CE) OüC^ 1 APR Inkomende Post. post provi "^'^^verijssel

Transcriptie

1 CE) OüC^ APR 20 ". l_ Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax Overijssel.nl postbu5@overij5sel.nl RABO Zwolle Aan het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Zwolle Postbus GA Zwolle Inlichtingen bij Dhr. B.G. van den Berg telefoon BG.vd.Berg@overijssel.nl Inkomende Post Begroting Sb rief 202 post / Geacht College, Op 2 februari jl. heeft er een bestuurlijk gesprek plaatsgevonden met gedeputeerde J. Klaasen en uw portefeuillehouder financiën, wethouder G. Piek. Tijdens dit gesprek Is toegezegd dat u geïnformeerd wordt over het proces, de nadere uitwerking van het beleidskader voor de toetsing van de begroting 202 als ook de specifieke onderwerpen grondexploitatie en verbonden partijen. Daarnaast is afgesproken dat u een verslag ontvangt van het bovengenoemde gesprek. Een toelichting op het proces, een nadere uitwerking van het beleidskader en het verslag kunt u terugvinden in de bijlagen. Op 2 december bent u door ons geïnformeerd over de toepassing van de toezichtvorm 'repressief op maat' voor uw gemeente. Deze mogelijkheid werd uw gemeente geboden waarbij als voorwaarde gold dat u alsnog voor april 20 zou zorgdragen voor herstel van het materieel evenwicht in de begroting 20 of de meerjarenbegroting Voor uw gemeente geldt, zoals gemeld bij ons besluit bij de begroting 20, dat uiterlijk in 204 het evenwicht moet zijn hersteld. Zoals in de gesprekken met gedeputeerde Klaasen expliciet is gesteld, is een dergelijk reparatiepad voor de begroting 202 niet meer mogelijk. Voor de begroting 202 geldt dat wij voor wat betreft inhoud en proces geheel vasthouden aan het landelijk Beleidskader. Afgesproken is dat uw college in mei 20 - ten behoeve van de perspectiefnota een voorstel aan de gemeenteraad zal voorleggen, waarbij aan de structurele sluitendheid van de begroting, in lijn met het landelijk toezichtskader, wordt voldaan. Met deze maatregel kunnen wij instemmen. Daarnaast willen wij u attenderen op de actieve informatieplicht van de gemeente. Na vaststelling van de begroting door de raad, wijzigt de begroting doorgaans als gevolg van een raadsbesluit. Hiervoor geldt dat de gemeente de dient te informeren over een wijziging van de begroting. Dit vloeit voort uit artikel 92 van de gemeentewet waarin wordt vermeld dat begrotingswijzigingen (met bijbehorend raadsvoorstel en besluit) binnen twee weken na vaststelling ter kennisname aan Gedeputeerde Staten gestuurd dienen te worden. Bijlagen 2 verzending Qo. A?h2ni provi "^'^^verijssel

2 Financieel toezicht 202 Zoals met u is afgesproken tijdens het bovengenoemde bestuurlijk overleg, communiceren wij met uw college in de verwachting dat uzelf uw raad, conform uw eigen wijze, informeert. In dit geval gaan wij er van uit dat u de inhoud van deze brief deelt met uw raad, zodat de raad geïnformeerd blijft over het proces, onze zienswijze ten aanzien van een aantal onderwerpen met betrekking tot het financieel toezicht en de afspraken zoals deze zijn gemaakt tijdens het genoemde bestuurlijk overleg. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, / prov incle^ygrijssel

3 Financieel toezicht 202 Bijlage : Toelichting op het proces van de begroting 202 en de nadere uitwerking van het beleidskader voor de toetsing van de begroting 202 Proces van de begroting / Stappen (op hoofdlijn) vanaf januari tot en met december in 20 met de bestuurlijke momenten Activiteit Wanneer Bestuurlijke momenten Informeel traject! Ie bestuurlijk moment ^ kwartaal Ja Bestuurlijke gesprekken met de gemeenten. 2e bestuurlijk moment Gemeenten ontvangen een brief waarin het proces, de j nadere uitwerking van het beleidskader voor de toetsing van de begroting 202 en de verslagen van de ' bestuurlijke gesprekken aan bod komen. Ambtelijk traject Hierbij worden toezichtsthema's uitgewerkt, vinden Mei tot okt beoordelingen van gemeentelijke p&c-producten en ambtelijk overleg met gemeenten plaats. Ambtelijk topoverleg Eind okt signalering overleg tussen secretaris en gemeentesecretaris; in geval de gemeente twijfelt of wordt voldaan aan het toezichtskader. De begroting is dan behandeld door het college maar is nog niet openbaar gemaakt. Het initiatief tot dit overleg ligt bij de gemeente. Wettelijk traject Ontvangst van de door de raden vastgestelde 5 november ; Programmabegroting (verplicht op grond van i Gemeentewet). Nadat de door de raden vastgestelde 2* helft nov. programmabegrotingen zijn ontvangen, vindt de definitieve ambtelijke beoordeling plaats. i 3e bestuurlijk moment Ie week dec! Op basis van de definitieve ambtelijke beoordeling, ontvangt Gedeputeerde Staten een verzamelnota met, een advies over het voorgenomen toezichtregime en de : concept-brieven.! Gedeputeerde Staten spreken de bereidheid uit voor het - Direct na GS! geven van een toelichting aan (een delegatie of besluit vertegenwoordiging van) de raden van de gemeenten j waarvan GS voornemens zijn om preventief toezicht toe \ l te passen. ] De uitkomsten van de gesprekken met gemeenten 3e week dec worden voorgelegd aan Gedeputeerde Staten. Het ; betreft gemeenten waarvan GS voornemens zijn om j preventief toezicht toe te passen. Deze uitkomsten : worden betrokken bij de finale besluitvorming over de ' toezichtsvorm. Naar aanleiding van de definitieve besluitvorming volgen 3^ week dec de persverklaringen De vastgestelde brieven worden verzonden naar de 3e week dec. gemeenten. Daarnaast wordt de minister van BZK geïnformeerd over de gemeenten die onder het toezichtsregime preventief vallen. Publicatie Staatscourant r week jan. Wie Gedeputeerde April! Gedeputeerde i Staten (GS) ;! i j Ja Ja Ja Ja Afhandeling Afhandeling Gedeputeerde Staten adj.he/he/ Secretaris ; Gedeputeerde i : Staten i Gedeputeerde \ i ï i i Gedeputeerde Staten Gedeputeerde ^^verijssel i j '

4 Financieel toezicht 202 Nadere uitwerkino van het beleidskader voor de toetsing van de begroting / pagina 4 Criteria repressief toezicht in 202. Uitgangspunten om voor het begrotingsjaar 202 voor het repressieve toezicht in aanmerking te komen:. de begroting 202 dient naar ons oordeel in evenwicht te zijn of als dat niet het geval is, dient de meerjarenraming aannemelijk te maken dat dit evenwicht uiterlijk in 205 dan wel in een eerder jaar tot stand zal worden gebracht. Hierbij worden geen "schuivende perspectieven" geaccepteerd. Zoals weergegeven in de begrotingsbrief van 2 december 200 geldt voor uw gemeente dat in de meerjarenraming aannemelijk moet worden gemaakt dat het evenwicht uiterlijk in 204 is hersteld. 2. indien de jaarrekening 200 niet in evenwicht is kan dat, afhankelijk van de aard van het tekort, van invloed zijn bij de bepaling van het toezichtregime; 3. de vastgestelde jaarrekening 200 en de begroting 202 dienen tijdig, respectievelijk vóór 5 juli en 5 november 20, aan ons te zijn ingezonden. Met het hiervoor genoemde evenwicht wordt 'materieel evenwicht' bedoeld. Hiervan is sprake indien, op basis van het bestaande beleid en het aanvaarde nieuwe beleid, de structurele lasten tenminste worden gedekt door structurele baten en de incidentele lasten worden gedekt door incidentele baten. Daarbij dienen de begrotingen/meerjarenramingen uiteraard volledig en reëel te zijn. Toetsingsaspecten. Algemene uitkering uit het gemeentefonds In de circulaire gemeentefonds van 6 december 200 van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is opgenomen dat per 202 de normeringsystematiek van het gemeente- en fonds weer wordt hervat, waarbij de begroting 20 als startpunt geldt. Formele bestuurlijke bekrachtiging wordt voorzien in het lopende Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen. end voor de "trap op, trap af" systematiek is de voortdurende bijstelling van het accres door de koppeling aan de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Die bijstelling vindt voor het eerst weer plaats in de mei/juni-circulaire 20. Naast de ontwikkeling van het accres wordt nog een aantal andere maatregelen uit het Regeerakkoord uitgewerkt zoals normering lokaal inkomenst>eleid, selectieve en gerichte schuldhulpverlening, regionale omgevingsdiensten en het verminderen van het aantal politieke ambtsdragers. Verder kan een aantal andere maatregelen uit het Regeerakkoord financiële gevolgen hebben, zoals ombuigingen op specifieke uitkeringen en decentralisaties. Hierover vindt op dit moment nog overleg p\aats met de VNG in het kader van een af te sluiten Bestuursakkoord. De financiële gevolgen van dit te sluiten Bestuursakkoord zijn op dit moment nog niet duidelijk. Bi] de beoordeling of sprake is van een materieel sluitende (meerjaren)begroting wordt voor wat betreft de algemene uitkering uit het gemeentefonds uitgegaan van tenminste de mei/juni-circulaire(20l) en de daarin opgenomen uitkeringsfactoren. ^^verijssel

5 Financieel toezicht 202 In dit verband merken wij nog op dat bij het bepalen van de accressen voor de jaren na het begrotingsjaar de beheerders van het gemeentefonds rekening houden met een mutatie van de prijsontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Begroot u de algemene uitkering voor de jaren 203 tot en met 205 op basis van lopende prijzen dan gaan wij er van uit dat aan de lastenkant van de meerjarenbegroting rekening wordt gehouden met percentages gelijk aan die waarop de mutatie van het BBP zijn gebaseerd. Wij verzoeken u de meerjarige berekeningen 202 tot en met 205 van de algemene uitkering uit het gemeentefonds op basis van deze circulaire (inclusief gehanteerde eenheden en bedragen per eenheid), voor zover niet in de (bijlagen van de) begroting opgenomen, ter informatie aan ons te zenden / Uw brief Bezuinigingsmaatregelen/taakstellingen Veel gemeenten hebben de meerjarenraming 202 tot en met 204 van de begroting 20 sluitend gemaakt met bezuinigingsmaatregelen c.q. taakstellingen. De wijze waarop gemeenten met bezuinigingsmaatregelen omgaan loopt sterk uiteen. Dit varieert van vrijwel concreet ingevulde posten met het bijbehorend proces tot het aangeven van niet meer dan een stelpost met het bedrag dat nog moet worden bezuinigd. Ten behoeve van de bepaling van de financiële positie worden alle in de begroting opgenomen bezuinigingsmaatregelen op hardheid en haalbaarheid beoordeeld. Hiermee wordt de realiteit van de ramingen bepaald en daarmee ook de realiteit van het structureel budgettaire saldo van de begrotingen. Wanneer in de begroting 202 bezuinigingsmaatregelen c.q. taakstellingen zijn opgenomen waaraan geen of onvoldoende invulling is gegeven dan worden deze posten door ons op de structurele budgettaire ruimte in mindering gebracht. Voor een positief oordeel is het noodzakelijk dat de raad, als hoogste bestuursorgaan van de gemeente, een uitspraak doet over de invulling. Daarbij dienen de te treffen bezuinigingsmaatregelen concreet op programmaniveau te zijn ingevuld. Verder dient het proces dat bij het concretiseren wordt gevolgd vast te liggen. Ervaringen opgedaan met eerdere bezuinigingsoperaties kunnen in ons oordeel meewegen. Met andere woorden: er dient sprake te zijn van een reëel perspectief, waarbij de financiële gevolgen van maatregelen die tot een herstel van het evenwicht moeten leiden, met besluitvorming door de gemeenteraad zijn onderbouwd. Bij een negatief oordeel zullen, zoals vorenstaand vermeld, deze posten op de budgettaire ruimte in mindering worden gebracht. Deze correctie kan tot gevolg hebben dat er een structureel begrotingstekort ontstaat, hetgeen een reden kan zijn voor preventief toezicht. Vertoont de begroting 202 een structureel tekort dan kan een gemeente toch voor repressief toezicht in aanmerking komen, indien aannemelijk wordt gemaakt dat materieel evenwicht in de meerjarenraming tot stand zal worden gebracht. Ook bij deze toets worden stelposten bezuinigingsmaatregelen waaraan geen of onvoldoende invulling is gegeven, gekort op de budgettaire ruimte. ^^verijssel

6 Financieel toezicht 202 Taakstellingen verbonden partijen Bij de beoordeling van de begroting 20 is geconstateerd dat er gemeenten zijn, die taakstellingen hebben opgenomen die aan de verbonden partijen c.q. gemeenschappelijke regelingen worden opgelegd. Wij wijzen erop dat deze taakstellingen niet als reëel worden beschouwd, tenzij de desbetreffende verbonden partij of gemeenschappelijke regeling op bestuurlijk niveau heeft besloten deze taakstelling ook daadwerkelijk aan haar eigen organisatie op te leggen. Aannemelijk moet worden gemaakt dat de verbonden partij ook daadwerkelijk overgaat tot het doorvoeren van de opgelegde bezuinigingsmaatregel / Omvang en Inzet dekkingsreserves Op grond van artikel 62, eerste lid, van het BBV, worden vaste activa tegen het bedrag van de investering geactiveerd. De aanwezigheid van zogenaamde dekkingsreserves moet in samenhang met deze bepaling worden gezien. Dekkingsreserves worden ingezet om de kapitaallasten van bepaalde investeringen te dekken en daarmee het jaarlijks budget ontlasten. De wijze waarop moet worden omgegaan met de dekkingsreserves is nader uitgewerkt in het gemeenschappelijk financieel toezichtskader "Zichtbaar toezicht" (hierna te noemen: toezichtkader).. Hierin is onder meer bepaald dat de omvang van de reserve voldoende moet zijn om (een deel van) de kapitaallast gedurende de gehele afschrijvingstermijn te dekken. Wat betekent dit? Het is mogelijk dat de dekkingsreserve op het moment waarop de investering wordt gedaan lager is dan de investering en dus onvoldoende is om deze volledig te dekken. Wij wijzen erop dat ook in dat geval het noodzakelijk is dat de dekkingsreserve gedurende de gehele afschrijvingstermijn beschikbaar is en slechts kan dienen voor het dekken van een evenredig deel van de kapitaallasten. Hiermee wordt voorkomen dat het dekken van lasten naar de toekomst worden verschoven. Wij hebben geconstateerd dat niet alle gemeenten transparant maken of en in hoeverre de dekkingsreserves over de gehele afschrijvingstermijn toereikend zijn. Hoewel verschillende methodieken tot hetzelfde vereiste resultaat kunnen leiden is het van belang inzicht te geven of de onfivang van deze dekkingsreserve voldoende is om (een vooraf bepaald deel van) de kapitaallast van de investering voor de gehele afschrijvingstermijn te dekken. Ontwikkeling grondexploitatie en budgetontlastende posten In onze vorige begrotingsbrieven hebben wij nadrukkelijk gewezen op het belang van het actueel houden van het totaalbeeld van de grondexploitatie. Ook vragen wij aandacht voor het in kaart brengen van de risico's hierbij. In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat de meeste gemeenten te maken hebben met teruglopende activiteiten binnen de grondexploitatie en daarmee samenhangend: lagere resultaten. Helderheid over de risico's is en blijft een absolute voorwaarde om verliezen te kunnen beperken. En indien risico's niet te vermijden zijn adviseren wij het risicoprofiel te actualiseren en zonodig de benodigde weerstandscapaciteit aan te passen. Alleen dan kan een reëel beeld van de totale financiële positie worden gegeven. Wij vragen aandacht voor de problemen die met de teruglopende activiteiten binnen de grondexploitatie kunnen samenhangen. Zo berekent een aantal gemeenten een belangrijk deel van de apparaatskosten door aan de investeringen in de grondexploitatie en aan de overige investeringen. Hiermee wordt het jaarlijkse budget ontlast. Minder activiteit binnen de ^^verijssel

7 Rnancieel toezicht 202 grondexploitatie kan gevolgen hebben voor de mogelijkheid om apparaatskosten door te berekenen. De mogelijke financiële gevolgen dienen binnen de bestaande budgetten te worden opgevangen. Onderuftputting kapitaallasten Voor zover rekening wordt gehouden met onderuitputtingsposten is bij een teruglopend investeringsniveau een overeenkomstige redenering zoals in vorenstaande alinea beschreven van toepassing. Minder investeren leidt tot lagere onderuitputting. Het belang om de realiteit van de doorberekening van apparaatskosten en de omvang van een eventuele post voor onderuitputting kapitaallasten in meerjarig perspectief te bezien, is toegenomen. Ook hier vragen wij uw aandacht voor / Onderzoeksttiema 202 De gezamenlijke toezichthouders hebben vanwege de gevolgen van de economische crisis op de grondexploitaties besloten het onderwerp grondbeleid als gemeenschappelijk, landelijk onderzoeksthema te nemen. De gezamenlijke toezichthouders hebben dit onderwerp voor 202 gekozen met als doel inzicht te krijgen in: De reactie van gemeenten op de gewijzigde omstandigheden en de ontwikkeling van de verwachte resultaten; De omvang en de ontwikkeling van binnen de grondexploitatie beschikbare financiële middelen om eventuele veriiezen af te boeken (reserves en voorzieningen); Voor welke gemeenten (zware) financiële problemen dreigen als gevolg van de situatie van de grondexploitatie. De bijzondere aandacht richt zich eerst op de jaarrekening 2009 (een zogenaamde nulmeting) en vervolgens op de jaarrekening 200 en de begroting 202. Overigens sluit een groot deel van dit landelijke thema aan bij het door ons reeds gehanteerde lokale toezichtthema Grondexploitatie. Over de uitkomsten van dit onderzoeksthema zullen wij u te zijner tijd informeren. Gevolgen wijziging financieringsrente De rente voor het aantrekken van financieringsmiddelen is in historisch perspectief gezien laag. Dit geldt zowel voor de rente voor vlottende als de rente voor vaste financieringsmiddelen. Toename van de rentepercentages kan grote gevolgen hebben voor de budgettaire ruimte. Dit geldt uiteraard in het bijzonder voor gemeenten die een relatief groot beroep moeten doen op externe financieringsmiddelen. Uiteraard biedt de Wet financiering decentrale overheden via de kasgeldlimiet en de renterisiconorm een relevant kader voor het beperken van de financieringsrisico's. Voor het in beeld brengen van de relevante financiële risico's is het van belang dat ook inzicht bestaat in de omvang van het renterisico. Daarvoor is het uiteraard vooral van belang inzicht te hebben in de financieringsbehoefte op de korte en de lange termijn. Om voldoende grip te hebben op de financieringsrisico's adviseren wij daarnaast in beeld te brengen wat de financiële gevolgen van een eventuele wijziging van het renteniveau voor de begroting kunnen zijn. Hiermee wordt het inzicht in de financieringsrisico's verbeterd. Het verdient aanbeveling één en ander op te nemen in de risicoparagraaf. ^^verijssel

8 Financieel toezicht 202 ^ Verder merken wij nog op dat de Wet fido een solide financieringswijze bij openbare lichamen tracht te bevorderen en niet is bedoeld om rentewinsten te halen of rentekosten te 'drukken'. Om die solide financieringswijze te bevorderen, is in de wet bepaald dat de gemiddelde nettovlottende schuld per kwartaal de kasgeldlimiet niet overschrijdt. Regiobijeenkomst VNG De VNG is voornemens om voor de zomer een regiobijeenkomst te organiseren. Het onderwerp financieel toezicht zal daarbij aan de orde komen. Verdere informatie ontvangt u via de VNG. BBV / Eenmalig afschrijven vervangingsinvesteringen binnen het GRP. Er is gebleken dat er onduidelijkheid bestaat over de mogelijkheid om binnen het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) investeringen eenmalig af te schrijven. Ingevolge artikel 62, eerste lid, van het BBV, worden vaste activa voor het bedrag van de investering geactiveerd. Uitzonderingen worden gemaakt voor investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut en voor investeringen waarvoor bijdragen van derden worden ontvangen die in directe relatie staan met het actief. Aangezien investeringen in de riolering een economisch nut hebben, is de eerste uitzondering niet van toepassing. Omdat rioolrechten kunnen worden aangemerkt als bijdragen van derden en daarin reserveringen voor vervangingsinvesteringen zijn opgenomen is de tweede uitzondering wel van toepassing. Binnen het GRP moet onderscheid worden gemaakt tussen de voorziening voor vervanging en de voorziening voor groot onderhoud. Een voorziening vervangingsinvesteringen binnen het GRP kan volledig worden ingezet voor eenmalige afschrijving van vervangingsinvesteringen. Zolang de voorziening vervangingsinvesteringen voldoende omvang heeft voor eenmalige afschrijving, hoeven vervangingsinvesteringen in het riool dus niet te worden geactiveerd. Een voorziening mag overigens nooit een negatief saldo laten zien. Dreigt dat te gebeuren dan moet alsnog op de (resterende) vervangingsinvestering worden afgeschreven ten laste van de exploitatie. Het deel van de rioolrechten dat wordt ontvangen voor de reservering van de vervangingsinvesteringen kan voor de afschrijving worden ingezet. De notitie riolering van de Commissie BBV van oktober 2009 bevestigt deze opvatting. Overzicht van incidentele baten en tasten Het toezichtcriterium materieel evenwicht gaat uit van een begrotingssaldo dat het resultaat is van uitsluitend structurele baten en lasten. Voor een juist beeld van de budgettaire positie worden de incidentele componenten uit het saldo geëlimineerd. Voor het begrip incidenteel moet gedacht worden aan baten en lasten die zich gedurende maximaal driejaar voordoen (artikel 9 van het BBV). Het is daarbij van belang dat het gaat om 'eenmalige zaken', (bijv. een eenmalige extra legesopbrengst vanwege een groot en bijzonder project of een boekwinst bij de verkoop van tafelzilver). Indien bestaand beleid binnen de termijn van drie jaar ( ) een wijziging ondergaat dan worden de daarmee samenhangende lasten of baten in het begrotingsjaar (202) niet als incidenteel aangemerkt (bijv. in het kader van de bezuinigingen besluit de gemeente in 204 geen subsidies meer te verstrekken; de daarmee samenhangende lasten worden in 202 en 203 nog als structureel beschouwd). Ook ^^verijssel

9 Financieel toezicht 202 toevoegingen aan en onttrekkingen uit de reserves worden als incidenteel beschouwd, tenzij het gaat om reguliere onttrekkingen aan dekkingsreserves. In dit verband wordt nog gewezen op noot 4 van het toezichtkader. Het overzicht van geraamde incidentele baten en lasten in de financiële begroting dient volgens het Besluit Begroting en Verantwoording s en gemeenten (artikel 9, letter c) in de financiële begroting opgenomen te worden. Bij een aantal gemeenten ontbreekt dit verplichte onderdeel nog steeds of voldoet niet. Het gaat hierbij niet alleen om het beschikbaar zijn van dit overzicht. Het is ook van belang dat de incidentele baten en lasten volledig en realistisch geraamd zijn. Het is, zowel voor de raad als voor de toezichthouder, een onmisbaar document voor het verkrijgen van een juist beeld van de materiële sluitendheid van de (meerjaren) begroting en daarmee van de financiële positie van een gemeente. Wij vragen nogmaals nadrukkelijk de aandacht voor het samenstellen en opnemen van dit overzicht en het betrekken van de incidentele baten en lasten bij de presentatie van de begrotingssaldi / "^verijssel

10 Bijlage 2: beknopt verslag bijeenkomst gemeente Zwolle financieel toezicht Tijd Plaats Aanwezig: 2 februari uur Provinciehuis te Zwolle, bestuurscentrum vergaderruimte.6 gemeente Zwolle: dhr. G. Piek, wethouder dhr. J. van Dijk, financieel beleidsmedewerker Overijssel: dhr. J. Klaasen, gedeputeerde mevr. I.R.M. Peelen, adjunct-hoofd eenheid BA dhr. J. van Boggelen, coördinator financieel toezicht dhr. J.H. ten Heggeler, financieel toezichthouder Agendapunt Aanleiding Proces en toelichting besluit toezichtsvorm; reflectie en vooruitkijken Toelichting De gedeputeerde geeft een beknopte inleiding over: Besluitvorming van GS over de toezichtsvorm Rol van in het financieel toezicht op gemeenten en de wijze waarop de deze rol heeft ingevuld afgelopen periode. De gevolgen van de recessie en de doorwerking hiervan naar ondermeer het Gemeentefonds, de zeer grote opgaven voor de gemeenten; De gedeputeerde geeft aan dat de ervaringen met het toezichtproces in 200 aanleiding zijn om het proces in 20 anders in te richten. Aan de voorkant komt de nadruk te liggen op ambtelijk contact. Het bestuurlijk moment komt pas in beeid op het moment dat de begroting (i.c. 202) definitief door de raad Is vastgesteld (uiterlijk 5 november). Aan de voorkant ligt het initiatief in principe bij de gemeente om, bij twijfel omtrent de toepassing/reikwijdte van het toezichtkader, de financieel toezichthouder (ambtelijk contactpersoon bij de ) te raadplegen. Op het moment dat het college de concept-begroting vaststelt en aan de raad voorlegt en men het er ambtelijk niet over eens wordt of deze voldoet aan het toezichtkader, bestaat er eventueel een escalatiemoment naar een hoger ambtelijk niveau (secretarisniveau). Op het moment dat de begroting definitief door de raad is vastgesteld ligt alles vast en is het een bestuurlijke verantwoordelijkheid geworden. De wethouder vindt eveneens dat het proces in 200 niet goed is verlopen en dat het college dan ook werd verrast toen In eerste instantie werd aangekondigd dat zou worden voorgesteld om de begroting van de gemeente Zwolle onder preventief toezicht te stellen. Het voorstel om het proces aan te passen wordt door hem dus onderschreven. Bovendien is hij nog niet overtuigd van de argumentatie zoals die daar door de bij werd aangedragen.

11 De wethouder brengt hierbij een tweetal problemen aan de orde, t,w.: het moment waarop het structurele beeld wordt vastgesteld is in zijn ogen belangrijk. Wat neem je daarbij nog mee en wat niet meer? - wanneer zijn afspraken met de raad voldoende concreet ten einde daaruit te kunnen concluderen dat een meerjarig structureel begrotingstekort ook inderdaad tijdig wordt opgelost? De gedeputeerde geeft aan dat het beeld van Zwolle uiteindelijk ook de heeft verrast en dat er op dat moment geen ruimte meer was om ambtelijk een en ander bij te sturen. Wel zijn er overigens in november 200 nog ambtelijke contacten geweest (o.a. via de mail tussen mw. Peelen en de gemeentesecretaris). Daarna waren de standpunten kennelijk verhard. De gedeputeerde werd daarbij onaangenaam getroffen door de wijze waarop de wethouder de publiciteit heeft gezocht. De gedeputeerde merkt nog op dat hij het rapport van Deloitte, waarin een aantal verontrustende conclusies omtrent de sociale paragraaf van Zwolle worden gedaan, toch ziet als een bevestiging van het beeld dat de als toezichthouder bij Zwolle heeft gesignaleerd. De heer Van Boggelen merkt nog op dat de mate waarin ambtelijk contact plaats vindt ook afhankelijk is van mogelijke financiële problematiek die bij de betreffende gemeente speelt. Een en ander in lijn met de keuzes in het IBT (Inter Bestuurlijk Toezicht). Naarmate een gemeente haar financiële positie voldoende inzichtelijk maakt en op orde heeft, zal zij minder merken van het toezicht (kleuring binnen IBT). Het elkaar blijven informeren is in alle gevallen van belang. De gedeputeerde stelt dat voor wat betreft het financieel toezicht in eerste instantie de gemeenteraad gesprekspartner is voor de. Van dit gesprek wordt een beknopt verslag gemaakt. Dit verslag zal samen met het toezichtkader worden verzonden naar het college van burgemeester en wethouders. Afgesproken wordt dat dit verslag door het college van burgemeester en wethouders wordt gecommuniceerd met de gemeenteraad. De wethouder geeft aan dat de (toezicht-)brief van de van op , voorzien van commentaar door het college van B&W, in de gemeenteraad zal worden behandeld. Het zou mooi zijn als het verslag dan al gereed zou zijn. Afgesproken dat een gezamenlijke verklaring zal worden opgesteld. 3. Toezicht beschikking 20 Op 2 december is de toezicht;5brief voor 20 verzonden aan de gemeente. De gedeputeerde geeft een nadereï toelichting op de brief. Motieven (repressief op maat):

12 - de begroting 20 is niet materieel in evenwicht omdat de gemeente gebruik maakt van incidentele dekkingsmiddelen om de hogere structurele uitgaven betreffende de WWB, de WMO en de sociale werkvoorziening te dekken. - het evenwicht van de meerjarenraming komt niet tot stand omdat de concrete invulling van de bezuinigingen eerst plaatsvindt bij de Perspectiefnota Daarmee wordt niet voldaan aan het vereiste van tijdige besluitvorming Hierbij ontspint zich de discussie zoals weergegeven bij agendapunt 2. De gedeputeerde probeert heider te krijgen in hoeverre de interpretatie van de wordt onderschreven dat de WWB, WSW en WMO structurele budgetten zijn en dat gesignaleerde/verwachte tekorten op deze terreinen derhalve ook structureel afgedekt moeten worden. De wethouder blijft bij zijn standpunt. Bij de WSW is sprake van verliesfinanciering en de gemeente verwacht niet structureel bij te hoeven dragen in een verlies. Op de WMO zal middels concrete maatregelen structureel worden omgebogen. Het gesignaleerde tekort op de WWB wordt ten laste van specifiek ingebouwde bufferruimte gebracht en wordt daarom gezien als een incidenteel probleem. Aandachtspunten per gemeente Toelichting plan van aanpak om te komen tot een materieel sluitende begroting 20 of meerjarenraming door de gemeente Toelichting m.b.t. de begroting 202 en het meerjarenraming door de gemeente Bij dit agendapunt komt het volgende aandachtspunt aan de orde: - de sociale paragraaf van de gemeente Zwolle loopt eigenlijk als een "rode draad" door deze bijeenkomst. Het gaat dan niet meer alleen om het door de gesignaleerde beeld bij de WWB, WMO en WSW, maar ook om het rapport van de feitelijke bevindingen van Deloitte inzake problematiek bij de eenheid SoZaWe van de gemeente. De wethouder en de gedeputeerde komen met een gezamenlijke verklaring. Overigens voert de gedeputeerde in dit verband aan dat hij bij de minister van BZK aandacht ervoor heeft gevraagd dat niet alle bezuinigingen e.d. in één keer te realiseren zijn. De minister is er op gewezen dat gemeenten de kans moet worden geboden te anticiperen op de bezuinigingen en dat gemeenten mogelijkheden moeten hebben om ingroeimodellen te hanteren. Evenals vorig jaar wordt nog een begrotingsbrief toegezonden waarbij zowel proces, nadere uitwerking van het beleidskader voor de toetsing van de begroting 202 als ook de genoemde specifieke onderwerpen (grondexploitatie en verbonden partijen) onder de aandacht wordt gebracht. De wethouder geeft aan dat de gemeente is begonnen met de voorbereidingen voor de Perspectiefnota (PPN) Hierin zullen de ombuigingen tot een

13 bedrag ad. min. concreet zijn ingevuld. Het meen'arenplaatje laat dan in 205 een overschot zien van 4,7 min., waarvan ca.,9 min. voor nieuw beleid. De maatregelen van het regeerakkoord zijn hier nog niet in meegenomen. De komende weken wordt nadrukkelijk gekeken naar de opgaven op sociaal terrein (b.v. op het gebied van reïntegratie). Daarnaast zal er een politieke discussie worden gevoerd over (de dekking van) het armoedebeleid. Op basis van het huidige armoedebeleid is het thans beschikbare structurele budget van 5,2 min. ontoereikend. Hier wordt gezocht naar een structurele oplossing. De PPN staat voor juni op de raadsagenda en zal eind mei door het college worden vastgesteld. Afgesproken wordt dat uiterlijk mei duidelijkheid zal worden verschaft wat concreet aan de raad wordt voorgelegd. 5 Bestuurlijke afspraken - dit verslag en het toezichtkader worden toegezonden aan de deelnemers. De wethouder zorgt voor terugkoppeling van dit verslag naar de gemeenteraad; - met betrekking tot de begroting 202 ligt de nadruk aan de voorkant op ambtelijk contact met mogelijkheid van escalatiemoment (secretarisniveau); bestuurlijk moment komt pas als de begroting definitief door de raad is vastgesteld; - de zendt een begrotingsbrief waarin aandacht wordt geschonken aan het proces, de nadere uitwerking van het beleidskader voor de toetsing van de begroting 202 als ook de specifieke onderwerpen grondexploitatie en verbonden partijen en - het college van B&W zal eind mei een voorstel aan de gemeenteraad voorleggen waarin de structurele sluitendheid van de begroting en meerjarenraming, in lijn met het toezichtkader, zal worden geborgd. Hieromtrent wordt een gezamenlijke verklaring opgesteld;