Workshop: Participatie onder de Omgevingswet

Transcriptie

1 Workshop: Participatie onder de Omgevingswet Erik Lievers Jasper Benus Dietz Strategie & Communicatie

2 Welkom en introductie Dietz Strategie en Communicatie Adviesbureau voor strategie en communicatie, specifiek op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, bouw, infra en vastgoed Werken voor overheden, semi-overheden en marktpartijen bij complexe ontwikkelingen in de fysieke omgeving Werken voor o.a. Schiphol, Rijkswaterstaat, ProRail, Eneco, Engie, particiuliere projectontwikkelaars en vastgoedinvesteerders Ruim 12 jaar actief 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 2

3 Programma Welkom en introductie Parlementaire achtergrond participatie in de Omgevingswet Inleiding participatie onder de Omgevingswet Dilemma s Sessie 1: dialoog huidige vormen van participatie Sessie 2: live case Plenaire behandeling: live case Tips & tricks Vragenronde 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 3

4 Parlementaire geschiedenis participatie in de Omgevingswet In beginsel werd enkel participatieverplichting voor overheden benoemd in de Omgevingswet Door middel van een compromis tussen de VVD en de PvdA, dat geleid heeft tot een Kamermeerderheid voor het amendement Nr. 39, van Albert de Vries (PvdA) is participatie ook verplicht geworden voor initiatiefnemers. 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 4

5 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 5

6 Inleiding Participatie onder de Omgevingswet Wat is participatie: Het betrekken van belanghebbenden en geïnteresseerden bij plan- en beleidsvorming. Doel van participatie: Verbeteren van plan- en beleidsvorming door vroegtijdig belanghebbenden te betrekken, om plan- en beleidsvorming soepeler te laten verlopen en onnodige weerstand te voorkomen (tijdens de formele inspraak). De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor de participatie. Vanuit het Rijk is de participatie vormvrij. Decentrale overheden stellen de randvoorwaarden voor de participatie. 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 6

7 Inleiding Participatie onder de Omgevingswet Participatie dient te starten bij het opstellen van de Omgevingsvisie of het Omgevingsplan. Bevoegd gezag (gemeenteraad) toetst de wijze waarop het participatieproces verlopen is bij de vaststelling van beleid. Bevoegd gezag (College, Omgevingsloket) toetst de wijze waarop het participatieproces verlopen is bij de aanvraag Omgevingsvergunning. Want, de gemeenteraad is verantwoordelijk voor het Omgevingsplan. Projectbesluiten vallen onder de verantwoordelijkheid van het College. Gemeenteraad geeft enkel vrijblijvend advies. MAAR, het belangrijkste: participatie blijft mensenwerk en is altijd maatwerk. 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 7

8

9 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 9

10 Het Diabolo-model 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 10

11 Dilemma s Te vroeg participeren kan averechts werken. Bijvoorbeeld bij zeer ingrijpende infrastructurele aanpassingen waar meerdere planvarianten op tafel liggen. Het Omgevingsplan schetst met name de kaders voor ruimtelijke ontwikkelingen. Pas bij het projectplan wordt de concrete invulling duidelijk. Wat betekent dit voor de rol van de gemeenteraad c.q. het politieke spel? Hoe ver ga je met participeren? Dus welke op welke trede van de participatieladder zet je in? Wie is belanghebbend of beter gezegd, wie zijn essentieel om te betrekken? En hoe weeg je de belangen tegen elkaar af. Participatie is altijd maatwerk. Opstellen van kaders kan dus ook goede participatie in de weg zitten. 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 11

12 Sessie 1: inventarisatieronde Plenair (15 minuten): Op welke wijze houdt uw gemeente of organisatie zich nu bezig met participatie? Wat zijn voor u goede voorbeelden van participatietrajecten? Heeft u ook slechte voorbeelden van participatietrajecten? Waar zit voor u qua participatie de grootste uitdaging in aanloop naar de Omgevingswet? 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 12

13 Sessie 2: live-case In gemeente Weilandszicht heeft ontwikkelaar Bouwsma & Bouwsma eind 2017 een weiland gekocht. Dit weiland ligt tegenover de woonwijk Weidezicht (hoog- en laagbouw) en naast Park Bosrand, een druk bezocht natuurgebied in de gemeente. Naast Weidezicht ligt winkelcentrum Het Oude Dorp. Tegenover het winkelcentrum ligt het centrale dorpsplein, waar met name horeca gevestigd is. Gemeente Weilandszicht heeft behoefte aan nieuwe woningen. Er zijn geen kavels meer beschikbaar. Bouwsma & Bouwsma is graag bereid om het weiland te ontwikkelen. Zijn plan is om een mix van hoog- en laagbouw en commerciële voorzieningen te ontwikkelen op de plek waar nu het weiland ligt. De gemeente is bereid om mee te werken aan een bestemmingsplanwijziging, nu ze toch al bezig zijn met het Omgevingsplan. Wel moet de omgeving nauw worden betrokken bij de planvorming. 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 13

14 Plangebied Plangebied 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 14

15 Sessie 2: live case het belangenspel In groepjes van 6 (20 minuten) Ieder groepje vertegenwoordigt een specifiek belang: 1. Bewonersvereniging 2. Natuur- en milieuorganisatie 3. Ondernemersvereniging 4. Vereniging van Eigenaren commercieel vastgoed 5. Horecavereniging 6. Projectontwikkelaar 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 15

16 Sessie 2: live case het belangenspel Opdracht: Welk belang heeft jouw groep v.w.b. de invulling van het gebied? Hoe verhoudt het belang van jouw groepje zich tot het belang van de andere groepen? Moeten bepaalde belangen zwaarder meegewogen worden? Wat verwacht jouw groepje van hoe het participatieproces eruit komt te zien? Welke trede van de participatieladder? Hoe verwacht je dat de gemeente rekening houdt met het belang van jouw groep? 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 16

17 Sessie 2: live case het belangenspel Presentatie 5 minuten): Ieder groepje koppelt de belangrijkste bevindingen terug en noteert ze op de flip-over. Plenair (5 minuten): Welke belangen komen overeen en welke belangen zijn tegenstrijdig? Welke groep heeft het meest te winnen met goede participatie? 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 17

18 Tips & tricks Zorg voor transparante kaders over hoe het participatieproces vorm moet krijgen en denk na over welke trede, bij welk type project hoort. Investeer nu al in de contacten met belangrijke stakeholders en betrek hen bij de beleidsvorming. Borg dat de gemeenteraad zich strikt bezighoudt met het vaststellen van de kaders, om te voorkomen dat er politiek getouwtrek ontstaat over individuele projecten. Zorg voor afstemming van de participatiekaders met buurgemeenten en voorkom willekeur. Denk na over de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen gemeente en externe initiatiefnemers (bijv. projectontwikkelaars). 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 18

19 Vragenronde 13 November 2017 Dietz Strategie & Communicatie 19