INTRODUCTIE. Elke leerling VMBO TL moet als onderdeel van zijn Schoolexamen (SE) een profielwerkstuk maken. Je mag kiezen uit twee varianten:
|
|
- Valentijn de Wilde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 INTRODUCTIE Elke leerling VMBO TL moet als onderdeel van zijn Schoolexamen (SE) een profielwerkstuk maken. Je mag kiezen uit twee varianten: - Een theoretisch onderzoek waarbij je binnen je profielvak (economie, biologie, wiskunde of natuurkunde) een onderzoek gaat doen. Dit mag in tweetallen. Dit onderzoek is vooral erg geschikt als je misschien naar 4HAVO wilt doorstromen. In 5HAVO moet je namelijk een profielwerkstuk maken waarbij je een soortgelijk onderzoek gaat doen. - Een praktisch onderzoek waarbij je gaat kijken naar een toekomst beroep/vervolgopleiding en gaat onderzoeken of dit bij jou past. Dit kan alleen individueel. Dit boekje geeft je meer informatie over het theoretische onderzoek binnen je profielvak. Je mag dit onderzoek in tweetallen doen, maar dat hoeft niet. Zorg er dan wel voor dat je een geschikte onderzoekspartner zoekt. Dat is iemand die hetzelfde profiel heeft, in staat is om met jou afspraken te maken en ze na te komen en dus goed met jou kan samenwerken. Op bladzijde 8 en 9 vind je een aantal voorbeelden van soorten onderzoek binnen een profiel. Deze voorbeelden zijn bedoeld om je op weg te helpen. Je kiest uit de volgende soorten onderzoek een onderwerp wat jou/jullie interesseert: Beschrijvend onderzoek: op basis van onderzoek beschrijf je een situatie; Vergelijkend onderzoek: je presenteert overeenkomsten en verschillen binnen een Verklarend onderzoek: je zoekt antwoord op de vraag: 'hoe komt het dat...'?; Waardebepalend onderzoek: je zegt wat jij van een onderwerp vindt; Voorspellend onderzoek: je onderzoekt hoe iets in de toekomst zal kunnen zijn; Probleemoplossend onderzoek: je probeert op basis van onderzoek een (stukje van een) probleem op te lossen. Je moet je profielwerkstuk in je eigen woorden schrijven! Bij het inleveren wordt een plagiaat-detectie gedaan. Denk eraan: het Internet is een bron, je mag altijd citeren, maar nooit kopiëren! Wanneer je een bron citeert moet de tekst cursief staan. Je mag ook met voetnoten werken. Citeren is het overnemen van een aantal zinnen van een bron, met duidelijke vermelding van die bron er direct bij. Citeren is erop gericht een extra waarde te geven aan een argument dat je gebruikt. Voorbeeld: een mening van een auteur of onderzoeker, een bijzondere manier waarop iemand iets verwoordt of een verhelderend grafiekje. Kopiëren is het presenteren van andermans werk als eigen werk en mag dus niet. Veranderen van een paar woordjes in een gevonden tekst maakt het geen eigen werk.
2 2 INHOUD TITELPAGINA Op de voorkant van je profielwerkstuk noteer je minimaal het onderwerp van je werkstuk, jouw naam en klas en de naam van je begeleider. Denk ook aan een mooi ontwerp van de voorkant (afbeeldingen, foto s, etc). INHOUDSOPGAVE Hier noteer je netjes de inhoudsopgave van je profielwerkstuk. Denk daarbij ook aan de paginanummers! INLEIDING In je inleiding schrijf je wat je van bent om te gaan onderzoeken, waarom je dat wilt onderzoeken, op welke manier je dat gaat onderzoeken, in welke stappen je dat gaat onderzoeken, etc. Verder moet je ook nog vertellen hoe je denkt antwoord te gaan vinden op je hoofdvraag, welke stappen je gaat zetten en welk soort onderzoek je gaat doen. Je kan kiezen uit de volgende soorten onderzoek (je mag ook meerdere soorten gebruiken): Beschrijvend onderzoek: op basis van onderzoek beschrijf je een situatie; Vergelijkend onderzoek: je presenteert overeenkomsten en verschillen binnen een onderwerp; Verklarend onderzoek: je zoekt antwoord op de vraag: 'hoe komt het dat...'?; Waardebepalend onderzoek: je zegt wat jij van een onderwerp vindt; Voorspellend onderzoek: je onderzoekt hoe iets in de toekomst zal kunnen zijn; Probleemoplossend onderzoek: je probeert op basis van onderzoek een (stukje van een) probleem op te lossen. Weet je nog niet zo goed welke onderwerpen je zou kunnen gebruiken? Kijk dan voor inspiratie op bladzijde 8 en 9. Om je deelvragen te kunnen beantwoorden, hoef je niet alleen maar informatie op te zoeken. Je kan bijvoorbeeld ook een interview doen, een dagje meelopen, een enquête doen, een proef doen, een filmpje maken, etc. Denk er aan dat je voor een dagje meelopen tijdens schooltijd verlof moet aanvragen bij je teamleider.
3 3 INHOUD: HOOFDVRAAG & DEELVRAGEN Om antwoord te krijgen op de hoofdvraag, maak je gebruik van een aantal deelvragen om het onderzoek overzichtelijk te houden. Je moet minimaal drie deelvragen bij je hoofdvraag bedenken. Deze vragen moet je zelf bedenken. De vragen moeten wel passen bij het soort onderzoek wat je gaat uitvoeren (beschrijvend, vergelijkend, verklarend, waardebepalend, voorspellend of probleemoplossend). Hoofdvraag: Deelvragen: 1). 2). 3). Denk eraan dat vragen moeten beginnen met een vraagwoord: wie wat waar wanneer waarom hoe hoe vaak/lang/veel met/door/tegen wie waarheen waarmee etc. Per deelvraag moet je minimaal twee A4-tjes uitwerken. Je geeft dus uitgebreid antwoord op jouw drie deelvragen. CONCLUSIE Tot slot schrijf je een eindconclusie. Je geeft uitgebreid antwoord op de deelvragen en dus op de hoofdvraag. Je kan je antwoorden onderbouwen aan de hand van de verschillende opdrachten. Je geeft duidelijk aan of je dit beroep later wel wilt gaan uitoefenen (aan de hand van je onderzoek) of dat je tot de conclusie bent gekomen dat je niet geschikt bent voor het gekozen beroep en je een ander beroep moet gaan kiezen (en wellicht ook een andere MBO-vervolgopleiding). BRONVERMELDING Maak een lijst met bronnen die je hebt gebruikt. Kies bijvoorbeeld uit de volgende bronnen en noteer ze op deze manier: Boek: titel, schrijver, uitgever, jaar van uitgave Internet: adres, datum van laatste bezoek Tijdschrift: titel, uitgever, jaar van uitgave, uitgave nummer DVD: titel, regisseur, jaar van uitgave
4 4 PRESENTATIE De uitkomsten van je profielwerkstuk moet je vervolgens presenteren. Dit doe je op donderdagmiddag 16 februari Je ouders worden daar ook voor uitgenodigd. Je hoeft niet voor de hele groep je profielwerkstuk te presenteren. In plaats daarvan krijg je een paar tafeltjes tot je beschikking in een lokaal. Daar ligt dan je profielwerkstuk en materiaal voor je presentatie. Vervolgens komen docenten en ouders bij je langs om je vragen te stellen over je profielwerkstuk. Het materiaal bij de presentatie gebruik je om onderdelen van je profielwerkstuk te illustreren. Denk daarbij aan dingen aan: PowerPoint-presentatie / Prezi Folder Poster (scheikundige) proef uitvoeren Filmpje Collage Tentoonstelling Eigen website Ontwerp uitvoeren Ander materiaal wat je verzameld hebt gedurende je onderzoek Je krijgt bezoek van 3 verschillende docenten en/of ouders. Zij vullen dan een scoreformulier over je presentatie in. De score-formulieren lever je, samen met je definitieve profielwerkstuk en je evaluatieformulier, in bij de begeleidende docent. Dat moet uiterlijk op donderdag 23 februari 2017.
5 5 EVALUATIE TIJDSSCHEMA Eén onderdeel van je evaluatie is dat je een schema bijhoudt waarin je aangeeft wat je precies hebt gedaan en hoeveel tijd je daar aan hebt besteed. Je moet namelijk 20 klokuren besteden aan je profielwerkstuk. Dit hoeft niet heel uitgebreid, maar je moet dit wel steeds goed bijhouden! Zie hieronder een voorbeeld van zo n schema. Uiteindelijk moet je dus op minimaal 20 klokuren uitkomen. Tijd besteed in minuten Aard van de werkzaamheden 15 minuten Informatie opzoeken over fossiele brandstoffen 60 minuten Een interview met een expert in fossiele brandstoffen voorbereiden (vragen bedenken), afnemen en verwerken in een verslag VERSLAG Je maakt ook een evaluatieverslag. Dit lever je uiterlijk in op donderdag 23 februari 2017 bij je begeleider, samen met je definitieve profielwerkstuk. Beantwoord in ieder geval de volgende vragen in je verslag: 1. Als je terugkijkt, vind je dat je een onderwerp hebt gekozen voor je profielwerkstuk? Leg je antwoord uit. 2. Oriëntatie: hoe ben je tot de keuze gekomen van dit onderzoek en waarom heb je voor dit onderwerp gekozen? 3. Uitwerking/uitvoering: hoe ben je te werk gegaan en hoe is dat gegaan? Had je achteraf iets op een andere manier willen aanpakken? 4. Conclusie: heb je alles uit je onderzoek gehaald? Heb je de best mogelijk conclusie kunnen maken? 5. Presentatie: hoe verliep je presentatie? Welk materiaal had je meegenomen/gemaakt? Hoe kwam je over op de beoordelende docenten?
6 6 INLEVEREN Het is de bedoeling dat je de tussenstappen (onderzoek of beroep, hoofdvraag, deelvragen) en vervolgens je volledige profielwerkstuk inlevert op papier bij je begeleider en digitaal via Its Learning op de vaksite 4m.profielwerkstuk. Het volledige werkstuk lever je ook in op de website Pantarijn.DeDecaan.net. De volgende data zijn belangrijk: Datum Inhoud Wat moet je doen? Hoe? Donderdag 29 september 2016 Uitleg profielwerkstuk Donderdag 13 oktober 2016 Week van 19 december 2016: PantarijnWeek Donderdag 16 februari 2017 Donderdag 23 februari 2017 Inleveren keuze onderzoek of beroep en hoofdvraag via Its Learning Werken aan profielwerkstuk in twee dagdelen Presentaties profielwerkstuk Inleveren profielwerkstuk Je bekijkt het boekje profielwerkstuk (alleen digitaal beschikbaar) en je denkt na over keuze theoretisch / praktisch en een hoofdvraag In de studiewijzer in Its Learning aangeven of je theoretisch (onderzoek) of praktisch (beroep) kiest met daarbij je hoofdvraag Je krijgt twee dagdelen om aan je profielwerkstuk te werken Definitieve profielwerkstuk + materiaal Definitieve profielwerkstuk + evaluatieformulier Nadenken, eventueel duo s vormen Inleveren via Its Learning In duo s of individueel aan je profielwerkstuk werken, eventueel op die dagdelen een halve dag meelopen / proef uitvoeren Materiaal naar eigen keuze, definitieve profielwerkstuk op papier Profielwerkstuk + evaluatieformulier + scoreformulieren op papier bij je begeleider en digitaal op Its Learning. Ook de definitieve versie inleveren via Pantarijn.DeDecaan.net Het is de bedoeling dat je zelfstandig met het profielwerkstuk aan de slag gaat. Dat betekent dat er, behalve de twee dagdelen in de PantarijnWeek, geen tijd wordt vrijgemaakt op school om aan je profielwerkstuk te werken. Dit moet je dus in je tussenuren, s avonds en in het weekend doen.
7 7 BEOORDELING De beoordeling heeft de volgende puntentelling: ONDERDEEL TOTAAL AANTAL PUNTEN 1 Titelpagina & inhoudsopgave 3 punten 2 Inleiding 5 punten 3 Inhoud: hoofdvraag 5 punten 4 Inhoud: deelvraag 1 20 punten 5 Inhoud: deelvraag 2 20 punten 6 Inhoud: deelvraag 3 20 punten 7 Conclusie 5 punten 8 Bronvermelding 2 punten 9 Presentatie 15 punten 10 Evaluatie 5 punten Totaal 100 punten 0 t/m 70 punten: O(nvoldoende) 71 t/m 85 punten: V(oldoende) op diploma 86 t/m 100 punten: G(oed) op diploma Voor de eindbeoordeling moet je een V of een G halen, anders mag je geen examen doen. Dit betekent dat als je een O haalt, je nog e.e.a. aan moet passen. Op je diploma komt de V of G te staan met daarbij de hoofdvraag van je onderzoek.
8 8 Voorbeelden profielwerkstuk Een beschrijvend onderzoek (Zorg & Welzijn - biologie) Onderwerp: Een wintertuin aanleggen Hoofdvraag: Hoe leg je een wintertuin aan? Welke planten gebruik je in een wintertuin en waarom? Hoe is de indeling, welke planten moet je gebruiken? Wie legt het aan en wat zijn de kosten? Een vergelijkend onderzoek (Zorg en Welzijn - biologie) Onderwerp: Pleeggezin of adoptie Hoofdvraag: Wat is het verschil tussen het adopteren van een kind en het plaatsen van een kind in een pleeggezin? Wat is adoptie? Wat is een pleeggezin? Is er verschil tussen de kinderen? Wat zijn de kosten? Wat is beter voor het kind en waarom? Een verklarend onderzoek (Techniek - natuurkunde) Onderwerp: Elektrische installaties. Hoofdvraag: Hoe werkt een elektrische installatie van een woonhuis? Welke materialen gebruik je? Wat zijn de kosten? Wie installeert het? Hoe werkt het? Wordt er gecontroleerd? Hoe zie de bouwtekeningen er uit?
9 9 Een waardebepalend onderzoek (Economie - economie) Onderwerp: Een eigen zaak Hoofdvraag: Is het voor mij rendabel een eigen zaak te beginnen? Waar haal ik de vergunningen? Wat zijn de kosten? Welke zaak wil ik? Waar haal ik de leveranciers vandaan? Waar haal ik personeel vandaan? Is er een markt voor mijn zaak? Een voorspellend onderzoek (Economie) Onderwerp: Makelaardij Hoofdvraag: Heeft het beroep van makelaar nog toekomst? Wat komt er bij kijken als ik een huis koop en/of verkoop? Welke rol spelen de notaris en de makelaar bij de verkoop? Welke taken kunnen door de (ver)kopers worden overgenomen en welke niet? Welke rol spelen websites zoals Funda? Een probleemoplossend onderzoek (Techniek) Onderwerp: Energie Hoofdvraag: Is er een oplossing voor het brandstoffenprobleem? Welke soorten brandstoffen zijn er? Wat is er in Gelderland mogelijk? Wat zijn de kosten per brandstof? Hoe ziet de toekomst er uit qua brandstoffen?
INTRODUCTIE. Elke leerling VMBO TL moet als onderdeel van zijn Schoolexamen (SE) een profielwerkstuk maken.
1 INTRODUCTIE Elke leerling VMBO TL moet als onderdeel van zijn Schoolexamen (SE) een profielwerkstuk maken. Je mag kiezen uit twee varianten: - Een theoretisch onderzoek waarbij je binnen je profielvak
Nadere informatieProfielwerkstuk Informatie. Vmbo-tl
Profielwerkstuk 2018-2019 Informatie Vmbo-tl Huygens College Bergmolen 13 1703 NX Heerhugowaard Tel. (072) 5765700 Fax. (072) 5720737 info@huygens.nl www.huygens.nl Inhoudsopgave INTRODUCTIE PAGINA 2 TIJDPAD
Nadere informatieSectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Situatiebeschrijving 3 VMBO-TL: Situatiebeschrijving 4 VMBO-TL:
Sectorproject op De Dijk: leren door te doen! Inleiding: Alle leerlingen van het vmbo theoretische leerweg zijn verplicht een sectorproject te doen als onderdeel van het schoolexamen. Met een sectorproject
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 4VMBO - T 2014-2015
SECTORWERKSTUK 4VMBO - T 2014-2015 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORWERKSTUK VOOR 4 VMBO Alle leerlingen van het vmbo theoretische
Nadere informatieSECTORPROJECT 4 VMBO - T
SECTORPROJECT 4 VMBO - T 2016-2017 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORPROJECT VOOR 4 VMBO-T Alle leerlingen van het vmbo theoretische
Nadere informatieHandleiding sectorwerkstuk leerlingen 4 TL PCB
Handleiding sectorwerkstuk leerlingen 4 TL PCB 1 Inleiding Een van de onderdelen van het schoolexamen van de gemengde en theoretische leerweg is het sectorwerkstuk. Hiermee kun je laten zien dat je in
Nadere informatieBeroepenwerkstuk 3 MAVO
Beroepenwerkstuk 3 MAVO 2015 2016 1 INLEIDING Het beroepenwerkstuk: Een van de onderdelen van het programma beroepenoriëntatie in 3 mavo is het maken van een beroepenwerkstuk en het presenteren hiervan
Nadere informatieProfielwerkstuk klas 10 Vmbo-t
Profielwerkstuk 2018-2019 klas 10 Vmbo-t Inleiding Dit schooljaar ga je een profielwerkstuk maken. In deze handleiding lees je waaraan een werkstuk moet voldoen en hoe je begeleid wordt bij het maken hiervan.
Nadere informatieHandleiding profielwerkstuk. Mavo 4
Handleiding profielwerkstuk Mavo 4 2018 2019 Inleiding: Je gaat dit jaar een profielwerkstuk maken. Het doel van het profielwerkstuk is dat je leert op een zelfstandige manier onderzoek te doen. Daarnaast
Nadere informatieBeroepenwerkstuk 3 MAVO
Beroepenwerkstuk 3 MAVO 2016 2017 1 INLEIDING Het beroepenwerkstuk: Een van de onderdelen van het programma beroepenoriëntatie in 3 mavo is het maken van een beroepenwerkstuk en het presenteren hiervan
Nadere informatieHandleiding profielwerkstuk. Mavo 4
Handleiding profielwerkstuk Mavo 4 2019 2020 Inleiding: Je gaat dit jaar een profielwerkstuk maken. Het doel van het profielwerkstuk is dat je leert op een zelfstandige manier onderzoek te doen. Daarnaast
Nadere informatiePROFIELWERKSTUK VWO 2015-2016
PROFIELWERKSTUK VWO 2015-2016 Beste 5 VWO-er, Onderdeel van je eindexamen is het maken van een profielwerkstuk (kortweg PWS). Het PWS vormt de afsluiting van een kennis- en vaardigheidsproces dat je gedurende
Nadere informatieMijn profielwerkstuk
HANDLEIDING voor begeleiders & leerlingen bij Mijn profielwerkstuk 10 stappen bij het maken van het profielwerkstuk 1 September 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Profielwerkstuk 4 3 Het stappen plan voor
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 2013-2014
SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,
Nadere informatiePROFIELWERKSTUK HAVO 5
PROFIELWERKSTUK HAVO 5 Beste eindexamenkandidaat, In je eindexamenjaar moet je een profielwerkstuk (kortweg PWS) schrijven. Het PWS vormt de afsluiting van een kennis- en vaardigheidsproces dat je gedurende
Nadere informatieSectorwerkstuk klas 10 Vmbo-t
Sectorwerkstuk 2017-2018 klas 10 Vmbo-t Inleiding Dit schooljaar ga je een sectorwerkstuk maken. In deze handleiding lees je waaraan een sectorwerkstuk moet voldoen en hoe je begeleid wordt bij het maken
Nadere informatieSectorwerkstuk 2012-2013
Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieHet profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen:
-1- Het profielwerkstuk 1. Inleiding Hier staat hoe u te werk gaat bij het maken van het profielwerkstuk. Ook de eisen waaraan het moet voldoen zijn opgesomd. Verder geeft het u een voorbeeld van een plan
Nadere informatieSectorwerkstuk 2010-2011
Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieHandleiding voor de leerling
Handleiding voor de leerling Inhoudopgave Inleiding blz. 3 Hoe pak je het aan? blz. 4 Taken blz. 5 t/m 9 Invulblad taak 1 blz. 10 Invulblad hoofd- en deelvragen blz. 11 Plan van aanpak blz. 12 Logboek
Nadere informatieHet profielwerkstuk
1 Het profielwerkstuk 2014-2015 1. Inleiding Het profielwerkstuk (pws) is een onderdeel van het examendossier. Het profielwerkstuk is een opdracht voor de studenten van de examenklas voor een van de vakken
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 4 VMBO-TL. Examenjaar 2012. Naam 1: Naam 2: Mentor: Klas: 4 vmbo-tl Sector: Begeleider:
SECTORWERKSTUK 4 VMBO-TL Examenjaar 2012 Naam 1: Naam 2: Mentor: Klas: 4 vmbo-tl Sector: Begeleider: Handleiding bij het maken van je sectorwerkstuk 2011-2012 Tijdsplanning: 0. Introductie Centrale uitleg
Nadere informatieLogboek Mijn profielwerkstuk
Logboek Mijn profielwerkstuk naam: profiel: O Techniek O Zorg & welzijn O Economie O Landbouw Begeleider(s): belangrijke dag - Waar/uur Woensdag 12 december 2018 Presentatieavond 4T Albert Verweylaan 19.00-21.00
Nadere informatieSectorwerkstuk. Logboek. Leerlingen ... Begeleider:
2016-2017 mavo 4 Leerlingen Namen:... Begeleider:... Sectorwerkstuk Logboek Inhoud 1. Spelregels 3 2. Afspraken 4 3. Tijdpad 5 4. Afsprakenlijst 6 5. Planning 7, 8, 9 6. Activiteitenweek 9 7. Het verslag
Nadere informatieInformatiebrochure. Profielwerkstuk HAVO Colegio Arubano
Informatiebrochure Profielwerkstuk HAVO Colegio Arubano 2011-2012 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Het profielwerkstuk 4 Beoordelingsmomenten 6 Het schriftelijk verslag 7 Eindbeoordeling profielwerkstuk 8 2
Nadere informatieProfielwerkstuk TL-GL
Profielwerkstuk TL-GL 2019-2020 Leerling: Partner 1: (Partner 2): Klas: Begeleider: Mentor: 1 Inhoudsopgave Wat is een profielwerkstuk?... 3 Verantwoordelijkheden... 3 Beoordeling van het profielwerkstuk...
Nadere informatieONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3
ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 WAAROM ONDERZOEK? Onderzoek doen is een belangrijke wetenschappelijke vaardigheid. Tijdens de plusweek ga je leren hoe je dat moet doen. Je
Nadere informatie2017/18. Algemene gegevens. Naam:. Klas:. Sector: Werkt samen met: Begeleidend docent:
2017/18 Algemene gegevens Naam:. Klas:. Sector: Werkt samen met: Begeleidend docent: 1 HET SECTORWERKSTUK Een van de onderdelen van het examen is het sectorwerkstuk. Hierin worden kennis en vaardigheden
Nadere informatieWerkstuk of verslag. de vormvoorschriften
Werkstuk of verslag de vormvoorschriften begeleider: (naam van de docent) het vak waarvoor je het verslag maakt naam en klas van de leerling schooljaar en datum van inleveren 2 Samenvatting Elk onderzoeksverslag
Nadere informatieHANDLEIDING VOOR HET vmbotl PROFIELWERKSTUK (PWS)
Deltion College HANDLEIDING VOOR HET vmbotl PROFIELWERKSTUK (PWS) 7 stappen bij het maken van een profielwerkstuk voor de avond 10 stappen bij het maken van een profielwerkstuk voor de dag Deltion Sprint
Nadere informatieHandleiding sectorwerkstuk
. Handleiding sectorwerkstuk Vmbot-4 2016 2017 DA'S MIJN SCHOOL... Inleiding: Je gaat dit jaar een sectorwerkstuk maken. In deze handleiding lees je waaraan een sectorwerkstuk moet voldoen en hoe je begeleid
Nadere informatieHandleiding sectorwerkstuk
Handleiding sectorwerkstuk Vmbot-4 2016 2017 DA'S MIJN SCHOOL... Inleiding: Je gaat dit jaar een sectorwerkstuk maken. In deze handleiding lees je waaraan een sectorwerkstuk moet voldoen en hoe je begeleid
Nadere informatieinformatie profielwerkstuk havo avondlyceum CAL handleiding H5 2015-2016
informatie profielwerkstuk havo avondlyceum CAL handleiding H5 2015-2016 Inhoud: Inleiding 2 Tijdsplanning 3 Logboek 4 Voorbeeld logboek 5 Verslag 6 Bronvermelding 7 Weging/ eindcijfer 8 pws-informatieboekje
Nadere informatieHET PROFIELWERKSTUK. 5 HAVO en 6 VWO STELLA MARISCOLLEGE MEERSSEN
HET PROFIELWERKSTUK 5 HAVO en 6 VWO STELLA MARISCOLLEGE MEERSSEN Schooljaar 2013-2014 1 Het profielwerkstuk. Inleiding. Een van de verplichte onderdelen van het schoolexamen is het maken van een profielwerkstuk.
Nadere informatieBepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag
Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag De probleemstelling is eigenlijk het centrum waar het werkstuk om draait. Het is een precieze formulering van het onderwerp dat je onderzoekt. Omdat de probleemstelling
Nadere informatieSectoren. Inhoud. 1. Het sectorwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Sectorwerkstuk
Ben je op zoek naar een onderwerp voor je sectorwerkstuk? Dan is het misschien interessant voor je. Sectoren Volg je de sector Techniek, dan zit je goed! Want in dit stappenplan kijken we vooral naar de
Nadere informatiePROFIELWERKSTUK HAVO 5
PROFIELWERKSTUK HAVO 5 2017-2018 Beste 4-Havo leerling, Het schrijven van een profielwerkstuk (afgekort PWS) is onderdeel van je HAVO opleiding en wordt vermeld op het HAVO diploma en de daarbij behorende
Nadere informatieProfielwerkstuk INHOUD
INHOUD Tijdpad naar het mbo... 3 Het profielwerkstuk... 5 Deel 1: Voorbereiden... 5 Deel 2: Onderzoeken... 5 Deel 3: Presenteren... 6 Het verslag... 7 1. Voorpagina... 7 2. Inhoudsopgave... 7 3. Inleiding...
Nadere informatieHandleiding sectorwerkstuk. Mavo 4
Handleiding sectorwerkstuk Mavo 4 2017 2018 Inleiding: Je gaat dit jaar een sectorwerkstuk maken. Het doel van het sectorwerkstuk is dat je leert op een zelfstandige manier onderzoek te doen. Daarnaast
Nadere informatieWat is een sectorwerkstuk?
Het sectorwerkstuk Wat is een sectorwerkstuk? Bij het sectorwerkstuk gaat het om een vakoverstijgende thematiek die past binnen de sector. Het onderwerp moet gaan over een maatschappelijk relevant thema
Nadere informatieHandleiding profielwerkstuk HAVO examen 2016
1. INLEIDING. Handleiding profielwerkstuk HAVO examen 216 Een van de onderdelen van het schoolexamen (SE) is het profielwerkstuk (PWS). Het PWS kun je beschouwen als een uitgebreide praktische toets. Het
Nadere informatieHANDLEIDING VOOR HET vmbotl SECTORWERKSTUK
Deltion College HANDLEIDING VOOR HET vmbotl SECTORWERKSTUK 7 stappen bij het maken van een sectorwerkstuk voor de avond 10 stappen bij het maken van een sectorwerkstuk voor de dag Deltion Sprint Lyceum
Nadere informatieProfielwerkstuk. Kandinsky College. locatie Jorismavo
Profielwerkstuk Kandinsky College locatie Jorismavo schooljaar 2018-2019 1 Wat is het profielwerkstuk? Het profielwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over het door jou gekozen profiel. In
Nadere informatieProfielwerkstuk 4 MAVO
Profielwerkstuk 4 MAVO Logboek Het groepje bestaat uit de volgende leerlingen: Klas: Logboek profielwerkstuk blz. 1 Profielwerkstuk 4 MAVO Logboek Planning: 1. Voorbereiding 2. Onderzoeksvraag en deelvragen
Nadere informatieHandleiding profielwerkstuk 5-VWO (examen 2016)
Handleiding profielwerkstuk 5-VW (examen 2016) 1. INLEIDING Een van de onderdelen van het schoolexamen (SE) is het profielwerkstuk (PWS). Het PWS kun je beschouwen als een uitgebreide praktische opdracht
Nadere informatieTitelpagina ONDERZOEKSVERSLAG. Namen: Klas/groep: Cursusjaar: Begeleider: Beoordelaar:
Titelpagina ONDERZOEKSVERSLAG Namen: Klas/groep: Cursusjaar: Plaats en datum: Begeleider: Beoordelaar: Amsterdam, mei 15 Inhoud INHOUD... 2 VOORWOORD... 3 1. INLEIDING... 4 PROBLEEMSTELLING... 4 ONDERZOEKSVRAGEN...
Nadere informatieHandleiding sectorwerkstuk
Handleiding sectorwerkstuk Vmbot-4 2013 2014 DA'S MIJN SCHOOL... Inleiding: Je gaat dit jaar een sectorwerkstuk maken. In deze handleiding lees je waaraan een sectorwerkstuk moet voldoen en hoe je begeleid
Nadere informatieSectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M 2015-2016
Sectorwerkstuk Theoretische Leerweg Klas 4 TL/M 2015-2016 Naam leerling Naam mentor/begeleider Inleiding Met het maken van dit sectorwerkstuk oefen je vaardigheden die je als leerling van het VMBO nodig
Nadere informatieBeroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016
Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Langetermijnplanning 10 Overzicht informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING
Nadere informatieBeroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo
Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2016-2017 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Planning 10 Informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING In de tweede fase
Nadere informatie8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën
8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatieGedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk
Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2 Wat? Datum? Aftrek punten paraaf? Hoofdvragen & deelvragen - ½ punt Bronnen (2 verscheidene) - 1 punt 1 e versie - 2 punten Beoordeling (klasgenoot) - ½
Nadere informatieHet Sectorwerkstuk 2015-2016
Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...
Nadere informatieAmsterdam, november 2014. Aan de ouders/verzorgers van de vierde klas-leerlingen. Geachte ouders/verzorgers,
Amsterdam, november 2014 Aan de ouders/verzorgers van de vierde klas-leerlingen Geachte ouders/verzorgers, Deze maand zijn we begonnen met het maken van de sectorwerkstukken. Een sectorwerkstuk is een
Nadere informatieHANDLEIDING PROFIELWERKSTUK HAVO / VWO
HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK HAVO / VWO SCHOOLJAAR 2017 2018 Inhoudsopgave Algemeen... 3 De presentatie... 3 Het logboek... 3 Begeleiding... 4 Stappenplan... 5 Oriëntatiefase... 5 Onderzoek- en ontwerpfase...
Nadere informatiePROFIELWERKSTUK VWO
PROFIELWERKSTUK VWO 2017-2018 Beste 5 VWO-er, Het profielwerkstuk (PWS) is onderdeel van je eindexamen en kan worden gezien als een afsluiting van de kennis- en vaardigheden die je op het VWO tot je hebt
Nadere informatieHandleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012
Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling
Nadere informatieStap 4: Indeling maken
Stap 1: Het kiezen van een onderwerp Kies een onderwerp dat je aanspreekt of waar je veel van af weet of waar je graag meer over te weten wilt komen. Klaar? Kleur vakje 1 van het stappenblad. Stap 2: Materiaal
Nadere informatieMochten er problemen zijn, neem dan altijd contact op met de docent die jou begeleidt bij het maken van je profielwerkstuk.
VOORWOORD Voor je ligt de handleiding voor het maken van jouw profielwerkstuk. Zoals je weet is het maken van een profielwerkstuk één van de onderdelen van het schoolexamen in de vierde klas vmbo-tgl.
Nadere informatieStichtse Vrije School
Studiewijzer Eindwerkstuk Stichtse Vrije School Klas 11A / 11B Schooljaar 2014-2015 Algemeen Je sluit je vrijeschooltijd af door een eindwerkstuk te maken. Je bent vrij in de keuze van de vorm en inhoud
Nadere informatiePROFIELWERKSTUK VMBO TL/GL
PROFIELWERKSTUK VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 versie: 6 april 2019 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk
Nadere informatieWat is een sectorwerkstuk?
Het sectorwerkstuk Wat is een sectorwerkstuk? Bij het sectorwerkstuk gaat het om een vakoverstijgende thematiek die past binnen de sector. Het onderwerp moet gaan over een maatschappelijk relevant thema
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatieproject Escher Je werkt tijdens dit project individueel en samen. Welke opdracht je alleen doet en welke samen wordt per opdracht beschreven.
instructie De komende vijf weken gaan we drie uur per week aan dit project werken. Binnen dit project zijn er vijf opdrachten die je moet doen. Je mag zelf weten wanneer je welke opdracht maakt, maar denk
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen Antoniusschool Groep 7/8 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding:
Nadere informatieInformatie PROFIELWERKSTUK VWO schooljaar 2015-2016
Informatie PROFIELWERKSTUK VWO schooljaar 2015-2016 Beste leerling van 5 VWO, In je eindexamenjaar moet je een profielwerkstuk (kortweg pws) maken. Het pws is de afsluiting van een kennis- en vaardigheidsproces.
Nadere informatieHoe maak ik een sectorwerkstuk? Trivium College locatie Trias
Hoe maak ik een sectorwerkstuk? Trivium College locatie Trias Inleiding Door het werken aan je sectorwerkstuk laat je zien dat je algemene vaardigheden voldoende beheerst. Met de algemene vaardigheden
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest
Nadere informatieStichtse Vrije School
Studiewijzer Eindwerkstuk Stichtse Vrije School Klas 11B / 11C / 11D Schooljaar 2016-2017 1 Algemeen Je sluit je vrijeschooltijd af door een eindwerkstuk (in onderstaande tekst ook met EWS aangeduid) te
Nadere informatieProfielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk
Ben je op zoek naar een onderwerp voor je profielwerkstuk? Dan is het Woudagemaal misschien interessant voor je. Profielen Volg je het profiel Natuur & Techniek, dan zit je goed! Want in dit stappenplan
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis
Nadere informatieHANDLEIDING SECTORWERKSTUK. Naam: Klas: Begeleider: Sectorwerkstuk 2015 2016 Pagina 1 1
HANDLEIDING SECTORWERKSTUK Naam: Klas: Begeleider: Sectorwerkstuk 2015 2016 Pagina 1 1 - INHOUDSOPGAVE - -------------------- Uitleg & Theorie -------------------- Stappenplan sectorwerkstuk 3 FASE 1:
Nadere informatiePROFIELWERKSTUKDAG 4HAVO & 5VWO
PROFIELWERKSTUKDAG 4HAVO & 5VWO DINSDAG 10 JUNI 2014 Tijdpad PWS Fase Omschrijving Tijd (in uur) Inleveren 1 Oriëntatie (keuze onderwerp) en opstellen onderzoeksvraag, deelvragen en hypothese 10 Document
Nadere informatieHet profielwerkstuk wordt getoetst door middel van een mondeling college-examen. Het mondeling college-examen duurt 25 minuten.
profielwerkstuk 2018 (havo/vwo) Het profielwerkstuk wordt getoetst door middel van een mondeling college-examen. Het mondeling college-examen duurt 25 minuten. Je levert het profielwerkstuk uiterlijk 1
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Profielwerkstuk Algemeen blz. 2. 2. Aandachtspunten blz. 3. 3. Voorbeeld van een stappenplan blz. 4. 4. Aanpak onderzoek blz.
Inhoudsopgave 1. Profielwerkstuk Algemeen blz. 2 2. Aandachtspunten blz. 3 3. Voorbeeld van een stappenplan blz. 4 4. Aanpak onderzoek blz. 5 5. Inhoud onderzoek blz. 6 6. Tijdpad blz. 8 7. Regels & Voorwaarden
Nadere informatieStudiewijzer sectorwerkstuk 10 Havo/Mavo 2012-2013 Docenten: Arnoud Boerma (a.boerma@svszeist.nl) Laatste inhoudelijke aanpassingen: 9 november 2012
Studiewijzer sectorwerkstuk 10 Havo/Mavo 2012-2013 Docenten: Arnoud Boerma (a.boerma@svszeist.nl) Laatste inhoudelijke aanpassingen: 9 november 2012 In de Vrije School proberen we om het leren niet een
Nadere informatieNaam:. Namen groepsleden:... Begeleider:
Naam:. Klas: Namen groepsleden:........ Begeleider: 1 Inleiding In deze projectweek ga je onderzoek doen. Dit onderzoek is ter voorbereiding op het sectorwerkstuk in de vierde klas. Dit boekje is jouw
Nadere informatieNaam:. Handleiding voor de leerling
Naam:. Handleiding voor de leerling Inleiding Sommige leerlingen weten al lang wat ze na het VMBO willen doen. Anderen nog steeds niet. Een goede keuze is moeilijk, want wat weet je eigenlijk van je toekomstige
Nadere informatieVoor leerlingen die starten met hun profielwerkstuk in februari 2016 en eindexamen doen in 2017 (H4/5 en V5/6).
PTA PROFIELWERKSTUK 2016 2017 Voor leerlingen die starten met hun profielwerkstuk in februari 2016 en eindexamen doen in 2017 (H4/5 en V5/6). Het profielwerkstuk is een werkstuk waarin op geïntegreerde
Nadere informatieLeerlingboekje Colegio Arubano. Profielwerkstuk VWO. Cursus 2011 2012. Naam leerling:... Klas:... Vak:... Naam begeleider:...
Leerlingboekje Colegio Arubano Profielwerkstuk VWO Cursus 2011 2012 Naam leerling:... Klas:... Vak:... Naam begeleider:... Leerlingboekje PWS 2011-2012 Inhoudsopgave 1 I. Inleiding: het profielwerkstuk
Nadere informatieInhoudsopgave. Inhoudsopgave blz. 2
HANDLEIDING SECTORWERKSTUK leerlingen 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave blz. 2 Handleiding - Wat is het SWS blz. 3 - Welke sector? blz. 3 - Sector opdracht blz. 4 - Wanneer werk je aan het SWS blz.
Nadere informatieSectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool
Sectorwerkstuk Kandinsky College locatie Sint Jorisschool schooljaar 2015-2016 1 Wat is het sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over de door jou gekozen sector.
Nadere informatieVoorlichting 4-HAVO. Profielwerkstuk. 7 april 2016
Voorlichting 4-HAVO Profielwerkstuk 7 april 2016 Onderwerpen voorlichtingsbijeenkomst Wat is een profielwerkstuk (pws)? Het belang van het pws Alleen of samen? Onderwerpen van het pws Welke vorm heeft
Nadere informatieIntroduceren thema Op vakantie in Europa. centraal rondom vakantie in Europa: Thema: Op vakantie in Europa
Aardrijkskunde Op vakantie in europa Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Op vakantie in Europa Introduceren thema Op vakantie in Europa In dit thema staan de volgende
Nadere informatieAfdeling VAVO. Praktische opdracht VMBO. Handleiding
Afdeling VAVO Praktische opdracht VMBO Handleiding Inleiding In deze inleiding staat hoe u het maken van een praktische opdracht het beste kunt aanpakken. De aanwijzingen, die gegeven worden zijn niet
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting R MAVO 4. O.S.G. Willem Blaeu
Programma van toetsing en afsluiting 2018-2019 R MAVO 4 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2017-2019 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt
Nadere informatiePROFIELWERKSTUKBOEKJE
PROFIELWERKSTUKBOEKJE HAVO/ATHENEUM 2012/2013 Naam: Klas: HET PROFIELWERKSTUK LEERLINGENBOEKJE HAVO4/ATHENEUM 5 2012-2013 Een van de onderdelen van het examen is het profielwerkstuk (PWS). In dit werkstuk
Nadere informatieProfielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën
Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar
Nadere informatieMcCaesar Plusopdracht brugklas
McCaesar Plusopdracht brugklas Algemene gegevens Titel: McCaesar Thema: Oudheid. Niveau: VWO 1. Aantal lessen: 28 (maximaal). Ontworpen door: H. Koffijberg, 2013 Leerinhoud en hoofdopdracht Je bent één
Nadere informatieEisen en lay-out van het PWS
Eisen en lay-out van het PWS INHOUD EN OPZET VAN HET PROFIELWERKSTUK In het navolgende komen achtereenvolgens aan bod: de titelpagina, de inhoudsopgave, de inleiding, de hoofdtekst, de samenvatting, de
Nadere informatieHoe maak ik een sectorwerkstuk? Onderzoeksvaardigheden voor klas 10 VMBO-t
Hoe maak ik een sectorwerkstuk? Onderzoeksvaardigheden voor klas 10 VMBO-t Geert Grote College Klas 10 VMBO-t 2011-2012 Inhoudsopgave Inleiding 4 Wat is een sectorwerkstuk? 4 Onderzoek doen 5 Een onderzoeksplan
Nadere informatieBOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER
BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL PBGZ 13 Gehandicaptenzorg en samenleving profielfase Cohort 2016 2019 kwartiel 11 INSTROOMVEREISTEN: Om aan deze leereenheid
Nadere informatieCriteria. Profielendag voor derdejaars
Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie
Nadere informatiePROFIELWERKSTUK vwo Jeroen Bosch College
PROFIELWERKSTUK vwo 2018-2019 Jeroen Bosch College 1 - Wat is een profielwerkstuk? Het profielwerkstuk is de meesterproef : het afsluitende werkstuk van je opleiding. Je laat zien dat je meer geleerd hebt
Nadere informatieLeerlingenhandleiding profielwerkstuk havo
Leerlingenhandleiding profielwerkstuk havo 2019-2020 Inhoudsopgave INLEIDING 3 STAPPEN VAN HET PROFIELWERKSTUK 5 TIJDPAD 9 BIJLAGE 1 DE BEOORDELINGSMATRIX 10 BIJLAGE 2 CHECKLISTEN 12 Hoofdvraag 12 Deelvraag
Nadere informatieOP WEG NAAR KLAS 4HAVO
januari 2018 INFORMATIEBOEKJE KLAS 4 OP WEG NAAR KLAS 4HAVO VMBO 4 TL 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.blz. 3 2. Route tl-mbo-hbo vergeleken met tl-havo-hbo blz. 4 3. De tweede fase (HAVO/VWO) blz. 5 4. Welk
Nadere informatieMeesterproef. Dienstverlening & Commercie. Pleincollege Nuenen
Meesterproef Dienstverlening & Commercie Pleincollege Nuenen Schooljaar 2015/2016 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Werkomschrijvingen... 4 Algemene eisen... 4 Specifieke eisen... 5 Handel & Administratie...
Nadere informatie