TECHNISCH RAPPORT SECTORHOOFDSTUK SPECIAAL ONDERWIJS DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017

Transcriptie

1 TECHNISCH RAPPORT SECTORHOOFDSTUK SPECIAAL ONDERWIJS DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 21/21 April 218

2 INHOUD Inleiding 3 1 Databronnen en definities Databronnen Leerlingtellingen (DUO-BRON) CBS Stelselonderzoek Toezichtarrangementen Vertrouwensinspectie Financiën Excellente Scholen Schorsing en verwijdering 1.2 Definities Algemeen Achtergrondgegevens leerling Gegevens scholen 2 Participatie Leerlingenpopulatie Leeftijd bij instroom Sociale kenmerken 9 3 Prestaties Eindresultaten in het speciaal onderwijs Examens in het voortgezet speciaal onderwijs Rekentoets Uitstroomresultaten 1 4 Uitstroomprofiel vervolgonderwijs Uitstroomprofiel vervolgonderwijs 2 5 Onderwijsproces in het voortgezet speciaal onderwijs Onderwijsproces 23 Schoolklimaat 24.1 schoolklimaat 24 Sturing op kwaliteit 25.1 Kwaliteit van de instellingen 25 8 Passend onderwijs Passend onderwijs 2

3 Inleiding Dit is het technische rapport dat ten grondslag ligt aan het sectorhoofdstuk speciaal onderwijs van De Staat van het Onderwijs 21/21. In dit rapport vindt u de verantwoording van onderzoeksgegevens. Er wordt gebruik gemaakt van zowel informatie die verzameld is door inspecteurs als van informatie uit secundaire databronnen. Dit rapport volgt zoveel mogelijk de paragraafindeling van het sectorhoofdstuk uit De Staat van het Onderwijs. Pagina 3 van 29

4 1 Databronnen en definities 1.1 Databronnen In deze paragraaf worden de bestanden en definities beschreven die gebruikt zijn voor de analyses Leerlingtellingen (DUO-BRON) Vanuit DUO krijgen we inschrijvingsbestanden (BRON) met leerlingaantallen en achtergrondkenmerken. Dit betreft de inschrijving van een leerling op peildatum 1 oktober van het betreffende schooljaar. Voor de analyses worden altijd alleen de hoofdinschrijvingen meegenomen CBS Om de leerlinggegevens te verrijken zijn de BRON-data op individueel niveau zijn gekoppeld aan CBS-gegevens. Hierdoor zijn de opleiding van de ouders van leerlingen, het inkomen van de ouders en de geboortedatum van leerlingen toegevoegd. In sectie 1.2 komen de gebruikte definities aan bod Stelselonderzoek Elk jaar onderzoeken inspecteurs een steekproef van bekostigde scholen, vestigingen of opleidingen. Dit geldt voor elke sector, behalve het hoger onderwijs. Deze steekproeven vormen een dwarsdoorsnede van scholen en opleidingen in Nederland. Waarderingskader Tijdens de onderzoeken op de scholen en opleidingen vinden meerdere activiteiten plaats. In elke sector geven inspecteurs oordelen op onderdelen van het waarderingskader, zoals kwaliteitszorg en didactisch handelen. De inspecteurs baseren zich hierbij op meerdere gegevensbronnen: schooldocumenten, leerresultaten, zorgplannen, lesobservaties, gesprekken, etc. In het algemeen geven zij oordelen op een 4-puntsschaal, lopend van slecht, via onvoldoende en voldoende naar goed. Per 1 augustus 21 is het waarderingskader veranderd. De onderzoeken in het vso zijn met dit kader uitgevoerd. Een vergelijking met het verleden is niet mogelijk. Naast stelselonderzoeken, zijn er thematische onderzoeken geweest onder vsoscholen die het profiel vervolgonderwijs aanbieden. Zij zijn met een variant op het nieuwe onderzoekskader onderzocht. Meer informatie over de wijze van waardering vindt u op Lesobservaties Tijdens de stelselonderzoeken vinden lesobservaties plaats. Tijdens deze lessen scoort de (getrainde) inspecteur meerdere onderdelen die betrekking hebben op het pedagogisch-didactische handelen van de leraar. De lesobservaties zijn niet bedoeld om een oordeel over een individuele leraar te geven. Daarvoor zouden meer lessen van dezelfde leraar geobserveerd moeten worden. Wel kan hiermee een uitspraak op schoolniveau worden gedaan. Ook zijn uitspraken over leraren in het algemeen, op stelselniveau, mogelijk. De inspecteurs komen immers bij een aselecte groep scholen alle soorten en typen docenten tegen. Pagina 4 van 29

5 1.1.4 Toezichtarrangementen In de Staat van het Onderwijs wordt gerapporteerd over de toezichtarrangementen van alle afdelingen op 1 september 21. Dit betreft nog de situatie voorafgaand aan de invoering van het vernieuwde toezicht. Scholen die hun onderwijs op orde hebben en voldoende onderwijsresultaten realiseren, vallen onder het basistoezicht van de inspectie. Als blijkt dat de onderwijskwaliteit onvoldoende is, wordt een aangepast arrangement zwak of zeer zwak toegekend en wordt het toezicht geïntensiveerd. Dat betekent dat de inspectie er op toeziet dat de school de onderwijskwaliteit zo snel mogelijk (blijvend) verbetert. Op de website van de Onderwijsinspectie vindt u een aantal keer per jaar een update van het vervolgtoezicht per school of bestuur Vertrouwensinspectie Bij de vertrouwensinspecteurs komen meldingen binnen over seksuele intimidatie en seksueel misbruik, psychisch en fysiek geweld, discriminatie en radicalisering. Iedereen kan een dergelijke melding doen. Meldingen die binnen deze bovengenoemde categorieën vallen, kunnen voorgelegd worden aan de vertrouwensinspecteur. De vertrouwensinspecteur kan adviseren in het traject naar het indienen van een formele klacht of het doen van aangifte. In De Staat van het Onderwijs doet de inspectie voor de verschillende sectoren verslag van het aantal aangemaakte dossiers Financiën De inspectie rapporteert over het aantal besturen onder aangepast financieel toezicht en over de waarde van de indicatoren solvabiliteit (de mate waarin besturen op langere termijn aan de verplichtingen kunnen voldoen), liquiditeit (de mate waarin besturen op kortere termijn aan hun verplichtingen kunnen voldoen) en rentabiliteit (het evenwicht tussen baten en lasten en de ontwikkeling van het eigen vermogen). Een bestuur komt onder aangepast financieel toezicht als het teveel risico neemt op het gebied van financiële continuïteit, rechtmatigheid of doelmatigheid. In De Staat van het Onderwijs wordt het aantal besturen gerapporteerd dat op 1 augustus 21 onder aangepast financieel toezicht stond. Voor meer informatie, zie ons rapport Financiële Staat van het Onderwijs Excellente Scholen Sinds Excellente Scholen 215 is de organisatie van het traject Excellente Scholen in handen van de Inspectie van het Onderwijs. De toekenning van het predicaat Excellente School betekent dat een school (of schoolsoort) onderwijs biedt van goede kwaliteit en zich daarnaast onderscheidt van andere goede scholen door te excelleren met een specifiek profiel. Een onafhankelijke jury beoordeelt het excellentieprofiel. De juryleden voeren de werkzaamheden voor de beoordeling van de kandidaat-excellente scholen onafhankelijk van de inspectie uit. Hierbij focust de jury zich volledig op het excellentieprofiel terwijl de inspectie in een eerder stadium onderzoekt of de scholen voldoen aan de waardering goed, voorwaardelijk voor deelname aan het traject Excellente Scholen. Voor meer informatie, zie Pagina 5 van 29

6 1.1.8 Schorsing en verwijdering Een school voor voortgezet onderwijs mag leerlingen maximaal 1 aaneengesloten week schorsen. Duurt de schorsing langer dan 1 dag? Dan moet het schoolbestuur de inspectie op de hoogte brengen. Wanneer een school van plan is een leerling te verwijderen, moet de school met de inspectie overleggen. Als dit overleg langer duurt kan een week, kan de leerling ook langer worden geschorst. 1.2 Definities In deze paragraaf worden een aantal belangrijke definities beschreven die gebruikt zijn in de analyses Algemeen Inschrijvingsjaar Het kalenderjaar waarin op teldatum 1 oktober unieke (hoofd)inschrijvingen worden geteld Achtergrondgegevens leerling Geslacht Het geslacht van de leerling is weergegeven als een jongen of een meisje. Sociaaleconomische achtergrond- Hoogst behaalde opleiding ouders Het hoogst behaalde opleidingsniveau van de juridische ouders van de leerling in het inschrijvingsjaar ingedeeld in vijf categorieën: Opleiding onbekend, maximaal een mbo 2 opleiding, een mbo 3 of mbo 4 opleiding, hbo bachelor & associate degree en wo & hbo master. De laatst beschikbare gegevens komen uit 214; voor de inschrijvingsjaren 215 en 21 gebruiken we gegevens uit 214. In het meerderdeel van de gevallen is van de ouders van leerlingen in het po het hoogste behaalde opleidingsniveau bekend. Als het hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders niet bekend is in het inschrijvingsjaar, wordt het hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders in het laatst beschikbare jaar gebruikt (214). Voor de leerlingen waarvan ook in dit jaar het hoogste behaalde opleidingsniveau onbekend is, is er een aparte categorie opgenomen: opleiding onbekend. Bij de gerapporteerde cijfers, is deze categorie meestal buiten beschouwing gelaten en zijn percentages herberekend. Sociaaleconomische achtergrond- Inkomen ouders Het gestandaardiseerd besteedbaar inkomen van het huishouden van de leerling. De laatst beschikbare gegevens komen uit 215; voor het inschrijvingsjaar 21 gebruiken we gegevens uit 215. In de meeste statistieken maken we gebruik van het inkomen verdeeld in vijf gelijke groepen binnen de totale bevolking (quintielen). Migratieachtergrond De migratieachtergrond van de leerling wordt bepaald op basis van zijn/haar geboorteland en de geboortelanden van zijn/haar juridische ouders. Leerlingen worden in 4 categorieën ingedeeld: leerlingen zonder migratieachtergrond, leerlingen met een westerse migratieachtergrond, leerlingen met een niet-westerse migratieachtergrond van de 2 de generatie, leerlingen met een niet-westerse migratieachtergrond en van de 1 ste generatie. Relatieve leeftijd In veel statistieken gebruiken we een drie-indeling van leerlingen. Leerlingen zijn vroeg als ze in de maanden juli, augustus, september geboren zijn, laat als ze in Pagina van 29

7 oktober, november en december geboren zijn, en midden als ze in de andere maanden geboren zijn Gegevens scholen Regio op basis van provincie Van de scholen kan een indeling worden gemaakt in regio s. Deze regio s worden gemaakt op basis van provincie. Drenthe, Groningen en Friesland behoren tot regio Noord. Flevoland, Gelderland en Overijssel behoren tot regio Oost. Noord-Holland, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland behoren tot de regio midden/west. Limburg en Noord-Brabant behoren tot de regio zuid. Stedelijkheid Stedelijkheid is bepaald op basis van de omgevingsadressendichtheid (oad) van de postcode waar een vestiging zich bevindt. Voor deze variabele worden vijf verschillende categorieën onderscheiden: Zeer sterk stedelijk (25 of meer adressen per km2), sterk stedelijk (15 tot 25 adressen per km2), matig stedelijk (1 tot 15 adressen per km2), weinig stedelijk (5 tot 1 adressen per km2), niet stedelijk (minder dan 5 adressen per km2). Dit is de indeling die ook het CBS hanteert. Gemiddelde hoogst behaalde opleiding ouders Op basis van de hoogst behaalde opleiding van de leerlingen (zie hierboven) bepalen we het gemiddelde hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders van leerlingen in een leerjaar en een inschrijvingsjaar op een school (BRIN en vestigingsnummer). We doen dit alleen als we voor meer dan 1 leerlingen gegevens hebben; als van meer dan een derde van de leerlingen het hoogst behaalde opleidingsniveau onbekend is dan berekenen we het gemiddelde opleidingsniveau niet. In de meeste statistieken gebruiken we een indeling van categorieën van gemiddelde opleiding ouders: één categorie gemiddelde opleiding onbekend en vijf gelijke categorieën met oplopende gemiddeld opleiding ouders berekend over alle jaren samen (212 t/m 21). In een aantal gevallen kijken we apart naar het percentage leerlingen met als hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders een wo-opleiding, het percentage leerlingen met als hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders een hbo-opleiding, het percentage leerlingen met als hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders een mbo 3 of mbo4-opleiding en het percentage leerlingen met als hoogst behaalde opleidingsniveau van de ouders maximaal een mbo 2-opleiding als hoogst behaalde opleidingsniveau. Gemiddeld inkomen ouders Op basis van het inkomen van de ouders (zie hierboven) van de leerlingen bepalen we het gemiddelde inkomen van de ouders van leerlingen in een leerjaar en een inschrijvingsjaar op een school (BRIN en vestigingsnummer). We doen dit alleen als we voor meer dan 1 leerlingen gegevens hebben; als van meer dan een derde van de leerlingen het inkomen van de ouders onbekend is dan berekenen we het gemiddelde inkomen niet. In de meeste statistieken gebruiken we een indeling van categorieën van gemiddeld inkomen ouders: één categorie gemiddelde inkomen onbekend en vijf gelijke categorieën met oplopende inkomen van de ouders berekend over alle jaren samen (212 t/m 21). Pagina van 29

8 2 Participatie In paragraaf 1 van het sectorhoofdstuk so wordt ingegaan op de leerlingenpopulatie van het voortgezet onderwijs. Hieronder staan de tabellen waarnaar in de tekst verwezen wordt weergegeven. Meer uitsplitsingen zijn te vinden in het tabellenboek. 2.1 Leerlingenpopulatie Tabel Aantal leerlingen in speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs in de periode 213/214-21/218* 213/ / /21 21/21 21/218 Speciaal onderwijs Voortgezet speciaal onderwijs Totaal * voorlopige cijfers Bron: CBS, DUO en OCW, 218; Inspectie van het Onderwijs, 218 Leerlingaantallen in voortgezet speciaal onderwijs nemen af. Enkel in nemen deze voor het speciaal onderwijs toe (Tabel 1.1.1). Iets minder dan driekwart van de leerlingen zijn jongens. Dit is over de jaren stabiel. Tabel Leerlingen in (voortgezet) speciaal onderwijs, naar geslacht (n 21 = / / /21 21/21 21/218 N % N % N % N % N % SO jongens meisjes VSO jongens meisjes Totaal jongens meisjes * voorlopige cijfers Leeftijd bij instroom De gemiddelde leeftijd waarop kinderen in het speciaal onderwijs instromen, ligt iets onder de zeven jaar. Alleen in schooljaar 215/21 waren de instromende leerlingen gemiddeld net iets jonger dan in andere jaren. De meeste kinderen stromen in op vier- of vijfjarige leeftijd. Enkele tientallen starten met twaalf jaar. Tabel Beschrijvende statistieken van leeftijd bij instroom speciaal onderwijs, naar jaar * (n leerlingen 21 = 592) Aantal Min Max Gemiddelde SD 213/ ,99 2, / , 2, / , 2,45 Pagina 8 van 29

9 21/ ,85 2,453 21/ ,89 2,442 * voorlopige cijfers Tabel Leeftijd bij instroom speciaal onderwijs (in percentages, n 21/218* =.592) leeftijd 213/ / /21 21/21 21/218 2,1%,%,%,%,% 3 1,% 1,5% 1,5% 1,% 1,1% 4 21,1% 2,% 23,9% 23,% 21,5% 5 14,% 13,8% 1,1% 15,% 1,2% 9,% 1,% 1,% 1,% 1,3% 1,8% 1,2% 1,5% 11,% 1,8% 8 1,% 1,8% 9,8% 1,8% 1,8% 9 1,8% 1,% 9,9% 9,% 1,5% 1 9,% 9,% 8,8% 9,1% 9,2% 11 8,2% 9,2%,%,3%,4% 12 2,9% 2,% 2,3% 2,2% 2,1% 13,3%,1%,2%,2%,1% 14,%,%,%,%,% * voorlopige cijfers Tabel Beschrijvende statistieken van leeftijd bij instroom voortgezet speciaal onderwijs, naar jaar * Aantal leerlingen Min Max Gemiddelde SD 213/ ,3 1, / , 1, / ,1 1,99 21/ ,5 1,2 21/ ,58 1,5 * voorlopige cijfers Tabel Leeftijd bij instroom voortgezet speciaal onderwijs (in percentages, n 21/218* = 1.195) leeftijd 213/ / /21 21/21 21/ jaar 2, 1,9 1,9 1,8 2,2 12 jaar 29,2 31, 33,2 3,9 33,2 13 jaar 24,9 24,9 25,1 25,9 24,4 14 jaar 13, 12, 11,4 12, 12,2 15 jaar 11,5 11,3 12,1 11,9 12,2 1 jaar 9, 9, 8,2 9,4 8,9 1 jaar of ouder 9,8 8, 8,1,5,9 * voorlopige cijfers 2.3 Sociale kenmerken Tabel Hoogst behaalde opleiding ouders van leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs(n 21/21* = 4.59) 212/ / / /21 21/21 Pagina 9 van 29

10 Opleidin g onbeke nd Max. mbo2 Mbo 3-4 Hbo ad/ba Wo ba/ma & hbo ma speciaal onderwij s voortgez et speciaal onderwij s speciaal onderwij s voortgez et speciaal onderwij s speciaal onderwij s voortgez et speciaal onderwij s speciaal onderwij s voortgez et speciaal onderwij s speciaal onderwij s voortgez et speciaal onderwij s n % n % n % n % n % , 125 5, , , 895 5, 882 5, 384 5, , 219 5, , , , , , 812 4, , , 329 4, , , 895 3,9 21 3, , , 8, , ,2 2, 849 4,3, , 4, ,8 5, ,1 5, 8 42,9 5, , , 5, 4, , , , 29 43, , , , , , , , , , 24 4, , , 3 * voorlopige cijfers NB: Resultaten gebaseerd op eigen berekeningen IvhO op basis van niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Tabel Hoogst behaalde opleiding ouders van leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs, naar uitstroomprofiel vso (n 21/21* = 3.82) 214/ /21 21/21 Opleiding onbekend n % n % n % Dagbesteding , , ,9 Arbeidsmarkt , ,5 33 2,5 Vervolgonderwijs , , , Max. mbo2 Dagbesteding , , ,4 Arbeidsmarkt , ,, 39 33,8 Vervolgonderwijs , , ,9 Mbo 3-4 Dagbesteding , , ,8 Arbeidsmarkt , , ,9 Vervolgonderwijs , 48 52, ,3 Hbo ad/ba Dagbesteding 92 2, , , Arbeidsmarkt , , , Pagina 1 van 29

11 Wo ba/ma & hbo ma Vervolgonderwijs , , ,4 Dagbesteding 59 3,2 2 3, ,4 Arbeidsmarkt 22 11, , ,9 * voorlopige cijfers Vervolgonderwijs , , , NB: Resultaten gebaseerd op eigen berekeningen IvhO op basis van niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In het speciaal onderwijs heeft 32 procent van de leerlingen een westerse of nietwesterse migratieachtergrond. Tabel Leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs, naar migratieachtergrond (n 21/218* =.32) 213/ / /21 21/21 21/21 8 N % N % N % N % N % Speciaal Geen migratieachtergron onderwijs d Westerse migratieachtergron d Nietwesterse migratieachtergron d, tweede generatie Nietwesterse migratieachtergron d, eerste generatie Voortgez Geen migratieachtergron et speciaal d onderwijs Westerse migratieachtergron d Nietwesterse migratieachtergron d, tweede generatie Nietwesterse migratieachtergron d, eerste generatie Totaal Geen migratieachtergron d Westerse migratieachtergron Pagina 11 van 29

12 d Nietwesterse migratieachtergron d, tweede generatie Nietwesterse migratieachtergron d, eerste generatie * voorlopige cijfers Scholen voor voortgezet speciaal onderwijs plaatsen hun leerlingen in een uitstroomprofiel dagbesteding, arbeid of vervolgonderwijs. Op 1 oktober 21 volgden 1.5 leerlingen het uitstroomprofiel vervolgonderwijs. Dit is 4 procent van alle vso-leerlingen. Van de andere helft zitten wat meer leerlingen in het uitstroomprofiel dagbesteding en de overige in het uitstroomprofiel arbeid. Elk jaar volgen iets meer leerlingen het profiel vervolgonderwijs. Tabel Geregistreerd aandeel leerlingen naar uitstroomprofiel vso op 1 okt 214 t/m 21* (n 21 = 343) N % N % N % N % Onbekend dagbesteding arbeidsmarkt vervolgonderwijs *) voorlopige cijfers Pagina 12 van 29

13 3 Prestaties 3.1 Eindresultaten in het speciaal onderwijs Ook in 21 namen weer leerlingen uit het speciaal onderwijs vrijwillig deel aan een van de beschikbare eindtoetsen. Voor ruim duizend leerlingen was het net als vorig jaar de Centrale Eindtoets Bij de leerlingen in het speciaal onderwijs was de gemiddelde standaardscore 523,5. Dat komt overeen met de uitstroom op vmbobasis/kaderniveau. In het speciaal basisonderwijs ligt het gemiddelde lager en sluit het aan bij de uitstroom naar de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo. 3.2 Examens in het voortgezet speciaal onderwijs In 21 namen 4.82 vso-leerlingen als extraneus of via het staatsexamen deel aan het eindexamen. Het totaal aantal eindexamenkandidaten is daarmee opnieuw enigszins toegenomen. Via de extraneusregeling deden 943 leerlingen examen onder het programma van toetsing en afsluiting van een reguliere school voor voortgezet onderwijs. Dat zijn er iets minder dan vorig jaar. Bijna 94 procent van hen is geslaagd. Bij driekwart van deze leerlingen ging het om een examen op vmbo-basis- of -kaderniveau. De verhouding tussen beide niveaus is nu ongeveer gelijk. In voorgaande jaren waren er beduidend minder extranei op kaderniveau. Elk jaar worden meer vso-leerlingen aangemeld om deel te nemen aan het staatsexamen. In 21 deden leerlingen examen, zo n 3 meer dan vorig jaar. De meesten van hen gingen op voor een vmbo-examen op het niveau van de theoretische leerweg. Van de iets meer dan 3 procent van de leerlingen die een volledig examen deed, is ruim 81 procent geslaagd. De overige leerlingen deden een deelexamen. Een aantal staatsexamenkandidaten doet examen op twee of incidenteel op drie niveaus. Het aandeel kandidaten dat in eenzelfde jaar op meerdere niveaus examen doet, is sinds 213 met enkele procenten toegenomen en bedroeg in 21 ruim 3 procent. Tabel Aantal examenkandidaten voortgezet speciaal onderwijs naar soort examinering in de periode 214/215-21/21 214/ /21 21/21 Extraneus Staatsexamen Totaal Tabel Aandeel extraneuskandidaten naar onderwijssoort examenjaar * (n 21 = 943) Vmbo-b Vmbo-k Vmbo-gt Havo Vwo n % n % n % n % n % 28 3,8 39 3, 42 43, 33 3,5 3 38, , , ,4 32 3, , , , , , , 3 4,8 49, 52 5,4 3 3, 32 3,4,, 1,1 1,1 1,1 Totaal 5 1, 821 1, 91 1, , 943 1, Pagina 13 van 29

14 *voorlopige cijfers Tabel Uitslag extraneuskandidaten naar examenjaar * (n 21 = 943) geslaagd gezakt n % n % n % n % n % 8 89, 93,3 8 91, , 88 93,3 8 1,3 55, 84 8, 4,3 3, Totaal 5 1, 821 1, 91 1, , 943 1, *voorlopige cijfers Tabel Aandeel extraneuskandidaten naar uitslag en onderwijssoort (n 21* = 843) geslaag d gezakt geslaag d gezakt geslaag d gezakt geslaag d gezak t geslaag d gezakt n % n % n % n % n % n % n % n % n % n % Vmb 25 9, 2 o-b 2 9,4 3 9, 2, 39 93, 2, 3 9, 1 3, 35 9, 1 2, Vmb 23 94, 1 o-k 8 3 5, , , , 2, 32 91, 2 8, 8 4, 9 4, Vmb 15 81, 3 18, 18 9, 1 9, 18 91, 1 8, 21 9, 2 9, 1 88, 2 11 o-gt ,1 Hav o 32 88, 4 11, , 2, ,, , 5, ,, Vwo,,,, 1 1, 1 1, 1 1,,,, Tot aal 8 89, 8 1,3 93,3 5 5, 8 91, , , 4, , 3 3, *voorlopige cijfers Tabel Gemiddeld cijfer schoolexamen (SE) en centraal examen (CE) van extraneuskandidaten, naar schooltype* ( n 21 = 91) SE CE SE CE SE CE SE CE SE CE vmbo-b,81,3,3,83,81,84,9,9,8,91 vmbo-k,84,4,4,3,3,4,,43,,43 vmbo-g/t,8,23,9,53,8,58,5,4,,43 *enkel schooltypen met meer dan 1 leerlingen; ** voorlopige cijfers Leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs kunnen in het geval van staatsexamen op meerdere niveaus examen doen. In onderstaande tabellen worden steeds het aantal kandidaten per onderwijssoort gepresenteerd, behalve bij tabel Tabel 3.2., waar het aantal kandidaten weergegeven wordt naar eventuele combinatie van onderwijssoorten. Kandidaten die op meerdere niveaus examen doen worden hierdoor in de overige tabellen soms dubbel meegenomen. Tabel 3.2. Aantal staatsexamenkandidaten in het vso, naar onderwijssoort, (n 21 = 39) n % n % n % n % n % vmbo b 159, 23,5 31 8,8 4 1, , Pagina 14 van 29

15 vmbo k 11 4, 242, 241,8 283, 292,4 vmbo t , , , , ,5 havo 52 21,8 3 23, , , ,4 vwo 114 4, ,1 11 3, , 13 4,1 Totaal , , 353 1, 31 1, 39 1, *voorlopige cijfers Tabel 3.2. Aandeel kandidaten naar (combinatie van) onderwijssoort, (n 21 = 3839) n % n % n % n % n % Vmbo-b 148,3 221,2 28 8, , ,8 Vmbo-k 9 4,1 222,2 2, 242,8 241,3 Vmbo-t 14 2, 152 5, , , ,4 Havo 5 21, , 8 23,5 8 22, ,3 Vwo 12 4,3 11 3,8 15 3, , ,9 Vmbo-b, vmbo-k 11,5 13,4 19, 2, 34,9 Vmbo-b,,, 8,2 9,3 11,3 vmbo-t Vmbo-b, havo,, 1, 3,1 1, Vmbo-k, 3,1 5,2 11,3,2 1,3 vmbo-t Vmbo-k, havo,, 1, 4,1 5,1 Vmbo-t, havo 2,1 29,9 39 1,1 1 1, 49 1,3 Havo, vwo 12,5 13,4 5,1 11,3 14,4 Vmbo-b, vmbo-k,, 2,1 2,1 3,1 2,1 vmbo-t Vmbo-b, vmbo-k, havo,,, 1,, Vmbo-k, vmbo-t, havo,, 1, 1,, Totaal 235 1, 3 1, 344 1, , , a) er zijn geen kandidaten met examen binnen vmbo g. *voorlopige cijfers Tabel Staatsexamenkandidaten naar uitslag 213 en 214 (in percentages, n 214 = 3131) Geslaa gd Afgewez en Deelexam en Geen enkel vak met cijfer cijferlij Geslaa gd Afgewez en Deelexam en Geen enkel vak met cijfer cijferlij Pagina 15 van 29

16 Vmb o-b Vmb o-k Vmb o-t st,9, 89,3 3,8 2,5, 9,5, 1,8, 94,5 3, 2,1,8 94, 2,5 42, 1, 44,2 2,5 39,,8 51,3 1,2 Havo 2,2,, 1,9 2,5,9 5,2,4 Vwo 29,8 3,5,, 2,1 2,3,5, Tota al 34,1 8,1 55,3 2,4 3,4,5 2,2 1, Tabel Staatsexamenkandidaten naar uitslag (in percentages, n 21 = 393) Gesla agd Afgewe zen Deelexa men Gesla agd Afgewe zen Deelexa men Gesla agd Afgewe zen Deelexa men Vmb 2,3, 9, 5, 1,3 93,8,, 92,4 o-b Vmb 2,1, 9,9,4 3,2 9,5 8,9,3 9,8 o-k Vmb 35,9, 5,1 34,8, 5,5 31,9,9,3 o-t Hav 2,4,3,3 2, 5,, 23,8 5,,4 o Vwo 24,5 3, 1,8 14,8 4,4 8, 23,3 4,3 2,4 Tota al 28,2 5,,1 2,,,2 24,9 5, 9,4 Tabel Staatsexamenkandidaten naar uitslag (in percentages, enkel geslaagd en afgewezen, n 21 = 1212) vm bo b vm bo k vm bo t hav o Gesla Afgew Gesla Afgew Gesla Afgew Gesla Afgew Gesla Afgew agd ezen agd ezen agd ezen agd ezen agd ezen 1,, 1,, 1,, 8, 2, 1,, 1,, 1,4 28, 1,,, 33,3 9,3 3, 9,9 2,1 83,5 1,5 83, 1,3 81,9 18,1 8,2 19,8 81,4 18,,1 22,9 81,3 18,8 82,4 1, 8, 19,3 vwo 89,5 1,5 92,1,9 8,1 12,9,9 23,1 84,4 15, Tot aal 8,8 19,2 82,4 1, 83,3 1, 81,5 18,5 81,4 18, Tabel Gemiddeld cijfer mondeling (MO) en centraal examen (CE) staatsexamenkandidaten (n 21 = 39) MO CE MO CE MO CE MO CE MO MO vmbo b,4,28,31,28,3 5,93,41,3,44,25 vmbo k,33 5,9,53 5,15,14 5,31,44 5,54,13 5,8 vmbo t,51 5,9,5 5,9,42,12,41,45,43,48 st Pagina 1 van 29

17 havo,1,44,2,44,25,,28,25,13,2 vwo,3,1,53,9,,5,,5,54, Rekentoets In 21 namen examenkandidaten uit het voortgezet speciaal onderwijs deel aan de rekentoets. De meeste deelnemers zijn vmbo-leerlingen, van wie iets minder dan de helft geplaatst is in de gemengde/theoretische leerweg. Dit jaar deden ook enkele vwo-leerlingen mee. Bij alle leerwegen van het vmbo is het percentage voldoendes gestegen, bij de havo is het licht gedaald. De afgelopen drie jaar scoorden de vso-leerlingen gemiddeld steeds hogere cijfers voor de rekentoets. De gemiddeldes voor havo en vmbo liggen nu hoger dan bij het regulier voortgezet onderwijs. Voor vwo ligt het gemiddelde cijfer iets lager, maar boven de. Tabel Resultaten rekentoets in het voortgezet speciaal onderwijs naar schoolsoort in de periode 214/215-21/21 (n 21/21=2.139)* Gemiddeld cijfer Percentage voldoende 214/ /21 21/21 214/ /21 21/21 Basisberoepsgerichte leerweg vmbo 5,8,,3 58,8 4,5 3, Kaderberoepsgericht e leerweg vmbo,2,3,4 3,4 8,8,9 Gemengde/theoretis che leerweg vmbo,2,2,3 4,8 81, 83,5 Havo 5,9,2,2 55,4, 4,3 * alleen schoolsoorten met meer dan 1 deelnemers Bron: DUO, Uitstroomresultaten Het merendeel van de leerlingen verlaat de school op het niveau dat is vastgelegd in hun ontwikkelingsperspectief (OPP). In 215/21 stroomde bij het speciaal onderwijs 8 procent uit onder het beoogde niveau, in het voortgezet speciaal onderwijs was dat 12 procent. Daarnaast stromen leerlingen soms uit boven het verwachte niveau. Tussen de scholen bestaan hierin verschillen. Op 4 procent van de scholen voor speciaal onderwijs stroomt minimaal een op de vijf leerlingen niet uit op het niveau van het ontwikkelingsperspectief (Tabel 3.4.1). Tabel Percentage scholen naar de mate waarin leerlingen op het niveau van hun ontwikkelingsperspectief uitstromen in 215/21 (n so=241; n vso=2) Percentage Scholen voor speciaal Scholen voor voortgezet uitstromers op onderwijs speciaal onderwijs niveau OPP Pagina 1 van 29

18 De meeste scholen volgen de groei van de leerlingen op de niet-cognitieve ontwikkelingsgebieden. Ruim procent van de scholen kan niet vaststellen dat hun schoolverlaters passende sociale en maatschappelijke competenties hebben behaald. Tabel Beoordeling van scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs in 21/21 (in aantallen, n=19) Onderwijsresultaten Sociale en maatschappelijke competenties Onvoldoende 12 Voldoende Goed Vervolgsucces Onvoldoende 3 Voldoende 12 Goed 4 Onderwijsproces Aanbod Onvoldoende 1 Voldoende 15 Goed 3 Zicht op ontwikkeling en begeleiding Onvoldoende 1 Voldoende 1 Goed 1 Toetsing en afsluiting Onvoldoende Voldoende 1 Goed 1 Kwaliteitszorg en ambitie Kwaliteitszorg Onvoldoende 5 Voldoende 12 Goed 2 Kwaliteitscultuur Onvoldoende Voldoende 14 Goed 5 Verantwoording en dialoog Onvoldoende 1 Voldoende 8 Goed 1 Van de leerlingen, exclusief kortverblijvers, die aan het eind van schooljaar 215/21 het voortgezet speciaal onderwijs verlieten, volgt 41 procent een opleiding in het mbo. De rechtstreekse uitstroom naar een al of niet beschutte werkplek op de arbeidsmarkt blijft met 15 procent stabiel (Tabel 3.4.4). Ruim een kwart van de vso-leerlingen gaat naar een vorm van dagbesteding. Van 3 procent van de schoolverlaters is de uitstroombestemming onbekend. Dat aantal is iets lager dan vorig jaar, maar nog steeds relatief hoog. Tot de categorie overig behoren onder andere thuiszitters en leerlingen die uitstromen naar een behandelinstelling, vrijwilligerswerk of niet bekostigd onderwijs. Tabel Trend uitstroom so t/m , in percentage (n = 5254) 213/ / /21 Vso 2 9 Praktijkonderwijs Vmbo bk Vmbo gt Havo(a) Vwo(b) Overig/Onbekend 5 5 Totaal a) incl brugklas vmbo/havo; b) incl brugklas havo/vwo Pagina 18 van 29

19 Tabel Ontwikkeling in uitstroom uit het voortgezet speciaal onderwijs in de periode 213/ /21 (in percentages, n 215/21=.) 213/ / /21 Mbo Hbo/wo Reguliere arbeidsplaats Sociale werkvoorziening Arbeidstrainingscentrum Dagbesteding Overig Onbekend 5 3 Totaal Bij 85 procent van de leerlingen uit het speciaal onderwijs en bij 3 procent van de leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs zijn volgens de schoolleiders uitstroombestemming en uitstroomniveau na twee jaar gelijk gebleven (Tabel 3.4.). Bij een gewijzigde uitstroombestemming kunnen leerlingen op een hoger of op een lager niveau zijn terechtgekomen. Tabel Niveau van uitstroom naar ontwikkelingsperspectief bij uitstroom van leerling (in percentages) Onder niveau van OPP Op niveau van OPP Boven niveau van OPP Niveau OPP onbekend Aantal scholen so vso Tabel 3.4. Mate van bestendiging in het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs in (in percentages, n 21 so=.549; n 21 vso=1.542) Speciaal onderwijs Bestendigd Niet bestendigd Onbekende bestendiging 5 Voortgezet speciaal onderwijs Bestendigd 9 3 Niet bestendigd Onbekende bestendiging In het speciaal onderwijs nam het percentage onbekende bestemmingen in 21 weer enigszins toe. Pagina 19 van 29

20 4 Uitstroomprofiel vervolgonderwijs 4.1 Uitstroomprofiel vervolgonderwijs In schooljaar 21/21 heeft de inspectie themaonderzoek uitgevoerd naar leerlingen en scholen in het voortgezet speciaal onderwijs met het uitstroomproefiel vervolgonderwijs. Hiervoor zijn, naast reeds beschikbare informatie, vragenlijsten uitgezet en scholen bezocht, waar ook gesprekken zijn gevoerd met leerlingen en medewerkers (directie, docenten en leden van de commissie van begeleiding). In dit hoofdstuk worden de belangrijkste resultaten van deze verschillende bronnen en analyses opgenomen. De meeste scholen voor voortgezet speciaal onderwijs met het uitstroomprofiel vervolgonderwijs bieden meer dan één onderwijssoort aan (Tabel en Tabel 4.1.2), maar slechts enkele scholen kunnen alle onderwijssoorten aanbieden. Een leerling met extra ondersteuningsbehoeften die op vmbo-niveau functioneert, heeft de meeste kans om een vso-school te vinden die past bij zijn niveau. Weinig vsoscholen bieden onderwijs op havo- en vwo-niveau. Onderstaand resultaten van de vragenlijst die uitgezet is onder de scholen die bezocht werden in het kader van het themaonderzoek. Tabel Aanbod onderwijsniveau s van onderzochte scholen binnen themaonderzoek (meerdere antwoorden mogelijk, n = 24). Nee Ja Vwo 23 95,8% 1 4,2% Havo 19 9,2% 5 2,8% vmbo-t 5 2,8% 19 9,2% vmbo-gt 21 8,5% 3 12,5% vmbo-kb 25,% 18 5,% vmbo-bb 4 1,% 2 83,3% entree-opleiding 18 5,% 25,% geen specifiek niveau 23 95,8% 1 4,2% Bij een deel van de onderzochte scholen voor voortgezet speciaal onderwijs met het uitstroomprofiel vervolgonderwijs kunnen de leerlingen een entreeopleiding volgen. Een mbo-instelling neemt dan op de vso-locatie het entree-examen af. Tabel Verdeling van het aantal schooltypen dat aangeboden wordt van onderzochte scholen binnen themaonderzoek (meerdere antwoorden mogelijk, n = 24). Aantal percentage , , , ,3 1 4,2 Totaal 24 1, Scholen hebben verschillende mogelijkheden om hun leerlingen examen te laten doen en hierdoor een diploma te laten halen. De manieren waarop scholen binnen het themaonderzoek dit hebben gedaan zijn weergegeven in tabel Tabel Pagina 2 van 29

21 Tabel Manier van examen voor leerlingen met uitstroom vervolgonderwijs vervolgonderwijs van onderzochte scholen binnen themaonderzoek (meerdere antwoorden mogelijk, n = 24). Nee Ja Aantal Percentage Aantal Percentage examen van de eigen vso-school 21 1,% 3 1,% staatsexamen 1,% 18 1,% als extraneus het examen van een vo-school /vsoschool met licentie 13 1,% 11 1,% combinatie staatsexamen en examen als extraneus 23 1,% 1 1,% entree-examen van een roc 1 1,% 8 1,% (nog) geen examens 24 1,%,% Scholen kunnen op verschillende locaties examens af(laten)nemen. De meeste doen dit op de eigen vso-school. Een derde op een vo-school en een kwart op een andere vso-school. Tabel Examenlocatie van de school van onderzochte scholen binnen themaonderzoek (meerdere antwoorden mogelijk, n = 24). Nee Ja Aantal Percentage Aantal Percentage vo-school 1,% 8 33,3% een andere vso-school 18 5,% 25,% de eigen vso-school 11 45,8% 13 54,2% niet van toepassing 22 91,% 2 8,3% Binnen het themaonderzoek zijn scholen ook beoordeeld op de standaarden. De resultaten hiervan zijn weergegeven in tabel Tabel Tabel Beoordeling van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs met het profiel vervolgonderwijs in 21/21 (in aantallen, n=2) Onderwijsresultaten Vervolgsucces Onvoldoende 11 Voldoende 12 Goed 3 Onderwijsproces Aanbod Onvoldoende 4 Voldoende 2 Goed 2 Zicht op ontwikkeling en begeleiding Onvoldoende 1 Voldoende 15 Goed 1 Didactisch handelen Onvoldoende Voldoende 18 Goed 2 Toetsing en afsluiting Onvoldoende 4 Voldoende 2 Goed 2 Kwaliteitszorg en ambitie Kwaliteitszorg Onvoldoende 12 Voldoende 12 Goed 2 Pagina 21 van 29

22 Scholen en besturen moeten sturen op de kwaliteit van het onderwijs dat ze aanbieden. Over deze sturing worden in dit hoofdstuk gegevens gepresenteerd. In het tabellenboek zijn nog aanvullende gegevens en voor sommige indicatoren nog meer uitsplitsingen te vinden. Pagina 22 van 29

23 5 Onderwijsproces in het voortgezet speciaal onderwijs 5.1 Onderwijsproces Op vrijwel alle scholen voor voortgezet speciaal onderwijs die in 21/21 werden onderzocht, voldoet het onderwijsaanbod minimaal aan de wet (zie Tabel 5.1.1). Ook de lessen worden in de meeste gevallen voldoende beoordeeld op het aanbod en het didactisch handelen (Tabel 5.1.2). Ruim een kwart wordt zelfs als goed beoordeeld. Tabel Beoordeling van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs in 21/21 (in aantallen, n=19) Onderwijsproces Aanbod Onvoldoende 1 Voldoende 15 Goed 3 Zicht op ontwikkeling en begeleiding Onvoldoende 1 Voldoende 1 Goed 1 Didactisch handelen Onvoldoende Voldoende 15 Goed 4 Onderwijstijd Onvoldoende 1 Voldoende 1 Goed 1 Samenwerking Onvoldoende Voldoende 8 Goed 11 Praktijkvorming/stage Onvoldoende 1 Voldoende 11 Goed Toetsing en afsluiting Onvoldoende Voldoende 1 Goed 1 Tabel Resultaten lesobservaties vso (n lessen = 94) Onv/kan beter Voldoende Goed Het aanbod bereidt de leerlingen voor op hun vervolgbestemming en de samenleving Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkelen Aantal Percentage Aantal Percentage Aantal Percentage 1 1,1 1, 25 2,2 1 1, 5, 2 28, Pagina 23 van 29

24 Schoolklimaat.1 schoolklimaat Bij vrijwel alle onderzochte scholen voor voortgezet speciaal onderwijs voldoet het schoolklimaat aan de wet (Tabel.1.1). Bij alle bezochte scholen was de veiligheid en het pedagogisch klimaat minimaal voldoende. Tabel.1.1 Beoordeling van scholen voor voortgezet speciaal onderwijs in 21/21 (in aantallen, n=19) Schoolklimaat Pedagogisch klimaat Onvoldoende Voldoende 8 Goed 11 Veiligheid Onvoldoende Voldoende 18 Goed 1 In 21/21 kwamen bij de vertrouwensinspecteurs 1 nieuwe meldingen binnen over ernstige kwesties van grensoverschrijdend gedrag in het (voortgezet) speciaal onderwijs (Tabel.1.2). De meeste meldingen betreffen psychisch of fysiek geweld. Een op de tien meldingen van psychisch geweld gaat over leerlingen die zich genegeerd en verlaten voelen. Vaak gaat het bij fysiek geweld om grove en ernstige mishandeling. Daarnaast krijg de inspectie soms meldingen binnen over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Gedragscodes kunnen ertoe bijdragen dit gedrag te voorkomen. Tabel.1.2 Aantal meldingen vertrouwensinspecteurs voor het (voortgezet) speciaal onderwijs in 21/21 Meldinge Seksue Seksuele Psychisc Fysie Discriminat Radicaliseri Overi Tota al n el intimidat h k ie ng g schooljaa r misbrui k ie geweld gewel d 21/ Bron: Inspectie van het Onderwijs, 218 Pagina 24 van 29

25 Sturing op kwaliteit.1 Kwaliteit van de instellingen In 21 hebben zich negen nieuwe scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs aangemeld voor een juryonderzoek om het predicaat Excellente School te verwerven. Twee van deze scholen hebben in januari 218 voor drie jaar dit predicaat gekregen. In totaal zijn nu 24 scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs excellent bevonden Op 1 september 21 hadden 21 van de 43 scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs basiskwaliteit (Tabel.1.1). Hieronder vallen ook de negentien scholen met residentiële leerlingen. Dit betreft acht vso-scholen verbonden aan een gesloten jeugdzorginstelling en zeven vso-scholen met leerlingen in een justitiële jeugdinrichting. Daarnaast zijn er vier so-scholen met uitsluitend kinderen in behandeling bij een medisch kinderdagverblijf. Het percentage (zeer) zwakke scholen blijft dalen. Op 1 september 21 zaten ruim 1. leerlingen op 19 zwakke en 3 zeer zwakke scholen. Van de 22 (zeer) zwakke scholen gaat het om 15 scholen voor voortgezet speciaal onderwijs. Tabel.1.1 Toezichtarrangementen scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs op 1 september 213, 214, 215, 21, 21 (in percentages, n 21*= 43)** Basis 91, 95,3 94,2 9,1 9, Zwak 8,1 4,1 4, 3,4 3, Zeer zwak,9, 1,1,5,5 Totaal * in 21 zijn ook scholen met residentiële leerlingen meegeteld ** scholen zijn hier vestigingen met een eigen toezichtarrangement Tabel.1.2 Arrangementen op 1 september 21 naar onderwijssoort (n = 48) So vso Aantal Percentage Aantal Percentage Basis 298 9, , Zwak 5 1, 14 4,1 Zeer zwak 2, 1,3 Totaal 35 1, 338 1, Tabel.1.3 Arrangementen op 1 september 21 naar onderwijssoort en MKD, JJI en GJI Basis Zwak Zeer zwak MKD (so) 4 GJI (vso) 1 JJI (vso) Tabel.1.4 Arrangementen op 1 september naar regio (n 21 = 43) Basis Zwak Zeer zwak n Noord 1, 1,,,,, 59 3 Oost 95, 9, 3, 3,,, Midden 9,8 9,5 1,8 2,4,4 1, 28 2 Zuid 92,2 95,,1 5,,, Pagina 25 van 29

26 Totaal 9,1 9, 3,4 3,,5,5 Tabel.1.5 Arrangementen op 1 september naar mate van verstedelijking (n 21 = 43) Basis Zwak Zeer zwak n Zeer sterk stedelijk 98,2 98,3 1,2 1,1,, 11 1 Sterk stedelijk 95,5 95,1 4,1 4,5,4, Matig stedelijk 9,4 95, 3, 3,3, 1, Weinig stedelijk 95, 98,2 3,5 1,8,9, Niet stedelijk 8, 94, 13,3 5,3,, Totaal 9,1 9, 3,4 3,,5,5 Pagina 2 van 29

27 8 Passend onderwijs 8.1 Passend onderwijs Bij de start van schooljaar 21/218 zitten meer leerlingen in het speciaal onderwijs dan in eerdere jaren. In deelnamepercentages verandert er niet veel, omdat verreweg de meeste leerlingen in de basisschoolleeftijd naar het regulier onderwijs gaan. Leerlingen uit het speciaal onderwijs gaan minder vaak terug naar het regulier onderwijs. Van de leerlingen, exclusief schoolverlaters, die in 21/21 al in het speciaal onderwijs zaten, zit bijna 95 procent daar het volgend schooljaar weer. Dit percentage stijgt (Tabel 8.1.1). Anderzijds zien we dat scholen voor speciaal onderwijs ook meer leerlingen binnenkrijgen uit het regulier en het speciaal basisonderwijs. Ongeveer 1 procent van de leerlingen, ruim een op de zes, die in 21/218 in het speciaal onderwijs zitten, zat in 21/21 nog in een andere onderwijssoort. Met name de instroom vanuit regulier onderwijs is de afgelopen jaren gestegen (Tabel 8.1.2). Tabel Onderwijspositie van so- en vso-leerlingen in jaar t en hun positie een jaar later (nog in (v)so of naar regulier) in de periode (in percentages, n so 21=23.4; n vso 21=28.2 ) Onderwijspositie leerlingen speciaal onderwijs een jaar later* Onderwijspositie leerlingen voortgezet speciaal onderwijs een jaar later* So-/vsoleerlingen in: Basisonder wijs Speciaal basisonder wijs Speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs Praktijkon derwijs Voortgezet speciaal onderwijs 214/215 3,1 3,4 93,5 3,4,8 95,8 215/21 3,2 3, 93,2 3,1,8 9,1 21/21 2,3 2,9 94,8 3,3,8 95,9 * voorlopige cijfers 1 oktober 21 Tabel Onderwijspositie van so- en vso-leerlingen in jaar t en hun positie een jaar eerder (in (v)so of in regulier) in de periode 215/21-21/218 (in percentages, n so 21/218=2.939; n vso 21/218= ) Onderwijspositie leerlingen speciaal onderwijs een jaar eerder Onderwijspositie leerlingen voortgezet speciaal onderwijs een jaar eerder So-/vsoleerlingen in: Basisonder wijs Speciaal basisonder wijs Speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs Praktijkon derwijs Voortgezet speciaal onderwijs 215/21 1, 2, 8, 9,3 1,2 89,5 21/21 12,8 3,4 83,9 11,3 1,3 8,3 21/218* 14, 3,3 82, 11,2 1,2 8,5 * voorlopige cijfers 1 oktober 21 Mobiliteit in vso In het voortgezet speciaal onderwijs daalt het aantal leerlingen in 21/218, terwijl het regulier voortgezet onderwijs nog in omvang groeit. Er is wel sprake van mobiliteit. De uitstroom en doorstroom naar vervolgonderwijs is de laatste jaren toegenomen. Vso-scholen krijgen relatief meer leerlingen binnen vanuit het speciaal onderwijs. Van de leerlingen, exclusief schoolverlaters, die in 21/21 al in het voortgezet speciaal onderwijs zaten, zit bijna 9 procent in 21/218 daar weer. Toch nam de relatieve instroom vanuit regulier voortgezet Pagina 2 van 29

28 onderwijs in 21/21 al iets toe en een jaar later neemt ook de terugstroom vanuit voortgezet speciaal onderwijs naar regulier onderwijs enigszins toe. Regionale verschillen De omvang en ontwikkeling van het (voortgezet) speciaal onderwijs verschilt tussen regio s. Gemiddeld hebben samenwerkingsverbanden primair onderwijs 1,5 procent van hun leerlingen in het speciaal onderwijs (exclusief cluster 1 en 2) (Tabel 8.1.3). Ten opzichte van 215/21 is het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs bij de helft van de samenwerkingsverbanden gestegen. Bij de andere helft nam de omvang af en in enkele gevallen halveerde het aantal zelfs (Figuur en Figuur 8.1.2). Figuur Groei van so binnen regio 21 tov peiljaar 215 (=1) Figuur Groei van vso binnen regio 21 tov peiljaar 215 (=1) Pagina 28 van 29

29 Scholen in het (voortgezet) speciaal onderwijs hebben gemiddeld met vier samenwerkingsverbanden te maken. Het aantal samenwerkingsverbanden waarmee scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs te maken hebben verschilt. Tabel.1.3 Aantal scholen naar aantal samenwerkingsverbanden in schooljaar 21/21 (exclusief cluster 1 en 2, n scholen=3) Aantal scholen Aantal samenwerkingsverbanden Pagina 29 van 29