TWEE ERMELOERS SNEUVELDEN IN DE JAVAZEE door Peter Yska
|
|
- Petrus van der Zee
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TWEE ERMELOERS SNEUVELDEN IN DE JAVAZEE door Peter Yska deze beide jonge mannen. Daarom in dit artikel enige informatie over Klaas Besselsen en Gert Heining die hun leven gaven voor het ( verre ) vaderland. Klaas Besselsen als matroos (foto fam. Besselsen) In januari 1940 vertrokken twee jonge matrozen uit Tonsel. Zij gingen na een korte kerstvakantie terug om weer aan te monsteren op hun schip de lichte kruiser Hr. Ms. Sumatra en Hr. Ms. Wachtschip Vlissingen. Niemand kon toen verm oeden dat hun afscheid een definitief karakter had. Toch bleek dat enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog zo te zijn. Zij keerden niet terug van hun lange zeereis. Met hun schip gingen zij na zware gevechten in februari 1942 ten onder in de Indische wateren. Weinig mensen in Ermelo kennen waarschijnlijk de geschiedenis van Klaas Besselsen Klaas, geboren 30 juli 1921, was de zoon van Bessel Besselsen en Reijntje van de Poppe. Vader Bessel, buschauffeur bij Van Maanen in Harderwijk, woonde met zijn gezin tot 10 oktober 1936 in Harderwijk. Hier zijn drie kinderen, onder wie Klaas, geb o ren. Toen de firma Van Maanen een drietal huisjes in Tonsel liet bouwen - meestal aangeduid als De Barak - aan het einde van het pad langs de huidige garage Foppen,verhuisde het gezin daar naar toe. In zijn vrije tijd probeerde Besselsen er, met in de buurt liggend gehuurd land, een klein boerenbedrijfje op te zetten. Omdat er weinig werk was besloot Klaas, na zijn opleiding op de am bachtschool, bij de marine een vrijwillige verbintenis aan te gaan bij de zeedienst als Stoker der 3e klasse. Op 1 mei 1939 meldde hij zich op de Marinekazerne Willemsoord in Den Helder voor zijn opleiding. Op 1 juli 1939 volgde plaatsing aan boord van Hr. Ms. Van Speijk en op 28 augustus op het pantserdekschip Hr. Ms. Hertog Hendrik. Vanaf 18 november 1939 deed hij weer dienst op de Van Speijk om op 2 januari 1940 over te gaan naar Hr. Ms. Sumatra.
2 Klaas Besselsen in 1936 (3e van rechts) met ulnr.: Andries Jansen, Jan Veleke, Aalt Doppenberg, KlaasHenk Doppenberg en Evert Nijueld (foto meur. Doppenberg) Gert Heining als matroos (foto fam. Heining) 34 Gert Heining Op 16 decem ber 1920 werd te Vrijenban, een gehuchtje bij Delft, Gerrit Heining geboren. Hij was de zoon van Jannes Heining, afkomstig uit Putten, en Teuntje van Otterloo g e boren in Ermelo. Op 30 april 1925 verhuisde de familie Heining van Vrijenban naar Tonsel. Ze ging w o nen in een intussen verdwenen boerderijtje bij de kruising van de huidige Harderwijkerweg en de Eendenparkw eg waar Heining een groentezaak begon. Na enige jaren volgde een verhuizing naar de woning Harderwijkerweg 194 waar Heining de groentezaak voortzette. Om dezelfde reden als Klaas Besselsen sloot Gert bij de marine een vrijwillige verbintenis bij de zeedienst als
3 Lichtmatroos. Op 16 mei 1939 werd hij geplaatst op Hr. Ms. Wachtschip Vlissingen waarna 1 februari 1940 plaatsing volgde aan boord van Hr. Ms. Sumatra. Hr. Ms. Sum atra De lichte kruiser Hr. Ms. Sumatra lag tot maandag 4 februari 1940 in de haven van Den Helder. Op die dag voer het schip uit om in het kader van de handhaving van de neutraliteit bewakingstaken uit te voeren voor de Nederlandse kust. De 9e mei kreeg het schip opdracht op te stomen naar de rede van Vlissingen om te helpen bij het afslaan van eventuele luchtaanvallen. De 10e mei is de Sumatra zelf doelwit van luchtaanvallen door Duitse vliegtuigen. Er wordt op het schip geschoten met mitrailleurs en er worden bommen en magnetische mijnen afgeworpen. Treffers vallen er echter niet. Engeland De 1 l e mei kreeg de Sumatra opdracht over te steken naar Engeland waar het om ± uur in Yarmouth arriveerde. Hier kreeg de bemanning ook het bericht over de capitulatie in Nederland te horen. Na diverse reparaties en aanpassingen vertrok het schip op 28 mei voor een tocht langs Schotland, door de Ierse Zee (m et zeer zware storm) naar de Golf van Bristol waar ze op de rede van Milfordhaven op 2 juni het anker vierde. De nog niet helemaal a fgebouwde Nederlandse torpedobootjager Hr. Ms. Jacob van Heemskerk liep hier eveneens binnen. Naar Canada Op die 2e juni kwamen rond uur HKH prinses Juliana, de prinsessen Beatrix en Irene en enkele andere personen aan boord van de Sumatra. De bedoeling was hen, met steun van de Jacob van Heems- ;; ' ', : De lichte kruiser Hr. Ms. Sumatra 35
4 kerk, naar Canada te vervoeren. Die reis verliep zonder al te grote problemen zodat beide schepen op de 1 l e juni te ± plaatselijke tijd de haven van Halifax konden binnenlopen. Na eerst afscheid te hebben genom en op de Jacob van H eem s kerk verlieten prinses Juliana, na het houden van een toespraak, en de overigen de 12e juni aan het einde van de ochtend de Sumatra. Via de Caraïben naar Zuid-Afrika Op 13 juni vertrok de Sumatra uit Halifax om een Canadees troepentransportschip naar Jamaica te escorteren waar de schepen de 20e juni arriveerden. Vanaf die dag bezocht het schip verschillende eilanden (Cura^ao, Trinidad, Bermuda s, opnieuw Jamaica, enz.) en werd er ondertussen veel geoefend. De 9e augustus begon de oversteek naar Zuid-Afrika waarbij de Sum a tra onderweg escorte-, patrouilleen controlediensten uitvoerde. Op maandag 2 september voer het schip de baai van Kaapstad binnen waar voor de bemanning een aangename periode met veel passagieren aanbrak. Naar Nederlands Oost-Indië De 16e september werd koers gezet naar Mauritius om vandaar de oversteek te maken naar Indië. Via Straat Soenda bereikte de Sumatra op 9 oktober Tandjong (= kaap) Priok, de haven van Batavia. Op de eindbestemming, de marinehaven van Soerabaja, meerde het schip in de ochtend van de 16e oktober 1940 af. Na het vertrek uit Vlissingen en het afleggen van zeemijlen kon de Sumatra dan eindelijk zijn grote onderhoudsbeurt krijgen. Daarvoor werd het schip officieel buiten dienst gesteld. Alle personeel, b e halve voor wacht en toezicht, moest voor de 31e oktober van boord zijn. Een deel van hen werd onmiddellijk overgeplaatst naar andere schepen van de vloot, voor anderen duurde het wat langer. De l e officier van de Sumatra, de luitenant ter zee Charles A. Lagaay uit Ede, werd op 13 januari 1941 commandant op de torpedobootjager Hr. Ms. Van N es. Na het verlaten van de Sumatra eind oktober 1940 volgde voor Besselsen en Heining een plaatsing aan de wal in de Marine Kazerne Oedjoeng te Soerabaja. Vanuit deze kazerne verrichtten de marinemannen allerlei (bewakings-)diensten. Plaatsing aan boord Klaas Besselsen kreeg op 2 decem ber 1940 een plaatsing aan boord van de lichte kruiser Hr. Ms. Java met 526 bemanningsleden. Op 27 januari 1941 werd Gert Heining matroos op de torpedobootjager Hr. Ms. Van N es met een bem anning van 149 man. Vervolgens kreeg hij plaatsingen op de kanonneerboot Hr. Ms. Soem ba (28 april 1941), opnieuw op de Van N es (6 sept. 1941), daarna op de torpedobootjager Hr. Ms. Banckert (4 okt. 1941) en tenslotte op 27 oktober 1941 weer op de Van N es. 36
5 De Japanse oorlogsdreiging De Japanners slaagden er in via de zee, de lucht en over land hun tegenstanders voortdurend af te troeven. Vooral in de lucht waren de Japanners heer en meester door hun grote aantallen vliegtuigen en de inzet daarvan vanaf veroverde vliegvelden en vliegdekschepen. Op zee hadden zij als extra voordeel dat zij over grote aantallen torpedo s voor de lange afstand beschikten. Door de verouderde uitrusting, vooral bij de Nederlanders, en grote tekorten op allerlei gebied waren de geallieerden onvoldoende opgew assen tegen de Japanners. Ondanks hardnekkige geallieerde tegenstand in de lucht en op zee kon niet worden voorkom en dat de Japanners via twee verschillende routes hun aanval op Java konden inzetten. Hr. Ms. Van N e s De torpedobootjager Hr. Ms. Van N es maakte na haar in dienststelling in oktober 1931 haar eerste reis naar de West. Na terugkeer vertrok het schip op 14 december vanuit Den Helder voor goed naar Nederlands Oost-Indië. Het arriveerde op 25 ja nuari 1934 in de haven van Sabang om daarna allerlei taken in de Indische wateren uit te voeren. Na de bezetting van Nederland in mei 1940 werd de specifieke taak van de Van N es het uitvoeren van escortediensten. De toenemende Japanse oorlogsdreiging in 1942 maakte die taak steeds belangrijken De torpedobootjager Hr. Ms. Van Hes 37
6 Kaartje van de Jauazee met het eiland Bawean Het was zelfs een reden om het schip begin februari 1942 van Soerabaja naar Batavia te verplaatsen. Het s.s. Sloet van de Beele Nadat de Japanners Falembang op Sumatra veroverd hadden vond de Nederlandse legerleiding het niet meer verantwoord haar op Banka en Billiton aanwezige troepen daar te laten. De troepen op Banka kregen op dracht om op eigen gelegenheid over te steken naar Java. Voor het ophalen van de troepen op Billiton werd het s.s. Sloet van de B eele van de N.V. Koninklijke Pakketvaart Maatschappij (KPM) te 38
7 Batavia als troepentransportschip ingezet. De evacuatie van Billiton Op 16 februari 1942 s morgens omstreeks zes uur vertrok Hr. Ms. Van N es uit de haven van Tandjong Friok om het konvooischip Sloet van de B eele te escorteren. Het schip moest militairen, enige burgers en materiaal ophalen uit de haven Tandjong Pandan op het eiland Billiton. Met een snelheid van 10 mijl varen de beide schepen naar de Gaspar Straten om de haven van Pandan te bereiken. Dit lukte de 16e februari niet meer omdat de bakenverlichting er niet werkte. Pas de volgende ochtend rond uur voer de Sloet de haven binnen. Alles wat m ee moest stond gereed zodat om tien uur het schip weer uit kon varen. Tijdens de belading bleef de Van N es op de rede heen en weer kruisen om eventuele aanvallers uit de buurt van de haven te houden. De ondergang van de Sloet Circa uur werd op de Van N es luchtalarm gegeven wegens het signaleren van een Japans verkenningsvliegtuig (spotter) dat met de luchtverdedigingswapens werd verdreven. Om uur was er opnieuw alarm omdat er sprake was van een vijandelijk schip. Na een intense beschieting bleek dat schip het wrak van de Nederlandse torpedoboot Hr. Ms. Van Ghent te zijn dat op 15 februari op een kustrif was gelopen. Rond uur werd er voor de tweede maal luchtalarm gegeven op de Van Nes. Een tiental Japanse bommenwerpers vielen kort daarna de Sloet aan die midscheeps een treffer kreeg, onmiddellijk in brand vloog, slagzij maakte en binnen tien minuten zonk. Dankzij de inzet van vliegboten van de Marine Luchtvaart Dienst konden van de Sloet enkele dagen later toch nog opvarenden worden gered. De ondergang van Hr. Ms. Van N es Na de ondergang van de Sloet kwam de Van N es aan de beurt. Een regen van bommen viel rond het schip dat echter, mede door de knappe commandovoering van de commandant, niet werd getroffen. Tijdens de aanvallen meldden zich een drietal andere groepen Japanse bommenwerpers. De vliegtuigen, afkomstig van het Japanse vliegdekschip Ryujo, wierpen straten van bom m en af waar het schip knap doorheen laveerde. Toen na de komst van duikbommenwerpers het schip van vier zijden werd aangevallen konden treffers niet uitblijven ondanks de hoge snelheid (25 mijl) die het schip liep. Enkele treffers hadden desastreuze gevolgen omdat die in de achterste munitiebergplaats terecht kwamen waardoor het achterschip de lucht invloog. Daarna zonk de Van N es snel over bakboordszijde (linkerzijde). Door de ontploffing kwamen veel militairen om en geraakten velen in het water. Na vier 39
8 De plaats waar Hr. Ms. Van Nes ten onder ging dagen werden 55 man, gezeten op aan elkaar geknoopte vlotten, gered door een vliegboot Dornier X I 8. Een andere vliegboot, de Cataline Y62 pikte in een keer 87 opvarenden uit zee op van de Sloet en van de Van Nes. Daaronder waren echter niet Gert Heining uit Tonsel, de com m andant van het schip Lagaay en 65 andere opvarenden van de Van N es. A B D A C O M Toen duidelijk werd dat de Jap ook zijn oog had laten vallen op Nederlands-Indië werd op Java op 15 januari 1942 een geallieerd co m mando gevormd, het ABD ACO M (American-, British-, Dutch-, Australian Command). De leiding van dit Abdacom was belast met de inzet 40 van leger, luchtmacht en marine van de deelnemende landen tegen de Japanse dreiging. Het weinig succesvolle commando werd op 25 februari 1942 opgeheven. Vanaf begin februari 1942 werkte Abdacom met een Combined Striking Force (CSF) waarin schepen van de deelnemende nationaliteiten gezamenlijk optraden. Na de opheffing van Abdacom werd de Nederlandse admiraal C.E.L. Helfrich belast met de leiding over de nog in het gebied aanwezige geallieerde schepen. Hij kreeg daarbij o.a. te maken met oververm oeid personeel, tekort aan inlichtingen en totaal onvoldoende vliegtuigen voor verkenning en aanval. Bovendien beperkten onvoldoende coördinatie van het optreden
9 van marine en luchtmacht en het niet meer kunnen aanvullen van verliezen zijn mogelijkheden. Ondanks deze tekortkomingen moest Helfrich wat doen tegen een via twee routes naderende grote Japanse invasievloot die bestemd was voor de verovering van Java. Om het onheil te keren vertrok in de avondschemering van de 26e februari een CSF (zie tabel 1), onder b e vel van schout-bij-nacht Karei Doorman, vanuit de haven van Soerabaja naar zee. De eerste verliezen De CSF kruiste de hele nacht en een groot deel van de dag door de Javazee om tegen uur terug te keren naar de haven van Soerabaja om bij te tanken en uit te rusten. Na een melding van Japanse schepen op ±115 km Noordwest van het eiland Bawean besloot Doorman er onm iddellijk op af te gaan. Rond uur was de eerste gevechtsaanraking met een ongeveer even sterke Japanse vloot maar wel uitgerust met luchtverkenning en inzet van aanvalsvliegtuigen. Om uur werd de Exeter door een torpedo getroffen die daarna samen met de Witte de With terugkeerde naar de vertrekhaven. Te uur onderging de Kortenaer hetzelfde lot, maar dit schip zonk. Bij een andere aanval zonk de Electra. Toen het Japanse eskader zich terugtrok raakte Doorman het gevechtscontact kwijt waarna hij weer richting Soerabaja voer. De vier Amerikaanse torpedobootjagers gingen vervolgens bijtanken en munitieladen. Ondertussen maakte de CSF een sweep langs de noordkust van Java waarbij de Jupiter rond op een mijn liep en zonk. De ondergang van Hr. Ms. Java Het eskader, nog vier kruisers en de Encounter, voer weer in noordwestelijke richting. Tijdens die tocht troffen ze vlotten met overlevenden van de Kortenaer aan waarna de Encounter opdracht kreeg de drenkelingen naar Soerabaja terug te brengen. Om ± uur verkende het eskader de Japanse kruisers Hachi en Naguro waarna een intensief artilleriegevecht ontstond. Te ± uur vuurde de Hachi op circa 5 km acht en de Naguro op circa 7 km vier torpedo s af. Eén van deze torpedo s trof het achterschip van de kruiser Java bij de achterste munitiebergplaats met als gevolg een heftige ontploffing en een hevige brand. De gevolgen voor de bemanning waren fataal mede omdat het schip binnen 20 minuten zonk. De Java, onder bevel van kapitein ter zee Van Straelen, had geen vaart meer, luisterde niet meer naar het roer en kreeg snel slagzij waarbij het achterschip afbrak. In een klap verloor de Java ruim 500 man (96% van de bemanning) waarbij het slechts aan enkelen gelukte het schip te verlaten en te overleven. Te uur werd de De Ruyter door een torpedo getroffen. Het schip raakt in brand en zonk na drie uren. Onder de ongeveer 345 man (79% 41
10 De lichte kruiser Hr. Ms. Java van de bemanning) die omkwamen was ook schout-bij-nacht Karei Doorman. Beide schepen zijn op ongeveer 60 km ten zuidwesten van het eiland Bawean ten onder gegaan. D ecoraties Tijdens zijn diensttijd was Klaas Besselsen bevorderd tot Stoker der tweede klasse. Gert Heining was Matroos der eerste klasse geworden. Na de oorlog werd aan beide m arinemannen postuum toegekend het: - Oorlogsherinneringkruis met de gespen: - Krijg ter zee ; - Javazee graf. Hun namen werden gegraveerd in 15 bronzen platen die werden aangebracht op het Karei Doormanmonument uit 1954 op het Nederlandse ereveld Kembang Kuning te Soerabaja. Tevens werd één van de in 1925 geschonken en later teruggevonden scheepsbellen van Hr. Ms. Java bij dit monument opgehangen. Op 27 februari 2006 onthulde de staatssecretaris van Defensie C. van der Knaap deze 15 bronzen platen waarop ook de naam van Klaas B esselsen staat. De naam van Gert Heining werd daarna op een soortgelijke plaat aangebracht. G edenkplaten Tijdens de Slag in de Javazee von den van de Nederlandse schepen De Ruyter, Java en Kortenaer 915 marinemannen een zeem ans 42
11 Zw are K ruisers Torpedobootjagers Houston (Ü S) ( t 28 feb) Jupiter (U K) ( t 27 feb) Exeter (U K ) ( t 28 feb) Electra (Ü K) ( t 27 feb) Lichte kruisers Encounter (U K) ( f 1 mrt) De Ruyter (ML) ( t 27 feb) Kortenaer (N L) ( f 27 feb) Java (ML) ( t 27 feb) Witte de With (N L) ( f 28 feb) Perth (Austr) ( f 28 feb) Paul Jones (US) John D. Ford (US) John D. Edwards (ÜS) Alden (ÜS) Tabel 1: Samenstelling CSF bij het begin van de Slag in de Javazee en tussen haakjes de datum waarop het schip ten onderging Geraadpleegde bronnen: 1. Bezemer, K.W.L.: Zij vochten op de zeven zeeën. De Haan, Utrecht, Helfrich, C.E.L.: Memoires van C.E.L. Helfrich. Deel I: De Maleise barrière, Elsevier, Amsterdam, Thomas, D.A.: De slag in de Javazee. Forum Boekerij, Den Haag, z.j. 4.Jong, L. de: Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Deel 11a Nederlands-Indië I Tweede helft, Staatsuitgeverij, Den Haag, 1984, p Gegevens Sum atra Java Van N es Type schip Lichte kruiser Lichte kruiser Torpedobootjager Kiellegging Te waterlating In dienststelling Einde schip Waterverplaatsing 8210 ton idem 1680 ton Afm etingen 155 x 16 meter idem 98.1 x 9.5 m Machineverm ogen pk idem pk Snelheid 30.5 knopen idem 34 knopen Bewapening 10 kanonnen 150 mm idem 4 x 1120 mm kanon 6 kanonnen 40 mm idem 1 x 75 mm kanon 6 mitrailleur 12.7 mm idem 4 x 140 mm mitr. 4 x.50 mitr. Bemanning 526 koppen idem 149 koppen Tabel 2: Enkele gegevens over genoemde schepen 43
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in
Nadere informatieHet verhaal over LTZ1 der Koninklijke Marine J.M.L.I. Chömpff, Ridder Militaire Willemsorde 4 de Klasse, posthuum
Ik en mijn regering zullen ook thans Onze plicht doen. Doet gij de Uwe.. (Proclamatie van H.M. de Koningin Wilhelmina op 10 mei 1940) Het verhaal over LTZ1 der Koninklijke Marine J.M.L.I. Chömpff, Ridder
Nadere informatieDe ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal
De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse
Nadere informatieMuus Visser en de tanker Ondina
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Muus Visser en de tanker Ondina In de Tweede Wereldoorlog was Muus Visser matroos en kanonnier op verschillende
Nadere informatieDe Molukse Emigranten
De Molukse Emigranten Daar het voor de Molukse militairen na de onafhankelijksoorlog van het toenmalige Nederlands-Indië erg moeilijk werd om zich daar te handhaven [zij hadden immers trouw meegestreden
Nadere informatieDatum Betreft Antwoorden op schriftelijke vragen over Russische oorlogsschepen en bommenwerpers in de buurt van Nederland.
> Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl
Nadere informatieNaam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem
Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden
Nadere informatieHerdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal
Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Vandaag is het precies 70 jaar geleden dat ons land werd bevrijd. Generaties Nederlanders zijn opgegroeid in een
Nadere informatieLancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe?
Lancaster ED470 Wie, wat, waar en hoe? Hier is het toestel neer gekomen en ontploft. Een groot gat kwam in de grond. Wat gaan we doen? Het verhaal Vliegtuigcrash. 23 september 1944 De vliegbasis Skellingthorpe
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieMijn mond zat vol aarde
Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieLanding Westkapelle 1 november 1944 Locatie: op de zeedijk bij het museum Het Polderhuis
Landing Westkapelle 1 november 1944 Landing van een zgn. LCT (Landing Craft Tank) van de Royal Marines (GB) op het strand van Westkapelle. Op de dijk is de kapotte dijkmolen Prins Hendrik te zien. Datum
Nadere informatieDORST IN DE OORLOGSJAREN.
DORST IN DE OORLOGSJAREN. De aanwezigheid van vliegveld Gilze-Rijen heeft voor de bewoners van Dorst de hele oorlog door steeds grote ongemakken en vele gevaren opgeleverd. Praktisch de hele oorlog waren
Nadere informatieBronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden
Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieCanonvensters Michiel de Ruyter
ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout
Nadere informatieWe zijn 2 zusjes Leah en Dika, we komen uit een gezin van 10 kinderen. We zijn in Teuge geboren en opgegroeid, waar we een geweldige jeugd hebben
Barakkenkampen In 1951 kwamen 12.000 Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen noodgedwongen in Nederland aan voor een tijdelijk verblijf. Ze werden opgevangen in kampen. Het woonoord in Lage Mierde was
Nadere informatieOp dat moment (maart 1945) opereerde zijn eenheid van op Y-29, het Amerikaanse vliegveld te Zutendaal.
Tijdens de tweede wereldoorlog gebeurde het wel vaker dat militairen ingekwartierd werden bij burgers. Na de bevrijding in september 1944 was dit ook het geval met de geallieerde militairen. Een van hen
Nadere informatieDaags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,
23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof
Nadere informatieHr.Ms. De Ruyter. Lijst van schepen in de (Koninklijke) Marine vernoemd naar de persoon van Michiel A. de Ruyter.
Hr.Ms. De Ruyter Lijst van schepen in de (Koninklijke) Marine vernoemd naar de persoon van Michiel A. de Ruyter. De Ruyter? Adviesjacht: 1665. Admiraal De Ruyter Linieschip van de Admiraliteit van Amsterdam,
Nadere informatie35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1
35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten
Nadere informatieWERKBOEK. Lest we Forget
1 WERKBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:
Nadere informatieBernard Molenkamp. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik Molenkamp (geb. 3-8-1860), landbouwer van beroep en Willemina Ooijman (geb.10-11-1861).
Bernard Molenkamp Mijn opa BERNARD MOLENKAMP wordt 14-3-1897 geboren te Zelhem (een klein dorpje in de provincie Gelderland op een grote boerderij De Molenkamp ) in Holland. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik
Nadere informatieBronnenboekje examen VMBO-KB 2003
Bronnenboekje examen VMBO-KB 2003 tijdvak 1 GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C 300005-633-527b DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË - NEDERLAND bron 1 E A C F
Nadere informatieAgenda 2e zaterdag van September : Open Monumentendag 30 September : Tocht om de Noord 14 november 19:45 ; donateursavond
Beste Donateurs, Voor u ligt de nieuwsbrief zomer 2012 van Stichting Historie Stedum. Wij kijken terug op de onthulling van de gedenksteen voor de gevallenen op het baarhuisje en willen aandacht geven
Nadere informatieHr.Ms Drenthe Jaarverslag Door Carel Fleischacker. Bron: Jaarboek Kon. Marine Commandant: Kapitein-luitenant ter zee W.
Hr.Ms Drenthe Jaarverslag 1972 Door Carel Fleischacker. Bron: Jaarboek Kon. Marine 1972 Commandant: Kapitein-luitenant ter zee W. Gonggrijp Hr.Ms. Drenthe was opgenomen in het eskader tot 2 maart Op 11
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË - NEDERLAND + HET INDONESISCH NEDERLANDS CONFLICT 1945 1949 1p 1 De VOC kreeg van de Staten-Generaal
Nadere informatieSpreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog
Spreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog Spreekbeurt door een scholier 1325 woorden 15 mei 2009 5,3 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Begin van de tweede wereldoorlog De tweede wereldoorlog duurde
Nadere informatieToespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda.
Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Ridders Militaire Willems-Orde
Nadere informatieGROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat
Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46
Nadere informatieThema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land.
Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Op 6 juni 1944 is het D Day, dat wordt nog steeds gevierd want het is het begin van de bevrijding van West Europa. Eigenlijk betekent D Day de
Nadere informatieGITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor
Nadere informatieDaarna is het weer. Crash Wellington R1397, 25 juli 1941
Daarna is het weer donker Crash Wellington R1397, 25 juli 1941 Serie: Ontmoeting Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Douwe Drijver en Alexander Tuinhout Redactie: Hans Groeneweg Vormgeving: Richard Bos 2015.
Nadere informatieNaar de golf van Aden met Duncan Vlaar
Naar de golf van Aden met Duncan Vlaar Begin pagina English page Engelum Geschiedenis Dorpsfoto's Kerkklokken Bewoners Dorpsbelang Verenigingen Jeugdclub De oude doos Woningaanbod Sponsors K.v.Sla Raak
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieDe Molukse Emigranten
De Molukse Emigranten Daar het voor de Molukse militairen na de onafhankelijksoorlog van het toenmalige Nederlands- Indië erg moeilijk werd om zich daar te handhaven [zij hadden immers trouw meegestreden
Nadere informatieOriginele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'
Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914
Nadere informatieReddingstation Breskens
1940 De oprichting van het reddingstation Breskens was eigenlijk een noodsprong. De reddingboot Maria Carolina Blankenheym lag sinds 1912 in Vlissingen gestationeerd, maar omdat deze strategisch gelegen
Nadere informatieMichiel de Ruyter een zeeheld
Michiel de Ruyter een zeeheld Helden zijn van alle tijden. Vroeger hadden we in Nederland ook al helden. Vooral zeehelden. Mannen die grote overwinningen hadden behaald met de Nederlandse scheepsvloot.
Nadere informatieDUITSE SCHIETBANEN OP HET GRONDGEBIED VAN ERMELO EN HARDERWIJK
DUITSE SCHIETBANEN OP HET GRONDGEBIED VAN ERMELO EN HARDERWIJK mei daaropvolgend werden alle bur- gemeesters van de Noordwest Ve- luwe naar het gemeentehuis te Apel- doorn gecommandeerd. Ze kregen van
Nadere informatieWerkblad: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. 1
Achtergrond informatie voor docenten. D- Day betekend de eerste dag van een grote militaire operatie. In de Tweede Wereldoorlog viel dat op 6 juni 1944. Maar de inval van de Amerikanen in Afghanistan was
Nadere informatieTraject Djakarta-Rotterdam
Traject Djakarta-Rotterdam POSTAGENT DJAKARTA-ROTTERDAM 1 Het stempel was in gebruik op het stoomschip Kota Inten van de Rotterdamsche Lloyd. KBPS 5093 Opgeleverd door De Munt op 26 januari 1950. Verstrekt
Nadere informatiePANZER GENERAL! WARGAMEREGELS VOOR 1/300 SCHAAL 2DE WERELDOORLOG Alfons Libert
PANZER GENERAL! WARGAMEREGELS VOOR 1/300 SCHAAL 2DE WERELDOORLOG 1999 Alfons Libert 2 Schalen... 3 Modellen... 3 Materiaal... 3 Afstanden... 3 Tijdschaal... 3 Spelvolgorde... 3 Moraal test... 3 Gevechtswaarde...
Nadere informatieHOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie
Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der
Nadere informatiePraktische-opdracht door een scholier 2407 woorden 7 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Historische realiteit
Praktische-opdracht door een scholier 2407 woorden 7 maart 2003 6 26 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Historische realiteit De film speelt zich af op de plaats waar het in werkelijkheid ook allemaal gebeurd
Nadere informatieDe Bernisse is van oorsprong een mijnenveger uit de SPA Klasse van de Belgische Zeemacht
m.s. Bernisse De Bernisse is van oorsprong een mijnenveger uit de SPA Klasse van de Belgische Zeemacht BNS SPA M927 gebouwd in België op de Boelwerf in Temse Averij In 1959 liep de M927-Spa zware averij
Nadere informatieMunro, Edward John. Private North Nova Scotia Highlanders E/20545
Munro, Edward John Private North Nova Scotia Highlanders E/20545 Edward John Munro wordt op 16 juni 1920 geboren in Quebec City, Canada als jongste van een gezin met zeven kinderen, vier zoons en drie
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Pearl Harbor
Werkstuk Geschiedenis Pearl Harbor Werkstuk door een scholier 1777 woorden 18 december 2002 6,5 368 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord: Op 7 December viel Japan de, op het eiland O Ahu gelegen
Nadere informatiecommandant: ktz G.P. Slikker, sedert 15 april ktz W. Kool, sedert 9 december ktz H.W. Ort
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1977 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz G.P. Slikker, sedert 15 april ktz W. Kool, sedert 9 december ktz H.W. Ort Hr.Ms. Zuiderkruis was gedurende 1977 ingedeeld
Nadere informatieIk vind zelf dat ik best veel geleerd heb vooral over het touwwerk, had de week alleen iets anders willen beginnen.
De week op de morgenster, Maurits cleijne. Ik begon de week met een heel goed gevoel over deze tocht naar engeland, had er zeer veel zin in, en ging er voor. Toen ik de eerste dag op de morgenster kwam
Nadere informatieSindbad. De Vier Windstreken
Nieuwsgierig naar de wereld achter de horizon, vertrekt Sindbad op een schip naar Oost-Indië. Hij bevaart alle zeeën en oceanen waar de zon op schijnt en beleeft de meest fantastische avonturen. Hongerige
Nadere informatieLUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER
LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER Luchtverkeer (vliegtuigcrashes & bombardementen) Inleiding Vliegtuigen werden zowel door de Duitse bezetters
Nadere informatieMauritius Mokka Bombay Ceylon Batavia. Kaap de Goede Hoop (de veilige haven)
Bij de start van het spel is iedere speler schipper van een VOC-schip. Het uiteindelijk doel is om dit VOC-schip in te ruilen voor een Batavia-schip en daarmee als eerste de haven van de stad Batavia te
Nadere informatieInleiding. Wat is het Vasa schip? Koningshuis Vasa (1523-1654)
Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding... 3 Wat is het vasa schip?... 3 Koningshuis Vasa (1523-1654)... 3 De bouw van het schip (waarom, wanneer, door wie en hoe)... 4 Waarom, met welk doel?... 4
Nadere informatieHet spelbord Het spelbord bestaat uit een kaart van een deel van de wereld met daarop de handelshavens van Oost-Indiё en hun lokale goederen:
Bij de start van het spel is iedere speler schipper van een VOC-schip. Het uiteindelijk doel is om dit VOC-schip in te ruilen voor een Batavia-schip en daarmee als eerste de haven van de stad Batavia te
Nadere informatieFirst of all I would like to express my sincere gratitude to Mr Van Ameijden.
Toespraak bij de doop van het Joint Support Ship Karel Doorman door de Minister van Defensie, Jeanine Hennis-Plasschaert op 8 maart 2014 te Vlissingen. Let op: Alleen het gesproken woord geldt! Your Excellencies,
Nadere informatieProfielwerkstuk Geschiedenis Japan tijdens de tweede wereldoorlog
Profielwerkstuk Geschiedenis Japan tijdens de tweede wereldoorlog Profielwerkstuk door een scholier 3471 woorden 11 februari 2006 6,1 525 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De meeste Nederlanders
Nadere informatieSharing parts of the past, Gedeeld of Gemeenschappelijk Erfgoed; erfgoedrelaties tussen Nederland en Australië.
Sharing parts of the past, Gedeeld of Gemeenschappelijk Erfgoed; erfgoedrelaties tussen Nederland en Australië. Sinds eind jaren 80 van de vorige eeuw is het internationaal cultuurbeleid zich expliciet
Nadere informatieWéér een rondje Schiermonnikoog,
Wéér een rondje Schiermonnikoog, Op zondag 25 sept. jl., het vaarseizoen was bijna voorbij, de jachthaven van Schiermonnikoog lag nog in diepe rust, maakten we in alle vroegte onze boten klaar om te vertrekken
Nadere informatieScreaming Eagles boven Kasteel Heeswijk
Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Powerpointpresentatie over een bijzondere gebeurtenis in september 1944. Doelgroep: Basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 Met behulp van tekst, originele foto s
Nadere informatiecommandant: ktz W.M.W. Vogt, vanaf 2 oktober ktz E. Bakker, vanaf 16 oktober ktz P.J. In t Veld.
Bron: Jaarboek van de Koninklijke Marine 1988 Hr.Ms. Zuiderkruis commandant: ktz W.M.W. Vogt, vanaf 2 oktober ktz E. Bakker, vanaf 16 oktober ktz P.J. In t Veld. Hr.Ms. Zuiderkruis heeft in 1988 alleen
Nadere informatieSchotland reis MS Word Export To Multiple PDF Files Software - Please purchase license. 10 mei tot 15 mei
MS Word Export To Multiple PDF Files Software - Please purchase license. Schotland reis 2009 10 mei tot 15 mei De week rust pakte even anders uit voor de achter gebleven bemanning, het was zo n bar weer
Nadere informatieGEDENKROL. Koninklijke Marine
GEDENKROL van de Koninklijke Marine 1939-1962 Harry Floor (samensteller) 1 Vormgeving en productie: Elijzen grafische producties Bureauredactie: Stichting Het Veteraneninstituut Copyright: Harry Floor,
Nadere informatieIn een eerder verschenen artikel werd er op gewezen
LUCHTPOST * LUCHTSCHEPEN In een eerder verschenen artikel werd er op gewezen dat het gebrek aan bestuurbaarheid van een luchtballon als een grote leemte werd gevoeld. Om die reden was de ballon voor geregeld
Nadere informatieInventaris van het archief van de Admiraliteitscolleges: Verzameling A.A. Buyskes,
Nummer archiefinventaris: 1.01.47.05 Inventaris van het archief van de Admiraliteitscolleges: Verzameling A.A. Buyskes, 1783-1818 Auteur: J. de Hullu Nationaal Archief, Den Haag 1924 Copyright: cc0 This
Nadere informatieWaar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad
Docentenblad Waar gebeurde het? Korte omschrijving In de strip worden vaak plaatsen genoemd. Er zijn drie kaartjes (Nederland, Europa en de wereld) en een aantal stripplaatjes waarin plaatsen genoemd worden.
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieToespraak van Tineke Netelenbos, voorzitter van de KVNR, bij de herdenkingsplechtigheid in Egmond aan Zee op 4 mei 2015.
Toespraak van Tineke Netelenbos, voorzitter van de KVNR, bij de herdenkingsplechtigheid in Egmond aan Zee op 4 mei 2015. Dames en heren, Wij gedenken met elkaar in ons land dat het 70 jaar geleden is dat
Nadere informatieOeds Westerhof, omgebracht in Nederlands-Indië.
Oeds Westerhof, omgebracht in Nederlands-Indië. Deze jongeman in een mooi pak, liet een foto maken voor zijn vertrek naar Nederlands-Indië. Hij heette Oeds Westerhof. Zijn ouders kwamen uit Friesland,
Nadere informatieWat je van ver haalt is!
Wat je van ver haalt is! Hemelvaartsweekend was het zover. Na begin van het jaar de koop van onze Westbas 29 Offshore overeengekomen te zijn met de Duitse eigenaren, was nu het moment om de boot naar Nederland
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatie2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg
2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen
Nadere informatieIndonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent
Indonesian Times 28-12-1949 blz.2 eindelijk onafhankelijk!! blz. 5 het dagelijks leven en advertentie Blz. 3 onafhankelijkstrijd? blz.6 eerlijke strijd? blz. 4 toch niet vrij? en spotprent blz.7 column
Nadere informatieVind de mooiste fietsroutes op www.route.nl. Fietsroute 122132 Hoek van Holland, Loosduinen en Naaldwijk
Fietsroute 122132 Hoek van Holland, Loosduinen en Naaldwijk Praktische informatie Dichtstbijzijnde parkeerplaats staeldiep Rotterdam Dichtstbijzijnde parkeerplaats vanaf eindpunt staeldiep Rotterdam Dichtstbijzijnde
Nadere informatieHAVENS EN DE REIS VAN BONTEKOE
EN 28 december EN Inleiding Schepen vertrekken of leggen aan. Op de kade wordt gezwaaid en afscheid genomen. En wie na een lange reis terugkeert, wordt begroet door de thuisblijvers. De zee oefent een
Nadere informatieToespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie
Nadere informatieDe Koninklijke Marine Kadetten zijn op Paaskamp
De Koninklijke Marine Kadetten zijn op Paaskamp Op 31 maart 2018 kwamen de marinekadetten van de afdelingen Leopoldsburg, Leuven en Geel aan op de basis van Geel. De schepen werden aangemeerd, in orde
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieIk val aan, volgt mij
Ik val aan, volgt mij Verhalen van een nederlaag Caspar Dullemond Masterscriptie Geschiedenis, Rijksuniversiteit Groningen, 2013. Begeleider: prof.dr. D.F.J. Bosscher. 1 2 Ik val aan, volgt mij Verhalen
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b
Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift
Nadere informatieKNIPSELKRANT BOIJL DEEL 15 PERIODE BLAD
12-04-1961 De Rus Joeri Gagarin was de eerste mens in de ruimte. De Russische luchtmachtofficier Gagarin maakte aan boord van het ruimteschip Vostok 1 als eerste mens een reis in de ruimte. De historische
Nadere informatieJulia van de Pasch, Marit Hoppenbrouwers, H5i Oldrich Havlik
Julia van de Pasch, Marit Hoppenbrouwers, H5i Oldrich Havlik Inhoudsopgave Onderzoeksplan: 3 Inleiding 3 Biografie 4 RAF 6 Evaluatie: 7 Hoe we gezocht hebben: 8 Bronnenlijst 8 Inleiding Oldrich Havlik
Nadere informatieWilliam James Mennie. Private G Carleton & York Regiment Infantry Signaler Group C
William James Mennie Private G10190 Carleton & York Regiment Infantry Signaler Group C Persoonlijke informatie: William James Mennie werd op 2 februari 1920 geboren in New Hills, Aberdeen, Schotland. Hij
Nadere informatieIntroductie Seinvlaggen
Introductie Seinvlaggen Zeekadetkorps Rotterdam Dienstvak Seiner 30 januari 2011 Zeekadetkorps Rotterdam Introductie Seinvlaggen, Pagina 1 Geschiedenis Seinvlaggen Op zee is het gebruik van vlaggen al
Nadere informatieSLAGKRUISERS VOOR NEDERLANDS-INDIË
SLAGKRUISERS VOOR NEDERLANDS-INDIË De samenwerking tussen Kriegsmarine en Koninklijke Marine Het ontwerp van de slagkruisers voor Nederlands-Indië dat als Project 1047 door Nevesbu in 1939 en 1940 werd
Nadere informatieHieronder is uiteengezet wat de meest relevante feiten zijn voor het onderzoeksgebied wat betreft de mogelijke aanwezigheid van CE.
Briefrapportage Saricon bv Aan: Havenbedrijf Rotterdam N.V. Van: Saricon: E.R. Beute, M. van Riel, MA, Datum : 27 augustus 2015 Betreft:, Theemswegtracé Rotterdam Inleiding Sinds 2012 werkt Saricon in
Nadere informatieIk heb mijn werkstuk over Columbus gedaan omdat ik daar de meeste informatie over kon vinden. Ik heb daarvoor als informatiebronnen gebruikt:
Werkstuk door een scholier 1581 woorden 31 maart 2000 5,6 577 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De inhoudsopgave p. 1 Hoofdstuk 1: De inleiding p. 2 Hoofdstuk 2: Het leven van Christoffel Columbus p. 3
Nadere informatiegaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen.
Toespraak staatssecretaris van Defensie, Jack de Vries voor de reünie Djocja, 17 december 2008, Koninklijk Militair Tehuis Oud Militairen en Museum Bronbeek Allereerst mijn hartelijke dank om voor u te
Nadere informatieAan: de Minister-President de Minister van Defensie de Minister van Buitenlandse Zaken. Van: Coördinator Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
Aan: de Minister-President de Minister van Defensie de Minister van Buitenlandse Zaken Van: Coördinator Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten Betreft: Toestand Midden-Oosten Afgesloten 17.00 uur op 17 oktober
Nadere informatieBOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt
BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt Den Haag, 20. März 2013 Tel.: 0031 70-342.06.18 Fax: 0031 70-365.32.48 Toespraak ter gelegenheid van
Nadere informatieSir Winston Churchill (1874-1965): een traditioneel
Sir Winston Churchill (1874-1965): een traditioneel leider. De Engelsman Sir Winston Churchill heeft tijdens zijn lange leven vele functies bekleed: hij was militair en journalist, diende zijn land meer
Nadere informatieIMPRESSIE HEMELVAARTTOCHT 2015 (VOYAGER)
IMPRESSIE HEMELVAARTTOCHT 2015 (VOYAGER) Voor de Voyager begon de Hemelvaarttocht 2015 met de afvaart om 13:30 vanuit Lelystad haven met zon, 15 knopen wind en een snelheid over de grond van 6 knopen.
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatieHet vergeten monument Halifax DT-694 in het Sweibergerbos; lokaal beter bekend als Soeterknip
Het vergeten monument Halifax DT-694 in het Sweibergerbos; lokaal beter bekend als Soeterknip In 2018 is het 75 jaar geleden dat een RAF bommenwerper met het identificatienummer DT-694 vanaf het vliegveld
Nadere informatieEen week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.
Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor
Nadere informatieDaarachter bevindt zich het monument met het opschrift: Ter nagedachtenis van de in 1940-1945 voor het vaderland gevallenen.
ENKELE BESPIEGELINGEN BIJ HET OORLOGSMONUMENT TE WASSENAAR Op 4 mei vindt in ons land de nationale dodenherdenking plaats: Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken we allen burgers en militairen
Nadere informatiegroetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren.
Bezoek kasteeltje Geijsteren. 7 Juni bezocht groep 6 het kasteeltje in Geijsteren. Cynthia Siefers heeft de kinderen rondgeleid. Ze heeft een boek geschreven: een trots kasteel. Ze heeft verteld wat er
Nadere informatie