landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren

Transcriptie

1 Examen VMBO-BB 2018 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen hoort een digitaal bestand. Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden. PB-0941-b-18-1-o

2 Onderdeel A tijdsduur ongeveer 40 minuten 12p 1 Maak de minitoets bij opdracht 1. Een akkerbouwer wil op zijn bedrijf ook schapen gaan houden. Je gaat met behulp van een website bepalen welk schapenras het best bij welk bedrijfstype hoort. benodigdheden: het bestand start_schapenrassen_bb.htm Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand. 9p 2 Bepaal welk schapenras het meest geschikt is. Vul met behulp van de website de tabel in. Rond af op een heel getal. ras Hampshire Down Noordhollander Swifter Texelaar Zwartbles gemiddelde opbrengst per worp ( ) gemiddelde arbeidsbehoefte per 100 schapen per maand (afgerond op hele uren) PB-0941-b-18-1-o 2 / 17 lees verder

3 De akkerbouwer wil schapen gaan houden, maar hij blijft hoofdzakelijk akkerbouwer. Hij vindt een lage arbeidsbehoefte per maand belangrijker dan een hoge opbrengst per worp. Welk schapenras kan hij dan het best nemen? Leg je antwoord uit. Om te kunnen vergelijken wil de akkerbouwer ook kijken welk ras zoveel mogelijk opbrengt per worp. Welk schapenras kan de akkerbouwer dan het best nemen? Leg je antwoord uit Als je klaar bent met de opdracht Sluit het bestand. PB-0941-b-18-1-o 3 / 17 lees verder

4 Onderdeel B tijdsduur ongeveer 70 minuten In deze opdracht ga je de conditie van twee schapen beoordelen. Daarna ga je bij één schaap de gezondheid beoordelen, de klauwtjes bekappen en een pil toedienen. benodigdheden: twee schapen De examinator vertelt van welke twee schapen je de conditie moet bepalen. 2p 3 Bepaal de conditie van twee schapen. Hier is aangegeven waar je de spier-/vetbedekking op de rug moet bepalen. conditiescore lendenwervels spier- en vetweefsel Schrijf de nummers van jouw schapen in de tabel. Bepaal de conditie van de twee schapen. Vul de conditiescore in. nummer schaap conditiescore De examinator geeft aan van welk schaap je de gezondheid moet controleren. Let op je eigen veiligheid en die van het schaap. PB-0941-b-18-1-o 4 / 17 lees verder

5 7p 4 Controleer de gezondheid van het schaap. Schrijf het nummer van het schaap op. Controleer de zes lichaamsdelen van het schaap die in de tabel staan. Schrijf op wat je ziet en beoordeel de gezondheid. Vul de tabel helemaal in. nummer schaap: nr lichaamsdelen wat heb ik gezien + +/- - 1 neus 2 vacht 3 omgeving anus / vulva 4 beweging 5 gedrag 6 slijmvliezen + = gezondheid is goed, +/- = gezondheid is matig, - = gezondheid is slecht Omcirkel of jouw schaap een goede, matige of slechte gezondheid heeft. Schrijf op waarom je dit vindt. De gezondheid is goed matig slecht omdat PB-0941-b-18-1-o 5 / 17 lees verder

6 benodigdheden: een schaap een haringkaakmesje/hoefschaar een duimbeschermer een (harde) borstel een pillenschieter (krachtvoer)brokjes De examinator geeft aan met wie je bij deze opdracht moet samenwerken. De een fixeert het schaap, terwijl de ander de klauwen bekapt en een pil toedient. Daarna worden de rollen omgedraaid. Let op: bij deze opdracht word je beoordeeld op werktempo. Als je de opdracht binnen 9 minuten hebt uitgevoerd, krijg je het maximumaantal punten voor werktempo. Let op je eigen veiligheid en die van het schaap. De tijd gaat pas in als het schaap is gefixeerd. 12p 5 Bekap de klauwtjes van een schaap en dien een pil (brokje) toe. Bekap een voor- en achterpoot van het schaap. Dien het schaap een pil (brokje) toe. Meld eventuele bijzonderheden aan de examinator. Laat de examinator je werk controleren. PB-0941-b-18-1-o 6 / 17 lees verder

7 2p 6 Beoordeel je eigen werk. Je hebt de klauwen van een schaap bekapt. In het schema staan hierover drie beoordelingspunten. Beoordeel jezelf. Gebruik hierbij één van de volgende cijfers: 2 goed 1 gedeeltelijk goed 0 slecht of niet gedaan Geef een toelichting bij elke beoordeling. beoordelingspunt cijfer toelichting Ik heb de klauwen van het schaap goed bekapt. Ik heb gelet op mijn eigen veiligheid en die van het schaap. Ik heb tijdens het bekappen diervriendelijk gewerkt. PB-0941-b-18-1-o 7 / 17 lees verder

8 Onderdeel C tijdsduur ongeveer 80 minuten Je gaat bij een schapenbedrijf het klimaat, de huisvesting en het voer beoordelen. benodigdheden: een stal met of zonder schapen een meetlint Je gaat een aantal handelingen in een schapenstal uitvoeren. Zorg ervoor dat je de eventueel aanwezige schapen in de stal zo min mogelijk stoort. Let op je eigen veiligheid en die van de schapen. 5p 7 Beoordeel het klimaat. Omcirkel welk ventilatiesysteem de stal heeft. natuurlijk mechanisch beide Buiten de stal en op twee verschillende plaatsen in de stal hangen thermometers. De examinator geeft aan waar de thermometers hangen. Lees de huidige temperatuur af en vul de tabel in. plaats plaats 1 binnen plaats 2 binnen gemiddelde temperatuur binnen temperatuur buiten temperatuur in C norm beoordeling temperatuur 8 C - 14 C te laag / goed / te hoog 8 C - 14 C te laag / goed / te hoog PB-0941-b-18-1-o 8 / 17 lees verder

9 Bereken het verschil tussen de gemiddelde binnentemperatuur en de buitentemperatuur. Het is binnen... C warmer / kouder dan buiten. Beoordeel de gemiddelde temperatuur binnen en vul in de tabel de juiste kolom in. Gebruik hiervoor de norm uit de vorige tabel. De temperatuur binnen is te laag. De temperatuur binnen is goed. De temperatuur binnen is te hoog Schrijf hier op wat de schapenhouder kan aanpassen aan de ventilatie zodat het warmer wordt in de stal Schrijf hier op hoe de schapenhouder de ventilatie heeft ingesteld. Schrijf hier op wat de schapenhouder kan aanpassen aan de ventilatie zodat het kouder wordt in de stal. 9p 8 Beoordeel de schapenstal. De stal is ingericht met verschillende onderdelen. Wat staat er in de stal? Noem minimaal twee onderdelen. Schrijf op welk strooisel er in de stal gebruikt wordt. PB-0941-b-18-1-o 9 / 17 lees verder

10 Omcirkel hoe het strooisel is. schoon licht vervuild sterk vervuild De examinator geeft aan van welk hok je de afmetingen bepaalt. Bij dit hok hangt een briefje met het aantal volwassen ooien dat aanwezig is of aanwezig hoort te zijn. Hoeveel volwassen ooien lopen er in het hok? Vul dat op de juiste plek in. aantal drachtige geschoren ooien aantal drachtige ongeschoren ooien... aantal geschoren ooien met lammeren... aantal ongeschoren ooien met lammeren... Meet het hok op in hele meters. lengte:... m breedte:. m Bereken de oppervlakte van de ligruimte. Wat is de ligruimte per ooi in m 2 (oppervlakte ligruimte in m 2 : aantal ooien)? Schrijf de berekening op. Rond af op één cijfer achter de komma. PB-0941-b-18-1-o 10 / 17 lees verder

11 De norm voor de ligruimte per ooi is: drachtig geschoren 1,30 m 2 drachtig ongeschoren 1,70 m 2 geschoren met lammeren 2,00 m 2 ongeschoren met lammeren 2,50 m 2 Omcirkel of de ligruimte per ooi voldoet aan de norm. voldoet wel voldoet niet Noem een probleem dat kan optreden als de beschikbare ruimte per ooi kleiner is dan de norm. Kruis aan welk voersysteem er in de stal is. Meet de lengte van de voergoot/vreetruimte in hele meters.... m Wat is de vreetruimte per ooi in meter? Schrijf de berekening op. Rond af op één cijfer achter de komma. PB-0941-b-18-1-o 11 / 17 lees verder

12 De norm voor de beschikbare vreetruimte per ooi is: geschoren 0,40 meter ongeschoren 0,60 meter Omcirkel of de vreetruimte per ooi voldoet aan de norm. voldoet wel voldoet niet benodigdheden: drie ruwvoeders drie krachtvoeders De examinator wijst aan welke voersoorten je moet beoordelen. 8p 9 Beoordeel zes voersoorten. Beoordeel de kwaliteit van drie ruwvoeders en vul de tabel in. ruwvoeder schimmel aanwezig (ja/nee) verontreiniging aanwezig (ja/nee) stoffig (ja/nee) geur (goed/matig/ slecht) Welk ruwvoeder is het meest geschikt voor de schapen? Leg uit waarom. PB-0941-b-18-1-o 12 / 17 lees verder

13 Beoordeel de kwaliteit van drie krachtvoeders en vul de tabel in. krachtvoeder schimmel aanwezig (ja/nee) verontreiniging aanwezig (ja/nee) stoffig (ja/nee) geur (goed/matig/ slecht) Welk krachtvoeder is het meest geschikt voor de schapen? Leg uit waarom. PB-0941-b-18-1-o 13 / 17 lees verder

14 Onderdeel D tijdsduur ongeveer 50 minuten Een varkenshouder is van het houden van gangbare vleesvarkens overgestapt op biologische vleesvarkens. Hij wil graag het voer van de biologische vleesvarkens vergelijken met dat van de gangbare vleesvarkens. In het overzicht zie je de bedrijfsresultaten van de varkenshouder toen hij nog gangbare vleesvarkens hield. dag gangbare vleesvarkens LG (kg) kg voer per dier (per dag) 1 30,0 1, ,2 1, ,9 1, ,9 1, ,3 1, ,0 1, ,0 1, ,3 2, ,8 2, ,5 2, ,5 2, ,7 2, ,1 2, ,2 2, ,2 2, ,0 2, ,0 2,59 resultaat gemiddelde groei 732 per dag EW-conversie* 2,99 * EW is de energiewaarde voor varkens PB-0941-b-18-1-o 14 / 17 lees verder

15 De varkenshouder gaat de resultaten van een koppel biologische vleesvarkens vergelijken met de bedrijfsresultaten van gangbare vleesvarkens. Hij heeft een groep van 10 biologische vleesvarkens uitgezocht met een vergelijkbaar startgewicht als de gangbare vleesvarkens van gemiddeld 30 kg op dag 1. De varkens zitten 43 dagen in het groepshok. Daarna weegt hij ze. Hieronder zie je het resultaat van deze weging. biologisch vleesvarken LG (kg) biologisch vleesvarken LG (kg) 1 53,1 6 53,2 2 52,1 7 53,0 3 52,9 8 52,2 4 51,8 9 53,8 5 53, ,8 5p 10 Vergelijk de biologische vleesvarkens met de gangbare vleesvarkens. Bereken wat het gemiddelde gewicht van de biologische vleesvarkens is. Leg uit welke vleesvarkens er gemiddeld meer zijn gegroeid; de gangbare of de biologische. De biologische vleesvarkens krijgen op de dag dat de varkenshouder ze heeft gewogen 21,1 kg voer. Hoeveel kg voer krijgt 1 biologisch vleesvarken die dag? Rond af op twee cijfers achter de komma. PB-0941-b-18-1-o 15 / 17 lees verder

16 Hoeveel kg voer is dit meer of minder dan een vleesvarken in de gangbare varkenshouderij dat dezelfde leeftijd heeft?... meer / minder Leg uit of dit een beter of slechter resultaat is voor de biologische vleesvarkens in vergelijking met de gangbare. PB-0941-b-18-1-o 16 / 17 lees verder

17 Naast krachtvoer gaat de varkenshouder de komende tijd ook ruwvoer aan de varkens voeren. Hij moet nog een keuze maken uit verschillende ruwvoeders. Belangrijk voor de varkenshouder is dat het ruwvoer het hele jaar door beschikbaar is en goed houdbaar is. Hieronder zijn de verschillende voeders gegeven. voeders Corn Cob Mix (CCM) gerstestro wortelen snijmaïs voordroogkuil vers gras informatie Hele jaar door verkrijgbaar. Bij lage voersnelheid kans op schimmelvorming. Hele jaar door verkrijgbaar. Goed houdbaar. Hele jaar door verkrijgbaar. Vorstvrij bewaren. Hele jaar door verkrijgbaar. Bij lage voersnelheid kans op schimmelvorming. Hele jaar door verkrijgbaar. Bij lage voersnelheid kans op schimmelvorming. Niet in de winter verkrijgbaar. Vers gebruiken. analyse in gram per kg product RE 61 DS 624 RE 42 DS 860 RE 66 DS 130 RE 47 DS 290 RE 70 DS 450 RE 97 DS 160 Belangrijk voor de varkenshouder is dat het ruwvoer het hele jaar door beschikbaar is, goed houdbaar is en minimaal 400 gram DS per kg product heeft. 2p 11 Bepaal welke ruwvoeder het meest geschikt is. Leg uit waarom. 14p 12 Maak de minitoets bij opdracht 12. einde PB-0941-b-18-1-o 17 / 17 lees verder