VarkensSignalen. Tekststijl van het model bewerken

Transcriptie

1

2

3 VarkensSignalen Tekststijl van het model bewerken

4 Iets om over na te denken

5 Humane gezondheid versus dier diergezondheid Humane gezondheid wordt over het algemeen omschreven als een alomvattend geheel van fysisch, mentaal en sociaal welbevinden. Diergezondheid wordt nog steeds gezien als het afwezig zijn van ziekte. GEZONDHEID = Fysisch & Mentaal & Sociaal welbevinden GEZONDHEID = Ziektekundig welbevinden Nicks 2014

6 VarkensSignalen In een vogelvlucht

7

8 Als een probleem zich voordoet op je bedrijf, dan is er in de dagelijkse drukte vaak weinig tijd om objectief te oordelen. Het probleem wordt dan meteen voorzien van een oplossing. Maar is dat wel de oplossing voor het werkelijke probleem? Of ligt iets anders aan de basis van het probleem en doe je dus aan symptoombestrijding? Vaak wordt snel een conclusie getrokken.

9 KIJK DENK DOE EVALUEER Simpel toch?

10 EVALUEER KIJK DENK DOE

11

12 KIJK

13 KIJK Onbevangen kijken Niet vooringenomen Gedetailleerd Observeren is een vak Volledige aandacht Registratie; wateropname, temperatuur, aantal

14 DENK Analyse Wat heeft u gezien? Hoe belangrijk is dat? Wat betekent dat? Omschrijf het probleem Welke mogelijkheden zijn er? Kies de passende strategie

15 Wat is het?

16 Letters te lezen in binnenspiegel? Past alleen patiënt achterin? Luchtvering?

17

18 DOE 3 stappen 1. Voer het uit volgens plan 2. Voer het uit volgens plan 3. Voer het uit volgens plan

19 EVALUEER Is het resultaat zoals verwacht? JA Mooi, probleem opgelost. Op naar het volgende probleem. NEE Mooi, weer wat geleerd. Wat is de volgende mogelijke oplossing?

20 EVALUEER Nee niet echt. We hebben ondertussen ook nog dit gedaan En dat hebben we maar gedeeltelijk gedaan.. Dus we weten nu nog niets?

21 EVALUEER KIJK DENK DOE

22 VERWACHTING vs. REALITEIT Slecht nieuws gesprek: 1. U gaat me niet aardig vinden. 2. Het gaat u meer tijd kosten. 3. Het gaat u meer geld kosten. Maar uw probleem zal wel verholpen zijn / worden.

23 HOE NU VERDER? Benader het als de CEO: 1. Acute problemen direct oplossen, delegeren. 2. Bedrijfsproblemen: 1. Prioriteer: 1. Wat vind ik de belangrijkste problemen? Wat vinden mijn adviseurs de belangrijkste problemen? Jaarplanning 3. Delegeer 4. Registreer 5. MINDER is MEER

24 1. PRIORITEER Opsomming problemen Feedback managers (= adviseurs) Scoring van impact Continuïteit Arbeid Emotioneel Geld Prioriteer in probleem 1, 2, 3

25 2. ANALYSEER en KIES Faalkosten? Tijdsinvestering? Terugverdientijd? Beïnvloedende factoren?

26 3. PLANNING EN VERANTWOORDELIJKHEDEN Wie MOETEN er bij betrokken zijn? Duidelijke afspraken Taken en rapportering Eindverantwoordelijke probleem? Start- en einddatum Tussentijdse rapportage

27 DUS. SMART: Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdsgebonden 1. Scan Prioriteer Focus 2. Omschrijf Stakeholders Eindverantwoordelijke 3. Notuleer Tijdlijn Taken Verantwoordelijkheden 4. Voer uit volgens plan Evalueer 5. Hou zelf regie maar delegeer; 1. Inspanningsverplichting 2. Vraag commitment / bevestiging 3. Niet vrijblijvend 4. Geef het goede voorbeeld

28

29 ETEN: psychologische manipulatie Waarom eten we eigenlijk wat we eten?

30 Nutriënt homeostasis Het in voldoende mate aanwezig zijn van macronutriënten om aan de behoefte van het metabolisme te voldoen Gezond: Jong / ziek / ondervoed: Veehouder: Varken: voldoende uit gewone opname specifieke behoeften eten wat de pot schaft nutriënt sensing

31 Chemo-sensorische zintuigen Smaak beleving Combinatie van reuk structuur smaak Reuk Olfactorische receptoren Smaak Smaak receptoren Joaquim and Eugeni Roura. J&E.Roura

32 Verschillende smaak receptoren aminozuren en nucleotiden VET UMAMI ZOUT Na + vet en vetzuren ZOET BITTER simpele koolhydraten (glucose, lactose, maltose) en kunstmatige zoetstoffen (aspartaam) 2010 Chaudhari et al. ZUUR chemische stoffen H +, zuren Nirupa Chaudhari, and Stephen D. Roper J Cell Biol 2010;191:429

33 Verschillende smaak receptoren UMAMI ZOUT ZOET BITTER ZUUR 2010 Chaudhari et al. Nirupa Chaudhari, and Stephen D. Roper J Cell Biol 2010;191:429

34 JAGER versus PROOI Samen geëvolueerd Prooi (dier of plant) Wat gegeten moet worden: Gezond voor jager: eiwit, energie voor jager Zoete smaak, lekkere geur Jager (dier) Sterke detoxificatie door magen bij rundvee Minder smaakreceptoren voor bitterheid Wat beschermd moet worden: Toxisch voor jager: Bitter

35 Diersoort verschillen Aantal smaakpapillen: gewicht & omvang mondholte Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

36 Suikers ZOET Belangrijke energiebron voor zoogdieren en pluimvee T1R2 voor detectie eenvoudige suikers evolutionair Niet belangrijk voor strikt carnivoren (zoals kat) Verlies T1R2, maar omvorming T1R1 voor detectie zoet Verlies T1R2 Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

37 High Intensity Sweeteners (caloriearme suikers) Detectie Geen detectie HIS waarschijnlijk niet effectief voor varkens en pluimvee Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

38 Verschil humaan & varken Carbohydrates Non-Carbohydrates Roura, adapted from Glasser et al., 2000 Potentie t.o.v. sucrose Humaan Varken Sucrose 1,00 1,00 D-fructose 0,50 0,50 Lactose 0,33 0,15 D/l-glucose 0,25 0,13 Aspartaam 155 < 1,00 (2) Cyclamaat (Na+ salt) 17,6 < 0,15 (2) Neohesperidin < 151 (2) Thaumatine < (2) Saccharine 215 3,34

39 Vetten & vetzuren VET Geen FFAR1 FFAR1-4 (On)verzadigde vetzuren (C6-23) Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

40 Eiwit - HARTIG MonoSodiumGlutamaat (MSG) UMAMI Alanine Arginine Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

41 Varkens vinden eiwit smakelijker dan suiker

42 Verschil humaan & varken Aminozuur L-isomeer Humaan Varken Alanine Zoet Umami Arginine Bitter Umami Asparagine Bitter Umami Aspartic a. Umami, zuur Umami Glutamic a. Umami, zout Umami Glutamine Zoet, umami Umami Proline Zoet, zout Umami Threonine Zoet Umami Roura, adapted from Roura and Tedo Feed appetence in pigs: an oronasal sensing perspective. In: D. Torrallardona and E. Roura Eds. Voluntary feed intake in pigs. Wageningen Academic Publishers, The Netherlands

43 Bitter Omnivoren TOXISCHE BESTANDDELEN PLANT Detoxificatie door magen Afhankelijk van potentiele toxines in dieet Strikt carnivoor Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

44 Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

45 Obesitas Het is niet mijn schuld. Ik ben hyposensitief voor detectie van vetzuren in mijn orale holte en spijsverteringsstelsel.

46 Bitter detectie in maag, dunne en dikke darm. (Vetzuren detectie in darm) (Zoet & umami detectie in darm) Hormoon vrijzetting (Umami, vet en bitter receptoren voor maaglediging en darmmotiliteit) Receptoren in long, hart ea spieren en immuunsysteem Roura, 2018, Nutrient-Sensing Biology in Mammals and Birds

47 STERFTE PASGEBOREN BIGGEN

48 1. KIJK 2. DENK 3. DOE 4. EVALUEER

49

50 Pasgeboren biggen

51 1. KIJK 2. DENK 3. DOE 4. EVALUEER

52 Neonatale periode Kraamhok periode Hypothermie Lichtgewicht big (t.o.v. normale) huidoppervlakte & warmte radiatie (straling) 1-2 C extra afkoeling huid 1 hypothermie energie reserve bij geboorte warmteproductie Nat (t.o.v.. droog) verdamping van warmte (opdrogen) hypothermie Beton / ijzer (versus plastic) warmte convectie hypothermie Ontwikkeling darm Lichtgewicht big (t.o.v. normale) ontwikkelde darm gedurende dracht 2 darmontwikkeling na geboorte barriere functie, microflora ontwikkeling, resorptie nutriënten achterblijven Oplossing big Ondersteun darmontwikkeling met boterzuur Overgroei bacteriën en virussen Bij geboorte (van zeug) en uit omgeving besmetting met veel pathogenen. Pasgeboren big niet in staat om hiermee om te gaan ziekte & diarree, wegkwijnen, sterfte Oplossing big Specifieke antibacteriële essentiële olie voor reductie van E. coli, clostridia Zwakke immuniteit Immuniteit onvoldoende ontwikkeld voor spenen onvoldoende bescherming op jonge leeftijd en tijd nodig voor opbouw goede immuniteit & meer vatbaar voor ziektes Oplossing big Gecondenseerde tannines (polyfenolen), alkaloïden & boterzuur Oplossing big Lichtgewicht big Extra energie eerste uren na geboorte Oplossing management Verhoog voeropname met umami smaak bevorderaar Oplossing management Reiniging & desinfectie & reductie bacteriën & virussen in omgeving Oplossing zeug Vaccinatie zeug voor werpen & meer immunoglobulines (Ig) in colostrum & melk Oplossing management Warmtelamp, temperatuur kraamhok, opdrogen big, plastic rooster Y minder warmteverlies Oplossing management Verbeter voeropname van zeug rondom werpen & meer colostrum & melk Actie Actie Actie Actie Warmte productie Alle biggen Energie om te zogen i.p.v. productie warmte Lichtgewicht big Extra warmte productie door vertering supplementsupplement Verbeterde darmontwikkeling Alle biggen: Optimale darmontwikkeling Lichtgewicht big: Darm oppervlakte en dikte gelijkwaardig met normale biggen bij spenen 4 Minder slechte bacteriën en virussen Alle biggen: Bevordering van gezonde darmflora en minder pathogenen in darm Verbeterde immuniteit Zeug: Betere resultaten Big: Meer Ig, beter bescherming darm gedurende zoogperiode, beter immuniteitsontwikkeling Effect Effect Effect Effect Zeug Meer melkgift door krachtiger zogen biggen Lichtgewicht big Overlevingskans gelijkwaardig met normale biggen 3 Alle biggen: Optimale voederconversie en groei Lichtgewicht big: Verbeterde darmgroei, voederconversie, robuustheid Minder antibiotica nodig. Zwaardere biggen bij spenen en verminderde sterfte voor het spenen Gezondere big met betere immuniteit gedurende rest van leven 1 Caldara 2014, 2 D Inca 2011, 3 Declerck 2017, 4 Dong 2016

53 SITUATIE: stijging aantal geboren biggen Theoretische achtergrond Lager geboortegewicht Lagere energie reserve (glycogeen, fat) Groter huidoppervlakte verdamping huidtemperatuur 42 kj NE/100g C Big < 1.2kg Slechte thermoregulatie (<1.1kg) Langere duur voor eerste keer zogen Minder kracht om te zogen 50g colostrum extra nodig ter compensatie Panzardi, 2009, Survival of piglets according to physiological parameters at birth Caldara, 2014, Piglets Surface Temperature Change at Different Weights at Birth Declerck, 2017, Sows colostrum yield and piglets colostrum intake: a challenge in high-prolific pig production Neonatal period

54 biggen geboren lichtgewicht biggen geboren huid temperatuur hypoxie time to first suckle (TFS) Panzardi, 2009, Survival of piglets according to physiological parameters at birth Caldara, 2014, Piglets Surface Temperature Change at Different Weights at Birth Neonatal piglet

55 Sterfte eerste dag: lege maag Hales, 2014, Individual physical characteristics of neonatal piglets affect preweaning survival of piglets born in a noncrated system Neonatal piglet

56 colostrum opname speengewicht sterfte Devillers, 2011, Influence of colostrum intake on piglet survival and immunity Quesnel, 2012, Colostrum intake influence on piglet performance and factors of variation Neonatal piglet

57 Dolfijnbiggen IUGR (Intra Uterine Growth Restriction) Baarmoeder beperkte omvang: Ontoereikende placenta angiogenesis bloedtoevoer naar biggen zuurstof en nutriënten Organen Nutriënten vertering (SVS) onderontwikkeld groei Andere organen onderontwikkeld immuniteit, nieren, enz. Meest essentiële organen krijgen voorrang tijdens tekorten hoofd blijft ontwikkelen dolfijnhoofd 1.8x hogere kans op sterfte in eerste dagen t.o.v. gewone biggen Hales, 2014, Individual physical characteristics of neonatal piglets affect preweaning survival of piglets born in a noncrated system

58 1. KIJK 2. DENK 3. DOE 4. EVALUEER

59 Pasgeboren biggen

60

61 Wedstrijd: wie gaat er winnen. Lichte big Minder kracht om te zogen Minder kracht om naar uier te gaan Meer warmteverlies Normale big Wegduwen kleine big Meer biest en betere biest Genetica met minder vet Genetica met minder vet

62 1. KIJK 2. DENK 3. DOE 4. EVALUEER

63

64 Voor meer informatie over NUVAN of haar producten:

65