Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 18 SEPTEMBER 2008 C F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C F 1. D. J., 2. D. S., 3. D. L., Mr. Cécile Draps, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen BROUWERIJEN ALKEN-MAES, naamloze vennootschap. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen een vonnis, op 13 oktober 2006 in hoger beroep gewezen door de Rechtbank van Eerste Aanleg te Namen. Raadsheer Christine Matray heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal met opdracht Philippe de Koster heeft geconcludeerd.

2 18 SEPTEMBER 2008 C F/2 II. CASSATIEMIDDEL De eisers voeren volgend middel aan. Geschonden wettelijke bepalingen - de artikelen 1315, 1349, 1353 en 2036 van het Burgerlijk Wetboek; - de artikelen 62, 65, 67, 68, 69 en 70 van de Faillissementswet van 8 augustus 1997; - de artikelen 870 en 1138, 2, van het Gerechtelijk Wetboek; - algemeen beginsel van het recht van verdediging. Aangevochten beslissing Het bestreden vonnis verklaart het hoger beroep van de eisers ongegrond en bevestigt hun veroordeling tot betaling van een bedrag van frank, d.i ,17 euro, op alle gronden die hier als volledig weergegeven worden beschouwd, en meer bepaald op de volgende gronden : Dit bedrag stemt in werkelijkheid overeen met het bedrag van de schuldvordering die definitief is opgenomen in het bevoorrechte passief van het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid L'Ecusson Doré. Aangezien de (eisers), net als Mevrouw C., zich bij onderhandse akte van 31 juli 1997 hoofdelijk en ondeelbaar borg hebben gesteld voor de verbintenissen van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, heeft de eerste rechter hen terecht veroordeeld tot vrijwaring, jegens de (verweerster), van de hoofd- en bijkomende verbintenissen. De rechtsleer en de rechtspraak beslissen immers unaniem dat de opname van een schuldvordering, zonder beperking of voorbehoud en na het verstrijken van de termijnen voor het inbrengen van bezwaren, zowel de bezwaarindienende schuldeiser en de andere schuldeisers, als de curator en de gefailleerde bindt. De opname is in beginsel onherroepelijk en kan op geen enkele manier gewijzigd worden : de schuldvorderingen kunnen achteraf niet betwist worden. De regel van de onherroepelijkheid van de opname van een schuldvordering is niet alleen van toepassing op het bedrag van die schuldvordering, maar ook op elk artikel of elk bestanddeel ervan ( ). Niemand kan die schuldvordering vervolgens betwisten door zich te beroepen op een grond van nietigheid, ontbinding of verval, of door een niet-tegenstelbaarheid wegens verdachte periode aan te voeren. Alleen bedrog of list van de bezwaarindienende schuldeiser, schending van regels van openbare orde of overmacht, die belet hebben de waarheid aan het licht te brengen, kunnen de onherroepelijkheid van de opname ongedaan maken.

3 18 SEPTEMBER 2008 C F/3 Grieven Luidens artikel 2036 van het Burgerlijk Wetboek, kan de borg zich tegen de schuldeiser beroepen op alle excepties die aan de hoofdschuldenaar toekomen en die tot de schuld zelf behoren. Een geschil over het bedrag van de huurschuld en de onpartijdigheid van de deskundige die de rechter heeft aangewezen om de huurwaarde van het pand te ramen, is een exceptie die tot die schuld zelf behoort en is geen exceptie die alleen de schuldenaar persoonlijk betreft. Krachtens de artikelen 62, 65, 67, 68, 69 en 70 van de Faillissementswet van 8 augustus 1997, is de opname van een schuldvordering in het passief van het faillissement van de schuldenaar slechts onherroepelijk ten aanzien van de partijen die, in het kader van dat faillissement, betrokken werden bij de verificatie en de opname van de schuldvorderingen, met name de curator, de gefailleerde, de bezwaarindienende schuldeiser en de andere schuldeisers, en verhindert de opname alleen de laatstgenoemden om achteraf nog enig geschil op te werpen. De opname belet de borgen, die als dusdanig niet zijn betrokken bij de verificatie van de schuldvorderingen, geenszins om achteraf zowel de waarachtigheid van de schuld als het bedrag ervan te betwisten. Eerste onderdeel Het bestreden vonnis stelt niet vast dat de eisers zijn betrokken bij de procedure tot verificatie en opname van de schuldvorderingen, in het kader van het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid L'Ecusson Doré, ten aanzien waarvan zij zich borg hadden gesteld voor de verbintenissen die ontstaan waren uit de huurovereenkomst die zij met de verweerster had aangegaan. Toch beslist het dat de eisers, die «zich hoofdelijk en ondeelbaar borg hebben gesteld voor de verbintenissen van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (L'Ecusson Doré)», gebonden zijn door de beslissing tot opname van de schuldvordering in het bevoorrechte passief van het faillissement en verwerpt het, op die grond, hun betwisting betreffende het bedrag van de schuld. Het schendt derhalve zowel artikel 2036 van het Burgerlijk Wetboek als de artikelen 62, 65 en 67 tot 70 van de Faillissementswet van 8 augustus Tweede onderdeel Indien het bestreden vonnis zo gelezen moet worden dat het impliciet beslist heeft dat de eiseres waren opgeroepen om hun belangen te verdedigen in het kader van een procedure tot verificatie en opname van de schuldvorderingen, dan zou het in dat geval gegrond zijn op een feitelijk gegeven dat uit geen enkel processtuk blijkt en dat de rechters derhalve alleen uit eigen wetenschap bekend kon zijn (schending van de artikelen 870 en 1138, 2, van het Gerechtelijk Wetboek, van de artikelen 1315, 1349 en 1353 van het Burgerlijk Wetboek, alsook miskenning van het beginsel van het recht van verdediging).

4 18 SEPTEMBER 2008 C F/4 III. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste onderdeel De opname van een schuldvordering in het passief van een faillissement, zonder enig voorbehoud of bezwaar dat binnen de voorgeschreven termijn wordt geformuleerd, vormt, in beginsel, een onherroepelijke rechtshandeling die belet dat de opgenomen schuldvordering nog kan worden betwist. Die regel, die ertoe strekt de gezamenlijke regeling van de schuldvorderingen zo snel en zo veilig mogelijk te laten verlopen, ontzegt nochtans de borg, die niet aan de opname heeft deelgenomen, het recht niet het bedrag van de schuldvordering te betwisten. Artikel 2036 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de borg zich tegen de schuldeiser kan beroepen op alle excepties die aan de hoofdschuldenaar toekomen en die tot de schuld zelf behoren. Het bestreden vonnis stelt vast dat de eisers «zich hoofdelijk en ondeelbaar borg hebben gesteld voor de verbintenissen die de gefailleerde vennootschap ten aanzien van de [verweerster] was aangegaan in het kader van een onderverhuring en dat zij zowel de ramingwijze als het bedrag van de schuldvordering van de verweerster betwistten. Het vonnis beslist dat de opname van een schuldvordering, zonder beperking of voorbehoud, onherroepelijk is en dat ze bijgevolg de borgen van de gefailleerde bindt. Het bestreden vonnis, dat niet vaststelt dat de eisers zijn betrokken bij de procedure tot verificatie en opname van de schuldvorderingen die ten gevolge van het faillissement is ingeleid, verantwoordt zijn beslissing om de eisers ten aanzien van de verweerster tot betaling van een bedrag van ,17 euro te veroordelen, niet naar recht. Het onderdeel is gegrond.

5 18 SEPTEMBER 2008 C F/5 Dictum Het Hof, Vernietigt het bestreden vonnis. Beveelt dat van dit arrest melding zal worden gemaakt op de rand van het vernietigde vonnis. Houdt de kosten aan en laat de beslissing daaromtrent aan de feitenrechter over. Verwijst de zaak naar de Rechtbank van Eerste Aanleg te Hoei, zitting houdende in hoger beroep. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, eerste kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Claude Parmentier, de raadsheren Didier Batselé, Albert Fettweis, Daniel Plas en Christine Matray, en in openbare terechtzitting van 18 september 2008 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Claude Parmentier, in aanwezigheid van advocaat-generaal met opdracht Philippe de Koster, met bijstand van griffier Marie-Jeanne Massart. Vertaling opgemaakt onder toezicht van raadsheer Eric Dirix en overgeschreven met assistentie van griffier Philippe Van Geem. De griffier, De raadsheer,