Voeding van zeugen voor vitale biggen mogelijkheden en beperkingen

Transcriptie

1 Inleiding Achtergrond, ontwikkeling biggenproductie Voeding van zeugen voor vitale biggen mogelijkheden en beperkingen SFR themadag 24 januari 8 aul Bikker en Godelieve Kranendonk Invloed voeding (energievoorziening) zeug op ontwikkeling en vitaliteit van biggen voergift en voerschema verdeling van energie voor zeug en biggen rol iulineresistentie rol L-carnitine rol arginine 2 Trend SFR geb gew TGB Lineair (TGB) Lineair (geb gew) Geboortegewicht Toomgrootte, TGB Biggen in klasse, % Maand in Geboortegewicht - uitval Uitval zoogperiode, % Biggen in klasse, % Invloed voeding zeug Leenhouwers ea. 2 ontwikkeling biggen Voeding zeug in dracht / lactatie geboorteproces vitaliteit pasgeboren big biest- en melkproductie overleving big groei big 6 Themamiddag SFR 24 januari 8 1

2 Inleiding Achtergrond, ontwikkeling biggenproductie Invloed voeding (energievoorziening) zeug op ontwikkeling en vitaliteit van biggen voergift en voerschema verdeling van energie voor zeug en biggen rol iulineresistentie rol L-carnitine rol arginine Voergift in de dracht voergift d. -1, kg draagtijd, d LGB DGB..4 geboortegewicht, g uitval, % Schothorst Feed Research, proefverslag Voerniveau dracht en geboortegewicht Invloed extra energie einde dracht kg in dracht worp 1 worp 2-6 worp >6 gew. < 1kg gew. < 1 kg gew. < 1 kg < % % % % 18 8% % NS 49 + zetmeel + vet opname d.8-1, EW spekaanzet, mm 1.1 a 1.8 ab 2.3 b TGB DGB, % 4.3 a.1 ab 7.7 b geb.gew., g uitval wk 1, % > % 131 7% % Van der eet et al., 4 (G eters, 199) 9 Voerschema bij gelijke voerhoeveelheid Voerschema in de dracht Quiniou, dag geboortegewicht, g % biggen < 1 kg vlak middel steil Schothorst Feed Research, proefverslag voer, d 14-, kg/d voer, d -114, kg/d doodgeboren, % perinatale sterfte, % geboortehulp,% geboorteduur, h voeropname lactatie, kg LAAG a b HOOG b 3.7 (int) 6.1 a 12 Themamiddag SFR 24 januari 8 2

3 Voergift vroege dracht Voergift en schema in de dracht, conclusies 2 praktijkbedrijven, vanaf dag 28 gevoerd naar conditie (Søreen and Thorup, 3) voergift dag -28 (FU) aantal dekkingen gewicht, kg spekdikte, mm afbig% 1e ieminatie toomgrootte a a b 13 Een hogere voergift verhoogt het geboortegewicht maar boven bepaald niveau geen effect meer. Dit niveau ligt hoger bij oudere zeugen. Voerschema: beperkt effect op geboortegewicht. Hoge voergift in vroege dracht: grotere tomen verdeling van nutriënten voor zeug en biggen 14 Verdeling van nutriënten over zeug en biggen Glucose en lichaamsreserves van de big Iulineresistentie zeug glucosevoorziening big L-carnitine o.a. vetmetabolisme Arginine o.a. placenta doorbloeding asgeboren biggen: 1-2% lichaamsvet Glycogeen: snelle energiebron Spieren (± 88%) temperatuur Lever (± 11%) bloedglucose IG: selectie op overleving hogere glycogeenreserves MCT in zeugenvoer kunnen glycogeen verhogen (lit.) 1 Kan glycogeen via iulineresistentie verhoogd worden? 16 Iulineresistentie Natuurlijk mechanisme voor nutriëntenvoorziening van de biggen door hoger bloedglucose bij de zeug Extreem: zwangerschapsdiabetes me Invloed voeding op iulineresistentie bij zeugen? VETRIJK voer einde dracht VETARM voer einde dracht 17 Glucose (mmol/l) 16, 14, 12,, 8, 6, 4, 2, e lasma glucose level treatment 1 Day 7 Day 84 Day 112 Day 13, Time after glucose infusion (min) 18 Themamiddag SFR 24 januari 8 3

4 c lasma glucose level, dag 112 Lever glycogeen en overleving van biggen 16, 14, Tr.1, VETRIJK CON Tr. VETARM 4, INS item VETRIJK VETARM SEM Glucose (mmol/l) 12,, 8, 6, 4, 2, * * * * * * * * * * lever glycogeen, mg/g zeugen (TGB>13), n geboortegewicht, g uitval, % 1) , Time after glucose infusion (min) 19 1) Toomgrootte als covariabele Iulineresistentie, conclusies L-carnitine - Iulineresistentie zeug: invloed op lichaamsreserves en overleving van biggen - Voeding in de dracht kan iulineresistentie beïnvloeden - Ondanks hogere glycogeenreserves biggen geen positief effect hogere iulineresistentie op overleving van biggen. Vitamine B-achtige stof Gevormd uit lysine en methionine Vooral aanwezig in dierlijke producten (melk, vlees) Laag gehalte in plantaardige producten Rol bij vetmetabolisme: traport van vetzuren van cytoplasma naar mitochondriën oxidatie L-carnitine: effecten L-carnitine (- mg/kg) alleen in lactatie Geen duidelijk effect op overleving en groei van de biggen L-carnitine (- mg/kg) vanaf vóór dekken of in een deel van de dracht + lactatie Toename toomgrootte Minder doodgeboren biggen Lagere uitval in zoogperiode Hoger geboortegewicht, groei, speengewicht van biggen L-carnitine in dracht en lactatie Dracht (12 mg/d) en lactatie ( mg/d) gemiddeld over twee cycli bij onbeperkte voedering (Ramanau et al., 4) aantal zeugen speengewicht (d 2-3), kg melkproductie, d 11+18, kg/d controle carnitine NB wisselende effecten tussen studies Themamiddag SFR 24 januari 8 4

5 Invloed L-carnitine L-carnitine effect via zeug of biggen? Carnitine in dracht (12 mg/d) en lactatie ( mg/d); overleggen van complete tomen (Birkenfeld et al, 6) herkomst Con Carn - Con Carn herkomst - pleegzeug Con Carn zoogbeurt, min lactatie.6 groei wk 1, g/d Invloed van L-carnitine in zeugenvoer tijde dracht en lactatie bij onbeperkt gevoerde zeugen (Ramanau et al., 8) L-carnitine, mg/kg aantal zeugen doodgeboren biggen speengewicht, d 21, kg Arginine L-carnitine, conclusies Verhoging toomgrootte en groei van biggen Aannemelijk dat vitaliteit en uitval gutig beïnvloed worden Onduidelijk: praktische dosering, periode en interactie met voerniveau / - systeem Arginine: aminozuur, bouwsteen voor eiwit Rol arginine bij aanleg en doorbloeding placenta Grootte en capaciteit van placenta bepalend voor geboortegewicht en spreiding Andere mogelijkheden om nutriënten voorziening te verbeteren? Cruciale perioden, o.a. innesteling, placentavorming Arginine (Wu et al., 4) Arg (1%) van dag en dag 4-11 in de dracht (vd Lende, unpublished) aantal zeugen, toomgrootte, n levend geboren, n dood geboren, n (cov TGB) 29 Themamiddag SFR 24 januari 8 CON ARG

6 Arginine in de dracht Arginine, conclusies Arg (1%) vs ALA (1.7%) vanaf dag 3 in de dracht (Mateo et al., 7) ositief effect op aantal LGB door effect op toomgrootte of levend geboren, n dood geboren, n var. geb.gewicht, kg toomgewicht, kg CON ARG sem doodgeboorte Geen effecten op vitaliteit (overleving) van de biggen in de zoogperiode aangetoond Meer onderzoek nodig naar optimale periode en effecten op placenta doorbloeding en functie Samenvatting voeding en vitaliteit Grotere tomen, lager geboortegewicht, hogere uitval Voergift en voerschema geboortegewicht Voergift vroege dracht toomgrootte Invloed voer op iulineresistentie zeug en overleving biggen L-carnitine lijkt vitaliteit big te verbeteren Mogelijk positief effect arginine op placenta Voeding van de zeug biedt mogelijkheden om de vitaliteit van biggen te verbeteren en het aantal gespeende biggen te verhogen. Dank voor uw aandacht! Themamiddag SFR 24 januari 8 6