SAMENVATTING MEDEWERKER

Transcriptie

1 INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING MEDEWERKER 1 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER

2 SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen van plantaardige of dierlijke afkomst die een infectie, allergie of vergiftiging kunnen veroorzaken. Bekende voorbeelden uit de sector zijn tekenbeten met het risico op de ziekte van Lyme, besmetting met bacteriën en endotoxinen op de rioolwaterzuiveringinstallatie en het oplopen van de ziekte van Weil door contact met besmet oppervlaktewater. Als je in je werk te maken hebt met zieke dieren of kadavers, werken in het groen, in of met oppervlaktewater of afvalwater, loop je risico blootgesteld te worden aan biologische agentia. Voorbeelden van functies zijn de zuiveringstechnicus, muskusrattenbestrijder, gebiedsbeheerder, veldwerker, maar ook de onderhoudsmonteur, handhaver en toezichthouder. Hoewel insectenbeten en (eikenprocessie)rupsen niet onder de definitie van biologische agentia vallen, zijn de maatregelen in de Arbocatalogus wel van toepassing op het voorkomen en verminderen van de risico s van insectenbeten en rupsen. Wat is de Arbocatalogus? Als je in je werk te maken hebt met biologische agentia wil dat niet per definitie zeggen dat je er ziek van wordt. De Arbocatalogus Biologische agentia is een middel om beter inzicht te krijgen in mogelijke risico s. Daarnaast vind je in de Arbocatalogus oplossingen om de risico s te voorkomen of verminderen. De Arbowet bevat voorschriften voor het werken met biologische agentia. Deze voorschriften zijn ook op jou van toepassing als je hiermee in je werk te maken hebt. Deze zijn opgenomen in paragraaf 5.1 van de Arbocatalogus. 2 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER

3 AAN DE SLAG Wat kan ik doen? Risico-inventarisatie en -evaluatie In veel situaties kun je zelf het risico goed inschatten. Ook kun je samen met collega s risico s beoordelen. Als jij een taak als (te) risicovol inschat vanwege vermoede blootstelling aan biologische agentia, dan moet het waterschap dit respecteren. Elk waterschap is verplicht een Risico - Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit te voeren. De risico s van biologische agentia moeten onderdeel uitmaken van deze RI&E. Je kunt vragen om door jou geconstateerde risico s én risico s die al door collega s zijn benoemd, daarin mee te nemen. Bijzondere groepen Bepaalde categorieën medewerkers lopen een hoger risico op gezondheidsklachten bij blootstelling aan biologische agentia dan andere. Daarom zijn voor bepaalde groepen specifieke richtlijnen opgesteld: Medewerkers jonger dan 18 jaar mogen niet worden blootgesteld aan bepaalde risicovolle biologische agentia zoals bijen en wespen, lintworminfecties (via eten van besmette bosbes en braam), Q-koorts en hondsdolheid. Zwangere medewerkers mogen geen werkzaamheden verrichten waarbij zij kunnen worden blootgesteld aan de specifieke biologische agentia zoals Toxoplasma, Rubellavirus en Q-koorts, tenzij is gebleken dat zij hiervoor immuun zijn. Voor mensen met een niet goed werkend afweersysteem of andere gezondheidsproblemen moet op individuele basis en in overleg met de bedrijfsarts worden bekeken welke maatregelen nodig zijn. Als je hoort tot één van deze groepen moet het waterschap jou voorlichting geven over deze specifieke risico s. Bij twijfel kan een gesprek met je leidinggevende, arbo-adviseur of bijvoorbeeld een bedrijfsarts uitkomst bieden. Als je vermoedt dat een collega tot een één van deze groepen behoort, moet je deze collega en zijn leidinggevende waarschuwen dat hij of zij mogelijk gezondheidsrisico loopt. 3 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER

4 AAN DE SLAG Preventieve maatregelen Met hygiëne maatregelen, het dragen van PBM en de juiste kleding kun je zelf de blootstelling aan en besmetting door biologische agentia voorkomen of beperken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het voorkomen of beperken van de blootstellingsduur. Ook handen wassen na het werk, niet eten en drinken op je werkplek en niet met vervuilde kleding schone ruimten betreden. Het s avonds controleren op tekenbeten is ook de belangrijkste vorm van preventie. Een voorbeeld van een hygiëneprotocol vind je in bijlage 3 van de Arbocatalogus. Vaccinaties Vaccinaties (of inentingen) zijn een ondersteuning van de preventieve maatregelen, maar komen daar niet voor in de plaats! Vaccinaties zijn ervoor om jou extra tegen bepaalde ziekten zoals Tetanus te beschermen. In het vaccinatiebeleid is opgenomen bij welk soort werkzaamheden je waarvoor moet worden ingeënt. Een voorbeeld van een vaccinatiebeleid is opgenomen in bijlage 4 van de Arbocatalogus. Je kunt ervoor kiezen om je niet te laten vaccineren. Meld dit aan de arbo-adviseur of de bedrijfsarts omdat er dan wel extra maatregelen nodig zijn. Voorlichting en instructie De werkgever is ervoor verantwoordelijk dat jij aantoonbaar voldoende voorlichting hebt gehad over het werken met biologische agentia. Ga zoveel mogelijk naar dit soort bijeenkomsten zoals toolboxen en werkoverleg toe. Kijk ook goed naar procedures en werkinstructies over biologische agentia zoals die voor teken en de ziekte van Lyme en volg deze op. 4 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER

5 AAN DE SLAG Preventief Medisch Onderzoek (PAGO/PMO) Regelmatig organiseert jouw werkgever een Preventief Medisch Onderzoek (PAGO/PMO). Het PAGO/PMO is risico gericht. Als jij in je werk wordt blootgesteld aan biologische agentia betekent dit dat in het PAGO/PMO hier ook aandacht voor moet zijn. Met een vragenlijst en een lichamelijk onderzoek kan worden bepaald welke invloed de blootstelling aan biologische agentia op jouw gezondheid heeft gehad. Deelname aan het PAGO/PMO is vrijwillig, maar wordt wel aangeraden. Incidenten en onbekende gevaren melden Er zijn altijd onverwachte situaties waarvan je van te voren het risico niet goed hebt kunnen inschatten. Als je dit soort situaties tegenkomt in je werk is het belangrijk om deze te melden aan je leidinggevende, je arbo-adviseur en zo mogelijk via een meld- of registratiesysteem. Zo krijgt het waterschap steeds beter grip op dergelijke situaties en draag jij bij aan het beschermen van jezelf en je collega s die na jou mogelijk ook met dezelfde situatie te maken krijgen. Toezicht houden Het is de verplichting van iedere medewerker om elkaar te wijzen op gevaarlijke situaties. Instructies en voorschriften moeten worden gevolgd en de juiste PBM s moeten op de juiste wijze worden gebruikt. 5 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER

6 HULPMIDDELEN Naast algemene oplossingen kunnen er maatregelen worden getroffen om risico specifieke gevaren te verkleinen, bij biologische agentia zijn dit: Welke hulpmiddelen zijn er? Alle algemene en risicospecifieke verplichtingen zijn opgenomen in het Overzicht van verplichtingen. Om snel inzicht te krijgen in de knelpunten, is de verdiepende checklist beschikbaar. Met behulp van de GAP analyse tool wordt duidelijk wat toekomstige aandachtspunten zijn. Met de Taak Risico Analyse kun je samen met de medewerkers de risico s van biologische agentia inschatten. Hierin kan je ook aandacht besteden aan de Laatste Minuut Risico Analyse die medewerkers ter plekke, voor aanvang van een taak, kunnen uitvoeren. Ook is er een Samenvatting medewerker beschikbaar. Uiteraard is er veel informatie te vinden op de website van het A&O fonds Waterschappen en in de Arbocatalogus Biologische agentia zelf. 6 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER

7 COLOFON Vragen en informatie Voor vragen of meer informatie over de arbocatalogi en de afgeleide tools, bezoek onze website of neem contact op via of Uitgave Vormgeving ]RUURD[ s Resourceful Creatives A&O-fonds Waterschappen Den Haag, september 2017 Fotografie Fotobeeldbank A&O-fonds Waterschappen Kees Winkelman 7 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER