INTEGRAAL BELEIDSPLAN SOCIAAL DOMEIN

Transcriptie

1 December 2016 INTEGRAAL BELEIDSPLAN SOCIAAL DOMEIN 2017

2 Samenvatting In dit integraal beleidsplan Sociaal domein 2017 is de uitvoering van de taken in het sociaal domein in de gemeente IJsselstein beschreven. Het sociaal domein is een breed begrip. In dit beleidsplan verstaan we eronder: alle taken op het terrein van de Jeugdwet, de (nieuwe) WMO en de Participatiewet. Zoals bekend zijn gemeenten per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van deze drie wetten. In de afgelopen twee jaar is er daarom veel veranderd in de uitvoering van het sociaal domein. De gemeente IJsselstein heeft zich vanaf het begin ten doel gesteld de nieuwe taken zoveel mogelijk in samenhang met elkaar uit te voeren. Dit integraal beleidsplan, waarin het beleid voor het gehele sociaal domein in één beleidsdocument wordt beschreven, is daarin een volgende stap. In het eerste deel van dit beleidsplan wordt de integrale, overkoepelende beleidsdoelstelling gepresenteerd die ten grondslag ligt aan alle acitivteiten in het sociaal domein. Deze doelstelling luidt: Inwoners zijn zo lang en zo veel mogelijk in staat zelfstandig of waar nodig met behulp van anderen hun eigen leven te leiden en hun problemen op te lossen en zijn daardoor in staat om naar vermogen te participeren in de samenleving op sociaal en economisch gebied. Welke voorzieningen en ondersteuning nodig zijn om dit doel voor alle inwoners te realiseren, kan per doelgroep en zelfs per inwoner verschillen. De werkelijke opgave in het sociaal domein is en blijft om een structuur en werkwijze te realiseren die aan de inwoner precies dat biedt wat nodig is. Een structuur met andere woorden die het mogelijk maakt om zorg en ondersteuning vraaggericht en op maat te bieden en te organiseren. Dat is tegelijkertijd het eerste integrale uitgangspunt waarmee we de zorg in IJsselstein vormgeven. De integrale uitgangspunten voor het beleid vormen de toetssteen waaraan bestaand en (voorgenomen) nieuw beleid wordt beoordeeld: door beleid vorm te geven vanuit de integrale uitgangspunten, ontstaat een samenhangend geheel waarmee de integrale doelstelling gerealiseerd kan worden. Om ook in de uitvoering samenhangend en integraal te kunnen werken, is een belangrijk uitgangspunt: één huishouden, één plan één regisseur. Door de werkwijze in het sociaal team en het jeugdteam en de daarbinnen vormgegeven samenwerking met de WIL, wordt dit uitgangspunt gewaarborgd. Mede om die reden hanteren we ook het uitgangspunt lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig. Een belangrijk onderdeel van de integrale beleidsdoelstelling is mensen in staat te stellen zo zelfstandig mogelijk hun eigen leven te leiden en naar vermogen te participeren in de samenleving. Daar waar men afhankelijk is van zorg moet deze beschikbaar en passend zijn, maar lang niet altijd is formele zorg de (enige) oplossing. Informele zorg kan in veel situaties een goed alternatief of waardevolle aanvulling zijn. Daarnaast is informele zorg in veel gevallen goedkoper. Door de gerichte en realistische inzet van informele zorg wordt het mogelijk met minder middelen gelijkwaardige zorg te blijven leveren, waarmee de bezuinigingen waarmee gemeente te maken heeft gekregen bij de overheveling van de nieuwe taken (deels) opgevangen kunnen worden zonder vermindering van de kwaliteit van

3 de zorg. Ook de verschuiving van formele naar informele zorg (waar mogelijk) is daarom een integraal uitgangspunt. Met het oog op de genoemde financiën is ten slotte het laatste uitgangspunt dat de zorgtaken binnen de budgettaire kaders worden uitgevoerd. Onder de budgettaire kaders worden de kaders verstaan die door de raad jaarlijks voorafgaand aan het uitvoeringsjaar worden vastgesteld. Het sociaal domein kent in zekere zin een open einde omdat vooraf niet kan worden voorspeld hoe de zorgvraag zich zal ontwikkelen. Dat mag echter niet betekenen dat op de uitputting van de beschikbare financiële middelen niet gestuurd kan worden. Betere grip op de financiën in het sociaal domein is hard nodig. In 2016 zijn stappen gezet om de sturingsmogelijkheden en het inzicht te vergroten met de integrale kwartaalrapportages sociaal domein. In deze rapportages wordt over de feitelijke uitgaven voor cliëntgebonden kosten, uitvoeringskosten en algemene voorzieningen voor elk van de drie domeinen per kwartaal gerapporteerd en wordt continue op grond van de praktijk inzicht gegeven in de jaarprognoses. Deze rapportages, en de tijdigheid ervan, zullen verder worden verbeterd. In deel 2 van het integraal beleidsplan wordt een beschrijving van de uitvoering per domein gegeven. Daarmee wordt een overzicht geboden van de wijze waarop het beleid in de praktijk vorm krijgt. Bestaande voorzieningen en lopende projecten worden beschreven. Daarbij worden tevens de ambities en voornemens voor het jaar 2017 benoemd. Het laatste deel van het beleidsplan geeft een overzicht van de budgettaire kaders voor het sociaal domein in Daarnaast wordt ingegaan op de prestatie-indicatoren. Om te kunnen beoordelen en meten of en in hoeverre de beleidsdoelstelling bereikt wordt en met name wat het effect is van het beleid dat wordt gevoerd, wordt gewerkt met een set van samen met de raad vast te stellen prestatie-indicatoren. Het meten van prestaties in het sociaal domein is een grote uitdaging. Met de voorgestelde set prestatie-indicatoren is beoogd een goede combinatie te maken van inzicht in meetbare basisprestaties (aantallen voorzieningen, hulpvragen e.d.) en in de effecten van het beleid. Daarbij wordt vooral gekeken naar de beleving van de inwoners met een hulpvraag. Niet alleen de cliënttevredenheid, maar ook de vraag wat het effect is van de ontvangen hulp, is belicht. Bij het opstellen van de prestatie-indicatoren is ook gelet op de vergelijkbaarheid met andere gemeenten. IJsselstein stelt zich ten doel om voor alle indicatoren ten minste vergelijkbaar te presteren met de top tien procent van vergelijkbare gemeenten.

4 Inhoud Inleiding 3 Deel 1. De integrale ambitie 5 1. Opzet Integraal Beleidsplan Sociaal Domein 5 2. Beleidsdoelen 7 3. Uitgangspunten in de uitvoering Organisatiestructuur 12 Deel 2. Concretisering Werk en Inkomen (W&I) Jeugdzorg Wmo 43 Deel 3. Financiële kaders en prestatie-indicatoren Financiën Prestatie-indicatoren 57

5 Inleiding Gemeenten zijn verantwoordelijk voor ondersteuning van hun inwoners op het gebied van Werk en Inkomen, de Jeugdzorg en de maatschappelijke ondersteuning. De Participatiewet, de Jeugdwet en de nieuwe Wmo bepalen dat de gemeenten moeten zorgen voor een goede toegang tot de benodigde zorg en ondersteuning. Gemeenten regisseren de uitvoering van die zorg en kopen deze zorg ook zelf in. Met de decentralisaties per 1 januari 2015 zijn de taken en verantwoordelijkheden van gemeenten groter geworden. De decentralisaties brachten veel keuzes voor gemeenten met zich mee; op welke schaalgrootte wordt de uitvoering ingericht? Hoe worden toegangsloketten vormgegeven? Op welke manier wordt zorg ingekocht? Met welke partners wordt samengewerkt? etc. Ook in IJsselstein zijn deze en vele andere vragen de afgelopen twee jaar van een (al of niet voorlopig) antwoord voorzien. De uitvoering staat in IJsselstein. Nadat de uitvoering was ingericht, is de afgelopen twee jaar veel bijgestuurd op basis van ervaringen in de praktijk. In overleg met samenwerkende gemeenten, de inwoners, de uitvoerende teams, de zorgaanbieders en andere maatschappelijke partners zijn vraagstukken en uitdagingen besproken, werkafspraken gemaakt, ervaringen gedeeld en keuzes heroverwogen. Aan de raad zijn in twee jaar tijd veel (beleids)plannen, voorstellen en rapportages voorgelegd, op tal van deelonderwerpen. Omdat het sociaal domein complex en veelomvattend is en er zoveel is vernieuwd en veranderd was, en is, dat onvermijdelijk. Maar, hoewel elk van de terreinen een eigen invalshoek heeft, is geprobeerd om de beleidsvelden in de uitvoering zo veel mogelijk op elkaar af te stemmen. Op dat punt zijn echter nog slagen te maken. Door meer integraliteit, kan de effectiviteit van het beleid verder worden vergroot. Dat geldt zeker ook voor de sturing daarop. Meer integraliteit maakt het beter mogelijk voor de raad om overzicht te houden over wat er in het sociaal domein speelt en om kaders te stellen en te controleren. Een aanzet hiervoor is in 2016 gegeven door de kwartaalrapportages over het sociaal domein te bundelen en de voortgang op een gelijkvormige wijze inhoudelijk en financieel in beeld te brengen in één document. Met het integraal beleidsplan sociaal domein 2017 wordt een volgende stap gezet. Met het beleidsplan wordt het kader voor de drie beleidsterreinen in één document aan de raad voorgelegd. Het vastgestelde beleidsplan vormt de basis voor de uitvoering van het sociaal domein in het komende jaar en daarmee ook voor de eventuele voorstellen en uitwerkingen die de raad in de loop van dat jaar zal ontvangen. In het beleidsplan dat nu voorligt zijn de hoofdlijnen van het beleid in het sociaal domein beschreven en is de samenhang tussen de verschillende terreinen in kaart gebracht. Een conceptversie van het plan is met de raad en met maatschappelijke partners en Wmo-raad besproken. De reacties op het conceptplan hebben geleid tot deze definitieve versie. Het college ziet dit eerste integrale beleidsplan nog steeds als een eerste aanzet op weg naar Integraal beleidsplan Sociaal Domein

6 meer integraliteit in het sociaal domein. In de komende jaren wil het college samen met de raad en maatschappelijke partners de opzet van het beleidsplan verder aanscherpen en verbeteren. Integraal beleidsplan Sociaal Domein

7 Deel 1. De integrale ambitie 1. Opzet Integraal Beleidsplan Sociaal Domein 1.1 Afbakening sociaal domein De gemeente IJsselstein voert een integraal beleid ten aanzien van het sociaal domein. Het sociaal domein omvat al het beleid dat vanuit de gemeente gevoerd wordt ter ondersteuning van inwoners bij het vormgeven van hun eigen, dagelijkse leven. Welke activiteiten wel of niet onder het sociaal domein vallen, is niet altijd scherp af te bakenen. In elk geval omvat het sociaal domein de gehele uitvoering van de Jeugdwet, de Wmo en de Participatiewet (inclusief de Wet sociale werkvoorziening, minimabeleid/ schuldhulpverlening en de Wet educatie beroepsonderwijs) en het jongeren- en welzijnsbeleid van de gemeente. Dit noemen wij de basisdefinitie van het sociaal domein. De activiteiten die hieronder vallen, hebben nauwe raakvlakken met beleid dat in meer of mindere mate ook tot het sociaal domein gerekend kan worden: (Passend) onderwijs, Volksgezondheidsbeleid, Huisvestingsbeleid, Veiligheid etc.. Hoewel we beleid op deze terreinen zoveel mogelijk in samenhang met andere activiteiten in het sociaal domein uitvoeren, vallen deze activiteiten niet onder de basisdefinitie van het sociaal domein. Dit beleidsplan focust op de integrale uitvoering van het sociaal domein in onze basisdefinitie. De afgelopen jaren is gewerkt aan een nieuwe uitvoeringsstructuur in het sociaal domein, met name ten aanzien van de (nieuwe) Wmo en de Jeugdwet. Daar waar mogelijk was integraliteit daarbij steeds het uitgangspunt. Nu de basis van de nieuwe uitvoering staat, worden verdere stappen gezet op weg naar meer integraliteit. Daarbij wordt ook de uitvoering van de Participatiewet meer dan voorheen betrokken. 1.2 Inhoud van het beleidsplan Integrale doelen Voor de uitvoering van de Jeugdwet, de Wmo en de Participatiewet zijn beleidsdoelen en uitgangspunten geformuleerd. Tot nu toe kende elk domein zijn eigen beleidsdoelen en uitgangspunten. De doelen en uitgangspunten leken weliswaar op elkaar en kenden inhoudelijke overlap, maar waren toch op elk terrein net anders geformuleerd. Deze doelstellingen en uitgangspunten worden nu samengevoegd. Met ingang van 2017 wil IJsselstein werken met deze nieuw geformuleerde doelstellingen en uitgangspunten. Daarmee komt de samenhang en integraliteit tussen de verschillende terreinen verder tot uitdrukking. Doordat het beleid en activiteiten per beleidsveld worden gebaseerd op dezelfde doelen en uitgangspunten, ontstaat meer eenheid in de opdrachtverlening aan en samenwerkingsafspraken met omliggende domeinen, maatschappelijke partners en opdrachtnemers in het sociaal domein. We kunnen op deze manier ook beter toetsen in welke mate activiteiten of beleid bijdragen aan het realiseren van de vastgestelde doelen. Integraal beleidsplan Sociaal Domein

8 Beleid en activiteiten op verschillende terreinen kunnen elkaar dan versterken. Prestatie-indicatoren De integraliteit en focus op de (gezamenlijke) beleidsdoelen en uitgangspunten is ook het uitgangspunt bij het meten van resultaten en het toetsen en evalueren van beleid. Er zijn veel verschillende bronnen, monitoren en onderzoeken die voor (delen) van het beleid waardevolle prestatie-indicatoren opleveren. Op elk van de individuele terreinen zullen deze onderzoeken uitgevoerd (blijven) worden. Om goed te kunnen sturen, streven we ernaar om uit al deze gegevens te komen tot een samen met de raad vastgestelde beperkte set van prestatie-indicatoren die inzicht geven in de effectiviteit en het resultaat van het beleid. In dit beleidsplan wordt een aanzet voor een dergelijke integrale set prestatie-indicatoren gegeven en worden de overwegingen daarbij uitgewerkt. Deze hoofd set prestatieindicatoren zal na vaststelling in de raad in de begroting worden opgenomen en vanaf dan zal over deze indicatoren via de reguliere p&c-cyclus en de kwartaalrapportages sociaal domein periodiek worden gerapporteerd. Uitwerking per domein Naast de integrale doelen en indicatoren die als uitgangspunt voor het gehele sociaal domein gelden, is er per beleidsterrein sprake van verschillende aandachtspunten, specifieke activiteiten en ambities ten aanzien van de uitvoering. Per domein worden in dit beleidsplan de speerpunten van beleid beschreven. Het tweede deel van dit beleidsplan bestaat dan ook uit een beschrijving van beleid, uitvoering en ambities per beleidsterrein. Financieel inzicht Integraliteit in het sociaal domein betekent ook integraal inzicht in de financiën. De financiële administratie en verantwoording verloopt gegeven de aard en de breedte van het sociaal domein tot nu toe nog gefragmenteerd. Met ingang van 2016 wordt de raad al door middel van één integraal overzicht geïnformeerd over het gehele sociaal domein, maar het betreft hier nog steeds informatie uit verschillende administraties en bronnen. In 2017 zal de interne administratie verder op orde worden gebracht, zodat de interne en externe administratie aansluit bij het gewenste integrale inzicht in de (lokale) financiën binnen het sociaal domein. 1.3 Relatie met andere beleidsterreinen Het sociaal domein houdt niet op bij de beleidsvelden Jeugdzorg, Wmo en Werk en inkomen. Andere beleidsterreinen hebben direct of indirect invloed op de ontwikkelingen in het sociaal domein. Ook daar is meer samenhang met de doelstellingen in het sociaal domein van belang. De doelen en beoogde resultaten op deze beleidsvelden zouden kortom, waar relevant, moeten overeenkomen met de doelen en beoogde resultaten in het sociaal domein én vice versa, zodat ook hier beleidsvelden elkaar kunnen versterken. Door meer integraliteit (in de doelen, werkwijze en aanpak) in het sociaal domein te bewerkstelligen, Integraal beleidsplan Sociaal Domein

9 kan hierop beter gestuurd worden. De vervolgstap zal zijn om, met de integrale doelen en beoogde resultaten in het sociaal domein, andere relevante beleidsvelden tegen het licht te houden en beleid pro-actief meer met elkaar in overeenstemming te brengen. De uitwerking daarvan is uitdrukkelijk de ambitie van het project Integraliteit in het sociaal domein. 2. Beleidsdoelen 2.1 Overkoepelende, integrale doelstelling De (gemeentelijke) overheid heeft veel taken. Voor een belangrijk deel bestaan die taken eruit om binnen het gemeentelijke domein (algemene) voorzieningen en faciliteiten te realiseren die inwoners nodig hebben om op een veilige manier hun leven te kunnen leiden. Bij de primaire activiteiten in het leven van inwoners wonen, werken, winkelen, naar school gaan etc. is de gemeentelijke overheid in meer of mindere mate betrokken. Meestal door het bieden van de noodzakelijke (basis)voorzieningen die hiervoor nodig zijn: huisvesting, onderwijsgebouwen, een veilige en schone openbare ruimte etc.. Uitgangspunt is dat inwoners in staat zijn om hiervan vervolgens zelf, op de juiste, voor iedereen geldende manier, gebruik van te maken. Deze algemene basisvoorzieningen zijn niet altijd, voor iedereen, voldoende. Ieder mens kan op enig moment in zijn leven aanvullende ondersteuning nodig hebben. Soms zelfs structureel. Vanwege persoonlijke omstandigheden, een beperking of bijvoorbeeld ouderdom is men, al of niet tijdelijk, niet in staat om met gebruik van de voor iedereen geldende voorzieningen en faciliteiten het dagelijks leven zelfstandig te leiden. In die gevallen biedt de gemeentelijke overheid aanvullende ondersteuning. Elke vorm van ondersteuning die onze gemeente in dat kader biedt, wordt geboden vanuit het volgende overkoepelende doel: Inwoners zijn zo lang en zo veel mogelijk in staat zelfstandig of waar nodig met behulp van anderen hun eigen leven te leiden en hun problemen op te lossen en zijn daardoor in staat om naar vermogen te participeren in de samenleving op sociaal en economisch gebied. In deze overkoepelende doelstelling is uitdrukkelijk gekozen voor de formulering zo lang en zo veel mogelijk. Het is immers niet in alle omstandigheden en aan iedereen gegeven om volledig zelfstandig te functioneren. De gemeente doet wat mogelijk is om inwoners hierbij te ondersteunen, binnen de kaders en verantwoordelijkheden die de wet biedt. Het uitgangspunt van zelfstandigheid is belangrijk in de doelstelling. Het doel van de geboden ondersteuning is altijd om het gebruik van aanvullende voorzieningen zowel in tijd als in hoeveelheid, tot een minimum te beperken, rekening houdend met de mogelijkheden. Niet voor niets is ook geformuleerd dat de ondersteuning tot doel heeft inwoners in staat te stellen om hun problemen op te lossen. Ondersteuning en hulpverlening is er niet op gericht Integraal beleidsplan Sociaal Domein

10 om problemen over te nemen, maar om inwoners de ondersteuning aan te reiken die hen in staat stelt om problemen zelf aan te pakken. Hierbij geldt dus: zo lang en zo veel mogelijk. De doelstelling houdt uitdrukkelijk niet in dat inwoners aan hun lot worden overgelaten en het zelf moeten uitzoeken. Juist het aanspraak (kunnen) maken op de hulp van anderen is essentieel. Daarom wordt deze hulp van anderen uitdrukkelijk benoemd. ALs zelfstandigheid voor inwoners niet volledig (meer) aan de orde is of als problemen niet helemaal zelfstandig kunnen worden opgelost, moet hulp beschikbaar zijn. Dat kan zijn in de vorm van het eigen sociale netwerk, informele zorg en ondersteuning of waar nodig formele en gespecialiseerde zorg. Het doel van die zorg is om mensen zoveel mogelijk zelfstandig, maar waar nodig met hulp, in staat te stellen hun eigen leven te laten leiden. Door mensen in staat te stellen hun eigen leven te leiden, zijn zij in staat om naar vermogen te participeren in de samenleving op sociaal en economisch gebied. Het begrip naar vermogen duidt aan dat het erom gaat de inwoner in staat te stellen zelf te doen wat maximaal mogelijk is. De ondersteuning is in eerste instantie daarop gericht. In tweede instantie zorgt aanvullende passende ondersteuning ervoor dat mét en voor de inwoner gedaan wordt wat verder nodig is om op sociaal en economisch gebied te participeren in de samenleving. De termen sociaal en economisch worden in de doelstelling expliciet allebei gebruikt om aan te duiden dat de gewenste participatie zich richt op alle domeinen (welzijn, jeugd, Wmo, werk en inkomen). Naar vermogen participeren op economisch gebied wil niet voor iedereen zeggen dat men in staat is om in het eigen levensonderhoud te voorzien. Ook hiervoor geldt dat aanvullende ondersteuning beschikbaar moet zijn als iemand hier niet in slaagt. Het gaat hier dus ook om de opgave om armoede en uitsluiting vanwege financiële omstandigheden te voorkomen. 2.1 Wat betekent dat voor doelgroepen? De hierboven geformuleerde overkoepelende doelstelling leidt niet voor elke afzonderlijke doelgroep tot dezelfde ondersteuning. Immers, de ondersteuning is gericht op de vraag van de inwoner en de afweging wat voor hem/haar nodig is om tot het realiseren van de doelstelling te komen. De gemeente voert voor verschillende doelgroepen geen verschillend, eigenstandig beleid, maar maakt in de uitwerking hiervan wel onderscheid; maatwerk. Voor werkzoekenden is ondersteuning bij het verkrijgen van betaald werk een aangewezen instrument. Voor zover en voor zolang dit niet lukt, wordt een uitkering verstrekt. Voor wie betaald werk (nog) een stap te ver is, kunnen aangepaste arbeid in diverse vormen en waar nodig sociale activering worden ingezet. Om financiële zelfredzaamheid voor inwoners te realiseren zijn diverse instrumenten gericht op inkomensondersteuning beschikbaar, evenals schuldhulpverlening, indien noodzakelijk. In alle gevallen geldt dat er bij het inzetten Integraal beleidsplan Sociaal Domein

11 van ondersteuning wordt uitgegaan dat de inwoner zelf alles doet wat in zijn vermogen ligt om de afhankelijkheid van aanvullende ondersteuning zo snel en zo veel als mogelijk te beperken. De inwoner wordt daartoe gestimuleerd en wordt daarbij ook ondersteund. De ondersteuningsbehoefte van mensen met een lichamelijke beperking, met een verstandelijke beperking of met een psychische stoornis is van andere aard. Het instrumentarium in de Wmo is specifiek gericht op deze doelgroep en is zeer divers. Zo zijn, om te kunnen participeren in de samenleving, voor mensen met een lichamelijke beperking vaak maatregelen gericht op toegankelijkheid noodzakelijk. Woningaanpassingen of een nieuwe, aangepaste woning kunnen nodig zijn om mensen in staat te stellen langer zelfstandig thuis te wonen. Een vervoersvoorziening, scootmobiel of (elektrische) rolstoel maakt het mogelijk zich buitenshuis zelfstandig te bewegen. Daarenboven is in situaties waarin sprake is van een verstandelijke beperking of een psychische stoornis, de aard van de ondersteuning (tevens) gelegen in verschillende vormen van begeleiding en ondersteuning in en buiten het eigen huis. Ook hier zijn de vormen en mogelijkheden zeer divers en altijd afhankelijk van de specifieke situatie waarin de inwoner zich bevindt. En wederom geldt hier dat de ondersteuning gericht is op het mensen in staat te stellen om zo lang en zo veel mogelijk zelfstandig te participeren in de samenleving. Jeugd en jongeren De zorg en ondersteuning voor jeugd en jongeren zal niet primair liggen op het terrein van werk en huisvesting, maar zich veeleer richten op ondersteuning bij (problemen in) de thuisen/of gezinssituatie en/of in het onderwijs. Soms gaat het om acute problematiek en veiligheid van het kind. De ondersteuning op langere termijn is erop gericht om het kind zo goed mogelijk voor te bereiden op zelfstandigheid de aansluiting met bijvoorbeeld het domein werk en inkomen wordt cruciaal tegen de tijd dat een jongere de leeftijd van 18 bereikt. Ook is een soepele overgang tussen Jeugdzorg en volwassenen-zorg, hetzij in het kader van de Wmo, de Wet langdurige zorg (Wlz) of anderszins, heel belangrijk. De samenwerking en integraliteit in de aanpak binnen de verschillende domeinen is hier bij uitstek essentieel. De bovenstaande voorbeelden zijn zeker niet uitputtend. Ze zijn bedoeld om aan te geven dat de aard van de ondersteuning zeer afhankelijk is van de individuele omstandigheden van de inwoner. Tevens blijkt eruit dat het type ondersteuningsvraag en de instrumenten die overwegend kunnen worden ingezet ook per doelgroep verschillen. Om die reden is in de uitvoering dan ook sprake van een doelgroepenbenadering. Vragen ten aanzien van werk en inkomen, de Wmo of jeugdzorg hebben elk hun eigen primaire loket, waarin de juiste kennis en expertise gebundeld is om de vragen op dit terrein adequaat en zo veel mogelijk direct te kunnen behandelen. Echter: in veel gevallen is sprake van een domeinoverstijgende ondersteuningsvraag: mensen die zich melden met een Wmo-ondersteuningsvraag, hebben wellicht ook ondersteuning nodig ten aanzien van inkomen of werk; een gezin dat te maken Integraal beleidsplan Sociaal Domein

12 krijgt met Jeugdzorg, maakt mogelijk ook gebruik van de Wmo voor individuele begeleiding van een van de ouders etc. Dergelijke dwarsverbanden vinden op individueel niveau zeer regelmatig plaats en het is zaak om daar in de uitvoering bij aan te sluiten. Het volgende hoofdstuk gaat hier nader op in. 3. Uitgangspunten in de uitvoering De uitvoering van de taken in het sociaal domein is gebaseerd op een aantal algemene uitgangspunten. Deze uitgangspunten zijn voor een belangrijk deel aan de vooravond van de decentralisaties geformuleerd en vastgesteld door de gemeenteraad. De keuzes bij de implementatie van de decentralisaties en de inrichting van het sociaal domein in de afgelopen twee jaar zijn gebaseerd op deze uitgangspunten. Hoewel in diverse beleidstukken en per domein verschillend geformuleerd, kennen de uitgangspunten inhoudelijk al een sterke overlap. Om meer integraal beleid te kunnen voeren, is het zaak de uitgangspunten, die voor het gehéle sociaal domein gelden, te (her)definiëren en vast te stellen. 1. Eén huishouden, één plan, één regisseur De uitvoering moet leiden tot een, vanuit cliëntperspectief, zo integraal mogelijke aanpak. Dat betekent dat de domeinen Zorg en Welzijn, Jeugdbeleid en Werk en Inkomen op uitvoeringsniveau met elkaar worden verbonden. Concreet betekent dit, dat wanneer een inwoner zich meldt met een hulp- of ondersteuningsvraag op verschillende terreinen, hij of zij hiervoor niet naar verschillende loketten hoeft. Dat betekent niet dat er niet verschillende instanties betrokken zullen zijn bij het formuleren van oplossingen of het bieden van de juiste ondersteuning of zorg. In veel situaties is juist behoefte aan verschillende expertises en verschillende vormen van zorg en ondersteuning. De uitdaging voor de gemeente is om hier, samen met de inwoner, regie op te voeren en ervoor zorg te dragen dat de verschillende vormen van zorg en ondersteuning beschikbaar zijn én met elkaar samenwerken. Hulpverleners weten op casusniveau van elkaar wat zij doen en maken daarover met elkaar afspraken, onder regie van een daarvoor door de gemeente aangewezen regisseur (lid van het jeugdteam of sociaal team). Ieders inzet en de afspraken daarover worden vastgelegd in één zorg-ondersteuningsplan. Als aanvullende inzet nodig is, draagt de regisseur daar zorg voor, in samenspraak met de inwoner. Ook zorgt de regisseur ervoor dat aanvullende zorg in samenwerking en samenhang met de overige zorg en ondersteuning wordt geboden. De inwoner wordt niet zomaar doorverwezen naar een ander loket. 2. Vraaggericht en op maat De aan de inwoner geboden zorg komt vraaggericht tot stand. Op basis van de individuele ondersteuningsvraag wordt per klant een op maat gesneden welzijn- zorgarrangement vastgesteld en uitgevoerd. De gemeente wil daarom maximale flexibiliteit houden als het gaat om de keuze voor een aanbieder. Kleine aanbieders moeten evenveel kans hebben als Integraal beleidsplan Sociaal Domein

13 grote gevestigde aanbieders om zorg voor inwoners te leveren indien zij in een individuele casus het best in staat zijn om zorg op maat te leveren. Er moet ruimte zijn voor innovatieve oplossingen als dat voor de inwoner bijdraagt aan het bereiken van het doel. Het is vanzelfsprekend van belang en een noodzakelijke voorwaarde dat bij het toekennen en leveren van zorg aan alle wettelijke voorschriften, zoals ten aanzien van privacy, kwaliteit etc. wordt voldaan. Het voldoen aan alle regels is echter geen beleidsdoel op zich. Het doel is de inwoner zo goed mogelijk te ondersteunen bij de zelfstandige participatie in de samenleving. De werkwijze en samenwerking verloopt daarom zo min mogelijk bureaucratisch. Dit betekent in de uitvoering ook meer ruimte voor professionals voor maatwerk en minder strakke protocollen. 3. Lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig De dienstverlening vindt zoveel mogelijk dichtbij de leefwereld van inwoners plaats. De gemeente voert zijn eigen beleid, en wil, samen met de inwoner, zelf kunnen oordelen over de meest passende zorg. De regie op de uitvoering ligt op lokaal niveau. Daar vindt ook de (eerste) toegang tot voorzieningen en het opstellen van een ondersteuningsplan plaats. Inwoners hoeven daarvoor niet naar een centrale plaats in de regio, maar kunnen in hun eigen gemeente terecht. Lokale voorzieningen en lokaal opererende ondersteuning hebben de voorkeur als dat kan. Voor sommige dienstverlening heeft het een meerwaarde (of is het verplicht) om de organisatie en beleid op een andere schaal te organiseren. Op het terrein van Werk en Inkomen bijvoorbeeld werken we om deze reden regionaal samen met andere gemeenten. 4. Verschuiving van formele naar informele zorg, van maatwerk naar algemene voorzieningen. We willen dat het sociale netwerk rond mensen meer wordt betrokken bij oplossingen die participatie bevorderen. We willen ook dat waar mogelijk algemene voorzieningen worden ingezet in plaats van specifieke maatwerkvoorzieningen. Bij de totstandkoming van ondersteuningsplannen sturen we hier op en ligt de nadruk op de verschuiving van formele naar informele zorg en het benutten van eigen kracht. De overheid neemt de eigen verantwoordelijkheid van de inwoner niet over. (Formele) zorg en (individuele) voorzieningen worden verstrekt voor zover en voor zolang noodzakelijk. Om tot verantwoorde zorg en ondersteuning te komen is samenwerking tussen formele en informele zorgpartners van belang. Vaak is er geen sprake van een keuze voor het een of het ander, maar zullen formele en informele zorg naast elkaar, in samenwerking en goede onderlinge afstemming moeten worden geboden. Van alle maatschappelijke partners wordt verwacht dat zij willen samenwerken met het belang van de cliënt voor ogen en dat zij kansen en mogelijkheden voor samenwerking ook vanuit zichzelf opzoeken en benutten. 5. Binnen de budgettaire kaders Om duurzaam goede zorg te kunnen bieden aan de inwoners, is het van belang dat het Integraal beleidsplan Sociaal Domein

14 lokale stelsel functioneert binnen de beschikbare budgettaire kaders. Het uitgangspunt is dat de vanuit de rijksoverheid beschikbaar gestelde middelen voldoende moeten zijn om de taken te kunnen uitvoeren. De raad stelt op basis daarvan de budgetten vast. Op casusniveau echter is niet het budget, maar de inhoud leidend, wat wil zeggen dat kostenoverwegingen nooit doorslaggevend kunnen zijn om een inwoner noodzakelijke zorg te onthouden. De gemeente stuurt vanuit macroperspectief echter op een integraal stelsel waarin geen sprake is van (structurele) budgetoverschrijdingen. Vanuit de integraliteitsgedachte streeft de gemeente wel naar een, zowel inhoudelijk als in financieel opzicht, ontschot beleid. Overschrijdingen op een bepaald terrein moeten kunnen worden gecompenseerd door overschotten op een ander terrein. Deze werkwijze zal de komende jaren verder worden uitgewerkt. Bovenstaande algemene maar tegelijkertijd principiële uitgangspunten vormen de leidraad bij de formulering van (nieuw) beleid en het vormgeven van de uitvoering. Zij zijn zoals eerder aangegeven inhoudelijk niet nieuw en werden op elk terrein binnen het sociaal domein de afgelopen jaren meer of minder expliciet, toegepast. In deze paragraaf zijn de verschillende, vaak min of meer gelijkluidende, uitgangspunten samengevoegd tot een kader voor het gehele sociaal domein. Bij toekomstige beleidskeuzes in het sociaal domein zal steeds worden afgewogen of deze keuzes binnen de hierboven geformuleerde uitgangspunten passen. De raad kan, door de uitgangspunten met vaststelling van dit beleidsplan te bekrachtigen, toekomstige beleidsvoorstellen aan dit kader toetsen en op die manier vormgeven aan de inhoudelijke sturing op het beleid in het sociaal domein. De controle op de uitvoering vindt plaats aan de hand van (financiële) sturingsgegevens en prestatie-indicatoren. Daarop wordt in deel 2. van dit beleidsplan nader ingegaan. 4. Organisatiestructuur Ter voorbereiding op de komst van de nieuwe taken in het sociaal domein naar de gemeenten in het kader van de decentralisaties, is de bestaande organisatiestructuur in IJsselstein in 2013 en 2014 omgevormd. Als gevolg van de Participatiewet is de uitvoering op het gebied van Werk en Inkomen in 2013 drastisch gewijzigd. Voor de uitvoering van Werk en Inkomen is in de planvormingsfase (toen gewerkt werd aan de wet Werken naar Vermogen) gekozen voor een regionale uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen Lekstroom (WIL). De uitvoering van de uiteindelijke Participatiewet, die als doel heeft om inwoners zoveel mogelijk kans te bieden om aan de slag te komen, is voor de vijf Lekstroomgemeenten belegd bij de WIL. Voor vragen en ondersteuning specifiek en exclusief op het terrein van Werk en Inkomen is de WIL het loket voor inwoners van IJsselstein. De integraliteit in het sociaal domein betekent dat vanuit de WIL nauw wordt aangesloten bij de uitvoering van de Jeugdzorg en Wmo in alle gevallen waarin sprake is van een meervoudige ondersteuningsvraag. In dat kader wordt expertise en menskracht ingezet vanuit de WIL in de teams die primair de Jeugdzorg en de Wmo uitvoeren. Integraal beleidsplan Sociaal Domein

15 Ook de nieuwe taken op het gebied van de Jeugdzorg en de overheveling van AWBZ-taken (de komst van de nieuwe Wmo) hebben in 2015 immers grote consequenties voor de uitvoering gehad. De ambitie was om voor de nieuwe taken vanuit de Jeugdwet en de nieuwe Wmo een integrale aanpak te ontwikkelen, die voor de inwoner zou leiden tot een overzichtelijke structuur waarin inwoners laagdrempelig een integraal en passend ondersteuningsaanbod wordt geboden. Voor ondersteuningsvragen primair op het terrein van Jeugdzorg of Wmo is gekozen voor een lokale uitvoering, en dus ook lokale toegangspunten in de vorm van een Jeugdteam en een Sociaal team. Vanuit het perspectief van de inwoner, ziet de structuur voor inwoners die een beroep doen op het Sociaal team of Jeugdteam er als volgt uit: Inwoner met hulpvraag Toegang via sociaal/jeugd team Basiszorg door sociaal/jeugd team Algemene voorzieningen en informele zorg Maatwerkvoorzieningen door zorgaanbieders via (bestuurlijke) aanbestedingen Integraal zorg-ondersteuningsplan De vier elementen in deze formele zorgstructuur zijn als volgt te omschrijven: 1. Toegang tot zorg en ondersteuning IJsselstein werkt vanuit het principe van een integrale toegang met een Sociaal Team en een Jeugdteam. Dit betekent echter niet dat voor al het aanbod en voorzieningen in het sociaal domein deze teams de verplichte poort zijn. Algemene voorzieningen zijn ook direct toegankelijk voor mensen. Voor sommige specifieke ondersteuningsvragen zijn er ook aparte loketten waar mensen zich direct kunnen melden. Bijvoorbeeld voor een uitkering kunnen mensen direct bij WIL terecht. Of voor administratie op orde bij Stichting Pulse. Het sociaal team en het jeugdteam zijn wel de verplichte poorten voor geïndiceerde maatwerkvoorzieningen. Ondersteuningsvragen komen bij een van beide teams terecht. Gesprekken met de inwoner vinden vanuit het team plaats en zijn in beginsel levensbreed georiënteerd. Daar waar afstemming nodig is met andere domeinen, vindt in overleg met de inwoner samenwerking en afstemming plaats met omliggende partijen, het andere team, de WIL etc. Het team en de inwoner komen tot een ondersteuningsplan waarin alle afspraken Integraal beleidsplan Sociaal Domein

16 over zorg en ondersteuning worden vastgelegd. Voor zover algemene voorzieningen of geïndiceerde maatwerkvoorzieningen nodig zijn, zorgt de medewerker van het team ervoor dat deze worden ingezet. Vanuit het team wordt vervolgens ook regie gevoerd op de uitvoering van de afspraken in het ondersteuningsplan door alle betrokken partners. 2. Basiszorg Het uitgangspunt van zowel Jeugdteam als Sociaal Team is om basiszorg zoveel mogelijk vanuit het team zelf uit te voeren. Indicatie of doorverwijzing naar andere aanbieders gebeurt alleen als de geconstateerde ondersteuningsbehoefte een intensievere of meer gespecialiseerde ondersteuning vereist dan vanuit het team te leveren is. Waar nodig wordt een indicatie afgegeven voor een maatwerkvoorziening. 3. Algemene voorzieningen en informele ondersteuning Tussen de basiszorg die vanuit het sociaal team wordt geleverd en de geïndiceerde, formele zorg in de vorm van maatwerkvoorzieningen, zit een grote wereld aan activiteiten, mogelijkheden en initiatieven. Informele ondersteuning, activering, hulp van vrijwilligers etc. worden waar mogelijk ingezet om de inwoner zo goed mogelijk te ondersteunen bij het oplossen van de hulpvraag. De nadruk ligt hierbij op waar mogelijk; noodzakelijke formele, geïndiceerde zorg en ondersteuning wordt altijd geboden. Daarbij spelen op individueel niveau geen budgettaire of andere niet-zorginhoudelijke factoren een rol. 4. Maatwerkvoorzieningen en geïndiceerde zorg Maatwerkvoorzieningen bestaan uit alle (formele) zorg en ondersteuning die op basis van een individuele indicatie worden verstrekt. Het kan gaan om hulpmiddelen voor gebruik binnen- en buitenshuis, aanpassingen aan de woning, huishoudelijke ondersteuning, begeleiding en dagbesteding voor een of meerdere dagen/dagdelen per week etc. Inwoners komen in aanmerking voor een maatwerkvoorziening als de noodzaak daarvoor uit het persoonlijk ondersteuningsplan, dat samen met een medewerker van het team wordt opgesteld, blijkt. Met aanbieders van maatwerkvoorzieningen zijn door de gemeente inkoopafspraken gemaakt (afzonderlijk voor hulpmiddelen, huishoudelijke ondersteuning en de verschillende soorten geïndiceerde begeleiding en (Jeugd)zorg). De inwoner kiest zelf voor de aanbieder die de geïndiceerde ondersteuning gaat leveren, voor zover er verschillende aanbieders zijn die de gewenste ondersteuning kunnen bieden. Een indicatie voor een maatwerkvoorziening kan door de inwoner ook worden verzilverd in de vorm van een persoonsgebonden budget, waarmee de inwoner de gewenste ondersteuning zelf kan inkopen. Om de uitvoering van het bovenstaande mogelijk te maken, is achter de schermen een meer complexe uitvoeringsstructuur ingericht, waarin met diverse ketenpartners de inhoudelijke, uitvoerende en (financieel-)administratieve taken zijn ingebed in Integraal beleidsplan Sociaal Domein

17 werkafspraken en samenwerkingsovereenkomsten. Sociaal team en Jeugdteam Uitgangspunt in IJsselstein was om tijdig te investeren in een kwalitatief hoog toegangspunt voor inwoners met een ondersteuningsvraag op het terrein van Jeugdzorg of Wmo. Er is voor gekozen om al vroeg in 2014 een pilot te starten met een Sociaal team voor de uitvoering van de Wmo-taken (toegang en indicatie). De pilot, aanvankelijk in één wijk, is in de loop van 2014 stadsbreed gaan functioneren. Per 1 januari 2015 is het oorspronkelijke Wmo-loket in het stadhuis, waar de oude Wmo-taken werden uitgevoerd, opgegaan in dit Sociaal team. In de loop van 2014 is, in aanvulling op het Sociaal team, ook een apart Jeugdteam ingericht voor de per 1 januari 2015 naar de gemeenten overgehevelde Jeugdzorgtaken. Er is voor gekozen om twee aparte teams in te richten, elk met een eigen specialisatie (Wmo en Jeugdwet). De teams werken intensief samen, delen expertise en informatie met elkaar en op casusniveau wordt, in gevallen waarin inwoners of huishoudens met zowel Wmo- als Jeugdzorggerelateerde aspecten te maken hebben, in onderling overleg bezien welk van beide teams de regie over de zorg- en ondersteuning op zich neemt. Door de keuze voor twee afzonderlijke teams kon ook de samenstelling van de teams inhoudelijk worden toegespitst op de aard van de problematiek in de Wmo en de Jeugdzorg. In beide teams is sprake van een gemengde, multidisciplinaire samenstelling, elk gericht op de benodigde expertise om de hulp- en ondersteuningsvragen zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden. Medewerkers van de teams zijn afkomstig van diverse zorgaanbieders en inhoudelijk deskundige organisaties. Gestart is met het inschakelen van medewerkers op basis van detachering vanuit betrokken ketenorganisaties, naast inzet van medewerkers op uitleenbasis vanuit door de gemeente in het kader van bestaande taken gesubsidieerde organisaties. Daarnaast zijn medewerkers in gemeentelijke dienst in de teams actief. Deze flexibele samenstelling past goed bij het karakter van de werkzaamheden in deze eerste jaren van de decentralisaties; de nadruk lag tot nu toe vooral op het ontwikkelen van een passende werkwijze en het samenstellen van teams die zo goed mogelijk aansluiten bij de vragen die op de gemeente vanwegede nieuwe taken afkomen. De aard en omvang van die vragen kon begin 2015 nog niet volledig worden voorzien; het was vooral ook een kwestie van ervaring opdoen. De samenstelling en omvang van de teams is in 2015 en 2016 dan ook op verschillende momenten aangepast. Niet in de laatste plaats omdat in deze periode het aantal hulpvragen aan beide teams steeds is toegenomen. Dat heeft mede te maken met de bekendheid van de teams, zowel bij inwoners als bij maatschappelijke partners die cliënten doorverwijzen naar de teams of de teams zelf benaderen en inschakelen. Integraal beleidsplan Sociaal Domein

18 Lokale en regionale backoffice Om het sociaal team en het jeugdteam in staat te stellen zich maximaal met de inwoner en zijn hulpvraag bezig te houden, zijn administratieve taken buiten het sociaal team belegd. Om als gemeente voldoende grip op de uitvoering en de daarmee gemoeide financiën te houden, zijn deze taken binnen de gemeente zelf belegd in een lokale backoffice. Deze backoffice voert ook taken uit voor de gemeente Montfoort. De backoffice staat in nauw contact met het sociaal team en het jeugdteam, maar bemoeit zich niet direct met de individuele beoordeling van casussen; wel wordt in overleg en op verzoek, getoetst of beslissingen binnen de kaders van de regelgeving vallen. De taak van de lokale back-office richt zich vooral op het afgeven van formele beschikkingen voor maatwerkvoorzieningen, Het voeren van de (financiële) administratie en (financiële) monitoring en evaluatie. De lokale back-office voert de gehele administratie, inclusief facturatie, voor de Wmo. De Jeugdzorg is voor een belangrijk deel een (boven)regionale aangelegenheid. De taken op het terrein van contractbeheer en facturatie zijn voor de Jeugdzorg daarom regionaal belegd. De regionale backoffice Houten fungeert als backoffice voor de regio Lekstroom. Alle Lekstroomgemeenten leveren een bijdrage in de vorm van bemensing en financiering. Het is een projectmatige organisatie met een Dienstverleningsovereenkomst (DVO) als onderliggende basis. De backoffice heeft vooral een grote taak op het terrein van de Jeugdzorg. De inkoop en facturatie van (boven)regionale zorg is een taak die niet lokaal kan worden uitgevoerd. De facturatie door Wmo-aanbieders wordt wel rechtstreeks vanuit de lokale backoffice georganiseerd. Op termijn wordt mogelijk bezien of er aanleiding is om deze keuze te herzien en de taken van de regionale backoffice voor Wmo en Jeugdzorg meer op een lijn te brengen. Hoewel hiermee in theorie uit oogpunt van efficiency en schaalvoordelen winst behaald kan worden, is er inhoudelijk gelet op de manier waarop de uitvoering van de Wmo door de lokale backoffice in IJsselstein verloopt - voor IJsselstein geen noodzaak om in de huidige situatie snel verandering te brengen. WIL Het domein Werk en Inkomen heeft, als het gaat om de organisatie van de toegang en de uitvoering, een ten opzichte van Jeugdzorg en Wmo, aparte positie; zowel de toegang tot voorzieningen op het terrein van werk en inkomen als de uitvoering van de Participatiewet zijn sinds 2013 belegd bij de regionale uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen Lekstroom (WIL). Hierin werken we samen met de vijf Lekstroom gemeenten. Deze samenwerking is gebaseerd op het solidariteitsprincipe met uitzondering van het minimabeleid. Deze regionale krachtenbundeling is tot stand gebracht om goed voorbereid te zijn op de invoering van de Participatiewet. Gemeenten stonden voor de uitdaging om meer groepen met minder middelen te bedienen met ondersteuningsaanbod op het gebied van werk en inkomen. Met WIL is een stevige uitvoeringsorganisatie voor Werk en Inkomen neergezet, Integraal beleidsplan Sociaal Domein

19 met een dienstverleningsconcept dat aansluit op de Participatiewet. De slagkracht en de professionaliteit van de uitvoering is vergroot. Tevens is met WIL, door regionale samenwerking, een adequate werkgeversbenadering neergezet zowel op regionaal (arbeidsmarktregio) als subregionaal (Lekstroom) niveau. Met de decentralisatie van de Jeugdzorg en de Wmo wordt het sociaal domein meer vanuit lokaal perspectief ingevuld. WIL sluit zich bij deze ontwikkeling aan zonder de meerwaarde van regionale samenwerking te niet te doen. WIL ontwikkelt zich van een uitvoeringsorganisatie op afstand naar een organisatie dichter bij de lokale gemeenten die meer aansluit op het lokale sociaal domein. In de werkwijze zijn veranderingen aangebracht Dit heeft er toe geleid dat een generalist van WIL aanschuift bij bij het Sociaal team of Jeugdteam. Bij aanmeldingen waarin vragen op het terrein van Werk en Inkomen zich voordoen, kan de generalist op die manier direct worden betrokken bij het zorgondersteuningsplan. In gevallen waarin het zwaartepunt bij Werk en Inkomen ligt, bijvoorbeeld in het geval van schulden gerelateerde problematiek, is de WIL-medewerker in het team het eerste aanspreekpunt voor de inwoner. De samenwerking tussen WIL en de teams is op die manier in het afgelopen jaar geïntensiveerd. Gezamenlijk is een nieuwe aanpak ontwikkeld die zich richt op de ondersteuning van inwoners met een complexe ondersteuningsvraag op verschillende terreinen. WIL heeft voor 2017 budget gealloceerd voor lokale projecten en experimenten op het gebied van toeleiding naar werk. In 2017 worden verdere stappen gezet in het lokaal leveren van diensten op het gebied van Werk en Inkomen, gekoppeld aan het Sociaal team. WIL is een gemeenschappelijke regeling waarin beleid en uitvoering zijn ondergebracht. De afspraken hierover zijn vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling (GR). De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen en dagelijks bestuur. De gemeenteraad kan jaarlijks via een zienswijze procedure haar mening geven over de begroting en beleid van WIL. Tevens wordt jaarlijks een dienstverleningsovereenkomst afgesloten waarin maatwerkafspraken met de gemeente worden opgenomen. Bovenstaande elementen vormen de hoofdbestanddelen van de gemeentelijke uitvoeringsstructuur waarmee de taken in het sociaal domein worden uitgevoerd. Bij de inrichting ervan is sinds 2015 op een pragmatische manier te werk gegaan; niet zozeer de structuur van de organisatie stond daarbij centraal maar veeleer de wens om vanuit het perspectief van de inwoner een zo laagdrempelig mogelijke toegang tot passende zorg te realiseren. In 2017 worden voorstellen ontwikkeld voor de meer structurele inbedding van deze structuur. De teams bestaan nu deels uit gemeentelijke medewerkers, deels uit medewerkers op basis van detachering en deels uit medewerkers die afkomstig zijn van door de gemeente gesubsidieerde instellingen. Een kenmerk van de werkwijze is nu, dat de teams staan dagelijks in nauw contact staan met de lokale back-office en de beleidsafdeling binnen de gemeente. Door deze korte lijnen kan snel worden ingespeeld op signalen uit de Integraal beleidsplan Sociaal Domein

20 uitvoering en worden beleidsmatige ontwikkelingen snel afgestemd en opgepakt door de uitvoerende teams. Met de ervaring die in de afgelopen twee jaar is opgedaan, is een duidelijk beeld ontstaan van de taken, verantwoordelijkheden en uitdagingen die de opgaven in het sociaal domein met zich meebrengen en het belang van een goede samenhang tussen beleid en uitvoering. Die inzichten zullen worden betrokken bij het definitieve inrichtingsvoorstel. Met ingang van 1 januari 2018 zal de definitieve uitvoeringsstructuur gereed moeten zijn. Integraal beleidsplan Sociaal Domein

21 Deel 2. Concretisering In het eerste deel van dit beleidsplan is beschreven op welke manier de uitvoering van taken in het sociaal domein in IJsselstein organisatorisch en inhoudelijk vanuit een integrale ambitie zijn vormgegeven. Vanuit een overkoepelende doelstelling en in onderlinge samenhang en samenwerking worden de taken uitgevoerd. Elk beleidsterrein kent daarbij eigen aandachtspunten. In dit deel van het beleidsplan wordt ingegaan op de specifieke domeinen en wordt beschreven wat de voornemens en aandachtspunten zijn die, vanuit de integrale doelstelling, in 2017 op elk van de terreinen gelden. 5. Werk en Inkomen (W&I) 5.1 Inleiding De uitgangspunten en doelen zoals beschreven in het eerste deel van dit beleidsplan zijn ook van toepassing op het terrein van Werk en Inkomen. Bij dit terrein gaat het om de verantwoordelijkheid die de gemeente heeft, voor bepaalde doelgroepen, op het gebied van toeleiding naar werk en inkomensondersteuning. Het terrein van Werk en Inkomen kent ook een aantal specifieke doelen en uitgangspunten in het verlengde van de centrale doelstelling voor het sociaal domein. Doelen en uitgangspunten Werk en Inkomen We willen werk in de volle breedte mogelijk maken voor de inwoners. Werk voor iedereen die wil en kan! Betaald en onbetaald. We willen dat mensen zoveel mogelijk naar vermogen aan de slag zijn, bij voorkeur door deelname aan de reguliere arbeidsmarkt. Dit geldt ook voor mensen met een arbeidsbeperking of voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. We zetten maximaal in op het ophalen en ontsluiten van al het betaalde en onbetaalde werk dat bij organisaties is te vinden, ook binnen onze eigen gemeentelijke organisatie (en binnen organisaties die opdrachten of subsidie van ons ontvangen). We verbinden dat werk met iedereen die het wil en kan uitvoeren. We zetten in op het ondersteunen van inwoners en organisaties die het niet op eigen kracht kunnen. Wie het wel op eigen kracht kan, geven we de ruimte om zelf initiatieven te nemen, betaald werk te vinden, een bedrijfje op te zetten of op andere wijze van meerwaarde te zijn. We willen dat mensen economisch zelfstandig zijn en dat sociale uitsluiting, schulden en armoede worden voorkomen. Mensen die dit nodig hebben krijgen (extra) inkomensondersteuning of bieden we een vangnet in de vorm van een uitkering. Deze ondersteuning is zo kort mogelijk. We willen dat mensen met een laag inkomen in hun dagelijks bestaan kunnen voorzien en maatschappelijk participeren. Ook willen we voorkomen dat mensen met problematische Integraal beleidsplan Sociaal Domein