Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pinocchio

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pinocchio Januari

2 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor peuterspeelzaal Pinocchio van KMN Kind & Co. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het Algemeen Pedagogisch Beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van Pinocchio. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld als informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op de peuterspeelzaal wordt gewerkt. Zoals u in onze brochure Welkom bij KMN Kind & Co kunt lezen, ziet KMN Kind & Co zichzelf als pedagogisch partner. Zijn in het Algemeen Pedagogisch Beleid de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken wij de vier basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen verder uit: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen KMN Kind & Co werkt volgens een kwaliteitszorgsysteem dat gebaseerd is op de PDCA cyclus. Dit houdt in dat wij kwaliteit zien als een continu proces. We werken aan de hand van afspraken die vastgelegd zijn in werkwijzen en procedures. Ons beleid en werkwijzen zijn opgenomen in het kwaliteitshandboek en ondersteunen de pedagogisch medewerkers bij het dagelijks handelen. Jaarlijks wordt middels interne audit onderzocht of onze werkwijzen en afspraken in de praktijk doeltreffend zijn, daarbij zijn we tevens alert op mogelijke verbeteringen. Onze locaties worden jaarlijks geïnspecteerd door de GGD. De uitkomsten van een inspectie worden besproken met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie van de locatie. Het inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina. Het pedagogisch werkplan, wijzigingen in beleid en de invulling van het vier ogen principe op de locatie, worden jaarlijks besproken met de oudercommissie. Minimaal 1 x per 2 jaar wordt het werkplan bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Mocht u nog informatie missen, dan kunt u hier natuurlijk altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of clustermanager. Ook is in de brochure Welkom bij KMN Kind & Co veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden. Wij wensen u veel leesplezier. Team peuterspeelzaal Pinocchio Januari 2017 Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

3 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Inhoudsopgave... 2 Algemene informatie... 3 Onze accommodatie en de groepsruimten... 3 Onze buitenruimte... 3 Onze openingstijden... 3 Onze ochtend- en middagindeling... 4 Eten en drinken... 4 Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne... 5 Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden... 5 De oudercommissie... 6 Observeren en volgen... 6 Overdracht naar de basisschool... 6 Zorgkinderen... 6 Pedagogische ondersteuning van medewerkers... 7 Onze peuterspeelzaal in de wijk; onze externe samenwerkingspartners Pedagogische uitgangspunten... 7 Het bieden van (emotionele) veiligheid... 8 De pedagogisch medewerkers... 8 Het vier ogenprincipe in de praktijk... 9 Vast ochtend- en middagritme... 9 De groepsruimte... 9 De buitenspeelruimte Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Spel & Speelgoed Activiteiten, vrij spelen en de kring Puk & Ko VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) Zelfstandigheid bevorderen Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Gewenst en ongewenst gedrag Rituelen Tot slot

4 Algemene informatie Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan. Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen. Onze deskundigheid vergroten wij door het bijwonen van professionaliseringsbijeenkomsten en door collegiale consultatie tijdens onze teambesprekingen. Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd. Onze accommodatie en de groepsruimten Peuterspeelzaal Pinocchio is in basisschool De Veldrakker gevestigd. We hebben een mooi licht lokaal volledig ingericht voor peuters. We hebben een poppen-/huis hoek en een hoek om lekker met de auto s of treinen te kunnen spelen. Er zijn hoge en lage tafels om aan te kleien, te knutselen, te puzzelen of een spelletje te doen, en een zithoek om een boekje te lezen. Er staan verschillende kasten waaruit kinderen zelf speelgoed kunnen pakken. Ook mogen we gebruik maken van de gymzaal van school. Onze buitenruimte Onze buitenruimte is ingericht om naar hartenlust in te kunnen spelen. Er is voor elk wat wils. We hebben een eigen buitenruimte met fietsen, een zandbak, een klimrek met glijbaan en een schuurtje met ander buitenmateriaal. Deze buitenruimte is afgeschermd met hekken zodat de kinderen niet zomaar weg kunnen lopen. Onze openingstijden Wij zijn gedurende de schoolweken vier dagen per week geopend. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. De vakanties komen overheen met de schoolvakanties van het basisonderwijs, conform de richtlijnen van de betreffende gemeente. Binnen onze peuterspeelzaal hebben wij de volgende indeling in 3 groepen van maximaal 16 kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar. Maandagochtend/ donderdagmiddag uur en uur Dinsdagochtend/ vrijdagmiddag uur en uur Maandagmiddag/ dinsdagmiddag/ donderdagochtend/ vrijdagochtend uur en uur Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

5 De openingstijden sluiten zo goed mogelijk aan op de openingstijden van omringende basisscholen. Wij vragen de ouders hun kind tussen uur en uur te brengen. Aangezien het dagprogramma' daarna kan starten, is het fijn als iedereen dan aanwezig is. Om en uur worden de kinderen opgehaald bij het hek van het speelplein. Mochten ouder(s) later dan / uur willen brengen of eerder dan / uur willen halen, dan is dat geen probleem, wel vragen wij dit door te geven aan de pedagogisch medewerkers van desbetreffende groep. Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee! Onze ochtend- en middagindeling De ochtend: De kinderen komen tussen uur en uur binnen. Ze mogen dan zelf iets kiezen om mee te spelen. Om uur beginnen we met een welkom-kring, dan gaan we even kijken of iedereen er is en vertellen we wat we gaan doen. De kinderen mogen dan nog even spelen. Rond uur gaan we in de kring. We behandelen een stukje van het thema met de kinderen en gaan fruit eten, wat drinken en even plassen. Na de kring gaan we buitenspelen of een knutselwerkje maken. Om uur gaan we nog even zitten om te bespreken wat we gedaan hebben deze ochtend en zingen we nog een liedje om gedag te zeggen. We komen om uur met de kinderen naar buiten waar de ouders bij het hek staan te wachten. De middag: De kinderen komen tussen uur en uur binnen en mogen zelf kiezen waarmee ze willen gaan spelen. Om uur maken we een welkom-kring om te vertellen wat we gaan doen en kijken we of iedereen er is. Dan mogen de kinderen nog even spelen. Soms maken we ook een mooi knutselwerk. Rond uur gaan we in de kring om liedjes te zingen, een koekje te eten en wat te drinken. Dan is er een toiletronde en gaan we nog even buiten spelen. Om uur gaan we naar binnen om gedag te zeggen en te bespreken wat we gedaan hebben. Om uur staan de ouders klaar bij het hek en komen wij naar buiten. Eten en drinken Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Dergelijke momenten geven structuur aan de dag. Samen eten/drinken versterkt het onderlinge contact. In de ochtend eten wij met de kinderen fruit. Dit nemen de kinderen zelf mee (graag schoongemaakt in een bakje). De kinderen krijgen van ons een beker limonade. In de middag krijgen de kinderen een koekje en een beker limonade van ons en hoeft het kind zelf dus niets mee te brengen. Met verjaardagsfeestjes kan het voorkomen dat we geen fruit eten in de ochtend maar een traktatie van het jarige kind. Wij eten altijd gezamenlijk aan tafel. Omdat deze tafelmomenten ook sfeervolle en sociale leermomenten zijn, zingen we voorafgaand aan het eet/drink moment liedjes, maken een praatje en/of lezen we een boekje voor. We blijven voor zover mogelijk aan tafel tot iedereen uit gegeten en gedronken is. 4

6 KMN Kind & Co stelt zich tot doel om een positieve bijdrage te leveren aan een gezonde ontwikkeling én leefstijl van kinderen. Dit komt onder andere tot uiting in ons voedingsbeleid. Meer informatie vindt u op onze website. In ons voedingsbeleid zijn ook richtlijnen voor traktaties opgenomen. Deze richtlijnen worden in overleg met de oudercommissie besproken en verder aangevuld. Vervolgens worden alle ouders over de richtlijnen geïnformeerd via de Nieuwsflits. Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne Na het eten en drinken gaan alle kinderen die zindelijk zijn of daarmee aan het oefenen zijn naar het toilet. De pedagogisch medewerker helpt daarbij waar nodig, maar we stimuleren zelfredzaamheid. Buiten deze toiletronde om mogen kinderen natuurlijk ook naar het toilet. Kinderen met een poepluier verschonen we zo snel mogelijk. Verder verschonen we alleen hele volle plasluiers. Nog niet alle kinderen zijn zindelijk als ze bij ons komen. Als een kind eraan toe is om zindelijk te worden, zorgen wij ervoor dat het op een potje en later op de wc leert gaan. Wij doen dit altijd in nauwe samenwerking met de ouders. Het is voor het kind soms spannend, daarom bieden wij dit op een speelse, niet dwingende manier aan. Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik, gebruik van het potje en voor het aan tafel gaan, de handen met zeep te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld. Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden Voordat een kind bij ons komt, bellen we met de ouders, zodat wij van hen zoveel mogelijk informatie krijgen. Bovendien kunnen wij dan ook vertellen hoe wij op onze peuterspeelzaal omgaan met de kinderen en informatie met de ouders uitwisselen waardoor een goede onderlinge afstemming ten behoeve van het kind mogelijk is. Vaak hebben de ouders dan al een rondleiding gehad, zodat zij zich al een voorstelling hebben kunnen maken van de peuterspeelzaal en hoe er gewerkt wordt. Op de eerste speelzaal dag is er tijd voor een uitgebreider kennismakingsgesprek. Er kunnen afspraken over wennen worden gemaakt, maar in de praktijk blijkt vaak dat deze kennismaking voldoende is. Als ouders hun kind komen brengen, is het fijn om samen wat te spelen. Zo kan het kind op een veilige manier starten. Wij vragen ouders om bij het weggaan duidelijk afscheid te nemen. Het kind weet dan waar het aan toe is. Soms is het kind verdrietig, waar wij dan direct op inspelen door het te troosten of af te leiden. Vaak is het verdriet ook snel over, als het kind gewoon even verdrietig mag zijn. Wij vinden een goede overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Zo vragen wij de ouders bij binnenkomst hoe het met hun kind is en vertellen wij bij het ophalen over hun kind en de belevenissen van die ochtend of middag. Als er een uitgebreider gesprek wenselijk is kan hiervoor een afspraak gemaakt worden. We hebben jaarlijks een ouderavond of ouderochtend. Hier wordt een opvoedthema besproken. We nodigen een expert over een bepaald onderwerp uit en er is mogelijkheid tot onderlinge uitwisseling van tips en informatie. Er is ook regelmatig een koffieochtend. Hier krijgt u informatie over het huidige thema of andere zaken die spelen. Dit zijn gezellige momenten met ouders en de kinderen onder elkaar. Voor de ouders die hun kind op de VVE-groep hebben is deze koffieochtend een verplichting. Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

7 De oudercommissie De mening van de ouders is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Wij willen graag hun mening en visie horen. Daartoe hebben wij een oudercommissie opgericht. Deze heeft ten minste drie keer per jaar overleg met de Clustermanager. De oudercommissie heeft een adviserende functie met betrekking tot onderwerpen zoals voeding aangelegenheden, het pedagogisch werkplan en de risico inventarisatie veiligheid en gezondheid. De taken en verantwoordelijkheden van de oudercommissie staan beschreven in het Reglement OC Kindercentrum KMN Kind & Co, dat u kunt vinden op onze website. Op dit moment is er geen oudercommissie bij peuterspeelzaal Pinocchio. Wij zijn voor de peuterspeelzaal actief op zoek naar leden om een oudercommissie op te zetten. Er hangt een folder op de locatie en wij doen oproepen in de nieuwsbrief en/of nieuwsflits. Nieuwe ouders worden bij het intakegesprek gevraagd of zij plaats willen nemen in de oudercommissie. Er is ook nog een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen en (gevraagd en ongevraagd) over voor ouders belangrijke onderwerpen (coc@kmnkindenco.nl). Observeren en volgen Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega s en ouders. Om het praten en kijken naar gerichter te doen maken wij gebruik van de observatiemethode Vanaf het derde levensjaar wordt de observatiemethode Ontluikend Volgsysteem Peuters (OVP) gebruikt. Deze is gericht op de diverse ontwikkelingsgebieden. Op de PSZ worden de kinderen minimaal 2 keer geobserveerd. De kinderen op een VVE-zaal worden tijdens de opvangperiode minimaal 3 keer geobserveerd. (beschrijf de werkwijze voor deze locatie.) Deze observaties worden altijd met ouders besproken. Deze jaarlijkse observatie richt zich zowel op de individuele kinderen, als op de groep. Met behulp van observatielijsten beschrijft de pedagogisch medewerker het kind in zijn omgeving, het kind in relatie tot de volwassene en het kind in relatie tot andere kinderen. Zo kan het welzijn en de ontwikkeling van het individuele kind en de kinderen in de groep goed worden gevolgd. Ook ouders worden uitgenodigd om een beeld te schetsen van hun kind en zijn/haar ervaringen in de groep. De observatieverslagen worden bewaard in het kind dossier op de locatie. Aan de hand van de observaties, vinden één keer per jaar 10-minutengesprekken plaats met de ouders. Indien er naar aanleiding van het jaarlijkse 10-minutengesprek bijzonderheden zijn of afspraken met ouders worden gemaakt, wordt dit genoteerd en toegevoegd aan het kind dossier. De uitkomsten van de kind observaties worden onder leiding van de senior pedagogisch medewerker besproken in de kind besprekingen. Deze kind besprekingen vinden gemiddeld 1 maal per 6 weken plaats. Overdracht naar de basisschool Voordat de ingevulde OVP samen met een overdrachtsformulier naar de basisschool gaat, wordt dit altijd met de betreffende ouder besproken. De overdracht van kinderen van de VVE groep gaat in een 3-gesprek (ouder-leerkracht-pm-er) We hebben goed contact met de omliggende basisscholen en kunnen indien gewenst een uitgebreidere overdracht geven. Zorgkinderen Als wij ons zorgen maken over een kind zullen wij dat zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan kan de Clustermanager een van de medewerkers kwaliteit raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn waarbij de procedure Signaleren in de opvang gevolgd zal worden. Indien nodig kunnen wij externe hulp inroepen (bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin). Ook dit gebeurt bij voorkeur in samenspraak met de ouders. In geval van ernstige zorg over een kind, welke 6

8 niet gedeeld wordt door de ouders, kunnen na intern overleg vervolgstappen gezet worden en wordt dit meegedeeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Ricicojongeren (VIR). In geval van vermoeden van huiselijk geweld of, kindermishandeling maakt KMN Kind & Co gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. De meldcode is een stappenplan waarin staat hoe een professional moet omgaan met het signaleren en melden van huiselijk geweld en kindermishandeling. Pedagogische ondersteuning van medewerkers Om de ontwikkeling van kinderen goed te kunnen volgen en zorg bijtijds te kunnen signaleren worden de pedagogisch medewerkers hierbij ondersteund middels: Reguliere werkoverleg of extra overleg: - Kind bespreking: 1 x per 6 weken onder begeleiding van de senior pedagogisch medewerker. Het onderwerp zorgkinderen is een vast onderdeel van de kind bespreking. - Pedagogische ondersteuning door senior pedagogisch medewerker/clustermanager/intern deskundige met behulp van extra observaties en/of pedagogische aanbevelingen in een ingelast overleg. Werkafspraken en procedures zoals: - Observaties tijdens de opvang - Signaleren in de opvang - Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling incl. signalenlijsten, sociale kaart en Verwijsindex Het digitaal Kwaliteitshandboek: hierin zijn alle voor pedagogisch medewerkers belangrijke werkafspraken te raadplegen. Deskundigheidsbevordering: - Werken aan Welbevinden - Puk & Ko - Beweegkriebels - taaltraining Onze peuterspeelzaal in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. Regelmatig hebben wij overleg met diverse instellingen. Dit zorgt ervoor dat de dagelijkse zaken goed lopen en dat de kinderen krijgen waar ze recht op hebben. Wij hebben regelmatig besprekingen met collega s en het consultatiebureau. Wij delen ons lokaal met BSO de Veldmuis. Onze openingstijden sluiten goed op elkaar aan. We mogen het gymlokaal van OBS De Veldrakker gebruiken. Deze grenst aan ons lokaal. We maken uitstapjes naar kinderboerderij IJsselstee, Buurtplein Batau of naar de dierenweide om de hoek. Deze uitstapjes doen we altijd met alle ouders/verzorgers. We worden ook weleens uitgenodigd bij de omliggende basisscholen voor passende activiteiten. Pedagogische uitgangspunten Binnen KMN Kind & Co werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

9 In de volgende paragrafen hebben wij uitgewerkt hoe wij in de praktijk vorm geven aan deze pedagogische basisdoelen. Het bieden van (emotionele) veiligheid Het jonge kind ontdekt de wereld door te onderzoeken. Dit zal het alleen doen in een veilige wereld. Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van een zowel fysieke als emotionele veilige wereld voor het kind. Wij sluiten aan bij datgene waar het kind mee bezig is, begeleiden het daarin en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen. De pedagogisch medewerkers Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel zo veilig mogelijk voelt, vinden wij het belangrijk dat vertrouwde personen het kind opvangen. De groepen hebben daarom een vaste pedagogisch medewerker, die wordt geassisteerd door een hulpouder. De vaste pedagogisch medewerker is verantwoordelijk voor de groep. Zij zorgt ook voor het programma. Met de hulpouder wordt overleg gepleegd over de invulling van elk dagdeel. De VVE groep heeft 2 pedagogisch medewerkers: Franka en Jessica. Op deze groep is ook vaste vrijwilligster Carla aanwezig. Op de reguliere groep werken Saskia (maandag en donderdag) en Jessica (dinsdag en vrijdag). Wij werken voor zover mogelijk met vaste invalkrachten. Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Om goede zorg te waarborgen krijgen de pedagogisch medewerkers regelmatig trainingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zowel interne als externe deskundigen. Verder zijn wij elkaars coach. Regelmatig zijn er teambijeenkomsten. Ook wordt er 1x per jaar met iedere pedagogisch medewerker een functioneringsgesprek gehouden, waardoor wij onze kwaliteit en de deskundigheid bevorderen en vergroten. KMN Kind & Co is een erkend leerbedrijf. Daarom werken er bij ons soms leerling-pedagogisch medewerkers, de zogeheten BBL-ers. Zij worden begeleid door een praktijkbegeleider van KMN Kind & Co. Afhankelijk van het leerjaar en leerproces is het mogelijk dat een BBL-er binnen de formatie op de groep werkt. Wij hebben ook regelmatig een stagiaire op de groep. Deze werkt boventallig, maar kan incidenteel binnen de formatie worden ingezet, wanneer dit is toegestaan conform de Cao-bepaling. De pedagogisch medewerkers spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding. Bij ongewenst gedrag wordt het gedrag afgekeurd (en uitgelegd waarom) maar niet het kind. Van onze pedagogisch medewerkers verwachten wij dat zij: - open staan voor de kinderen en op de juiste manier ingaan op hun signalen en ontwikkeling; - persoonlijke betrokkenheid tonen en gericht positieve gevoelens naar de kinderen uiten; - de kinderen de ruimte geven zich te ontwikkelen in een veilige context; - respect hebben voor de kinderen en hun sociale en culturele achtergrond; - de kinderen kunnen en zullen motiveren, stimuleren en instrueren; - in staat zijn tot een open communicatie met ouders en collega s; Achterwacht: 8

10 In sommige situaties kan het nodig zijn dat peuterspeelzaal Pinocchio een achterwacht inschakelt. Hierbij kan men denken aan een ernstig ongeval of andere calamiteit. Wij zitten in een basisschool, en daar is altijd iemand aanwezig. Pedagogisch medewerkers nemen te allen tijde contact met de Clustermanager en/of senior pedagogisch medewerker. Zij zijn telefonisch bereikbaar. Mocht er onverhoopt iets op de locatie met de pedagogisch medewerkster gebeuren, dan kunt u het nummer van kinderdagverblijf Bibelot bellen. Het nummer van Bibelot hangt in de computerkast. Een medewerkster van Bibelot komt dan meteen naar peuterspeelzaal Pinocchio toe. Indien nodig (bijvoorbeeld in geval van calamiteit) neemt de achterwacht taken over van de pedagogisch medewerker. Andere Volwassene: Op onze peuterspeelzaal werkt op maandagochtend een vaste vrijwilligster. Zij heeft een VOG overlegd en een vrijwilligersovereenkomst getekend. Ook is zij op de hoogte van het vrijwilligersbeleid van KMN Kind & Co. Op beide groepen helpen regelmatig ouders van de kinderen die bij ons aanwezig zijn. Zij ondersteunen ons onder andere door te helpen met het klaarmaken van fruit en limonade, door de kinderen te helpen goed hun handen te wassen of door het begeleiden bij een activiteit. Onze schoonmaker komt elke dag voordat wij gebruik maken van de speelzaal. Hij maakt de toiletten elke dag schoon en reinigt elke dag de vloeren. In de vakanties en op gezette momenten neemt hij andere zaken voor zijn rekening. Zijn werkzaamheden worden vastgelegd in het logboek. De klusjesman en schoonmaker zijn verantwoordelijk voor de kinderen voor zover het hun materiaal betreft. Gereedschap en schoonmaakmiddelen worden buiten bereik van de kinderen gehouden. Het vier ogenprincipe in de praktijk KMN Kind & Co geeft vorm aan het vier ogenprincipe door: Een open en professioneel werkklimaat (zie: De pedagogisch medewerkers) Inrichting van de ruimten en bouwkundige voorzieningen (zie: Onze accommodatie en groepsruimten). Er worden locatie specifieke afspraken met de oudercommissie gemaakt. Op peuterspeelzaal Pinocchio werken pedagogisch medewerkers nooit alleen op de groep. Wij werken met twee vaste pedagogisch medewerkers op de VVE groep. Bij de reguliere groep worden de kinderen met één vaste pedagogisch medewerker opgevangen met een ouder en/of een vrijwilliger. Er wordt ook wel eens gebruik gemaakt van stagiaires. Vast ochtend- en middagritme Structuur zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid. Daarom zorgen wij voor een vast ochtenden middagritme. Zo wennen de kinderen aan de vaste gewoontes en gebeurtenissen van het dagdeel. Ze leren op deze manier te anticiperen op wat er gaat gebeuren en het biedt hen structuur (en dus veiligheid). De groepsruimte Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, bescherm strips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Jaarlijks voeren wij een risico-inventarisatie uit. Ook registreren wij (kleine) ongevallen om tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties. Wij houden minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt. Ook oefenen we regelmatig spelenderwijs met het lopen aan het (ontruiming) touw. Dat is een gekleurde lijn met ringen die kleine kinderen goed vast kunnen houden en zo in een rechte rij kunnen lopen. Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

11 Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. De buitenspeelruimte We hebben een eigen buitenruimte met fietsen, een zandbak, een klimrek met glijbaan en een schuurtje met ander buitenmateriaal. Deze buitenruimte is direct te bereiken vanuit het lokaal en afgeschermd met hekken zodat de kinderen niet zomaar weg kunnen lopen. We gaan zo goed als elke dag buiten spelen. Als het weer echt te slecht is kunnen we uitwijken naar de gymzaal van de Veldrakker. Er is altijd toezicht en de kinderen worden begeleid in hun spel. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt en beschreven in de Werkafspraken PSZ Pinocchio. Er wordt rekening gehouden met de leidster-kind ratio en er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon die in staat is om allerlei soorten problemen op te lossen en die zich goed kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen. Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin door ruimte te bieden aan de ontwikkeling van ieder kind, waarbij zij rekening houden met de eigenheid van ieder kind. Alle ontwikkelingsgebieden worden hierbij gestimuleerd zoals taal, grove en fijne motoriek, cognitief, creativiteit. Spel & Speelgoed Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen. Denk aan het ontdekken van verschillend aanvoelende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten. Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen! Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed is, dat alle ontwikkelingsgebieden stimuleert. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet. We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen. Speelgoed dat alleen onder begeleiding gebruikt wordt zoals prikpennen, scharen en ontwikkelingsspellen hebben wij opgeborgen in een afgesloten kast. 10

12 Wij zorgen voor uitdagend speelgoed. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind en bij zijn behoefte om te onderzoeken en ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen. Omdat er genoeg speelmateriaal aanwezig is, adviseren wij om geen speelgoed en dergelijke mee te geven. Spullen kunnen stukgaan of kwijtraken. KMN Kind & Co is niet aansprakelijk voor het zoekraken of kapot gaan van eigendommen van kinderen of ouders op de locatie. Activiteiten, vrij spelen en de kring We beginnen de dag met vrij spelen. De kinderen mogen met hun ouder/verzorger zelf iets kiezen om te doen. In de huishoek, op het autokleed, aan tafel kleien, of een tekening maken. Maar een samen een boekje lezen is ook fijn. Na het afscheid spelen de kinderen samen verder of toch liever zelf. Tijdens het spelen kan de pedagogisch medewerker meegaan in het spel van een kind of een groepje kinderen. Of er wordt bewust een groepje kinderen gekozen. Zo kan het spel zich verdiepen en heeft de pedagogisch medewerker een actieve rol in de ontwikkeling van het kind. Dit noemt men volgens de Puk & Ko-methode een kleine kring. Als we aan tafel gaan voor het fruit of een koekje is er eerst tijd voor de grote kring. We zingen liedjes, hebben een groepsgesprek, doen een spel of lezen een boek voor. Er wordt ook geschilderd, geplakt, getekend en geknutseld. Deze activiteiten doen we in kleine groepjes, maar soms ook lekker met z n allen. En natuurlijk is er aandacht voor bewegen. Peuters kunnen niet lang stil zitten. Dus wordt er met z n allen gedanst en doen we beweegspelletjes. En heel belangrijk is buitenspelen: klimmen en glijden, fietsen, rennen en heerlijk in de zandbak spelen. Wij hebben een thema jaarplanning. Wij werken ongeveer 6 weken aan een thema. We werken met de Puk methode en gebruiken ook de Puk thema s. Alle groepen op de peuterspeelzaal werken aan dit thema. Ouders krijgen een themabrief mee naar huis zodat ze kunnen zien waar wij aan werken en wat ze thuis met het kind kunnen oefenen. Op de VVE groep delen we deze brief uit tijdens een koffie ochtend. We kunnen de ouders zo meer betrekken in het thema en uitleggen wat we gaan doen. We richten de zaal in op het thema: we zoeken bijpassende puzzels en kleurplaten, en passen de inrichting aan van bijvoorbeeld de poppenhoek, bouwhoek, leeshoek enz. We hebben ook knutselactiviteiten, beweegspelletjes, liedjes, boekjes en buiten activiteiten. Allemaal afgestemd op het thema wat we hebben. Puk & Ko De taalontwikkeling verdient extra aandacht. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel. Daarom maken wij gebruik van de methode Puk & Ko, zodat de taal in al haar aspecten aan de orde komt. Met behulp van Puk & Ko stimuleren wij niet alleen de taalontwikkeling van het kind, maar ook de sociaal communicatieve vaardigheden, waardoor het kind de overgang naar de basisschool gemakkelijker zal kunnen maken. De pop Puk fungeert ook als intermediair en contactpersoon tussen het kind en ons/de volwassene. Volgens de methode werken we met verschillende thema s. Voor een periode van ongeveer 6 weken stemmen we de activiteiten, de inrichting van het lokaal, de liedjes en de voorleesboeken af op een thema passend bij de tijd van het jaar. Hierdoor is er in deze periode veel herhaling van bepaalde woorden, wat de taalstimulering ten goede komt. VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) In onze peuterspeelzaal wordt extra aandacht besteed aan taalontwikkeling. In onze peuterspeelzaal kunnen kinderen geplaatst met een VVE indicatie. Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

13 De VVE groep heeft als doel: - intensief stimuleren van de taalontwikkeling van peuters - bij te dragen aan de ontwikkelings- / ontplooiingskansen van allochtone en autochtone peuters - het voorkomen van achterstand in het basisonderwijs - het meer inzicht geven aan ouders in het belang van het spelen Deze groep bestaat uit maximaal 16 kinderen, waarvan er 12 een VVE indicatie hebben. Deze groep komt 4 dagdelen, maandag- en dinsdagmiddag en donderdag- en vrijdagochtend. Op deze groep werken 2 pedagogisch medewerkers per dagdeel en we hebben de luxe van een vrijwilligster. Zo kunnen we meer individuele aandacht geven, en vaker activiteiten aanbieden aan een klein groepje kinderen, terwijl de rest van de groep ook goed begeleid wordt. De methode Puk & Ko speelt hierbij een grote rol. Wij bieden minimaal 10 uur VVE aan verdeeld over 4 dagdelen in de week. De kinderen op de VVEgroep starten met 2 dagdelen per week, dit is om te wennen aan de peuterspeelzaal en aan het ergens zijn zonder papa of mama. Als het kind eraan gewend is, breiden we dit uit naar 3 keer en dan naar 4 keer per week. Dit gaat in goed overleg met de ouders. We kijken hierbij goed naar het kind: wat heeft hij/zij nodig, wat werkt voor dat kind het best. We maken elke dag een beginkring. Hierin mag iedereen zijn eigen naam zeggen (doormiddel van een liedje met puk) en vertellen we wat we gaan doen die dag. De kinderen mogen daarna weer verder spelen. Wij als pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin. Ook gaat 1 pedagogisch medewerker met een klein groepje kinderen aan de slag. Dat wordt ook wel een kleine kring genoemd. In de grote kring wordt er aandacht besteed aan het thema doormiddel van een boekje, liedjes of een gesprek met de kinderen. We eten fruit en drinken water. In de kring is het belangrijk dat kinderen leren te blijven zitten, om op zijn of haar beurt te wachten en elkaar te helpen. Verder doen we ook veel aan creatieve activiteiten, knutselen en beweegspelletjes. Tijdens het buitenspelen wordt er ook veel aandacht aan het samenspelen besteed. Zelfstandigheid bevorderen We stimuleren de kinderen zoveel mogelijk zelf dingen op te lossen. Bij onderlinge ruzies grijpen we niet meteen in, maar kijken op veilige afstand toe en helpen als ze er echt niet zelf uitkomen. Tijdens toiletgebruik laten we de kinderen zoveel mogelijk zelf hun broek aan- en uitdoen. Ook met de jas aantrekken wordt uitgelegd hoe ze het zelf kunnen doen en pogingen worden beloond. Het opruimen van het speelgoed is een activiteit op zich. Door middel van een liedje weten alle kinderen wat er moet gebeuren en kan de pedagogisch medewerker ondertussen kinderen gerichte opdrachtjes geven om ze te helpen zelf op te ruimen. Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties De mens is een sociaal wezen. In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven. Bij het ontwikkelen van de sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. Kinderen leren veel van wat ze zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is wederzijds respect. Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent. De peuter zal steeds meer leren rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen. Bij conflicten stimuleren wij dat de kinderen die zelf oplossen. Lukt dat niet of moeilijk, dan ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert met het stijgen van de kinderleeftijd van zorgen voor, naar steeds meer begeleiden van de kinderen. 12

14 Overdracht van waarden en normen Op de peuterspeelzaal maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving. Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan. Zo zijn wij in de omgang met elkaar beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven. Maar ook in wat wij doen zijn wij hun voorbeeld, zoals niet op meubulair gaan staan, voorzichtig met de spullen en het speelgoed omgaan, etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het kan functioneren in een groep en later in de maatschappij. Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen de peuterspeelzaal. Gewenst en ongewenst gedrag Wij gaan ervan uit dat gedrag over het algemeen aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Vinden wij gedrag storend (ongewenst), dan wordt dit benoemd en proberen wij dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren. Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen. Soms ontkomen wij er echter niet om in te grijpen. Wij wijzen dan niet het kind af, maar wel het (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind dan door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken benaderen wij het kind weer, benoemen de correctie en vragen hem of hij weer verder (mee) wil spelen. Afspraken, regels en omgangsvormen In elke groep zijn regels nodig om het leefbaar te maken en te houden. Daarom hebben ook wij afspraken, regels en omgangsvormen opgesteld, zodat de kinderen op een goede respectvolle manier met elkaar om (leren) gaan. Onze eigen huisregels zijn te vinden in de werkafspraken. De algemene voorwaarden van KMN Kind & Co, die natuurlijk ook voor onze peuterspeelzaal gelden, staan beschreven in het boekje Welkom bij KMN Kind & Co. Rituelen Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Kerst. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen. Een verjaardag wordt op een herkenbare manier gevierd. Het is voor peuters prettig dat ze weten wat er komt, het is vaak al spannend genoeg. De jarige krijgt een feestmuts, mag op de stoel staan en wordt toegezongen. Ook krijgt hij een ballon, een kaart en een klein kadootje. De jarige mag ook trakteren. We stimuleren een kleine, gezonde traktatie. Pedagogisch werkplan PSZ Pinocchio, januari

15 Tot slot Wij hopen dat u dit pedagogisch werkplan met plezier heeft gelezen en dat voor u duidelijk is hoe wij binnen peuterspeelzaal Pinocchio werken. Mocht u toch nog vragen hebben, dan zullen onze pedagogisch medewerkers, de senior of de clustermanager hier graag antwoord op geven. Ook tips en adviezen horen wij graag. Dit pedagogisch werkplan zal regelmatig worden besproken binnen de teams en minimaal eens in de twee jaar worden bijgesteld. Met vriendelijke groeten, Team peuterspeelzaal Pinocchio 14