Deelnemers symposium Hongerig voor revalidatie 'Hoe vanzelfsprekend is eten in de geriatrische revalidatie?'

Transcriptie

1 Deelnemers symposium Hongerig voor revalidatie 'Hoe vanzelfsprekend is eten in de geriatrische revalidatie?' Dinsdag 19 februari 2019, Van der Valk Eindhoven Dagvoorzitter drs. Coby Nogarede-Hoekstra MA is van oorsprong verpleegkundige en heeft diverse managementfuncties bekleed in de ziekenhuiszorg. Zij heeft een profiel ontwikkeld op het gebied van kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzorg en een sterke focus op de oriëntatie van de zorgvraag van de patiënt. Ze was onder meer directeur van het universitair longcentrum Dekkerswald in Groesbeek. Sinds juli 2018 is zij voorzitter raad van bestuur van de Zorgboog. Prof. dr. Wilco Achterberg is hoogleraar Ouderengeneeskunde aan de Universiteit Leiden en heeft 8 promovendi op het gebied van de geriatrische revalidatie. Daarnaast is hij voorzitter van het UNC-ZH, waar tien verpleeghuisorganisaties onderzoek doen naar onder andere effectiviteit van geriatrische revalidatie. In zijn presentatie komen aspecten rondom ondervoeding bij patiënten met heupfracturen aan de orde: Hoe vaak komt het voor, is het eigenlijk een probleem, hoe kunnen we het meten en wat kunnen we eraan doen? 1: van der Sijp MPL, van Eijk M, Krijnen P, Schipper IB, Achterberg WP, Niggebrugge AHP. Screening for malnutrition in patients admitted to the hospital with a proximal femoral fracture. Injury Sep 19. pii: S (18) doi: /j.injury [Epub ahead of print] PubMed PMID: : Kabboord AD, van Eijk M, Fiocco M, van Balen R, Achterberg WP. Assessment of Comorbidity Burden and its Association With Functional Rehabilitation Outcome After Stroke or Hip Fracture: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Am Med Dir Assoc Nov 1;17(11):1066.e e21. doi: /j.jamda Epub 2016 Sep 20. Review. PubMed PMID: : Scheffers-Barnhoorn MN, van Haastregt JC, Schols JM, Kempen GI, van Balen R, Visschedijk JH, van den Hout WB, Dumas EM, Achterberg WP, van Eijk M. A multi-component cognitive behavioural intervention for the treatment of fear of falling after hip fracture (FIT-HIP): protocol of a randomised controlled trial. BMC Geriatr Mar 20;17(1):71. doi: /s PubMed PMID: ; PubMed Central PMCID: PMC Prof. dr. Jos Schols is hoogleraar ouderengeneeskunde aan de Universiteit Maastricht. In zijn presentatie beargumenteert hij dat aandacht voor voeding en voedingstoestand ook belangrijk is in de geriatrische revalidatiezorg. Voedingsproblemen bij Nederlandse verpleeghuisbewoners in het algemeen en GRZ cliënten in het bijzonder; wat weten we? (o.a. vanuit jaarlijkse LPZmeting). Kwetsbaarheid en sarcopenie ( - frailty & sarcopenia ) vragen misschien juist wel extra aandacht bij GRZ cliënten... "Krijgen voedingsproblemen in de GRZ voldoende aandacht? Dan denk ik naast depletie ook aan problemen zoals dehydratie, dysfagie en dentale problematiek. Als wij

2 extra aandacht willen geven aan de voeding voor ouderen die in GRZ instellingen verblijven, is het van groot belang om te weten over wie wij spreken en in welke situatie deze personen zich bevinden. Kortom, wat is hun profiel en welke andere zorgproblemen hebben zij? Hoe komt het dat nogal wat ouderen in instellingen slecht eten en drinken? Waarom lopen zij een risico op ondervoeding? Wat moeten ouderen eten om ondervoeding te voorkomen? Uit onderzoek blijkt dat alleen maar een goede maaltijd op tafel zetten niet de volledige oplossing is. Het kunnen en willen eten hangt van veel factoren af en daarom is goede voedingszorg ook echt multidisciplinaire zorg. Doen we dat in Nederland goed genoeg?" * * * Willem Nijland is chefkok bij de Vivium zorggroep locatie Naarderheem. Hij is 35 jaar werkzaam geweest in diverse functies binnen de horeca, waarvan 5 jaar als ondernemer. Nu alweer 10 jaar werkzaam als chef kok bij Naarderheem. Met als opdracht de horeca binnen de zorg te brengen. "In Naarderheem verblijven en revalideren elk jaar zo n 800 ouderen. Al onze disciplines hebben hierbij een gezamenlijke doelstelling: ertoe bijdragen dat elke cliënt zich welkom en prettig voelt en snel weer zelfstandig kan functioneren. Restaurant Het Vestion in Naarderheem is onlosmakelijk verbonden met deze doelstelling. Dat heeft te maken met de prettige ambiance in het restaurant met haar open keuken en directe (geur)beleving; cliënten genieten van hun maaltijd en vergeten even dat ze in een revalidatiecentrum verblijven. Maar vooral met ons totaalconcept van ambachtelijk bereide maaltijden met verse groentes, vlees, vis, kruiden en specerijen, zo veel mogelijk van het seizoen en biologisch. De ervaring leert dat deze smaakvolle, gezonde maaltijden revalidanten meer energie en kracht geven. Energie die zij keihard nodig hebben voor de dagelijkse therapieën. Kortom, een concept dat gebaseerd is op gezond verstand maar waar in de praktijk van veel GRZ-instellingen ons inziens nog te weinig mee wordt gedaan." Drs. Beate Rose is geestelijk verzorger bij RSZK. Zij studeerde theologie en filosofie in Groningen, waar zij ook de postdoctorale pastorale specialisatie volgde. Zij werkte eerder in de psychiatrie en in de algemene ziekenhuiszorg. Haar belangstelling ligt bij de reflectie op de levensbeschouwelijke kant van alledaagse zorgverlening. Zij geeft hierover scholing, begeleidt intervisies en filmgesprekken en publiceert in diverse publieksbladen. "Eten doen we allemaal, maar ieder mens dekt de tafel anders. Met eten en drinken raken we tegelijk aan aan primaire levensbehoeften én aan diepe, persoonlijke waarden van mensen. Uit eten en drinken halen we niet alleen

3 voedingsstoffen, maar ook zin en betekenis. Juist daarom is de maaltijd op een revalidatie-afdeling rijk aan kansen en risico s. Cliënten kunnen therapeutisch tafelen en werken aan hun doelen. Maar mag dat, zoiets primairs inzetten als instrument? Wanneer kies je juist voor verzorgen of zelfs verwennen? In deze workshop gaan we aan tafel in gesprek. Aan de hand van voorvallen uit de praktijk komen we onze eigen vooronderstellingen, waarden en normen op het spoor en verkennen we de dilemma s." H. Manschot, In gesprek over goede zorg, Amsterdam: Boom, 2013 J.M. Terwel, Alles is Revalidatie, Delft: Eburon, 2011 N. van der Leer en M. Sternal, Zingeving na een CVA, TVZ Tijdschrift voor verpleegkundig experts, 2014 nr. 3 Laura den Boeft MSc heeft in 2006 de Bachelor Fysiotherapie gehaald en is direct gaan werken in een verpleeghuis van de Amaris Zorggroep in Hilversum, o.a. op de GRZ afdelingen met zowel orthopedische- als neurorevalidatie. In 2012 heeft zij de Master Geriatriefysiotherapie afgerond waarna ze is begonnen als bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie. Sinds 2006 is zij AIO aan de Universiteit van Wageningen waar ze zich richt op sarcopenie (prevalentie, diagnostiek en management) in de GRZ. De prevalentie van sarcopenie is onder revaliderende ouderen is hoger dan in de algemene populatie ouderen. Afhankelijk van de doelgroep en meetmethode kan het wel bij 65% van de ouderen in de GRZ voorkomen. Maar hoe beïnvloedt sarcopenie de (uitkomsten van) revalidatie? En als we het constateren, wat kunnen we er dan mee? In deze workshop gaan we in op de impact van sarcopenie op het revalidatieproces. Daarnaast is er aandacht voor de (on)mogelijkheden van diagnostiek in de dagelijkse praktijk en hoe de behandeling van sarcopenie in de multidisciplinaire behandeling in te passen is. Sarcopenia: revised European consensus on definition and diagnosis. (Cruz-Jentoft AJ, et al. Age Ageing. 2018) ESPEN guideline on clinical nutrition and hydration in geriatrics Systematic review and meta-analysis of prevalence of sarcopenia in post acute inpatient rehabilitation Protein intake and exercise for optimal muscle function with aging: Recommendations from the ESPEN Expert Group Dhr. Martijn van Gemst, Chef-kok Zorgwaard en restaurant Nonna, Chef Gastro engineering Lang traject in opleiding Mevr. Lobke Van den Wijngaert Chef Gastro engineering Lang traject en Esf medewerker bij Karel de Grote Hogeschool. Te mooi om op te eten Revalidatie en ondervoeding staan met elkaar in de hand dat is algemeen geweten. Ondervoeding is een één van de stijgende en blijvende problemen in onze zorgsector. Het gevecht tegen ondervoeding wordt dan ook op alle vlakken gevoerd: Bijvoeding, eiwit verreiken van maaltijden, strikte regels in de voedselveiligheid en prachtige presentaties op het bord. En toch is er een

4 blijvend fenomeen de borden komen onaangeroerd terug en de ondervoeding blijft stijgen hoe komt dat? Tijdens deze presentatie leggen Gastro-engineering Lt Van den Wijngaert en Chef-gastro-engineering I.O Van Gemst Martijn uit waar dit aan ligt en hoe opgeleide chefs in eerstelijnsvoedingszorg hier wat aan kunnen veranderen samen met een praktisch gedeelte waar de luisteraars zelf kunnen proeven. Wij presenteren een workshop met een mondeling gedeelte/toelichting en een praktisch gedeelte door de verschillen te laten proeven in gerechten welke smaak gestuurd zijn naar een casus van iemand op de geriatrische revalidatie. Martijn van Gemst: "Ik ben een chef-kok uit de horeca die nu dient in de zorg. Ten eerste omdat ik zag bij mij oma hoe slecht het eten en drinken was in de zorg en dit wilde verbeteren. Nu erg succesvol op onze locatie van Zorgwaard. Alleen zijn er bepaalde groepen die we nog niet goed bedienen en dit door onze oplossingen zoals smaaksturing, dysfagie of andere oplossingen willen verbeteren zodat iedere cliënt het recht heeft op een lekkere, gezonde en veilige maaltijd." Lobke Van den Wijngaert: "Wanneer je op je 22ste keuken verantwoordelijke wordt van 265 bedden heb je snel door dat de zorgkeukens veel complexer is dan zijn naam en faam. Het werd snel duidelijk dat er nog een lange weg te gaan is voor chefs in de zorgsector. Na vijf jaar keuken verantwoordelijke te zijn geweest en met glans de tweejarige opleiding Gastro-engineering te hebben afgewerkt ben ik verder op zoek gegaan hoe ik de patiënt en chefs nog beter kan helpen. Dit doe ik dagelijks als Esf projectmedewerker aan Karel de grote hogeschool waar we samen met het Center for Gastrology bv het onderzoek van kom op tegen kanker hebben gedaan." /belg /article-normal html Frank Peters en Lisa de Leeuw van Focal Meditech en Rob Janssen van MediReva: Eten is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Echter is het iets wat iedereen, iedere dag zal moeten doen. Door middel van diverse hulpmiddelen is het mogelijk om mensen met een verminderde arm- of handfunctie zelfstandig te laten eten. Eten is niet alleen een van de eerste levensbehoeftes, maar ook een sociale activiteit. Als een persoon door iemand anders gevoed wordt, kan dat een machtsverschil veroorzaken en het gevoel van machteloosheid versterken. Focal heeft in haar productportfolio meerdere hulpmiddelen die kunnen helpen bij het eten en drinken of het eten geheel over kunnen nemen. Echter staat de gebruiker centraal en behaalt hij of zij hoe, in welke volgorde en met welk tempo er gegeten wordt. Door zelfstandig te eten, zullen mensen meer eten en het niet meer zien als een moetje. Dit optimaliseert de

5 voedselinname en draagt bij aan een betere gezondheid. MediReva is als hulpmiddelenleverancier en beheerder van het hulpmiddelenbestand de partner van de Zorgboog. Frank Peters is acht jaar werkzaam bij Focal Meditech als Adaptatie Technicus in de buitendienst. Frank heeft de studie Adaptatie Techniek voltooid en is reeds 27 jaar werkzaam in de revalidatiebranche. Hij zit vijf dagen per week op de weg waardoor hij een breed scala aan casussen voorbij heeft zien komen van mensen met diverse beperkingen. Lisa de Leeuw is twee jaar werkzaam bij Focal Meditech als Verkoopadviseur en Marktonderzoeker. Lisa is in 2016 afgestudeerd als Gezondheidszorgtechnoloog. Zij richt zich voornamelijk op robotica bij Focal en vertegenwoordigt Paro de Robotzeehond en Obi het Eetapparaat. Door deze mix komt Lisa zowel bij instellingen en bij mensen thuis. Rob Janssen is twee jaar werkzaam bij MediReva als Adaptatie Technicus en adviseur van de Zorgboog. Rob heeft de studie Adaptatie Techniek voltooid en is ruim twintig jaar werkzaam in de revalidatiebranche. Hij is de gesprekspartner voor de Zorgboog op het gebied van budgettaire en bovenbudgettaire hulpmiddelen. Daarbij geeft hij leiding aan het MediReva-team dat de Zorgboog ont zorgt op het gebied van hulpmiddelen