6. Bijlagen. Bijlage A; Denken in Doelen groep 1/2

Transcriptie

1 6. Bijlagen Bijlage A; Denken in Doelen groep 1/2 24

2 25

3 26

4 27

5 28

6 Bijlage B; Doelen en materialen Getaloriëntatie 1. Telbakje; Heen en terugtellen van 10 Het materiaal bestaat uit elf verschillende bakjes. De bakjes zijn genummerd van 0 t/m 10. Hierbij horen 55 stokjes die in de juiste hoeveelheid verdeeld moeten worden over de bakjes. 2. Stoplichtcijfers en schrijfzand; Cijfers schrijven Het materiaal bestaat uit tien cijferkaarten met daarop de stoplichtcijfers 0 t/m 9. De cijfers worden eerst geoefend door met de vingers over de stoplichtcijfers heen te gaan. Wanneer dit voldoende geoefend is, wordt het cijfer in het schrijfzand geschreven. 3. Getalbeelden en cijfers bij elkaar zoeken; Herkennen van getalbeelden Het materiaal bestaat uit kaarten met daarop verschillende soorten getalbeelden en twee dobbelstenen. Er wordt met de dobbelstenen gegooid, vervolgens worden alle kaarten met daarop hetzelfde aantal als de dobbelstenen bij elkaar gezocht. 4. Cijfermep; Herkennen van getallen Het materiaal bestaat uit elf cijferkaarten met daarop de getallen 0 t/m 10 en een vliegenmepper. Het spel moet met tenminste twee speler gespeeld worden. Speler 1 noemt een getal, waar speler 2 vervolgens zo snel mogelijk op mept. 5. Getallenlijn met kaartjes; Terug en doortellen in sprongen van 2 en 5 Het materiaal bestaat uit een kralenketting met 20 kralen en knijpers met cijfers. Er zijn knijpers met even getallen en knijpers om in sprongen van vijf te tellen. Meten en wegen 6. Cilinders (Montessori); Kennis van begrippen dik/dik, hoog/laag, etc. Het materiaal bestaat uit massief houten prismavormige blokken, gelijk van afmeting en vorm. De blokken bevatten allemaal tien cilinders, ieder blok heeft een andere inhoud; hoog/laag, dik/dun, etc. 7. Balans en gewichtjes; Kunnen wegen met de hand en een balans Het materiaal bestaat uit een balans en twee keer vijf gewichtjes. De gewichtjes worden aan de balans gehangen om het verschil in gewicht waar te nemen en te ervaren. 8. Logiblocks; Kennis van namen en enkele vormen Logiblocks bestaan uit vier soorten vormen die zijn uitgevoerd in verschillende formaten; dik, dun, groot en klein en verschillende kleuren; rood, geel en blauw. 9. Blokjes + plattegrond nabouwen; Bouwwerken nabouwen Het materiaal bestaat uit 55 kleine kubusvormige blokjes en twaalf plattegronden. Het juiste aantal blokjes wordt op de juiste plaats op de plattegrond gelegd. 10. Gekleurde ijsstokjes; Bouwwerken nabouwen en natekenen Het materiaal bestaat uit twaalf kaarten met daarop afbeeldingen van verschillende bouwwerken van gekleurde ijsstokjes. De afbeelding wordt na gelegd en vervolgens nagetekend. 11. Meetmandje; Kunnen meten met verschillende meetinstrumenten 29

7 Het materiaal bestaat uit een mandje met daarin opdrachtkaartjes met foto s en allerlei verschillende meetinstrumenten; meetlint, rolmaat, geodriehoek, liniaal, duimstok. Uit het mandje wordt een opdrachtkaart gekozen, de afbeelding op de opdrachtkaart moet worden opgemeten. 30

8 Bijlage C; Afspraken Dagen van observatie Datum Ochtend Middag XX X XX X Dagen van interview Datum Stamgroepsleider A 31

9 Bijlage D;. Observatie-instrument 1 Observatie Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A B C D E F G H I J K L M N O 32

10 Bijlage E; Observatie instrument 2 Indicatoren Prof. Laevers (Laervers, z.d.) 1 Weet wat hij/zij wil, kan keuzes maken, kan zich een doel stellen, kan tot actie overgaan en handelingen tot een goed eind brengen 2 Beschikt over wilskracht 3 Heeft doorzettingsvermogen, geeft niet bij de eerste hindernis op 4 Kan afstand nemen en strategisch tewerk gaan 5 Maakt goed gebruik van mogelijkheden in zichzelf en de omgeving 6 Neemt initiatief 7 Kan zich aanpassen, is flexibel Totaal score Niveau 0 2 Zwak 3 5 Gemiddeld 6 7 Sterk Observatie 1 Indicator Laevers Leerling 1 Leerling 2 Leerling 3 Leerling Totaalscore: Niveau Observatie 2 Indicator Laevers Leerling 5 Leerling 6 Leerling 7 Leerling Totaalscore: Niveau Observatie 3 Indicator Laevers Leerling 9 Leerling 10 Leerling 11 Leerling Totaalscore: Niveau 33

11 Observatie 4 Indicator Laevers Leerling 13 Leerling 14 Leerling 15 Leerling Totaalscore: Niveau Observatie 5 Indicator Laevers Leerling 17 Leerling 18 Leerling 19 Leerling Totaalscore: Niveau Observatie 6 Indicator Laevers Leerling 21 Leerling 22 Leerling 23 Leerling Totaalscore: Niveau 34

12 Bijlage F; Interview In welke mate bent u tevreden over het zelfgestuurd leren van de leerlingen? Werken de leerlingen in de rekenhoek voldoende aan alle rekendoelen van getaloriëntatie en meten en wegen volgens u? In hoeverre bent u tevreden over organisatorische kant van het werken met de rekenhoek? Is het probleem, Te weinig aandacht voor rekenonderwijs rondom de doelen van getaloriëntatie en meten en wegen, door deze rekenhoek op te lossen? Zou u de rekenhoek, zoals die nu is, gebruiken in uw klas? Waarom wel/niet? 35

13 Bijlage; G; Observatie-instrument 1 ingevuld Observatie 1 Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A 4 Herkennen van getallen Leerling 4 experimenteert kort met de vliegenmepper. Leerling 3 corrigeert hem en vervolgens begint de activiteit. B 10 Bouwwerken nabouwen en Het materiaal wordt meteen op de juister wijze gebruikt. natekenen C 9 Bouwwerken nabouwen Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. Er wordt gebouwd, maar niet volgens e plattegrond. D 1 Heen en terugtellen van 10 De beker worden netjes in de goede volgorde gezet, het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. E 11 Kunnen meten met verschillende Er wordt geëxperimenteerd en onderzoek gedaan met verschillende meetinstrumenten. meetinstrumenten F 2 Cijfers schrijven Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. G 7 Kunnen wegen met de hans Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. en een balans H 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. I 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. J 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. Observatie 2 Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A 1 Heen en terugtellen van 10 Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. De bekers staan in willekeurige volgorde. B 7 Kunnen wegen met de hans en een balans Er wordt eerst geëxperimenteerd en vervolgens wordt het materiaal op de juiste wijze gebruikt. C 5 Terug en doortellen in Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. sprongen van 2 en 5 D 2 Cijfers schrijven Er wordt eerst geëxperimenteerd en vervolgens wordt het materiaal op de juiste wijze gebruikt. E 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. F 1 Heen en terugtellen van 10 Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. G 2 Cijfers schrijven Er wordt eerst geëxperimenteerd en vervolgens wordt het materiaal op de juiste wijze gebruikt H 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. 36

14 Observatie 3 Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. B 7 Kunnen wegen met de hans Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. en een balans C 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. De leerlingen beoordelen elkaars werk. D 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. E 10 Bouwwerken nabouwen en Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. natekenen F 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. G 2 Cijfers schrijven Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. H 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. I 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. J 11 Kunnen meten met Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. verschillende meetinstrumenten K 2 Cijfers schrijven Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. L 1 Heen en terugtellen van 10 Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. M 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. N 9 Bouwwerken nabouwen Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. O 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. P 8 Kennis van namen en enkele Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. vormen Q 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. 37

15 Observatie 4 Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A 7 Kunnen wegen met de hans en een balans Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. Gewichten worden in de hand gewogen, en vervolgens in de balans. B 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. C 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. Er is veel plezier! D 2 Cijfers schrijven Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. Kort! E 7 Kunnen wegen met de hans en een balans Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. F 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. G 6 Kennis van begrippen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. dik/dik, hoog/laag, etc. H 3 Herkennen van getalbeelden Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. Kort! I 9 Bouwwerken nabouwen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. J 7 Kunnen wegen met de hans en een balans Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. K 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. L 1 Heen en terugtellen van 10 Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. M 1 Heen en terugtellen van 10 Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. N 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. 38

16 Observatie 5 Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A 6 Kennis van begrippen Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. dik/dik, hoog/laag, etc. B 4 Herkennen van getallen Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. C 3 Herkennen van getalbeelden Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. D 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. E 7 Kunnen wegen met de hans Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. en een balans F 7 Kunnen wegen met de hans Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. en een balans G 1 Heen en terugtellen van 10 Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. H 7 Kunnen wegen met de hans Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. en een balans I 4 Herkennen van getallen Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. J 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. Observatie 6 Activiteit Materiaal Doel Beschrijving van de activiteit A 8 Kennis van namen en enkele Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. vormen De vormen worden gesorteerd. B 1 Heen en terugtellen van 10 Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. C 2 Cijfers schrijven Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. D 9 Bouwwerken nabouwen Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. Er wordt zonder plattegrond gebouwd. E 5 Terug en doortellen in Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. sprongen van 2 F 2 Cijfers schrijven Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. G 2 Cijfers schrijven Er wordt met het materiaal geëxperimenteerd. H 6 Kennis van begrippen dik/dik, hoog/laag, etc. Het materiaal wordt op de juiste wijze gebruikt. 39

17 Bijlage H; Observatie-instrument 2 ingevuld Indicatoren Prof. Laevers (Laervers, z.d.) 1 Weet wat hij/zij wil, kan keuzes maken, kan zich een doel stellen, kan tot actie overgaan en handelingen tot een goed eind brengen 2 Beschikt over wilskracht 3 Heeft doorzettingsvermogen, geeft niet bij de eerste hindernis op 4 Kan afstand nemen en strategisch tewerk gaan 5 Maakt goed gebruik van mogelijkheden in zichzelf en de omgeving 6 Neemt initiatief 7 Kan zich aanpassen, is flexibel Totaal score Niveau 0 2 Zwak 3 5 Gemiddeld 6 7 Sterk Observatie 1 Indicator Laevers Leerling 1 Leerling 2 Leerling 3 Leerling 4 1 X X 2 X X X 3 X X X 4 X X 5 X X 6 X X X 7 X Totaalscore: Niveau Sterk Gemiddeld Gemiddeld Zwak Observatie 2 Indicator Laevers Leerling 5 Leerling 6 Leerling 7 Leerling 8 1 X X 2 X X X 3 X 4 X X X 5 X X 6 X X 7 X X Totaalscore: Niveau Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Observatie 3 Indicator Laevers Leerling 9 Leerling 10 Leerling 11 Leerling 12 1 X X X 2 X X X 3 X X X 4 X 5 X 6 X X X X 7 X X Totaalscore:

18 Niveau Gemiddeld Zwak Gemiddeld Sterk Observatie 4 Indicator Laevers Leerling 13 Leerling 14 Leerling 15 Leerling 16 1 X X 2 X X X X 3 X X 4 5 X X 6 X X X 7 X X X Totaalscore: Niveau Zwak Gemiddeld Gemiddeld Sterk Observatie 5 Indicator Laevers Leerling 17 Leerling 18 Leerling 19 Leerling 7 1 x X X X 2 X X X X 3 X X X 4 X X 5 X 6 X X X X 7 X Totaalscore: Niveau Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Sterk Observatie 6 Indicator Laevers Leerling 20 Leerling 21 Leerling 22 Leerling 4 1 X X X 2 X X 3 X X X X 4 X 5 6 X X X 7 X X Totaalscore: Niveau Zwak Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld 41

19 Bijlage I; Transcript interview Interviewer: In welke mate ben je tevreden over het zelfgestuurd leren van de kinderen? Leerkracht: Daar ben ik wel tevreden over, want ze kunnen zelfstandig kiezen wat ze willen doen. Interviewer: Ja. Leerkracht: Uuuh het enigste waar je geen grip op hebt, ja of je moet ze een opdracht geven, als je ze zelf hun gang laat gaan dan kiezen ze wat dicht bij hun ligt. Interviewer: Hmhm Leerkracht: Of ze vinden het leuk om te handelen met die stokjes of ze vinden het leuk om met die vliegenmepper, hè, de cijfers te zoeken. Ehm ik zie ze nog niet één, twee, drie iets kiezen, waardoor ze een stap verder komen. Interviewer: Nee oké, kan je dat verder toelichten? Leerkracht: Op het moment dat je niet ziet wat ze doet, ze doen, dan spelen ze. Heel leuk, want ze zijn heel gemotiveerd, vinden het prachtig, maar dan gaan ze nog niet iets kiezen wat erboven uuh, ligt. Interviewer: Nee Leerkracht: Dus het is gewoon wel heel belangrijk om steeds te observeren, waar hebben ze mee gespeeld en spelen ze ook met alle, met alles. In plaats van met de dingen die ze leuk vinden. Interviewer: Maar heb je het idee, dat als ze iets kiezen, dat zij daar zelf mee uit de voeten kunnen, of heb je het idee dat ze ook nog heel vaak komen vraag van; Juf, kan je mij helpen? Leerkracht: Nee dat niet. Interviewer: Nee. Leerkracht: Nee dat niet, dat heb ik ook niet tijdens de observaties gezien. Ze pakken het en ze gaan er gewoon heel gemotiveerd mee aan de slag. Interviewer: Ja. Leerkracht: Ik vind de vorm ook heel mooi, hoor Marije. Dat vind ik opzich wel een, uhh, een ehm, ja in die zin wel een eyeopener, je hebt uhh. Rekenen staat vaak zo verspreid door het hele lokaal. JE hebt in alle kasten iets staan, of je koppelt het aan een speelhoek. Interviewer: Hmhm. Leerkracht: Of je koppelt het aan activiteiten op de tafel, maar je moet zelf, je moet daarin alles zelf bedenken. Interviewer: Ja. Leerkracht: En de rekenmandjes die al in de kast stonden, ja die pakken ze toch. Dus in vind zo n kastje, waar alles in zit, vind ik wel handig, vind ik wel een mooie. Interviewer: Ja. Leerkracht: Dus als je het heb over kunnen ze hier zelfstandig en zelfgestuurd, kunnen ze hier zelfgestuurd mee bezig: ja. Een stap verder, dan zou je twee kastjes moeten hebben. Interviewer: Uhu, ja. Kastje 1 en kastje 2. Leerkracht: Ja, één voor stap 1 en vervolgens eentje van, nou je weet nu hoe je de cijfers 1 t/m 10 uhh kent. Huppaké, nou gaan we die 10 tot 20, de volgende stap. Interviewer: Ja, ja. Oké, uuh, en heb jij het idee dat de leerlingen in de hoek voldoende aan alle rekendoelen van getaloriëntatie en meten en wegen werken? Leerkracht: De kinderen werken aan alle doelen. Sommige kinderen moet je altijd stimuleren. Die pakken alleen bekend materiaal. Maar het zit er allemaal in, dus daar kan je ze ook bij helpen. Interviewer: Hmhm, ja haha. Leerkracht: Maar het zit er allemaal in, dus je kunt ze daarin ook sturen. Van nou jij kiest vandaag, als je met de rekenkast gaat, dan kies jij laatje drie of vier. Interviewer: Ja precies, dat je van te voren stuurt, of uhh een duidelijke opdracht meegeeft. Leerkracht: Ja. Maar ook daarin, in dat kastje vorm die je hebt gekozen, dat kastje wat je hebt gekozen. Kan je heel makkelijk, de rekendoelen aan vast koppelen. Makkelijker dan aan taal. Je hebt wel de lees-/schrijfhoek, maar daar zit niet alles in op het gebied van taal. En hier wel, dus in die zin is het makkelijker te sturen. 42

20 Interviewer: Hmhm, ja. Leerkracht: Dus ja ze werken er zeker aan, maar sommige kinderen, ja die moet je stimuleren om ook iets te gaan doen wat ze niet zo snel gaan doen. Interviewer: Hmhm, ja. En daaraan gekoppeld in hoeverre ben je tevreden over de organisatorische kant van het werken met de rekenhoek? Leerkracht: Ja, het is gewoon heel goed te gebruiken. Interviewer: Ja. Leerkracht: Hè, gewoon in je management,in je klassenmanagement is het prima te gebruiken. Interviewer: Ja, je ziet het wel voor je dat de kinderen net zoals ze voor bijvoorbeeld de poppenhoek kiezen, ook voor de rekenhoek kunnen kiezen? Leerkracht: Ja, ja, het is heel goed te doen. Maar je zult er gewoon, je moet er niet vanuit gaan dat je zo n kastje neer zet en daar het hele jaar iets mee hebt. Interviewer: Nee. Leerkracht: Je moet wel steeds een stapje verder. Maar het is prima te organiseren. Nou en als je ook zag hoe de kinderen bij de tafel gingen zitten en hoe ze, ja, met z n tweeën bezig waren, ja leuk hoor! Interviewer: Ja, ja kunnen ze heel goed, vond ik. Leerkracht: Ja ja, mooi hoor. Ja dat kunnen ze ook goed, daar is het ook wel het groepje voor, moet ik zeggen. Maar ja heel goed. Interviewer: Leuk! Is het probleem, Te weinig aandacht voor het rekenonderwijs rondom de doelen van getaloriëntatie en meten en wegen, door deze hoek op te lossen? Leerkracht: Ja, daar is het zeker mee op te lossen. Het is voor een deel mee op te lossen. Want het is organisatorisch handiger, het is praktisch prima te doen, alles in de kastjes, de laatjes te stoppen. Dus dat probleem is zeker op te lossen. Het planmatig werken en het gestructureerde aanbod heb je hiermee heel goed te pakken en dat is een mooie. Interviewer: Ja, ja, dat is wel een goede toevoeging inderdaad. Want het gaat over een gestructureerde aanpak van het rekenonderwijs. Zou je deze rekenhoek, zoals hij nu is, gebruiken in de klas? Leerkracht: Ja, die zou ik dus, ik zou die kast zo in de klas kunnen neerzetten. Interviewer: Hmhm. Leerkracht: En kinderen hebben er nu ook allemaal in gespeeld en ze hebben er allemaal in gewerkt. Dus uh, ik denk, dat op het moment dat je het kastje in de klas neerzet, ze er allemaal mee willen spelen. Interviewer: Ja, precies. Nou dat is een mooi gegeven. Leerkracht: En omdat je het leuk vinden, het ziet er aantrekkelijk uit, ze kunnen dingen doen, handelen, en rekenen is Interviewer: Handelen. Leerkracht: Ze kunnen het samen doen, ze kunnen kiezen uit allemaal dingen en materialen die er aantrekkelijk uit zien en ze zijn super betrokken. En dat Dus dat kan heel goed, dus ik zou hem zeker gebruiken! Interviewer: Ja, mooi, daar ben ik blij om. Leerkracht: Dus in die zin is jouw onderzoeksopdracht goed geslaagd. Dit moet ook niet blijven liggen. Ik kan mij voorstellen dat wij over enige tijd, als het bouwoverleg allemaal weer zijn vormen wat heeft gekregen, dat we zeggen Nou nu gaan we op een woensdag middag bij IKEA, gaan we kastjes halen. En we gaan laatjes vullen. En je hebt in de klas mooie rekenkastjes. Interviewer: Ja het lijkt mij super, om hiermee verder te gaan. Ik wil je bedanken voor je tijd. En dit wordt vervolgd. Leerkracht: Graag gedaan, succes met het afronden. Dat moet nu helemaal goed komen volgens mij. 43

21 Bijlage J; Beoordeling opdrachtgever 44

22 45

23 46