landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB

Transcriptie

1 Examen VMBO-BB 2016 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een bijlage en een digitaal bestand. Dit examen bestaat uit 13 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 88 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden. PB-0941-b-16-1-o

2 Onderdeel A huisvesting leghennen tijdsduur ongeveer 70 minuten 12p 1 Maak de minitoets bij opdracht 1. Meneer De Haan heeft leghennen die hij biologisch wil gaan houden. Zijn bedrijf moet dan voldoen aan de eisen van de biologische pluimveehouderij. Deze eisen staan hier. Eisen huisvesting en uitloop voor biologische leghennen Uw stallen en uitlopen richt u zo in dat de dieren zich op een zo natuurlijk mogelijke manier kunnen gedragen. Uitlopen moeten voldoende beschutting hebben. Voor de stallen gelden onder andere de volgende algemene eisen: U zorgt ervoor dat; dichte vloeren voorzien zijn van voldoende strooisel, er in de stallen voldoende daglicht binnenkomt, er natuurlijke ventilatie in de stallen is. De binnenruimtes voor leghennen moeten onder andere aan de volgende normen voldoen: maximaal 6 leghennen per m 2 per afdeling maximaal 3000 leghennen huisvesten maximaal 7 leghennen per legnest of 120 cm 2 per leghen in een gemeenschappelijk legnest minimaal 18 cm zitstok per leghen Een zitstok moet minimaal 30 x 30 mm dik zijn. Pluimvee moet op een natuurlijke manier kunnen drinken, een drinknippelsysteem voldoet niet. De uitloop moet voldoen aan de volgende eisen: Het is verplicht uw pluimvee een uitloop te geven. De uitloop moet begroeid zijn en schuilmogelijkheden bieden, zodat het pluimvee de hele uitloop gebruikt. Per leghen is een minimale oppervlakte verplicht van 4 m 2. PB-0941-b-16-1-o 2 / 16 lees verder

3 Voor dit onderdeel heb je het bestand pluimveebedrijf.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het bestand. Uitvoering van de opdracht 5p 2 Bepaal hoeveel biologische leghennen er gehouden mogen worden. Op het bestand zie je een plattegrond van pluimveebedrijf De Haan. Volgens de norm mogen er maximaal 6 leghennen per m 2 in de binnenruimte. Bereken hoeveel leghennen meneer De Haan volgens de norm in de stal mag houden (oppervlakte stal x norm). Leg ook uit of meneer De Haan dit aantal in 1 afdeling mag houden. Schrijf de berekening op. Volgens de norm moet één leghen ook minimaal 4 m 2 uitloop hebben. Bereken hoeveel leghennen meneer De Haan volgens de norm in de uitloop mag houden (oppervlakte uitloop - oppervlakte stal x norm). Schrijf de berekening op. Wat is het aantal biologische leghennen dat meneer De Haan maximaal op zijn bedrijf mag houden zonder aanpassingen te maken? Leg uit waarom. PB-0941-b-16-1-o 3 / 16 lees verder

4 Inrichting van de stal en de uitloop De stal moet nog verder aangepast worden aan de eisen van de biologische pluimveehouderij. Meneer De Haan gaat het maximale aantal toegestane leghennen in 1 afdeling houden en wil zijn bedrijf zoveel mogelijk automatiseren. Maar hij moet zich ook nu weer houden aan de eisen voor de biologische pluimveehouderij, bijvoorbeeld voor gezamenlijke legnesten. 8p 3 Bepaal de inrichting van de stal en de uitloop. Maak in de plattegrond een keuze voor de volgende onderdelen: 1 ventilatiesysteem 2 drinkwatersysteem 3 voersysteem 4 legnesten 5 zitstokken Kies bij elk onderdeel bij 'inrichting binnenruimte' de juiste afbeelding in het uitklapmenu. Bereken hoeveel meter zitstok meneer De Haan nodig heeft voor in de stal. Schrijf de berekening op. Inrichting van de uitloop Plaats 15 bomen zo in de uitloop dat de leghennen optimaal gebruik kunnen maken van de bomen om te schuilen. Klik op de boom in de plattegrond om 1 boom te plaatsen. Deze boom verschijnt dan linksboven in de uitloop. Je kunt de boom dan naar de juiste plaats in de plattegrond slepen. Klik 15 keer voor 15 bomen. Om een boom te verwijderen selecteer je die boom en druk je op de delete-toets. PB-0941-b-16-1-o 4 / 16 lees verder

5 Inrichting en plaatsing van de laatste bedrijfsonderdelen Hygiëneregels spelen een belangrijke rol bij het plaatsen van de laatste onderdelen. De hygiëneregels zijn zo opgesteld dat je ervan uit moet gaan dat de leghennen in de schone ruimte leven en dat alles eromheen vuil is. 7p 4 Bepaal de plaatsing van bedrijfsonderdelen. Plaats de voersilo, de kadaverton, de hygiënesluis, de eieropslagruimte en het eierinpakstation op de meest logische plaats op het bedrijf. Klik op de afbeelding van het bedrijfsonderdeel dat je wilt plaatsen. Dit onderdeel verschijnt dan linksboven in de uitloop. Je kunt het onderdeel dan naar de juiste plaats in de plattegrond slepen. Om een onderdeel te verwijderen selecteer je het onderdeel en druk je op de delete-toets. Kruis in de tabel aan wie er wel gebruik moeten maken van de hygiënesluis en wie niet. personen pluimveehouder De Haan die grondeieren gaat rapen de dierenarts die naar de leghennen komt kijken de vrachtwagenchauffeur die voer komt brengen de vrachtwagenchauffeur die eieren komt halen de vrachtwagenchauffeur die dode leghennen komt halen wel gebruikmaken van de hygiënesluis niet gebruikmaken van de hygiënesluis Als je klaar bent met de opdracht Print de plattegrond en sluit het bestand. PB-0941-b-16-1-o 5 / 16 lees verder

6 Onderdeel B legkippen beoordelen tijdsduur ongeveer 30 minuten Voor dit onderdeel heb je drie legkippen nodig. De examinator geeft aan welke drie kippen je moet beoordelen. 8p 5 Vang en hanteer elke kip op een diervriendelijke wijze en beoordeel vijf punten. Omcirkel in de tabel steeds het juiste antwoord, onder andere met behulp van de afbeeldingen. kip 1 kip 2 kip 3 aan de leg ja / nee ja / nee ja / nee luizen geen / enkele / veel geen / enkele / veel geen / enkele / veel conditiescore 1 / 2 / 3 / 4 1 / 2 / 3 / 4 1 / 2 / 3 / 4 kalkpoten A / B / C A / B / C A / B / C bevedering cloaca A / B / C A / B / C A / B / C Geef aan of de kip aan de leg is. Controleer of er luizen op de huid van de kip aanwezig zijn. Beoordeel de conditie van de kip aan de hand van het borstbeen met behulp van de afbeeldingen. score 1 score 2 score 3 score 4 borstbeen kam Kam van het borstbeen duidelijk te voelen. Weinig bespiering op het borstbeen. Kam van het borstbeen nog wel te voelen. Enige bespiering op het borstbeen. Kam van het borstbeen niet goed te voelen. Bespiering goed voelbaar op het borstbeen. Kam van het borstbeen niet voelbaar. Bespiering ligt dik en bol op het borstbeen. PB-0941-b-16-1-o 6 / 16 lees verder

7 Beoordeel de poten van de kip en geef aan de hand van de foto s aan, in hoeverre er sprake is van kalkpoten. A B C mooie gladde poten / schubben liggen plat matig aangetaste poten / schubben staan iets uit ernstig aangetaste poten / schubben staan helemaal uit Beoordeel de bevedering rond de cloaca van de kip. A goed bevederd, cloaca niet zichtbaar B alleen cloaca kaal C buik en cloaca helemaal kaal Hebben jouw drie legkippen volgens jou een goede algehele gezondheid? Omcirkel het juiste antwoord. ja / nee Leg je antwoord uit. PB-0941-b-16-1-o 7 / 16 lees verder

8 Onderdeel C koe beoordelen en stierkeuze tijdsduur ongeveer 90 minuten Voor dit onderdeel heb je twee melkkoeien in productie en de bijlage nodig. Het is belangrijk om te bepalen of je van een koe het kalf wilt aanhouden of niet. Op die manier krijg je kalveren met zoveel mogelijk goede eigenschappen. In deze opdrachten ga je voor twee koeien die binnenkort geïnsemineerd moeten worden bepalen of er een fokstier of vleesstier gebruikt moet worden. Eerst kijk je naar de eigenschappen van de koe, daarna zoek je daar een stier bij. De examinator geeft aan welke twee koeien je tijdens dit onderdeel beoordeelt. Let op: bij opdracht 6 word je beoordeeld op werktempo. Als je de opdracht binnen 13 minuten hebt uitgevoerd, krijg je het maximumaantal punten voor werktempo. 11p 6 Bekijk de koeien en geef voor elk onderdeel een score tussen 1 en 9. Vul dit cijfer in de kolommen koe 1 en koe 2 in. Schrijf de oornummers of namen van de koeien op. oornummer of naam koe 1:... oornummer of naam koe 2:... onderdeel koe 1 koe 2 optimale score stand achterbenen 4/5/6 klauwdiagonaal (afstand tussen punt klauw en bovenkant hiel) rechte benen kromme benen lange diagonaal korte diagonaal /5/6 PB-0941-b-16-1-o 8 / 16 lees verder

9 onderdeel koe 1 koe 2 optimale score uierdiepte 4/5/6 vooruieraanhechting diep uier ondiep uier /8/9 voorspeenplaatsing losse aanhechting vaste aanhechting /5/6 wijde speenplaatsing nauwe speenplaatsing Laat je werk beoordelen door de examinator. De werktempo-opdracht is nu klaar. Beoordeel van beide koeien het beenwerk met goed, matig of slecht. Omcirkel het juiste antwoord en motiveer je antwoord. koe 1: goed matig slecht omdat... koe 2: goed matig slecht omdat... PB-0941-b-16-1-o 9 / 16 lees verder

10 Beoordeel van beide koeien de uier met goed, matig of slecht. Omcirkel het juiste antwoord en motiveer je antwoord. koe 1: goed matig slecht omdat... koe 2: goed matig slecht omdat... Als de veehouder voor een koe een stier uitzoekt, gaat hij volgens onderstaand stappenplan te werk: 1 Insemineren met een fokstier als: de koe niet slecht scoort op benen en uier. de koe een LW (lactatiewaarde) heeft van minimaal Insemineren met een vleesstier als: de koe slecht scoort op benen of uier. de koe een LW heeft van minder dan 85. De examinator geeft je de productiegegevens van jouw bedrijf op een bijlage. Gebruik deze bijlage bij de volgende opdracht. 6p 7 Vergelijk de productiegegevens. Schrijf op welk bedrijf jij hebt. bedrijf en nummer:... Vergelijk de LW van jouw koeien (met behulp van de bijlage) met het stappenplan van de veehouder. Omcirkel het juiste antwoord. LW koe 1: goed te laag LW koe 2: goed te laag PB-0941-b-16-1-o 10 / 16 lees verder

11 Bepaal nu welke stier er gebruikt moet worden voor de koeien. Omcirkel het juiste antwoord en motiveer je antwoord. stierkeuze koe 1: fokstier vleesstier omdat... stierkeuze koe 2: fokstier vleesstier omdat... 4p 8 Turf de klauwstanden van de koeien. De klauwscore van een koe bepaal je door te kijken of de klauwspleet van de achterbenen recht naar voren wijst. Bepaal van 10 koeien de klauwscore en zet voor elke koe een turfje in de juist rij. score turflijst PB-0941-b-16-1-o 11 / 16 lees verder

12 Gebruik nu de volgende regels om te bepalen of er behandeling van klauwen moet plaatsvinden: Koeien met score 3 moeten bekapt worden. Hebben vijf of meer koeien de score 2 of 3, dan moeten alle koeien preventief bekapt worden. Schrijf hier op of er behandeling moet plaatsvinden en zo ja, welke. De inrichting van de stal heeft ook invloed op de klauwgezondheid. Belangrijk is: waar de koeien lopen de ondergrond droog en stroef is. roosterspleten niet versleten en daardoor te breed zijn. dat de vloer van de melkstal/melkrobot niet versleten en niet te glad is. 3p 9 Bekijk drie onderdelen van de inrichting van de stal. Omcirkel het juiste antwoord in de tabel. Schrijf op of er aanpassingen aan de inrichting van de stal nodig zijn, zo ja welke. onderdeel aanwezig kwaliteit benodigde aanpassing dichte vloeren ja / nee goed / niet goed roostervloeren ja / nee goed / niet goed vloer melkstal/melkrobot ja / nee goed / niet goed PB-0941-b-16-1-o 12 / 16 lees verder

13 2p 10 Beoordeel je eigen werk. Je hebt koeien bekeken en beoordeeld. In het schema staan hierover drie beoordelingspunten. Gebruik één van de volgende cijfers: 2 goed 1 gedeeltelijk goed 0 slecht of niet gedaan Geef een toelichting bij elke beoordeling. beoordelingspunt cijfer toelichting Ik ben op de juiste manier met de koeien omgegaan tijdens het beoordelen van het exterieur. Ik had voldoende tijd om de uier van beide koeien goed te beoordelen. Ik heb tijdens het bepalen van de klauwscore veilig gewerkt. PB-0941-b-16-1-o 13 / 16 lees verder

14 Onderdeel D voeding melkkoe tijdsduur ongeveer 50 minuten Voor dit onderdeel heb je nodig: kuilgras een weegschaal (veerunster) de bijlage met productiegegevens van jouw bedrijf In dit onderdeel ga je bepalen hoeveel ruwvoer een koe krijgt en hoeveel krachtvoer er nog nodig is voor een goede productie. De examinator geeft aan waar het ruwvoer ligt. 3p 11 Bepaal de hoeveelheid ruwvoer. Hier staat een tabel met het rantsoen. Gebruik deze tabel ook bij de rest van dit onderdeel. samenstelling voersoort VEM/kg SW/kg gewicht in kg totaal VEM totaal SW kuilgras 380 2,9 Weeg het kuilgras en vul het gewicht in hele kg in de tabel in. Bereken nu het totaal aan VEM. Bereken ook het totaal aan SW (structuurwaarde). PB-0941-b-16-1-o 14 / 16 lees verder

15 tabel: VEM-behoefte melkproductie % vet 3,50 3,75 4,00 4,25 4,50 4,75 5,00 % vet % eiwit 3,00 3,15 3,30 3,45 3,60 3,75 3,88 % eiwit kg melk VEM VEM VEM VEM VEM VEM VEM kg melk p 12 Bepaal de krachtvoergift en vul de tabel in. behoefte koe 1: A... VEM VEM in rantsoen kuilgras: B... VEM VEM-tekort: A - B... VEM kg krachtvoer: VEM-tekort / kg Zoek op hoeveel VEM koe 1 nodig heeft en vul dit achter A in. Vul het totaal aan VEM in het rantsoen kuilgras achter B in. Bereken het tekort aan VEM. Krachtvoer bevat 940 VEM. Hoeveel kg krachtvoer moet koe 1 krijgen? Schrijf de berekening op en vul de uitkomst in de tabel in. Rond af op een geheel getal. PB-0941-b-16-1-o 15 / 16 lees verder

16 Te veel krachtvoer kan pensverzuring veroorzaken. Daarom moet een koe minimaal 3 keer zoveel ruwvoer als krachtvoer krijgen. Is er kans op pensverzuring bij koe 1? Motiveer je antwoord. 14p 13 Maak de minitoets bij opdracht 13. einde PB-0941-b-16-1-o 16 / 16 lees verder