (eindexamen) van de leerling. Wel moet altijd ten minste één groot vak betrokken zijn. Een groot vak heeft in de bovenbouw op de HAVO een omvang van minimaal 320 uur en op het VWO minimaal 400 uur. De school bepaalt op hoeveel vakken het profielwerkstuk betrekking heeft en welke vorm het dient te hebben. (2017) à Op het Da Vinci College is dit minimaal één vak en in overleg met de begeleider wordt de vorm van het eindproduct bepaald. Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) stelt: In de Vernieuwde Tweede Fase kan de HAVO-leerling - als de school dat mogelijk maakt - één of meer vakken op VWO-niveau volgen. Als een leerling vervolgens een bij een VWO-vak horend profielwerkstuk maakt en dat profielwerkstuk wordt op VWO-niveau beoordeeld, kan de school die leerling bij overstap naar het VWO een vrijstelling (voor het vak én het profielwerkstuk) geven. Behaalde cijfers tellen mee in de uitslagbepaling voor het VWOdiploma. Het cijfer voor het profielwerkstuk telt mee binnen het combinatiecijfer. (2017) à Als je gaat samenwerken, dan mag dat met een leerling uit een andere mentorgroep of een andere clusterklas, mits een gezamenlijk examenvak. HAVO mag met VWO samenwerken; het PWS wordt dan wel op VWO-niveau beoordeeld. Als je kiest voor een natuurwetenschappelijk vak (natuurkunde, scheikunde of biologie) dan moet je een antwoord op je onderzoeksvraag vinden door middel van het doen van experimenten of door eigen waarnemingen. Als je kiest voor wiskunde B dan kan ook gedacht worden aan onderzoeken zonder experiment. 7

8 1.2 Begeleiding Je zult begeleid worden door een docent die lesgeeft in het vak dat je bij je profielwerkstuk betrekt, niet noodzakelijkerwijs jouw vakdocent. Als je bij het profielwerkstuk twee vakken betrekt, krijg je als hoofdbegeleider in principe een docent toegewezen die lesgeeft in het hoofdvak van je profielwerkstuk. De tweede begeleider is een docent die lesgeeft in het andere vak dat je bij je profielwerkstuk betrekt. Deze tweede begeleider zal meer op de achtergrond aanwezig zijn, maar zal zeker een rol spelen bij de uiteindelijke beoordeling van je profielwerkstuk. Afhankelijk van het gekozen onderwerp kun je ook een beroep doen op een TOA. Dit doe je in overleg met je begeleidende docent. 1.3 Onderwerp Nadat je een keuze hebt gemaakt voor de vakken of het vak dat je bij je profielwerkstuk wilt betrekken is de volgende stap het bedenken van een goed onderwerp. Het is belangrijk dat in jouw onderwerp het examenvak tot uitdrukking komt. Het allerbelangrijkste is hierbij, dat het een onderwerp is waar jij je voor interesseert; waar je voor wilt gaan. Je moet er tenslotte 80 uur mee aan de slag. Let op: Je moet verplicht samenwerken minimaal in tweetallen. Je moet dus ook samen nadenken over een onderwerp! Wanneer je zelf geen onderwerp kunt bedenken, is het een idee om hierover met je vakdocenten te praten of om een examenvak te kiezen. Na het kiezen van een onderwerp ga je aan de slag met je onderzoeksplan. Je gaat je oriënteren op je onderwerp en nadenken over mogelijke probleemstellingen. 8

9 1.4 Hoofd en deelvragen Nadat je een probleemstelling hebt beschreven ga je je richten op een hoofdvraag. Het antwoord op deze hoofdvraag geeft de oplossing of een antwoord op de eerder beschreven probleemstelling. Om je hoofdvraag te kunnen beantwoorden stel je deelvragen op. Deze fase is uiterst belangrijk! Zonder goede hoofd- en deelvragen kun je geen goed onderzoek doen. Het is dan ook belangrijk dat je begeleider de hoofd en deelvragen goedkeurt, voordat je met je onderzoek verdergaat. Meer over het maken van goede hoofd en deelvragen lees je in hoofdstuk 3: het opstellen van hoofd- en deelvragen. 1.5 De experimenten (alleen voor NG & NT) De experimenten of waarnemingen die je voor het onderzoek doet, worden op school uitgevoerd. Ook als dit met eenvoudige opstellingen thuis zou kunnen gebeuren wordt toch op school gewerkt. Ga je experimenten of waarnemingen doen die niet op school uitgevoerd kunnen worden, maar bijvoorbeeld wel op een universiteit, een hogeschool of in het veld, dan kan, na overleg, van het bovenstaande worden afgeweken. 1.6 verschillende vormen van het eindproduct (presentatie van het PWS) Er zijn een aantal eindproducten van je profielwerkstuk mogelijk. Je eindproduct kan een schriftelijk verslag zijn, maar ook een werkstuk of video. Het belangrijkste is, dat het bij je onderwerp past en dat het iets is waar jij voor wilt gaan. Daarnaast moet je ook met je begeleider tot goede afspraken komen over de beste manier van presenteren. 9

10 1.7 Logboek Bij het maken van het profielwerkstuk is het proces naar het eindproduct toe net zo belangrijk als het eindproduct zelf. Daarom is het belangrijk dat je alles opschrijft wat je gedaan hebt, wanneer je dat gedaan hebt en hoeveel tijd het je gekost heeft. Dit schrijf je op in je logboek. Zo kan je begeleider altijd het proces in de gaten houden. Houd dit logboek goed bij vanaf de eerste activiteit voor je profielwerkstuk, zoals bijvoorbeeld deze middag, de voorlichting van mei en de workshops in juni. Je houdt het logboek uitsluitend bij via ApprenticeXM. Zie hiervoor ook hoofdstuk 4: beoordeling van het profielwerkstuk. 1.8 APA bronvermelding & plagiaat De informatie die je rondom je onderwerp verzameld moet onderbouwd worden vanuit de literatuur. Het is belangrijk dat je in je verslag goed de bronvermelding aangeeft, anders pleeg je plagiaat: het presenteren van andermans werk als je eigen werk. Je bronvermelding hou je bij middels APA (spreek uit: ee-pie-ee) in de lopende tekst (wordt later in dit boekje nog besproken). Aan het einde van het PWS stel je een literatuurlijst op, waarin je alle bronnen volgens APA op alfabetische volgorde presenteert. Je PWS gaat door Ephorus, een plagiaatpreventiesysteem, die kan aantonen hoeveel percentage plagiaat er in jouw PWS aanwezig is. Dit mag niet meer dan 15% zijn. 1.9 Taal en lay-out Het profielwerkstuk moet geschreven zijn in correct Nederlands. De vormgeving van het PWS (met name voor een verslag) ligt vastgelegd in het boekje 'Blauw', waarin informatie over taal gegeven wordt. In dit boekje vind je onder andere een stappenplan lezen (handig voor het aanpakken van literatuur), een methode om hoofd- en bijzaken te scheiden, een handleiding voor bronnengebruik (APA), indeling van de inhoudsopgave (met paragraafgebruik) en de lay- 10

11 out voor een werkstuk. Werken met deze onderdelen zijn voor het profielwerkstuk verplicht! Je vindt het boekje 'Blauw' op mijnschool.psg.nl onder 'documenten voor leerlingen' Tijdsplanning PWS* In de onderstaande tabel vind je een overzicht van het PWS. Jaar Maand Inhoud Beoordelingsfase 4 H / 5V mei Intropresentatie PWS 5 juni Workshops 19 juni Sollicitatie PWS schrijven 12/13 juli 1e gesprek begeleider en introductie Apprentice. 16/17/18 juli PWS-dagen Fase 1 beoordeling (incl. deelvraag 1 afronden) Zomervakantie 5 H / 6 V 2018 September Voortgang PWS bespreken Oktober Deelvraag 2 afronden Fase 2 beoordeling December Deelvraag 3 afronden Fase 3 beoordeling 5 H / 6V 2019 Januari Kladversie PWS Fase 4 beoordeling inleveren Februari Definitieve versie PWS inleveren en presenteren Cijfer PWS * De exacte data voor schooljaar worden nog vastgesteld. Zie jaaragenda of ApprenticeXM. 11

12 Hoofdstuk 2: oriënteren op het profielwerkstuk en probleemstelling Vooraf: Als je al een goed idee hebt van wat je wil gaan doen voor het profielwerkstuk, kan je hoofdstuk 2 en 3 gebruiken om te checken of jouw onderwerp en hoofd- en deelvragen conform de richtlijnen zijn. Als je nog geen onderwerp hebt, kunnen deze hoofdstukken je een eind op weg helpen. 2.1 Op zoek naar een onderwerp Het eerste wat je gaat doen voor je profielwerkstuk is het kiezen van een onderwerp en dat begint bij jezelf. Wat houdt jou bezig? Wat zijn bijvoorbeeld je hobby s? Welk schoolvak vind je leuk? Wat wil je gaan studeren? Kun je nu al een link leggen naar een opleiding of beroep? (Hogeschool van Rotterdam, 2017) Schrijf al je ideeën op, maak een woordspin of een mindmap. Kijk welk examenvak daar vervolgens op aansluit. Je kunt ook een examenvak kiezen en daaromheen je onderwerp uitzoeken. Dit kan je makkelijk doen door een woordspin te maken. Zet in het midden van de woordspin jouw uitgekozen examenvak en bedenk mogelijke onderwerpen of thema s die daarbij aansluiten. Verschillende HBO scholen en Universiteiten bieden op hun sites vaak verwijzingen naar het profielwerkstuk, waar je veel informatie en inspiratie vandaan kunt halen. Voorbeelden: Hogeschool van Rotterdam (2017): Radboud Universiteit (2017): 12

13 2.2 Het inventariseren van een probleem de probleemstelling Nadat je een onderwerp hebt gekozen kan je gaan beginnen met goed om je heen te kijken: zie je dingen binnen je onderwerp die beter zouden kunnen, waar je meer van zou willen weten of waarover je je verbaast? Opdracht 1: geef voordat je begint antwoord (in je hoofd) op de volgende 2 vragen: à Waarom interesseert dit onderwerp mij? àwat zou ik over dit onderwerp willen weten of willen veranderen? Daarna kun je gaan beginnen aan je probleemstelling. Hierin beschrijf je drie dingen: 1. De aanleiding van het onderzoek. Waarom heb je gekozen voor dit onderwerp en wat is het probleem dat je wilt gaan onderzoeken? 2. De onderzoeksvraag (hoofd- en deelvragen). 3. De opzet van het verslag (waar vindt de lezer welke onderdelen en antwoorden?). In de eerste fase van je PWS is punt 1 heel erg belangrijk: de aanleiding van het onderzoek. Hier beschrijf je namelijk wat je precies wilt gaan onderzoeken, je bakent je onderzoek af. Zonder deze omschrijving kan je niet verder. Ook niet met het kiezen van de juiste onderzoeksmethodiek (bijvoorbeeld enquêteren, interviewen of experimenteren). Om de aanleiding van het onderzoek duidelijk en concreet te maken keren we terug naar de bovenstaande twee vragen: Opdracht 1A: waarom interesseert dit onderwerp mij? Geef antwoord met een volledige zin: Het onderwerp interesseert mij, omdat. Leg daarna uit wát je precies interessant vindt aan het onderwerp. Gebruik minimaal 150 woorden. Opdracht 1B: wat zou ik over dit onderwerp willen weten of willen veranderen? Schrijf alle mogelijke opties in steekwoorden op aparte post-its. Neem een A3 vel papier en schrijf bovenaan je onderwerp. Plak alle post-its op. Zit er iets tussen dat meteen je aandacht trekt 13

14 of waar je het graag over zou willen hebben? Kies minimaal 3 post-its uit. Schrijf per post-it een stukje van 100 woorden, waarin je wat je wil weten of wat je wil veranderen beschrijft en leg ook uit waarom. In de onderzoekswereld noemen we de probleemstelling ook wel de inleiding. Dit is echter behoorlijk verwarrend. Daarom maken wij hier op school gebruik van de term probleemstelling. 14

15 Hoofdstuk 3: het opstellen van hoofd- en deelvragen 3.1 Het formuleren van de hoofdvraag. Als je goed helder hebt wat je onderwerp van je onderzoek is en waar je een antwoord of op een oplossing op/voor wilt hebben kun je gaan beginnen met het formuleren van je hoofd- en deelvragen. De hoofdvraag vormt de rode draad van je onderzoek. Het geeft je een houvast en zorgt ervoor dat je niet alle onderdelen van je onderwerp hoeft te behandelen. Het biedt een structuur in de te schrijven tekst en helpt daarmee bij het schrijfproces. Je kunt je dus voorstellen dat het formuleren van een goede hoofdvraag heel belangrijk is! Als je uiteindelijk een antwoord op je hoofdvraag hebt gevonden (in de conclusie) kan je je PWS als af beschouwen (Radboud Universiteit Nijmegen, 2017) De hoofdvraag Een hoofdvraag is pas een goede vraag als het aan een aantal belangrijke criteria voldoet: à Het geeft specifiek aan waar het profielwerkstuk over gaat (dus niet te algemeen). à Het moet onderzoekbaar zijn: je moet een antwoord op de vraag kunnen vinden. à Het moet interessant zijn: het vergt gedegen onderzoek. à Het is een open vraag. Het kan niet met ja of nee beantwoord worden. à Het moet realistisch zijn: het is onderzoekbaar binnen de gestelde tijd. De hoofdvraag is nooit een waarom vraag! Een waarom vraag is veel te open en maakt je onderzoek te uitgebreid. Daarbij moet je ook nadenken over wat voor soort vraag je wilt gaan stellen. Bij elke soort vraag hoort een ander type onderzoek. Het is dus belangrijk om eerst na te denken over wat voor soort onderzoek je wilt gaan doen. 15

16 VOORBEELD Stel: je wilt iets onderzoeken over het smartphonegebruik van jongeren tussen de 16 en 18 jaar. à Je kunt bovenstaand onderwerp op verschillende manieren onderzoeken. Kijk maar eens in onderstaande tabel naar de verschillende typen vragen (en dus onderzoeken): Type vraag/onderzoek beschrijvend Vergelijkend Verklarend voorspellend probleemoplossend beoordelend Formulering Wat zijn de kenmerken? Wie moet dit uitvoeren? Hoe ziet het eruit? Wat zijn de verschillen? Wat zijn de overeenkomsten? In welke opzichten zijn ze anders? Op welke punten lijken ze op elkaar? Waar is dit een gevolg van? Hoe komt dat? Wat zijn de oorzaken? In welke mate zal? Waar zal dat toe leiden? Zal in de toekomst? Waar moet organisatie X op zijn voorbereid? Hoe kan ervoor gezorgd worden dat? Hoe moet? Wat kan er gedaan worden om dit op te lossen? Zijn jongens sneller dan meisjes? Welk effect heeft.op.? Opdracht 2: Probeer voor minimaal 3 typen vragen/onderzoeken een hoofdvraag te formuleren over het smartphonegebruik van jongeren tussen de 16 en 18 jaar. Kies je uiteindelijk een soort hoofdvraag voor een vergelijkend, verklarend, voorspellend of probleemoplossend onderzoek moet je gebruik maken van een hypothese. Bij een beschrijvend of beoordelend onderzoek hoeft dit niet De hypothese De hypothese is een voorspelling van de uitkomst van je onderzoek. Je geeft hierin aan wat je verwacht wat de uitkomst of antwoord op je hoofdvraag zal zijn. Het is dus een verwachting, geen gok of mening! Een hypothese wordt geformuleerd: à Na oriëntatie op je onderzoek: raadplegen van eerder gedaan onderzoek in bronnen. à Voorafgaand aan je onderzoek. Later in de conclusie moet je je hypothese bevestigen (de hypothese komt overeen met de uitkomsten) of ontkrachten (de hypothese komt niet overeen met de uitkomsten). Als je 16

17 hypothese niet met de uitkomst van je onderzoek overeenkomt, betekent dit niet dat je onderzoek niet goed is of mislukt! De verwachting is anders dan de daadwerkelijke uitkomst. Je kan bij de hypothese ook de volgende formulering gebruiken: Wij verwachten dat, omdat De deelvragen Nadat je een hoofdvraag hebt geformuleerd ga je deelvragen formuleren. Deelvragen helpen je om in stappen de hoofdvraag te kunnen beantwoorden. De uitwerking van de deelvragen leiden namelijk automatisch tot het antwoord op je hoofdvraag. Deelvragen zijn alle vragen die nodig zijn om je hoofdvraag te beantwoorden. Het zijn ook alleen die vragen die nodig zijn om je hoofdvraag te beantwoorden. Uit het type hoofdvraag vloeien meestal meteen een aantal logische deelvragen. Je gebruikt maximaal 5 deelvragen om de grootte van je onderzoek te beperken. Elke deelvraag krijgt in je onderzoek een eigen hoofdstuk. Het soort deelvraag bepaalt, waar in je onderzoek je je deelvraag neerzet Beschrijvende en onderzoekende deelvragen Deelvragen kan je onderverdelen in beschrijvende en onderzoekende deelvragen. Elk onderzoek heeft ten minste 2 beschrijvende deelvragen. De beschrijvende deelvragen geven verdieping en achtergrondinformatie over je onderwerp en beantwoord je vanuit de literatuur (bronnen). Het is een eis dat je deze bronnen volgens APA (zie bijlage 4) verwerkt. De beschrijvende deelvragen beantwoord je in een apart hoofdstuk in je onderzoek: het theoretisch kader. Onderzoekende deelvragen beantwoord je door middel van het doen van onderzoek. Je neemt bijvoorbeeld een enquête af. Uit die enquête komen resultaten. In het hoofdstuk resultaten geef je puntsgewijs weer wat de belangrijkste uitkomsten van de enquête zijn. Deze uitkomst is ook meteen je antwoord op de deelvraag. In het hoofdstuk resultaten geef je dus kort een antwoord op je onderzoekende deelvraag. 17

18 à Let op: het is hier heel belangrijk dat je aan je resultaten nog geen conclusie verbindt! Dit doe je pas in de conclusie. VOORBEELD Stel, je hoofdvraag is: In hoeverre ervaren mensen in landen die rijker zijn gemiddeld een grotere mate van geluk dan mensen in landen die armer zijn? Opdracht 3A: Bedenk wat voor soort/type hoofdvraag dit is. Opdracht 3B: Formuleer hier tenminste drie deelvragen bij (twee beschrijvend en een onderzoekend). 18

19 Hoofdstuk 4: Beoordeling van het profielwerkstuk 4.1 Beoordeling in fases Het profielwerkstuk wordt beoordeeld in fases. Hiermee voorkom je dat je op het eind iets inlevert dat misschien dan niet helemaal voldoende is. Belangrijk bij het doen van onderzoek is namelijk het proces. Gaandeweg zal je veel schrappen en/of wijzigen. Dit hoort erbij en is normaal binnen de onderzoekswereld. Vandaar dat elk procesonderdeel individueel beoordeeld wordt. Per fase kan je punten verdienen simpelweg door dingen op tijd in te leveren en door je logboek goed bij te houden! In percentages ziet de beoordeling in fases er als volgt uit: Fase Onderdeel Punten Toelichting beoordelaar PWS 2 Procesbeoordeling (10%) 10 Punten behaald in fase 2 3 Procesbeoordeling (10%) 10 Punten behaald in fase 3 4 Procesbeoordeling (20%) 20 Punten behaald in fase 4 5 Definitieve beoordeling (60%) 60 Punten behaald in fase 5 Voor nu heb je aan fase 1 voorlopig voldoende. Gedurende het traject dat je met het profielwerkstuk gaat doorlopen worden de faseformulieren uitgelegd. Binnen deze faseformulieren wordt er een onderscheid gemaakt in het type eindproduct dat je gekozen hebt (verslag, werkstuk of video). Fase 1 ziet er als volgt uit: 19

20 PWS-nakijkmodel 4H/5V 2018/2019 Voor fase 1 van het PWS (PWS-dagen) Naam leerling(en):.. Afkorting docent: Profiel: CM / EM / NG / NT Formuleren hoofdvraag Het formuleren van een (voorlopige) onderzoeks- of hoofdvraag, die past binnen het profiel van de leerlingen en die vakinhoudelijk aansluit bij het niveau van Havo of Vwo? Onvoldoende Voldoende Goed In fase 3 moet de hoofdvraag als goed zijn beoordeeld. Formuleren deelvragen (beschrijvend als onderzoekend) Het opsplitsen van de (voorlopige) onderzoeks- of hoofdvraag in relevante deelvragen? Denk hierbij aan: Het vakinhoudelijk niveau De concreetheid De uitvoerbaarheid De beschikbaarheid van te zoeken bronnen De diversiteit in te zoeken bronnen De relatie tot de hoofdvraag. Dus geven de deelvragen een sluitend antwoord op de hoofdvraag? De afbakening van de deelvragen Onvoldoende Voldoende Goed In fase 2 moeten de deelvragen als goed zijn beoordeeld. Inleiding (min 500 woorden) De inleiding weergeeft hoe het onderwerp tot stand gekomen is door de leerling. Het probleem wordt duidelijk beschreven in de inleiding en is goed te onderzoeken. De inleiding is goed afgebakend en bevat maar één onderwerp. De inleiding beschrijft het doel van het onderzoek (wat wil de leerling met het onderzoek bereiken). De deelvragen zijn kort toegelicht waarom deze van toepassing is bij de hoofdvraag en wat er mee bereikt wil worden. De inleiding is duidelijk en in eigen woorden omschreven. Ja Nee 20

21 Theorie opzoeken voor alle deelvragen Beschrijvende deelvragen Onvoldoende Voldoende Goed Er is geen tot weinig informatie/theorie opgezocht voor de beschrijvende deelvragen van het PWS. Er is voldoende informatie/theorie opgezocht die een bijdrage zullen leveren voor de beschrijvende deelvragen van het PWS. Er is goed en veel informatie/theorie opgezocht die een bijdrage zullen leveren voor de beschrijvende deelvragen van het PWS. Onderzoekende deelvraag Onvoldoende Voldoende Goed Er is geen tot weinig informatie/theorie opgezocht voor de onderzoekende deelvragen van het PWS. Er is voldoende informatie/theorie opgezocht die een bijdrage zullen leveren voor de onderzoekende deelvragen van het PWS. Er is goed en veel informatie/theorie opgezocht die een bijdrage zullen leveren voor de onderzoekende deelvragen van het PWS. Bronnen Onvoldoende Voldoende Goed Er zijn geen bronnen (in APAstijl) vermeld waarbij de theorie van de beschrijvende en onderzoekende deelvragen worden ondersteund. Er zijn weinig (4 tot 5) bronnen (in APA-stijl) vermeld waarbij de theorie van de beschrijvende en onderzoekende deelvragen worden ondersteund. Er zijn voldoende (6 of meer) bronnen (in APA-stijl) vermeld waarbij de theorie van de beschrijvende en onderzoekende deelvragen worden ondersteund. Planning Onvoldoende Voldoende Goed Er is geen planning gemaakt voor het gehele PWS-proces, waarin de deadlines zijn verwerkt in de planning. Er is een planning gemaakt voor het gehele PWS-proces, waarin de deadlines niet duidelijk zijn verwerkt in de planning. Er is een planning gemaakt voor het gehele PWS-proces, waarin de deadlines duidelijk zijn verwerkt in de planning. Logboek Onvoldoende Voldoende Goed Het logboek ontbreekt of is aanwezig in ApprenticeXM, maar onduidelijk, onvolledig of niet bijgehouden tijdens het proces. Reflecteren op vaardigheden Het logboek is aanwezig in ApprenticeXM, maar niet volledig bijgehouden tijdens het proces. Onvoldoende Voldoende Goed Er is niet gereflecteerd op de vaardigheden tijdens de PWS dagen. Er is gereflecteerd, maar zonder beschrijving op de vaardigheden tijdens de PWS dagen. Het logboek is aanwezig, duidelijk in ApprenticeXM, volledig en goed bijgehouden tijdens het proces. Er is gereflecteerd met beschrijving op de vaardigheden tijdens de PWS dagen. 21

22 4.3 Ephorus & plagiaat Je PWS wordt door Ephorus, een plagiaatpreventieprogramma, gescand. Dit programma scant jouw PWS op gelijkenissen van bronnen van het Internet en eerder gemaakte werkstukken. Om deze reden is het dus belangrijk dat je goed alles volgens APA opschrijft (zie de handleiding op mijnschool.psg.nl en de APA-bronvermelding functie in Word)! Bij een te hoog percentage pleeg je plagiaat en worden er punten bij je eindcijfer in mindering gebracht. Bij meer dan 20% plagiaat volgens Ephorus worden er serieuze stappen ondernomen. Het wordt voorgelegd bij de schoolleiding, het PWS moet opnieuw gemaakt worden het kost de leerling in kwestie de herkansing van periode 3. Percentage plagiaat via Ephorus T/m 5% T/m 10% T/m 15% T/m 20% Bij meer dan 20% plagiaat Aftrek van het eindcijfer Niets - 0,5 punt van eindcijfer - 1,0 punt van eindcijfer - 2,0 punten van eindcijfer Aangeven bij PWS-coördinatoren, die gaan in overleg met schoolleiding 4.3 Reflectieverslag Nadat je profielwerkstuk klaar is, kan je gaan beginnen aan je reflectie. Wat ging er goed tijdens je profielwerkstuk en wat ging er minder goed? Wat vond je moeilijk of juist makkelijk? Wat zou je de volgende keer anders willen doen? Hoe vond je de begeleiding en de samenwerking gaan? Heb je er, volgens jezelf genoeg tijd in gestoken of juist teveel? Dat zijn allemaal vragen waar je over na dient te denken. Je kijkt in principe terug op het proces van het schrijven van een profielwerkstuk en het uitvoeren van een onderzoek. Denk daarbij vooral ook aan wat je hebt geleerd en hoe je nu tegenover het profielwerkstuk staat. Heb je kennis en inzicht verworven? Heb je het gevoel dat je vaardiger bent geworden of denk je dat je nog meer oefening nodig hebt? Schrijf dit allemaal op in een reflectieverslag van 1 A4tje. Begin met een inleiding en eindig met een slot. 22

23 Literatuur College voor Toetsen en Examens. (2017). Profielwerkstuk in de Tweede Fase. Geraadpleegd op 11 januari 2017 van: Hogeschool van Rotterdam. (2017). Profielwerkstuk hulp. Stap voor stap hulp bij het maken van je profielwerkstuk. Geraadpleegd op 12 januari 2017 van: Radboud Universiteit. (2017). Profielwerkstuk ondersteuning voor scholieren. Geraadpleegd op 12 januari 2017 van: Radboud Universiteit Nijmegen. (2017). Het formuleren van hoofd- en deelvragen. Geraadpleegd op 18 januari 2017 van: 23

24 BIJLAGEN 24

25 BIJLAGE 1 CHECKLIST PROFIELWERKSTUK (algemeen) Je profielwerkstuk moet in je vormgeving aan een aantal zaken voldoen. Je deelt het op in hoofdstukken via een vaste volgorde. Bij het inleveren van je verslag, werkstuk of video kan je in overleg met je begeleider afwijken van de criteria. Eisen layout: - Voorblad met de titel van je PWS, een passende afbeelding, je naam, klas, examenvak, begeleider, datum - Titelpagina met naam, klas, examenvak, begeleider, datum - Inhoudsopgave met paginanummers (Benoem inhoudsopgave zelf niet!) - Typografie: kies uit lettertype: ARIAL, CALIBRI, VERDANA, lettergrootte 11 of 12, Regelafstand tussen de 1 en 1,2. Lijn tekst uit naar links of gebruik de functie uitvullen. Gebruik links en rechts een marge van 2,5 tot 3 centimeter. Eisen indeling: - Voorwoord: inleiding van je onderzoek, eventueel een dankwoord. - Samenvatting (niet verplicht!): een gehele samenvatting van je onderzoek. Hierin beschrijf je de belangrijkste uitkomsten uit je conclusie. - Inhoudsopgave conform het boekje 'Blauw' - Hoofdstuk 1: Inleiding (probleemstelling): wat voor onderwerp heb je gekozen en waarom. Waar wil je antwoord op of wat wil je oplossen? Wat zijn je hoofd- en deelvragen? Waar beantwoord je welke deelvraag? - Hoofdstuk 2: Theoretisch kader: antwoorden op je beschrijvende deelvragen beantwoord vanuit de literatuur. Het theoretisch kader wordt ingeleid met een inleiding. Je geeft kort een concluderend antwoord op je deelvragen. - Hoofdstuk 3: Onderzoeksmethode: Hoe ga je je onderzoek vormgeven? Wat ga je precies doen? Beschrijf doelgroep, onderzoeksmethode, tijdsplanning en verwerking van data. 25

26 - Hoofdstuk 4: Resultaten: puntsgewijs en objectief de belangrijkste uitkomsten van je onderzoek weergeven, ondersteund met tabellen en/of grafieken. - Hoofdstuk 5: Conclusie en discussie: Wat zijn de meest waardevolle/opvallende uitkomsten uit je onderzoek? wat is het antwoord op de hoofdvraag? Klopt je hypothese? Zijn er aanbevelingen? Wat voor punten uit je onderzoek zouden ter discussie kunnen staan? - Literatuurlijst - Reflectieverslag - Eventuele bijlagen Extra eisen PWS: - De literatuurlijst is gerangschikt op alfabetische volgorde. - Binnen de literatuurlijst wordt er gebruikt gemaakt van 1 externe bron (dus buiten de school). - De literatuurlijst is opgesteld volgens APA (zie boekje Blauw). - De bronvermelding in de tekst verloopt volgens APA (zie boekje Blauw). - Figuren, tabellen en grafieken zijn genummerd en bevatten een titel. - Voor VWO geldt: minimaal 1 bron in een andere taal. - Het verslag voldoet aan correcte spelling en interpunctie. 26

27 SOLLICITATIE PWS Naam:... Naam:... Naam:... Klas:. Klas: Klas: Onderwerp: Vak(ken): Motivatie onderwerp: Waarom heb je dit onderwerp gekozen? Toelichting onderwerp: Welke aspecten van dit onderwerp spreken je het meeste aan? Wat wil je weten? Waar haal je je informatie vandaan? Welke bronnen ga je gebruiken? Hoofdvraag: Deelvragen: Mogelijke hoofd- en deelvragen: In te vullen door de sectie: Onderwerp: goed voldoende Eventuele toelichting: Docent die dit onderwerp wil begeleiden: niet te doen

28 BIJLAGE 3 BEGRIPPENLIJST APA American Psychological Association, een manier van bronvermelding in de tekst. Spreek uit als ee-pie-ee. Conclusie Hoofdstuk uit je onderzoek, waarin je de belangrijkste resultaten bespreekt en het antwoord geeft op de hoofdvraag. Deelvraag Een ondersteunde vraag die je in je onderzoek gaat beantwoorden om voor een deel het antwoord op je hoofdvraag te kunnen beantwoorden. Een deelvraag kan beschrijvend of onderzoekend zijn. Discussie Kritische noot op je onderzoek. Je bespreekt hierin de betrouwbaarheid, validiteit en transparantie. Enquête - Een onderzoeksmethode die bestaat uit het afnemen van (digitale) schriftelijke vragenlijsten. Experiment Een onderzoeksmethode waarbij er door middel van nauwkeurige observatie een hypothese getest wordt. Hoofdvraag De centrale onderzoeksvraag, die het antwoord of de oplossing op het gestelde probleem geeft. Hypothese Het verwachte antwoord op de hoofdvraag. Een hypothese hoeft niet te kloppen. Het is geen gok of mening, maar de verwachting (dan al niet onderbouwd). Interview Een onderzoeksmethode die bestaat uit het afnemen van een mondelinge vragenlijst. Inleiding Inleiding van je onderzoek, waarin je je probleemstelling en hoofd- en deelvragen beschrijft. Literatuurlijst Overzichtslijst van alle gebruikte bronnen in je onderzoek, conform APA. Onderzoeksmethode De aanpak die gekozen is om het onderzoek uit te voeren. Probleemstelling Inleiding op je profielwerkstuk, waarin je het probleem beschrijft wat je wil onderzoeken of oplossen. (In de onderzoekswereld is de probleemstelling ook wel een synoniem voor de hoofdvraag.) Reflectie Terugblik op het geschreven verslag en het daarbij horende proces. Het analyseren van je ervaringen. 28

29 Resultaten Interpretatie van de ruwe data. Hieraan wordt echter nog geen conclusie verbonden. Ruwe data Gegevens die voortkomen uit een onderzoeksmethode. Samenvatting Een beknopte samenvatting van het onderzoek. Het probleem en de hoofdvraag wordt kort geschetst, alsmede de belangrijkste punten uit de conclusie en discussie. Theoretisch kader Hoofdstuk uit het onderzoek, waarbij er met behulp van de literatuur antwoord wordt gegeven op de beschrijvende deelvragen. Verwachting Hetgeen waarvan op grond van huidige feiten of omstandigheden wordt vermoed dat het zal gebeuren. Waar men op rekent. 29

30 30