Voor elkaar & met elkaar Investeren in toekomstbestendig vastgoed

Transcriptie

1 Voor elkaar & met elkaar Investeren in toekomstbestendig vastgoed DELA Vastgoed richt zich op het exploiteren en optimaliseren van toekomstbestendig winkelvastgoed. We doen dit op een verantwoorde wijze met de juiste zorg en aandacht voor de maatschappij. Dit, met het doel voor onze aandeelhouder, DELA Natura- en levensverzekeringen het gewenste rendement te realiseren. Samenwerkingen tussen verschillende partijen en op diverse niveaus zijn in dit streven onlosmakelijk met elkaar verbonden.

2 2 Toekomstbestendig vastgoed Rendement op betrokken wijze gerealiseerd DELA Vastgoed exploiteert, koopt en verkoopt vastgoed als zelfstandige organisatie binnen coöperatie DELA. We doen dat op een betrokken, duurzame en transparante wijze. Met als resultaat: een gewenst rendement voor de meer dan drie miljoen leden van de coöperatie. DELA Vastgoed richt zich op winkelvastgoed op locaties die er toe doen, zowel individuele winkelpanden als winkelcentra. We willen ons onderscheiden als toonaangevende assetmanager met toekomstbestendig vastgoed en daardoor een leidende positie innemen in de winkelvastgoedmarkt. Voor elkaar & met elkaar Investeren in toekomstbestendig vastgoed AANGAAN VAN Samenwerken met huurders, beheerders en lokale gemeenschap Betrokken en pro-actieve organisatie Renoveren van vastgoed en duurzaam ondernemen Duurzaamheid begint bij jezelf Het is voor ons een vanzelfsprekendheid dat onze beleggingen duurzaam zijn en we oog hebben voor de mensen en de omgeving om ons heen. Met een geïntegreerde duurzaamheidsstrategie: Creëren we een waardevaste portefeuille dit aantrekkelijk is voor de huidige en toekomstige generaties. Maken we niet-financiële prestaties inzichtelijk, en verbeteren en optimaliseren we deze waar nodig. Dragen we zorg voor een verdere integratie van duurzaamheid binnen onze organisatie en ons portfolio.

3 3 Duurzaamheidsstrategie Gesprekken met belanghebbenden en een daaropvolgende materialiteitsassessment hebben de basis gevormd voor de geïntegreerde duurzaamheidsstrategie. Samen met huurders, coöperatie DELA en beheerders kunnen we concluderen dat de basis op orde is. Tegelijkertijd zijn er ook zaken die onze aandacht verdienen en vragen om een meer structurele aanpak of een verbeterde monitoring. Voor elkaar & met elkaar Investeren in toekomstbestendig vastgoed AANGAAN VAN Voor elkaar en met elkaar Onze duurzaamheidsstrategie sluit aan bij de uitdagingen waar wij als vastgoedorganisatie in de dagelijkse praktijk mee te maken hebben, zoals het aantrekkelijk maken van onze winkels en winkelcentra, het efficiënt inrichten van onze organisatie en een proactieve samenwerking met belanghebbenden. Om onze organisatie en ons vastgoed toekomstbestendig te maken, is het belangrijk de samenwerking met interne en externe belanghebbenden verder te verankeren. Concreet betekent dit: Dat we ons nog meer naar buiten richten en actief partnerships willen aangaan met huurders, beheerders en leveranciers. Dat wij verbinden en ondernemen sterker verankeren in onze organisatie. Dat we ons vastgoed verduurzamen en revitaliseren. Inherent hieraan zijn lange termijn doelen geformuleerd waarover wij de komende jaren blijven rapporteren. MATERIËLE ASPECTEN MATERIALITEITS-ASSESSMENT DELA VASTGOED STAP 1 Identificeren relevante issues binnen de vastgoedsector Functie winkelcentra Tevredenheid huurders/ consumenten Versteviging relatie huurders/ leveranciers en DELA Ketenverantwoordelijkheid Investeren in lokale gemeenschap STAP 2 Input van interne stakeholders DELA (directie, finance, asset management, techniek, aquisitie) Kernwaardes DELA (BIO) Medewerkerstevredenheid Training & ontwikkeling medewerkers Integriteit (ethiek & compliance) STAP 3 Input van externe stakeholders (o.a. huurders, leveranciers, beheerders) STAP 4 Aggregeren en analyseren resultaten (o.a. interne workshop) Gezondheid en veiligheid Energie consumptie Klimaatverandering Duurzame organisatie Identificatie en sanering asbest STAP 5 Lange termijn strategie (prestatie indicatoren en concrete doelstellingen)

4 4 Partnerships: samen bereiken we meer Goede samenwerkingen zijn voor DELA Vastgoed cruciaal om de vastgoedportefeuille aantrekkelijk te houden voor huidige en toekomstige generaties, om binnensteden levendig te houden en om winkels en winkelcentra met de juiste voorzieningen een centrale positie te geven binnen de lokale gemeenschap. Daarnaast boeken we betere resultaten op het gebied van milieubelasting als we de handen ineens slaan.

5 5 De sociaal-maatschappelijke rol van winkelgebieden Winkelcentra en binnenstedelijke winkelgebieden nemen niet meer enkel en alleen de rol van winkelen op zich; aantrekkelijke winkelgebieden zorgen voor sociale cohesie. Mensen zijn geneigd vaker en langer een bezoek te brengen als het prettige plekken zijn om te verblijven en als ze voorzien in een breed aanbod van voorzieningen. De huurders van DELA Vastgoed zijn dan ook divers. Van (inter)nationale ketens tot lokale ondernemers en zorgaanbieders zoals huisartsen en fysiotherapeuten. Met deze mix is een winkelcentrum het kloppende hart van een verzorgingsgebied. Huurders: onze oren en ogen Om de portefeuille portfolio toekomstbestendig te maken, worden panden en gemeenschappelijke voorzieningen goed onderhouden en bekijkt DELA Vastgoed voortdurend waaraan behoefte is. Onze huurders staan in direct contact met de consument en zijn voor een belangrijk deel onze ogen en oren. Zij vangen signalen op, weten vaak als eerste waar er behoefte aan is. Door nauw samen te werken met onze huurders kan DELA Vastgoed hierop inspelen en van winkelgebieden nog aantrekkelijker verblijfplekken maken. De voetafdruk van winkelgebieden We realiseren ons dat onze activiteiten impact hebben op het milieu. Om het milieu zoveel mogelijk te ontzien, zijn samenwerkingen met huurders, leveranciers en beheerders van vitaal belang. Duurzaamheidsadviezen Onze lokale ondernemers beschikken niet altijd over de benodigde kennis en kunde over duurzaamheid. DELA Vastgoed gaat daarom, via een externe gespecialiseerde adviseur, de komende jaren midden- en kleinbedrijven (MKB) duurzaamheidsadviezen geven die ingaan op duurzaamheidsaspecten als energie- en waterbesparing. Met als doel dat ondernemers de adviezen toepassen in de eigen onderneming. Kennisdeling De grote huurders, vaak onderdeel van (inter)nationale ketens, hebben meestal ruime kennis over duurzaamheid in huis. Met hen wil DELA Vastgoed een partnership aangaan om met kennisdeling gezamenlijk stappen te zetten die de impact op het milieu verminderen. Concrete doelstellingen Het uitvoeren van huurders- en/of consumententevredenheidsonderzoeken. Het implementeren van doelgroepgerichte voorzieningen om winkels en winkelcentra toekomstbestendig te maken. Het aanbieden van duurzaamheidsadvies aan bestaande en toekomstige MKB-huurders en het aangaan van partnerships op het gebied van duurzaamheid met de 20 grootste huurders. Het realiseren van duurzame partnerships met beheerders en alle leveranciers: eind 2020 worden alle diensten duurzaam ingekocht door DELA Vastgoed. Tevreden huurders en consumenten DELA Vastgoed zal tevredenheidsonderzoeken uitvoeren onder consumenten en de huurders. Ze leveren essentiële informatie op om verder te bouwen aan een toekomstbestendige portefeuille. De gebruikers van onze portefeuille bestaat uit een interessante mix van huurders die met elkaar de leefbaarheid vergroten en die gezamenlijk een maatschappelijke rol innemen door de spil te vormen van een verzorgingsgebied. Collectieve inkoop Behalve met huurders wil DELA Vastgoed ook de handen ineen slaan met leveranciers en de beheerders die de dagelijkse zorg hebben over de panden. Door gezamenlijk op te trekken en duurzaam in te kopen, wordt het milieu zo veel als mogelijk ontzien. Bovendien levert dit een kostenbesparing op waardoor er ruimte ontstaat verdere kwaliteitsslagen door te voeren.

6 6 Verbinden en ondernemen Om de juiste stappen naar toekomstbestendig vastgoed te kunnen zetten, is een betrokken organisatie gewenst. Een organisatie die luistert en belanghebbenden begrijpt, initiatieven neemt en een proactieve en oplossingsgerichte houding naar buiten heeft. DELA Vastgoed onderneemt diverse activiteiten om dit nog meer te verweven in de eigen organisatie.

7 7 Betrokken, Integer en Ondernemend: een stevige basis Binnen DELA Vastgoed staan Betrokken, Integer en Ondernemend centraal. Deze kernwaardes zijn leidend voor al onze activiteiten en samenwerkingen, intern en extern. En blijken reeds goed verankerd in de organisatie, zo is uit onder meer de gesprekken met direct belanghebbenden gebleken. Dit is een goede basis om op voort te bouwen. Van goede medewerkers naar de allerbeste DELA Vastgoed is een kleine organisatie met rond de 25 medewerkers. Als zelfstandig onderdeel binnen coöperatie DELA volgen wij het gezamenlijke HR beleid, maar nemen wij tegelijkertijd een unieke positie in met specifieke werkzaamheden en eigen initiatieven. Een great place to work Jaarlijks neemt DELA Vastgoed deel aan Great Places to Work, een onafhankelijk onderzoek naar medewerkerstevredenheid. Het resultaat is een goede reflectie van de heersende werksfeer. Daarnaast inventariseren we op kwartaalbasis zelf de sfeer op de werkvloer. Het geeft een actueel beeld van de motivatie onder de medewerkers en geeft handvatten om tijdig in te grijpen wanneer nodig. Goede Doelendag Jaarlijks neemt DELA Vastgoed deel aan de Goede Doelendag. Een dag waarop het draait iets terug te geven aan de maatschappij waarin wij leven en werken. De komende jaren blijven wij dit initiatief steunen en zetten we op die dag onze specifieke kennis en kunde in bij activiteiten die plaatsvinden rondom ons winkelvastgoed. Training en ontwikkeling Zonder de juiste medewerkers, is het lastig om toekomstbestendig winkelvastgoed te realiseren. En daarom investeert DELA Vastgoed voortdurend in de eigen medewerkers. Uiteraard bieden wij goede arbeidsvoorwaarden en creëren we een positieve en uitdagende werksfeer in een aangenaam open kantoor met energielabel A. Daarnaast stimuleren we onze medewerkers hun kennis en vaardigheden te ontwikkelen met het volgen van trainingen en opleidingen. Bovendien moedigen we ze aan hun kennis te delen tijdens maandelijkse lunchsessies waarbij een actueel thema centraal staat. In navolging van de uitkomsten van de materialiteitsassessment gaan we de komende jaren dergelijke investeringen actiever monitoren en hebben we de ambitie gesteld elke medewerker jaarlijks gemiddeld 20 uur training aan te bieden. Ethisch en verantwoord Wij zijn een integere en betrouwbare organisatie. Bij al onze activiteiten vormen een deugdelijke governance en het naleven van de wet- en regelgeving het uitgangspunt. We benadrukken dat niet alleen door transparant te zijn in onze bedrijfsvoering, we ondertekenen ook tweemaal per jaar de IVBN code of ethics. Bovendien updaten we jaarlijks de accountantsverklaring met daarin een oordeel over de opzet en werking van interne processen en beheersmaatregelen ten aanzien van uitbestedingen, de zogenaamde ISAE 3402 type II verklaring. Concrete doelstellingen Een hogere medewerkerstevredenheidsscore in het Great Place to Work onderzoek (t.o.v. 2016). Minimaal tweemaal per jaar de IVBN code of ethics opnieuw ondertekenen en de ISAE 3402 Type II verklaring actualiseren. Gemiddeld 20 uur training per medewerker per jaar. Alle medewerkers nemen deel aan de jaarlijkse Goede Doelendag waarbij de invulling van deze dag een relatie kent met onze vastgoedportefeuille.

8 8 Revitaliseren en verduurzamen Door samen op te trekken met huurders en beheerders ziet DELA Vastgoed kansen om de impact op het klimaat te minimaleren. Daarnaast zijn we actief bezig met het revitaliseren van het winkelvastgoed om deze toekomstbestendiger te maken. Beide met als doel: het creëren van moderne, duurzame winkelgebieden met aantrekkelijke voorzieningen die aansluiten bij de wensen van de huidige en toekomstige generaties.

9 9 Verminderen eigen impact op het milieu Kijkend naar de directe milieu-impact laat ons vastgoed een bescheiden voetprint achter. Desondanks laten wij geen kansen onbenut deze impact verder te minimaliseren. Met name in de algemene (buiten)ruimtes van onze lokale winkelcentra verwachten we quick wins te kunnen behalen door de reductie van energie- en waterverbruik. Met de beheerders van het vastgoed trekken we de komende jaren actief op om het verbruik te monitoren, analyseren en te reduceren. Een doelstelling om de energie consumptie te reduceren met 15 procent tussen , onderstreept onze ambitie op dit gebied. Revitalisatie als multifunctioneel middel voor verduurzaming Bij de revitalisatie van winkelcentra houden we verschillende duurzaamheidsaspecten in ogenschouw. De transformatie geeft ons tijdens de verbouw de kans om energie-efficiënte installaties en verlichtingen te installeren en gebruik te maken van duurzame materialen. Uiteraard worden de aanpassingen volgens de laatste wetgeving op het gebied van veiligheid uitgevoerd en wordt eventueel nog aanwezige asbestbronnen gesaneerd. Bovendien geven we hiermee verder invulling aan de maatschappelijke rol die onze winkelcentra hebben. Leefbaarheid en sociale cohesie Om de leefbaarheid in binnensteden te vergroten en sociale cohesie te versterken, zal DELA Vastgoed investeren in het realiseren van woningen in leegstaanden ruimten boven de winkelruimtes. Hiermee spelen we in op de toenemende vraag naar binnenstedelijke woningen en leveren we een actieve bijdrage aan het versterken van de levendigheid en daarmee de sociale controle in de stadscentra. Winkelgebieden toegankelijk voor íedereen Iedereen is welkom in onze winkels en winkelcentra. Om de toegankelijkheid te garanderen voor mindervalide en slechtziende bezoekers, onderzoeken we waar we de openbare gebieden nog verder kunnen verbeteren. Het streven is dat tenminste 75 procent van de algemene ruimten van onze winkelgebieden voldoen aan de eisen behorende bij het Nederlands Keurmerk voor Toegankelijkheid. DELA Vastgoed een duurzame organisatie. Ook op het kantoor van DELA Vastgoed zelf treffen we maatregelen om de impact op het milieu te verlagen. In 2016 zijn forse stappen gezet. Het kantoor is verduurzaamd, er zijn zonnepanelen geïnstalleerd, en verbeteringen aangebracht aan de technische installaties en heeft derhalve energielabel A. Medewerkers worden gestimuleerd om minder papier te gebruiken, er wordt groene energie ingekocht en we rijden hybride auto s. De lunch bestaat uit duurzame producten en door Het Nieuwe Werken hoeft er minder te worden gereisd. Ook de komende jaren blijven wij maatregelen treffen om onze CO 2 -uitstoot nog verder te verminderen. Concrete doelstellingen Het uitbreiden van de vastgoedportefeuille met tenminste 75 woningen boven de winkels. Een energiereductie van 15 procent op like-for-like basis voor de algemene ruimten van de winkelcentra ( ). 75 procent van de algemene ruimten van de winkelcentra voldoen aan de eisen van het Nederlands Keurmerk voor Toegankelijkheid. Een reductie van CO 2 uitstoot veroorzaakt vanuit het DELA Vastgoed kantoor van 25 procent ( ).

10 10 Milieu data is het eerste jaar dat DELA Vastgoed rapporteert over haar impact op het milieu over de jaren Bij het rapporteren van de prestatie indicatoren is rekening gehouden met internationale richtlijnen op het gebied van duurzaamheidsrapportages. Wij volgen hierbij de INREV richtlijnen voor niet beursgenoteerde vastgoedfondsen. Voor de data van winkelcentra worden zowel de like for like data gepresenteerd, de absolute consumpties en intensiteiten. De absolute cijfers geven de totale prestaties weer van de gehele portfefeuille. De like for like data geven de prestaties weer voor die winkelcentra die in niet zijn verbouwd en in volledige eigendom zijn geweest van DELA Vastgoed. Aan- en verkopen worden hierbij uitgesloten om een zo n accuraat mogelijk beeld te geven van de prestatie indicatoren bij een constante portefeuille. Intensiteiten worden gecommuniceerd om de verbruiken per vierkante meter, vergelijkbaar te maken met andere organisaties. Energie Prestatie Certificaten (EPC) zijn aanwezig bij zowel solitaire panden (18% gecertificeerd op basis van totale oppervlakte) als winkelcentra (14% gecertificeerd). Winkelcentra Like for like Absoluut Prestatie indicator Electriciteit (mwh) Gas consumptie (mwh) Energie intensiteit (kwh/m 2 ) 33,6 33,1 27,7 33,1 CO 2 emissies - direct (ton) CO 2 emissies - indirect (ton) CO 2 intensiteit (kg/co 2 e/m 2 ) 10,0 9,4 9,3 9,4 Water consumptie (m 3 ) Water intensiteit (m 3 /m 2 ) 0,16 0,14 0,18 0,14 EPC certificaten in % 10% 13% 2% 2% 7% 1% 1% 7% 19% Solitaire winkels 8% 15% Winkelcentra A B C D E F G 39% 72%