HALFJAARLIJKSE RAPPORTAGE VEILIG THUIS GELDERLAND-ZUID

Transcriptie

1 HALFJAARLIJKSE RAPPORTAGE VEILIG THUIS GELDERLAND-ZUID JANUARI T/M JUNI 2018 Veilig Thuis Gelderland-Zuid 19 oktober

2 2

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING TERUGBLIK EN VOORUITBLIK Terugblik op het afgelopen half jaar Agenda tweede helft 2018 en komend jaar WERKWIJZE VEILIG THUIS VEILIG THUIS TOTAALBEELD IN 2016 EN ROUTEEROVERLEG Hoe werkt het routeeroverleg? Routeerbeslissing ADVIEZEN Wat verstaan we onder een advies? Aantal adviezen Aanleiding voor de adviezen Aard van het geweld en/of mishandeling van de adviezen Hoedanigheid van de adviesvragers Conclusies en duiding MELDINGEN Wat verstaan we onder een melding? Aantal zorgmeldingen Aanleiding voor de meldingen Aard van het geweld en/of mishandeling van de meldingen Hoedanigheid van de melders Conclusies en duiding TRIAGE Wat verstaan we onder triage? Triage binnen en buiten de wettelijke Triagebesluit: Overdracht, onderzoek, omzetten naar advies of afsluiten Urgentie Conclusies en duiding ONDERZOEKEN Wat verstaan we onder een onderzoek? Aantal onderzoeken

4 9.3 Wettelijke en gemiddelde doorlooptijd Werkvoorraad start onderzoek Aard van het geweld en/of de mishandeling Uitkomst van het onderzoek Vervolg op het onderzoek Conclusies en duiding KLACHTEN BIJ VEILIG THUIS prestaties versus begroting Inleiding Trendlijn Prestaties versus begroting Bijlage 1: Wettelijke taken en bevoegdheden van Veilig Thuis Bijlage 2: Veilig Thuis Maandelijkse rapportage gemeenten juni

5 1. INLEIDING Veilig Thuis is het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling. Slachtoffers, daders en omstanders kunnen hier terecht voor deskundige hulp en advies. Veilig Thuis is er voor iedereen, jong en oud, die te maken heeft met huiselijk geweld, kindermishandeling of ouderenmishandeling (van 9 maanden tot 100+). De oprichting en instandhouding van Veilig Thuis is een wettelijke verplichting voor alle gemeenten in Nederland. Deze verplichting is opgenomen in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) met een verwijzing naar de Jeugdwet. Niet iedereen is thuis altijd veilig. Veilig Thuis richt zich zowel op dader(s) en slachtoffer(s), ook als de slachtoffers jong zijn. Daar waar mogelijk, worden vrienden, familie, buren en professionals van andere organisaties betrokken bij het creëren van voldoende veiligheid. De ervaring leert dat kindermishandeling en huiselijk geweld vaak samenhangt met problemen op andere levensdomeinen, zoals werk, financiën, relaties, etc. Deze kunnen de problemen veroorzaken, maar het kan ook zijn dat de problemen hierdoor versterkt worden. Bij de analyse van (vermoedens) van kindermishandeling en huiselijk geweld kijken de medewerkers van Veilig Thuis breed, zij zijn er vooral op gericht om snelle, effectieve interventies gericht op het organiseren van veiligheid en het snel kunnen starten van de benodigde hulpverlening te organiseren. De regio Gelderland-Zuid bestaat uit het Rijk van Nijmegen en Rivierenland. Veilig Thuis Gelderland Zuid levert ook diensten aan Mook en Middelaar. De gemeenten in de regio Gelderland-Zuid 1 (hierna: gemeenten) en Veilig Thuis Gelderland-Zuid (hierna: Veilig Thuis) hebben de wens te werken aan een verbetering van de kwaliteit van Veilig Thuis en van de inbedding in de keten van zorg en veiligheid. Daarnaast willen de gemeenten goed zicht hebben op de uitvoering van de wettelijke taken van Veilig Thuis en de samenwerking in de keten van zorg en veiligheid. Om te kunnen sturen is inzicht in de werkwijze en processen vereist. Dit rapport laat de meest recente halfjaarlijkse resultaten zien van Veilig Thuis Gelderland-Zuid. De periode betreft januari t/m juni 2018 en bron is cliëntregistratiesysteem REGAS 2. Dit is de tweede halfjaarlijkse rapportage van Veilig Thuis. Zoals ook bij het eerste rapport is aangegeven: het gaat om een groeidocument. Veilig Thuis en de samenwerking in de keten zijn de komende tijd nog volop in ontwikkeling. Ten opzichte van het vorige rapport zijn een aantal onderdelen toegevoegd, zoals bijvoorbeeld de paragrafen met conclusies en duiding aan het einde van ieder hoofdstuk en aparte hoofdstukken over klachten en de prestaties versus begroting. Daar waar mogelijk zullen 1 Gemeenten die binnen de regio Gelderland-Zuid vallen: Beuningen, Berg en Dal, Buren, Culemborg, Druten, Geldermalsen, Groesbeek, Heumen, Lingewaal, Maasdriel,, Neder-Betuwe, Neerijnen, Nijmegen, Tiel, West Maas en Waal, Wijchen en Zaltbommel. 2 Uitzondering zijn de cijfers afkomstig uit het routeeroverleg (zie hoofdstuk 5 en 7). Bron van deze cijfers is Vis2, het registratiesysteem van Veiligheidshuis Nijmegen. 5

6 we een vergelijking maken met de resultaten in het vorige half jaar augustus t/m december Maandelijkse rapportage versus halfjaarlijkse rapportage Vanaf september 2017 hebben de gemeenten het aantal adviezen, meldingen (inclusief triage) en onderzoeken, de doorlooptijden van triage en onderzoek en de gemiddelde doorlooptijden van onderzoek maandelijks ontvangen. In bijlage 2 staat de maandrapportage van juni Dit halfjaarlijkse rapport zal naast bovengenoemde cijfers ook informatie verschaffen over bijvoorbeeld de aanleiding van het contact, aard van het geweld en de hoedanigheid van de adviesvrager en melder. Het gaat hier om informatie die landelijk is vastgesteld in het Informatieprotocol Veilig Thuis (CBS). Verder zullen we uitgebreid stilstaan bij de duiding van alle cijfers, en waar mogelijk de cijfers (ook) visueel weergeven. Meerjarenplan Veilig Thuis De tweede helft van 2018 wordt volop benut om ons voor te bereiden op een aantal ingrijpende veranderingen die beschreven staan in het landelijk meerjarenplan Veilig Thuis. Dit in het kader van de verdere professionalisering van de Veilig Thuis organisaties in Nederland en de wijzigingen die de aangescherpte Wet meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling met zich meebrengt per 1 januari In het volgende hoofdstuk in paragraaf zal worden toegelicht om welke veranderingen het precies gaat en hoe deze worden/zijn voorbereid in 2018 en

7 2. TERUGBLIK EN VOORUITBLIK 2.1 Terugblik op het afgelopen half jaar Overgang interim directeur naar vaste directeur Per 1 juli jl. is de interim periode van Gert Cazemier beëindigd en valt Veilig Thuis weer onder de verantwoordelijkheid van de Directeur Publieke Gezondheid (DPG) Moniek Pieters. Mede vanwege de vele ontwikkelingen binnen de Veilig Thuis organisaties landelijk en de aanscherping van de Wet Meldcode heeft het Algemeen Bestuur besloten om tot 1 januari 2021 Veilig Thuis te laten aansturen door een aparte directeur. Deze directeur draagt zorg voor de externe vertegenwoordiging van Veilig Thuis (regionaal en landelijk) en vertegenwoordigt Veilig Thuis in het Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur van de GGD. Willemijn Helmich vervult per 1 juli 2018 deze rol en wordt aangestuurd door de Directeur Publieke Gezondheid. Aanpassing begroting 2018 en de werkgroep inhoud en financiën Veilig Thuis Veilig Thuis heeft, om te komen tot een begroting die gezien de groei en de verdere professionalisering noodzakelijk bleek, het bedrijf Q-consult benaderd. Q-consult beschikt over een benchmark van bijna alle Veilig Thuis organisaties in Nederland en helpt bij het opstellen en ontwikkelen van kostprijzen en begrotingen. Deze benchmark was een zeer welkome spiegel en hielp ons kritisch te kijken naar onze cijfers en processen. In maart is een begrotingswijziging voor 2018 en de begroting voor 2019 ingediend. Om de verschillende raadsleden voldoende te informeren en mee te nemen in dit verzoek zijn twee raadsinformatieavonden georganiseerd. Tijdens het overleg met het AB GGD, eind juni 2018, is een gedeelte van de gevraagde begrotingswijziging toegekend en is toegezegd dat er ruimte is voor nog een begrotingswijziging in 2018 indien de reële ontwikkeling van de instroom hierom vraagt. Gezien de inhoudelijke ontwikkelingen binnen Veilig Thuis en de doorgaande groei en ontwikkeling van aantallen instroom is vanuit de gemeenten en Veilig Thuis de wens geuit om meer samen op te trekken Deze wens heeft geresulteerd in de werkgroep Inhoud en Financiën Veilig Thuis. Met daarin vertegenwoordiging van inhoudelijke en financiële ambtenaren uit de verschillende gemeenten, de afdeling financiën van de GGD en de directeur Veilig Thuis. Veilig Thuis voldoet aan HKZ-norm In mei zijn alle afdelingen van de GGD door Lloyds geaudit op de nieuwe HKZ-norm (landelijke kwaliteitsnorm voor de publieke gezondheid). Het resultaat is positief: De GGD en dus ook Veilig Thuis voldoet aan de actuele HKZ-norm. Deze is in 2015 geïntroduceerd en legt de nadruk op het integraal benaderen van werkprocessen. Evaluatie Samenwerkingsafspraken Samen Doen is een succesvol gremium gebleken om met de verschillende samenwerkingspartners goed zicht te houden op de samenwerking in het veld. Daarbij steeds uitgaande van de in 2017 opgestelde Bestuurlijke Samenwerkingsafspraken. In het kader van evaluatie van deze samenwerkingsafspraken heeft Veilig Thuis een master studente Bestuurskunde laten onderzoeken hoe de medewerkers van Veilig Thuis en de sociale wijkteams aankijken tegen hun samenwerking en in hoeverre de 7

8 Samenwerkingsafspraken daarbij passend zijn (of aangepast dienen te worden) 3. Belangrijke conclusies zijn dat men niet goed op de hoogte is van de inhoud van de Samenwerkingsafspraken, en dat deze onvoldoende zich geven hoe precies moet worden overgedragen. En verder dat het belangrijk is om elkaar vroeg in het stadium op te zoeken, en zo veel mogelijk samen op te trekken. Succesvolle bijeenkomst Samen Doen Samen Leren Deze bijeenkomst vond plaats op 5 april 2018 in Druten en stond in het teken van verdere samenwerking tussen zorg en veiligheid. De workshops werden georganiseerd door Veilig Thuis, de wijkteams en andere organisaties en gingen in op de werkwijze van Veilig Thuis, het routeeroverleg, wijkgericht werken, de rol van de vertrouwensarts, het maken van een veiligheidsplan, en het organiseren van een moreel beraad. Start bovenregionale avondploeg De openingstijden van Veilig Thuis voor de reguliere adviezen en voor het aannemen meldingen is verlengd van uur naar uur. Van uur pakt de bovenregionale bereikbaarheidsgroep alle adviezen en meldingen aan. Deze groep medewerkers draagt ook zorg voor de bereikbaarheid gedurende de nacht en de weekenden. Veilig Thuis Gelderland-Zuid werkt daarbij samen met de regio s Gelderland- Midden en Gelderland-Noordoost. Dit is kostenbesparend en bovendien verlaagt het de werkdruk voor de eigen medewerkers, die eerder zelf de bereikbaarheidsdiensten moesten draaien maar dat nu niet meer hoeven. Start expertgroep aanpak structurele onveiligheid (oud MDA ++) In nauwe samenwerking met het Veiligheidshuis, de projectleider Huiselijk Geweld en Kindermishandeling voor Gelderland-Zuid en het Nederlands Jeugdinstituut is gewerkt aan een vorm om structurele onveiligheid in families en gezinnen gezamenlijk aan te pakken, om zo te komen tot structurele veiligheid. In het eerste half jaar is een plan van aanpak beschreven en is een opzet gemaakt om na de zomer een aantal brede sessies te beleggen. Met als doel om met professionals de meest ingewikkelde zaken die zich zowel op het gebied van straf en zorg bevinden te bespreken. Eind van dit jaar volgt een terugkoppeling aan de AB-leden van de VRGZ en de GGD en zal ook de ontwikkelrichting besproken worden. Start samenwerkingsverband op arrondissementaal niveau tussen de vijf Veilig Thuis organisaties en de justitiepartners Op provinciaal niveau werken de drie Veilig Thuis organisaties veel en geregeld samen. Eerder ontstond de bovenregionale bereikbaarheidspoule, de samenwerking tussen de vertrouwensartsen en het uitwisselen van kennis en aanpak. Al lange tijd leefde in de strafketen de behoefte om meer eenduidig met de Veilig Thuis organisaties op arrondissementaal niveau samen te werken. De vijf Veilig Thuis organisaties binnen het arrondissement Oost zijn momenteel samen met politie en het Openbaar Ministerie de afspraken en werkwijze aan het herijken conform het landelijk model. Op een later moment zal dit overleg uitgebreid worden met de reclasseringsorganisaties en de Raad voor de Kinderbescherming. 3 Samen staan we sterk. Een onderzoek naar de samenwerking tussen medewerkers van Veilig Thuis Gelderland-Zuid en medewerkers van sociale (wijk)teams van regiogemeenten. Inge Zouteriks, Vrije Universiteit Amsterdam, juli

9 Ontwikkeling privacy afspraken routeeroverleg De regio Gelderland-Zuid is één van de weinige regio s in Nederland waar een routeeroverleg plaatsvindt. Dit routeeroverleg is tijdens de betrokkenheid van de inspectie Jeugd toegejuicht. Als aandachtspunt is meegegeven om een werkwijze te ontwikkelen die voldoet aan de regels rond privacy. Onder aanvoering en in samenwerking met het Veiligheidshuis is een specialist aangetrokken op het gebied van gegevensdeling en de nieuwe AVG-wetgeving. Samen met een adviseur/ oud medewerker van de politie en de medewerkers betrokken bij het routeeroverleg heeft een leertuin privacy plaatsgevonden. Vervolgens is een protocol ontwikkeld dat conform de werkwijze van het routeeroverleg het delen van gegevens regelt. De verwachting is dat het protocol in samenhang met het convenant zorg en veiligheid geïntroduceerd kan worden. communicatiemateriaal hieromtrent gepubliceerd. Bezoek vanuit het ministerie van VWS en voorbereiding bezoek minister De directeur Jeugd vanuit het ministerie van VWS heeft samen met een aantal ambtenaren onze Veilig Thuis bezocht. We hebben hen een sterk inhoudelijk programma aangeboden waardoor een goed beeld is neergezet van het dagelijks werk, maar ook de dilemma s en afwegingen die gemaakt worden binnen een Veilig Thuis organisatie. Op uitnodiging van Reclassering Nederland is Veilig Thuis aangesloten om een werkbezoek voor te bereiden ten behoeve van een bezoek van de minister van Justitie en Veiligheid. Het is nog onduidelijk wanneer dit werkbezoek zal plaatsvinden. 2.2 Agenda tweede helft 2018 en komend jaar Aanpak werkvoorraad en doorlooptijden, REGAS en indeling Veilig Thuis Werkvoorraad en doorlooptijden Zoals ook in hoofdstuk 9 te zien zal zijn, en zoals ook al in de maandcijfers te zien was, staan de doorlooptijden bij Veilig Thuis onder druk. Het aandeel onderzoeken waarbij de wettelijke wordt overschreden is gestegen ten opzichte van het vorige half jaar. Hierop is en wordt de komende tijd flink geïnvesteerd. Het komt er op neer dat er nader uitgezocht wordt wat de oorzaak is van de oplopende doorlooptijden. Een eerste onderzoek heeft geleid tot de volgende inzichten: Door een scherpere sturing op minder onderzoek, worden nu inderdaad minder zaken naar aanleiding van een melding onderzoek. Dit leidt ertoe dat de zaken die over blijven veelal de ingewikkelde zaken zijn die veel tijd en aandacht vragen. De gemiddelde bewerkingstijd van een onderzoek neemt toe. En dat heeft als gevolgen voor de werkvoorraad omdat de medewerkers minder zaken onder hun hoede kunnen hebben. Onderzoekszaken zijn überhaupt toegenomen in complexiteit en vergen vaak meer bewerkingstijd en aandacht (veelal in samenwerking met de sociale wijkteams). Een voorbeeld is de toename van het aandeel complexe scheidingen. We hebben te maken met een flinke instroom van nieuwe medewerkers. Het kost tijd voordat mensen daadwerkelijk kunnen starten met onderzoeken, ingewerkt raken en een volledige caseload binnen de daarvoor gestelde en kunnen draaien. 9

10 Het beroep op en de inzet van de vertrouwensartsen is door de complexiteit aan casuïstiek groot geweest. Vorig (half) jaar zijn in het kader van de periode verscherpt toezicht extra financiële middelen ingezet voor het behalen van de doorlooptijden en het laag houden van de werkvoorraad. Het beeld is dat er verschillende oorzaken zijn voor het onvoldoende behalen van doorlooptijden. Daarom wordt er op verschillend vlak flink geïnvesteerd de komende maanden. Om te beginnen is ingezet op gesprekken met de medewerkers om te begrijpen waar de overschrijdingen aan te wijten zijn. Duidelijk wordt dat naast hetgeen bovenstaand staat opgesomd, meer directe sturing wenselijk is om scherpte te behouden, om intensiever te sturen op de doorlooptijden, en de teams beter te faciliteren en te ondersteunen bij ingewikkelde (keten)casuïstiek. Daarnaast zal het huidige interne proces en het registratiesysteem REGAS opnieuw onder de loep genomen en aangepast worden. Dit past ook bij de veranderingen per 1 januari as. Bovenstaande inzichten hebben reeds geleid tot de volgende acties. Er is gestart met meer sturingsmomenten op de inhoud en voortgang en het wekelijks rappelleren. Een extra teammanager wordt aangetrokken om zo de directe aansturing van de groeiende operationele teams beter te kunnen faciliteren. Bij de werving is aandacht gevraagd voor kennis van bedrijfsvoering. Tevens wordt het komend half jaar ruim 10 FTE (conform begroting) uitvoerend medewerker geworven om de huidige en de verwachtte instroom per 1 januari 2019 op te kunnen vangen. Een ervaren medewerker zal ruimte krijgen het nieuwe personeel in te werken en hen zo snel mogelijk op stoom te krijgen. REGAS Het registratiesysteem REGAS wordt onder de loep genomen om te kijken hoe de registratie vereenvoudigd kan worden, zodat onderzoeken niet onnodig open blijven staan en medewerkers minder werk aan het registreren hebben. Hiervoor is landelijke ondersteuning gevraagd bij het implementatieteam van het meerjarenprogramma om ook te voorkomen dat er straks een tweetal wijzigingen (voor en na 1 januari 2019) plaats moet vinden. Tevens komt er ten behoeve van de efficiency administratieve ondersteuning om het registratiewerk nader over te nemen van de uitvoerend medewerkers, te controleren of alles correct wordt geregistreerd, en om een rappelfunctie richting de werkvloer uit te gaan voeren. Indeling Veilig Thuis De wetswijziging en de uitvoering van het landelijk meerjarenprogramma Veilig Thuis leidt, zoals eerder benoemd, tot een aantal wijzigingen en tot uitbreiding van personeel. Dat maakt dat we opnieuw moeten kijken of we met de huidige indeling van onze organisatie en processen het inhoudelijk werk nog slim organiseren. Komende maanden gaan we met een afvaardiging van ons Veilig Thuis in gesprek wat het werk na 1 januari 2019 van ons vraagt qua organisatorische indeling. Ter voorbereiding is het volgende ingezet: Vacature teammanager Audit samenwerking front- en backoffice Gesprekken over veerkracht Inzet en continuering intervisie Beleggen rol inwerkcoach/ werkbegeleider Aantrekken van bekwaam personeel Landelijke hulp rondom de inrichting van onze systemen 10

11 Tot slot Met deze aanpak gaan we uit van een verbetering op korte. Naast verbetering verwachten we ook meer inzicht te krijgen in de complexe casuïstiek die die relatief meer (bewerkings)tijd kost. Dat is input voor het gewenste kostprijsonderzoek in 2019 en de ketensamenwerking op zorg en veiligheid. Ondanks de extra inzet realiseren wij ons dat de invoering van de verbeterde meldcode zal leiden tot extra en ander werk wat een risico met zich meebrengt, evenals het vinden van bekwaam personeel in krappe arbeidsmarkt Voorbereidingen in het kader van de nieuwe wet Meldcode Vanaf 1 januari 2019 verandert de Wet meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling. We maken gebruik van het landelijk meerjarenplan om alle veranderingen in onze Veilig Thuis-organisatie vorm te geven. Alle veranderingen worden in het najaar van 2018 en begin 2019 voorbereid en ingevoerd. Afwegingskader De beroepsgroepen op wie de meldcode van toepassing is, krijgen te maken met een eigen afwegingskader dat door hun eigen beroepsgroep is opgesteld. De professionals moeten conform dit afwegingskader bij ernstige signalen of vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling altijd melden bij Veilig Thuis. Met behulp van het afwegingskader kunnen zij afwegen of een situatie zo ernstig is dat zij verplicht moeten melden. Naar verwachting neemt hierdoor het aantal adviesvragen en meldingen bij Veilig Thuis toe. Dit staat los van de vraag of de professional zelf adequate hulp kan verlenen, of dat Veilig Thuis aan zet is. Radarfunctie Niet alleen moeten professionals signalen van ernstige situaties sneller en altijd melden bij Veilig Thuis - ook als zij zelf al veiligheid organiseren. Veilig Thuis moet deze signalen ook langere tijd kunnen volgen. Dit noemen we de radarfunctie. Veilig Thuis gaat deze functie vormgeven, onder meer door het monitoren van situaties te versterken (intensiever en langduriger). En door informatie over situaties aan te vullen met de kennis die andere Veilig Thuis-organisaties hebben. Verder registreert Veilig Thuis ook alle situaties waarin professionals contact opnemen conform hun afwegingskader en zelf hulp organiseren. Nieuw triage instrument en handelingsprotocol Landelijk is een nieuw triage-instrument ontwikkeld dat in Gelderland-Zuid al in september 2018 ingevoerd wordt. Alle medewerkers zijn geschoold om hiermee te kunnen werken. Het nieuwe handelingsprotocol Veilig Thuis wordt binnenkort gelanceerd en ligt (dd. 1 okt 2018) ter ondertekening en besluitvorming voor bij de ministeries van VWS, Justitie en Veiligheid en de VNG. Het landelijk omarmde visiedocument van van Arum & Vogtlander, genaamd Eerst samenwerken voor veiligheid, dan samenwerken voor risico gestuurde zorg is hiervoor de inhoudelijke grondslag Eerst samenwerken voor veiligheid, dan samenwerken voor risico gestuurde zorg. Een duurzame visie op ketenzorg bij kindermishandeling, huiselijk geweld en seksueel misbruik en de centrale rol hierbij van het triage-instrument Veilig Thuis. L. Vogtländer & S. van Arum, mei

12 Training medewerkers Veilig Thuis In het najaar van 2018 krijgen alle Veilig Thuis medewerkers de resterende driedaagse scholing over alle aanpassingen die de aanscherping van de wet en het landelijk meerjarenprogramma Veilig Thuis in de werkpraktijk voor hen betekent. De medewerkers leren hoe te werken met het nieuwe handelingsprotocol (met register -en monitorfunctie, triage en de nieuwe diensten) en vanuit de aangepaste visie van Veilig Thuis (partnerschap en gefaseerde ketenzorg). Zorg en straf - zorg en veiligheid Er wordt al gewerkt aan het verstevigen van de samenwerking tussen zorg en veiligheid. Het gaat dan met name over een integrale inzet bij complexe casuïstiek waar zorg en straf elkaar raken, zodat in elke regio regio-overleggen en actie overleggen zijn ingericht. Hiertoe is in Gelderland-Zuid al een start gemaakt met de aanpak van structurele onveiligheid. Aanpak van bijzondere vormen van geweld. Er komt meer afstemming van expertise en meer eenduidige dienstverlening binnen de Veilig Thuis organisaties als het gaat om de vormen ouderenmishandeling, seksueel misbruik en eergerelateerd geweld. Effecten Informatieprotocol Bovenstaande veranderingen hebben ook geleid tot een nieuw landelijk informatieprotocol. Om in de toekomst op basis van landelijk vergelijkbare en kloppende (CBS) cijfers nog beter bij te dragen aan beleidsvorming ten behoeve van het duurzaam stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Mogelijk zal daarmee in de toekomst de structuur van de halfjaarrapportage ook aangepast moeten worden. Landelijke actieprogramma Geweld hoort nergens thuis Parallel aan de aanpassingen in de wet en het meerjarenprogramma Veilig Thuis is door de ministeries van VWS, Justitie en Veiligheid en de VNG het landelijke actieprogramma Geweld hoort nergens thuis gelanceerd. Het landelijk meerjarenprogramma Veilig Thuis zoals hiervoor beschreven is onderdeel van dit landelijk actieprogramma. Dit programma omvat drie actielijnen. Eerder en beter in beeld is de eerste lijn en heeft als doel dat slachtoffers zich durven uitspreken, dat de omgeving van het slachtoffer signalen herkent en dat betrokkenen vervolgens weten wat ze moeten doen. Bij stoppen en duurzaam oplossen wordt ingezet op multidisciplinaire en systeemgerichte samenwerking. De actielijn specifieke doelgroepen richt zich op kinderen in kwetsbare opvoedsituaties of bijvoorbeeld op slachtoffers van loverboys. Aansluiting bij sociaal domein Veilig Thuis zal met de aanscherping van de meldcode en het nieuwe handelingsprotocol ook andere diensten verlenen om beter aan te sluiten op de huidige ontwikkelingen in het sociaal domein landelijk. Tijdens een nog te organiseren bijeenkomst vanuit Samen Doen zal hier met de sociale wijkteams in januari 2019 uitgebreid bij stil gestaan worden aan de hand van casuïstiek. 12

13 13

14 2.2.3 Overige agendapunten Dashboard Veilig Thuis Momenteel wordt gewerkt aan het ontwikkelen van een dashboard waardoor sturing op en inzicht van de cijfers dagelijks zichtbaar wordt voor de gehele organisatie. Hiertoe is inspiratie opgedaan bij collega Veilig Thuis organisaties in het land. Aanpassing samenwerkingsafspraken en escalatiemodel Via Samen Doen zullen de samenwerkingsafspraken op een aantal punten worden herzien danwel aangepast. Bronnen hiervoor zijn het onderzoek van Inge Zouteriks zoals eerder genoemd 5, het nieuwe Handelingsprotocol Veilig Thuis en de aanscherping van de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Ook wordt het escalatiemodel geïmplementeerd. Hierin staat omschreven wat de routes zijn als de samenwerking tussen Veilig Thuis en de sociale wijkteams vastloopt 6. Ontwikkeling voorlichting bij Veilig Thuis Veilig Thuis wordt steeds beter gevonden als het gaat om het verzoek voorlichting te geven of casuïstiek te bespreken. We zien dat er door de verschillende functiegroepen binnen de organisatie veel materiaal ontwikkeld is. Momenteel wordt dat geïnventariseerd om zo tot een eenduidig pakket van voorlichtingsmateriaal te komen. Dat voorlichtingsmateriaal kan verstrekt worden aan derden en vormt tevens een eenduidige presentatie over Veilig Thuis en over de nieuwe meldcode. Ook wordt bezien welke criteria ontwikkeld moeten worden om te bepalen of iets voorlichting of scholing betreft. Wanneer het een scholingsverzoek betreft, is de gedachte hier een vergoeding voor te vragen om zo geen extra beroep te doen op de uren gereserveerd voor het uitvoerend werk. Meten clientervaringen In het kader van de kwaliteit van ons werk vinden we het belangrijk om inzicht te krijgen in de ervaringen van de cliënten. Om te achterhalen wat goed gaat, en om te horen hoe Veilig Thuis zich kan verbeteren. We zullen de clientervaringen gefaseerd gaan meten, te beginnen met de tevredenheid over de gegeven adviezen. Op langere willen we cliënten ook gaan inzetten als ervaringsdeskundigen. We zijn momenteel druk bezig met het opzetten en inregelen van de meting van deze tevredenheid. We verwachten in het eerste kwartaal van 2019 de resultaten over het tweede half jaar van 2018 te kunnen laten zien. Evaluatie routeeroverleg en implementatie triage aan de routeertafel Komend half jaar wordt het routeeroverleg samen met de deelnemers geëvalueerd. Doel is het aanscherpen van de werkwijze op basis van de opgedane ervaringen en het laten aansluiten bij het nieuwe landelijk triage-instrument en handelingsprotocol. 5 Samen staan we sterk. Een onderzoek naar de samenwerking tussen medewerkers van Veilig Thuis Gelderland-Zuid en medewerkers van sociale (wijk)teams van regiogemeenten. Inge Zouteriks, Vrije Universiteit Amsterdam, juli Escalatiemodel Samen Doen 14

15 3. WERKWIJZE VEILIG THUIS In het volgende overzicht is te zien wat op dit moment de werkwijze is van Veilig Thuis Gelderland-Zuid. Deze komt voort uit de wettelijke taken en bevoegdheden van Veilig Thuis 7 (Handelingsprotocol Veilig Thuis, pagina 9, bijlage 1). Bron: Samenwerkingsafspraken Bijlage II Werkwijze Veilig Thuis Gelderland-Zuid 7 Vanaf 1 januari 2019 zal Veilig Thuis werken volgens de nieuwe wet Meldcode en het nieuwe Handelingsprotocol Veilig Thuis. Daarmee zal ook dit figuur veranderen. 15

16 Veilig Thuis maakt deel uit van de ketensamenwerking bij de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld 8. Veilig Thuis heeft een drietal kerntaken: (Bron: Bestuurlijke samenwerkingsafspraken regiogemeenten Veilig Thuis Gelderland-Zuid). Een toegankelijk meldpunt dat bij signalen snel zicht op veiligheid krijgt en zo nodig - hulp voor het betrokken cliëntsysteem 9 organiseert; Een advies-,ondersteunings- en expertisefunctie voor burgers en professionals die in aanraking komen of aan de slag gaan met huiselijk geweld en kindermishandeling; Een onderzoeksfunctie met verregaande wettelijke bevoegdheden om in complexe casuïstiek een doorbraak te forceren. 8 Zie Visiedocument aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling Regio Rijk van Nijmegen & Rivierenland Voor een veilig thuis. 9 Met de term cliëntsysteem sluiten we aan bij de terminologie van Toetsingskader Stap 2 van de inspecties Jeugdzorg en Gezondheidszorg. 16

17 4. VEILIG THUIS TOTAALBEELD IN 2016 EN 2017 Ter inleiding op de volgende hoofdstukken die inzoomen op de cijfers op gemeenteniveau laten we hier zien hoe Veilig Thuis zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Te zien is hoe de aantallen adviezen, zorgmeldingen politie en afgeronde onderzoeken zich hebben ontwikkeld in de jaren 2016, 2017 en in de eerste helft van De maandelijkse aantallen adviezen laten een groei zien van gemiddeld 234 in 2016, 275 in 2017 en 313 in de eerste helft van Ook het aantal zorgmeldingen politie Veilig Thuis 10 blijft stijgen. In 2017 ging het om gemiddeld 159 zorgmeldingen per maand, in de eerste helft van 2018 zijn dat er 186 gemiddeld. Het aantal afgeronde onderzoeken ten slotte komt in de eerste helft van 2018 lager uit. In zowel 2016 als 2017 was het aantal afgeronde onderzoeken gemiddeld 49 per maand, in de eerste helft van 2018 is dit aantal gedaald naar 44 per maand. Hierop is bewust gestuurd. Het aantal meldingen is toegenomen en er is scherp gestuurd om zoveel mogelijk zaken binnen de dienst overdracht weg te zetten. 10 We kiezen hier voor het aantal politiemeldingen VT, deze geven inzicht in de ontwikkeling en groei. In het volgende halfjaarrapport zullen we ook de meldingen die direct binnenkomen bij VT weergeven in deze grafiek. 17

18 18

19 5. ROUTEEROVERLEG 5.1 Hoe werkt het routeeroverleg? Vanaf 19 december 2016 worden de zorgmeldingen van de politie aan Veilig Thuis omgeleid via het Veiligheidshuis. Op 4 december 2017 is besloten dat het Veiligheidshuis het routeeroverleg structureel blijft faciliteren. Veilig Thuis houdt de inhoudelijke verantwoordelijkheid. De politie maakt een zorgmelding op als de eigen inzet ophoudt en hulpverlening nodig is. De Aanwijzing huiselijk geweld en kindermishandeling stelt dat: De veiligheid van het slachtoffer en het stoppen van (dreiging van) geweld voorop staan in de netwerksamenwerking. Waar nodig wordt een (zorg)melding gedaan aan Veilig Thuis. [ ] VT-meldingen worden ook gedaan in gevallen waarin aanleiding is te veronderstellen dat kinderen in de knel zitten, bijvoorbeeld ten gevolge van een complexe echtscheiding of anderszins. Het Veiligheidshuis is procesverantwoordelijk voor het verrijken van meldingen met informatie uit het veld (bekend bij, actieve regie of overige relevante informatie), vastleggen van gemaakte afspraken en doorgeleiden naar de juiste partner. Het routeeroverleg vindt dagelijks (op werkdagen) plaats in het Veiligheidshuis. De ketenpartners die aanschuiven zijn Veilig Thuis, Jeugdbescherming Gelderland (JBG), Bijzondere Zorg (BZ), Politie en vertegenwoordiging uit de sociale wijkteams en regieteams. Tijdens het overleg wordt per VT-melding onderzocht welke van de ketenpartners aan tafel in de afgelopen vijf jaar betrokken zijn geweest bij de casus. Daarna volgen analyse en wordt een routeerconclusie geformuleerd. (Bron: Veiligheidshuis Gelderland-Zuid. Managementrapportage Routeeroverleg juli t/m december 2017). Alle zorgmeldingen van de politie aan Veilig Thuis worden gerouteerd en vastgelegd in het registratiesysteem van het Veiligheidshuis Vis2. Van de maanden januari t/m juni 2017 zijn alleen het aantal zorgmeldingen per maand te achterhalen. Vanaf juli 2017 zijn veel meer gegevens inzichtelijk, bijvoorbeeld om welke gemeente het gaat, en naar welke partij gerouteerd is. 5.2 Routeerbeslissing Na de analyse wordt een routeerbeslissing geformuleerd. Er zijn van januari t/m juni 2018 in totaal meldingen besproken. (Bron: Maandrapportages Veiligheidshuis Gelderland-Zuid Routeeroverleg. Jan, feb, maart, april, mei en juni 2018). De cijfers van de maandrapportages verschillen hier iets van de halfjaarcijfers. Dat heeft vooral te maken met de datum waarop de VT melding wordt opgemaakt. Als dit plaatsvindt bij de overgang van de ene naar de andere maand of jaar kunnen er verschillen optreden (Bron: Managementrapportage Routeeroverleg jan t/m juni 2018). Van alle rotaties is 32% naar Veilig Thuis gegaan. Verder is 45% naar een wijkteam gegaan, 18% naar BZ en 8% naar JBG. Zie tabel 1 op de volgende pagina. 19

20 Tabel 1: Routeerbeslissing bij het routeeroverleg januari t/m juni 2018 (Bron: Veiligheidshuis Gelderland-Zuid. Managementrapportage Routeeroverleg januari t/m juni 2018 Vis2). Het aandeel routaties dat naar Veilig Thuis is nagenoeg ongewijzigd (vorig half jaar 31%, nu 32%). Ook Bijzondere Zorg en JBG laten nagenoeg hetzelfde beeld zien. Het aandeel routaties naar de wijkteams is wel aanzienlijk gestegen, van 35% in het vorige half jaar naar 45% in het afgelopen half jaar. Er kunnen dus meer politiemeldingen Veilig Thuis in het lokale veld worden opgepakt. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat er steeds meer mensen bekend zijn bij de sociale wijkteams. In hoofdstuk 7 laten we zien hoeveel meldingen bij Veilig Thuis binnenkomen, en wat daarbij de verhouding is tussen de zorgmeldingen van de politie die gerouteerd worden en de meldingen die rechtstreeks bij Veilig Thuis binnenkomen. 20

21 6. ADVIEZEN 6.1 Wat verstaan we onder een advies? Het advies dat Veilig Thuis verleent valt in twee categorieën uiteen. De advies- en ondersteuningstaak is ten eerste gericht op direct betrokkenen bij huiselijk geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Het gaat dus om personen die zelf in een actuele situatie van huiselijk geweld verkeren en zich daarom tot Veilig Thuis wenden. Dit kunnen slachtoffers, plegers en getuigen zijn. Het kan gaan om advies over hoe te handelen in hun situatie, maar ook om een vraag om ondersteuning om verandering te kunnen brengen in hun situatie. Bij een advies worden datum, gemeente, vraag, aanleiding en advies vastgelegd. Veilig Thuis weet dus niet over wie het gaat, legt dit niet vast en heeft geen verantwoordelijkheid. Daarnaast richt de advies- en ondersteuningstaak van Veilig Thuis zich op omstanders en professionals. Met als doel ervoor te zorgen dat degene die advies vraagt weet welke stappen hij naar aanleiding daarvan kan zetten. Een gedeelte van professionals die advies vragen valt onder de wet Meldcode. De Meldcode is bijvoorbeeld van toepassing in de jeugdgezondheidszorg, onderwijs en leerplicht en maatschappelijke ondersteuning. Professionals die vallen onder deze wet Meldcode worden geacht bij het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling de vijf stappen van de meldcode te volgen. Onderdeel van de wet is ook de kindcheck die betrekking heeft op professionals die met volwassenen werken. Als de situatie van hun cliënt aanleiding geeft om zich zorgen te maken over mogelijk aanwezige kinderen, dan zijn de professionals verplicht na te gaan of hun cliënt verantwoordelijkheid draagt voor de opvoeding of verzorging van kinderen. Als dat het geval is, moeten zij nagaan of de kinderen veilig zijn. Daarbij volgen zij de stappen van de meldcode (Bron: Handelingsprotocol Veilig Thuis) 6.2 Aantal adviezen In de tabel op de volgende pagina is te zien hoeveel adviezen er per gemeente gegeven zijn in de eerste helft van De meeste adviezen worden gegeven aan inwoners/professionals uit de twee grootste gemeenten; Nijmegen en Tiel. Het totaal aantal adviezen bedraagt Het totaal aantal adviezen per maand fluctueert behoorlijk, van 246 in januari 2018 tot 379 in juni

22 Tabel 2. Aantal adviezen per gemeente (jan t/m juni 2018) (Bron: Maandrapportage Veilig Thuis Gelderland-Zuid REGAS. Zie bijlage 2). Gemeente Aantal inwoners jan-18 feb-18 mrt-18 apr-18 mei-18 jun-18 Cumulatief Berg en Dal Beuningen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Heumen Lingewaal Maasdriel Mook en Middelaar Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel Overig en onbekend Totaal In vergelijking met het vorige half jaar (1.736) zien we dat het totaal aantal adviezen met 8 procent gestegen is. Verder heeft in de periode mei t/m juli een inhaalslag plaatsgevonden op het verwerken van de afgegeven anonieme adviezen over het eerste half jaar van Ten aanzien van dit proces heeft een optimalisatie van het administratieve verwerkingsproces plaatsgevonden waardoor de maatschappelijk werker gedeeltelijk wordt ontlast van diens administratieve handelingen. 6.3 Aanleiding voor de adviezen De aanleiding om contact op te nemen met Veilig Thuis voor het inwinnen van advies of ondersteuning is divers. In figuur 1 is te zien welke vormen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling genoemd worden 11. Kindermishandeling komt verreweg het meeste voor, namelijk bij adviezen, oftewel bij 65% van alle adviezen. Dit is dan weer onderverdeeld in kindermishandeling/kindcheck (12%), kindermishandeling vechtscheiding 12 (15%) en kindermishandeling anders (38%). Deze percentages wijken slechts gering af van de resultaten in het vorige half jaar. 11 Bij aanleiding van het advies was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal gegeven adviezen. 12 Het CBS gebruikt de term vechtscheiding, vandaar dat deze term ook in dit rapport terugkomt. Veilig Thuis Gelderland-Zuid geeft echter de voorkeur aan de term complexe scheiding. 22

23 Figuur 1. Aanleiding advies (CBS) 13 van alle binnengekomen adviezen (januari t/m juni 2018) 6.4 Aard van het geweld en/of mishandeling van de adviezen In figuur 2 staat weergegeven wat de aard van het geweld en/of mishandeling van alle binnengekomen adviezen 14. De categorie Anders (onveilig) komt het meeste voor, namelijk bij 708 adviezen, oftewel 38% van alle adviezen. Gevolgd door psychisch geweld (33%) en pedagogische verwaarlozing (21%). Ook hier wijken de percentages slechts gering af van het vorige half jaar. 13 Met de aanduiding (CBS) in dit rapport bedoelen we dat het om antwoordcategorieën gaat zoals deze officieel door het CBS zijn vastgesteld. 14 Bij aard van het geweld was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal gegeven adviezen. 23

24 Figuur 2. Aard advies (CBS) van alle binnengekomen adviezen (januari t/m juni 2018) 6.5 Hoedanigheid van de adviesvragers Figuur 3 laat zien wat de hoedanigheid is van de adviesvragers. In de meeste gevallen gaat het om de categorie Anders (34%) en direct betrokkenen/familie/sociaal netwerk (31%). Er is nagenoeg geen verschil met de resultaten in het vorige half jaar. 24

25 Figuur 3. Hoedanigheid adviesvrager (CBS) 15 van alle binnengekomen adviezen (januari t/m juni 2018) 6.6 Conclusies en duiding Wat we ook al zagen in de maandcijfers is dat het aantal adviezen verder doorstijgt en de verwachting is dat de stijging ook de komende maanden doorzet. Enerzijds omdat mensen Veilig Thuis beter weten te vinden, anderzijds brengen de aangescherpte wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, en de daarmee samenhangende afwegingskaders van de verschillende beroepsgroepen een toename van adviesvragen en meldingen met zich mee. Als we kijken naar aanleiding, aard van de adviezen en de hoedanigheid van de adviesvragers zijn de verschillen klein in vergelijking met het vorige half jaar. Dat zou te verklaren kunnen zijn omdat er niet specifiek is ingezet op het extra generen van de bekendheid van Veilig Thuis bij bepaalde groepen adviesvragers. Op dit moment wordt er vanuit de gemeenten (regionale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling) extra ingezet op aandacht voor de meldcode en deskundigheidsbevordering in het onderwijs. Op dit moment is dit nog niet zichtbaar in extra adviesvragen vanuit het onderwijs. In overleg met gemeenten kijkt Veilig Thuis of zij gezamenlijk kunnen optrekken richting het onderwijs de komende periode. 15 Voor de overzichtelijkheid zijn hier verschillende CBS categorieën gecombineerd. Categorie arts bestaat uit geriater, huisarts en kinderarts. Categorie direct betrokkenen bestaat uit betrokken jeugdigen, betrokken volwassenen, familielid van betrokkenen en persoon behorend tot het sociale netwerk. Categorie Anders bestaat uit Anders beroepsmatig, Anders gezondheidszorg, Anders jeugdzorg, Anders onderwijs en Anders niet beroepsmatig. 25

26 7. MELDINGEN 7.1 Wat verstaan we onder een melding? Meldingen kunnen op verschillende manieren binnenkomen bij Veilig Thuis Gelderland- Zuid. Het onderscheid is als volgt: a. Zorgmeldingen van de politie die via het routeeroverleg worden geanalyseerd en doorgeleid naar de juiste partner (zie hoofdstuk 5). Een gedeelte van deze zorgmeldingen komt vervolgens bij Veilig Thuis terecht en volgt de reguliere route volgens het Handelingsprotocol. b. Meldingen die direct binnenkomen bij Veilig Thuis per , telefoon, fax of post, in een casusoverleg met ketenpartners of in een persoonlijk gesprek met een medewerker van Veilig Thuis. Bij het in ontvangst nemen van meldingen is de wet Verplichte Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling van belang. Professionals die vallen onder deze wet worden geacht bij het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling de vijf stappen van de meldcode te volgen, en ook de kindcheck te doen (zie ook paragraaf 4.1). (Bron: Handelingsprotocol Veilig Thuis). Alle meldingen die vanuit het routeeroverleg of rechtstreeks bij Veilig Thuis binnenkomen worden getrieerd. Wat triage precies inhoudt wordt in hoofdstuk 7 toegelicht. 7.2 Aantal zorgmeldingen In tabel 3 is te zien hoeveel zorgmeldingen van de politie iedere maand gerouteerd worden via het routeeroverleg. Het totaal aantal meldingen komt uit op De aantallen variëren van 160 in februari en maart tot 222 in januari (Bron: Vis2 Veiligheidshuis Gelderland-Zuid). In hoofdstuk 5 was te zien dat van deze meldingen er 359 naar Veilig Thuis zijn gerouteerd (Bron: Vis2 Veiligheidshuis Gelderland-Zuid). Het aantal meldingen dat direct bij Veilig Thuis binnenkwam in deze periode bedraagt Uiteindelijk zijn in de periode januari t/m juni meldingen getrieerd. Tabel 3. Aantal zorgmeldingen politie per gemeente (januari t/m juni 2018) (Bron: Maandrapportage Veilig Thuis Gelderland-Zuid REGAS. Zie bijlage 2). Gemeente Aantal inwoners jan-18 feb-18 mrt-18 apr-18 mei-18 jun-18 Cum 2018 Berg en Dal Beuningen In het volgende halfjaarrapport zal het totaal van de twee typen meldingen (zorgmeldingen van de politie + meldingen die direct binnenkomen bij Veilig Thuis) ook weergegeven worden op gemeenteniveau. 26

27 Buren Culemborg Druten Geldermalsen Heumen Lingewaal Maasdriel Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel Overige Totaal Het aantal zorgmeldingen politie Veilig Thuis blijft stijgen. In 2017 ging het om gemiddeld 159 zorgmeldingen per maand, in de eerste helft van 2018 zijn dat er gemiddeld Aanleiding voor de meldingen De aanleiding om contact op te nemen met Veilig Thuis voor het doen van een melding is divers. In figuur 4 is te zien welke vormen van huiselijk geweld en/of kindermishandeling genoemd worden 17. Kindermishandeling komt verreweg het meeste voor, namelijk bij 408 meldingen, oftewel bij 69% van alle meldingen. Dit is dan weer onderverdeeld in kindermishandeling/kindcheck (14%), kindermishandeling vechtscheiding (13%) en kindermishandeling anders (43%). Deze percentages wijken nauwelijks af van die in het vorige half jaar. 17 Bij aanleiding van de melding was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal meldingen. 27

28 Figuur 4. Aanleiding melding (CBS) van alle 579 getrieerde meldingen (januari t/m juni 2018) 7.4 Aard van het geweld en/of mishandeling van de meldingen In figuur 5 staat weergegeven wat de aard is van het geweld en/of mishandeling van alle binnengekomen meldingen 18. De categorie psychisch geweld komt het vaakst voor (56%), gevolgd door lichamelijke mishandeling (46%), pedagogische verwaarlozing (31%) en getuige van geweld in gezin (29%). De categorieën Psychisch geweld (56 versus 47%) en Lichamelijke mishandeling (46 versus 38%) worden vaker genoemd dan in het vorige half jaar. 18 Bij aard van de melding was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal meldingen. 28

29 Figuur 5. Aard melding (CBS) van alle 579 getrieerde meldingen (januari t/m juni 2018) 7.5 Hoedanigheid van de melders Figuur 6 laat zien wat de hoedanigheid is van de melders 19. Te zien is dat verreweg de meeste meldingen via de politie binnenkomen (56%), gevolgd door de categorieën Anders beroepsmatig en niet-beroepsmatig (23%) en direct betrokkenen/familie/sociaal netwerk (10%). 19 Bij deze meting is de categorie Politie apart als categorie benoemd. Dat was tijdens de vorige meting nog niet het geval, daarom is hier geen vergelijking mogelijk. 29

30 Figuur 6. Hoedanigheid melders (CBS) 20 van alle 579 getrieerde meldingen (januari t/m juni 2018) 7.6 Conclusies en duiding Het aantal politiemeldingen stijgt verder door. Dit zagen we ook al in de maandcijfers. Ook als we kijken naar de hoedanigheid van de melders dan zien we dat de politie een groot aandeel in de meldingen heeft. Voor wat betreft aanleiding, aard van de meldingen en de hoedanigheid van de melders zijn de verschillen relatief klein in vergelijking met het vorige half jaar. We zien dat het overgrote deel van de meldingen van de politie komt. Ongeveer 70% van het aantal politiemeldingen bij VT wordt via het routeeroverleg gerouteerd naar een van de andere partijen. Het feit dat onze regio een routeeroverleg heeft maakt dat we snel kunnen schakelen met de juiste betrokken partijen en vroegtijdig samenwerken op het snijvlak van zorg en veiligheid. De vraag die opkomt is of wij in onze regio als Veilig Thuis (organisaties) voldoende tevreden mogen zijn met het aantal meldingen van andere professionals (denk bijvoorbeeld aan artsen, onderwijs en paramedische beroepen). 20 Voor de overzichtelijkheid zijn hier verschillende CBS categorieën gecombineerd. Categorie arts bestaat uit geriater, huisarts en kinderarts. Categorie direct betrokkenen bestaat uit betrokken jeugdigen, betrokken volwassenen, familielid van betrokkenen en persoon behorend tot het sociale netwerk. Categorie Anders bestaat uit Anders beroepsmatig, Anders gezondheidszorg, Anders jeugdzorg, Anders onderwijs en Anders niet beroepsmatig. 30

31 8. TRIAGE 8.1 Wat verstaan we onder triage? Alle meldingen worden getrieerd. Het doel van triage is dat Veilig Thuis op basis van de inhoud van de melding en op basis van een risicotaxatie tot een besluit komt over de noodzakelijke vervolgstappen naar aanleiding van de melding. Ook wordt een besluit genomen over welke instelling of professional de verantwoordelijkheid gaat nemen voor de uitvoering van de vervolgstappen. Het is wettelijk bepaald dat de triage zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen vijf werkdagen na de ontvangst van de melding wordt afgerond. (Bron: Handelingsprotocol Veilig Thuis) 8.2 Triage binnen en buiten de wettelijke In hoofdstuk 7 zagen we wat het aantal getrieerde meldingen is geweest in het afgelopen half jaar. In onderstaande tabel is te zien wat de verhouding is tussen meldingen die binnen de wettelijke van vijf werkdagen 21 zijn getrieerd en de meldingen waarbij triage langer dan vijf werkdagen duurde. Tabel 4. Aantal getrieerde meldingen 22 per gemeente binnen en buiten de wettelijke (januari t/m juni 2018) (Bron: Maandrapportage Veilig Thuis Gelderland-Zuid REGAS. Zie bijlage 2). Gemeente N inwoners Cum Binnen Buiten % Buiten Berg en Dal % Beuningen % Buren % Culemborg % Druten % Geldermalsen % Heumen % Lingewaal % Maasdriel % Mook en Middelaar % Neder-Betuwe % Neerijnen % 21 Uitgangspunt is de wettelijke van vijf werkdagen na ontvangst van de melding (Bron: Handelingsprotocol). 22 Het gaat hier om alle meldingen die bij Veilig Thuis binnenkomen. Voor een gedeelte zijn dit de zorgmeldingen politie die vanuit het routeeroverleg bij ons binnenkomen. 31

32 Nijmegen % Tiel % West Maas en Waal % Wijchen % Zaltbommel % Overig en onbekend % Totaal % In het afgelopen half jaar werd bij 23% van alle getrieerde meldingen de wettelijke van vijf werkdagen niet gehaald. Dit is een toename ten opzichte van het vorige halfjaar, toen lag dit percentage op 11%. Het aantal getrieerde meldingen ligt ongeveer op het niveau van het vorige half jaar. 8.3 Triagebesluit: Overdracht, onderzoek, omzetten naar advies of afsluiten Er zijn vier verschillende soorten triagebesluiten: 1. Inzetten vervolgtraject interventie zonder onderzoek. De verantwoordelijkheid van het uitvoeren van de vervolgstappen wordt belegd bij een andere partij, zoals het lokale veld, een instelling die al bij het gezin betrokken is. 2. Inzetten vervolgtraject met onderzoek. Onderzoek bij Veilig Thuis is nodig om te bepalen of er sprake is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling. 3. De melding wordt omgezet in een advies. 4. Geen vervolg door Veilig Thuis. De bemoeienis van Veilig Thuis bij de melding kan direct worden beëindigd. (Bron: Handelingsprotocol Veilig Thuis) Figuur 7a. Vervolg op de melding: Verdeling soorten triagebesluiten (januari t/m juni 2018) 32

33 Bij 89% van alle meldingen wordt een vervolgtraject bij Veilig Thuis ingezet. Bij 46% is onderzoek bij Veilig Thuis nodig. Bij 43% gaat het om een vervolgtraject zonder onderzoek. In de overige gevallen gaat kan de bemoeienis worden beëindigd (9%) of wordt de melding omgezet in een advies (2%). In figuur 7a is te zien hoe de verdeling over de gemeenten eruit ziet. We zien hier een daling bij de categorie vervolgtraject met onderzoek van 53% in het vorige half jaar naar 46% in het afgelopen half jaar. De categorieën Einde bemoeienis en Omzetten in advies zijn nagenoeg gelijk gebleven. Figuur 7a. Vervolg op de melding: triagebesluit (januari t/m juni 2018) 8.4 Urgentie Bij het triëren van de melding wordt bepaald wat de urgentie is van de melding. De urgentie kan bestaan uit laag, midden, hoog en crisis. De inschatting of een casus laag, midden, hoog of crisis is wordt altijd multidisciplinair gemaakt, en wordt bepaald op basis van gemelde zorgen, al dan niet aanwezigheid van hulpverlening, leeftijd van de kinderen en antecedenten. In geval van crisis wordt diezelfde dag contact gelegd (via de piketdienst van Veilig Thuis). Bij hoge urgentie wordt de casus binnen 48 uur uitgedeeld aan een onderzoeker. Bij urgentie midden is het streven de casus binnen twee weken uit te delen. De urgentie laag komt bijna nooit voor. 33

34 Figuur 8. Urgentie van de casus op het moment dat getrieerd wordt (januari t/m juni 2018) 34

35 We zien dat de categorie midden verreweg het vaakst voorkomt (67%). Dit is maar iets hoger dan vorig jaar. Ook de verdeling over de andere categorieën is nagenoeg gelijk gebleven. 8.5 Conclusies en duiding Het aantal getrieerde meldingen ligt ongeveer op het niveau van het vorige half jaar. Desondanks wordt de wettelijke van vijf werkdagen vaker niet gehaald. We constateren dat de frontoffice medewerkers van Veilig Thuis (zij zijn degenen die alle triages uitvoeren) het de afgelopen periode drukker hebben gekregen. Het aantal adviezen is toegenomen, en ook het aandeel overdrachten is relatief gestegen (ten opzichte van het aandeel onderzoeken). Dit heeft zoals het er nu uit ziet geleid tot vertraging in het triageproces. Wat ook een rol heeft gespeeld is de flinke instroom van nieuw personeel in het eerste half jaar van Dit was nodig om afscheid te nemen van een gedeelte van het ingehuurde personeel en de groei van de instroom op te vangen. Het nieuwe personeel is nog niet op volle sterkte, en het inwerken kost bovendien tijd. Deze constatering in de frontoffice is ook één van de redenen om processen en indeling opnieuw onder de loep te nemen (Zie ook hoofdstuk 2 waarin een vooruitblik op het komende jaar wordt gemaakt). De verdeling over de categorieën urgentie is ongeveer gelijk gebleven. Wat verder opvallend is dat bij triagebesluit het aandeel van vervolgtraject met onderzoek gedaald is. Dit past ook in de lijn die Veilig Thuis heeft ingezet, namelijk daar waar kan het vervolgtraject starten en overdragen naar derden. En als het noodzakelijk is, dan pas kiezen voor onderzoek (Zie hoofdstuk 9 voor de exacte definitie van onderzoek). De verwachting is dat deze daling door zal zetten. 35

36 9. ONDERZOEKEN 9.1 Wat verstaan we onder een onderzoek? Het doel van het onderzoek bij Veilig Thuis is om te beoordelen of er sprake is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling. Welke (onderliggende) problemen er zijn die (ook) moeten worden opgelost om tot duurzame veiligheid en herstel te komen. Welke stappen of maatregelen genomen moeten worden om, waar nodig, fysieke veiligheid met onmiddellijke ingang te herstellen. Welke ondersteuning, hulp, behandeling of maatregelen nodig zijn voor alle betrokkenen om te komen tot duurzame veiligheid en tot herstel van de gevolgen van het huiselijk geweld of de kindermishandeling voor betrokkenen. Veilig Thuis voert het onderzoek zo spoedig mogelijk uit doch uiterlijk binnen een van tien weken (oftewel 70 dagen) na de triage. Het onderzoek bestaat uit de volgende onderdelen: 1. opstellen van een plan van aanpak; 2. vooronderzoek, uitsluitend in uitzonderingssituaties; 3. onderzoek; 4. opstellen van een veiligheidsplan; 5. opstellen van een hulpverlenings- en herstelplan; 6. besluiten naar aanleiding van het onderzoek. Veilig Thuis is verantwoordelijk voor de uitvoering van de onderdelen en draagt tijdens de onderzoeksfase zorg voor afstemming met en tussen andere ketenpartners en is contactpersoon voor de direct betrokkenen. (Bron: Handelingsprotocol Veilig Thuis) 9.2 Aantal onderzoeken In het afgelopen half jaar zijn er 227 onderzoeken opgestart, zie tabel 5. In dezelfde periode zijn er 266 onderzoeken afgerond. Tabel 5. Aantal gestarte onderzoeken per gemeente (januari t/m juni 2018) (Bron: Maandrapportage Veilig Thuis Gelderland-Zuid REGAS. Zie bijlage 2). Aantal Gemeente Aantal apr- mei- Cum onderzoeken jan-18 feb-18 mrt-18 jun-18 inwoners per inwoners Berg en Dal ,6 Beuningen ,3 Buren ,0 Culemborg ,2 Druten ,2 Geldermalsen ,1 Heumen ,0 Lingewaal ,9 Maasdriel ,8 Mook Middelaar ,0 Neder-Betuwe ,6 Neerijnen ,3 Nijmegen ,6 36

37 Tiel ,6 West Maas Waal ,8 Wijchen ,9 Zaltbommel ,2 Overig onbekend Totaal ,1 9.3 Wettelijke en gemiddelde doorlooptijd Bij de afgeronde onderzoeken in het afgelopen half jaar (266) hebben we bekeken wat de verhouding is tussen de onderzoeken die binnen de wettelijke van tien weken na de triage, en de onderzoeken die buiten de wettelijke van tien weken na de triage zijn afgerond. Bij 49% van alle afgeronde onderzoeken in het afgelopen half jaar wordt de van tien weken overschreden. Als we dit vergelijken met het vorige half jaar constateren we een toename, toen kwam dit percentage op 23% uit. We zien aan de cijfers van het afgelopen half jaar dat onderzoeken relatief lang op de werkvoorraadlijst staan, met als gevolg dat de wettelijke vaker overschreden wordt. Zonder werkvoorraadlijstperiode, oftewel de periode van daadwerkelijk onderzoek, zou bij 20% van de onderzoeken de doorlooptijd niet behaald worden. Veilig Thuis maakt altijd afspraken omtrent het zicht houden op de veiligheid bij zaken die op de werkvoorraadlijst staan, en dus nog niet zijn uitgedeeld aan een onderzoeker. Welke afspraken dit precies zijn is afhankelijk van de betreffende casus. We hebben ook gekeken naar de gemiddelde doorlooptijd. Dat wil zeggen hoeveel dagen de onderzoeken gemiddeld duren tussen begin en voltooiing van het onderzoek. Het begin van het onderzoek is de datum dat de betreffende melding binnenkomt bij Veilig Thuis, het einde van het onderzoek is de datum dat het onderzoek officieel is afgerond. In onderstaande tabel is te zien dat de gemiddelde doorlooptijd varieert van 56 tot 109 dagen. Tabel 6. Gemiddelde doorlooptijd tussen het begin en de voltooiing van de onderzoeken (januari t/m juni 2018) (Bron: Maandrapportage Veilig Thuis Gelderland-Zuid REGAS. Zie bijlage 2). Gemeente Aantal inwoners jan-18 feb-18 mrt-18 apr-18 mei-18 jun-18 Gewogen Gem 23. Berg en Dal Beuningen Buren Culemborg Druten Geldermalsen Het gewogen gemiddelde wordt berekend door het gemiddelde van de betreffende maand te vermenigvuldigen met het aantal van de betreffende maand. De 6 maanden opgeteld, en gedeeld door het overall totaal van de 6 maanden, levert het gewogen gemiddelde op. 37

38 Heumen Lingewaal Maasdriel Mook en Middelaar Neder-Betuwe Neerijnen Nijmegen Tiel West Maas en Waal Wijchen Zaltbommel Overig en onbekend Werkvoorraad start onderzoek Aan het begin van dit jaar namen we nog een aantal onderzoeken uit 2017 mee. De eerste maanden van het jaar zien we dat de werkvoorraad fluctueerde en op een acceptabel niveau lag. Richting de zomer zette een langzame maar gestage daling in, met af en toe een piek. Vlak voor de zomervakantie is de werkvoorraad verder afgenomen. Hierop volgend is in de zomerperiode een plotselinge bijzonder hoge instroom te verwerken geweest. 9.5 Aard van het geweld en/of de mishandeling In figuur 9 staat weergegeven wat de aard van het geweld en/of mishandeling is van alle onderzoeken 24. De categorieën Psychisch geweld (32%) en Getuige van geweld in gezin (32%) komen het vaakst voor, gevolgd door Lichamelijke mishandeling (29%). Het verschil met het vorige half jaar is gering. 24 Bij aard van het geweld bij de afgeronde onderzoeken was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal afgeronde onderzoeken. 38

39 Figuur 9. Aard geweld (CBS) van alle 266 afgeronde onderzoeken (januari t/m juni 2018) 9.6 Uitkomst van het onderzoek Het onderzoek bij Veilig Thuis kan verschillende uitkomsten opleveren: 1. Er is geen sprake van kindermishandeling en/of huiselijk geweld. 2. Kindermishandeling en/of huiselijk geweld is bevestigd 3. Kindermishandeling en/of huiselijk geweld is niet bevestigd. (Bron: Handelingsprotocol Veilig Thuis) Figuur 10 laat zien hoe vaak deze uitkomsten voorkomen 25. In de meeste gevallen wordt kindermishandeling (51%) of huiselijk geweld (44%) bevestigd. Kindermishandeling wordt niet bevestigd bij 21% van de onderzoeken; bij huiselijk geweld is dit 12%. Bij 8% van de onderzoeken is geen sprake van kindermishandeling, bij huiselijk geweld gaat het om 11% 26. Als we kijken naar het vorige half jaar komen de bevestiging van zowel kindermishandeling (51 versus 42%) als huiselijk geweld (44 versus 39%) vaker voor. 25 Bij uitkomst van het onderzoek was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Het kan namelijk gaan om een combinatie van kindermishandeling en huiselijk geweld. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal afgeronde onderzoeken. 26 Verder is er nog een restcategorie overig. Het kan bijvoorbeeld gaan om een betrokkene die met onbekende bestemming is vertrokken of om een betrokkene die tijdens het onderzoek is verhuisd naar een andere regio. 39

40 Figuur 10. Uitkomst onderzoek (CBS) van alle 266 afgeronde onderzoeken (januari t/m juni 2018) 9.7 Vervolg op het onderzoek We hebben ook gekeken wat het vervolg is nadat een onderzoek door Veilig Thuis is uitgevoerd 27. Het vervolg op het onderzoek bestaat in de meeste gevallen in een overdracht naar een andere partij (74%) 28. Dat kan bijvoorbeeld overdracht naar het lokale veld zijn (34%). Het verschil met het vorige half jaar is gering. 27 Bij Vervolg op het onderzoek was het mogelijk om meer dan één optie aan te geven. Vandaar dat het totaal hier hoger uitkomt dan het totaal aantal afgeronde onderzoeken. 28 De categorie overdracht overig bestaat uit verschillende subcategorieën, zoals overdracht aan de RvK, overdracht aan een gecertificeerde instelling, overdracht aan een jeugdhulpaanbieder, etc. 40

41 Figuur 11. Vervolg op het onderzoek (CBS) bij alle 266 afgeronde onderzoeken (januari t/m juni 2018) 9.8 Conclusies en duiding Zoals we ook al zagen in de maandcijfers daalt het aantal onderzoeken verhoudingsgewijs flink ten opzichte van het vorige half jaar. Dit past in de lijn die Veilig Thuis heeft ingezet, namelijk daar waar kan vervolgtraject starten en overdragen naar derden. En als het echt noodzakelijk is, dan pas kiezen voor onderzoek. De verwachting is dat deze daling door zal zetten de komende tijd. Wat verder opvalt is dat de wettelijke in minder gevallen gehaald wordt. De doorlooptijden staan onder druk en dat heeft verschillende oorzaken. Veilig Thuis heeft de lijn ingezet om daar waar het kan over te dragen naar derden. In het verleden werd in deze gevallen vaker gekozen voor onderzoek, dat dan in relatief weinig tijd uitgevoerd kon worden. We houden nu dus de onderzoeken over die relatief meer (bewerkings)tijd kosten. Daarnaast constateren we een toename in complexiteit, het aandeel complexe scheidingen neemt toe en de vertrouwensartsen worden steeds vaker betrokken bij onderzoeken. Ten slotte is er ook bij de backoffice een flinke instroom van nieuwe medewerkers geweest in het eerste half jaar van Dit constateerden we ook al bij de frontoffice (zie hoofdstuk 8). Deze nieuwe medewerkers zijn echter nog niet op volle sterkte, en het inwerken kost bovendien tijd. We verwijzen hierbij ook naar paragraaf waar we de aanpak van de werkvoorraad en doorlooptijden toelichten. 41

42 10. KLACHTEN BIJ VEILIG THUIS In dit hoofdstuk zetten we kort uiteen wat de stand van zaken is als het gaat om het aantal klachten bij Veilig Thuis. In onderstaande tabel is te zien dat we in het afgelopen half jaar 4 wettelijke klachten hebben binnengekregen. De externe klachtencommissie is in geen enkel geval nodig geweest; alle klachten zijn naar tevredenheid afgehandeld via een bemiddelingsgesprek. Bij één klacht was dat niet nodig omdat deze diezelfde dag weer is ingetrokken. Tabel 7. Overzicht klachten bij Veilig Thuis (januari t/m juni 2018). Bron: klachtenfunctionaris GGD-Veilig Thuis Datum Thema Actie 30-jan-18 6-feb feb-18 Communicatie, ontevreden over de uitvoering, andere verwachtingen Communicatie, ontevreden over de uitvoering Bemiddelingsgesprek Klager heeft diezelfde dag klacht weer ingetrokken. Geen actie nodig Bemiddelingsgesprek 26-jun-18 Ontevreden over de uitvoering Bemiddelingsgesprek In het volgende halfjaarrapport zullen we ook ziekteverzuim en clientervaringen met Veilig Thuis meenemen. 42

43 11. PRESTATIES VERSUS BEGROTING 11.1 Inleiding Naar aanleiding van de vorige halfjaarrapportage augustus t/m december 2017 is de wens uitgesproken om in het halfjaarrapport van Veilig Thuis ook inzicht te geven in de verhouding tussen de prestaties (de aantallen adviezen, meldingen, inzetten vervolgtraject, etc.) versus de begroting. Om zicht te krijgen en te houden op de balans tussen beide en om tijdig in te kunnen grijpen in geval van disbalans. We gaan hierbij uit van de begrotingswijziging die op 19 september jl. door het Dagelijks Bestuur bij de gemeenteraden in Gelderland Zuid voor zienswijze is neergelegd. De begrotingswijziging wordt voor besluitvorming op het AB GGD van 13 december 2018 geagendeerd. Omdat er op dat moment al meer cijfers voorhanden waren gaat het om een iets langere periode, namelijk januari t/m juli Trendlijn Op basis van de prestaties vanaf januari 2017 tot en met juli 2018 is het mogelijk om een trendlijn te berekenen. Het gaat om de aantallen adviezen, zorgmeldingen, vervolg met onderzoek en vervolg zonder onderzoek. We constateren dat de aantallen op alle fronten stijgen, met uitzondering van Vervolg met onderzoek door bewuste sturing hierop (zie ook volgende paragraaf). Figuur 12. Ontwikkeling aantallen Veilig Thuis 29 Bron: Rapportage Veilig Thuis prognose o.b.v. trendlijn 2018, dd. 5/9/

44 11.3 Prestaties versus begroting In onderstaande tabel is te zien wat de realisatie is tot en met juli 2018 en welke gevolgen dit heeft op jaarbasis als deze gegevens geëxtrapoleerd worden naar totaal In de kolom Prognose (zie pijl) is te zien dat de prognose is dat de aantallen van alle diensten hoger uitkomen dan vooraf begroot, met uitzondering van Inzetten vervolgtraject met onderzoek. Daarmee komt de prognose van de lasten in 2018 hoger uit dan begroot (zie laatste kolom), namelijk met ca Voor dit bedrag, op basis van reële instroomcijfers, is zoals besproken tijdens de vergadering van het Dagelijks Bestuur op 28 juni jl. een begrotingswijziging voorbereid. Figuur 13. Rapportage Veilig Thuis prognose o.b.v. trendlijn

45 45

46 BIJLAGE 1: WETTELIJKE TAKEN EN BEVOEGDHEDEN VAN VEILIG THUIS 1. Wettelijke taken Art Wo 2015 legt het college van B&W de plicht op om een AMHK in te richten. Als dat voor een doeltreffende taakuitvoering nodig is werken de colleges van B&W van een aantal gemeenten hierin samen. Het AMHK heeft de volgende wettelijke taken (art lid 2 en lid 3): het geven van advies en zo nodig het bieden van ondersteuning aan ieder die in verband met een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling om dit advies vraagt; het fungeren als meldpunt voor gevallen of vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling; het naar aanleiding van een melding onderzoeken of daadwerkelijk sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling; het beoordelen van de vraag of - en zo ja tot welke stappen de melding aanleiding geeft; het in kennis stellen van een instantie die passende professionele hulp kan verlenen, van de melding, indien het belang van de betrokkene of de ernst van de situatie daartoe aanleiding geeft; het in kennis stellen van de politie of de raad voor de kinderbescherming van een melding van (een vermoeden van) huiselijk geweld of kindermishandeling indien het belang van de betrokkene of de ernst van het feit daar aanleiding toe geeft; indien het AMHK een verzoek tot onderzoek doet bij de raad voor de kinderbescherming, het in kennis stellen van het college van B&W; het op de hoogte stellen van de melder van de stappen die naar aanleiding van zijn melding zijn ondernomen. Een AMHK dient minimaal deze in de wet genoemde taken uit te voeren. Daarnaast kan een college van B&W het AMHK de opdracht geven om andere niet wettelijke taken in de sfeer van huiselijk geweld en kindermishandeling uit te voeren. 2. Wettelijke bevoegdheden Om de wettelijke taken uit te voeren biedt de Wmo 2015 het AMHK een specifieke bevoegdheid. Het AMHK heeft de bevoegdheid om zonder toestemming van de betrokkene(n) persoonsgegevens te verwerken. Onder persoonsgegevens verstaat de wet alle informatie die herleidbaar is tot individuele personen. Verwerken is de verzamelterm voor alle handelingen die met persoonsgegevens kunnen worden verricht: opslaan, bewaren, analyseren, aan een ander verstrekken, aanvullen, enzovoort. De wet biedt daarmee het AMHK de bevoegdheid om, zonder daarbij afhankelijk te zijn van de toestemming van de betrokkene(n), een melding over hem aan te nemen en in een registratiesysteem vast te leggen, informatie bij anderen over hem op te vragen, ook deze informatie weer vast te leggen, de melding met anderen te bespreken, overleg over de melding te voeren in verband met de toeleiding naar hulp of om de Raad voor de Kinderbescherming of de politie over de melding te informeren. Daarmee geeft de wetgever, als het om de informatie positie van het AMHK gaat, een zeer ruime 46

47 bevoegdheid aan het AMHK. Maar er geldt bij deze bevoegdheid wel een belangrijke beperking. De wetgever geeft deze bevoegdheid voor zover noodzakelijk voor de taken van het AMHK. Kortom de wetgever vraagt van het AMHK om in iedere casus op maat te beoordelen wie van de melding op de hoogte moet worden gesteld en met wie overleg moet worden gevoerd om het geweld te stoppen en alle betrokkenen passende hulp te bieden. Het AMHK kan zijn wettelijke bevoegdheden niet overdragen aan ketenpartners of andere instellingen. Hij mag ze alleen zelf gebruiken in het kader van de wettelijke taken. 3. Bevoegdheid geldt niet voor de adviestaak De wet maakt één uitzondering op de wettelijke bevoegdheid van het AMHK om zonder toestemming gegevens van betrokkenen te verwerken. Deze uitzondering geldt voor de adviestaak. Dit betekent dat het AMHK niet de bevoegdheid heeft om bij een advies of een vervolgadvies naar gegevens van een gezin of van gezinsleden te vragen en/of deze vast te leggen. Advies wordt gevraagd en gegeven op basis van anonieme cliëntgegevens. Dit strookt ook met stap twee en stap vier van de verplichte meldcode die circa 1,5 miljoen professionals verplicht zijn te hanteren bij signalen of vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. De wetgever heeft deze keuze gemaakt om de drempel voor het vragen van advies zo laag mogelijk te maken. Adviesvragers kunnen het AMHK raadplegen over signalen en de aanpak daarvan zonder dat zij meteen hoeven te vertellen over wie het gaat. Daarnaast blijven op deze manier de verantwoordelijkheden helder: het AMHK adviseert de adviesvrager maar zet in geval van een advies geen stappen in de richting van direct betrokkenen, de adviesvrager blijft zelf verantwoordelijk voor de aanpak en het zetten van vervolgstappen. 4. Openheid richting betrokkenen De ruime en voor betrokkenen ook ingrijpende bevoegdheid van het AMHK om hun persoonsgegevens te mogen verwerken zonder hun toestemming koppelt de wetgever aan de plicht van het AMHK om open te zijn in de richting van betrokkenen over de melding en over alle stappen die daarna worden gezet. Uitgangspunt is daarbij dat het AMHK eerst in gesprek gaat met betrokkenen om hen over de melding te informeren, om deze met hen te bespreken en om hen te informeren over mogelijke vervolgstappen zoals het voeren van overleg met (bestaande) hulp, het benaderen van informanten en dergelijke. Het uitstellen van het informeren van betrokkenen, dit wil zeggen de melding eerst met anderen bespreken voordat het AMHK in gesprek gaat met betrokkenen, is alleen bij wijze van uitzondering mogelijk, namelijk: Als dit voor (het beoordelen van) de veiligheid van (een of meer) betrokkenen, voor de veiligheid van medewerkers van het AMHK of de veiligheid van anderen noodzakelijk is. Het AMHK is zelf verantwoordelijk voor het voldoen aan de wettelijke informatieplicht: Het informeren van betrokkenen over de melding en het vervolg daarop. In de situatie waarin het AMHK na de beoordeling van de melding meent dat betrokkenen direct kunnen worden doorgeleid naar (al dan niet al lopende) hulp, kan het AMHK de hulpverlenende instantie verzoeken om namens het AMHK betrokkenen te informeren over de melding. In dat geval maakt de hulpverlener ook altijd bekend tot wie betrokkenen zich kunnen wenden als men meer informatie over de melding wil, of over de inhoud van de melding 47

48 in gesprek wil gaan. Deze informatie kan gegeven worden via een gesprek, of een ander communicatiemiddel zoals een folder. Bron: VNG Handelingsprotocol voor het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (pagina 9-10). 48

49 BIJLAGE 2: VEILIG THUIS MAANDELIJKSE RAPPORTAGE GEMEENTEN JUNI

50 Veilig Thuis Gelderland-Zuid Maandelijkse rapportage gemeenten Aantal adviezen, meldingen, onderzoeken en doorlooptijden Juni