Gelet op het bestreden arrest, op 21 februari 1997 op verwijzing gewezen door het Hof van Beroep te Gent;

Transcriptie

1 HET HOF, Gelet op het bestreden arrest, op 21 februari 1997 op verwijzing gewezen door het Hof van Beroep te Gent; Gelet op het arrest van dit Hof van 15 januari 1988; Over het eerste middel, gesteld als volgt : schending van de artikelen 16 van de Grondwet, 2, 1 en 2 (in de versie vóór de wijziging door artikel 87bis van de Stedenbouwwet zoals ingevoerd bij artikel 98 van het decreet van 22 december 1993), 25 en 31 van de wet van 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en de stedenbouw, doordat het hof van beroep bij de waardebepaling van het onteigende perceel geen rekening houdt met de bestemming als bouwzone in het algemeen plan van aanleg, vastgesteld bij beslissing van de gemeenteraad van Genk van 26 november 1965 en goedgekeurd bij koninklijk besluit van 1 juni 1970, op grond van de volgende overwegingen : "Blijkens de ons overgelegde gegevens evolueerde de stedebouwkundige situatie als volgt : - vooreerst was er een gemeentelijke plan van aanleg van kracht sedert de beslissing van 26 november 1965 van de gemeenteraad van Genk, goedgekeurd bij koninklijk besluit van 1 juni 1970; dit gemeentelijk plan van aanleg situeerde de percelen als gelegen in de bouwzone; - vervolgens bestond er ten tijde van de onteigening een ontwerp-gewestplan - dat dezelfde bindende kracht heeft als het gewestplan zelf - vastgesteld bij ministerieel besluit dd. 22 maart 1976 (woonuitbreidingsgebied). Het ontwerp-gewestplan is strijdig met het gemeentelijk plan van aanleg omdat het, in beginsel, bestemd is voor 'groepswoningbouw', terwijl een 'bouwzone', zoals bepaald in het gemeentelijk plan van aanleg, geen groepswoningbouw verplicht. Zowel de rechtspraak van het Hof van Cassatie als deze van de Raad van State zijn eensluidend; het gewestplan heft de ermede strijdige bestemmingsvoorschriften van eerder vastgestelde en goedgekeurde gemeentelijke plannen op (...). Dezelfde bindende en verordenende kracht hebben de ontwerpen van streek- of gewestplannen, die door de minister voorlopig zijn vastgesteld met dien verstande dat het ministerieel besluit de uitwerking van de vroeger vastgestelde of goedgekeurde plannen van aanleg in zoverre de voorschriften ervan niet meer in overeenstemming zijn met deze ontwerpen niet opheft doch de uitwerking ervan schorst (cf. art. 2, 2 Stedebouwwet van ). De huidige onteigening is geschied met het oog op de realisatie van het ontwerp-gewestplan (sociale woningbouw is woonuitbreidingsgebied). Nu het vroeger bestaand gemeentelijk plan van aanleg geschorst was en geen rekening mag worden gehouden, bij het bepalen van de waarde van de percelen onteigend ter realisatie van het ontwerpgewestplan, met de waardevermeerdering of -vermindering, die voortvloeit uit de voorschriften van dit plan (cf. art. 31 Stedebouwwet, (...)), dient de inneming te worden gewaardeerd alsof er geen enkel plan van aanleg bestond",

2 terwijl de artikelen 2, 1 en 2, 25 en 31 van de wet van 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en de stedenbouw dienen te worden gelezen met inachtneming van het grondwettelijk beginsel dat niemand mag worden ontzet van zijn eigendom dan tegen een billijke schadeloosstelling, de schorsing van de uitwerking van een vroeger vastgesteld of goedgekeurd plan van aanleg ten gevolge van de voorlopige vaststelling van een ontwerp-gewestplan niet tot gevolg heeft dat met de bestemming die dat vroeger plan aan een perceel heeft gegeven geen rekening meer mag worden gehouden bij de bepaling van de onteigeningsvergoeding wanneer het perceel onteigend wordt ter uitvoering van het ontwerp-gewestplan, de appèlrechters derhalve alle in het middel aangehaalde wetsbepalingen schenden : Over de door verweerster opgeworpen grond van niet-ontvankelijkheid van het middel : het middel vertoont geen belang nu het arrest de waarde van de onteigende percelen bepaalt alsof zij in de bouwzone zouden zijn gelegen : Overwegende dat het onderzoek van de grond van niet-ontvankelijkheid onafscheidelijk verbonden is met het onderzoek van het middel zelf; Dat de grond van niet-ontvankelijkheid moet worden verworpen; Over het middel : Overwegende dat het te dezen toepasselijke artikel 2, 2, van de Stedenbouwwet van 29 maart 1962, bepaalt dat de ontwerpen van streek- of gewestplannen die door de minister voorlopig zijn vastgesteld, bindende en verordenende kracht hebben en dat het ministerieel besluit de uitwerking schorst van de vroeger vastgestelde of goedgekeurde plannen van aanleg, in zoverre de voorschriften ervan niet meer in overeenstemming zijn met deze ontwerpen; Dat het te dezen toepasselijke artikel 31 van die wet voorschrijft dat, bij het bepalen van de waarde van een onteigend perceel, geen rekening wordt gehouden met de waardevermeerdering of - vermindering die voortvloeit uit de voorschriften van het streek-, gewest- of gemeentelijk plan van aanleg; Dat daaruit volgt dat voor het bepalen van de waarde van een perceel dat onteigend wordt ter verwezenlijking van een voorlopig goedgekeurd ontwerp van gewestplan waarvan de voorschriften afwijken van die van een gemeentelijk plan van aanleg dat het schorst, met de voorschriften van dit geschorste plan van aanleg moet worden rekening gehouden; Overwegende dat het arrest vaststelt dat : 1. het perceel van eiseres onteigend werd ter verwezenlijking van een ten tijde van de onteigening bestaande ontwerp van gewestplan waarvan de voorschriften afweken van het daaraan voorafgaande gemeentelijk plan van aanleg; 2. het perceel overeenkomstig dit laatste plan gelegen was in de bouwzone en volgens het ontwerp gewestplan in de woonuitbreidingszone; Dat het op grond daarvan oordeelt dat met de voorschriften van het ontwerp van gewestplan geen rekening mag worden gehouden evenmin als met die van het daardoor geschorste gemeentelijk plan van aanleg;

3 Dat het op grond van dit oordeel de waarde van het perceel niet bepaalt volgens zijn ligging in een bouwzone, maar volgens : (1) een gedeeltelijke bouwzone en achterliggende zone; (2) de invloed van een aanpalende reeds bebouwde bouwzone; dat het verder op grond van dit oordeel bij het bepalen van die waarde de kansen van verharding en uitrusting van de Minderbroederstraat beoordeelt, doch geen rekening houdt met de ligging van het perceel in de bouwzone volgens het gemeentelijk plan van aanleg; Dat het aldus de artikelen 2, 2, en 31 van de voormelde Stedenbouwwet schendt; Dat het middel gegrond is; Over het tweede middel, gesteld als volgt : schending van de artikelen 2, 1017, 1018 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, 1, 2 en 7 van het koninklijk besluit van 30 november 1970 tot vaststelling van het tarief van de in vorderbare kosten bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek, doordat het bestreden arrest beslist dat in het kader van de procedure voor de Vrederechter bij hoogdringende omstandigheden inzake onteigening ten algemenen nutte geen rechtsplegingsvergoeding verschuldigd is, terwijl de regels van het Gerechtelijk Wetboek van toepassing zijn op alle rechtsplegingen, behoudens wanneer deze geregeld worden door niet uitdrukkelijk opgeheven wetsbepalingen of door rechtsbeginselen, waarvan de toepassing niet verenigbaar is met de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek; de rechtsplegingsvergoeding ingevolge de artikelen 1017, 1018, 6 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek deel uitmaakt van de kosten waarin ieder eindvonnis een partij dient te verwijzen, tenzij andere wetten anders bepalen; de wet van 26 juli 1962 betreffende de rechtspleging bij hoogdringende omstandigheden inzake onteigening ten algemenen nutte noch uitdrukkelijk regels stelt ten aanzien van de rechtplegingsvergoeding, noch impliciet regelingen bevat die onverenigbaar zijn met de artikelen 1017, 1018, 6 en 1022 van het Gerechtelijk Wetboek; de rechtsplegingsvergoeding overeenkomstig artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek bijgevolg verschuldigd is; het koninklijk besluit van 30 november 1970 tot vaststelling van het tarief van de invorderbare kosten bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek in zijn artikelen 1, derde lid en 7 op limitatieve wijze de procedures opsomt die niet aan het besluit zijn onderworpen; de onteigeningsprocedure hierin niet vermeld is; artikel 2, 3, van hetzelfde besluit uitdrukkelijk een tarief vermeldt voor de rechtsplegingsvergoedingen die verschuldigd zijn voor de rechtsplegingen voor de Vrederechter, de appèlrechters derhalve de in dit middel vermelde bepalingen miskennen door geen rechtsplegingsvergoeding toe te kennen voor de procedure die voor de Vrederechter gevolgd werd :

4 Over de door verweerster opgeworpen grond van niet-ontvankelijkheid van het middel : het middel is voorbarig, nu het geen eindbeslissing betreft : Overwegende dat het arrest reeds veroordeelt in de kosten, maar tevens de partijen verzoekt nadere verduidelijking te geven over de begroting van de door hen in rekening gebrachte kosten en daartoe de zaak naar de bijzondere rol verwijst; Dat het echter oordeelt dat in de Onteigeningswet van 26 juli 1962 noch in het Gerechtelijk Wetboek een rechtsplegingsvergoeding is bepaald in verband met de voor de vrederechter gevoerde procedure en op grond hiervan beslist dat de toekenning van een rechtsplegingsvergoeding onwettelijk is; Dat dit laatste een eindbeslissing is en het middel niet voorbarig is; Dat de grond van niet-ontvankelijkheid moet worden verworpen; Over het middel : Overwegende dat, krachtens artikel 2 van het Gerechtelijk Wetboek, de regels van dit wetboek van toepassing zijn op alle rechtsplegingen, behoudens wanneer deze geregeld worden door niet uitdrukkelijk opgeheven wetsbepalingen of door rechtsbeginselen waarvan de toepassing onverenigbaar is met de bepalingen van dit wetboek; Dat de rechtspleging voor de Vrederechter met toepassing van de Onteigeningswet van 26 juli 1962 een rechtspleging is in de zin van artikel 2 van het voormelde wetboek en geen rechtspleging is die valt onder de door artikel 2 omschreven uitzonderingen; Overwegende dat de procedure voor de Vrederechter overeenkomstig de Onteigeningswet van 26 juli 1962 ertoe strekt de inbezitstelling van het onteigende goed te benaarstigen en een provisionele vergoeding en nadien een voorlopige vergoeding te bepalen, welke laatste vergoeding definitief wordt indien geen procedure van herziening wordt ingesteld door één van de partijen; Dat die wettelijke bepalingen de toekenning van een rechtsplegingsvergoeding door de Vrederechter niet uitsluiten; Dat niet van aard zijn om rechtsplegingsvergoedingen, aanvullende rechtsplegingsvergoedingen of uitgavenvergoedingen uit de gerechtskosten te sluiten : - het voormelde voorwerp van die procedure, - het opzet ervan om de tegengestelde belangen, enerzijds, van de onteigende om een voorafgaande en billijke vergoeding te ontvangen voor het onteigende goed en, anderzijds, van de onteigenaar om hoogdringend in het bezit van dit goed gesteld te worden, - het feit dat tegen het vonnis van de Vrederechter dat de voorlopige vergoeding bepaalt geen rechtsmiddel kan worden aangewend, - het feit dat het bepaalde bedrag al dan niet definitief wordt naargelang een op zichzelf staande procedure in herziening plaats heeft waarin de onteigeningsvergoeding wordt bepaald,

5 - de parlementaire voorbereiding; Overwegende dat het arrest rechtsplegingsvergoedingen voor de procedure voor de Vrederechter uitsluit omdat die procedure van bijzondere aard is en omdat artikel 2 van het koninklijk besluit van 30 november 1970 slechts een rechtsplegingsvergoeding bepaalt voor "een procedure ten gronde voor het Vredegerecht"; Dat het aldus de in het middel aangewezen wetsbepalingen schendt; Dat het middel gegrond is; Overwegende dat de vernietiging zich uitstrekt tot de beslissing van de appèlrechters over hun bevoegdheid uitspraak te doen over de kosten in de procedure voor de Vrederechter waartegen eiseres niet kon opkomen; OM DIE REDENEN, Vernietigt het bestreden arrest; Beveelt dat van dit arrest melding zal worden gemaakt op de kant van het vernietigde arrest; Houdt de kosten aan en laat de beslissing daaromtrent aan de feitenrechter over; Verwijst de zaak naar het Hof van Beroep te Brussel.